دانلود تحقیق روشهای تدریس

ما ضمن معرفی دو تا الگو که اشاره کردیم هر کدام ویژگی خاص خودشان را
ندارند و هرکدام معایب و محاسن خاص خود را دارند.

الگوی پیش سازمان یافته معلم مدار است .

و شاگردان چندان اختیاری ندارند معمولاً بچه ها ردیف می‏نشینند.

تعامل در کلاس کم و منبع محدود است.

در الگو دوم این محدودیت در تعامل وجود داشت روش و متولوژی یاد می‎گرفتند، ولی گفتید ، زمان جائز اهمیت است و مهارت معلم خیلی مهم اس و نمی‎شود خیلی افقی در سطح و سیع روی اطلاعات و در خصوص یک موضوع کار کرد.

حالا من نمی‎خواهم اینجا تفکیک کنم ولی اشاره می‎کنیم.

فلان روش مربوز به کجاست؟

ولی بعضی از روشها چون زمان محدود است.

ما بعضی از روشها را که در هر یک این الگوها جای می‎گیرند بررسی می‎کنیم .

اولین روشی را که در قالب و چارچوب الگوی پیش سازمان دهنده می‎تواند مؤثر و مطرح باشد روش سخنرانی است ، روش سخنرانی چه موقعی است که من می‎خواهم یک موضوع علمی را می‎خواهم با بیان شفاهی در یک جمع دانش‎آموزان در یک جمع دانش آموز در کلاس مطرح کنم و در این زمینه و برای این روش نقد بسیاری شده است.
چه مثبت و چه منفی :
جه مثبت و چه منفی و بعضی می‎گویند شاگرد منفعل.

معلم فعال بعضی می‎گویند نه خیر آنهایی که می‎گویند شاگرد منفعل است.

خودشان توانایی تدریس را ندارند.

مخصوصاً یکی ار علماء، در کتاب خود این را مطرح می‎کند مخصوصاً‌ یکی از روانشناشان معاصر آقای دیج وبن لاینر در کتاب خود اشاره می‎کند.

از شاگردان می‎پرسد ؟

اگر در کلاس تعداد دانش آموز (40) نفر یا بیش از چهل نفر باشد چه روشی بکار می‎گیری.

و بعد می‎گوید اگر دانشجویی ؟؟؟

غیر از روش سخنرانی بگوید می‎گویم اشتباه می‎کنی .

روش سخنرانی چیست و ما چه کار باید بکنیم
واقعیت این است که برای هر روشی اشاره کردیم که روش تجویزی‎اند.

از یک موقعیت به موقعیت و از درس به درس دیگر فرق می‎کند.

حتی از یک شاگرد به شاگرد و طیف دیگر .بنابراین ما باید دقت کنید در کجا روش سخنرانی را بکار ببریم .

کلاسهای پرجمعیت ، مباحثی نظری، مباحثی که ما هنوز ما نباید جدید و مکتوب نداریم و فیلم تهیه نشده است .

واقعیت دیگر این است که علی‎رغم اینکه برخی از روانشناسان و متخصصان تعلیم و تربیت با روش سخنرانی مخالفند وی من به جرأت می‎گویم.

50 درصد فعالیت دنیا را در سیستم اکادیمیک و مدرسه این روش.

حداقل بصورت ترکیبی این روش وجود دارد.

به همین دلیل یک مروری بر این روش خواهیم کرد تا ببینم مراحل اجرایی این روش چیست ؟

مرحله اول : مرحله آمادگی است همین جور وارد کلاس شدن هر چه دل آدم بخواهد صحبت کند بدون منابع بدون مآخذ معتبر سخنرانی نیست.

بنابراین اگر معلم تصمیم بگیرد از شیوه – سخنرانی استفاده کند اولین فکری که به ذهنش می‎رسد این است که آیا آمادگی علم و مطالعه لازم را دارد.

آیا زمان برای کسب اطلاعات جدید دارد یا نه اگر نتواتند مطالب جدید جمع‎آوری کند یا بقول سورونلایت ، اگر مفاهیم او از تازگی برخوردار نباشد اثر خود را از دست می‎دهد بنابراین فرد باید آماده باشد از نظر اطلاعات .

