امروز روان شناسان دلسوز دنیا و همچنین جامعه شناسان قبول دارند که خلائی در زندگی بشر و به خصوص جوان ها وجود دارد و دائم هشدار می دهند و اخطار می کنند و به دنبال راهی هستند که این خلاء را به گونه ای پر نمایند مسئولان کشورها هم آنهایی که به سرنوشت مردم علاقمندند.
این نگرانی را دارند .
ما کمتر از کشورهای دیگر نگرانیم ، ولی ما هم نگرانی هایی داریم ما که در محیط دین و جهاد و شهادت و شادابی انقلاب و صفای مذهبی زندگی می کنیم ، نگران افکار و سرنوشت فرزندانمان و نسل نو هستیم .
خوب تعبیه رهبران و دلسوزان که در کشورشان امتیازات ما را هم ندارند و ما می توانیم و ضعفشان را درک کنیم ، سریعاً م یگویند که اینطور نیست تا مشکل را مخفی کنند .
به نظر می رسد که دنیا برای گرفتن پیامی آماده می شود .
و باید این پیام سنجیده و همه جانبه و قابل نفوذ باشد .
در شرایطی که ما می بینیم درمجموعه ی دنیا خلائی که اعلام می کنند .
سرگردانی فکری برای جوان ها و نسل نواست و هر چه که برایش درست می کنند .
برنامه ریزی می کنند درست این را خیلی روشن نمی دانند .
« نقش نماز در هدایت انسان »
از مهم ترین سرمایه های انسان برای این کار بجز دانش و عرفانی که داریم ، عبادات ، او کار و نسکلی است که در دین ما تعبیه شده است .
این مسائل بسیار مهم است و ما در این قسمت از بحث به نقطه ای می رسیم که امروز شما به این مسئله توجه دارید و آن همین نماز است این مسائل نا محسوس است .
وارد شدن در فضای مسجد و وارد شدن در فضای نماز و قرار گرفتن در فضای حج و شرکت در مراسم دعا ، سبب هدایت انسان می شود یکی از کارهای مهم این است که مردم معمولی مان را در همین امور ظاهری داشته باشیم ، یعنی نباید خیلی دنبال این باشیم که همه چیز را همه کس بتوانند بفهمند .
در این جا مقدار زیادی تعبد مطرح است .
البته این تعبد درنهایت به فهم و درک و استدلال و شهود می رسد .
تا آن جا که انسان با قرآن و احادیث سروکار دارند در میان این همه عباداتی که وجود دارد .
قوی ترین و مطمئن ترین و بی اشکال ترین و بی پیرایه ترین عبادات نماز است .
به چیزهای دیگر پیرایه ای بسته اند و کم و بیش به سلامت و صافی و شفافی نماز نیست .
نماز بسیار شفاف است و این امر عجیب نیز هست .
از نکات جالب نماز این است که در تاریخ و در همه ی ادیان ، از زمان حضرت آدم تا امروز نماز بوده است .
قرآن همه ی این ها را به نماز تعبیر می کند .
چون ما به این امر و تعبیر حرف می زنیم ، احتمالاً شکلش هم خیلی تفاوت نداشته است .
در ظواهر پیداست که این نماز به عنوان وسیله تقلید موثر در این راه ، از طریق ادیان انبیاء و همیشه در طول تاریخ بشری بوده است .
حتی در دین خودمان اسلام ، قبل از اینکه نماز به صورتی که امروز می خوانیم در دین پیامبر تشریع شده است .
و این بخش از موضوع برای ما بسیار روشن است .
چرا که در همان روز های اول پیامبر با مومنین حالص نماز می خواندند .
البته صورتهای مختلف آن برای ما معلوم نیست ولی اصل حرکت و عملیاتی به نام نماز از همان روزهای اول بوده است و انصافاً تا آن جا که می توانیم بفهمیم این نمازی که الان می خوانیم بسیار جامع طراحی شده و شواهد زیادی در آن وجود دارد که از قدرت بشر بیرون است نماز اختراع بشری نیست و همان کسی که ما را خلق کرده و همان کسی که می خواسته ما را به سوی خودش جذب کند .
همان کسی که این اختیار را به ما داده این جاذبه را هم دراختیار ما گذاشته و این وسیله را هم طراحی کرده است ، تا با آن به طرفش برویم ، آری نماز یک چنین کاری می کند .
به هر نحوی که بتوانید نماز بخوانید خوب است ، منتها مراقبت های زیاد لازم است ، زیرا افراط و تفریط در این امر بد است .
