دانلود مقاله قرآن و مهدویت

مهدویت امیدها و نویدها
قصّه‏ام آخر شد و این غصّه را آخر نیامد عمر را پایان رسید و یارم از در،در نیامد
سال‏ها بر من گذشت و لطفی از دلبر نیامد جام مرگ آمد بدستم جام می‏هرگز ندیدم
آن که باید این قفس را بشکند از در نیامد مرغ جان در این قفس بی بال و پر افتاد و هرگز
نامداران را هوای او دمی بر سر نیامد عاشقان روی جانان جمله بی نام و نشانند
جاهلان را این چنین عاشق کشی باور نیامد مردگان را روح بخشد عاشقان را جان ستاند
در عصری که پیشرفت‏های مادّی به اوج خود رسیده امّا معنویات کمرنگ و بی جان شده و دین داری از جوامع بشری رخت بسته، و ادیان تحریف شده و یا مکاتب ساخته دست بشری جوابگوی نیازهای بشر امروزی نیست، بشر، سخت سرخورده و ناامید شده است ناامیدی از آینده‏ای روشن، ناامیدی از عدالت واقعی، و رفاه حقیقی، ناامیدی از آرامش و امنیّت و سلامت عاطفی و...

در این آشفته بازار تنها دینی که به بشریّت مخصوصاً مستضعفان و محرومان جهان امیدها و نویدهای روشنی می‏دهد، و یأس و ناامیدی از آینده را گناه نابخشودنی می‏داند اسلام حقیقی یعنی مذهب تشیّع است، این مذهب، امامی را چشم به راه است که جهان را پر از عدل و داد، علم و تکامل، امنیّت و سلامت می‏کند و مقدم امامی را انتظار می‏کشد که صالحان و پاکان و مستضعفان و پا برهنه گان متدین را، حاکمان زمین قرار دهد.

این امید و انتظار، بشریت را طراوت و زندگی می‏بخشد.
به اعتقاد شیعه رابطه خدا و خلق پیوسته از طریق حجّت خدا و ولیّ او ادامه دارد و فیض الهی با واسطه فیض جریان می‏یابد.

و در آخر الزمان با ظهور آخرین حجّت خدا، مردم از بهترین فیوضات الهی بهره‏مند خواهند شد.
«هانری کربن» استاد فلسفه و مستشرق نامدار فرانسوی شیعه می‏گوید:
«به عقیده من مذهب تشیّع تنها مذهبی است که رابطه هدایت الهی را میان خدا و خلق برای همیشه نگه داشته و به طور مستمر و پیوسته ولایت را زنده و پا برجا می‏دارد.
مذهب یهود، نبوّت را که رابطه‏ای است واقع میان خدا و عالم انسانی در حضرت کلیم ختم کرده، و پس از آن به نبوت حضرت مسیح و حضرت محمد(ص) اذعان ننموده و رابطه مزبور را قطع می‏کند، همچنین مسیحیان در حضرت مسیح متوقف شده‏اند، اهل سنّت از مسلمانان نیز در حضرت محمد(ص) توقف کرده و با ختم نبوت در ایشان دیگر رابطه‏ای میان خلق و مخلوق، موجود نمی‏دانند.

تنها مذهب تشیّع است که «نبوّت» را با حضرت محمد(ص) ختم شده می‏داند ولی «ولایت» را که همان رابطه هدایت و تکمیل می‏باشد بعد از آن حضرت و برای همیشه زنده می‏داند.»(1)
آنچه پیش رو دارید بخشی از امیدها و نویدهایی است که در مورد دوران پس از ظهور امام زمان (عج) داده شده است، باشد که روشنای دل مستضعفان و منتظران گردد.
امید دهی گاه به صورت کلّی در قرآن و روایات آمده و گاه به صورت تبیین مصداق‏های خاص در منابع اسلامی وارد شده است.
بخش اوّل: در منابع اسلامی، آیات و روایات فراوانی به صورت کلّی بشریت و مستضعفان صالح را به آینده‏ای روشن امید و نوید داده است که به بخشی از آن‏ها اشاره می‏شود
الف: قرآن و امید دهی
1 بندگان صالح وارثان زمین: قرآن کریم می‏فرماید:
«و لقد کتبنا فی الزبور من بعد الذّکر انّ الارض یرثها عبادی الصّالحون انّ فی هذا لبلاغاً لقومٍ عابدین؛(2)
ما در کتاب زبور علاوه بر قرآن مجید(یا پس از تورات) نوشتیم که زمین را بندگان صالح و شایسته من در اختیار خواهند گرفت، و همین برای گروه عبادت کنندگان (و آنها که در مسیر بندگی خدا گام برمی‏دارند) برای رسیدن به اهدافشان کافی است».
جالب این است که در کتاب «مزامیر داود» که امروز جزء کتاب عهد قدیم (تورات) شمرده می‏شود عین این موضوع به تعبیرات گوناگون دیده می‏شود:
از جمله: «زیرا که شریران، منقطع خواهند شد و امّا متوکلان به خداوند وارث زمین خواهند شد، هان بعد از اندک مدتی شریر نخواهد بود...

