دانلود تحقیق آینده نگری در نظام آموزشی ( پنج سال آینده)

امروزه علیرغم توسعه فناوری الکترونیک اینترنت و رایانه هنوز کتاب و کتاب خوانی مهمترین شاخصه توسعه یافتگی است و هر ملتی که وقت بیشتری برای مطالعه میگذارد مسیر توسعه و پیشرفت را آسانتر طی می کند و هر ملتی به هر دلیلی خواه ضعف برنامه ریزی و آموزش و یاعلل دیگر از کتاب فاصله داشته باشد به همان میزان هم از توسعه و پیشرفت فاصله دارد و این یک اصل محتوم در سنجش ترقی و توسعه ملتها محسوب می‌شود.
امروزه علیرغم توسعه فناوری الکترونیک اینترنت و رایانه هنوز کتاب و کتاب خوانی مهمترین شاخصه توسعه یافتگی است و هر ملتی که وقت بیشتری برای مطالعه میگذارد مسیر توسعه و پیشرفت را آسانتر طی می کند و هر ملتی به هر دلیلی خواه ضعف برنامه ریزی و آموزش و یاعلل دیگر از کتاب فاصله داشته باشد به همان میزان هم از توسعه و پیشرفت فاصله دارد و این یک اصل محتوم در سنجش ترقی و توسعه ملتها محسوب می‌شود.

در جانب دیگر هیچ ملتی هم تاکنون بدون توسعه فرهنگی و ارتقا سطح دانش و معلومات عمومی به توسعه صنعتی کشاورزی پزشکی علمی و پژوهشی نرسیده زیرا انسانها با استفاده از کتاب به دستاوردهای سایر ملل پی بردند و همین اطلاعات آنها را در ترقی و پیشرفت اقتصادی یاری رسانده است بنابراین باید کتاب و کتاب خوانی را یکی از ابزارهای ضروری برای ادامه حیات یک ملت به شمار آورد .

(۱ )
حالا که ضرورت کتاب خوانی مشخص گردید آموزش روشها و راهبردهای مناسب برای مطالعه باید در برنامه های درسی گنجانده شود و چگونگی استفاده صحیح از فرایندهای یادگیری به زبان کودکان و نوجوانان و در سنین و مقاطع تحصیلی مختلف به آنها آموزش داده شود .

(۲)
بدون شک اگر دانش آموزان به این سو سوق داده و تشویق شوند که بخشی از شکستهای تحصیلی خود را به عدم استفاده از روشهای درست مطالعه و یادگیری و نه عامل دیگری چون شانس کم استعدادی و دشواری تکلیف نسبت دهند در عین حال روشهای درست به آنها ارائه میشود و آنها می توانند با تلاش پشتکار و مسئولیت پذیری در قبال شکستها موفقیت تحصیلی کسب کنند .

(۳ ) حال به تعریف واژه های شناخت و فراشناخت می‌پردازیم :

●شناخت :
اصطلاح شناخت به فرایندهای درونی ذهنی یا راههایی که در آنها اطلاعات پردازش می‌شوند یعنی راههایی که ما به وسیله آنها اطلاعات را مورد توجه قرار می دهیم آنها را تشخیص داده و به رمز در می آوریم و در حافظه ذخیره می سازیم و هر وقت که نیاز داشته باشیم آنها را از حافظه فرا میخوانیم و مورد استفاده قرار می دهیم گفته میشود .

(۴ )
به طور خلاصه شناخته یعنی دانستن و کسب شناخت درباره جهان هستی یعنی دانستن و آگاهی از جهان هستی .

(۵)
به طور خلاصه شناخته یعنی دانستن و کسب شناخت درباره جهان هستی یعنی دانستن و آگاهی از جهان هستی .

(۵) ● فراشناخت : اصطلاح فراشناخت به دانش ما درباره فرایندهای شناختی خودمان و چگونگی استفاده بهینه از آنها برای رسیدن به هدفهای یادگیری گفته می شود.

به سخن دیگر فراشناخت دانش یا آگاهی فرد از نظام شناختی خود او یا دانستن درباره دانستن است .

دانش فراشناختی ما را یاری می دهد تا به هنگام یادگیری و دانستن امور پیشرفت خود را ارزیابی کنیم .

همچنین این دانش به ما کمک می کند تا نتایج تلاشهایمان را بررسی نماییم و میزان تسلط خود را بر مطالبی که خوانده ایم بسنجیم دانش فراشناختی راههای مختلف سازمان دادن مطالب به منظور سهولت بخشیدن به یادگیری و یادآوری را در اختیار ما میگذارد.