گام دوم: آمادگی عاطفی است : آمادگی عاطفی کی پیش می‎آید .

وقتی من می‎خواهم وارد کلاس بشوم ، نمی‎دانم عزیزان هیچ موقع اولین بار سخنرانی کردند .

ممکن است آدم تعادل خود را از دست بدهد.

ضربان قلب زیاد شو د.

ولی این حالتهای عاطفی باید کاملاً راحت باشد .

حالا چه کار کنیم که این آمادگی را بدست آوریم .

این نیاز به تمرین و تکرار دارد در کلاسهای مختلف کم کم فرد آن حالت عاطفی را بدست می‎آورد.

ولی اگر خیلی متبدی است بعضی‎ها راههایی را پیشنهاد می‎کنند .

مثلاً شما می‎توانید برای دوستان خود همین مبحث را برایشان سخنرانی کنید.

آنها سربه‎سرتان ه می‎گذارند و شوخی می‎کنند.

آیا می‎توانید در این کش و قوس این تعامل موفق بیرون بیائید یا نه و بعد می‎توانید وارد جمع شوید و سخنرانی کنید بعد سخنرانی خود را ضبط کیند .

بعد خود شنوده خودتان باشید .

آیا درست مطرح کردید منظم بود یا نه و حتی بعضیها توصیه می‎کنند جلوی آینه بایستید و سخنرانی خود را ببینید ولی من توصیه نمی‎کنم اگر والدین ببینتد نگران می‎شوند ولی این تمرین بسیار مؤثر است .

ضبط کردن صدا و خود گوش دادن یا آن شکل خود را درآینه دیدن تنها کلمات نیست بلکه حرکات من و نحوه و ایستادن من همه می‎تواند در انتقال معنا کمک کنند.

این مرحله آمادگی عاطفی، آمادگس تجهیزاتی : من اگر بخواهم سخنرانی کنم امکانات می‎خواهم .

تخته‎ می‎خواهم .

میکروفون می‎خواهم .

باید این تجهیزات برایم فراهم باشد و گرنه ارتباط من با مخاطبم صورت نمی‎گیرد.

این مرحله آمادگی است که هنوز وارد کلاس نشدم : اما مرحله دوم ، مقدمه سخنرانی : من وار کلاس شدم .

آیا بلافاصله باید به ارائه محتوا بپردارم .

بعضی‎ها می‎گویند خیر .

اولن گام این است که رابط برقرار کنم با شاگرد .

این هم نمی‎شود دستور العمل از قبل نوشت که چه چیزی ارتباط برقرار کرد شما روحیه بچه ها را می‎شناسید .

یک معلم بایک طنز با یک جمله یا سؤال ارتباطی را بین خود و بچه ها برقرار میکند.

چرا؟

بچه ها که از بیرون می‎آیند و یا در جمع نشستند ممکن است هنوز تمرکز گوش کردن به حرفهای شما را نداشته باشند .

این ارتباط ایجاد رابطه می‎تواند موضوعی خیلی کوتاه ولی خارج از بحث باشد ولی این راتباط باید صورت گیرد.

توجه شاگردان به موضوع بسیار مهم است که من علایق و رغبت بچه ها را بشناسم.

بعضی از این سیاستمداران دنیا گاهی می‎گویند هیتلر سخنران خوبی بود .

روحیه روانشناختی خوب دارند.

اوایل بحث دو سه جمله را اصلاح می‎کنند می‎بینند کجاها مردم دست می‎گذارند.

متوجه می‎شدند این برایتان حائز اهمیت شروع می‎کنند در آن زمینه بحث کردن، در کلاس درس هم معلم باید روحیه بچه ها را بشناسد.

در چه زمینه هایی بچه‎ حتی‎ در آن خاص به چه نوع بحثی بیشتر علاقه‎مند جهت‎گیری کند در آن زمینه و ایجاد انگیزه با سؤال با مسائل مختلف .

بیان صریح هدفها و توصیه می‎کنم از اول به بچه ها بگویید هدفتان چیست؟

بعد از پایان سخنرانی چه انتظاری از آنها دارید، چه مطالبی را باید نتیجه‎گیری بکنند.

