دانلود مقاله جامعه شناسی آموزش وپرورش

جایگاه درس
درس جامعه شناسی آموزش و پرورش یکی از دروس اصلی رشته علوم تربیتی است که در هر دو گرایش مدیریت و برنامه ریزی آموزشی دبستانی و پیش دبستانی معادل 3واحد درسی است.
در نظام آموزش و پرورش ایران،درس جامعه شناسی آموزش و پرورش از اهمیت چندانی برخوردار نیست.
دلایل چندی مثل شمار اندک واحدهای این درس و ...

براین واقعیت گواهی دارند.
اهداف درس
هدف کلی

هدف کلی درس آشنایی دانشجویان رشته علوم تربیتی با ضرورت و اهمیت جامعه شناسی در آموزش وپرورش ونقش و اهمیت آن در نظام آموزشی است .

اهداف رفتاری درس
دانشجو بعد از مطالعه درس باید بتواند سوالات زیر را پاسخ گوید:
ضرورت آموزش جامعه شناسی آموزش و پرورش راتوضیح دهد؟
رابطه آموزش و پرورش وتغییر اجتماعی را شرح دهد؟
رویکردهای جامعه شناختی به آموزش و پرورش را نام برده و توضیح دهد؟
چگونگی پیدایی و تحول رشته جامعه شناسی آموزش و پرورش را توضیح دهد؟
رویکردهای نوین در جامعه شناسی آموزش و پرورش رابیان کند؟
رویکرد سیستمی به جامعه شناسی آموزش و پرورش را تحلیل کند ؟
اهداف رفتاری فصل اول

دانشجو بعد از مطالعه فصل باید به سوالات زیر پاسخ گوید:
محتوا و روش جامعه شناسی را توضیح دهد؟
جامعه شناسی آموزش و پرورش را توضیح دهد؟

اصول جامعه شناسی آموزش و پرورش را نام برده و مختصر توضیح دهد؟

در برنامه ریزی آموزشی دانشگاه های ایران درس جامعه شناسی آموزش و پرورش اهمیت و اعتبار چندانی ندارد .
این درس به عنوان 3 واحد در رشته علوم تربیتی تدریس می شود.

بیش از یک قرن است که امیل دورکیم ضرورت مطالعه جامعه شناسی آموزش و پرورش رامطرح ساخته است.امروزه جامعه شناسی آموزش و پرورش یک شاخه تخصصی در رشته جامعه شناسی محسوب می شود.
نیاز به مطالعات جامعه شناسی در آموزش وپرورش کشور ما به شدت محسوس است.
در این راستا همکاری مشترک جامعه شناسان ومتخصصان آموزش وپرورش می تواند راه را برای پژوهشگران هموار سازد.

پیشگامان جامعه شناسی آموزش و پرورش درایران
استاد دکتر غلامحسین صدیقی
دکتر عیسی مهدوی
دکتر غلام عباس توسلی
دکتر شاپور راسخ
استاد دکتر امیرحسین آریانپور
دکتر منوچهر افضل
دکتر علی محمد کاردان
دکتر احسان نراقی
مقدمه

آموزش و پرورش فراگردی از گهواره تا گور است.
آموزش و پروش یک پدیده ی اجتماعی است.
آموزش و پرورش مورد مطالعه جامعه شناسی است.
جامعه شناسی به زبان ساده ،مطالعه پدیده های اجتماعی است

علاوه بر جامعه شناسی،رشته های دیگر علوم اجتماعی و رفتاری نیز با زندگی گروهی و اجتماعی انسان سروکار دارند
فهم درست تر و سنجیده تر رفتار انسان در موقعیت های اجتماعی مستلزم استفاده از رویکردهای میان رشته ای یا چند رشته ای است
Interdisciplinary= میان رشته ای
Multi-disciplinary= چند رشته ای

محتوا و روش جامعه شناسی

“اینکلس” در کتاب “جامعه شناسی چیست؟” محتوای جامعه شناسی را به واضح ترین شکل در چهار بخش اصلی با این شرح خلاصه می کند:
1 – تحلیل جامعه شناختی
2 – واحدهای نخستین زندگی اجتماعی
3 – نهادهای اجتماعی اصلی
4 – فراگردهای اجتماعی بنیادی
نتایج حاصل از تحلیل جامعه شناختی