از آنجا که شناخت را به دانستن و یادگیری معنی کردیم پس می توان فراشناخت را به دانستن درباره نحوه یادگیری و تفکر خود معنی کنیم به همین سبب یکی از تعابیر بسیار نزدیک به فراشناخت یادگرفتن یادگیری است .

(۶ ) ●راهبردهای شناختی : به هرگونه رفتار اندیشه یا عمل گفته میشود که یادگیرند در ضمن یادگیری مورد استفاده قرار می دهد و هدف آن کمک به فراگیری سازماندهی و ذخیره سازی دانش ها مهارتها و سهولت بهره برداری از آنها در آینده است .

به طور کلی راهبردهای شناختی به ما کمک می کنند تا اطلاعات تازه را برای ترکیب با اطلاعات قبلی آموخته شده و ذخیره سازی آنها را در حافظه ی درازمدت آماده کنیم .

می توان گفت راهبردهای شناختی ابزارهای یادگیری می باشند که عبارتند از : الف) تکرار یا مرور: ساده ترین نوع تکرار یا مرور ذهنی با هدف نگهداری مطلبی در حافظه موقتی یا حافظه کوتاه مدت تا زمان استفاده از آن انجام می شود.

مثلا وقتی که ما شماره تلفنی را از روی دفتر تلفن نگاه می کنیم و گوشی تلفن را در فاصله ای دور از خودمان می بینیم تا زمان رسیدن به گوشی و گرفتن شماره آن را با صدای بلند و آهسته در نزد خود تکرار می کنیم تا از فراموش شدنش جلوگیری نماییم از این راهبرد سود می بریم .

همچنین این راهبرد ما را در کوشش برای انتقال اطلاعات به حافظه دراز مدت کمک می کند.

▪ راهبردهای تکرار یا مرور : بخش به بخش حفظ کردن تمرین پراکنده یا مطالعه با فاصله از جمله راهبردهای تکرار موضوعات ساده و پایه (غیر معنی دار) و انتخاب نکات مهم و کلیدی خط کشیدن در زیر مطالب مهم علامت گذاری و حاشیه نویسی برجسته سازی قسمتهای یک کتاب درسی و رونویسی یا کپی کردن مطالب برخی از راهبردهای تکرار برای یادگیری موضوعهای پیچیده و معنی دار می باشند.

ب) بسط یا گسترش معنایی : اگر چه راهبردهای تکرار و مرور یادگیرندگان را در انتخاب و کسب اطلاعات و دانشهای مورد نیاز کمک می کنند اما اینها به تنهایی برای یادگیری مطالب ویژه موضوعات معنی دار کافی نیستند بنابراین یادگیرندگان به راهبردهای دیگری بجز تکرار و مرور نیاز دارند تا آنها را در ربط دادن اطلاعات تازه به اطلاعات قبلا آموخته شده یاری دهند.

راهبرد بسط یا گسترش معنایی همین هدفها را تامین می کند.

▪ راهبردهای بسط یا گسترش : استفاده از واسطه ها تصویر سازی ذهنی روش مکانها کلمه کلید و سر واژه ها مختص گسترش مطالب ساده و پایه و یادداشت برداری و قیاس گری نیز از جمله راهبردهای گسترش ویژه مطالب پیچیده می باشند.

ج) سازماندهی : یادگیرنده در استفاده از راهبرد سازماندهی برای معنی دار ساختن یادگیری به مطالبی که قصد یادگیری آنها را دارد نوعی چارچوب سازمانی تحمیل می کند.

ساده ترین شکل سازماندهی این است که اطلاعات را در دسته هایی قرار دهیم تا آنها را آسانتر یاد بگیریم و راحت تر به یاد آوریم.

وقتی که ماده های متعدد یادگیری را دسته بندی می کنیم از بار حافظه فعال خود می‌کاهیم و قدرت تمرکزمان را بیشتر می کنیم .

برای یادگیری موضوعهای پیچیده تر باید از راهبردهایی استفاده شود که علاوه بر گسترش دادن به حافظه فعال یا کوتاه مدت به یادگیرنده کمک کنند تا اطلاعات جدید را معنی دار سازد و به طریقی آنها را به حافظه دراز مدت بسپارد که برای مصارف آتی در دسترس و به راحتی قابل بازیابی باشند.

از جمله راهبردهای سازماندهی برای تکالیف پیچیده یادگیری تهیه سرفصل های یک کتاب درسی و تبدیل متن به طرح یا نقشه را می توان عنوان کرد .

(۷ ) راهبردهای فراشناختی : تدبیرهایی هستند که برای نظارت بر راهبردهای شناختی و هدایت آنها بکار می روند و آنها را به سه دسته تقسیم نموده اند : برنامه ریزی : شامل تعیین هدف برای یادگیری و مطالعه پیش بینی زمان لازم برای مطالعه تعیین سرعت مناسب مطالعه تحلیل چگونگی برخورد با موضوع یادگیری و انتخاب راهبردهای یادگیری مفید است .

