دانلود تحقیق آموزش املا

مهارت معلمان در اجرای فعالیت های آموزشی در افزایش یادگیری دانش آموزان تاثیر بسزایی دارد معلمان باید در نظر داشته باشند که نقش آنها تنها ارائه اطلاعات و معلومات به دانش آموزان نیست؛ بلکه مهمترین وظیفه ای که بر عهده دارند این است که احساسات دانش آموزان را به وجد آورند؛ و انگیزه ای قوی برای یادگیری مطالب در آنها ایجاد کنند.
اما هنگامی که فعالیت های معلمان به یک یا دو روش قدیمی محدود است آیا باز هم می توان چنین شوقی را ایجاد کرد؟
پژوهش ها نشان می دهد که استفاده مکرر از یک روش آموزشی به کم شدن علایق دانش آموزان و خستگی و بی توجهی در آنها منجر می شود.

به همین سبب معلم باید سعی کند در تدریس خود با توجه به مدت زمان و مقدار توانایی اش از فنون و روشهای متنوعی بهره گیرد با روش های ابتکاری و جدیدی که در تدریس خود به کار می برد انگیزه ای قوی در دانش آموزان ایجاد کند.

از جمله ی این دروس درس دیکته می باشد که معلم باید با توجه به نیاز و توان دانش آموزان خود تمرین های ابتکاری و جدیدی در تدریس خود به کاربرد و در کلاس اجرا کند.
مقاله ای که پیش روی شماست مجموعه ای از طرح ها برای آموزش املا و بر طرف کردن مشکلات املا نویسی دانش آموزان می باشد.


تعریف املا
املاء کلمه ای عربی است به معنی پر کردن، بر سر حجم سخن گفتن.

تقریر مطلبی تا دیگری آن را بنویسید.

طریق نوشتن کلمات و به معنی رسم الخط و درست نویسی می باشد .

دیکته: یعنی املا کردن توسط کسی و نوشتن توسط دیگری.

دیکته کلمه ای فرانسوی است .
مهارت املا نویسی به معنی جانشین کردن صحیح صورت نوشتاری حروف، کلمه ها و جمله ها به جای صورت آوایی آن است.

دانش آموزان باید به این مهارت دست پیدا کنند تا بتوانند به خوبی بین تلفظ کلمه ها و حروف سازنده آنها ارتباط مناسبی برقرار کنند.
با پیدا کردن این مهارت زمینه لازم برای پیشرفت آنان در درس های جمله نویسی، انشاء و به طور کلی مهارت نوشتن، بهتر فراهم می شود.
دانش آموزان در هنگام آموزش املا باید نکات زیر را رعایت کنن.
الف- جمله ها و عبارت ها را خوب بشنوند (تشخیص دقیق کلمه)
ب- جمله ها و عبارت ها را خوب تشخیص دهند (یادآوری و مجسم ساختن تصویر= بازشناسی کلمه در ذهن)
ج- آنها را درست بنویسند (نوشتن صحیح حروف سازنده، بازنویسی کلمه و توالی مناسب آنها.)
اهداف آموزش املاء
1.

ارزشیابی و تمرین آنچه دانش آموز در کتاب های درسی خود آموخته است.
2.

آموزش صورت صحیح نوشتاری کلمه ها و جمله های زبان فارسی.
3.

تشخیص اشکالات املایی دانش آموزان و کوشش برای رفع و تکمیل کمبود ها و افزایش دامنه ی لغات .
4.

تمرین آموخته های نوشتاری دانش آموزان در رونویسی
5.

آموختن لغاتی که در زبان امروز معمول بوده و مورد احتیاج دانش آموز است.
6.

تعلیم آیین نگارش و صحیح نوشتن کلمات و یادگیری شکل، معانی و مفاهیم کلمات جدید و موارد استعمال آنان ها.
7.

برقراری ارتباط مفید کتبی با دیگران و بیان درست مطالب در غالب کلمات.
8.

ایجاد مهارت و هماهنگی بین اعضای بدن
9.

آمادگی برای مشاغلی که به افراد تحصیل کرده و در عین حال به صحیح و دقیق نوشتن نیاز دارند.
آمادگی برای مشاغلی که به افراد تحصیل کرده و در عین حال به صحیح و دقیق نوشتن نیاز دارند.

10.

درس دیکته با دروس دیگر ارتباط دارد و منجر به خوب فهمیدن و یاد گرفتن بقیه دروس می شود.

11.

یادداشت کردن مطالب مهم بخصوص در سالهای بالاتر تحصیلی .