ساختارها وکارکردهای آموزشی
1 – مفید برای جامعه شناسان و کارشناسان آموزش وپرورش
2 – ارتباط آموزش وپرورش با واحدهای نخستین زندگی اجتماعی
4 – قابل مشاهده بودن فراگردهای اجتماعی بنیادی

موارد چهارگانه فوق، دلیل مددکار بودن جامعه شناسی برای آموزش وپرورش است.
جامعه شناسی علم است
در مطالعه پدیده های اجتماعی ازروش علمی بهره می جوید.
مطالعه و پژوهش جامعه شناختی، مبتنی بر نظریه است.
(ویژگی های نظریه)
1 - نظریه به تحقیق جهت می دهد.
2– داده های مورد نیاز رابرای جمع آوری معین می کند.

3- تفسیر داده ها را تحت تاثیر قرار می دهد.
جامعه شناسی و آموزش و پرورش
جامعه شناسان: آموزش و پرورش اصلا ”یک موضوع اجتماعی است.
آموزش و پرورش جنبه خاصی از فعالیت های اجتماعی است که همواره در جامعه معمول بوده است.

توجه جامعه شناسان به آموزش و پرورش به ویژه پس از گسترش آموزش و پرورش در جهان واهمیت پیدا کردن کارکردهای مختلف آن افزایش پیدا کرد.

برتون کلارک (1964):
جذابیت آموزش و پرورش دردوران جدید به طورهمزمان ، از افزایش اهمیت و کاهش وضوح آن ناشی می شود.
اهمیت آموزش و پرورش ناشی از گسترش کارکردهای آن است آموزش و پرورش غامضترو فهم واقعیت های آن از راه مشاهدات سطحی یا به مدد شعور عادی دشوارتر می شود.
جامعه شناسی در گذشته اعتنای چندانی به پژوهش در آموزش و پرورش نداشت، ولی اینک با علاقه و جدیت به آن روی آورده است .

جامعه شناسی آموزش و پرورش
تعریفی دیگر از جامعه شناسی آموزش و پرورش آ.پ


: تحلیل علمی الگوها و فراگردهای اجتماعی ای که در نظام آموزش و پرورش دخالت دارند.
هدف جامعه شناسی آ.پ به طور کلی
آن است که پدیده های آموزش و پرورش، نحوه تشکل و سازمان پذیری ، و کارکردهای عمومی آن را در زندگی اجتماعی مطالعه کند.

آن است که پدیده های آموزش و پرورش، نحوه تشکل و سازمان پذیری ، و کارکردهای عمومی آن را در زندگی اجتماعی مطالعه کند.

اصول جامعه شناسی آموزش و پرورش پریکاردو باکستون ( 1973 ) : روشهای مطالعه و محتوای دروس جامعه شناسی آموزش و پرورش به عنوان یک رشته دانشگاهی بسیار متغیر بوده و با رویکردهای متفاوتی در آموزشگاهها آموزش داده می شود 1ـ دانش و معرفت حاصله مبتنی بر روشهای تحقیق عینی باشد .

2ـ دانش یا مهارت هایی که بدست می آید ، باید بر فراگردهای آموزش و پرورش جامعه متمرکز باشد .

3ـ باید نوع جمعیتی مناسب برای مطالعه مّد نظر قرار گیرد .

4ـ ویژگی های روابط اجتماعی میان افراد و گروههایی که مورد مطالعه قرار می گیرند چهارمین عامل مشخص کننده حیطه مطالعاتی این رشته است .

از این رو ، با پیدایش خط و نوشتار ، سنت ها و قوانین اجتماعی بر سنگ ، سفال یا پاپیروس نگاشته شد .

” آموزش و پرورش دوران مدرسه ” اگر هر روز تحصیلی ، 5 ساعت ، هفته تحصیلی 6 روز و سال تحصیلی 9 ماه طول بکشد ، هر کودک دانش آموز قریب 1100 ساعت از سال را در مدرسه سپری می کند .همچنین اگر اوقات بیداری کودک درروز 15 ساعت باشد .