اما حکیمان وارث زمین خواهند شد»(3)،
در بخش دیگر می‏خوانیم «زیرا متبرکان خداوند وارث زمین خواهند شد، امّا ملعونان وی منقطع خواهند شد، صدیقان وارث زمین شده ابداً در آن ساکن خواهند شد»(4)
آیه فوق به صراحت به صالحان و مستضعفان متدیّن، بشارت و امید می‏دهد که آینده جهان و زمین از آن آنها می‏باشد.

و امام باقر (ع) هم فرمود:
«هُم اَصحابُ المَهدِیّ فی آخَرِ الزَّمانِ؛(5)
بندگان صالحی را که خداوند در این آیه به عنوان وارثان زمین یاد می‏کند یاران مهدی (عج) در آخر الزمان هستند».
بندگان صالحی را که خداوند در این آیه به عنوان وارثان زمین یاد می‏کند یاران مهدی (عج) در آخر الزمان هستند».

2ـ مستضعفان پیشوایان زمین:قرآن کریم چنین بشارت می‏دهد: «و نُرِیدُ اَن نَمُنَّ عَلَی الَّذِینَ استُضعِفُوا فی الاَرضِ و نَجعَلَهُم اَئِمّهً و نَجعَلَهُم الوارِثین؛(6) اراده (و مشیّت) ما بر این قرار گرفته است که به مستضعفین (منت نهاده) نعمت بخشیم، و آنها را پیشوایان و وارثین روی زمین قرار دهیم».

روایات تبیین نموده که این پیشوایی و وراثت در زمان مهدی آل محمد(ص) تحقق خواهد یافت، چنانکه علی (ع) فرمود: «هُم آلُ مُحمَّد یَبعَثُ اللّهُ مَهدیَهُم بَعدَ جُهدِهِم فیُعِزُّهُم وَ یُذِلُّ عَدوَّهُم؛(7) این گروه آل محمد (ص) هستند خداوند مهدی آنها را بعد از زحمت و فشاری که بر آنان وارد می‏شود بر می‏انگیزد و به آنها عزّت می‏دهد و دشمنانشان را ذلیل و خوار می‏کند».و در نهج البلاغه حضرتش می‏خوانیم «لَتَعطِفَنّ الدُّنیا عَلَینا بَعد شِما سِها عَطف الضَّرُوس عَلی وَلَدِها وَتَلی...؛(8) دنیا پس از چموشی و سرکشی ـ همچون شتری که از دادن شیر به دوشنده‏اش خودداری کند و برای بچه‏اش نگه می‏دارد ـ به ما روی می‏کند...سپس آیه «و نریدان نمنّ...» را تلاوت فرمود.

3ـ پیروزی نهائی حق: «هُوَ الَّذی اَرسَلَ رَسُولَهُ بِالهُدی وَدِینِ الحَقِّ لِیُظهِرَهُ عَلَی الدین کُلّه وَلوکره المشرکون ؛(9) خداوند کسی است که پیامبرش را با هدایت و آیین حق فرستاد تا او را بر همه ادیان پیروز گرداند اگر چه مشرکان ناخشنود باشند».

