دانلود مقاله بررسی دیدگاه معلمان کلاس اول ابتدایی در مورد کتب بخوانیم وبنویسیم

تعلیم و تر بیت،بدون استفاده از زبان غیر ممکن است.

زبان تنها وسیله مؤثر در فرآیند آموزش و پرورش است.

بدون زبان ،ارتباطی بین افراد جامعه بر قرار نمی شود و بدون ارتباط ،آموزش و پرورش،صورت نمی پذیرد و بدون آموزش وپرورش ،انتقال میراث فرهنگی و تمدن بشر به نسل های بعد امکان پذیر نمی گردد .در برنامه های رسمی آموزشی نیز زبان آموزی جایگاه مهمی دارد و در نظام آموزشی ایران ،به صورت مشخص از طریق درس فارسی به امر زبان آموزی دانش آموزان پرداخته می شود.دانش آموزان از طریق زبان آموزی،علاوه بر ترکیب و جابجایی کلمات ،بر انبوه بی کرانی از مفاهیم و تصورات،اندیشه ها،احساس ها و تصاویر هنری ،منطق و فلسفه زبان احاطه می یابند.در پایه اول ابتدایی ،درس فارسی بخوانیم و بنویسیم از نظر آموزش مهارتهای زبانی و ایجاد انگیزه و علاقه به فراگیری سایر دروس ،برای نظام آموزشی جنبه محوری دارد (رضائی،1380،ص 32).طی سالهای اخیر،بر حسب ضرورت، تحولی اساسی در برنامه درس فارسی پایه اول به وجود آمده است ،که نتیجه آن تألیف کتب بخوانیم و بنویسیم می باشد و از سال تحصیلی 83-82 در پایه اول کلیه مدارس کشور تدریس گردید .با توجه به اهمیت موضوع و ویژگیهایی که این کتب باید دارا باشند،در این تحقیق سعی شد دیدگاه معلمان پایه اول شهرستان شهرضا نسبت به کتابهای بخوانیم و بنویسیم مورد بررسی قرار گیرد.
هشت ویژگی کتب بخوانیم و بنویسیم در این تحقیق بعنوان متغیر در نظر گرفته شدو دیدگاه معلمان نسبت به این ویژگیها مورد بررسی قرار گرفت.

مؤلفه های مربوطه عبارتند از :توجه به مهارت های چهارگانه زبان آموزی،میزان استفاده از رویکردها، میزان استفاده از روشهای تدریس،تناسب روش های تدریس با توانایی معلمان و… توجه ساختار و محتوا به پرورش توانایی های ذهنی و،ارتباط منطقی ساختار و محتوا توجه به نکات زبانی و مفاهیم ،تناسب ارزشیابی پیشرفت تحصیلی با شرایط.جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه پژوهشگر ساخته استفاده شد ،که سؤالات آن از نوع بسته پاسخ می باشد.جامعه آماری پژوهش ،معلمان پایه اول ابتدایی شهرستان شهرضا در سال تحصیلی 83-82 می باشدکه تعداد آنها 114 نفر است.

جهت جمع آوری داده های مربوط به پر سشنامه از کلیه معلمان استفاده گردید و پرسشنامه بین تمامی آنها توزیع گردید .

به عبارت دیگر جامعه آماری و نمونه آماری یکسان می باشد.

در این تحقیق ،از روش توصیفی از نوع تحقیق موردی و زمینه ای استفاده شد .اطلاعات و داده های حاصل از اجرای پرسشنامه با استفاده از روشهای آماری توصیفی (فراوانی ،درصد فراوانی،جداول ،نمودار ،میانگین ، انحراف معیار و ضریب همبستگی ماتریسی)مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج تحقیق تحقیق نشان داد میانگین نمرات تمامی سؤالات مربوط به ویژگی های مربوط به کتب جدید التألیف در مقایسه با نمره ملاک بزرگتر می باشد.

بیشترین میانگین پاسخ ها از نظرمعلمی مربوط به ویژگی «میزان استفاده از روش های آموزش تلفیقی،خلاق،همیاری،فعال وارتباطی»و کمترین آن مربوط به ویژگی «انسجام،هماهنگی و ارتباط منطقی ساختار و محتوا و تناسب آن با سن دانش آموزان»می باشد
نتایج نشان داد بین دیدگاه معلمین از نظر جنس تفاوت وجود دارد به عبارت دیگر معلمین زن ویژگیهای کتب بخوانیم و بنویسیم را بهتر ارزیابی کرده‌اند .

