شیخ احمد در سال 440 هجری قمری در قریه نامق کاشمر خراسان به دنیا آمد.
تا بیست و دو سالگی زندگی را به عیش و نوش می گذراند اما بعد از این توبه کرد و هجده سال عزلت گزیدو پس از آن با توشه ای از معارف دینی و عرفانی برای ارشاد نزد مردم بازگشت .
شیخ احمد جام سفرهای متعددی به نقاط مختلف کرد و در سال 536 هجری ق .
وفات یافت .
مهم ترین آثار او عبارتند از :
1) انس التا ئبین : مفصل ترین اثری است که در 45 باب تدوین کرده است.در هر باب پرسشهایی را مطرح و با باریک بینی های دقیق و استفاده از آیات و احادیث و امثال فارسی و عربی به نثری ساده بیان می کنند .
2) مفتاح النجات
3) روضه المذ نبین
4) سراج السائرین
5) دیوان اشعار
حمید سبزواری
حسین ممتحن معروف به حمید سبزواری در سال 1304 ه ش در سبزوار قدم
به عرصه ی هستی نهاد.
پس از طی تحصیلات متداول به خدمت آموزش و پرورش در آمدواز شانزده سالگی به سرودن اشعار انقلابی و سیاسی پرداخت وبه همین علت در سالهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی از آموزش و پرورش اخراج شد
او در قالب های مثنوی ، غزل ، شعرنو و چهار پاره طبع آزمایی کرده و سبک شعری او سبک خراسانی و عراقی است .
سبزواری از پیشگامان شعر انقلاب واز پر کارترین سرایندگان سروده های انقلاب است .
از مهم ترین سروده های او می توان به این آثار اشاره کرد :
1) خمینی ای امام
2) بانگ آزادی
3) همپای جلودار
4) شکست شیطان
5) برخیزید
6) سرود درد
7) سرود سپید
لطفعلی صورتگر
دکتر لطفعلی صورتگر فرزند میرزا آقاخان شیرازی از خاندان لطفعلی خان نقاش معروف قرن « 13» است که در سال 1279 در شیراز متولد شد .
تحصیلات ابتدایی و متوسطه را قسمتی در شیراز و قسمتی در هندوستان به پایان رساند .
در سال 1306 برای ادامه تحصیل به لندن رفت وبه اخذ درجه ی لیسانس در ادبیات و زبان انگلیسی نایل آمدوپس از سالها تدریس ادبیات و زبان انگلیسی دردانشکده ادبیات دانشگاه تهران باردیگردرسال 1316 به لندن رفت و به اخذ درجه ی دکترای ادبیات وزبان انگلیسی موفق گردید
از آن پس به استادی زبان و ادبیات فارسی و انگلیسی در دانشگاه تهران اشتغال داشت .
دکتر صورتگر در سال 1348 دار فانی را وداع کرد .
تألیفات او عبارتند از :
1) متون علم اقتصاد و تجارت
2) تاریخ ادبیات انگلیسی در دو جلد
3) کتاب سخن سنجی
4) منظومه های غنایی اپرون
5) منظومه ی توصیفی
6) مجموعه ی اشعار به نام « برگهای پراکنده »
7) دیوان اشعار که در حدود 8000 بیت می باشد
8) ترجمه ی مقالات « بایکن انگلیسی »
عبدالله مستوفی
عبد الله مستوفی نویسنده قرن 14 ه ق ازخاندان اصیل ایرانی است که پدران او در دوره ی قاجاریه شغل دیوانی و منصب امور مالی داشته اند به این جهت « مستوفی » به عنوان لقب درخانواده ی آنها باقی مانده است.
وی مدتی ازطرف وزارت خارجه ی ایران درعهد
مظفرالدین شاه مأمور خدمت در پطرز بور گ شد .
پس از بازگشت به تهران وتدریس در مدرسه ی سیاسی باز هم مدتی به کارهای دولتی سرگرم بود اما چون از کارهای رجال دولتی انتقاد می کرداو را کنار گذاشتند
مستوفی از روزگار جوانی به نویسندگی علاقه مند بود و آثار قلمی چندی اعم از ترجمه و تألیف از خود به یادگار گذاشت که برترو شیرین تر از همه کتاب « شرح زندگانی من » است که موضوع آن تشریح اوضاع اجتماعی و سیاسی و اداری دوره قاجار است.
مستوفی با زبانی شیرین و گرم اوضاع و احوال را بدان گونه که دیده بیان می کندو خاطراتش را هم در این کتاب نوشته است .
ژول ورن ژول ورن این نویسنده خیال پرداز و روشنفکر در سال 1828 م در جزیره « رید » و در خانواده ی متوسط پا به عرصه ی هستی ـ گذاشت، پدرش قاضی عالی رتبه بود که او را تشویق به یادگیری رشته حقوق کرد امّا او دراین کار موفق نشد وبه نگارش داستان ـ ونمایش نامه پرداخت .
ژول ورن در سال 1885 م یعنی بیست سال قبل از مرگش به دست جوانی دیوانه با گلوله مجروح شدومجبور به نشستن در خانه شد ولی ذهن و اندیشه او همچنان در تلاطم و فعالیت و خلا قیت بود .