۲( کنترل و نظارت : منظور ارزشیابی یادگیرنده از کار خود برای آگاهی یافتن از چگونگی پیشرفت خود و زیر نظر گرفتن و هدایت آن است .

از جمله می توان نظارت بر توجه در هنگام خواندن یک متن از خود سئوال پرسیدن به هنگام مطالعه و کنترل زمان و سرعت مطالعه را نام برد.

این راهبردها به یادگیرنده کمک میکند تا هر وقت به مشکلی برمی خورد به سرعت آن را تشخیص داده در رفع آن بکوشد.

پیش بینی نمونه سئوالهایی که در امتحان یک درس ممکن است بیایند از دیگر راهبردهای کنترل و نظارت می باشند.

این مهارت هم به یادگیری بهتر و هم به جلب توجه بیشتر یادگیرنده کمک میکند.

۳) نظم دهی : راهبردهای نظم دهی انعطاف پذیری در رفتار یادگیرنده را موجب میشوند و به او کمک میکنند تا هر زمان که برایش ضرورت داشته باشد روش و سبک یادگیری خود را تغییر دهد.

راهبردهای نظم دهی با راهبردهای کنترل و نظارت به طور هماهنگ عمل می کنند.

یعنی وقتی که یادگیرنده از راه کنترل و نظارت متوجه میشود که در یادگیری موفقیت لازم را به دست نمی آورد و این مشکل ناشی از سرعت کم یا زیاد مطالعه یا راهبرد غیر موثر یادگیری است بلافاصله سرعت خود را تعدیل می کند یا راهبرد موثرتری را برمی‌گزیند.

بنابراین یادگیرنده بهره مند از راهبردهای نظم دهی حاضر نمی شود که به روشهای ناموفق یادگیری و مطالعه ادامه بدهد و همواره از راه نظارت بر کار خود نواقص روشها و راهبردهای یادگیری اش را شناسایی می کند و به اصلاح یا تعویض آنها اقدام مینماید.

مهمترین راهبردهای نظم دهی تعدیل سرعت مطالعه و یادگیری و نیز اصلاح یا تغییر راهبردهای یادگیری هستند.

پژوهشهای انجام شده درباره یادگیرندگان موفق ویژگیهایی را بدست آورده اند که بااستفاده از آنها میتوان اینگونه یادگیرندگان را شناسایی کرد که عبارتند از : (۸( ▪درباره چگونه مطالعه کردن اطلاعات زیادی دارند .

▪از راهبردهای یادگیری و مطالعه استفاده می کنند .

▪از مهارتهای فکر کردن استفاده می کنند.

▪برای مهارتهای یادگیری و فکر کردن ارزش قائل اند .

▪علاقه کافی برای استفاده از این مهارتها دارند .

▪باور دارند که می توانند این مهارتها را بکار ببرند .

▪می توانند فعالیتهای مورد نظر خود را در یک زمان معقول به انجام برسانند .

▪برای رسیدن به هدفهای خود برنامه ریزی می کنند .

▪بر رفتار و چگونگی پیشرفت خود نظارت می کنند .

▪نتایج کار خود را در رابطه با هدفهای خود و بازخورد حاصل از نظر معلم ارزیابی می‌کنند.

۱۱ ـ رویکردشان نسبت به یادگیری و مطالعه یک رویکرد نظام دار است .

در کلامی گهربار از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام آمده است : « مطالعه بسیار و پی گیر و ژرف نگری در مسائل علمی باعث شکفتگی عقل و نیروی فکر و فهم می گردد » این سخن نغز همه نگرشهای سطحی و فصلی و مدرک گرایانه فاقد ژرفا را نفی می نماید و به علم و دانشی نظر می گسترد که از سطح بگذرد و به کشف حقیقت برسد تا به این وسیله راهی به سوی رشد و پیشرفت بگشاید و جامعه و کشور را به قلل رفیع کمال و پویایی و سعادت و سلامت صعود دهد.

براساس این رهنمود عمیق و ژرف علم و دانش «وسیله » است و « هدف » شکوفایی عقل و خرد و تقویت و استحکام نیروی ادراک و فهم دقیق مسائل و حقایق علمی می باشد.

براساس فرمایش حضرت امام جعفر صادق علیه السلام آنچه در علم آموزی و دانش اندوزی حائز اهمیت است و جامعه و کشور را به رشد و پیشرفت و توسعه می رساند «نظر دقیق در علم و ژرف نگری در دانش » است و این مهم با مطالعه دقیق و عمیق برای کشف حقایق علمی بوجود می آید نه مطالعات سطحی و عبود سریع از آموخته ها و یافته‌ها و دل بستن به آنها فقط در حد دانستن و نه دریافتن و فهم و درک ژرف و همه جانبه.