اگر انسان جوانها را وادار بکند که به افراط در این وادی بیفتند و خسته بشوند ، عکس العمل نا مناسب ایجاد می شود .
و اگر به این امر تمرکزانه فکر کنند دچار مشکل نمی شوند .
لذا اعتدال نماز ، مقدمات نماز ، مقارنات نماز ، نتایج نماز ، حفاظت نماز و دستاوردهای نماز بسیار مهم است .
آن کسی که نماز می خواند و ان کس که اقامه ی نماز می کند آن کس که تشویق به نماز می کند و آن کس که ابزار نماز را درست می کند و در دست جوان ها قرار می دهد همه در مسیر خدا حرکت می کنند و از این جهت هیچ تفاوتی با هم ندارند .
و همه اعمال نیکی انجام می دهند .
آثار فردی و اجتماعی نماز آن نکته ای که واقعاً باید برای دیگران باز شود .
همین جامعیت نماز است به عنوان یک عبادت محسوب می شود .
اگر به مجموعه نماز نگاه کنیم در می یابیم که نماز از طراحی ساده و بسیار جالب برخوردار است و نماز چند حرکت ساده بیشتر نیست .
معنای واقعاً جالبی دارد .
تمام حکمات نماز مهم است .
اذان ، تکبیر ، قرائت ، رکوع ، سجده ، تشهد ، سلام ، قنوت و تعقیبات نماز دارای معنای بسیار سازنده و روشنی است ، و اگر نخواهیم پیرایه ببندیم و حالش را نداشته باشیم ظرف چند دقیقه تمام می شود .
طهارت نماز لباس نماز مراقبت های تغذیه ای و ....
نیز همه ی شرایطی دارند که اینها همه در بعد فردی آن است .
در بعد اجتماعی نیز نماز جماعت و نماز جمعه جریان عظیمی دارند که به طور خودکار دنیای بزرگی از مکانات فرهنگی ، اقتصادی ، علمی و ....
را در میان یک امت ، خلق می کند .
همین مصلایی که ما الان در آنه هستیم این بناها که ما در آن زندگی می کنیم مگر چیزی غیر از همین آثار نماز است .
تأثیر این نماز جمعه ها را اکنون در انقلابمان می بینیم ؟
کیست که امروز بتواند تاثیر نماز جمعه را در تحکیم انقلاب انکار کند ؟
نماز جمعه ها در توسعه ی امور انقلاب و اصلاح امور انقلاب و ارشاد و اتحاد مردم و بر هم زدن توطئه ها تاثیر غیر قابل انکاری داشته است و آدم باید کور باشد که اینها را نبیند .
وظایفی که نماز گذار بر عهده دارد : لباس نماز ، غذای نماز گذار و رخیه او شرایطی که یک مسلمان پیدا می کند .
اگر درست به مسجد برود و برگردد .
دارای ابعاد تربیتی بسیار است آثار تربیتی نماز آن قدر زیاد است که ما غرق در آن هستیم .
مانند دریایی است که نمی توان آن را توصیف کرد .
به عبارت دیگر از فرط وضوح غایب و مخفی شده است .
نظمی که در زندگی و برنامه های ما به وجود می آید و آثار قلبی که در ما خلق می شود .
به دلیل مراعات شرایط نماز است .
نماز باید کامل باشد و نماز کامل است که انسان را به خداوند نزدیک می کند .
واقعاً بیهوده نیست که تعبیر عمود دین برای نماز به کار برده اند وقتی که ما این روایت را می خوانیم فکر می کنیم که نماز ستون فیمه اعمال عبادی ماست که اگر درست شد .
اعمال دیگر هم درست می شوند و مورد قبول قرار می گیرند .
البته همین طور است اعمال دیگر هم باید از نماز شروع بشود ، و قبول گردد .
اما عمود دین عمود جامعه است .
و این به دلیل تاثیری است که نماز ها و مساجد و نماز جمعه ها دارند ، تأثیری که اخلاق نماز گزار راستین دارد .
تأثیری که نماز در رفع گناهها صلاح و تربیت افراد جامعه و جلوگیری از حرام خواری دارد .
دین همین هاست و در حقیقت عمود دین یعنی یک نماز درست برای انسان و جامعه ، فرد و جامعه ای که نمازش را درست بخواند دینش هم درست است برای انسان خوب است که نمازش درست بخواند .
اگر نماز خوب و نماز گزار درست در جامعه پیدا کنیم ما نزدیک فرمول ریاضی می توانیم بفهمیم که جامعه ی ما متدین است و عکس این امر هم صدق می کند .
