توسلبهقرآنبرایرسیدنبهجایگاهشایستهامتاسلامی
«...تردید نکنیمکهتا قرآنبینما عزیز و حاکمنباشد، امّتاسلامینمیتواند بهجایگاهیکهشایستهاستدستپیدا کند و اگر قرآنجایخودشرا در بینما پیدا کند آنروز، ما عزّتدنیا و آخرترا خواهیمداشت.
دربارهاینخاصیتقرآن بهما گفتهاند کههر وقتظلمتها و شبههها در جامعهشما خودنماییکند بهقرآنمتوسّلشوید و بهآنپناهببرید.
زمانما کمیایننگرانیرا بوجود آوردهکهموجمخرّبفرهنگغربو توطئههایدشمنانخدا، جوانانما را مورد آسیبقرار بدهد کهبهترینراهبرایما توجّهبهقرآناستکهخوشبختانهچنینوضعیدر جامعهپیدا شدهاست.
ولیبهبخشیاز جامعهمحدود است.
ما امیدواریمهمهیجامعهما از ایننورانیتبهرهبگیرند...»
[ سخنرانیدر مراسمافطار با قاریانقرآنکریم- 16 آذر 1379 ]
***
منافعو مصالحاسلاممهمترینمسألهاز نظر قرآن
«...قرآنگاهیتحلیلمیکند و میفرماید: از ترساینکهفقیر شوید، از ترساینکهضرر کنید، از ترساینکهمصیبتیپیشبیاید و بعداً روابطخارجینداشتهباشید و فلانچیز مورد علاقهشما آسیبنبیند، اینکارها و تخلّفاترا انجاممیدهید.
مطلبیکهمیخواهمعنوانکنمایناستکهما باید در فرهنگاسلامییکاولویتمهمّ بگنجانیمو آنهمتقدّممنافعاسلامبر همهچیز است.
اینخیلیمهماست.
اینخواستقرآناست.
یقیناً روحاسلاماز مسلمانانواقعیمیخواهد کههر جا پایخدا، پیامبر (ص)، قرآن، امّتاسلامیو مصالحاسلامپیشمیآید، جاییبرایترجیحسایر منافعنباشد.مثلاً مصالحجغرافیاییبرایخیلیاز ملّتها و دولتها پیشمیآید.
مسایلنژادی، حزبیو منافعمادّیو تجاریهممهماست.
نمیتوانبهدولتیگفتنسبتبهاینها بیتوجّهباشد.
منافعدولتها مهماست.
اما منافعو مصالحاسلاممهمتر است.
در داخلیکدولتهمجریانهایمختلف، احزابو باندها هستند کهباید منافعآنها در راستایمصالحدولتباشد و منافعدولتهایاسلامیهمباید در راستایمصالحاسلامباشد.
واقعاً مسایلیکهقرآنبرایمصالحاسلاماز ما خواستهاست، امروز در دنیایاسلامکمعملمیشود.
در گذشتههمنبودهاست.
یا لااقلمنزمانیرا سراغندارمکهنامببرمکهمثلاً در فلانتاریخمنافعاسلامدر اولویتدولتها بود.
حتّیدر مدینهکهجمعیتمحدودیداشتو شهریبود و مسایلقومیو جغرافیاییمطرحنبود، همینمشکلوجود داشت.
گفتمکهآیاتمتعدّدیبهاینمسألهاشارهمیکنند...»
[ سخنرانیدر مراسمکنفرانسبینالمللیوحدتاسلامی- 7 تیر 1378 ]
***
فاصلهگیریدنیایاسلاماز توصیهها و سفارشاتقرآنی
«...واقعاً از آنچهکهقرآناز ما خواستهو آنچهکهالاندنیایاسلامبهآنپایبند است، خیلیفاصلهداریم.
البتهاز اولظهور اسلاماینفاصلهبود.
اینرا از گلایهقرآنمیفهمیمکهنسبتبهمسلمانانمدینهآنهمدر یکواحد کوچکدر دنیایآنروز دارد.