از آنجایکه یکی از عوامل مؤثر در رسیدن موفقیت در دانش آموزان ایجاد انگیزه کافی برای انجام هر فعالیت آموزشی می باشد می توان با بیان اهداف آموزش املاء در کلاس انگیزه کافی برای آموزش دیکته را فراهم کرد.

روش های تدریس آموزش املا: بسیاری از آموزگاران می پندارند که تنها روش آموزش املای کلمات، مشق نویسی از روی کتاب و نوشتن دیکته از هر درس است.

ولی هیچ یک از این دو را ه نمی تواند روش مفیدی باشد.

چون اولی فقط به تمرین و تکرار طوطی وار تکیه می کند و دومی بر حافظه.

آموزش املا را باید از کلماتی شروع کرد که بیشتر مورد احتیاج دانش آموز است.

و نیز برای او لازم است.

آموزش املا نباید فقط منحصر به ساعت این درس در برنامه کلاس باشد.

بلکه باید در بین همه دروس هماهنگی وجود داشته باشد مخصوصا درس های قرائت فارسی، انشاء و دستور زبان فارسی که همگی یک واحد درسی را تشکیل می دهد.

و آموزش صحیح هر کدام به آموزش صحیح دیگری بستگی دارد.

ابتدا هر معلم باید بداند که دانش آموزان نام حروف الفبا و صدای هر یک را به خوبی می داند و می توانند با ترکیب صامت ها و مصوت ها بخش بسازند و آنها را بخوانند.

معمولا یادگیری کلمه از 3 راه است.

راه سمعی، بصری، حرکتی در آموزش املا دانش آموز باید تلفظ کلمه را بشنود.

شکل آن را ببیند و با حرکت دست آن را بنویسد.

در نتیجه کلماتی را که شاگرد نشنیده و ندیده نباید به او دیکته گفت.

1.

روش آزمون- مطالعه- آزمون در این روش در ابتدا یک متن را به عنوان دیکته برای دانش آموزان می خوانیم و بعد از تصحیح آن را به دانش آموزان باز می گردانیم.

سپس دانش آموزان تا جلسه بعدی غلط های موجود در املای خود را تمرین می کند.

در جلسه بعد از آن متن دوباره دیکته گفته می شود که معمولا به دون غلط یا با غلطهای معدودی می باشد.

باید توجه داشت که متن دوم را با کمک کلماتی که از متن اول که از ارزش املایی برخوردارند (اما در غالب جملات جدید) می توان تهیه نمود تا میزان پیشرفت دانش آموزان در زمینه ی حافظه ی دیداری هم سنجیده شود.

2.

طرح پژوهش بررسی مشکلات املایی از دیدگاه زبان شناختی1: این طرح با توجه به نتایج بررسی 27 هزار املا از چهار هزار و پانصد نفر در هفت استان آمده و مورد بررسی قرار گرفته و پس از آن طرح جدیدی ارائه شده که زیر بنای این روش توجه به وجه آموزشی درس املاست.

چرا که تا کنون بیشتر به وجه آزمونی املا توجه می شده است بدون آنکه آموزش املا صورت گیرد.

در این روش پیشنهادی اول به آموزش چگونگی املای کلمات پرداخته می شود و در مرحله بعد پس از رفع اشکالات فراگیران آزمون املا اخذ می شود.

سپس از آزمون به طریقه مشارکتی استخراج نتایج صورت می گیرد.

و سپس تمرینات مختلفی برای تقویت مهارت های املایی دانش آموزان انجام می شود در این تمرینات هم به مهارت های ذهنی هم به مهارت های عملی توجه شده است.

البته در کلاس درس هر معلم نسبت به نیازهای واقعی شاگردان خود یکی از این روشها را انتخاب خواهد کرد که در این زمینه باید اصل انعطاف پذیری را رعایت کرد.در این روش چه در هنگام اخذ املا و چه در تمرینات واژه ها به صورت واحد های منفرد در نظر گرفته نمی شود بلکه بعنوان عناصر سازنده جمله که اصلی ترین واحد ارتباطی زبانی است منصوب می گردند ویژگی سوم این روش ارتباط زنجیره وار املاهای گوناگون با همدیگر است.

بدین ترتیب معلمان باید طی تهیه متن املا به مشکلات اساسی املا های قبل توجه کافی داشته باشند.