همین وعده با تفاوت مختصری در آیات دیگر هم آمده است.(10) امام باقر (ع) فرمود: «اِنَّ ذلِکَ یَکُونُ عِندَ خُروجِ المَهدِیِّ مِن آلِ‏مُحَمّدٍ فَلا یَبقی اَحَدٌ اِلاّ اقَرَّ بِمُحمّدٍ(ص)؛ این پیروزی به هنگام قیام مهدی از آل محمد(ص) خواهد بود، آنچنان که هیچ کس در جهان باقی نمی‏ماند مگر این که اقرار به محمد(ص) خواهدکرد».(11) اصلاحات اقتصادی 1ـ برقراری عدالت جهانی: هنوز آهنگ سنگین ناله‏های کودکانی که به بیگاری کشیده شده‏اند، و زنانی که شوهران خود را به بی عدالتی قربانی داده‏اند، و مردانی که به جبر کمر در برابر ظلم خم کرده‏اند، گوش تاریخ را می‏خراشد.

ضجّه‏های دردناک، و دردهای بی درمان، زخم‏های بی مرهم، ناامیدی‏های بی‏پایان، نگاه‏های خسته و بی سو، دست‏های لرزان و بی رمق، لب‏های خشک و چروکیده، بدن‏های رنجور و زجر کشیده، انسان‏های مستضعف سرا پا ظلم و بیداد دیده، هنوز این همه در خاطره تاریخ ثبت است و اگر تاریخ با یاد این حجم عظیمی از نامردمی و ظلم هنوز پابرجا ایستاده و قالب تهی نمی‏کند به دلیل امیدی است که دنیا و مستضعفین به عدالت جهانی مکتب مهدویت دارند، چرا که عدل آشکارترین صفات نیک آن امام است که در دعا می‏خوانیم: «اَللهُمَّ وَصَلِّ عَلَی وَلیِّ اَمِرک القائِمِ المُؤَمَّلِ وَ العَدلِ المُنتَظَرِ؛(15) خداوندا!

به ولیّ امر خود که قیام کننده مورد آرزو و عدل مورد انتظار همه است درود فرست».

و می‏خوانیم: «اَوَّلُ العَدلِ وَ آخِرهُ؛ اول و آخر عدل است».

و یا «العَدلُ المُشتَهَرُ؛(16) عدل مشهور است».

به برخی روایات در این زمینه توجه کنید: یک ـ امام صادق فرمود: «یُفَرِّقُ المَهدِیُّ اَصحابَهُ فی جَمیعِ البُلدانِ وَ یَأمُرُهُم بِالعَدلِ وَ الاِحسانِ؛(17) مهدی اصحاب خویش را به تمامی شهرها اعزام می‏کند و آنان را به عدالت و احسان فرمان می‏دهد.» دو ـ امام باقر (ع) فرمود: «اِذا قامَ قائِمُنا فَاِنَّهُ یُقَسِّمُ بِالسَّوِیِّه وَ یَعدِلُ فی خَلقِ الرَّحمانِ البِرّ مِنهُم وَالفاجِرَ؛(18) چون قائم ما قیام کند به طور مساوی تقسیم می‏کند، و در میان خلق خدا ـ با نیک و بد ـ به عدالت رفتار می‏نماید.» 2ـ فقر زدایی عمومی : امام باقر (ع) فرمود: «اِذا ظَهَرَ القائِمُ سَوّی بَینَ النّاسِ حَتّی لاتری مُحتاجاً اِلَی الزَّکاهِ؛(19) چون قائم ظهور کند آنگونه بین مردم به مساوات رفتار نماید که نیازمند به زکات دیده نشود.» این روایات نشان می‏دهد که در دوران ظهور حضرت خواستها و امیدها و آرزوهای انسانها ومستضعفان نه تنها از یاد برده نشده بلکه حتی در صدر توجّه و عنایت قرار گرفته است.

3 ـ ایجاد اصلاحات گسترده و آبادانی فراگیر یکی از آرزوهای دیرین مستضعفین آبادانی فراگیر، عمومی و جهانی است ؛ به گونه‏ای که دیگر جهان سوم، و کشورهای عقب مانده‏ای در کار نباشد.

این آرزو در دوران حضرت مهدی (عج) تحقق عینی خواهد یافت.

توسعه عمومی امام باقر (ع) فرمود: «اِذا قامَ القائِمُ یُوَسِّعُ الطّریقَ الاَعظم وَ یهدِمُ کُلَّ مَسجدٍ عَلی الطَّریق و یَسُدُّ کُلَّ کَوَّهٍ اِلی الطَّریقِ وَ...؛(20) چون قائم قیام کند راههای اصلی را توسعه می‏دهد و هر مسجدی را که مانع راه باشد ویران می‏سازد و هر پنجره را که به سوی راههای عمومی گشوده باشد و نیز هرگونه ایوان و آبریزگاه و ناودانی را که به طرف راههای عمومی باشد می‏بندد».