ژول ورن در سال 1905 م در سن 77 سالگی دیده از جهان فرو بست .
آثار او عبارتند از : 1) پنج هفته در بالن 2) بیست هزار فرسنگ زیر دریا 3) میشل استر یوگف 4) وصیت نامه یک ابله 5) در مقابل پرچم 6) در خانه نجار « اوژن گرن دل » که در شعر نام پل الوارد را برای خود انتخاب کرده است به سال 1895 م در شهر «سن دنی » در شمال پاریس درـ خانواده ی فقیری به دنیا آمد.
تحصیلات دوره ی ابتدایی را در زادگاه خود به پایان برد ودر نخستین جنگ جهانی به جبهه ی جنگ ـ اعزام و اولین مجموعه ی شعر خود را به نام « وظیفه ی اضطراب » پیش از پایان جنگ به سال 1917 م منتشر ساخت ، سال بعد ـ مجموعه ی « اشعاری برای صلح » را منتشر کرد وبعد از آن با شاعرانی چون « بوشون » ، « سوپو » و « آراگن » آشنا می شود و ـ همراه آنان نهضت ادبی « سو رئالیسم » را پایه گذاری کرد .
این شاعر بلند آوازه سرانجام در سال 1952 م در گذشت .
آثار او عبارتند از : 1) پایتخت درد 2) عشق شعر 3) گل سرخ میگان 4) در چشمان بارود 5) شعر « ای آزادی » که محمد تقی غیاثی آن را به فارسی ترجمه کرده است .
رکن الدّین اوحدی مراغه ای در حدود سال 637 در شهر مراغه دیده به جهان گشود ، پس از آن که دوران کودکی و نوجوانی را در ـ زادگاه خویش سپری کرد به سیر و سیاحت در آفاق و انفس مشغول شد ودر عرفان به عارف مشهور شیخ ابو حامد اوحد الدین کرمانی دست ارادت داد و تخلّصش به همین خاطر، از نام اوست .
این شاعر وارد دستگاه ابو سعید ایلخان می شود ، او و وزیرش غیاث الدین محمد را مدح می کند.
آثار او عبارتند از : 1 ) دیوان اوحدی : شامل قصاید ، غزلیات ، قطعات ، ترجیع بند و رباعیات است که شامل هشت هزار بیت می شود .
2 ) ده نامه یا منطق العشاق : شامل 600 بیت به تقلید از عراقی 3) جام جم : به تقلید از حدیقه سنایی و به نام ابو سعید بهادر سروده است .
اوحدی در سال های پایانی عمر به ارشاد وتعلیم اشعار عارفانه مشغول بود تا آن که در نیمه شعبان سال 738 ه.
ق در گذشت ودر شهر مراغه به خاک سپرده شد .
نوشته شده در چهارشنبه سیزدهم دی 1385ساعت 5:9 توسط گروه ادبیات مقطع راهنمایی کامیاران | نظر بدهید تاریخ ادبیات ( حسین مسرور ) حسین مسرور حسین سخنیار اصفهانی متخلص به مسرور از نویسندگان و شاعران معاصر ایران در سال 1308 در کوهپایه واقع در استان اصفهان ـ متولد شد .
حسین مسرور پس از خاتمه تحصیلات خود در وزارت فرهنگ مشغول کار شد .
ودر کنار آن به سرودن اشعار و نوشتن داستان ـ روی آورد.
این شاعر سرانجام در سال 1347 وفات یافت .
از جمله ی آثار او عبارتند از : 1 ) دیوان اشعار 2) داستان تاریخی ده نفر قزلباش نوشته شده در چهارشنبه سیزدهم دی 1385ساعت 4:54 توسط گروه ادبیات مقطع راهنمایی کامیاران | یک نظر بارم ارزشیابی درس انشا و نگارش بارم ارزشیابی درس نگارش دور ه ی راهنمایی 1 – پاسخ به پرسش های نگارشی : 8 نمره الف ) پرسش های مربوط به چکیده های دروس نگارشی که داخل کادر بنفش چاپ و در کتاب با عنوان 5/2 نمره (خلاصه ی دروس ) مشخص شده است .
ب) پرسش های نگارشی متنوع ( چهار گزینه ای ، نقطه چین ، درست یا نادرست ، کامل کردن جمله ها و ...