اما نکات برجسته این روش آموزشی را می توان چنین برشمرد: توجه بیشتر «وجه آموزشی» درس املا نسبت به وجه آزمونی انعطاف پذیری در انتخاب تمرینات در هر جلسه املا توجه به کلمات بعنوان عناصر سازنده جمله های زبانی ارتباط زنجیره وار املا های اخذ شده در جلسات متعدد مراحل این روش آموزشی املا: انتخاب متن املا و نوشتن آن روی تخته سیاه و خواندن قرائت املا توسط معلم و نوشتن توسط دانش آموزان تصحیح گروهی املا و تهیه فهرست خطاهای املایی تمرینات متنوع با توجه به اولویت بندی های اشکالات املایی استخراج شده مرحله اول: انتخاب متن املا و با توجه کلمات و جمله های واحد درس و کلمات مشکل آفرین درسهای قبلی انتخاب شده و آن را با خطی خوش روی تخته می نویسیم.

اما نکاتی که در رابطه با متن املا باید رعایت کرد به شرح زیر می باشد.

الف- متن مورد نظر حاوی جمله باشد و از انتخاب کلمه به تنهایی خودداری شود.

ب- کلمات سازنده جملات متن از حروفی تشکیل شده باشند که قبلا تدریس شده باشند .

ج- کلمات خارج از متن کتابهای درسی از بیست درصد کل کلمات کمتر نباشد.

د- علاوه بر جملات موجود در کتابهای درسی، با استفاده از کلمات خوانده شده جملات دیگری هم در نظر گرفته شود.

ه- در هر جلسه از کلماتی که در جلسات قبلی برای دانش آموزان مشکل بوده اند نیز استفاده شوند تا بتوان درجه پیشرفت شاگردان را اندازه گیری کرد.

دراین مرحله معلم یک بار با صدای بلند و لحنی شمرده متن اولیه را از روی تابلو می خواند و از دانش آموزان می خواهد با دقت به چگونگی تلفظ آن گوش کنند.

لازم است که دقت شود که شاگردان به نوشتن یادداشت کلمات بر روی کاغذ یا میز اقدام نکرده و ضمن گوش دادن، کلمات سازنده جملات متن را با حرکات چشم از روی تابلو تعقیب کنند.

مرحله دوم: قرائت املا توسط معلم و نوشتن آن توسط دانش آموزان.

معلم متن املا را از روی تابلو پاک کرده پس از آماده کردن دانش آموزان ان را با صدای بلند و لحنی شمرده و حداکثر تا دو بار قرائت می کند و در هنگام قرائت متن باید از خواندن کلمه به کلمه خودداری کرد.

متن را به صورت گروه های اسمی و فعلی یا جمله کامل قرائت می کند تا دانش آموزان با بافت جمله و معنای آن آشنا شوند در پایان یک بار دیگر با سرعتی مناسب متن املا را تکرار می کند تا کند نویسان هم اشکالات خود را بر طرف کنند.

مرحله سوم: تصحیح گروهی املا ها در تهیه فهرست خطا های املایی.

معلم پس از جمع آوری املا ها آنها را با استفاده ا ز رهنمود زیر تصحیح و خطا های املایی کلاس را جمع بندی می کند.

این گام با مشارکت کامل دانش آموزان انجام می شود و معلم بدون اشاره به نام آن، تک تک املا ها را بررسی و مشکلات را استخراج می کند.

به این ترتیب که معلم املای اولین دانش آموز را در دست می گیرد و به کمک یک دانش آموز کلمات یاد شده را رونویسی می کند.

سپس املای دومی، سومین و...

را در دست می گیرد و به کمک همان دانش آموز یادگیری صورت صحیح غلط های املایی را روی تابلو ثبت می کند.

البته هر جا که غلط های تکراری بودن جلد اولین موارد آن، یک علامت مثلا * می زند.

در پایان با شمردن غلط ها اشکالات املایی دانش آموزان را اولویت بندی می کند.

مرحله چهارم: تمرینهای متنوع با توجه به اولویت بندی اشکالات املایی استخراج شده و در این مرحله معلم با توجه به مهمترین و پر مقدار ترین اشکالات املایی دانش آموزان با به کار گیری انواع تمرینات حروف نویسی و کلمه نویسی و کلمه سازی و جمله سازی به تقویت توان نوشتاری آنان می پردازد.

3.

روش مطالعه و آزمون: ابتدا درس یا دروس های جهت گفتن دیکته انتخاب می شود و دانش آموزان از روی لغات مشکل آن به صورت دیکته پای تخته و تکالیفی نظیر نوشتن کلمات با حروف رنگی و...