2ـ سازندگی گسترده: امام باقر (ع) فرمود: «اَلقائِمُ مِنّا مَنصُورٌ بِالرُّعبِ مُؤَیَّدٌ بِالنَّصرِ یَبلُغُ سُلطانُهُ المَشرِقَ وَ المَغرِب...

فَلا یَبقی عَلی وَجهِ الاَرضِ خَرابٌ اِلاّ عُمِّرَ؛(21) قائم ما به وسیله بیم، یاری شود و با پیروزی تأیید گردد، حکومت او مشرق و مغرب را فرا می‏گیرد...

سپس در تمامی روی زمین خرابی باقی نمی‏ماند مگر آنکه آباد شود».

4ـ استخراج گنجها و تقسیم مالها: پیامبر اکرم فرمود: «اِنَّهُ یَستَخرِجُ الکُنُوزَ وَ یُقَسِّمُ المال؛(22) مهدی گنجها را استخراج می‏کند و ثروتها را تقسیم می‏نماید.

5ـ باز پس‏گیری حقوق پیامبر اسلام در این زمینه فرمود: «کار امام مهدی در باز پس گرفتن حقوق بدانجا رسد که اگر در بُنِ دندان انسانی حق فرد دیگر وجود داشته باشد، آن را باز پس گرفته (و به صاحب حق) بر می‏گرداند.»(23) ب: نوسازی فکری و فرهنگی و پیشرفت علم: دوران ظهور مهدی، دوران گسترش علم و دانایی، تکامل عقل، تجدید سنت و کتاب و نوسازی فکری همه جانبه خواهد بود.

امام صادق (ع) فرمود: «اِذا خَرَجَ القائِمُ یَقُومُ بِاَمرٍ جَدیدٍ وَ کِتابٍ جَدیدٍ وَ سُنَّهٍ جَدیدٍ و قَضاءٍ جدیدٍ؛(24) هنگامی که قائم خروج کند، امر جدید و کتاب جدید و روش جدید و داوری جدیدی (با خود) می‏آورد».

به نمونه‏هایی در این زمینه اشاره می‏شود: 1ـ رشد عقلها و تکامل اندیشه‏ها امام باقر (ع) می‏فرماید: «اِذا قامَ قائِمُنا وَضَعَ اللّهُ یَدَهُ عَلی رؤوس العِبادِ فَجَمَعَ بِها عُقُولَهُم و کَمُلَت بِها اَحلامُهم؛(25) هنگامی که قائم ما قیام کند خداوند دستش را بر سر بندگان می‏گذارد و عقول آن‏ها را با آن جمع کرده و افکارشان با آن تکمیل می‏شود».

2ـ پیشرفت علوم: در حدیثی از امام صادق (ع) می‏خوانیم: «اَلعِلمُ سَبعَهٌ وَ عِشرُونَ حَرفاً فَجَمیعُ ما جائَت بِهِ الرُّسُلُ حَرفانِ فَلَم یَعرِف النّاسُ حَتّی الیَوم غَیرَ اَلحَرفَینِ فَاِذا قامَ قائِمُنا اَخَرَجَ الخَمسَهَ وَ العِشرینَ حَرفاً فَبَثّها فی النّاسِ وَ ضَمَّ اِلَیها الحَرفَین حَتّی یَبُثَّها سَبعَهً وَ عِشرِینَ حَرفاً؛(26) علم و دانش بیست و هفت حرف (شعبه و شاخه) است.

تمام آنچه پیامبران الهی (برای مردم) آوردند دو حرف بیش نبود و مردم تاکنون جز دو حرف را نشناخته‏اند، اما هنگامی که قائم ما قیام کند بیست و پنج حرف (بیست و پنج شاخه و یا شعبه) دیگر را آشکار نموده و در میان مردم منتشر می‏سازد و دو حرف دیگر را به آن ضمیمه می‏کند تا بیست و هفت حرف کامل و منتشر گردد.» این حدیث به روشنی جهش فوق العاده علمی عصر انقلاب مهدی (عج) را مشخص می‏سازد که تحولی بیش از 12 برابر!

نسبت به علوم و دانشهایی که در عصر همه پیامبران راستین به بشریت اعطا شده پیش می‏آید و درهای همه رشته‏ها و همه شاخه‏های علوم مفید و سازنده به روی انسان‏ها گشوده می‏شود و راهی را که بشر طی هزاران سال پیموده به میزان 12 برابر در دوران کوتاهی می‏پیماید.