) که شامل : 5/5 نمره -تمرین های نگارشی کتاب یا مشابه آن ها - کاربرد کلمه در جمله به صورت ساده یا گسترده - کامل کردن جمله های ناتمام بدون استفاده از متن کتاب -گسترش یک عبارت کوتاه در یک یا چند بند - انشای تصویری 2- نگارش خلاق ( متن انشا ) 12 نمره نوشتن موضوعی درباره ی یکی از مباحث هفت گانه ی نگارش کتاب با موضوعات مرتبط با آن ، با رعایت موارد زیر : 1- درک و فهم و پروراندن موضوع 5 نمره 2- نو آوری و ابتکار 2 نمره 3- ارتباط مناسب مطالب با هم 2 نمره 4- رعایت نشانه گذاری و نکات دستوری با توجه به دروس کتاب 2 نمره 5- خوانایی و پاکیزگی 1 نمره مجموع 20 نمره نوشته شده در دوشنبه یازدهم دی 1385ساعت 1:21 توسط گروه ادبیات مقطع راهنمایی کامیاران | نظر بدهید فارسی سال سوم فصل 6 نوشته شده در جمعه هشتم دی 1385ساعت 3:19 توسط گروه ادبیات مقطع راهنمایی کامیاران | یک نظر فارسی سال سوم فصل 4 نوشته شده در جمعه هشتم دی 1385ساعت 3:16 توسط گروه ادبیات مقطع راهنمایی کامیاران | نظر بدهید فارسی سال سوم فصل دوم نوشته شده در جمعه هشتم دی 1385ساعت 3:14 توسط گروه ادبیات مقطع راهنمایی کامیاران | نظر بدهید فارسی سال سوم فصل اول فصل ششم : هنر درس هفدهم ، هجدهم و نوزدهمدرس هفدهم راهی از تئاتر به سینما تمرین و پرسش : 1 – برای هر یک از کلمه های زیر دو هم خانواده بنویسید:تابش = تابیدن، تابنده هم حسی = هم حس بودن، هم حس بیننده = بینش ، بینایی قدرتمند = مقتدر، اقتدار2 – از میان کلمه های زیر آن ها را که بن دارند، مشخص کنید و اجزای تشکیل دهنده ی آن ها را بنویسید.
تابش، آتش، نگرش،نمایش،معاش مثال : لرزش -> لرز (بن مضارع) + -ِ + ش3 – در یونان قدیم نمایش نامه ها چگونه بودند و به چه صورت اجرا می شدند؟نمایش در یونان قدیم به اوج اعتلا و برتری خود رسید، مردم در سالن های نمایش جمع می شدند و بازی هایی را می دیدند که بر اساس نوشته های بزرگترین نمایش نامه نویسان یونان اجرا می شدند.4 – درباره این جمله توضیح دهید: در تئاتر هم حس قوی است.چون تماشاگران در نمایش تئاتر بسیار به هنرمند و بازیگر از نظر مکانی نزدیک هستند ضمن تأثیر پذیری از مفهوم نمایش چه بسا خود را جای بازیگر و یا کنار او حس می کنند و در حقیقت محو و غرق اعمال نمایشگر می شوند و خود را از یاد می برند.دستور زمان 6 – ضمیر (2)-َ م ، -َ ت ،- َ ش، نیز مانند من و تو «او» ضمیر شخص هستند.
- َ م را گوینده بکار می برد.
من تکلیفم را زود نوشتم.
-َ ت را برای طرف صحبت بکار می بریم.
علی تکلیفت را کی نوشتی؟
-َ ش برای شخص غایت بکار می بریم.
زهرا تکلیفش را بعد از ظهر نوشت.
اگر این ضمیرها را درباره اشخاص بیشتری بکار ببریم، یعنی جمع ببندیم، می گوئیم: جان،تان،شان ضمیرهای پیوسته ی شخص دو دسته هستند: 1 – ضمیرهای پیوسته برای اول شخص، دوم شخص و سوم شخص مفرد: -َ م ،-َ ت ، -َ ش 2 – ضمیر پیوسته برای اول شخص، دوم شخص و سوم شخص جمع به ترتیب مان ، تان ، شانتمرین : 1 – ضمیرهای شخصی را در جمله های زیر مشخص کنید:پدر و مادرش بازیگوش بودند.
ش -> در مادرش ضمیر متصل شخص -> سوم شخص مفرد پس از مدتی فیلم نامه هایش را خودش نوشت ش -> نامه هایش -> ضمیر متصل شخص -> سوم شخص مفرد سعی کنید، نوشته هایتان را حداقل یک بار بخوانید و اشتباهاتش را اصلاح کنید.
تان -> نوشته هایتان -> ضمیر متصل شخص -> دوم شخص جمع باید آینده ی کشورمان را با دست های توانای خود بسازیم : مان -> کشورمان -> ضمیر متصل شخص -> اول شخص جمعدرس 18 شعر ماندگار تمرین : 1 – برای هر یک از کلمه های زیردو هم خانواده بنویسید:مظهر ،اظهار،تظاهر سرگذشت ، گذشتن ،گذرنده اصالت ، اصیل ،اصل مصداق، صادق، مصادیق2 – در میان کلمه های زیر آنها را که نسبت به هم متضاد هستند، دو به دو کنار هم بنویسید.
زودگذر، شهرت، ناشناخته ، عمومی، گمنامی، معروف، خصوصی ، ماندگار، نیاززودگذر # ماندگار شهرت # گمنامی ناشناخته# معروف عمومی # خصوصی بی نیازی# نیاز3 – در جمله های زیر ضمایر شخصی را مشخصی کنید و نوع آنها را بنویسید.
تأمل در آثار گذشتگان و آنان که سخنانشان باقی مانده و قبول عام یافته است این نکته را روشن می کند که ممکن است شعری مدتها ناشناخته بماند و رواجی پیدا نکند و بعد بدرخشد و قوت تأثیرش پایدار باشد.