این نوع نگرش و احساس مسئولیت نسبت به علم آموزی اگر چه در درجه اول متوجه هر فرد فراگیرنده علوم می باشد و هر دانشجو و علم اندوز باید از ابتدای تحصیل با چنین دیدگان و نگرشی گام در این عرصه مهم بگذارد لکن نظام آموزشی کشور نیز در جای خود باید با برنامه ریزی های صحیح زمینه های لازم برای تحقق این دیدگاه و گرایش نسبت به علم و علم آموزی را فراهم آورد و تا آنجا در این حرکت پیش تازد که به مرور آن را در همه سطوح و رشته ها و تخصص ها نهادینه نماید .

(۹ ) جوان و آینده نگری انسان در گردش گردونه روزگار با مشکلات عدیده و دست اندازهای جاده ‏پر پیچ و خم‎ ‎زندگی روبرو است.

در این میان, عقل تنها چیزی که به یاری ‏انسان می‌شتابد.

عقل‎ ‎موهبتی الهی است که وجه تمایز انسان از سایر ‏خلایق و موجودات شمرده می‌شود‎.

عقل‎ ‎انسان عاقل در توقف گاه هایی از تاریخ جلوه گر می‌شود.

یکی از ‏این مواقف, به هنگام‎ ‎روبه رو شدن با حوادث است.

آینده نگری یکی از ‏بهترین دلایل بر قوت عقل است.

حدیث‎ ‎ذیل مهر تأییدی بر گفته ما است; ‏حضرت علی(ع) می‌فرماید: راهنماترین دلیل و نشانه‎ ‎بر انبوهی عقل, ‏حسن تدبیر است.(۱)‏‎ ● مفهوم آینده نگری‎ الف) تعریف لغوی: آینده‎ ‎نگری تقریباً معادل لفظ تدبیر در عربی است.

‏‏(تدبیر در اصل از دَبْر (بر وزن ابر) به‎ ‎معنای پشت سر و عاقبت چیزی ‏است.

بنابراین, تدبیر به معنای بررسی کردن عواقب کارها و‏‎ ‎مصالح را ‏سنجیدن و بر طبق آن عمل کردن است.(۲‏) ب) تعریف اصطلاحی: آینده نگری یعنی‎ ‎گسترش افق دید خود و دیدن ‏پشت پرده مسائل و هم چنین زمانی که شخص در آن است; یعنی‎ ‎در ‏زمان حال, آینده را دیدن که نتیجه آن, چاره اندیشی برای رخدادهای ‏احتمالی‎ ‎است‎.

ج) تعریف روایی: امام علی(ع) در بیان تعریف دوراندیشی می‌فرمایند: ‏‏(الحزم‎, ‎النظر فی العواقب ومشاورهٔ ذوی العقول;۳ دوراندیشی, نگاه کردن ‏به عاقبت‌های کار و‎ ‎مشورت کردن با خردمندان است).

● اهمیت آینده نگری در تعالیم اسلامی‎ در این جا لزوم آینده نگری را به‏‎ ‎کمک منابع بزرگ اسلامی بیان می‌کنیم‎.

الف) قرآن: رجوع به آیاتی در این زمینه هم‏‎ ‎چون: (ثم استوی علی العرش ‏یدبر الامر),۴ (یدبر الامر یفصل الآیات),۵ (یدبر الامر من‎ ‎السمأ الی ‏الارض)۶ و… ما را به این نکته رهنمون می‌سازد که تدبیر و آینده نگری از‏‎ ‎صفات قدسی و ربوبی حضرت حق است.

این مهم با عقیده شیعه در ‏مسائل کلامی هم چون قضا و‏‎ ‎قدر, بدأ و دیگر مسائل بی ارتباط نیست‏‎.

ب) روایات: ائمه(ع) در گفتار و کردار‎ ‎این مسئله را تأکید کرده اند.

حضرت ‏علی(ع) می‌فرماید: (اعقل الناس انظرهم فی‎ ‎العواقب; عاقل‌ترین مردم ‏کسی است که نگاهش به عواقب امور بیشتر از دیگران‏‎ ‎باشد‎).

ج) ادعیه: در دعای معروف تحویل سال می‌خوانیم: (یا مدبر اللیل والنهار ‏یا‎ ‎محول الحول و الاحوال.

همه این‌ها دلیل بر این است که تعالیم اسلامی ‏به آینده نگری‎ ‎بسیار اهمیت داده است‎.