پیداستکهمسلمانانهیچوقتبهاینندایمهمّ الهیکهیکنوعولایتبینامّتواحد اسلامیاست، لبّیکنگفتند.
اینمسألهباید در دستور کار قرار بگیرد و رویآنکار کنید کهراهحلاینمعضلچیست؟
«...واقعاً از آنچهکهقرآناز ما خواستهو آنچهکهالاندنیایاسلامبهآنپایبند است، خیلیفاصلهداریم.
البتهاز اولظهور اسلاماینفاصلهبود.
اینرا از گلایهقرآنمیفهمیمکهنسبتبهمسلمانانمدینهآنهمدر یکواحد کوچکدر دنیایآنروز دارد.
پیداستکهمسلمانانهیچوقتبهاینندایمهمّ الهیکهیکنوعولایتبینامّتواحد اسلامیاست، لبّیکنگفتند.
اینمسألهباید در دستور کار قرار بگیرد و رویآنکار کنید کهراهحلاینمعضلچیست؟
گفتماینگلایهرا از مدینهداریم.
در سورهتوبه، سورهمائدهو سورههایدیگر قرآنآیاتزیادیاستکهخداوند بعضیاز مسلمانانرا توبیخمیکند کهچرا بهروابطاسلامیاهمیتنمیدهید؟
چرا بهاولویتهایجامعهاسلامیتوجهنمیکنید؟
در همینآیهایکهدر اولصحبتمخواندم، به مسلمانانمیگوید: ایاهلایماناگر پدرانو برادرانشما کفر را بر ایمانبگزینند، نباید آنها را دوستبدارید.
و هر کساز شما (با وجود کفر) آنانرا دوستبدارد،بیشکستمکاراست.
همینمضمونرا با اسمبردنطوائفوادیاندر سورهمائدهداریم.
در سورههایدیگر همهست.
در سورهتوبهبعد از اینآیههمانگیزههایبشریرا عنوانمیکند کهدر ارزیابیو اولویتدهیبهآنها توجهمیکند.
پدر، مادر، زن، مسکنو دیگر چیزهایمورد علاقهبشر وقتیدر مقابلاسلام، مسلمانانو خدا قرار میگیرند، محکوممیشوند و قرآنهممخاطبینآنروز خود را توبیخمیکند...» [ سخنرانیدر مراسمکنفرانسبینالمللیوحدتاسلامی- 7 تیر 1378 ] *** تأکید قرآنبر سعادتدنیا «...در قرآنحدود 130 مورد اسمدنیا و تقریباً حدود 130 مورد اسمآخرتمیآید، یعنیلفظدنیا و لفظآخرتمیآید.
البتهبا تعبیراتدیگر خیلیبیشترا ست.
در اکثر آیاتبهزندگیدنیا و آخرتاشارهدارد.
حدود 10 مورد در جاهاییکهبحثدنیا استقرآنتأکید دارد کهسعادتدنیا را اهمیتدهید.
یعنیمثبتتلقّیمیکند.
کلمهآخرتمعلوماستکهپایانکار نیست.
قطعهایاز زندگیاستکهبعد از اینمیآید.
اینجلو و آنعقباست.
کلمهدنیا از «دُنب» گرفتهشدهاست.
آنهاییکهمیخواهند زاهدانهبحثکنند، دنیمیدانند، بعضیاز کلمهدنیا «پستی» میفهمند کهانصافاً اینفهمیدهنمیشود.
بلکهنزدیکیفهمیدهمیشود و از ریشه«دنو» بهمعنایقرباست.
جاییکهبهما نزدیکتر است.
آخرت، بعد از اینمیآید و فاصلهاستکهبعد از مرگشروعمیشود یا بعد از دورانواسطهمیانقیامتو مرگشروعمیشود کهچیز دیگریاست.
بهر حالکلمهدنیا معنایمتعارفشدر قرآننزدیکیاستو پائینو بستهبودن، نیست.