مقصود آن نیست که نباید کسی مطلقاً احوال و تجارب مشخص خود را در شعرش بیاورد.ضمایر-> شان در سخنانشان -> ضمیر شخص پیوسته _ سوم شخص جمع ش در تأثیرش -> ضمیر شخص پیوسته _ سوم شخص مفرد ش در شعرش -> ضمیر شخص پیوسته _ سوم شخص مفرد ضمایر دیگر : آنان – آن – خود4 – در بندل اول درس «شعر ماندگار» دو فعل ربطی و یک ترکیب وصفی (موصوف و صفت) بیابید.افعال ربطی -> است ،شود – گردد / ترکیب وصفی -> عمر زودگذر – کاری دشوارنگارش 6:تهیه روزنامه دیواری یک فعالیت گروهی نگارش است که برای روز استعدادهای گوناگون دانش آموزان در نویسندگی ، فرصت مناسبی است یک روزنامه دیواری شامل مقاله ،داستان، شعر ، گزارش ، یا مصاحبه ،اخبار مدرسه، لطیفه ادبی، معما و جدول کلمات متقاطع است.
برای تهیه روزنامه دیواری باید قبلاً نوع همکاری افراد گروه مشخص شود.درس 19 از بلخ تا قونیه ، از خامی تا سوختگی تمرین : 1_ برای هر یک از کلمه های زیر و هم خانواده بنویسید:مهاجم = تهاجم ، هجوم خواهش = خواهان،خواه صلاح = مصلح ،اصلح2 – کلمه های ستون الف را به وسیله خطی به کلمه ی مناسب از ستون ب وصل کنید و کلمه ی جدید بسازید:3 – هر یک از جمله های ردیف الف را به جمله ی مناسب از ردیف ب وصل کنید.غوغای بهار : معنی شعر : بار دیگر گل بنفشه با قامتی خمیده به طرف سوسن آمد.
گل سرخ دوباره با فرارسیدن بهار غنچه خود را شکوفا می کند.
باز هم به شروع بهار، درختان با برگ های سبز، خرم و با نشاط، با مستی و ناز به سرعت باد از راه رسیدند.
سرو خوش قامت به سرعت نشانه های پائیز را نابود کرد و گل زیبای لاله، از بالای کوه بسر برآورده که بهار از راه رسیده است.
بار دیگر گل سنبل شکوفا شد و به یاسمن سلام کرد، گل یاسمن بعد از جواب سلام گفت : «ای جوانمرد فصل بهار است به گلستان بیا .» سیب گفت : ای ترنج تو از چه چیز نگران و رنجیده خاطر هستی؟ترنج جواب داد: من از ترس چشم زخم بد خواهان جرأت آشکار شدن ندارم .
پرنده فاخته در حالیکه آواز «کوکو» می خواند از راه رسید و پرسید یار کجاست؟
بلبل خوش آواز در جواب فاخته گل را به آن نشان داد.
بیاموزیم : آن که چه تاکنون با عنوان «حکایت » در پایان هر فصل کتاب فارسی خوانده اید، لطیفه های ادبی هستند.
لطیفه های ادبی سخنی است همراه با نکته ای لطیف و دقیق که فهم آن مشکل نیست اما تعبیرش دشوار است.
درون مایه لطیفه های ادبی طنز است.
طنز به ظاهر خواننده را می خوانند اما درپس تبسم یا خنده به نکته ای از مسائل اجتماعی توجه می دهد.
هر چه مایه ی خندان بیشتر و نکته ی اجتماعی ضعیف تر باشد، نوشته به هزل و فکاهی نزدیک تر می شود.
تمرین و پرسش : 1 – در بیت های زیر از امیان کلمه هایی که زیر آن ها خط کشیده شده است اسم ها و صفت ها را مشخص کنید: باز بنفشه رسید جانب سوسن دو تا / باز گل لعل پوش می بدراند قبا سرو علم دار رفت سوخت خزان را به لقب / و ز سر که رخ نمود لاله شیرین لقا اسم ، بنفشه، سوسن، گل ،قبا، سرو، خزان ، لاله صفت : لعل پوش – علم دار – شیرین لقا 2 – در شعر زیر چرا شاعر مرداب و رودخانه را به ترتیب آفتاب پوسیده و ماه زنده نامیده است؟
روی مرداب،این آفتاب پوسیده روی رودخانه،این ماه زنده، نام تورا می نویسم.
زیرا مرداب راکد و بی حرکت بوده شاعر آن را به آفتاب پوسیده تشبیه کرده است یعنی آن را بی خاصیت و بی اثر دانسته که مایه تحول و دگرگونی نمی شود.
اما چون رودخانه جاری است و تغییر و تحول پیدا می کند و آن را به ماه زنده تشبیه کرده است.
درس 10 ای به هنر سرمه ی چشم جهان 1 – برای هر یک از کلمه های زیر دو هم خانواده بنویسید:نوشته ؛ نوشتار، نوشتن مدرسه ؛ دروس، تدریس مطبوع ؛ طبع ، طبیعی 2 – در جمله های زیر به جای کلمه هایی که زیر آن ها خط کشیده شده، کلمه های مناسب دیگری بگذارید: اصفهان پیوسته مهد پرورش دانشمندان بوده است.
آنان چراغ علم و هنر را در این شهر فروزان نگاه داشته اند.