تمرین می کنند سپس از آن درس یا درس ها دیکته گفته می شود که بهتر است متن دقیقا مانند کتاب نباشد.

4.

روش نمایش: به منظور تقویت بیشتر حافظه دیداری در رابطه با آموزش حروف هم صدا مانند (ص- ث- س) ابتدا لغات مورد نظر را روی طلقهای شفاف می نویسیم سپس آنها را با استفاده از اورهد روی پرده نمایش می دهیم مثلا کلمه «صابون» سپس روی حرف (ص) را می پوشانیم و از دانش آموزان می خواهیم یکی از سه حرف (س- ث- ص) را انتخاب کرده و کلمه را کامل نشان می دهیم تا اگر غلط حدس زده بودند آن را اصلاح کنند و درستش را بنویسند و از این روش به هنگام دیکته پای تخته ای هم می توان استفاده کرد وجود دستگاه اورهد الزامی نیست.

دانش آموزان ابتدا کلمه را در دفتر خود بنویسند و بعد به تخته نگاه کنند و در صورت اشتباه درست آن را بالای درست آن را بالای کلمه بنویسند.

5.

روش تصحیح انفرادی: به دانش آموز دیکته گفته می شود به عنوان تکلیف منزل و از او خواسته می شود دیکته خود را با توجه به کتاب تصحیح کند و از این طریق متوجه غلط هایش می شود و آنها را تمرین می کند.

6.

روش چند حسی: دراین روش چند حسی بینایی- شنوایی- لامسه به کمک یادگیری املای کلمه مورد نظر می آیند.

این روش بیشتر قبل از دیکته به منظور کلمات به شکل درس به کار گرفته می شود.

الف- ا ز دانش آموز خواسته می شود با دقت به کلمه مورد نظر و این کلمه از متن دیکته که بعدا گفته خواهد شد انتخاب می شود .

که پای تابلو نوشته شده نگاه کند.

ب- آن را بخوانند و کلمه مورد نظر را در هوا به صورت ذهنی و با استفاده از انگشت خود بنویسد .

ج- سپس آن را در جمله ای مناسب به کار برد.

از این طریق معنای کلمه را بهتر درک می کند .

و- کلمه را از روی تابلو پاک می کنیم و به آنها فرصت می دهیم کلمه را بدون خط از روی تابلو بنویسند.

7.

کاربرد جمله سازی در زنگ املا: آموزگار 20 جمله از 5 درس را که دارای اهمیت هستند انتخاب کرده و در هر جمله جای یک کلمه با ارزش املایی خالی گذاشته می شود تا دانش آموزان به تکمیل آن بپردازند.

«بارم هر کلمه یک نمره است» 1.

خورشید به قله ی ........

نزدیک می شود.

8.

آشنا کردن دانش آموزان به متن املا: به منظور یادآوری شکل کلمه های خوانده شده لازم است قبل از نوشتن املا آموزگار یک بار آن متن را از اول تا آخر خوانده و شاگردان به این امر عادت داده شوند که شکل کلی کلمه های خوانده شده را در ذهن خود مجسم کنند و آنها را به یاد آورند و گاهی هنگام خواندن متن املا آموزگار به آنها اجازه دهد که بگویند نوشتن چه کلمه ای را نمی توانند و معلم راجع به آن کلمه توضیح آموزشی بدهد تا دانش آموزان شکل نوشتاری کلمه ی مورد نظر را یاد بیاورند.

از این طریق شکل کلمه در ذهن شاگرد بیشتر تثبیت می گردد و یادگیری عمیق تر می شود.

9.

جمله سازی با کلمات مشابه: یکی از اشتباهات دانش آموزان، نشناختن شکل های متفاوت از حروف الفبایی مانند حروف یک صدا و چند شکل و حروف یک شکل با چند صدا است.

برای بر طرف کردن این مشکل، می توان از روش های گوناگونی استفاده کنیم.

یکی از این کارها این است که از دانش آموزان بخواهیم با حروفی که از نظر صدا مشابه هستند، مثل (ز- ذ- ض- ظ) کلماتی بسازند.

سپس با کلمات ساخته شده، داستان کوتاهی بنویسند و در کلاس بخوانند.

با این روش دانش آموزان با دقت بیشتری به نکات املایی کلمات توجه می کنند و با خلاقیتی که در طرح داستان از خود نشان می دهند می توانند داستان و جملات جالب هم طرح کنند.