از نظر تحصیلات و سابقه خدمت تفاوتی بین دیدگاه معلمان مشاهده نگردید.
زبان فارسی کلید فهم متون گوناگون ایرانی و ابزار مهم برقراری ارتباط با دیگر ایرانیان است .هر ایرانی با هر گویش محلی و منطقه ای خاص ،از طریق زبان فارسی برای حفظ هویت و ملیت خود می کوشد .قرنهاست برای همه ایرانیان ،از هر قوم و قبیله ای ،مسلم شده است که برای موفقیت در امور زندگی باید ،ضمن پاسداری واحترام به زبان مادری ،برای یادگیری و تسلط بر زبان فارسی کوشید.نظام آموزشی کشور نیز مسؤولیت بسیار سنگینی برای تحقق این خواسته بر حق دارد.برنامه درسی زبان آموزی در میان برنامه درسی دیگر دوره ابتدایی از اهمیت به سزایی برخوردار است ،زیرا نه تنها در تحکیم و تثبیت روابط اجتماعی مؤثر است ،بلکه یادگیری سایر مواد درسی را تسهیل می‌کند و تعمیق می بخشد (قاسم پور،1381)بر این اساس و با توجه به ضرورتهای فرهنگی ،اجتماعی ،دینی و آموزشی ،برنامه درسی کتاب فارسی اول ابتدایی مصوب 1348 وزارت آموزش و پرورش در فرایندی علمی ومنطقی مورد بازنگری قرار گرفت که حاصل آن ،تألیف کتابهای بخوانیم و بنویسیم برای پایه اول ابتدایی می باشد.این کتابها از سال تحصیلی 82-81 به صورت رسمی در اکثر نقاط ایران(از جمله شهرستان شهرضا)تدریس گردید.این کتب بر اساس سعی و اهتمام خاصی با استفاده از نظرات روان شناسی به رشته تحریر در آمده ،اما قضاوت با معلمان مجری می باشد .از آنجا که نظرات معلمان مجری این کتاب می تواند راهگشای برنامه نویسان درسی باشد ،این تحقیق با بررسی تحقق هدفها ،رویکردها ،روشها ،محتوا و ساختار این کتابها با استفاده از دیدگاههای معلمان پایه اول سعی دارد به امر کمک نماید.
بیان مسئله
برنامه های درسی، اسناد رسمی نظامهای آموزشی هستند که نقشه عملیات مورد نظر برای تحقق آرمانهای آموزش و پرورش در آنها روشن گردیده است .با توجه به این جایگاه می توان با تحلیل و ارزشیابی برنامه های درسی و خصوصاً استفاده از دیدگاههای معلمان به تصویری نسبتاً روشن از میزان کارآمدی آن نظام دست یافت .همین امر موجب شده است نظامهای آموزشی عملاً ظرفیت قابل توجهی از امکانات خود را صرف تدوین و کارآمد کردن برنامه های درسی سازند تا بتوانند با اجرای آنها هدفهای آموزشی را تحقق بخشند .
در پایه اول ابتدایی ،درس فارسی از نظر آموزش مهارتهای زبانی و ایجاد انگیزه و علاقه به فراگیری سایر دروس برای نظام آموزشی اهمیت دارد .به همین دلیل طراحی و اجرای یک برنامه مؤثر زبان آموزی در پایه اول ابتدایی مستلزم اعمال ظرافت و دقت خاصی است و می توان با استفاده از فرایند ارزشیابی و استفاده از نظرات معلمان مجری تا حد زیادی از این امر اطمینان حاصل کرد.بر این اساس در این تحقیق سعی گردید کتب بخوانیم و بنویسیم را که با استفاده از رویکردهای تحلیلی و کلی و با الهام از مبانی روان شناختی زبان آموزی (مکتب گشتالت) در پایه اول تألیف گردیده از دیدگاه معلمان مورد بررسی قرار گیرد.

با توجه به اهمیت موضوع سؤال اساسی این است که آیا معلمان مجری توانسته اند به اهداف و اصول مؤلفین برسند ؟نظرات و دیدگاههای آنان نسبت به این کتب چیست؟

در پایه اول ابتدایی ،درس فارسی از نظر آموزش مهارتهای زبانی و ایجاد انگیزه و علاقه به فراگیری سایر دروس برای نظام آموزشی اهمیت دارد .به همین دلیل طراحی و اجرای یک برنامه مؤثر زبان آموزی در پایه اول ابتدایی مستلزم اعمال ظرافت و دقت خاصی است و می توان با استفاده از فرایند ارزشیابی و استفاده از نظرات معلمان مجری تا حد زیادی از این امر اطمینان حاصل کرد.بر این اساس در این تحقیق سعی گردید کتب بخوانیم و بنویسیم را که با استفاده از رویکردهای تحلیلی و کلی و با الهام از مبانی روان شناختی زبان آموزی (مکتب گشتالت) در پایه اول تألیف گردیده از دیدگاه معلمان مورد بررسی قرار گیرد.

براساس نتایج تحقیق (رضائی،1379)با عنوان نگاهی به نتایج ارزشیابی برنامه درسی جدید فارسی اول ابتدایی 41/83 درصد دانش آموزان بیش از 60 درصد به اهداف حیطه دانشی و 28/90 درصد آنها بیش از 60 درصد به اهداف حیطه نگرشی رسیده اند .نتایج تحقیق (رهبری نژاد،1380)با عنوان نظری به نتایج ارزشیابی برنامه درسی جدید فارسی ،79 درصد از آموزگاران مجری طرح دستیابی دانش آموزان به مهارت دقت و تمرکز در سخن گفتن را که یکی از هدفهای اصلی برنامه می باشد را در حد مطلوب ذکر کرده اند،همچنین83 درصد از آموزگاران عنوان نموده اند زمان در اختیار و حجم کتابها مانع از انجام درست و کامل فعالیتهای آموزشی می گردد.بنابراین تحول اساسی که از سال تحصیلی 80-79 در برنامه درسی کتاب فارسی پایه اول و با تألیف کتابهای بخوانیم و بنویسیم به وجود آمده است ،محقق را بر آن داشت که با استفاده از دیدگاههای معلمان ،ویژگیهای بارز این کتاب را از جنبه های :تحقق هدفها و رویکردها ،محتوای کتابها ،روشهای تدریس،روشهای ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ،مناسب بودن روند آموزش خط و دشواری های اجرایی مورد بررسی قرار دهد و به این سؤال پاسخ گوید که برنامه ریزان آموزشی به چه میزان به اهداف مورد نظر خود دست یافته‌اند ؟لازم به توضیح است هر یک از این جنبــــه‌ها به عنوان یک متــــغیر در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت.