یکی، دو مورد داریمکهتعبیر پستیدادهمیشود.
یکمورد، در مورد بنیاسرائیلاستوقتیکهدر صحرا زندگیمیکردند کهبنیاسرائیلمیگویند، وقتیکهگفتند: بجای«منو سلوی» بهما پیاز و سیر و سبزیو اینچیزها بدهید در تعبیر قرآنایناستکهشما چیزهایعالیتر را میخواهید.
پسبدهید و چیزهایپستتر را بگیرید، کلمه«ادنی» را آوردهاست.
ادنیباز از همینرشته«دنو» است.
کوچکتر همدر یکمورد از قرآنآمدهکهاصغر و اکبر را تعبیر ادنا و بزرگتر کردهاست.
اینیکمورد استو آنهمیکمورد است...» [ خطبههاینماز جمعهتهران- 7 تیر 1378 ] *** زندگیواقعیو هدفآناز نظر اسلام «...انسانمکتبامامحسین(ع) دارایایدئولوژی- برایما ایدئولوژیاسلامیو قرآنیاز نوعاهلبیت(ع) - میباشد.
انسانیکهنسبتبهعقاید و افکار خود بیتفاوت نباشد و نگوید ما عقیدهخودمانرا داریم، باید برایدفاعاز عقیده، همفکر پیدا کردن، ترویجعقیدهو از صحنهبیرونکردنمخالفانعقیدهاشتلاشو مجاهدتکند.
اینمسئلهتمامنمیشود، نکتهاساسیبحثمنایناستکهزندگیایناست.
یعنیتا زمانیکهنفسمیکشیمو قدرتحرکتو کار داریم، باید اینگونهباشیم.
اینکهشاعر میگوید «مازندهاز آنیمکهآرامنگیریم» مهماست.
یعنیوقتیآرامگرفتیم، دیگر زندهنیستم.
تشبیهبسیار درستیکردهاست: «موجیمکهآسودگیما عدمماست» وقتیسطحدریا آرامبگیرید، دیگر موجیوجود ندارد.
تماممیشود.
یعنیآرامشبا عدمو نبودنمساویاست.
بنابراینحیاتواقعیایناست.
اگر میخواهیمزندگیطیبهقرآنیداشتهباشیم، مصداقشایناست.
همهموجوداتزندهحیاتحیوانیدارند.
سلولیهمکهفقطبا ذرهبینهایبزرگدیدهمیشود، زندهاست، حیاتدارد، رشد و تکثیر میکند، تولید مثلدارد.
یکویروس، خیلیسریع، بهدنیاییاز ویروستبدیلمیشود.
امّا آنحیاتمورد توجه، معنویو انسانیقرآننیست.
موجوداتباید باشند و شاید یکیاز اهدافخلقتآنانایناستکهدر خدمتانسان، آنهمانسانمعتقد و مجاهد باشند...» [ سخنرانیدر مراسمافتتاحگردهماییمسئولانعقیدتیـ سیاسیبسیج- 12 اردیبهشت1380 ] *** توجهقرآنبهشرایطزمانو مکان «...اسلامدینتا قیامتاست.
اجتهاد بازیکهدر اسلامگذاشتند، حقیقتاً یکمعجزهاست.
اصلاً نقطهیمهممعجزهقرآن، بهعنوانمعجزهیخالدههمینجا استکهشرایطیرا درستبکند تا در هر زمانیبتوانیماصولرا اجرا کنیمو کسانیکهفکر میکنند سنّتگراییدر متناسلاماست، اشتباهمیکنند و چنیننیست.
سنتها مقدّسهستند.
نوآوریها مهمّ است.
همراهزمانبودنمهمّ است.
«مَنْ س'اوا یَوماً کُونوُا مَغْبون» مهمّ است.
اصلاً اسلاموقتیآمد، یکتطوّر و تحوّلبود.
انقلابعظیمیبود.
بنابراینخودمانباید شرایطیرا درککنیم.
متناسببا شرایطروز اسلامرا بشناسیم.