از این طریق هم مهارت انشانویسی و هم درست نوشتن کلمات را آموزش می دهیم و هم با تنوعی کمه در کلاس ایجاد می کنیم ساعت شاد و لذت بخشی برای دانش آموزان فراهم می آوریم.

شبیه، اما متفاوت!

به کمک دانش آموزان: کلیه کلماتی که از نظر تلفظ مشابه هستند، ولی معنای متفاوتی دارند، از قبیل غذا- قضا، خواست- خاست، خوار- خار پیدا می کنیم و روی کارت های کوچکی می نویسیم به هر دانش آموز مقداری از این کارت ها می دهیم.

سپس یک کلمه را خود مان می خوانیم.

دانش آموزی که کلمه مشابه آن را دارد، باید کارت خود را بالا ببرد.

و به سرعت با هر دو کلمه یک جمله بسازد دانش آموزی که بهتر عمل کند، برنده است.

از این روش برای آموزش کلمات هم معنی نیز می توان استفاده کرد.

به این ترتیب، دانش آموزان هم نکات املایی را بهتر درک می کنند و هم با ایجاد تنوع در آموزش لحظات شادی را در کلاس به وجود می آوریم.

ساختن کلمات با کارت حروف: یکی از کارهایی که می توانید برای بر طرف کردن مشکلات املایی دانش آموزان انجام دهیم، استفاده از کارت حروف است.

کلیه حروف و صداهای الفبای فارسی را بر روی کارت های کوچکی بنویسیم.

سپس دانش آموزان را گروه بندی و برای هر گروه یک ناظر انتخاب می کنیم.

مثلا ها و حروف الفبای فارسی را در اختیار هر گروه قرار می دهیم.

کلمه ای از کلمات جدید درس را که برای دانش آموزان مشکل است.

می خواهیم اعضای گروه ها باید کلمه های گفته شده را به سرعت و با املای صحیح بنویسند و ناظر گروه بر درستی کار آنها نظارت کند.

با این روش دانش آموزان کلمه را از جنبه تلفظی و املایی مورد بررسی قرار می دهند.

12.

روش آموزش املای ابزاری یا روش چند حسی: در این روش از دانش آموزان خواسته می شود تا کتاب خود را باز کنند و کلماتی را که فکر می کنند در نوشتن آن مشکل دارند بخوانند و آن را با خمیر روی نایلون درست کنند وقتی انتخاب کلمه با شاگرد است انگیزه یادگیری در او بیشتر می شود.

اصولا انجام دادن هر کار عملی دانش آموز ار به هیجان در می آورد.

چه آن ها یک کلمه و چه آنهایی که با این روش چند جمله می نویسند، احساس نشاط می کنند.

در پایان هم از بچه ها دست های خود را می شویند و کار در این مرحله به پایان می رسد.

آخر جلسه از بچه ها خواسته می شود برای جلسه بعد به دلخواه خمیر رنگی تهیه کنند و با خود به کلاس بیاورند.

( برای تهیه خمیر می توان مقداری خمیر گواش- نمد های رنگی- ماژیک و ......

می توان برای ریگ کردن خمیر استفاده کرد.) با این شیوه آموزشی کودک کلمه را می بیند، آن را بازگو می کند سپس بیان خود را از کلمه را هم می شنود.

همچنین از حرکت عضلات خود در آموزش استفاده می کند و در حین نوشتن حرکت دست خود را می بیند.

باید توجه داشت که دانش آموز آنچه که می شنود فراموش می کند.

چیزی را که می بیند به خاطر می سپارد ولی آنچه را که عمل کند، می فهمد و یاد می گیرد.

این روش برای دانش آموزانی که در حافظه شنیداری، تشخیص شنیداری و به کاربران تصمیم های رابطه ی صوت با املای کلمه ها با مشکل مواجه هستند.

بسیار مؤثر است.

علت ضعف دانش آموزان در درس دیکته: به علت اینکه مفهوم کلمه را نمی فهمند یا قبلا نفهمیده اند آن را درست می نویسند.

کلمات از جانب معلم درست تلفظ نمی شود.

(آموزش) دانش آموز در هنگام نوشتن دیکته کلمات را تکرار و هجی می کند.(دقت) وجود نقص شنوایی در بعضی از دانش آموزان در هنگام نوشتن املا و بی خبری معلم از وجود این نقص باعث می شود بعضی از کلمات را جا می اندازد و یا از کلاس عقب می افتد.

(حافظه شنوایی- حساسیت شنوایی) به علت کمبود فضای آموزشی و کمبود میز و نیمکت دانش آموزان در اثر خستگی و اشتباه نشستن کلمات غلط می نویسند.