پیوسته =دائم پرورش دانشمندان = تربیت علما چراغ علم = مشعل دانش فروزان = روشن3 – از واژه های زیر، کلمات مشتق بسازید: نیلوفر، دختر، فرهنگ، رسید، پرخاش، گرفتن، شنید، زرد، فراوان، بستنیلوفر -> نیلوفرانه، نیلوفری دختر-> دخترانه فرهنگ-> فرهنگی رسید-> رسیده، رسیدگی پرخاش-> پرخاشگرانه زرد-> زرده گرفتن -> گرفتنی ، گرفته شنید -> شنیده، شنیدنی فراوان-> فراوانی بست -> بسته4 – در سفرنامه ی ناصرخسرو درباره اصفهان چه می خوانیم؟ناصرخسرو نوشته است و می خوانیم که اصفهان «شهریست بر هامون نهاده، آب و هوایی خوش دارد و هر جا که ده گز چاه فرو برند آب سرد خوش بیرون می آید».5 – چه شرایطی در طول تاریخ مردم اصفهان را برای زندگی آماده ساخته است؟اصفهان در طول تاریخ پر فراز و نشیب ایران دستخوش حوادث گوناگون شده است، گاهی پایتخت بوده و گاهی مورد هجوم اقوام وحشی و غارتگر قرار گرفته است.
این حوادث تلخ و شیرین که بر نسل های مردم اصفهان گذشته، آنان را برای زندگی هوشمندانه آماده ساخته است.بهار شیراز: معنی شعر:وقتی که باغبانی، در کوچه و محله ای گلی را عرضه می کند، باردیگر شیراز پر گل و زیبا را در خاطر من زنده می کند.
در آن شهری که اگر هوس کنی یک شاخه گل بچینی – گل فروش (باغبان) یک توده گل به تو تقدیم می کند.
بنازم هوای خوب شیراز را که به دلیل معتدل بودن آن، درخت بادام در بهمن ماه (وسط زمستان) به شکوفه می نشیند.
با فرارسیدن فروردین (آغاز بهار) کوکو و بلبل در باغ و بوستان های شیراز به آواز نغمه سرایی می پردازند.
لکه های فراوان ابر گرداگرد تنه کوه را می پوشاند گویی که به شادی عظیم به طرف دشمن حمله ور می شود.
من اندک زمانی در کنار باغ به انتظار می مانم تا محبوب من مرا از چگونگی داخل باغ آگاه سازد.
دوست و محبوب من شتابان برمی گردد و گلهای فراوان و رنگارنگی که از باغ در دامن جمع آوری نموده به من تقدیم می کند.دستور زبان 4 – اسم (3) خاص و عام – معرفه و نکرهاسم هایی چون ایران، اسلام، صفویه، اسم های خاص هستند.
همچنین آرش، فاطمه، دماوند و ...
اسم خاص هستند، زیرا همگی بر فرد یا چیز خاصی دلالت دارند.
اما «کشور» به عموم کشورها دلالت دارند «پایتخت» بر همه پایتخت ها و هم چنین شهرت و اعتبارعموم شهرت ها و اعتبارها را می رساند.
این اسم ها را اسم عامل می نامند.
سه اسم: مرد، کتاب و کتاب خانه در جمله ی نخست با سه اسم : مرد ، فروشگاه ، کتاب در جمله دوم چه فرقی دارند؟
سه اسم نخست را معرفه می نامند.
در قبال آن ها مرد، فروشگاه و کتاب را که نمی شناسیم نکره می نامند.
اسم های معرفه را شنونده یا خواننده می شناسد .
ولی اسم های نکره برای خواننده آشنا نیستند.
اسم های نکره همیشه همراه «ی» یا «یک» و یا هر دو آنها می آیند.
اسم معرفه اسمی است که خواننده یا شنونده آن را می شناسد.
اسم نکره برای خواننده و شنونده آشنا نیست.
اسم نکره همراه «ی» یا «یک» یا هر دو می آید.تمرین : 1- از میان اسم های زیر، خاص و عام را مشخص کنید.کویر،گلزار،وانک، رود، برج، احمد،ملاصدرا،سمنان،سیمان ،کرمان،فرمان ،شیراز، سعدی، فرمان خانه، تاریخ ، آرامگاه2 – از اسم هایی که در جمله ها و مثال های زیر مشخص شده اند کدام معرفه و کدام نکره هستند.
در استان های سمنان یزد و کرمان قالی از صنایع دستی عمده به شمار می رود.
کودکی در گهواره می خندد.
یک شب تأمل ایام گذشته می کردم.معرفه -> استان ها، قالی ، صنایع دستی، گهواره، ایام نکره -> کودکی، یک شب3 – برای هر یک از اسم های خاص و عام، معرفه و نکره یک مثال در جمله بنویسید.درس 11 همسایگان کویر: 1 – برای هر یک از کلمه های زیر دو هم خانواده بنویسید.
شمار، گویش، مانعشمار: شمارش، بشمار گویش: گویند، گویا مانع: منع، ممنوع2 – از میان کلمه های زیر آن ها را که از جهت ساختمان به هم شبیه هستند در یک گروه قرار دهید.