اجتهاد و تحلیلکنیمو تصمیمبگیریم.
ما باید عاملو هادیحرکتقطار تاریخباشیم.
اگر قرآنیهستیم، قرآنباید انرژیحرکتتاریخبشریتباشد.
مگر غیر از قرآنچیزیاست؟
آیا تورات، انجیلو یا کتابهایمارکسمیتوانند اینسوخترا تهیهکنند؟
اینانرژیباید از قرآنگرفتهشود.
اینانرژیروزیمیخواستماشینکوچکیرا حرکتبدهد و امروز باید قطارهایسنگینرا حرکتبدهد و باید پرواز کند.
اینیکیاز چیزهاییاستکهجنبهیحکومتیدارد و الاندر اجرایآننقصمیبینیم.
علّتآن، ایناستکهحکومتنوپا است.
برنامههایتحصیلیباید کاربردیتر باشد و خیلیذهنینباشد...» [ سخنرانیدر مراسمجشنفارغالتحصیلیدانشگاهجامعهالزهرا (س) - 10 خرداد 1380 ] *** برخورد قرآنبا منافقین «...یکیاز آیاتمأنوسقرآنکهحتماً زیاد شنیدهاید، در سورهصفاستکهمیخوانمتا ملاککردار، رفتار و گفتار زندگیما باشد.
قرآنبا خطاببهانسانهایدورو و شاید منافقاینگونهبرخورد میکند.
«یا ایهاالذینآمنوالمتقولونما لا تفعلون» اینخطاببههمهنیست، بهمؤمنیناست.
چوناز مؤمنینتوقعنیست، قرآنبا لحنکنایهآمیز مطرحمیکند.
چرا چیزهاییرا کهعملنمیکنید؟
میگویید.
بر زبانمیآورید ولیعملتانغیر از آناناست.
حالا چهبا زبانعینییا لفظچهبهنوعدیگر.
یعنیتظاهریکهبا عملواقعیمـا سازگار نباشد...» [ خطبههاینماز جمعهتهران- 18 خرداد 1380 ] *** نیتخالصو اخلاص، بهتریندرساخلاقیقرآن «...لذا بهتریندرساخلاقیقرآنکهگفتمدر قرآنبهآنتکیهشده، نیتخالصو اخلاصاست و بدترینحالتبرایانسانها حالتریاکاریو تظاهر و شعار و اظهار بدونعملو ادعایبدونکردار میباشد کهواقعاً برایجامعهخطرناکاستو جامعهرا از حالتآزادگیو جوانمردیبهحالتریاکاری، تظاهر، دورویی، فاصلهگرفتن، شکستنصف، از بینبردنوحدتو دچار تفرقهشدنمیکشاند.
انساناز هماناولکهمیخواهد کاریبکند، و میگوید میخواهماینکار را بکنم، دو حالتدارد.
نیتمهماست.
اینکهگفتمبهنیتبرگردیم، برایهمیناست.
اگر از اولبنایعملندارید، از هماناولنفاقاست.
میگوید و بنایعملهمندارد.
یا نه، بنایعملدارد، ولیدر عملاقدامیجدّینمیکند.
اینبهضعفارادهبرمیگردد کهباز همخطرناکاست...» قرآن، محور وحدتمسلمانان «...
هدفایناستکهمحورهاییبرایامتاسلامیباشد کهآنها مانعتفرقهو تشتّتو درگیریشوند.
مهمترینمحور قرآناست.
اینآیهایکهبهعنوانشعار اجلاسشماست«واعتصموا بحبلاللّ'هجمیعاً و لا تفرقوا» مهمترینمصداقیکهاینجا میتوانبرایحبلاللّ'هدر نظر گرفت، قرآناست.
اگر مصادیقدیگریهمدارد کهدارد، آنها همبهوحدتمربوطمیشود.
قرآنیکیاز محورهایوحدتو مهمترینمحور است.