(آموزشی) متناسب نبودن متن دیکته از نظر کمیت و مقدار با سن پایه تحصیلی آنان باعث می شود دانش آموزان بعد از نوشتن مقداری از آن خسته شوند و غلط نویسی آغاز می گردد .(آموزشی) در بعضی اوقات دانش آموزان به علت مشکلات روانی هنگام نوشتن دیکته در افکار خود غوطه ور می شوند و از نوشتن باز می مانند.

وجود حروف هم صدا در ادبیات فارسی مانند (ص- ث- س).

تند گفتن دیکته از سوی معلم باعث خستگی و کم شدن دقت دانش آموزان می گردد.

ضعف در مهارت های حرکتی (نارسانویسی)- بیقراری و تند خویی- خطا در ادراک بصیری حروف (حافظه دیداری) فقر آموزش و عدم تسلط معلم به شیوه های آموزشی مطلوب در هنگام تعلیم نوشتن و نشناختن حروف و قواعد نوشتن توسط دانش آموزان نداشتن تمرین لازم و کافی برای نوشتن املا خود می تواند موجب ضعف و نارسایی فراگیر در کسب مهارت نوشتن شود.

انواع مشکلات دیکته نویسی دانش آموزان و راهبردها: انواع مشکلات موجود در دیکته دانش آموزان را پس از تجزیه و تحلیل می توان به دو گروه طبقه بندی کرد یک گروه از اشکالات به مشکلات آموزشی مربوط هستند و از طریق روش تدریس می توان آنها را حل کرد و گروه دیگر را از طریق تمرین های خاصی که می توان به جای رونویسی های معمولی در مدارس درنظر گرفت تا ضمن جلوگیری از هدر رفتن وقت و استعداد دانش آموزان در بر طرف کردن اشکالات دیکته بسیار مؤثر باشند.

مشکلات غیر آموزشی دراملای دانش آموزان شامل اختلال و ضعف در حافظه حرکتی می باشند که پس از تشخیص درست این مشکلات در دانش آموزان باید ره فکر راه حل مناسبی برای کاهش و از بین بردن این مشکلات بود.

ضعف در حافظه دیداری و راهکارهای برای تقویت آن: وقتی کودک قادر نباشد تصویر مورد نظر را به خاطر بیاورد در واقع ضعف در حافظه دیداری دارد پس باید حافظه دیداری او را تقویت کرد.

که این امر به شیوه های گوناگون امکان پذیر است و می توان در ابتدا با تمرینات ساده کار را شروع کرد.

مثلا: درابتدا تصاویر مختلف به دانش آموزان نشان می دهیم و سپس آن ها را مخفی می کنیم و از آنها می خواهیم تا نام تصویر را بگویند.

بعد می توانیم تعداد تصاویر را افزایش دهیم و گاهی هم می توانیم تصاویر مرکب را به دانش آموزان نشان داد و سپس آن را مخفی کرد و از او خواست که نام تصاویر و اجزای آنرا به خاطر بیاورد یا ترتیب دادن یک مسابقه ببین و بگو در کلاس که در آن مقدار زیادی وسایل در معرض دید شاگردان قرار می دهیم و با کشیدن پارچه بر روی وسایل از دانش آموزان می خواهیم که نام آن تصاویر را بگویید کسی که نام مقدار بیشتر از وسایل را بگوید برنده مسابقه اعلام می شوند.

برای تقویت حافظه توالی دیداری می توان وسایل و اسباب بازی ها را به ترتیب خاصی بچینیم و سپس از دانش آموزان بخواهیم که نام و ترتیب قرار گرفتن وسایل را به خاطر بسپارند و سپس با مخفی کردن آنها پرسش های خود را آغاز کنیم.

که این تمرین را می توان به صورت توالی حروف و توالی کلمه ها و بعد جمله ها ادامه داد به این ترتیب که در ابتدا حروف الفبا را به هر ترتیبی که مایل باشیم در ابتدا حروف کمتر مثلا چهار یا پنج حرف را روی تخته کلاس می نویسیم و از دانش آموزان می خواهیم آنها را به خاطر بسپارند و سپس آنها را پاک می کنیم و بعد از دانش آموزان می خواهیم که آن حروف را به ترتیب بیان کنند و سپس این کار را با نوشتن کلمات مثلا اسامی گلها به ترتیب ویا گیاهان و...

می توان تکرار کرد.