● لزوم آینده نگری برای قشر جوان‏‎ پرهیاهوترین دوره عمر‎ ‎آدمی, ایام جوانی است.

غلیان شهوت و تمایل به ‏جنس مخالف و… پرتگاه هایی هستند که به‏‎ ‎شدت یک جوان را تهدید ‏می‌کنند.

اگرچه راه مشخص است, ولی چاله و بلکه چاه‌های بسیاری, ‏هستی روحانی او را به خطر می‌اندازد.

به طوری که اگر به خود نیندیشد, ‏این‎ ‎مرغ ملکوتی سر از (بَلْ هُمْ اَضل)۸ درمی آورد.

این از یک سو و از ‏سوی دیگر ما باید‏‎ ‎این نکته را آویزه گوش خود قرار دهیم که زندگی انسان ‏و به تعبیر دقیق‌تر عمر آدمی‎ ‎هم چون جاده‌های معمولی نیست که یک ‏راننده بی تجربه بارها آن مسیر را طی کند تا‏‎ ‎بتواند مهارت پیدا کند و از ‏خطرات احتمالی در امان باشد.

عمر هم چون آبی است که فقط‏‎ ‎یک بار ‏روی زمین ریخته می‌شود.باید ببینیم که آن را در گلستان می‌ریزیم یا‎ ‎خارستان‎!

آن چه ندارد عوض, ای هوشیار‏‎ عمر عزیـز است غنیمـت شمار ● راه‌ها و موانع گسترش افق دید‎ بی شک چگونگی نگاه جوان به زندگی و این‏‎ ‎که از کدام دریچه به روزگار ‏نظر کند, در اعمال و رفتار او تجلی پیدا می‌کند.

در این‎ ‎طریق اموری ‏هست که در تعالی بخشیدن به زاویه دید انسان, مؤثر و اموری دیگر نیز ‏مانع‎ ‎هستند.

تفصیل مطلب را در ذیل بیان می‌کنیم‎.

الف) عوامل‎: ▪ ‎مشورت‎: ‎انسان هیچ گاه به تنهایی نمی‌تواند با انبوه مشکلات دست ‏و پنجه نرم کند و در هیچ‎ ‎زمانی بی نیاز از یک مرشد و مشاوری مناسب ‏نیست.

مولای متقیان علی(ع) می‌فرماید: (من‎ ‎استغنی بعقله ضلّ;۱۰ ‏هرکه به عقل خود اکتفا کند گم راه شود.) آری, به راستی گران‏‎ ‎بهاترین ‏کالاها (تجربه) با نازل‌ترین قیمت (یک خواهش) در دسترس تک تک افراد ‏بشر‎ ‎است, ولی کسی خواهان آن نیست‏‎.

ب) موانع‎: ▪ عجله: ما بارها پیامدهای شتاب کردن در انجام کارها را در زندگی ‏خویش‎ ‎دیده ایم.

عجله, عاقبت امور را تباه می‌کند.

آیهٔاللّه مشکینی ‏‏(حفظه الله) عجله‎ ‎نکردن در کارها را از نتایج تدبیر می‌داند و می‌گوید: ‏‏یکی از نتایج تدبیر, عجله‎ ‎نکردن در اقدام به امور است; اگر وقتشان ‏نرسیده باشد.(۱۲) ● ثمرات آینده نگری‎ یکی از نویسندگان خطاب به خوانندگان چنین نوشته است‏‎:‎ تو, هم ‏می‌توانی ساخته تاریخ باشی و هم سازنده تاریخ, تا در کلاس تاریخ به ‏چه‎ ‎عنوان نشسته باشی; معلم یا شاگرد؟(۱۳) آری, ما هم می‌توانیم ‏خمیری باشیم تا زمان به‏‎ ‎ما شکل دهد و هم می‌توانیم زمان را مسخر ‏خود کنیم و به آن حالت دهیم.

شخص آینده نگر‎ ‎قطعاً در سر و سامان ‏بخشیدن به آینده از فردی که فاقد چنین ارزشی است, موفق‌تر است‎.

‎آینده نگری غلبه بر مشکلات را آسان می‌کند‎.

همان طور که می‌دانیم رفتار و کردار‎ ‎انسان بستگی به تصمیم گیری او ‏دارد.

این همان معنای اختیار انسان است, اما سرچشمه و‎ ‎منشأ تصمیم ‏چیز دیگری است, که روایت ذیل صریحاً آن را بیان می‌کند.

(اصل العزم‎, ‎الحزم و ثمرته الظفر;۱۴ اساس تصمیم و اراده, دوراندیشی و نتیجه آن ‏پیروزی است).