او قریب 5400ساعت در سال ، ساعت بیداری دارد .

بدین ترتیب چنین کودکی قریب 4300 ساعت از سال را بیرون از مدرسه می گذراند یعنی چهار برابر وقتی که د رمدرسه حضور می یابد ، لذا آ پ مدرسه ای جزئی است .

" انواع تجربه های آموزش و پرورشی در زندگی اجتماعی " انواع تجربه های نامنظم اجتماعی را به اختصار بر می شماریم : " انواع تجربه های آموزشی و پرورشی در زندگی اجتماعی " خانه و خانواده همسایگان و اهل محله بازیها طبیعت " انواع تجربه های آموزشی و پرورشی در زندگی اجتماعی " نهادها و فعالیتهای دینی کار وشغل خیابانها ی شهر مسافرت " انواع تجربه های آموزشی و پرورشی در زندگی اجتماعی " شرایط زندگی شهری و یا به اطلاح مدنی زیبائیها و زشتیهای محیط اطراف عضویت در گروهها تجربه هایی که از اعمال قدرت و اقتدار ناشی می شوند " انواع تجربه های آموزش و پرورشی در زندگی اجتماعی " بیماریها ، تصادفات و پیشامدها تنبیهات و تشویق ها ، خطاها و جرایم امیدهاو آرزوها ، دوستیها مطالعه روزنامه ها ، مجلات ، کتابها و غیره “ تعریف آموزش و پرورش “ از آموزش و پرورش تعاریف متعددی شده است .

این تعاریف ناشی از پیچیدگی و چند وجهی بودن امر آموزش و پرورش است .

جامعه شناسی ، آموزش و پرورش را غالبا به عنوان یک نهاد اجتماعی مورد مطالعه قرار می دهد امروزه آموزش و پرورش به عنوان یک فراگرد اجتماعی محسوب می شود .

آموزش و پرورش به عنوان یک نهاد اجتماعی کارکردهایی که مبنای پیدایی نهادهای اصلی جامعه را تشکیل می دهند تولید نسل و تعیین خویشاوندی تربیت اعضای جدید و انتقال فرهنگ جامعه از نسلی به نسل دیگر تولید و توزیع کالاها و خدمات کارکردهایی که مبنای پیدایی نهادهای اصلی جامعه را تشکیل می دهند تدارک برای استفاده مشروع از قدرت برای استقرار و حفظ نظم اجتماعی رابطه انسان با ماوراء طبیعت " تعریف نهاد " اصطلاح نهاد به هرنوع اعتقاد ، ارزش ، مفهوم ، سازمان و یا بطور کلی هر پدیده ای که طی شرایط و فراگردهای تاریخی با مجموعه ای از اهداف کارکردها ، کارکردهای و کنش های مشخص شده اطلاق می شود " مفهوم وساختار نهاد " نهاد اولا مفهوم وثانیا ساختار دارد.

" ساختار نهاد اشاره دارد به " " ویژگیهای نهاد اجتماعی " " ویژگیهای نهاد اجتماعی " کارکردها یا آشکارند یا نهان " برخی از کارکردهای نهان و ضمنی " " ویژگیهای ذاتی نهاد " " ویژگیهای ذاتی نهاد " نهادهای اجتماعی ساختار ، اهداف و کارکردهای ویژه دارند و فراگردهای آن به مرور زمان رسمیت یافته اند ((تحلیل نهادی )) ” سر جامکی ” مفهوم نهاد را در سطوح چهار گانه زیر تعریف کرده است : 1- نظام فرهنگی 2- اصول هنجاری 3- نهادی کردن 4- نهادها در نظم اجتماعی “تحلیل نهادی آموزش و پرورش” نظام آموزش و پرورش ایران از کودکستانها ، دبستانها ، مدارس راهنمائی ، دبیرستانها و دانشگا ها تشکیل شده است .

“ نظام آموزش و پرورش ایران “ تا زمان مشرو طیت و حتی چند دهه بعد از آن مکتب خانه های سنتی ، عوامل عمده آموزش و پرورش محسوب می شدند .