سؤالهای پژوهش سؤالهای پژوهش بر اساس اهداف،اصول ،رویکردها ،روشها و به طور کلی مهارتهای زبانی مورد نظر برنامه ریزان کتابهای بخوانیم و بنویسیم تنظیم شده است .

به نظر معلمان پایه اول،کتابهای بخوانیم و بنویسیم به چه میزان: 1-به مهارتهای چهار گانه زبان آموزی توجه دارد؟

2-موجب استفاده از رویکردهای عمومی تلفیقی ،اکتشافی و فعالیت محور می شود؟

3-می توان از روشهای آموزش تلفیقی مفاهیم ،روشهای خلاق،روشهای همیاری و کارگاهی ،روشهای فعال و روشهای ارتباطی و تعاملی استفاده کرد؟

4-روشهای تدریس پیشنهادی با توانایی معلمان و دانش آموزان و با محتوای کتابها ،شرایط و امکانات و جدول ساعات هفتگی تناسب دارد؟

5-ساختارو محتوای کتابها به پرورش توانایی های ذهنی ،رشد خلاقیت،مهارت تفکر ،مفاهیم بین رشته ای،نیازهای روحی،روانی و عاطفی ،جنبه های ذهنی و هنری و تغییر شیوه خط فعلی به سوی تحریری توجه دارد؟

6-از نظر ساختار و محتوا دارای انسجام ،هماهنگی ،ارتباط منطقی و متناسب با سن دانش آموزان است؟

7-از نظر مفاهیم گوناگون به نکات ربانی ،مفاهیم دانشی ،ارزشی،نگرشی،نکات املایی و ادبی توجه دارد؟

8-ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با شرایط و امکانات و جدول ساعات هفتگی تناسب دارد؟

9-آیا بین دیدگاههای معلمان از نظر متغیرهای جنس ،مدرک تحصیلی و سابقه تفاوت وجود دارد؟

روش پــژوهش با توجه به ویژگی های موضوع،در این تحقیق،از روش توصیفی از نوع تحقیق موردی و زمینه ای استفاده شده است .

هدف محقق توصیف عینی و واقعی ویژگی های کتاب های بخوانیم و بنویسیم از نظر معلمان پایه اول ابتدایی می باشد.به عبارت دیگر ،پژوهشگر سعی داشته تا آنچه هست را بدون هیچ گونه دخالت یا استنتاج ذهنی گزارش دهد.در پژوهش موردی و زمینه یابی توجه محقق بیشتر به آن نکات و عوامل مهم و با معنی است که به صورتی در شناخت گذشته مطالعه و بررسی دقیق و عمیقی از متغیر های مهم (بررسی دیدگاه های معلمان نسبت به ویژگی های کتاب های بخوانیم و بنویسیم ) به روال تغییرات و کنش و واکنش معلمان ،در مراحل مورد نظر دست یابد.

جامعه و نمونه آماری جامعه آماری پژوهش ،معلمان پایه اول ابتدایی شهرستان شهرضا در سال تحصیلی83-82 می باشد.در این پژوهش جهت جمع آوری داده ها ی مربوط به پرسشنامه از کلیه معلمان استفاده گردیدو پرسشنامه بین تمامی آنها توزیع گردید.به عبارت دیگر جامعه آماری و نمونه آماری یکسان می باشد.تعداد معلمان 114 نفر می باشد که پس از توزیع پر سشنامه ،پژوهشگرقادر به جمع آوری 97 پرسشنامه گردیدکه در جدول زیر به تفکیک جنس مشخص می باشد.علت عدم برگشت سایر پرسشنامه ها مشرف شدن تعدادی از همکاران به حج واجب و استفاده از مرخصی زایمان تعدادی از همکاران خواهر در موعد توزیع پرسشنامه می باشد.

ابـزار اندازه گیـری : در پژوهش حاضر روش جمع آوری داده ها بصورت میدانی می باشد.در روش میدانی ازپرسشنامه پژوهشگر ساخته استفاده شده است.پرسشنامه از نوع بی نام و سؤالات آن از نوع بسته پاسخ می باشد که در پایان سه سؤال باز پاسخ نیز ارائه گردید.در صفحه اول پرسشنامه هدف از تحقیق و ارسال پرسشنامه ارائه گردید و در ادامه ابتدا سؤالات عمومی شامل :جنس،مدرک تحصیلی و سابقه خدمت مطرح و سپس98 سؤال مر بوط به بررسی دیدگاه معلمان نسبت به کتاب های بخوانیم و بنویسیم ازنظرمهارتها،رویکردها ،روشهای تدریس ،ساختار و محتوا وشیوه های ارزشیابی بیان گردید.

سؤالات بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت تنظیم شده که شامل پنج طیف بسیار کم ،کم،تا حدودی ،زیاد و بسیار زیاد است .

روایی و پایائی پرسـشنامه : برای تعیین روایی سؤالات پرسشنامه از نظرات مدرسین کشوری و استانی این کتاب ها و همچنین کارشناسان آموزش و پرورش استفاده گردید.

به عبارت دیگر در این تحقیق چون سؤالات پرسشنامه معرف ویژگی هایی از کتاب های بخوانیم و بنویسیم از نظر معلمان است که محقق قصد اندازه گیری آنها را دارد،پرسشنامه دارای روایی محتوایی می باشد .لازم به توضیح است جهت افزایش روایی سؤالات(بعلت زیاد بودن تعداد سؤالات) ،پرسشنامه در دو مرحله بین معلمان توزیع گردید.