به‎ ‎راستی که درخت اراده ریشه در خاک دوراندیشی دارد, ‏که اگر خاک مساعد و مناسبی باشد‏‎, ‎میوه‌های پیروزی یک به یک به بار ‏خواهند نشست‎.

از بزرگ‌ترین خطرات نبود آینده‎ ‎نگری, تحیر و ابهام است.

شخصی که آینده ‏نگر نیست, سرنوشت خویش را هم چون هیولایی‎ ‎تصور می‌کند که به ‏انتظارش نشسته و می‌خواهد او را به کام خویش فرو برد.

نداشتن‎ ‎بینشی گسترده و فراگیر, عاملی مهم در ایجاد مشکلات روانی هم چون ‏انزوا, عقده ای‎ ‎شدن, پرخاش گری است‏‎.‎ ● ملاک و معیار در آینده نگری‎ آینده نگری نیز مانند اکثر امور از قاعده‏‎ ‎خیرالامور اوسطها پیروی می‌کند.

‏مهم‌ترین ملاک در آینده نگری, اعتدال است.

گاهی‎ ‎تأمل و به قول مردم ‏این پا و آن پا کردن, ناشی از ترس شخص از آینده می‌باشد.

خارج‎ ‎شدن ‏از حد اعتدال, در آینده نگری آفاتی را نتیجه می‌دهد.

گاهی انسان به ‏جای ترسیم‏‎ ‎آینده خویش, اسب خیال را زین کرده و به (ناکجا آباد) ‏می‌رود.

به یقین آینده نگری با‏‎ ‎خیال بافی دو چیز متفاوت است, ولی ‏گاهی امر بر انسان مشتبه می‌شود.

خیال بافی از‏‎ ‎ترس درونی شخص ‏نشأت می‌گیرد.

امام حسن عسکری(ع) می‌فرماید: انّ… للحزم مقداراً ‏فان‎ ‎زاد علیه فهو جبن;۱۵ دوراندیشی حد و مرزی دارد که اگر از این ‏محدوده خارج شود, ترس‎ ‎است‎.

از دیگر آفات آینده نگری, (به فعل نرساندن برنامه ریزی ها) است.

توجه به‎ ‎این نکته ضروری است که صِرف آینده نگری ارزشی ندارد, بلکه عمل به آن ‏و یافتن راه حل‌های مناسب و رفع موانع و مشکلات است که آینده نگری ‏را عینیت می‌بخشد و نتیجه آن را‎ ‎تضمین می‌کند.

اگر آینده نگری طبق ‏معیارهای اسلامی نباشد, پیامدهای نامناسبی را‏‎ ‎خواهد داشت, تا جایی ‏که می‌تواند سبب هلاکت فرد باشد.

امام علی(ع) می‌فرماید: من‎ ‎سأ ‏تدبیره کان هلاکه فی تدبیره;۱۶ هرکه دوراندیشی صحیحی نداشت, ‏هلاکتش در تدبیرش‎ ‎است‎.‎ آینده نگری – مقاوم سازی براستی اگر ده سال پیش امروزتان را تصور می کردید،حال چه انجام می دادید ؟

اگرمیدانستید فردا در زندگیتان چه رخ می دهد؟

بازامروز چه عملی را انجام می دادید؟

مردم بم چند سال قبل ازحادثه دلـخراش اگرمی دانستند!!!!

اگر صدام می دانست در سال 2004 در سوراخی گرفتار، ومانند روباه او را بیرون می کشند ، چند سال قبل چه می کرد؟

و اگر بیل کیلینتون می دانست که خانم مونیکاچه وضعیتی برای او بوجودمی آورد،آیا همان را ه را انتخاب می کرد؟

ویا اگرحاکمین آینـده خود را می دیدند ، امروز چه می‌کردند ؟

شرکتهای تولیدی و خدمــاتی که امروز به دلیل اصلــی بیماری روزمره گی، از صحنه تجارت خــارج شده اند ،ویا کمپــانیهای بــزرگ که بدلیل سوء مدیریت آینده نگری ، ورشکست شده اند،اگرمی دانستند و آینده را رقم می زدند براستی چه سیا ستی را پیشه می کردند ؟

اما چه باید کرد .

آیا تا به حال در ترافیکی کور گرفتار شده اید ؟

اگر می دانستید در این مسیر تا چند دقیقه دیــگر در لابلای هزاران ماشین اسیرمی شویدچه می کردید ؟

پاسخ این است، بهترین راه، تغییرمسیر،قبل از رسیدن به نقطه کور ترافیکی است ، اما این تغییر مسیر در زندگی مستلزم روی پای خودایستادن و افق بیشتری را دیدن است و لازمه ایستادن ریشــه دار بودن را مـی طلبد .