به هر حال نماز یک هدیه ی الهی است یک نعمت بزرگ است و در واقع تبلور ربویت خداست خداوند ربویتش را در بعد پرورش ما از طریق نماز و سایر عبادات انجام داده اند امیدواریم که ملت ما به خصوص جوانان ما به تدریج قدر این نماز را بشناسند ، اگر ما در جامعه مان نمازگزاران واقعی بسیاری داشته باشیم .
گرفتاریهای فرهنگ اشکلات روانی و این همه مصیبت هایی را که امروز روان شناسان در جوامع بشری پیدا کرده اند .
نخواهیم داشت و همین می تواند نقطه ی آغازی برای اصلاحی وسیع ، عمیق ، ماندنی و مبارک باشد .
« شهدا و نماز » اگر شهدای صدر اسلام نبودند اثری از اسلام اگر شهدای انقلاب نبودند انقلاب اسلامی به پیروزی نمی رسید و اگر شهدای دفاع مقدس نبودند امروز ما جمهوری اسلامی نداشتیم اگر امروز جمهوری اسلامی می تواند راه خودش را قدرتمندانه ادامه بدهد و شرق و غرب آمریکا جنایتکار علی رغم محاصره ی نظامی و انواع حصارهایش جرأت تحظی نسبت به این نظام را ندارد و اگرآمریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند همه و همه به خاطر روحیه ی شهادت طلبی و جامعه ی اسلامی و جوانان و نوجوانان ماست ، اگر مقاومت اسلامی در لبنان پوزه ی اسرائیل را به خاک ذلت مالیده است در پرتو روحیه ی شهادت طلبی و استشهادی جوانان لبنان است .
نماز طیف گسترده ای را داراست و از پنهانترین و مخفیانه ترین صورت خودش که نماز فرادی باشد هست تا آشکارترین صورت و سیاسی ترین وضعیتش که نماز جمعه است و نماز جمعه و نماز جماعت .
مسجد پایگاه طهارت و تهذیب نفس است و مکان پیوند با امام جماعت با امام عادلی که رابط بین قطره های جامعه اسلامی است که در مساجد به هم می پیوندند .
و این حوضچه ها از طریق امام جماعت به مقام ولایت متصل می شود و تشکل فراگیر حزب الله و هسته های حزب الله را در سرتاسر جهان شکل می دهد .
می باشد .
برای تحقیق مقتضی اساسی فرهنگ شهادت در جامعه در حقیقت ما باز برگردیم و این عنصر اساسی یعنی عنصر عبودیت را که تجلی آن در قالب نماز در مکتب اسلام ارائه شده است در جامعه زنده کنیم .
ببینید شهدای ما دارای چه ویژگی هایی در ارتباط با نماز بودند .
خاستگاه آنها کجا بوده و معبر آن ها برای رسیدن به روحیه شهادت طلبی چه چیزی بوده است .
یک بررسی در مورد زندگینامه هزار هفتصد و سه فرمانده شهید که این فرماندهان جزو بهترینها و نخبه های شهدای ما بوده اند درباره ی دوران راهنمایی و دبیرستان یعنی دوره های نوجوانانی آن درباهر اینکه اوقات فراغتشان را کجا می گذارنده اند .
انجام شده است .
حالا توجه کنید که پیامبر فرمود و « عَفی اَهلُ المساجِدِ » چرا اهل مسجد در عافیت هستند ؟
شما چهره ی بچه هایی که در نماز جمعه حضور دارند یا نوجوانان صف اول نماز جماعت مساجد و یا چهره نورانی بچه های سیرحی را نگاه کنید .
آن ها همان کسانی هستند که اگر طبل جنگ کوبیده شود در خط مقدم حاضر هستند .
بهداشت روانی در اسلام دین اسلام دارای دستورهای منظم و دقیق ، برای سعادت انسان ها در همه شؤون زندگی اعم از امور عادی و معنوی می باشد .
از عمده ترین دستورها وظایفی که بر پیروان دین مبین اسلام واجب و ضروری شناخته شده است مدوات و اصرار بر یادآوری یادخداوند سبحان می باشد .
بالاترین و عالی ترین مقام انسانی آن است که روح او یاد خدا کرده و متوجه خدا گردد و نور الهی در دل و قلب او تجلی کند .
آسایش خاطر و روان که محور سعادت زندگی است به ذکر الله و با یاد خدا تامین می گردد .
از طریق ذکر است که روحانیت و بعد معنوی فرو بر بعد خاکی و زمینی و مادی او غلبه می کند و در می یابد که شک و دو دلی خاطره ای شیطانی است .