در مرحله اول 59 سوال پرسشنامه (4صفحه)توزیع و به هنگام جمع آوری ،پرسشنامه مرحله دوم (2 صفحه ادامه سوالات تا101)توزیع و به هنگام جمع آوری دو قسمت پرسشنامه مر بوط به هر آموزگار ضمیمه یکدیگر گردید (هر آموزگار دارای یک کد بوده که در دو قسمت پرسشنامه درج شده است ).اعتبار پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرانباخ بر آورد گردید.این ضریب برابر است با 97% که در سطح ل=%1 معنی دار می باشد و نشان می دهد پرسشنامه از اعتبار بسیار بالایی برخوردار می باشد شیوه اجرا و مراحل انجام پژوهش : 1-تهیه و تنظیم سؤالات پرسشنامه بر اساس اهداف و سؤالات پژوهش 2-توجیه همکاران در مورد نحوه اجرا و توزیع پرسشنامه 3-اجرای پرسشنامه در دو مرحله به شرح زیر: الف:تعیین کد برای کلیه معلمان پایه اول ب:تقسیم سؤالات پرسشنامه به دو دسته:دسته اول ، سؤالات 1 تا 59 و دسته دوم دنباله سؤالات از سؤال60 تا سؤال 101 .

ج:کد گذاری دو دسته پرسشنامه بر اساس کد های تعیین شده برای آموزگاران .

د: توزیع سؤالات مرحله اول پر سشنامه و توجیه آموزگاران بصورت حضوری .

ه:جمع آوری سؤالات مر حله اول و توزیع سؤالات مر حله دوم پرسشنامه.

و:جمع آوری سؤالات مرحله دوم پرسشنامه .

ز:ضمیمه کردن سؤالات مرحله اول و دوم مر بوط به هر آموزگار به یکدیگر بر اساس کدهای تعیین شده .

به دلیل کثرت سؤالات و افزایش روایی آنها ،پر سشنامه در دو مر حله توزیع گردید.

4-تجزیه و تحلیل داده های استخراج شده از پرسشنامه و بررسی سؤالات تحقیق .

یافته‌های پژوهش سؤال اول: به نظر معلمان پایه اول ،کتابهای بخوانیم و بنویسیم به چه میزان به مهارتهای چهارگانه زبان آموزی توجه دارد؟

جدول شماره 1مقایسه میانگین نمره توجه کتابهای بخوانیم و بنویسیم به مهارتهای چهار گانه زبان آموزی با نمره ملاک مربوط به سؤال اول پژوهش یافته های جدول نشان می دهد متوسط نمره توجه کتب بخوانیم و بنویسیم به مهارتهای چهار گانه زبان آموزی از نظر معلمین پایه اول دوره ابتدایی 12/4 با انحراف معیار 516/0 بوده است .با توجه به این که متوسط نمره پاسخ ها از میانگین فرضی بزرگتر می باشد،بنابراین کتابهای بخوانیم وبنویسیم بیش از سطح متوسط به مهارتهای چهار گانه زبان آموزی توجه دارد.

سؤال دوم:به نظر معلمان پایه اول ،کتابهای بخوانیم و بنویسیم به چه میزان موجب استفاده از رویکردهای عمومی تلفیقی ،اکتشافی و فعالیت محور می شود؟

جدول شماره 2 : ایسه میانگین نمره استفاده از رویکردهای عمومی تلفیقی،اکتشافی و فعالیت محور با نمره ملاک مربوط به سؤال دوم پژوهش یافته های جدول نشان میدهد متوسط نمره استفاده از رویکردهای عمومی تلفیقی ،اکتشافی و فعالیت محور از نظرمعلمین پایه اول 96/3 با انحراف معیار 569/0بوده است .با توجه به اینکه متوسط نمره پاسخ ها از میانگین فرضی بزرگتر می باشد ،بنابراین کتابهای بخوانیم و بنویسیم بیش از سطح متوسط موجب استفاده از رویکردهای عمومی تلفیقی ،اکتشافی و فعالیت محور شده است .

سؤال سوم :به نظر معلمان پایه اول ،در کتابهای بخوانیم و بنویسیم به چه میزان می توان از روشهای آموزش تلفیقی مفاهیم ،روشهای خلاق،روشهای همیاری و کارگاهی ، روشها فعال و روشهای ارتباطی و تعاملی استفاده کرد ؟

جدول شماره 3 : مقایسه میانگین نمره استفاده از روشهای آموزش تلفیقی مفاهیم ،روشهای خلاق ،روشهای همیاری و کارگاهی ،روشهای فعال و روشهای ارتباطی و تعاملی با نمره ملاک مربوط به سؤال سوم پژوهش یافته های جدول نشان می دهد متوسط نمره استفاده از روشهای آموزش تلفیقی مفاهیم ،روشهای خلاق ،روشهای همیاری و کارگاهی ،روشهای فعال و روشهای ارتباطی و تعاملی از نظر معلمین 35/4 با انحراف معیار 530/0 بوده است .

با توجه به اینکه متوسط نمره پاسخها از میانگین فرضی بزرگتر می باشد ،بنابراین کتابهای بخوانیم و بنویسیم بیش از سطح متوسط موجب استفاده از روشهای آموزش تلفیقی ،خلاق ،همیاری ،فعال،ارتباطی و تعاملی شده است.