چه جهشی از این بالاتر و سریعتر؟!(27) و به این گونه در پرتو ارشاد و هدایت مهدی(عج) مغزها در مسیر کمال به حرکت در می‏آید و اندیشه‏ها شکوفا می‏گردند و تمام کوته بینی‏ها و تنگ نظریها و افکار پست و کوتاه که سرچشمه بسیاری از تضادها و تزاحمها و برخوردهای خشونت‏آمیز اجتماعی است برطرف می‏گردد.

3ـ پیشرفت خارق العاده صنایع در عصر مهدویت: یک: حل بحران انرژی: از امام صادق (ع) چنین نقل شده است: «اِنَّ قائِمَنا اِذا قامَ اَشرَقَتِ الاَرضُ بِنُورِ رَبِّها وَ استَغنَی العِبادُ مِن ضَوءِ الشَّمسِ»(28) هنگامی که قائم ما قیام کند زمین به نور پروردگارش روشن شود و بندگان خدا از نور آفتاب بی‏نیاز شوند.

دو: انتقال تصویرها: حضرت صادق (ع) فرمود: «اِنَّهُ تَناهَتِ الاُمُورُ اِلی صاحِبِ هذَا الاَمرِ رَفَعَ اللّهُ تَبارکَ وَتَعالی لَهُ کُلَّ مُنخَفِضٍ مِنَ الاَرضِ وَ خَفِضَ لَهُ کُلَّ مُرتَفَعٍ حَتّی تَکُونَ الدُّنیا عِندَهُ بِمنزِلَهِ راحَتِهِ فَالَّکُم لَو کانَت فی راحتِهِ شَقرهً لَم یَبصُرها؛(29) هنگامی که کارها به صاحب اصلی ولایت مهدی (عج) برسد خداوند هر نقطه فرو رفته‏ای از زمین را برای او مرتفع، و هر نقطه مرتفعی را پائین می‏برد آنچنان که تمام دنیا نزد او به منزله کف دستش خواهد بود!

کدامیک از شما اگر در کف دستش موئی باشد آن را نمی‏بیند.

از حدیث فوق برمی‏آید، که در عصر مهدویت، یک سیستم نیرومند و مجهزی برای انتقال تصویرها به وجود می‏آید که شاید تصور آنهم امروز برای ما مشکل باشد، آنچنانکه تمام جهان به منزله کف دست خواهد بود.

سه: وسیله سریع السیر فوق العاده پیشرفته: از امام باقر (ع) نقل شده که فرمود: «ذَخَرَ لصاحِبِکُمُ الصَّعبَ قُلتُ: وَ ما اَلصَّعبُ قالَ ما کانَ مِن سَحابٍ فِیهِ رَعدٌ وَ صاعِقَهٌ وَ بَرقٌ فَصاحِبُکُم یَرکَبهُ اَمّا اَنَّهُ سَیَرکَبُ السَّحابَ وَ یَرقی فی الاَسبابِ،!

اَسبابَ السَّمواتِ السَّبعِ وَ الاَرضینَ؛(30) برای صاحب و دوست شما مهدی (عج) آن وسیله سرکش ذخیره شده است راوی این حدیث می‏گوید: گفتم منظور از وسیله سرکش چیست؟

حضرت فرمود: ابری است که در آن غرش رعد و شدت صاعقه یا برق است او بر این وسیله سوار می‏شود، آگاه باشید او بزودی بر ابرها سوار می‏گردد و صعود به آسمانها و زمینهای هفتگانه می‏کند.» شاید بتوان این حدیث را شاهدی بر پیشرفت علم در زمان حضرت مهدی (عج) دانست به صورتی .

سه: انتقال صدا و تصویر در آن زمان به صورت همگانی و بسیار ساده است.

در حدیثی از امام صادق (ع) چنین آمده است: «اِنَّ قائِمَنا اِذا قامَ مَدَّ اللّهُ شِیعَتَنا فی اَسماعِهِم وَ اَبصارِهِم حَتّی لا یَکونَ بَینَهُم وَ بَینَ القائِم بَریدٌ، یکلّمهم فَیَسمَعُونَ وَ یَنظُرُون اِلَیهِ وَ هُوَ فی مَکانِهِ ؛(31) هنگامی که قائم ما قیام کند خداوند آنچنان گوش و چشم شیعیان ما را تقویت می‏کند که میان آن‏ها و قائم (رهبر و پیشوایشان) نامه رسانی نباشد، با آن‏ها سخن می‏گوید و سخنش را می‏شنوند و به او می‏نگرند در حالی که او در مکان خویش است (و آنها در نقاط دیگر جهان).