بعد از تعلیمات مکتبی ، خانواده های مرفه با معلم خصوصی فرزاندنشان را آموزش می دادند .

“ نظام آموزش و پرورش ایران “ پیش از مشروطیت و سالهای بعد از آن ، تعداد معدودی مدارس جدید به وسیله میسیونرهای مذهبی و تحصیل کردگان خارج ، فرهنگ دوستان و دولت تشکیل شد .

“ نظام آموزش و پرورش ایران “ در حدود سال 1280 هجری شمسی ، تقریبا هفده مدرسه ابتدائی جدید در تهران و سایر شهرستانها وجود داشت که آموزش و پرورش فرزندان قلیلی از شهرنشین ها و خانواده های مرفه را عهده دار بودند .

“ نظام آموزش و پرورش ایران “ دوره بعد از مشروطیت تا زمان ظهور رضا خان را می توان دوره ثبات اوضاع سیاسی و خرابی اقتصاد کشور دانست .

از مشخصات نظام آموزش و پرورش در این دوره اعمال کنترل دولت بر تمام مدارس و آموزشگاههای خصوصی و دولتی است .

“ نظام آموزش و پرورش ایران “ نتایج تحول نظام آموزش و پرورش ایران از زمان مشروطیت تا انقلاب اسلامی 1357 : “نتایج تحول نظام آموزش و پرورش ایران از زمان مشروطیت تا انقلاب اسلامی 1357 “ “نتایج تحول نظام آموزش و پرورش ایران از زمان مشروطیت تا انقلاب اسلامی 1357 “ “نتایج تحول نظام آموزش و پرورش ایران از زمان مشروطیت تا انقلاب اسلامی 1357 “ “اولویت اهداف آموزش و پرورش از سال 1345 به بعد “ “نتایج تحول نظام آموزش و پرورش ایران از زمان مشروطیت تا انقلاب اسلامی 1357 “ “ هدفهای منطقه ای کردن آموزش و پرورش “ ” منزلت نهاد آموزش و پرورش ” نظام آموزش و پرورش در مقام یک نهاد اجتماعی از منزلتی همتراز با نهادهای دیگر برخوردارنیست .

این نظام کارکردهای جامعه پذیری و فرهنگ پذیری را بر عهده دارد که بسیار دارای اهمیت است .

” بخش دوم ” ” کارکردهای اجتماعی آموزش و پرورش ” ” فصل چهارم ” کارکردهای آموزش و پرورش : برخی از کارکردهای آموزش و پرورش نقش محافظه کارانه و بعضی دیگر نقش نوآورانه دارند .

انتقال فرهنگ : منظور از انتقال فرهنگ ، پاسداری و بزرگداشت سنتها و ارزشهاست .

- کارکرد انتقال فرهنگ بسیار محافظه کارانه است در فراگرد انتقال فرهنگ ، ممکن است به ارزشهای تحقیق و انتقاد بذل توجه شود و از این طریق بازسازی فرهنگ و دگرگونی در آن میسر گردد .

” جامعه پذیری ” اساس جامعه پذیری بر این واقعیت استوار است که انسان به صورت شخص زاده نمی شود ، بلکه از طریق پرورش و آموزش اجتماعی به یک شخص تبدیل میشود .

” گزینش و تخصیص ” تربیت حرفه ای و تخصصی افرادجامعه سبب آماده کردن آنان برای جذب نیروی کار .

این کارکرد بین نظام های آموزشی ، سیاسی و اقتصادی هماهنگی بوجود می آورد .

” نظارت اجتماعی ” آموزش و پرورش با القای ارزشهای وفاداری به نهادهای جامعه ، به عنوان ساخت و کار کنترل اجتماعی عمل می کند و لذا آموزش و پرورش رسمی خودمداری فردی را کاهش می دهد .

” یگانگی اجتماعی ” آموزش و پرورش رسمی ، وسیله مهم تبدیل یک جامعه نامتجانس به جامعه یگانه و یکپارچه ، از طریق توسعه و تقویت فرهنگ و هویت مشترک است .

” نوآوری و تغییر“ جامعه سنتی گرایش به گذشته داشته و بر حفظ میراث فرهنگی تاکید می کند .