سؤال چهارم:به نظر معلمین پایه اول ،در کتابهای بخوانیم و بنویسیم به چه میزان روشهای تدریس پیشنهادی با توانایی معلمان و دانش آموزان و با محتوای کتابها ،شرایط و امکانات و جدول ساعات هفتگی تناسب دارد؟

جدول شماره 4 : مقایسه میانگین نمره متناسب بودن روشهای تدریس پیشنهادی با توانایی معلمان و دانش آموزان و با محتوای کتابها ،شرایط و امکانات و جدول ساعات هفتگی با نمره ملاک مر بوط به سؤال چهارم پژوهش یافته های جدول نشان می دهد متوسط نمره متناسب بودن روشهای تدریس با توانایی معلمان ،دانش آموزان ،محتوای کتابها ،شرایط و امکانات و جدول ساعات هفتگی از نظر معلمین پایه اول 55/3 با انحراف معیار 502/0بوده است.

با توجه به اینکه متوسط نمره پاسخها از میانگین فرضی بزرگتر می باشد بنابر این روشهای تدریس کتب بخوانیم و بنویسیم بیش از سطح متوسط با توانایی معلمان ،دانش آموزان ،محتوای کتابها ،شرایط و امکانات و جدول ساعات هفتگی تناسب دارد .

سؤال پنجم :به نظر معلمان پایه اول ،ساختار و محتوای کتابهای بخوانیم و بنویسیم به چه میزان به پرورش توانایی های ذهنی ،رشد خلاقیت ،مهارت تفکر ،مفاهیم بین رشته ای ،نیاز های روحی .روانی و عاطفی ،جنبه های ذهنی و هنری و تغییر شیوه خط فعلی به سوی توجه تحریری دارد؟

جدول شماره 5:مقایسه میانگین نمره توجه ساختار و محتوای کتب به پرورش توانایی های ذهنی، رشد خلاقیت مهارت تفکر مفاهیم بین رشته ای،نیازهای روحی، روانی و عاطفی، جنبه های ذهنی و هنری و تغییر شیوه خط فعلی به سوی تحریری با نمره ملاک مربوط به سؤال پنجم پژوهش یافته های جدول نشان می دهد متوسط نمره توجه ساختار و محتوای کتب به پرورش توانایی های ذهنی ،رشد خلاقیت ،مهارت تفکر ،مفاهیم بین رشته ای ،نیازهای روحی ،روانی و عاطفی ،جنبه های ذهنی و هنری و تغییر شیوه خط فعلی به سوی تحریری از نظر معلمین پایه اول 10/4 با انحراف معیار 555/0 بوده است .با توجه به اینکه متوسط نمره پاسخها از میانگین فرضی بزرگتر می باشد ،بنابراین ساختار و محتوای کتابهای بخوانیم و بنویسیم بیش از سطح متوسط به موارد ذکر شده توجه دارد.

سؤال ششم:به نظر معلمان پایه اول ،کتابهای بخوانیم و بنویسیم به چه میزان از نظر ساختار و محتوا دارای انسجام ،هماهنگی ،ارتباط منطقی و متناسب با سن دانش آموزان است؟

جدول شماره 6 : :مقایسه میانگین نمره هماهنگی وانسجام ساختار ومحتوا ومتناسب بودن آن با سن دانش آموزان با نمره ملاک مربوط به سوال ششم پژوهش یافته های جدول نشان می دهد متوسط نمره هماهنگی وانسجام ساختار ومحتوا ومتناسب بودن آن با سن دانش آموزان از نظر معلمین پایه اول 49/3 با انحراف معیار 758/0 بوده است .با توجه به اینکه متوسط نمره پاسخ ها از میانگین فرضی بزرگتر می باشد ،بنابراین ساختار ومحتوای کتب بخوانیم وبنویسیم بیش از سطح متوسط دارای انسجام ،ارتباط منطقی وهماهنگی ومتناسب با سن دانش آموزان است .

سؤال هفتم :به نظر معلمان پایه اول ،کتابهای بخوانیم وبنویسیم به چه میزان از نظر مفاهیم گوناگون به نکات زبانی ،مفاهیم دانشی ،ارزشی ،نگرشی ،نکات املایی وادبی توجه دارد ؟

جدول شماره 7 :مقایسه میانگین نمره توجه کتب بخوانیم وبنویسیم به نکات زبانی ،مفاهیم دانشی ،ارزشی ،نگرشی ،نکات املایی وادبی با نمره ملاک مربوط به سؤال هفتم پژوهش.

یافته های جدول نشان می دهد متوسط نمره توجه کتب بخوانیم و بنویسیم به نکات زبانی ،مفاهیم دانشی ،ارزشی ،نگرشی ،نکات املایی و ادبی از نظر معلمین پایه اول 15/4 با انحراف معیار 438/0 بوده است .با توجه به اینکه متوسط نمره پاسخ ها از میانگین فرضی بزرگتر می باشد ،بنابراین کتب بخوانیم و بنویسیم بیش از سطح متوسط به نکات زبانی ،مفاهیم دانشی ،ارزشی ،نگرشی ،نکات املایی و ادبی توجه دارد .

سؤال هشتم:به نظر معلمان پایه اول ،کتابهای بخوانیم و بنویسیم به چه میزان ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با شرایط و امکانات و جدول ساعات هفتگی تناسب دارد ؟

جدول شماره 8 : مقایسه میانگین تناسب ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با شرایط و امکانات و جدول ساعات هفتگی با نمره ملاک مربوط به سؤال هشتم پژوهش یافته های جدول نشان می دهد متوسط نمره تناسب ارزشیابی پیشرفت تحصیلی با شرایط ،امکانات و جدول ساعات هفتگی از نظر معلمین پایه اول 69/3 با انحراف معیار 565/0 بوده است.با توجه به اینکه متوسط نمره پاسخها از میانگین فرضی بزرگتر می باشد ،بنابراین تناسب ارزشیابی پیشرفت تحصیلی با شرایط ،امکانات و جدول ساعات هفتگی بیش از سطح متوسط می باشد .