اگر پیامبر (ص) اهلبیت(ع) و ذویالقربیرا در کنار قرآنمطرحکرده، بهخاطر ایناستکهاینها مفسّر قرآن، رافعاختلافو مرجعفکریو عقیدتیپیشامدها و اختلافاتباشند...» [ سخنرانیدر مراسمافتتاحچهاردهمینکنفرانسبینالمللیوحدتاسلامی- 20 خرداد 1380 ] *** بحثتقوا در قرآن، از محورهایاساسی «...یکیاز محورهایاساسیبحثدر قرآن، تقواستکهحدود 600 آیهقرآنبا تعبیر تفکّر، تعقّل، تدبیر و عرفانانسانهاییرا کهبا فکر، منطقو عالمانهراهشانرا انتخابمیکنند، ستایشمیکند و بههمینمقدار آیاتیهستکهانسانهاییکهجاهلانهو یکدندهرویمطالبناحقمیایستند و مقاومتشیطانیمیکنند، محکوممیشوند...» [ خطبههاینماز جمعهتهران31 خرداد 1381 ] *** لزومبرنامهریزیبرایدنیا بر اساسمحتوایقرآن «...خوشبختانهقرآنمتندستنخوردهایاستکهدر اختیار ما است.
از قرآنکهبگذریمبقیهعمدتاً ظنیالصدور هستند.
در اینموارد قطعیتالصدوریکهدر احادیثمتواتر هست، بسیار کمداریم.
متواتر هستند، ولیقطعیالصدور نیستند.
نمیتواند برایانسانحجتباشد و با آنطرفشد.
فقطمیتوانیمبهقرآنتکیهکنیم.
آنچهکهظاهر قرآناست، برنامهعملینیست.
باید در آنبرنامههزارانحکمبر مبنایقرآنو متناسببا زمانداشتهباشیمکهیککتاببسیار قطور و دایرهالمعارفیغنیخواهد بود کهزندگیبشر را تحتپوششقرار بدهد.
آنبرنامهخیلیوسیعاست.
آنبرنامهپیشامامزمان(عج) هست.
شاید کتابهایجامعو امثالاینهاییکهبحثمیشود یا علومیکهگفتهمیشود پیامبر(ص) بهعلی(ع) واگذار کرد و یا آنحرفهایفراواناز حروفکهاینها نقطهعلومهستند و خیلیها کمباز شدند و سهحرفتا زمانامامزمان(عج) باز میشود و یا هر بابیرا کهبرایعلی(ع) باز میکردند، از آنبابهایفراوانباز میشد، اینها همهتعبیراتیاستکهمیخواهد بگوید کهاینرشتهسر دراز دارد و باید برنامهکاملیدر اختیار ائمهمعصوم(ع) باشد...» [ سخنرانیدر مراسمجشنوارهبرترینهایفرهنگمهدویتدر مطبوعات- 1 خرداد 1381 ] *** کارهایقرآنی، بهترینکار در زندگیمن «...مندرسدادم، مجلهمنتشر کردم، سخنرانیکردم، پیامدارم، کارهایسیاسیکردم، جنگکردم، صلحکردم، امّا زیباترینکارهایم، کارهایقرآنیاستکهانجامدادم.
آقایقرائتیابراز محبتکردند و بندهرا بهعنوانمفسّر معرفیکردند.
منشاگرد مفسّرانهستم.
تفسیریرا کهایشاناشارهکردند، در زنداننوشتم.
در بیستوچهار سالقبل، تقریباً 35 ماه، همهوقت فعّالخودمرا صرفنوشتنیادداشتهایتفسیر کردم.
الانکهبهپشتسر نگاهمیکنم، لذیذترینلحظاتزندگیمنهمانسهسالاست.
با اینکهزندانیبودمو گاهیاوقاتزندانوحشتناکبود و از آیندههمآگاهینداشتیمو احتمالاعداممیدادیم.
بعضیافراد کهبرایشفاعتما رفتهبودند، جوابدادهبودند کهاو اعدامیاست.