یکی از کارکردهای مهم آموزش و پرورش اشاعه باورهای علمی به جای باورهای سنتی است .

” پرورش و رشد شخصی ” آموزش و پرورش رسمی ، نگرشها ، ارزشها ، سازگاریهای ذهنی رفتارها و مهارتهایی در فرد ایجاد می کند که شاید در زمینه های اجتماعی دیگری غیر از مدرسه ، انجام پذیر نباشد .

” کارکرد سرمایه گذاری ” آموزش و پرورش ، کلیدی است که در را به سوی نوسازی جامعه می گشاید ، در اغلب کشورها سهم نسبتا مهمی از بودجه ملی به بخش آموزش و پرورش اختصاص می یابد .

” پرورش سیاسی ” پرورش سیاسی ، فراگردهای القای فرهنگ سیاسی است .

این مفهوم اشاره دارد به فراگردی که از راه آن افراد جامعه نگرشها و احساسات مربوط به نظام سیاسی و نقش خود را در آن کسب می کنند .

سه عنصر مهم این فراگرد عبارتند از : 1 – شناخت cognition 2 – احساس feeling 3 – حس شایستگی سیاسی political competence ” فصل پنجم ” ” جامعه پذیری یا اجتماعی شدن ” - یکی از کارکردهای عمومی آموزش و پرورش ، اجتماعی کردن افراد جامعه است .

مدرسه مواد خام ( دانش آموزان ) را تحویل گرفته ، می پرورد و محصول معینی ( دانش آموختگان ) را بیرون می دهد .

” تعریف جامعه پذیری ” اجتماعی شدن به معنای همسازی و همنوایی فرد با ارزشها ، هنجارها و نگرشهای گروهی و اجتماعی است ، به عبارتی فراگردی است که به واسطه ی آن فرد دانش و مهارتهای لازم را برای زندگی اجتماعی کسب می کند .

” هدفهای اجتماعی شدن ” 1 – یکی از مقاصد جامعه پذیری آموزش قواعد و نظامات اساسی ، از آداب و عادات و رفتار روزمره گرفته تا روشهای علمی به افراد است .

2 – فراگرد جامعه پذیری به همان میزان که عادات و رفتار فرد را مطابق هنجارهای اجتماعی ، تحت نظم و انضباط در می آورد ، به او امید و آرزو می دهد .

3 – فراگرد جامعه پذیری از طریق برآوردن خواست ها، آرزوها ، امیدها و سوداهای فردی یا ممانعت از دستیابی به آنها ، برای فرد هویت می آفریند .

identity هویت : 4 - فراگرد جامعه پذیری ، نقش های اجتماعی social roles و نگرشها ، انتظارات و گرایش های مربوط به آن نقشها را به فرد می آموزد .

5 - هدف دیگر فراگرد جامعه پذیری آموختن مهارتها است ، فقط با اکتساب و یاد گیری مهارتهاست که افراد می توانند ، در جامعه منشاء اثر واقع شوند .

” فرهنگ ، جامعه پذیری و شخصیت“ فرهنگ ، شاخص نحوه و روش زندگی است که هر جامعه ای برای رفع نیازهای اساسی خود از حیث دوام و بقاء و انتظام امور اجتماعی اختیار می کند .

” فرهنگ پذیری ” افراد هر جامعه ای از راه یادگیری و جذب و درونی کردن نظام ارزشهای جامعه ، فرهنگ پذیر می شوند .

فرهنگ پذیری جریانی است که فرد را عمیقا و از جهات فراوان با فرهنگ جامعه همانند می کند .

” شخصیت ” این مفهوم هم به طرق مختلف تعریف شده است .

شخصیت عبارتست از : تمامیت رفتار فرد که با نظام گرایش معینی که دارد ، در کنش و واکنش متقابل با وضعیتهای محیطی است .