جدول شماره 9:مقایسه میانگین و انحراف معیار نمرات سؤالات پژوهش(سؤالات اول تا هشتم ) نتایج جدول نشان می‌دهد بیشترین میانگین پاسخها از نظر معلمین پایه اول مربوط به سؤال سوم پژوهش با میانگین 35/4 و کمترین آن مربوط به سؤال ششم پژوهش با میانگین 49/3 می باشد.

جدول شماره 10 : همبستگی ماتریسی بین مؤلفه های هشت گانه پژوهش بر اساس یافته های جدول مؤلفه زبان آموزی ( شماره 1)بیشترین ضریب همبستگی را با مؤلفه های استفاده از روشهای آموزشی و توجه به نکات زبانی ،مفاهیم دانشی ،ارزشی ،نگرشی،نکات املایی و ادبی کمترین ضریب همبستگی را با مؤلفه تناسب ارزشیابی پیشرفت تحصیلی با شرایط و امکانات و جدول ساعات هفتگی دارد .مؤلفه استفاده از رویکردها(شماره2) بیشترین ضریب همبستگی را با مؤلفه استفاده از روشهای آموزش و کمترین ضریب همبستگی را با مؤلفه تناسب ارزشیابی پیشرفت تحصیلی با شرایط و امکانات و جدول ساعات هفتگی دارد .

مؤلفه استفاده از روشهای پیشنهادی آموزش (شماره 3)بیشترین ضریب همبستگی را با مؤلفه توجه به نکات زبانی ،مفاهیم دانشی،ارزشی ،نگرشی ،نکات املایی و ادبی و کمترین ضریب همبستگی را با مؤلفه تناسب ارزشیابی پیشرفت تحصیلی با شرایط و امکانات و جدول ساعات هفتگی دارد.

مؤلفه تناسب روشهای تدریس (شماره 4) بیشترین ضریب هبستگی را با مؤلفه انسجام ،هماهنگی و ارتباط منطقی ساختار و محتوا و تناسب آن با سن دانش آموزان و کمترین ضریب همبستگی را با مؤلفه شماره 8 دارد.مؤلفه های توجه ساختار و محتوا به پرورش توانایی های ذهنی و… و انسجام و هماهنگی و ارتباط منطقی ساختار و محتوا و تناسب آن با سن دانش آموزان بیشترین ضریب همبستگی را با مؤلفه شماره 7 و کمترین ضریب همبستگی را با مؤلفه شماره 8 دارند .

سؤال نهم:آیا بین دیدگاه های معلمان از نظر متغییر های جنس ،مدرک تحصیلی و سابقه تفاوت وجود دارد؟

جدول شماره 11 : مقایسه میانگین نمره نظرات معلمین مرد و زن در خصوص کتابهای بخوانیم و بنویسیم نتایج جدول نشان می دهد معلمین ابتدایی مردو زن تمامی هشت مؤلفه پژوهش را بیش از سطح متوسط ارزیابی نموده اند.

ولی بین دیدگاه معلمین مرد وزن با ملاحظه میانگین ها تفاوت وجود دارد .

به عبارت دیگر معلمین زن ویژگی های کتب بخوانیم و بنویسیم رابهتر ارزیابی کرده اند .

جدول شماره 12: مقایسه میانگین نمره نظرات معلمین با تحصیلات مختلف در خصوص کتابهای بخوانیم و بنویسیم نتایج جدول نشان می دهد معلمین ابتدایی با مدرک تحصیلی دیپلم ،فوق دیپلم ،لیسانس و بالاتر تمامی هشت مؤلفه پژوهش را بیش از سطح متوسط ارزیابی نموده اند .

بین دیدگاه معلمین با توجه به سطوح مختلف تحصیلی با ملاحظه میانگین ها تفاوت وجود ندارد.به عبارت دیگر معلمین پایه اول با مدرک تحصیلی دیپلم ،فوق دیپلم ،لیسانس و بالا تر و ویژگی های کتب بخوانیم و بنویسیم را یکسان ارزیابی کرده اند .

جدول شماره 13: مقایسه میانگین نمره نظرات معلمین با سنوات مختلف تدریس در خصوص کتابهای بخوانیم و بنویسیم نتایج جدول نشان می دهد معلمین ابتدایی پایه اول با سنوات مختلف تدریس تمامی هشت مؤلفه را بیش از سطح متوسط ارزیابی نموده اند.بین دیدگاه معلمین با سنوات مختلف تدریس با ملاحظه میانگین ها تفاوت وجود دارند.به عبارت دیگر معلمین پایه اول با سنوات مختلف تدریس ویژگی های کتب بخوانیم و بنویسیم را یکسان ارزیابی کرده اند.

پیشنهادهای عملی جهت کار بست یافته ها آموزش زبان فارسی در دوره ابتدایی از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا نه تنها زمان مهم ترین ابزار ارتباطی یک فرد با بقیه افراد است، بلکه وسیله اصلی ارتباطی او هم با انسان هایی است که در گذشته زندگی کرده اندو هم با انسانهایی است که در آینده خواهند آمد.

