موضوع این مطلب تاریخی تحریِم استعمال توتون و نتباکو در سال 1309 هجری قمری توسط میرزای شیرازی است که مصادف با حکومت ناصر الدین شاه قاجار است.
از نظر من تاریخ مثل یک فیلم است و یک فیلم هنگامی جذاب تر میشود که شخصیت اصلی آن داستان یا حداقل شخصیت های برجسته ی آن داستان همان اول فیلم به بیننده یا شنونده شناسانده شود. ومن هم برای اینکه این فیلم تاریخی جذاب تر باشد سهل الفهم تر باشد اشار های اجمالی به شخصیت دو نقش برجسته این فیلم یعنی میرزای شیرازی و ناصر الدین شاه قاجار داریم .
سید محمد حسن حسینی مشهور به « میرزای شیرازی »
در پانزدهم جمادی الأول سال ۱٢۳۰ هجری قمری در خاندان مشهور و برجسته ای که همگی از دانشمندان دینی بودن چشم به جهان گشود. میرزا محمد حسن در چهار سالگی پای به مکتب نهاد و به تعلیم فارسی پرداخت و پس از فراغت از درسهای اولیه در شش سالگی وارد حوزه علمیه شد و به فراگیری علم و دانش پرداخت. و در 8 سالگی مقدمات را به پایان رسانید.در سن 12 سالگی زیر نظر استاد شیخ محمد تقی بزرگترین مدرس شرح و لمعه این درس را شروع و در سن 15 سالگی به تدریس این درس پرداخت. در سن 18 سالگی برای فراگیری درس خارج و فقه و اصول به اصفهان وارد شد.
حوزه علمیه اصفهان در آن روزگار از پر رونق ترین حوزه های علمیه جهان تشیع بود و از نظر علمی با مهمترین حوزه علمیه شیعه یعنی نجف برابری می نمود. میرزا با ورود به اصفهان در مدرسه صدر مستقر شد و آیت الله شیخ محمد تقی اصفهانی، صاحب کتاب مشهور «هدایت المسترشدین»، علامه صاحب جواهر و شیخ مرتضی انصاری را به استادی برگزید. در سن 20 سالگی اجازه اجتهاد یافت او افضل در میان فقها ،محدثین،فلاسفه و متکلمین علم اصول و یگانه علوم و فنون چون صرف و نحو و طبّ و تفسیر و منطق بود. میرزای شیرازی تا بیست و نه سالگی در اصفهان ماند ولی جان عطش زده او که برای یافتن حقیقت و فراگیری دانش قراری نداشت، اینک قصد دیار نجف و کربلا نموده بود.
میرزا مدتی را در کربلا اقامت گزید و در این دوران از درس استادانی همچون آیت الله شیخ حسن کاشف الغطا، آیت الله شیخ حسن نجفی (صاحب جواهر)، آیت الله سید ابراهیم قزوینی (صاحب ضوابط) و آیت الله شیخ مشکور حولائی بهره ها گرفت .
میرزای شیرازی در طول عمر خویش شاگردان مبارزی را تربیت کرد که هر کدام ستاره ای شدند و آسمانی را با نور خویش منور نمودند. از آن جمله به افراد زیر می توان اشاره کرد؛ آیات عظام: میرزا محمد تقی شیرازی، شیخ عبدالکریم حائری (مؤسس حوزه علمیه قم)، میرزا حسین نائینی، شهید شیخ فضل الله نوری، سید محمد کاظم یزدی.
اقدامات سیاسی
میرزای شیرازی در طی زندگی پر بار خود اقدامات سیاسی گوناگونی را رقم زده است که عبارتند از:
حماسه پیروز تنباکو
دفاع از شیعیان مظلوم افغانستان
ایجاد وحدت تشیع و تسنن
تربیت و اعزام مبلغان ویژه برای مناطق حساس و زیر سلطه انگلیس نظیر تبت و کشمیر
جلوگیری از تجاوز یهودیان به مسلمانان
جلوگیری از خرید زمین های شهر طوس توسط دولت روسیه و نقش بر آب کردن توطئه روسیه در این رابطه
فرستادن آیت الله سید عبد الحسین لاری به عنوان نماینده خود به منطقه حساس جنوب ایران
تیز هوشی و حافظه میرازی شیرازی محیّر العقول بود. او هیبتی پیامبر گونه داشت و در برابر عقل و تدبیرش اهل علم به اعجاب می نگریستند .از تألیفات او اجتهاد المر والنّهی و کتاب طهارت و نماز می باشد میرزای شیرازی مدت ٨٢ سال با کمال افتخار زندگی کرد و در روز 24 شعبان سال 1313 روح پاکش به ملکوت جاودان پرواز کرد و درنجف اشرف به خاک سپرده شد