خندان، درختان، دوان، زرتشتیان، گریانخندان، روان، گریان درختان، زرتشتیان3 – اسم های خاص و عام را مشخص کنید: صحرا، فرخی یزدی، اردکان، معدن، لهجه ، بسطام، قالی ، یزداسم های خاص -> فرخی یزدی، اردکان ، بسطام ، یزد اسم های عام -> صحرا، معدن، لهجه ، قالی4 – آتشکده ی یزدان چیست؟آتشکده ای است که در یزد قرار دارد و آتش مقدس این آتشکده از حدود 700 سال پیش تاکنون بی وقفه و بدون خاموشی شعله ور است که زرتشتیان در این آتشکده به نیایش خدای یگانه می پردازند و جشن های نوروز، مهرگان، سده و تولد زرتش را به آئین باستان برگزار می کنند.نگارش 4 – خلاصه نویسیخلاصه نویسی یکی از راه های کسب مهارت در نویسندگی است.
خلاصه نویسی در زندگی روزانه مثلاً در خلاصه پردازی از درس نقش مهمی دارد.
در خلاصه نویسی باید مطالب اصلی ادا شود و از نوشتن جزئیات چشم بپوشیم.
درس 12 گام به گام با آفتاب : تمرین و پرسش: 1 – برای همه کلمه های زیر دو کلمه هم خانواده بنویسید: حرم : احرام ، محرم مفاهیم: مفهوم ، تفهیم پیریزی: پیریز، پی ریزنده 2 – به جای کلمه هایی که زیر آنها خط کشیده شده است کلمه ی مناسب دیگری بگذارید: دانش مردان و فرزانگانی در زمینه های گوناگون معارف بشری، از شهرهای فرهنگ پرور خراسان بزرگ برخاستند.
مردان اهل و دانشمندانی در زمینه های مختلف علوم بشری ، از شهرهای فرهنگ پرورخراسان بزرگ بلند شدند.
3 – شهرهای مهم خراسن قدیم را در زمینه های دانش و فرهنگ نام ببرید.
نیشابور، مرو، بلخ، هرات همه جای ایران سرای من است .
تمرین و پرسش: 1 – از میان کلمه های زیر اسم های خاص و عام را مشخص کنید.
ابوموسی، خلیج، سرزمین، هرمزگان، میهن ، استعمار خاص -> ابوموسی، هرمزگان عام-> خلیج ، سرزمین، میهن، استعمار 2 – در عبارت زیر نهاد، مفعول و زمان فعل را مشخص کنید.
خاک دوستان با صفای باطن و مناعت طبق ساکنانش و بناهای رفعیش ، تاریخ را در سینه ی خود ثبت کرده است.
نهاد : خاک دوستان مفعول : تاریخ زمان فعل : ماضی نقلی (ثبت کرده است) 3 – تک نگاری چه نوشته ای است ؟
نوشته یا اثری که نویسنده آن با مسافرت خود به منطقه یا شهری گردآوری می کند.
یعنی : با بررسی و تحقیق همه جانبه از آداب و رسوم و فرهنگ و منابع اقتصادی به طور کلی در ابعاد گوناگون اثری فراهم می آورد که خواننده با مطالعه آن، گویی به همان مکان سفر کرده و آنجا را دیده است.
4 – قافیه ها را در«شعر بهار» مشخص کنید: «برزن ، من، خرمن، بهمن، بربط زن، دشمن، گلشن، دامن».
5 – سبک نوشته ی آل احمد را با درس (همسایگان کویر) مقایسه کنید و چند ویژگی برای سبک نوشته های آل احمد بنویسید.
1.
به سبک ساده و روان نوشته است 2.
کلمات مترادف در آن چشمگیر است.
3 .
در برداشتن اطلاعات کافی در مورد ویژگیهای مناطق مختلف 4.
دارای محتوای وطن دوستی است.
فصل دوم _ آشنایی با طبیعت درس چهارم ، پنجم و ششمدرس 4 شگفتی های طبیعت تمرین و پرسش : 1 – برای هر یک از کلمه های زیر چند هم خانواده بنویسیدتراشه : تراش ،تراشکار کشف : اکتشاف ،مکشوف مخلوق :خلق ، مخلوق2 – هر یک از کلمه های ردیف «الف» را به بخش مناسب از ردیف «ب» وصل کنید و کلمه ی جدید بسازید:الف:زیست,بوته,کوه,شکار ب:چی,ستان,گاه,زار کلمه ی جدید:زیست گاه,بوته زار,کوهستان,شکارچی3 – جمله های ردیف «الف» را به جمله مناسب از ردیف «ب» وصل کنید.«الف » یک نوع کبک کوهی وجود دارد که کبک های چنان محو تماشای تابلو می شوند که ....
لانه های زیرزمینی موریانه ها دارای تأسیساتی است که ...
درخشش بال های رنگین این پروانه ها چنان می نماید که ....