بهانقلابنزدیکشد و سرنوشتتغییر کرد.در عینحال، با آنحالتیکهآنجا داشتم، عزیزترینو لذیذترینلحظاتزندگیمنبود.
شما همبدانید، کارهاییکهبا قرآنکردید و میکنید، بعداً وقتیکهبهپروندهخود نگاهمیکنید، متوجهمیشوید کهخیلیباارزشاست.
البتهاگر بهقصد قربتو برایخداوند باشد.
جزایاصلیرا باید در آخرتبگیریم.
در جهانیکهدستماناز همهچیز کوتاهاستو فقطاعمالمانرا درو میکنیم.
آنجا باید پاداشبگیریم.
بههر حالقرآن، نور، سرمایه، ذخیره، و حبلمحکمبینبشر و خدا و محکمترینسندالهیو کتابجاویداناست.
کتابیکهخدا آنرا بیمهکردهاستو با اینکتاببا بشر حرفزدهاستو برقلبپیغمبر (ص) نازلشدهاستو از زبانشریفپیامبر (ص) بهدیگرانمنتقلشدهو رویکاغذ آمدهو اکنوندستما است.
کتابیمثلایننیست...» [ سخنرانیدر مراسمتجلیلاز برگزیدگانهشتمیندورهمسابقاتدرسهاییاز قرآنکریم- 27 اردیبهشت1379 ] *** تاثیر و حضور قرآن درهمه ابعاد زندگی بشر «...قرآنبهترینمحور برایفعالیتهایاجتماعیو تربیتیاست.
البتهبرایهمهبرنامهها سیاسی، اقتصادیو همهموارد است.
چونکتابجامعیاستو کتابکلّ زندگیاست.
چونما در اینجا بیشتر جنبهتربیتیو آموزشیرا داریم، از اینبُعد صحبتمیکنیم.
واقعاً انسبا قرآنبهترینوسیلهبرایحفاظتانساندر همهسنینو حالاتاست.
در حالگرفتاری، رفاه، توفیقو در حالعادیو هر شرایطیاگر انسانبا توجهبهمضامینقرآنسروکار داشتهباشد، در راهنگهمیدارد و حفظمیکند.
در فلسفهآفرینش، خداوند یکموجود بهنامبشر در بینهمهموجوداتخلقکردهاست.
شاید میلیونها نوعموجود حتّیدر زمینباشد کهما نمیشناسیم.
سایر عوالمرا خدا میداند.
ما در بینمیلیاردها موجود کهخداوند ساختهاست، انسان را میشناسیمکهخداوند او را بهوجود آوردهو اختیار دادهو راهرا همبهاو نشاندادهاستو کتابیبنامقرآنبرایشفرستادهکهانسانخودشرا بهخدا نزدیککند.
همههدفآفرینشاگر بگوئیمکهبشر گلسرسبد آناست،ایناستکهانسانبهخدا نزدیکشود.
ایننزدیکیراهها و طرقزیاد دارد.
عبادت، خدمتبهخلق، تعلیم، تعلّم، مجاهده، انفاق، توجهبهدیگران، دوستیو محبتاز راههاینزدیکیبهخداست.
بهترینوسیلهتقرّببهخدا قرآناست.
قرآنانسانرا راههایحرکتبهسویخدا قرار میدهد.
اگر ما بهخدا نزدیکنشویم، زحماتماهدر میرود.
اگر بهخدا نزدیکشویم، در هر گامآنپیروزیاست.
از جوانیروایتیرا شنیدمو بعد تحتتأثیر آنروایتبهطرفقرآنرفتمو از نقطهآغاز راضیهستم.
آنروایتایناستکهدر بهشتبهمسلمانمیگویند: هرچهقرآنبلد هستی، بخوانو بهطرفبالا حرکتکن.