علاوه بر این، آموزش زبان آموزی ارتباط بسیار نزدیکی با همه دروس دارد، زیرا دانش آموزان در تمام لحظات حضور در کلاس، یا به مطالب درسی از زبان معلم و یا شاگردان گوش فرا می دهند، یا خودشان آنها را می خوانند، یا بیان می کنند و یا اینکه به نوشتن مطالب اشتغال دارند.

با توجه به اهمیت موضوع و تألیف کتاب بخوانیم و بنویسیم در پایه اول، بر اساس یافته های پژوهش، پیشنهادهای زیر می تواند در جهت کیفیت بخشی به تدریس این کتابها بیفزاید: 1-نظر به اینکه معلمان پایه اول مؤلفه های مربوط به کتابهای بخوانیم و بنویسیم را بالاتر از سطح متوسط ارزیابی کرده اند، می تواند انگیزه ای باشد جهت معلمان پایه های بالاتر که در سالهای آتی کتب جدید التألیف بخوانیم و بنویسیم در آن پایه ها تدریس می گردد.

2-نتایج نشان داد معلمین زن ویژگیهای کتب بخوانیم و بنویسیم را بهتر از معلمین مرد ارزیابی کرده اند.

با تشکیل کلاسهای آموزشی، جلسات گروههای آموزشی و جشنواره های الگوی تدریس برتر می توان این تفاوت در دیدگاهها را به حد اقل رساند.

3-براساس نتایج جدول کمترین میانگین نمرات مربوط به «انسجام، هماهنگی و ارتباط منطقی ساختار و محتوا و تناسب آن با سن دانش آموزان» می باشد.

پیشنهاد می شود مؤلفین کتاب مذکور در جهت هماهنگی بیشتر ساختار و محتوای کتابهای بخوانیم و بنویسیم تغییراتی را در آنها ایجاد نمایند.

4-نتایج نشان داد مؤلفه « میزان تناسب ارزشیابی پیشرفت تحصیلی با شرایط و امکانات و جدول ساعات هفتگی» کمترین همبستگی را با سایر مؤلفه های کتب بخوانیم و بنویسیم دارد .لذا لازم است مدرسان محترم هماهنگی های لازم و راهکارهای کاربردی در زمینه نوع و چگونگی ارزشیابی پیشرفت تحصیلی را به اطلاع معلمان پایه اول برسانند.

5-بر اساس پیشنهادهای همکاران در رابطه با بهبود وضعیت کتابهای جدید التألیف بخوانیم و بنویسیم روشهای تدریس و مشکلات اجرایی ،موارد زیر مطرح می گردد:(مربوط به سؤالات باز پرسشنامه به تفکیک هر سوال ) : سوال 99:چه پیشنهادهایی در رابطه با بهبود وضعیت کتابهای جدید التألیف بخوانیم و بنویسیم دارید ؟

جمع بندی نظرات معلمان به شرح زیر می باشد : الف:در تصاویر درسهای جدید سعی گردداز تصاویر صداها خوانده شده استفاده شود.

ب:در کتاب بنویسیم ،تمرینها کم است ،پیشنهاد می شود در این زمینه دفتر تمرین اضافی تهیه گردد.

ج:کشیدن دایره ، دور صداهایی که توسط دانش آموز ،خوانده شده ،به دلیل کوچک بودن کلمات نوشته شده و با توجه به ضعف تحرک دست و عدم تسلط بر آنها ،تمام کلمه را داخل خط می گذارند ،پیشنهاد می شود ساختار و محتوای کتاب در این زمینه اصلاح شود .

سوال 100 :چه پیشنهادهایی در زمینه روشهای تدریس این کتب دارید ؟

الف: بهتر است تدریـــس صـــداهای حتی الامکان در محیـــط واقعی و طبیعی آن انجام گیرد .

ب:دانش آموزان برای شرکت در بحث و گفتگو از خود علاقه نشان می دهند .بنابراین بهتر است در امر تدریس از روشهای تدریس فعال ،گروهی و استفاده از مشارکت دانش آموزان استفاده شود .

ج: از آن حال که داستان گویی از فعالیت های مورد علاقه کودکان است ،ارائه بعضی از دروس به شیوه داستان می تواند بر جذابیت کتاب بیفزاید .

د:بهره گیری از روشهای تدریس گروهی ،زمینه استفاد از ذهنیات دانش آموزان و افزایش قدرت تکلم آنها را فراهم آورده و باعث از بین رفتن کم رویی دانش آموزان می شود.

سوال 101: به چه مشکلاتی جهت تدریس این کتابها تاکنون روبه رو بوده اید ؟

الف-ساعات هفتگی تدریس با توجه به حجم تمرینهای کتاب، مناسب نمی باشد .

ب-معلمان جهت دستیابی به اهداف تدریس کتب بخوانیم و بنویسیم در مدارس روستایی چند پایه و دو زبانه با مشکل روبرو هستند .

ج-برای انجام فعالیتهای پیش بینی شده در کتاب باید فضای کلاس ،امکانات آموزشی ،چینش صندلی دانش آموز و همچنین استفاده از صندلی و میز نیز ضروری به نظر می رسد .همچنین در مدارسی که در یک نوبت راهنمایی و در نوبت دیگر مدرسه ابتدایی است ،نمی توان روش تدریس مطلوبی با این کتاب اجرا کرد.

د:ارزشیابی تکالیف دانش آمـــوزان و یا خوانـــدن آنها در کلا س درس بسیار وقت‌گیر است.

ه: کند نویسی و دیر آموزی برخی از فراگیران خصوصاً در ماههای اول سال تحصیلی باعث بیکاری پنهان دانش آموزان با استعداد می شود .