«ب» شامل بخشهای مختلف یک شهر است درختی با شکوفه های طلایی از زمین روییده باشد وجود شکارچی را در مقابل خود حس نمی کنند شیفته ی ترکیب بندی رنگ است4 – پرستوی قطبی هنگام مهاجرت در چه نقاطی پرواز می کند و چرا؟در طول پرواز بر فراز اقیانوس از نقاطی که مسیر آب گرم است دور می شود تا براحتی در نزدیکی جریان های آب سرد که انواع ماهی ها در آن فراوان ترند به طور عمود فرود بیاید و شکار را از آب گرفته باز اوج بگیرد.دستور زبان 2 (اسم 1) (ساده – غیرساده – مفرد و جمع – اسم جمع)کلماتی مانند پر ، برگ ،کف ، صدف ،پای کوبی ،شادی،دل ،مردم و معرفت و ...
اسم هستند و برای نامیدن انسان یا حیوان و پاییز بکار می روند.
اما اگر وقت کنیم از جهات گوناگون با هم فرق دارند ، مثلاً اسم های کف، صدف، پر ، برگ و آواز تنها یک بخش یا جزء معنی دار ساخته شده اند نمی توانیم آن ها را به دو جزء یا بیشتر قسمت کنیم.
اینگونه اسم ها را اسم ساده می گویند.
اسم هایی مانند کتاب ،خانه، قلم، سر، آهن، آب ،همگی اسم ساده اند.
در برابر اسم های ساده اسم ها و کلمه هایی چون : درگاه، پای کوبی و شادی که بیش از یک جزء دارند و می توانیم آن ها را به دو یا چند بخش تقسیم کنیم اسم غیرساده اند و کلماتی مانند کتاب + خانه = کتابخانه سرباز خانه = سرباز + خانه قلم + تراش = قلم تراش و ...
نیز اسم های غیرساده اند.
اسم هایی که بر یک فرد یا یک چیز دلالت دارند،اسم مفرد نامیده می شوند، مانند کف،درگاه،پر، صدف و ...
اسمهایی که نشانه جمع مانند «ان» ، «ها» و ...
به آخر آن ها افزوده می شود و بر بیشتر از یکی دلالت دارند جمع می نامند.
مانند :درختان ، گل ها ،پروانهها علاوه بر «ها» و «ان» که نشانه ی جمع فارسی هستند ، برخی از اسم های عربی با نشانه های جمع آن زبان،وارد زبان فارسی شده اند و بکار می روند ، مانند اسم های زیر : 1 – امتحانات ، تحصیلات ،محصولات (اسم مفرد + ات) 2 – معلمین ، محصلین،مأمورین (اسم مفرد + ین) 3 – روحانیون ،انقلابیون (اسم مفرد + ون) اما اسم هایی که در صورت مفرد هستند اما در معنی جمع هستند،اسم جمع نامیده می شوند.
مانند لشکر، طایفه ،قبیله ، گروه و گله زیرا که برافراد زیادی دلالت دارند.
صفت ها و قیدها نیز مثل ، اسم ها ممکن است ساده و غیر ساده باشند.
رنگین، هنرمندانه، طلاییتمرین : 1 – از میان اسم ها و کلمه های زیر ساده و غیر ساده را مشخص کنید و بنویسید کلمه های غیرساده از چه بخشی درست شده اند: خیابان، نامه بر، پایان ، گل فروش ، دانشجو ، سخن گو،بی درد سر،سرتاپاساده :خیابان ،پایان مرکب : نامه بر،گل فروش،دانشجو ،سخن گو،بی درد سر ،سرتاپا اجزاء تشکیل دهنده : نامه + بر ،گل + فروش ، دانش + جو (دان + ش+ جو) بی + دردسر (بی + درد+سر) سر+ تا + پا2 – کدامیک از اسم های بیابان،بی کاران ، بوستان،دوستان ، سینما،سیب ها ،قوم ،فریبا، کشتیبان، قهرمان ، سیاه ،مفرد ،جمع و اسم جمع هستند.مفرد : بیابان ، بوستان، سینما، فریبا، کشتیبان ، قهرمان جمع : بیکاران،دوستان ، سیب ها اسم جمع :قوم ، سپاهدرس 5 اسرار درون زمین : تمرین : 1 – برای هر یک از کلمه های زیر دو هم خانواده بنویسید:مشغول : شاغل ، شغل امن :تأمین، مأمن گدازه : گدازنده ، گداخته2 – در ترکیب های زیر به جای هر یک از صفت ها، یک صفت مناسب دیگر بگذارید دریای مواج، قله های پربرف، کشتزارهای فرم ،غارهای تاریک، زمین سخاوتمنددریای خروشان،قله های بلند،کشتزارهای سرسبز، غارهای مخوف، زمین بخشندهنگارش 2 – نامه نگاری (1)، کلیات :نامه یکی از آسان ترین راههای ارتباط است.
در نوشتن نامه باید به موارد زیر توجه کرد: 1 – کاغذ نامه ،2 – قلمی که با آن نامه نوشته می شود.
3 – حاشیه گذاری ، 4 – نشانه گذاری ، 5 – پرهیز از کلمات محاوره ، 6 – دقت در انتخاب کلمات و عبارات مناسبدرس 6 تا سراپرده گلخواجه شمس الدین محمد، حافظ شیرازی معروف به لسان الغیب، بزرگترین غزلسرای ایران است .
وی در اوایل قرن هشتم در شیراز متولد شد.