هر آیهایکهخواندهشود، یکپلهبهسمتبالا، یعنینزدیکیبهخدا، میرود...» [سخنرانیدر مراسمتجلیلاز برگزیدگانهشتمیندورهمسابقاتدرسهاییاز قرآنکریم- 27 اردیبهشت1379] *** قرآن، کتابجامعاخلاقی «...چونمحور بحثمنبحثهایقرآنیاستو قرآنبگونهایبا اخلاقو پایههاییکهاخلاقبر آنها متکیاست، برخورد میکند کهنقاطمثبتهمهیاینچند مکتبرا دارد و نقاطمنفیو اشکلاتجدّیرا کهبههر یکاز اینها وارد است،ندارد.
علم، دانش، عقل، خرد، قانون، مقررات، افکار عمومیو خواستخود انساندر خیلیاز موارد میتوانند در پایههایعلماخلاقسهمداشتهباشند.
میتوانیمعلماخلاقرا منحصر کنیمکهمیخواهد همهیزندگیانسانها را آنهماز دید قرآنکههمهابعاد تاریخرا شاملشود، بررسیمیکند.در علوممختلفکهبحثدیگر میکنیم،گاهیمیگویند اینبحثاخلاقینیستو باید در فلانعلمبهدنبالشبرویم، پسدر تعارضمکتبهایاخلاقیاز قرآننظریهایجامعداریمکههمهینقاطمثبترا میتوانیمجزو پایههایاخلاقیحسابکنیم.
حقیقتاً همهست.
نهاینکهمیخواهیممصالحهایو داوریصلحاندیشیبیننظریاتاخلاقیبکنیم.
واقعیتاست.
هر یکیاز آنها، بخشیرا گرفتهاند.
شاید بهتناسباقتضائاتزمانو افکار خودشانو یا افکار دیگرانبحثمیکنند.
ولیقرآنکهاز بامدنیا نازلشدهوهمهچیز را زیر نظر میگیرد.
چونبا فطرتانسانطرفاست، اینگونهعملنیکند، اصولاً اینطوریاست، محور اخلاقو اصلاولآن، استعدادها و خواستها و تقاضاهاییاستکهخداوند در وجود همهیانسانهاقرار دادهاستکههمهچیز هستو علاوهبر اینهدایتیاستکهعقلرا برایغرایز وتعدیلخواستهها محور اصلیقرارداد و وحیرا حجامیعقلقرار دادهکهاگر عقلنتوانستبههمهزوایایبسیار پیچیدهمسائلاجتماعیو فردیبرسد، وحیبهکمکاو میآید...» سخنقرآندر مورد متکبرین «...در یکیاز آیاتوقتیکهدر مورد استکبار صحبتمیکند و میگوید کهاینها با روحیهتکبرشانحاضر نشدند حقرا بپذیرند،میفرماید: آنهاییکهگرفتار اینروحیههستند، دربهایآسمانبهرویآنها بستهاستو باز نمیشود.
تعبیر بر محالمیکند کهابوابآسمانرویانسانهایدچار استکبار باز نمیشود.
منظور از آسمانهمانتعالیو تکاملاستو راههایتکاملبرایآنها بستهاست.
اینیعنیمشکلدستوپاگیر بشر و زمینگیر کردنبشر.
قرآنمیخواهد بگوید کهروحیهاستکباریو تکبر با تکاملبشر در ضدیتاستو شیطاناز همینجا گرفتار شد و از همینجابلا بر سر بشر آمد.
آدم، مظلومآنصحنهاست.
اگر بخواهیم مفاهیم قرآن باید با زبان تصاویر وارد زندگی عامه مردم شود یک هنرمند قرآنی بر ارایه مفاهیم قرآنی به صورت تصاویر قابل فهم در زندگی عامه مردم به منظور کاربردی کردن این مفاهیم تاکید کرد.سهم الدین زمانی، هنرمند تذهیب کار قرآنی به خبرنگار شبستان گفت: لازم است کاربرد قرآن در زندگی مردم از حالت کتابی برای مراسم ها، اعیاد یا عزاداری ها به حالتی ملموس و قابل استفاده درآید و هنر یکی از ابزارهای کاربردی این اقدام است.