و همچنین فرمود: «مؤمن در زمان قائم در حالی که در مشرق است برادر خودرا در مغرب می‏بیند همچنین کسی که در مغرب است برادرش رادر مشرق می‏بیند».(32) 4ـ احیای قرآن وسنّت یک جامعه سالم بیش از پیشرفت علمی و صنعتی و...

به آگاهی صحیح دینی آمیخته با ایمان نیاز دارد و جامعه دوران مهدویت چنین جامعه‏ای خواهد بود.

امام علی (ع) فرمود: «فَیُریکُم کَیفَ عَدلُ السِّیرَهِ وَ یُحیی مَیِّتَ الکِتابِ وَ السُّنَهِ؛(33) مهدی (ع) شیوه عدالت را به شما نشان می‏دهد و (احکام) از بین رفته کتاب و سنّت را زنده می‏سازد.» ج ـ امنیّت همه جانبه از مهمترین نیازهای اساسی بشر، نیاز به امنیّت است، آنهم امنیّت همه جانبه، امنیّت حقوقی، اجتماعی، اقتصادی، روانی، قضائی و...

آنچه از حجم بسیاری از روایات مهدویت بر می‏آید، نشان می‏دهد که دوران مهدی (عج) دوران امنیت همه جانبه، آن هم به معنای واقعی آن است.

در روایتی از امام صادق (ع) در تفسیر آیه شریفه «وَعَد اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُم وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لیَسَتَخلِفَنَّهم فِی الاَرضِ کَما استَخلَفَ الَّذینَ مِن قَبلِهِم وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُم دینَهُم الَّذِی ارتَضی لَهُم وَ لَیُبَدِّلَنَّهُم مِن بَعدِ خَوفِهِم اَمناً؛(39) خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‏اند وعده داده که آنها را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیان آن‏ها خلافت روی زمین را بخشید، و دین و آیینی را که برای آن‏ها پسندیده، پابرجا و ریشه دار خواهد نمود و ترسشان را به امنیت تبدیل خواهد ساخت.» وارد شده است که آن حضرت فرمود: «هُوَ القائِمُ وَ اَصحابُهُ؛(40) او (که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده است) حضرت مهدی و اصحاب او می‏باشد.» در ذیل به چند روایت درباره امنیت در ابعاد مختلف در دوران ظهور اشاره می‏شود: 1ـ امنیّت قضائی: امام علی (ع) فرمود:«لَیَنزِعَنَ عَنکُم قُضاهَ السَّوءِ؛(41) او (مهدی) قاضیان زشت (کردار)را بر کنار می‏کند».

و امام صادق (ع) فرموده:«اِذا قامَ قائِمُ آلِ مُحَمَّدٍ (ع) حَکَمَ بَینَ النّاسِ بِحُکمِ داوُدَ لایَحتاجُ اِلی بَیِّنَهٍ یُلهِمُهُ اللّهُ تَعالی فیحَکُمُ بعلمه؛(42) هنگامی که قائم آل محمد قیام کند، در بین مردم به حکم داود (ع) حکم خواهد کرد که نیازی به بیّنه ندارد.

خداوند به او الهام می‏کند، سپس با علم خود حکم می‏کند.» 2ـ امنیّت راهها در قسمتی از حدیثی که از امام صادق (ع) نقل شده می‏خوانیم: «اِذا قامَ قائِمُ...

آمَنَت بِهِ السُّبُلُ؛(43) هنگامی که قائم قیام کند...

جاده‏ها در پرتو وجودش امن و امان می‏گردد».