اضطراب و پریشانی درون از وسوسه های شیطان رشید می گیرد .
یکی از دانشمندان اسلامی در این زمینه می گوید .
از طریق ذکر ، همه وحشتها و ترس و بیمها از میان بر می خیزد و همه ی ناراحتیها و از آدمی زدوده می شود خداوند متعال برای مردان و زنان که او را فراوان یاد می کنند .
مغفرت و پاداشی عظیم آماده کرده است .
ما بر این باوریم که نماز در بین احکام الهی و دستور های دین از رفیع ترین جایگاه برخوردار است و نیز همه بر این باور هستیم که نماز پرچم عبادت و نیایش و سرود آزادگی ست .
و همه بر این حقیقت اذعان داریم که نماز کاملترین پاسخ به عالی ترین نیاز بشر است .
نماز و نیایش ارتباط صمیمانه ای است میان انسان و خدا میان آفریده و آفریدگار .
نماز تسلی بخش و آرامشگر دل های مضطرب و خسته و به ستوه آمده و مایه ی صفای باطن و روشنی روان است .
و حضائل خویش را با علائم بسیار مشخص و منحصر به فردی نشان می دهد .
صفای نگاه ف متانت رفتار ، انبساط شادی بدون واقعه ها از جمله ی این علائم مشخص می باشند .
پس فردی مومن و یا جامعه ی مومن با اقامه ی نماز رشید تباهی ، گناه و فساد را در خود و در محیط و اجتماع می سوزاند و روحیه گناه و انگیزه های درونی و بیرونی آن را خنثی و بی رنگ می سازد .
محققاً نماز فرد و جامعه را از کارهای بد و زشت و ناپسند باز می دارد .
« ان الصلوه تنهی عن الفحشاء و المنکر » نوسازی معنوی و نماز ( پیش نیازها و لوازم ) مسائل فرهنگی حقیقتاً پیچیده ترین مسائل اجتماعی است و مسائل اجتماعی پیچیده ترین پدیده های طبیعت است .
چون با اسنان سروکار دارد .
رهبر عزیز ما به عنوان یک کارشناس آگاه ، خبیر و بصیر ، صرف نظر از مقام ولایت ، در آغاز سال جاری یا پایین سال گذشته مسأله ای را تحت عنوان نوسازی معنوی مطرح فرمودند .
این یک سیاست کلان است که جزو سؤون رهبری است .
و روی این مسئله باید بررسی صورت بگیرد ، که البته حالا مجمع تشخیص مصلحت نظام برای مشورت درباره این موضوع مهم فعال شده است .
این سیاست کلان اولاً باید خوب شناخته شود .
نوسازی معنوی یعنی چه ؟
ما الان از نظر اجتماعی در چه وضعیتی هستیم ؟
جامعه ی خودمان را باید خوب بشناسیم ف همچنین تاثیر و تاثرات درونی و برونی را .
اشیان چند سال قبل تحلیل تاریخی عمیقی از تاریخ اسلام ارائه فرمودند که حتماً نظرتان هست همان بحث خواص و عوام و دو دسته کردن خواص و اینکه چگونه انحراف درتاریخ صدور اسلام بوجود آمد .
انقلابی که رهبری مانند رسول (ص) داشتو امامی مانند امیر المومنین (ع) و اینکه چرا این انحراف پیش آمد را مطرح فرمودند .
این تحلیل عمیق به ما درس می دهد .
که بر اساس آن شناخت دقیقی از مسائل اجتماعی پیدا می کنیم و بر اساس این خط استراتژیک و این سیاست کلان است که مسأله نوسازی معنوی و فرهنگ باید مسأله اول در این شرایط باشد و آن وقت مبنای سیاستهای اجرایی و برنامه ریزی قرار بگیرد .
اگر این موضوع فقط درحد یک شعار باقی بماند ، فقط پلاکاردهایی زده شود .
نوسازی معنوی ، استقرار عدالت اجتماعی ، ولی براساس آن برنامه ریزی نشود .
ده سال دیگر هم به این ایده و آرمان نخواهیم رسید .
البته ممکن است بفرمایید این وظیفه ی مجلس و دولت است که بر اساس این سیاست کلی برنامه ریزی بکنند ، خواست ما هم همین است ، اما در این گونه محافل و مجالس می شود واقعاً پیوند عمیقی بین مسائل اقتصادی و مسائل فرهنگی و مسائل اخلاقی وجود دارد و نمی شود این ها را از هم جدا کرد و مجرد مورد بررسی قرار داد .