” نیاز به کنش های متقابل ” ” نیاز به مهر و محبت ” ” نیاز به آموزش زبان ” ” عوامل رشد شخصیت ” عواملی که در رشد شخصیت انسان دخالت دارند عبارتند از : 1 – وراثت 2 – محیط طبیعی 3 - فرهنگ 4- تجربه گروهی 5 – تجربه بی همتای شخصی 1 – وراثت زیستی : وراثت به منزله ی مواد خام شخصیت است.برخی ازهمانندی های موجود در شخصیت و فرهنگ انسان ناشی از وراثت است .

2 – محیط طبیعی : با توجه به تحقیقات بعمل آمده می توان اذعان داشت که در تشکل رفتار انسان ، نقش سنتها بیشتر از نقش محیط طبیعی ، اهمیت دارد محیط طبیعی برای رشد فرهنگ محدودیت ایجاد می کند .

محیط طبیعی ، عامل نافذ و موثر است ولی به ندرت عامل مسلط و کنترل کننده به شمار می رود .

3 – فرهنگ و شخصیت : از تجربه های اجتماعی مشترک بین اعضای یک جامعه ی معین یک صورت بندی ویژه ی شخصیتی پدید می آید که شاخص و معرف شخصیت بیشتر اعضای آن جامعه است .

انچه موجد خود سازمان یافته ای برای فرد می شود ،تشکل ونظام یافتن نگرش هاوداوری های مشترک گروهی است.کودک با تقلید دیگران به تدریج به گفتگوی درونی با خود می پردازد.

رشد خود یا شخصیت، از طریق مشارکت در فعالیت های مشترک در فعالیت های جمعی مشابه بازیها ،به انواع مختلف ، در جوامع صورت می پذیرد.

هر جامعه ای ارزشها و ویژگیهای مربوط به خود را دارد.

” دیگران به طور اعم “ برای همه یکسان نیست.فرد بازیچه ای نیست که همیشه از دیگران به طور اعم تبعیت می کند و خود سهمی در فرا گرد شکل گیری شخصیت خود ندارد.

گروههای نخستین مثل خانواده و جرگه ی دوستان که کوچک،رویارویی،صمیمی وغیر رسمی هستند.

گروههای دومین مثل انجمن های حرفه ای ، بزرگتر ، غیر شخصی و رسمی هستند.

3- کودکان و جوانان ، کیفیات و ویژگیهای شهروندی را چگونه کسب می کنند؟

4- چه عوامل مهم زیستی ،شخصی و اجتماعی در فرا گیری هنجارهای شهروندی موثر ند؟

2- اموزش و پرورش شهر وندی مفهوم ذهنی مبهمی بود.

3- در اغلب مطالعات پیشین ، شهروندی بر حسب ویژگیهای انسانی گسترده ای که از پیش فرض شده بود، برای همگان مطلوب و قابل قبول هستند،تعریف شده بود.

2- اموزش در زمینه ایدئولوژیها ی سیاسی رسمی 3- انگیزه یادگیری درباره ی مسائل و امور سیاسی به منظور ارضای نیازهای عاطفی 2- گسترش دامنه ی فعالیت های اداری ، قانونی و سیاسی به تمام قلمروهای جامعه 3- عهده دار شدن گروههای بیشتری در جامعه در رابطه با قدرت سیاسی 4- تضعیف نخبگان سنتی و حق حکمرانی انها 3- ایجاد یگانگی سیاسی در جامعه 4- ایجاد زمینه برای تشکیل سازمانهایی که که در جامعه نقش های سیاسی ایفا می کنند (انجمن های حرفه ای اتحادیه های معلمان ،دانشجویان و ...

.) وقت صحبت از یگانگی سیاسی یک ملت به میان می اید ،شکاف نخبگان – توده مردم فقط یکی از مشکلات مردم است .مشکل مهم دیگر وحدت قومی است.

مدارس از راه فراگرد های جامعه پذیری ضمنی یا برنامه های پرورش سیاسی اشکار ،می توانند کودکان را طوری بار اورند که نسبت به نظام سیاسی وخط مشی های انان دید انتقادی داشته باشند یا بر عکس.

تحقیق 1، (1960) : دانش اموزان امریکایی بیشتر از دانش اموزان شوروی سابق در معرض اموزش های سیاسی قرار می گیرند.