3ـ امنیّت حقوقی پیامبر اسلام (ص) می‏فرماید: «یَبلُغُ مِن رَدِّ المَهدِیِّ اَلمَظالِمَ حَتّی لَوکانَ تَحتَ ضِرسِ اسنانٍ شَی‏ءٌ اِنتَزَعَهُ حَتّی یَرُدَّهُ؛(44) کار امام مهدی (عج) در باز پس گرفتن حقوق (و ایجاد امنیت) بدانجا می‏رسد که حتی اگر در بن دندان انسانی چیزی باشد، آن را پس می‏گیرد تا به (صاحبش) برگرداند.» 4ـ امنیّت روحی و روانی امام علی (ع) فرمودند: «وَضَعَ یَدَهُ عَلی رُؤوُسِ العِباد فَلا یَبقی مُؤمِنٌ الاّصارَ قَلبهُ اَشَدُّ مِن زُبُرِ الحَدیدِ وَ اَعطاهُ قُوَّهَ اَربَعینُ رَجُلاً؛(45) (مهدی) دست خود را بر سر بندگان (خداوند) خواهد کشید، پس هیچ مؤمنی باقی نمی‏ماند جز آنکه قلبش محکمتر از پاره آهن گردد و به او نیروی چهل مرد را عنایت فرماید.» د ـ حکومت مستضعفان مایه اصلی امید مستضعفان به عصر مهدویت جابجایی قدرت و تغییر در ساختار آن است.

حکومت در دوران مهدی (عج) به دست توده‏های محروم و مستضعف صالح جامعه خواهد افتاد آنان که پیش از ظهور، بار سنگین فقر و بیچارگی و نامردمی را تحمل کرده‏اند در آن دوران به جانشینی و خلافت در زمین خواهند رسید.

آنچه گفته شد و ناگفته‏های فراوان، همه امیدهای بشریت و مستضعفان است که در مکتب مهدویت تحقق‏پذیر است.

و این امری است که نه تنها در آثار اسلامی و دینی به تحقق آن نوید و وعده حتمی داده شده بلکه دانشمندان غربی نیز با عقل بشری خود به این نتیجه رسیده‏اند که کشتی طوفان زده بشریت ومستضعفان فقط در دوران ظهور مهدی (عج) و با فکر مهدویت به ساحل خواهد نشست، از جمله «هندریک دوان» می‏گوید: «دنیا احتیاج شدید به اشخاصی دارد که بتواند سکان و زمام اختیار کشتی تمدن را در دست بگیرد.

این اشخاص باید با جرأت و ایمان باشند و بدانند که نوع بشر تازه در ابتدای مسافرت خویش است و برای رساندن کشتی به بندر مراد باید به سبک و شیوه جدید کشتیرانی آشنایی حاصل آید احتمال می‏رود ملّاحین و زیر دستان بی‏خرد و ناراضی از اطاعت اوامر آنها سرپیچیده آنها را به قتل رسانند ولی عاقبت روزی می‏رسد که ناخدای بزرگی کشتی را به مقصد می‏رساند در تاریخ نوع بشر به نام قهرمان بزرگ بنی آدم می‏شوند.»(46) حسن ختام بحث را کلام نورانی امام صادق (ع) قرار می‏دهیم که هم به منزله جمع بندی مطالب گذشته است و هم تمام امیدهای مستضعفان در آن گردهم آمده‏اند: آنجا که فرمود: «اِذا قامَ القائِم ؛ حکم بالعدل.

و ارتفع الجور فی ایّامه.

وآمنت به السبل.

و اخرجت الارض برکاتها، وردّ کلّ حقّ الی اهله...

و حکم بین النّاس بحکم داود و حکم محمّد (ص) فحینئذٍ تظهر الارض کنوزها و تبدی برکاتها و لایجد الرّجل منکم یومئذٍ موضعاً لصدقته و لالبرّه؛ لشمول الغنی جمیع المؤمنین..(47)؛ هنگامی که قائم قیام کند حکومت را بر اساس عدالت قرار می‏دهد و ظلم و جور در دوران او برچیده می‏شود و جاده‏ها در پرتو وجودش امن و امان می‏گردد زمین برکاتش را خارج می‏سازد و هر حقی به صاحبش می‏رسد در میان مردم همانند داود و محمّد(ص) داوری کند در این هنگام زمین گنجهای خود را آشکار می‏سازد و برکات خود را ظاهر می‏کند و کسی را برای انفاق و صدقه و کمک مالی نمی‏یابند زیرا همه مؤمنان بی‏نیاز و غنی خواهند شد.

پاورقیها: 1.

سالنامه مکتب تشیّع،مصاحبات استاد علاّمه طباطبایی باهانری کربن درباره شیعه شماره 2، 1339 هـ.ش به نقل از مهدی پیشوائی، سیره پیشوایان ص 722.