و: اندازه کتاب با میز و کیف دانش آموزان متناسب نیست .

6-در رابطه با کتب جدید التألیف ،پیشنهاد می شود برنامه ای در صدا و سیما جهت توجیه خانواده ها تهیه شود .لازم است این برنامه جنبه عمومی و قابل درک و فهم برای خانواده ها باشد ،چون بیشتر فعالیتهای کار در منزل ،کار در کلاس را تحت الشعاع قرار می دهد.

7-پیشنهاد می شود جهت بهبود ساختار و محتوای کتابهای بخوانیم و بنویسیم به علت حجم زیاد ،دو کتاب در دو جلد جداگانه تهیه شود،جلد 1 و جلد 2 ولی تمرینهای بنویسیم به دنبال درسهای بخوانیم قرار گیرد.

8-نظر به اینکه کتب بخوانیم و بنویسیم به مهارتهای زبان آموزی ،رویکردهای زبان آموزی ،روشها و الگوهای تدریس توجه خاص داد ،همچنین بین ساختار و محتوای آن ارتباط منطقی وجود دارد و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در این کتابها متناسب با شرایط و امکانات می باشد ،لازم است آموزگاران محترم با جدیت تمام دانش آموزان را به فعالیت وادارند تا به اهدافی که مد نظر مؤلفین می باشد بهتر و سریعتر دست یابند.

9-براساس نتایج جدول پیشنهاد می شود هماهنگی و آموزش های لازم در مورد روشهای سنجش پیشرفت تحصیلی و نحوه استفاده از برگه های چک لیست رفتار در مهارتهای زبان آموزی بعمل آید.

منابع فارسی -پاکدل ،رحمت اله (1380 ).

مدارس یادگیری محور ، فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش ،انتشارات معاونت برنامه ریزی آموزش و پرورش.

-پرتو مهر(1381).

تحلیل بر کتاب فارسی اول ابتدایی ،دو هفته نامه سازمانی آموزش و پرورش استان اصفهان ،نیمه اول آذر.

-خلخالی ،سید مرتضی (1379).

چالش برای اصلاح نظام سنجش در جهان ،مقاله ارائه شده در چهارمین کنفرانس آموزش شیمی ایران.

-ذوالفقاری ،حسن (1381).

مهارت کتاب خوانی باید از کودکی نهادینه شود.رشد آموزش ابتدایی ،ویژه نامه شماره 4.

-ذوالفقاری ،حسن .سنگری ،محمدرضا (1381).

کتاب راهنمای معلم ،تهران ؛انتشارات اداره کل چاپ و توزیع کتابهای درسی.

-راهنمای معلم (1381).

کتاب معلم اول دبستان ،تهران؛انتشارات اداره کل چاپ و توزیع کتابهای درسی.

-رضایی ،زهرا (1379).

نگاهی به نتایج ارزشیابی برنامه درسی جدید فارسی اول ابتدائی ،رشد آموزش ابتدائی ،ویژه نامه شماره 4.

-رهبری نژاد ،یدالله (1380).

نظری به نتایج ارزشیابی برنامه درسی کتب بخوانیم وبنویسیم ،رشد آموزش ابتدائی ،ویژه نامه شماره 4.

-رئیس دانا ،فرخ لقا(1376).

دنیای یادگیری در مدرسه ،تهران: انتشارات افست.

-سنگری ،محمد رضا(1382).

همایش کتب جدید التألیف بخوانیم وبنویسیم ،شهرضا: تالار فجر،دی ماه 82.

-سنگری ،محمد رضا (1381).

همایش رؤسای آموزش وپرورش سراسر کشور ،تهران: مردادماه 81.

-سیف ،علی اکبر (1379).

روان شناسی پرورشی ،تهران ،انتشارات آگاه.

-سیفی زاده ،علی اکبر (1382).

تفاوت قوت وضعف کتاب بخوانیم وبنویسیم .دو هفته نامه نگاه به رویدادهای آموزش وپرورش نیمه دوم شهریور، شماره 213.

-قاسم پور ،حسین (1381).

زبان فارسی کلید فهم وابزار رابطه ،رشد آموزش ابتدایی ،ویژه نامه شماره 4.

-قورچیان ،نادر قلی.فضلی خانی ،منوچهر.خالقی،داوود(1378).

نظریه های یاد گیری ونظریه فرا شناخت در فرآیند یاد دهی –یادگیری ،تهران: انتشارات تربیت.

-مشایخ،فریده(1380).

دیدگاههای نو دربرنامه ریزی آمــوزشی ،تهـــران ،انتـــشارات سمت.

-مهر محمدی ، محمود(1379).

دیدگاه برنامه درسی ،تهران ،انتشارات سمت.

منابع لاتین -Adams، M(1990).Beginning to read: thinking and learning about print.

cambridge ،MA : MITpress.

-Ahmad ,Manzoor (1992).Quality and relevance:concept and practice , Forum for Advancing Basie Education and Literacy .p 3.

-Baker ,s(1998).kameenui,E.J.vocabulary acquisition:Research bases.Mahwah ,NJ:Erlbaum.P163.

-Chall ,J (1990).The reading crisis :why poor children fall behind combridge ,MA:Harvard University press.

-Collins june (1994).

Metacognition and reading to Learn ,Norma decker.

-Dickinson ,D.(2001).Beginning Literacy with Langaage .Baltlmore :Brookes.

-Hart .B(1995).Meaning full differences .Baltimore :Brookkes.