وی افزود: عکس ها و تصاویر قرآنی اغلب بیشترین اثرگذاری را بر مردم و اقشار عامه جامعه دارند چون گویا هستند و برای فهم آنها نیاز به زبان تخصصی نیست مفاهیمی مانند ارتباط با والدین از دیدگاه قرآن، خریدوفروش کالا، رفتار با دیگران و احکام مسافران در قرآن مطالبی است که می توان آنها را با زبان تصویر بیان کرد که به ویژه برای کودکان بیشترین کاربرد را دارد.
این هنرمند قرآنی خاطرنشان کرد: برای نسل جوان در دنیایی که رنگ ها همه زندگی را تسخیر کرده اند باید به زبان رنگ ها سخن گفت و تنوع آیات قرآن را نشان داد در آثار هنری قرآنی می توان از تمام رنگ های مورد علاقه افراد در قالب رنگ روغن، رنگ های گیاهی و رنگ گواش استفاده کرد و به نیاز هر مخاطبی پاسخ داد.
وی ادامه داد: نقاشی و تذهیب آیات کوتاه و پرمعنی قرآن در یک صفحه در قالب یک تابلو باعث می شود هر فرد به دنبال طرح مورد علاقه خود چندین بار یک آیه را بخواند و در اعماق معانی آن توجه داشته باشد.
زمانی بر ارایه مفاهیم قرآنی به زبان روز تاکید کرد و اظهار داشت: قرآن برای نسل جوان و مردم جهان باید به زبانی جذاب و قابل فهم ارایه شود؛ زبان های زنده دنیا در خدمت قرآن درآیند و مراکز فرهنگی بین الملل در این زمینه فعال شوند.
زمانی 25 اثر نفیس درباره آیات قرآنی و احادیث اهل بیت دارد و 114 طرح برای 114 سوره قرآن بر روی بوم ارایه داده است.
هر طرح برای یک سوره با رنگ و طرح خاصی مطابق با فضای معنوی سوره هاست و با آنها همخوانی دارد پس از 37 سال طرح 70 سوره اجرا شده و سایر موارد در حال طراحی است.
تذهیب قرآنی به ابعاد 114 سانتی متر در 30 سانتی متر به نیت 114 سوره قرآن و سی جزء با 114 نوع رنگ و 114 گل تذهیبی از دیگر فعالیت های این هنرمند قرآنی است.
وی درباره تصویر آیات قرآن بر روی تابلو و بوم خاطرنشان کرد: در این طرح متن آیات منتخب هر سوره به زبان های عربی، انگلیسی، فارسی، فرانسه و آلمانی به دلیل افزایش اثرگذاری و تعداد مخاطبان آمده است و مثلاً سوره بقره در قالب 50 تابلو کار شده است.
زمانی درباره این طرح ها یادآور شد: اصل هر تابلو آیه مربوط است که در پی آن تعلیم آموزه ها یا بیان داستانی است و همخوانی طرح با آیات سوره ها از نظر محتوایی موردتوجه قرار داشته است.
آیاتی که همراه با بشارت، ثواب و نیکی ها، رویدادهای مثبت است با رنگ های ملایم و روشن و شاداب طراحی می شود و آیات تنذیر و هشدار، درباره گناهان جهنم و رویدادهای منفی با رنگ های تند و تیره آمده است تا پیام را به سرعت به مخاطب منتقل کند.
این هنرمند قرآنی تصریح کرد: بیان آیات قرآن به زبان هنر باعث می شود مخاطب از آنها به بیانی ساده تر بهره گیرد و بتواند ارتباط موثری برقرار کند.
درک مفاهیم و تفاسیر آیات قرآنی برای قشر عامه مردم شاید کاری دشوار به نظر برسد که به سراغ آن نمی روند اما زبان رنگ و تصویر را همه افراد بنا به سطح فهم و سواد خود متوجه می شوند و می توانند از آن بهره گیرند این کار نه تنها ارزش مفاهیم آیات را کاهش نمی دهد بلکه نوعی از ترجمه قرآن به شمار می آید.