2.

انبیاء، ص 105 ـ 106.

3.

عهد عتیق فارسی، مجمع بریتانیائی کتب مقدسه،1878، مزمور 37 جمله 9 به نقل از تفسیر نمونه،ج 13، ص 520.

4.

همان، مزمور 37، جمله 27.

5.

ابوعلی طبرسی، مجمع البیان (بیروت).

6.

سوره قصص، آیه 5.

7.

نورالثقلین، ج 4، ص 11 به نقل از آیه اللّه مکارم شیرازی؛ تفسیر نمونه، ج 16، ص 18.

8.

نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی، ص 672، کلمات قصار، شماره 209.

9.

سوره توبه، آیه 33.

10.

سوره فتح، آیه 28؛ سوره صف، آیه 9.

11.

ملامحسن فیض کاشانی، تفسیر الصافی (بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات چاپ دوّم، 1402 هـ)ج 2 ص 338.

12.

شرح صدوق، کمال‏الدین و تمام النعمه(قم، جامعه مدرسین، 1405) با تعلیقه علی اکبر غفاری ص 372 ـ 373 و 318.

13.

همان، ص 645حدیث 6.

14.

کنجی شافعی، البیان فی‏اخبار صاحب الزمان (قم، جامعه مدرسین 1409)، ص 99.

15.

محمد تقی موسوی اصفهانی، مکیال المکارم، ج 1، ص 118.

16.

شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، زیارت صاحب الامر، ص 1055.

17.

کامل سلیمان، یوم الخلاص (بیروت، دارالکتاب اللبنانی، 1402 هـ.ق) ،ص 395.

18.

علل الشرایع، شیخ صدوق، ص 161.

20.

شیخ طوسی، الغیبه،(مؤسسه المعارف الاسلامیه 1411 هـ.ق)، ص 475.

21.

ابوالقاسم خوئی، منهاج البراعه (قم، بنیاد فرهنگی امام المهدی 1405 هـ.ق) ج 8، ص 353.

22.

آیه اللّه لطف اللّه صافی، منتخب الاثر (قم، نشر کتاب،1373 هـ.ق)، ص 472.

23.

کورانی موسوعه احادیث الامام المهدی (قم، مؤسسه المعارف الاسلامیّه، 1411) ج 1،221.

24.

بحارالانوار (پیشین)، ج 53،ص 352و ص 349 و رـ ک حر عاملی، اثبات الهداه، ج 7،ص 83.c 25.

بحارالانوار(پیشین)، ج 12،ص 182.

26.

ر- ک موسوعه احادیث المهدی (پیشین)، ج 4، ص53.

27.

رـ ک آیه اللّه ناصر مکارم شیرازی، مهدی انقلابی بزرگ (قم مطبوعاتی هدف)، ص 293.

28.

بحارالانوار (پیشین)، ج 52،ص 328 روایت 47.

29.

همان، ج 52،ص 328، روایت 46.

30.

همان، ج 12، ص 182.

31.

منتخب الاثر (پیشین)، ص 483.

33.

نهج‏البلاغه، محمد دشتی، خطبه 138،ص 256.

32.

همان.

34.

میرجهانی، نوائب الدهور(کتابخانه صدر، 1369)، ج 3، ص 409.

35.

ر ـ ک روژه دو پاسکیه، اسلام و بحران عصر ما، ترجمه دکتر حسن حبیبی، ص 18 ـ 21.

36.

(پیشین)، ج 84،ص 51.

37.

همان، ص 123.

38.

منتخب الاثر(پیشین)، ص 374.

39.

سوره نور، آیه 55.

40.

ر ـ ک: الغیبه (پیشین)، ص 240.

41.

بحارالانوار (پیشین)، ج 51،ص 120، ح 23.

منابع تحقیقی نوشته حجه الاسلام سید جواد حسینی دریره این موضوع http://moballegh.net/fa/up/sha%27ban/15th-Sha%27ban/Mahdaviyat.htm(مهدویت و امیدها) http://www.quran-defa.ir/content/view/21/73/(پایگاه اطلاع رسانی دار القرآن) http://www.habibiht.blogfa.com/post-22.aspx(مهدویت) http://www.askquran.ir/showthread.php?s=283855fa02b9e95443de4749a69aab7f&t=67(کانون گفتمان قرآن)