بنابـرایــن ریشه داری و مقاوم شدن درمقابل سیل حوادث تنها راه نجات و ادامه حیات است اما ریشه داری و مقاومت را باید از طبیعت بی جــان بیاموزیم " جنگها " کوهها" و" دریاها" همــه نشان ازمقاومــت درمقــابل تهدیدهای همیشگی دارند ،اگـر به جنـگل نــگاهی عمیق و موشکافانه بیندازیـــم، به این واقــــعیت پی می بریم که درختانــی که ریشه های قویتــری دارند " پایدار ترند" ولــی بی ریشــــه گان بـــا یک نسیم فرو مــی غلطند " و بعبارتی در گردبادهای سهمگین و طو فانهای سخــت و جانفرســا " ریشه داران همچنان پا برجا هستند.

1- مقاوم سازی عمومی براستی اگر صدام در جهت منافع مردم خود ( ریشه دار ) حرکت می کرد، آیا چنین سر نوشتی در انتظارش بود؟

اگر بیل کیلینتون مقاوم بود وبر نفس خود فائق شده بود، اینچنین درسطح دنیا مسئله برایش به وجود می آمد ؟اگر درساختمانهای بم مقاوم سازی های لازم انجام شده بود.

آیا این فاجعه انسانی رخ می داد ؟

اگر در سطـح جهان سیاستهای جنـگ طلبانه بر صلح طلبی فایق نبود " مسلم حوادث 11 سپتامبر و دیگر نظایر آن هرگز به وجود نمی آمد.

بنابراین وقوع حوادثی ازاین دست بدلیل بی ریشگی دست اندرکاران آن حوادث می باشد واضح ترآنکه اگر افراد و جریانات دخیل در آن حوادث ورخدادها از یک زیر بنای اصولی وزیرساختهای قوی برخوردار بودند" هرگزحوادث به صورتی که رخ داد " حادث نمی گردد.

2- مقاوم سازی شرکتها برای شــرکتهای تولیــدی و خدماتـی مهمترین و اساسـی تــرین کـــار حفظ کیفیت و ارتقــاء آن جهت ریشه دارترشدن بدنه خود مــی باشد،درغیــر این صورت نیستــی و نــابودی درانتظار آنان است همانطوریکه فونداسیونهای اصولی، ساختمانها را در مقابل حــوادث مختلف نگهداری می کنند زیر بنای شرکتهای موفق نیز ارتقاء کیفیت کار آنان است ، چون تولید کنندگان با کیفیت جهان"همان درختان تنومندریشه داری هستند" که درمقابل بازارهای راکد و رقابتی شدید، پایداری از خود نشان می دهند و مشکلات را یکی پس از دیگری از سر راه خود بر می دارند و به حرکت توفنده خود در دریای متلاطم و خشمگین ادامه می دهند و هرگز کیفیت کالاهای خود را در جنــگ قیمتها کاهش نمی دهند چون کالاهای نا مرغوب فقط یکبار مصرف کننده را فریـب می دهد و در دفعات بعد " بی کیفیتی " تولید و تولید کننده را به منجلاب نیستی رهنمون می سازد به دیگرسخن اگر شرکتی کیفیت کا لاهای خود را رها نکند و سیاستهای مدیریتی در جهت منافع عمومی را از خود دور نسازد .

و حقوق مصرف کنندگانشــان را به فراموشی نسپرد هــرگز دچــار اضمحلال نمی گردد.

و شرکتهای خدماتــی نیز اینچنین ســر نوشتــی در انتظارشان است اگـــر امروز بـا فونداسیون قوی که همان حفظ حرمت مشتری مداری است " حرکت کنند" درآینده تحت هرشرایط پیروز میدان هستند .

و اگر حقوق مشتری مداری خود را خدشه دار نسازند وبسان اندیشه ماکیاولی هدف برایشان وسیله را توجیه نکند ، هرگز به زباله دان تاریخ سپرده نمی شوند .

3- مقاوم سازی انسانها در دنیا ی پیچیده امروزهزاران عمل و عکس العمل روی یکدیــگر تاثیر گذاشته و از برآیند آنــها حوادثی پیش بینی شده وغیرمترقبه بوجود می آید وراه مقابله با آن حوادث مقاوم سازی وریشه دار شدن انسانها است.

ورازحیات جاوید برای انسان، سلامت کار و اندیشه است وهرچه این درجه سلامتی افزونتر باشد ریشه قویتر و فزونتر می گردد.

طبیعی است که انسانهای ریشه دارکه بدنبال نگرش سالم به همراه رفتاری قانونمند هستند تحت هر شرایط، پا بر جا و استوار به حیات خود با صلابت ادامه می دهند.ولی انسانهای بی ریشه همانهائیکه تنبلی، رخوت وسستی برجانشان مستولی است به سرعت برق وباد ازصحنه زندگی رانده می شوند چون ازاصل "هرچه پرکارتر،پایدارتر" دور شده اند.