همچنین می توانیم کارت کلمه و یا کارت حروف استفاده کنیم و پس از نشان دادن این کارتها به دانش آموزان نام کارتها را به ترتیب از آنها بخواهیم.

از دیگر کارهایی که برای تقویت حافظه دیداری می توانیم انجام به دهیم اجرای مسابقه بگرد و پیدا کن در کلاس است که در آن دانش آموزی را به خارج از کلاس می فرستیم و بعد در کلاس تغییری را ایجاد می کنیم و بعد از دانش آموز می خواهیم که در کلاس برگردد و تغییر ایجاد شده در کلاس را تشخیص داده و بیان کند.

خلاصه اینکه با انجام این تمرینها و بازیها می توانیم به دانش آموزان کمک کنیم در بهبود ضعف در حافظه دیداری و توالی حافظه دیداری.

ضعف در حافظه تمیز دیداری و راههای تقویت آن: گاهی اوقات دانش آموز کتاب را کیاب و یا نام را بام مینویسند و صداهای س را از ش و د را از ذ تشخیص نمی دهند.

برای رفع این مشکل می توان تمرین های متعددی انجام داد برای مثال تعداد از حروف را روی تخته کلاس در سمت راست جدول بنویسیم و در مقابل هر حرف تعدادی حرف دیگر از جمله همان حرف را نوشته و دانش آموزان باید عین همان حرف را تشخیص دهد .

در مراحل بعد این کار را می شود با کلمه انجام داد.

یا نوشتن تعدادی از حروف الفبا روی کارتها در جهت های مختلف که آن را در مقابل شاگرد می گذاریم و از او می خواهیم بدون چرخاندن و جابه جا کردن کارت حرف مورد نظر را پیدا کند.

یا پیدا کردن حرف یا کلمه مورد نظر مثلا«خ» را از مجله یا کتاب و علامت زدن آن.

یا کامل کردن شکلهای مختلف هندسی را که به صورت ناقص می باشند.

که این کار را می توان با حروف به صورت نقطه چین نیز انجام داده و از دانش آموزان بخواهیم آن را کامل کنند.

ضعف در حافظه توالی دیداری و راههای تقویت آن: بعضی دانش آموزان مثلا کلمه مادر را مارد و کلمه را آدر می نویسند این دانش آموزان در حافظه توان دیداری دچار مشکل می باشند که برای رفع این مشکل می توان روشهای متفاوتی را ارائه داد.

مثلا گاهی چند نفر را به دانش آموزمعرفی می کنیم و او باید به همان ترتیبی که اسامی را نام بردیم آنها را نام ببرد و یا جلوی شاگرد چند حرکت را انجام می دهیم و او به همان ترتیبی که ما حرکات را انجام دادیم حرکات ما را تکرار کند.

همچنین روی کارتهای کاغذی سه یا چهار حرف بنویسیم و آنها را به بچه ها نشان داده و پس از مخفی کردن او باید نام حروف را به ترتیب بیان کند یا با کلمه هم می توان کار را تکرار کرد.

برای تقویت حافظه توالی دیداری دانش آموز باید خوب دیدن را هم تمرین کند مثلا با نگاه داشتن سر چشمها را در جهات مختلف بچرخاند.

ضعف در حافظه شنیداری و راه های تقویت آن: بعضی دانش آموزان در حین دیکته عقب می افتند و یا کلماتی را جا می اندازند و نمی نویسند که برای رفع این مشکل می توان بازیهای متنوعی را انجام داد.

مثلا چشم دانش آموز را می بندیم و از یکی از دانش آموزان میخواهیم که او را صدا بزند او باید تشخیص دهد که آن شخص چه کسی بوده .

و یا با همان چشم بسته باید ضربه ای را که به وسایل مختلف می زنیم تشخیص دهد بعضی بازیها را می توان در حیاط مدرسه انجام داد برای مثال در حیاط چند فرمان مثل یک قدم به جلو دست چپ بالا و یا پای راست جمع و...

را انجام می دهیم کسانیکه حافظه ضعیف دادن پس از سه چهار فرمان فراموش می کنند که چه دستوری داده شده است.

و بعد این کودکان را می توان همراهی کرد که مشکل شان برطرف شود.

یا انها را در گروههایی قرار داد تا مشکلشان بر طرف شود.

بازی دیگر هم هست که با گچ مجموعه ای دایره کف حیاط مدرسه می کشیم و داخل هر کدام اعدادی می نویسیم سپس می گوییم 2+3 بچه ها باید داخل دایره ای بروند که جواب مورد نظر در آن نوشته شده است.