تحقیق 2: کتابهای درسی مدارس دانش اموزان طبقات مرفه در مدارس امریکایی ، عناصر و مفاهیم ازادی و حکومت دموکرات را تعلیم میدهد.

تغییر اجتماعی وتغییر فرهنگی لازم و ملزوم یکدیگر هستند ولی با وجود این وجه تمایز ی هم دارند.: اولی: تغییر در ساختار و روابط اجتماعی جامعه دومی: تغییر در فرهنگ جامعه اختراع: ترکیب جدید یا استفاده و کاربرد تازه معلومات .

فنون و دانش های موجود در فرهنگ جامعه .

اشاعه: اشاعه یک امر متقابل اجتماعی است .بر اثر این رابطه متقابل ، جامعه ها و گروهها به مبادله و اخذ ویژگیهای فرهنگی می پردازند.

3- آموزش و پرورش به عنوان مدد کار تغییر اجتماعی امروزه روابط آموزش و پرورش با سایر نهاد ها پیچیده تر شده ضمن تغییر در خود ، به تغییر آنها کمک می کند توسعه ی اجتماعی از طریق برنامه ریزی آموزشی ، هنگامی تغییرات مطلوب به بار می آورد که هماهنگ و همگام با تغییرات در سایر اجزای ساختار اجتماعی صورت گیرد کوشش برای مطالعه ی آموزش و پرورش به عنوان یک پدیده ی اجتماعی ، همزمان باگسترش و رواج تفکر علمی و پیدایی جامعه شناسی در قرن نوزدهم آغاز شد و با برخورداری از اهمیت روز افزون ادامه یافت.

بنا بر اصول جامعه شناسی ، علی رغم تفاوت موجود میان فرهنگ ها ، موجودیت وبقای انها به واسطه تعاون و همیاری اجتماعی سازمان یافته ، حفظ می شودکه نشان گر پاره ای شباهت های کلی میان فرهنگ هاست.

”سه رویکرد مهم جامعه شناسی“ 1- رویکرد کار کرد گرایی 2- رویکرد ستیز 3- رویکرد تعاملی از این دیدگاه ، نظام اموزشی به عنوان بخش لا ینفکی از کل نظام جامعه تلقی می شود که کار کرد هایی نظیر انتقا ل فرهنگ و جامعه پذیری را، برای حفظ نظام اجتماعی انجام می دهد.

جامعه شناسانی که به شیوه ی کارکردی ، اموزش وپرورش را مطالعه می کنند ، غالبا ان را نهاد اجتماعی و ازلحاظ ساختار و کار کرد های سازمانی ، نقش ها و فعالیت های سازمانها و تحقق اهداف و مقاصد ان مد نظر قرار می دهند گروه سلطه گر از راه تبلیغ ، تلقین و جعل اسطوره ها ی اجتماعی می کوشد که اقتدار خود را مشروعیت ببخشد .

- ستیز میان گروه ها ، گاهی پنهان ولی غالبا آشکار و خشونت آمیز است آموزش و پرورش در جامعه شناسی دورکیم دورکیم : پدیده هایی که جامعه شناسی باید مطالعه کند وقایع یا حقایق اجتماعی اند و حقایق اجتماعی را باید به عنوان ( چیز ) تلقی کرد .

1- شناخت و تشخیص واقعیت های آ.پ و کارکرد جامعه شناختی آنها 2-شناخت و تشخیص روابط میان آموزش و پرورش و تغییر اجتماعی و فرهنگی 3- تحقیق و مطالعه ی تطبیقی و میان فرهنگی در انواع گونا گون نظام های آموزش و پرورش .

4- پژوهش درباره ی کلاس درس و مدرسه به عنوان یک نظام اجتماعی در حال پیشرفت 2- جامعه شناسی تربیتی در مقام تعیین کننده اهداف اموزش و پرورش 3- کاربرد جامعه شناسی در اموزش و پرورش 4- اموزش وپرورش به منزله ی فرا گرد اجتماعی شدن 5- اموزش جامعه شناسی به معلمان ، مربیان و محققان تربیتی 2- تحلیل ا.پ یا مدرسه به عنوان یک سیستم باز یا سیستم دروندادی – بروندادی 3- تحلیل در کلاس یا مدرسه