اما آنهائیکه خودرا درمقابل سیلابهای خروشان همانند سدهای فولادین قوی می سازند مقاومان همیشگی تاریخند و در پیچ و تابهای سخت وجانفرسا همچنان به حرکت خود ادامه میدهند هر چند این حرکات بصورت زیگزاگ است ، اما همیشه روبه جلو می باشد ولی ناتوان رنــجوران و ضعیف النفس ها با یک شبه نسیمی ازمیدان بدر می روند وخوراک دیگران می شوند ، و آنان بر روی شانــه هایشان سوار شده و خود از نعمات بیکران الهــی استفاده وافــر می برند .

بنـابــراین آینده نگری ایجاب می کند که برای رهائی از رنج و حرمان و نهایتا نیستی و نابودی خود را از قبل در مقابل همه رخدادها مقاوم سازیم .

نتیجه گیری : نتیجه : آینده نگری در نظام آموزشی نیاز به برنامه ریزی و زمان است و باید به آن اهمیت داد ، زیرا باعث رشد و پیشرفت جامعه و کشور می شود و از کسانی کمک خواست که در این زمینه سالها تلاش و کوشش کردن برای بهتر شدن نظام آموزشی و استفاده کردن از اندیشه های نو افراد و تأمل کردن درباره اندیشه های مطرح شده، و رسیدن به آن نیاز به برنامه ریزی و همان طور که گفته شد استفاده کردن از اندیشه های تازه یا طرح های نو افراد که گفته می شود و مشورت و کمک گرفتن از متخصصان آموزشی درباره سازمان دادن به نظام آموزشی و بهتر کردن آن و طرح های تازه افراد را با متخصصان مطرح کردند و تأمل کردن در آن و عجله نکردن برای رسیدن به نظام آموزشی ایده آل و تصمیم و هدف درست با کمک مشاوران متخصص دیده گرفته شود که باعث رشد نظام آموزشی شود و مطرح کردن عیب های آموزشی و تأمل و اندیشه درباره آنها که به اصلاح آن پرداخته شود و یک نظام آموزشی نمی تواند برای هر دوره زمانی مفید و سازنده باشد و باید تغییراتی در آن داده شود .

منابع : 1- روانشناسی تربیتی پروین کدیور انتشارات سمت ص ۱۸۶ 2- روانشناسی تربیتی پروین کدیور انتشارات سمت ص ۱۸8 3- روانشناسی تربیتی علی اکبرسیف موسسه انتشارات آگاه ص ۴۸۸ 4 ـ روانشناسی تربیتی علی اکبرسیف موسسه انتشارات آگاه ص ۴۸۸ 5- روانشناسی تربیتی علی اکبرسیف موسسه انتشارات آگاه ص ۴۸9 6- روانشناسی تربیتی علی اکبرسیف موسسه انتشارات آگاه ص ۴97 7- روانشناسی تربیتی علی اکبرسیف موسسه انتشارات آگاه ص 503 8 ـ روزنامه جمهوری اسلامی مورخه ۱۳۸۶ ۸ ۱۴ ص ۱۰ 9- ـ روزنامه جمهوری اسلامی مورخه ۱۳۸۶ ۸ 2۴ ص 7 فهرست مطالب مقدمه 1 ●شناخت : 2 ● فراشناخت : 3 ●راهبردهای شناختی : 4 الف) تکرار یا مرور: 4 ب) بسط یا گسترش معنایی : 5 ج) سازماندهی : 5 برنامه ریزی : 6 ۲( کنترل و نظارت : 7 ۳) نظم دهی : 7 جوان و آینده نگری 10 ● مفهوم آینده نگری‎ 11 ● اهمیت آینده نگری در تعالیم اسلامی‎ 11 ● لزوم آینده نگری برای قشر جوان‏‎ 12 ● راه‌ها و موانع گسترش افق دید‎ 13 الف) عوامل‎: 13 ب) موانع‎: 14 ● ثمرات آینده نگری‎ 14 ● ملاک و معیار در آینده نگری‎ 15 آینده نگری – مقاوم سازی 16 1- مقاوم سازی عمومی 18 2- مقاوم سازی شرکتها 18 3- مقاوم سازی انسانها 19 نتیجه گیری : 21 منابع : 22 آینده نگری در نظام آموزشی ( پنج سال آینده) زیر نظر استاد راهنما : سرکار خانم دکتر حسن زاده گردآورنده گان : خانم ها : حمیده حمیدی - فرشته فاضلی - مریم ملک جعفریان