ایستادن روی خط هم امتیاز منفی دارد.

همچنین میتوانیم مقداری ظرف یک جفت تهیه کنیم و داخل ان موادی می ریزیم بچه ها باید با چشمانی بسته و از طریق تکان دادن ظروف ، انواع مشابه را تشخیص و کنار هم قرار دهند.

گاهی از طریق تلفن نیز می توان این حس را تقویت کرد مثلا بچه ها در منزل باید صدای کسی را که با آنها تماس گرفته است تشحیص بدهند و بگوید کدام دوست یا هم کلاسیشان زنگ زده است.

در این زمینه باید از والدین خواست از سخن گفتن با صدای بلند با دیگران خودداری کنند و رادیو و تلویزیون را هم با صدای معمولی و کوتاه گوش دهند.

معلم هم همیشه باید با صدای معمولی املا بگوید.

تکرار فقط یکبار کلمات در موقع دیکته گفتن نیز باعث می شود تا به تدریج عادت کنند که باید با دقت و خوب گوش دهند.

نتیجه گیری: در آموزش املا به دانش آموزان باید از روشها و شیوه های مختلفی برای دانش آموزان با توجه به تواناییها و نیازهای که شاگردان دارند استفاده کرد.

و باید به جنبه آموزشی املا بیشتر از جنبه آزمونی آن توجه شود متاسفانه روشهای که تا کنون کاربرد داشته است بیشتر آزمون بوده و مشکلات اساسی دانش آموزان را بر طرف نمی سازد.

باید مشکلات آموزشی دانش آموزان را شناسایی کرد و سپس از دسته بندی و تشخیص نوع مشکل دانش آموزان راه کار و راه حل مناسبی در جهت تقویت دانش آموز برداشته شود.

به طوری که دانش آموز دیکته را به بفهمد و یاد بگیرد.

از خلاقیت و ابتکارات دانش آموزان در زمینه دیکته نویسی استفاده کرده و آنان را تشویق کرد تا بهتر بیاموزند.

سعی شود ناتوانی شاگردان را در زمینه دیکته نویسی از بین برد چرا که اگر در این زمینه نا توان بماند ممکن است تواناییهای او نیز از بین برود.

فهرست منابع و ماخذ: زندی، بهمن(1373) روش جدید آموزش املای فارسی؛ تهران: مدیریت برنامه ریزی آموزشی سازمان سواد آموزی تبریزی، مصطفی (1367) ؛ اختلالات املایی؛ تهران: انتشارات ترانه احمدی بیرجندی، احمد (1369) ؛ آیین نگارش و روش آموزش انشاء؛ تهران: وزارت آموزش و پرورش.

زندی، بهمن (1382) ؛روش تدریس زبان فارسی (در دوره تابستان) ؛ تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) .

انوشه پور، ابوالفضل (1372) روش تدریس فارسی ابتدایی (دوره کاردانی تربیت معلم ) تهران : شرکت چاپ و نشر ایران.

http:11 du 19.ir/?

pyurl=janebi 120.htm- 7.

رشد آموزش ابتدایی، روی خمیر نان بیشتر حساب کنید!.

انتشارات رشد سال پنجم 5.

رشد آموزش ابتدایی، روشهای ابتکاری در آموزش.

انتشارات سال چهارم 2، رشد آموزش ابتدایی، تعلیم املا.

انتشارات رشد سال چهارم.

6، رشد آموزش ابتدایی، تجربه های سبز، انتشارات رشد سال اول دوره جدید اسفند 1376 شماره مسلسل 6 5.

رشد آموزش ابتدایی زیر آب بنویسد در ذهن ماندگار می شود.

سال هشتم ردیفغلطدرستنوع اشتباه1منزورمنظورنوع اشتباه2هیلهحیلهحافظه دیداری3سبرصبرحافظه دیداری4زمبورزنبورحافظه دیداری5صبصبححساسیت شنوایی6رفتنرفتندحساسیت شنوایی7بشکاببشفابحساسیت شنوایی8دمبالدنبالحساسیت شنوایی9شعالشغالدقت10داسبتانداستاندقت11بنزاربیزاردقت12سردهسپردهدقت13شوده امشده امآموزشی14می گوفتمی گفتآموزشی15اصحابهاصحابآموزشی16ماردمادرحافظه توالی دیداری17ردختدرختحافظه توالی دیداری18دوززودتمیز دیداری-دقت19جانهخانهتمیز دیداری- دقتکلمه جا افتادهمثلا آمدحافظه شنوایی