و در همان جا به تحصیل علوم و مطالعه قوانین ادب و دیوان شاعران پرداخت و چون قرآن را از برداشت در حافظ تخلص گرفت.
دیوان اشعار او شامل غزلیات و مثنوی ساقی نامه و چند قصیده است.معنی شعر :باد بهاری همه جا را معطر و خوشبو خواهد کرد و با فرارسیدن بهار بار دیگر دنیا چهره تازه ای به خود خواهد گرفت.
در اینجا جام گل رنگ به شکل جام سرخ فام و سرفرنگ تشبیه شده است) عقیقی منسوب به عقیق که سنگی است از کانیها ، رنگ آن غالباً سرخ است و برای ساختن نگین انگشتری بکار می رود.
با آمدن بهار ، گل ارغوان،رنگ سرخ و زیبای خود را به گل یاسمن می دهد و گل نرگس متوجه شقایق شده و به آن نظاره می کند.
این ستمی که بلبل در زمستان از دوری گل تحمل کرد با فرارسیدن فصل بهار فریاد کنان و دادخواه تا سرمنزل گل خواهد رفت.
گل ارزشمند و گرامی است، قدر همدمی با آن را بدان زیرا عمر گل کوتاه بود و از دری وارد و از در دیگر خارج خواهد شد.
شاعر خطاب به خداوند می گوید : من به خاطر تو و به تشویق دیدار تو به جهان هستی آمدم، پس تو نیز عنایتی بفرما و در هنگام رفتنم از دنیا خود را در چشم جانم متجلی ساز.تمرین و پرسش : 1 – برای هر یک از کلمه های زیر دو هم خانواده بنویسید:هجران ، هجرت ، مهاجر غنیمت ، غنایم، مغتنم روان: رونده، روش2 - «مشک فشان» و «سفره زنان» که به ترتیب در بیت های اول و سم درس 6 بکار رفته ، از نظر ساختمان چه تفاوتی با هم دارند؟مشک + فشان -> مشک + افشان -> (اسم + بن فعل) : صفت نعره زنان -> نعره + زن + ان -> (اسم + بن فعل+ پسوندان) : قید مشک فشان در اصل مشک فشاننده بوده که «نده» در آخرش حذف شده است.
به اینگونه کلمه ها صفت فاعلی مرکب خم می گویند.
3 – موصوف و صفت ها ( ترکیب های وصفی) را از میان ترکیب های زیر مشخص کنید.
نفس باد،عالم پیر، جام عقیقی، چشم نرگس ، غم هجران عالم پیر ، جام عقیقی / ترکیب اضافی : نفس باد، چشم نرگس ،غم هجران 4- کدام کلمه دو بیت زیر نهاد است؟
این تطاول که کشید از غم هجران بلبل /تا سراپرده گل نعره زنان خواهد الف: تطاول ب: هجران ج : بلبل د: گل «کننده» یا نهاد بلبل می باشد.
بیاموزیم : هر یک از انواع شعر را مانند قطعه ، مثنوی ،غزل و قصیده، قالب می گویند.
در قالب های شعری باید به سه نکته توجه کرد: 1 – طرز قرارگرفتن قافیه ها 2 – تعداد ادبیات 3 – موضوع مثنوی به سبب امکان نوکردن قافیه در هر بیت، برای سرودن منظومه های بلند مناسب است.
از قالب قطعه نیز غالباً برای پند و اندرز و بیان نکات اخلاقی استفاده می کنند.
قالب ها بسیار متنوعند.
تمرین و پرسش : 1 – در بند آخر درس «اسرار درون زمین» اسم ها و سایر کلمه های غیرساده را با تعیین اجزای تشکیل دهنده ی آنها مشخص کنید: 2 – در بند اول درس «آیات حق تعالی» اسم هایی را که جمع بسته شده اند مشخص کنید و توضیح دهید چگونه جمع بسته شده اند؟
ستارگان -> ستاره + ان پرنده + ان -> پرندگان جوینده + ان -> جویندگان شهرها ،کوهها – اسم + علات جمع «ها» جواهر ،معادن ،انواع (همه جمع مکسر هستند و از تغییر شکل کلمه مفرد جمع ساخته شده است.
نباتات ،حیوانات ، علامت ،آیات ( جمع مؤنث سالم هستند و از اسم + ات -> جمع بسته شده اند.
3 – در بیت زیر چند مسند وجود دارد؟
گل عزیز است غنیمت شمریدش صحبت / که به باغ آمد از این راه و از آن خواهد شد مسند -> عزیز 4 – شعر «تا سراپرده گل» کدامیک از عناصر زیبایی سخن بکار رفته است؟
آنها را مشخص کنید.
تشبیه -> ارغوان جام عقیقی به سمن خواهد داد -> گل برگ های ارغوان که سرخ رنگ هستند به جامی از عقیق قرمز تشبیه شده اند.
اقلیم وجود -> تشبیه تضاد / پیرو جوان تشخیص / ارغوان جام عقیقی به سمن خواهد افتاد ایهام -> قدمی نه به وداعش که روان خواهد شد -> روان مراعات نظیر -> ارغوان، نرگس ،سمن ،شقایق