استفاده از پس سازمان دهندهایی که اشاره کردم می‎تواند به شما کمک کند از همین جلب توجه و مخصوصاً پیش‎آزمون .

مثلاً‌ در یک سخنرانی دوساعت اول من ممکن است 5 دقیقه اول برای جلب نظر دانش‎آموزان سؤالاتی را برای بچه ها مطرح می‎کنم .

بچه ها یک ربع به شما فرصت می‎دهم که فکر کنید و به این سؤالات پاسخ دهید.

بعد می‎گویند استاد ما انیها را نخوانده‎ایم نمی‎توانیم به اینها جواب بدهیم .

همینجا به عنوان یک انگیزه اشکال ندارد این سؤال پیش شما باشد .

بحث امروز من درباره این سؤالات است.

شما اگر دقت کنید به بحث و صحبتهای من می‎توانید اینها را بعداً‌ بنویسید این که انگیزه ایجاد می‎کند.

سؤالات را نگه می‎دارد در پایان اینها را جواب می‎دهم .

هم به عنوان ارزشیابی می‎توانم از آنها استفاده کنم و هم به عنوان یک محرک شیوه های است که هم می‎تواند استفاده کند.

این مرحله مقدماتی است که من رابطه مطلوب را با شاگرد ایجاد کنم در مرحله سوم ارائه متن سخنرانی است : حالا می‎خواهم سخنرانی خود را شروع کنم چه کار باید کرد در سخنرانی چندنکته را باید خیلی توجه کرد که آن جامعه بودن محتوا است.

در آن مقدمه اهداف را می‎گویم چه موضوعاتی را باید توجه کنید حالا در سخنرانی باید محتوایی را ارائه بدهم که دقیقاً‌ تمام اهداف من را بپوشاند.

یعنی شاگرد احساس کند این سخنرانی تمام آن اهداف را پوشش داده و می‎تواند الان نتیجه‎گیری و بحث کند و می‎تواند پوشش بدهد به آن اهداف واحساس کند به آن اهداف رسیده است.

دوم سازماندهی منطقی محتوا است .

گاهی خودم برام پیش‎آمده درجایی سخنرانی کردم و بعد وقتی گوش دادم خنده‎ام گرفته .

جملات من مبتدا و خبر نداشت.شاید در همین برنامه احساس بکنید.

یا گاهی از ریل خارج می‎شود یک مرتبه در حین سخنرانی موضوعاتی مطرح می‎کند که ربطی به موضوع سخنرانی نداشته این سازماندهی منطقی به من یاد می‎دهد چه جوری رابطه کل با جزء ،چه جوری اجزای را با هدف تطبیق دهم، چه جوری تسلسل بدهم ، چه جوری اگر بخواهم یک سخنرانی مقایسه انجام بدهم هیچگونه این تضادها و تشابهات را مطرح کنم مثل دانه های یک تسبیح یا زنجیر باید سخنرانی من پیوسته و سازماندهس داشته باشند.

عزیزان می‎توانند در همین کتاب مهارتهای آموزشی انواع سازماندهی آموزش را در آنجا مطالعه کنند.

باز نکته‎ای که در اینجا بعد از سازماندهی باید خیلی به آن توجه کنید استمرار سازماندهی است .

ممکن است من به عنوان معلم در اول کلاس توجه شاگردان را جلب کنم .

اما نتوانم استمرار ببخشم و بعد از نیم ساعت بچه ها آن توجه لازم را نداشته باشد در استمرار توجه چه کار باید بکنیم .

حداقل توجه بچه ها را به سخنرانی جلب کنیم .

یکی از نکات تعییر دادن محرک است.

یعنی چه؟

مثلاً‌دیدید بعضی از بچه ها علاقه‎مند به امتحان هستند معلم حتی به عنوان شوخی و واقعیت بگوید : بچه ها امروز ما مهم است و ممکن است تعدادی از سؤالات پایان ترم ار همین مبحث باشد.

شما همین جمله را در کلاس بگویید.

یک مرتبه خود کارها درآمده و دارند یاداشت می‎کنند.

ارزشیابی یک محرک است شما شناختی که از شاگرد خود دارید می‎توانید از محرکهای مختلفی استفاده کیند و محرکها را تغییر بدهید از یک محرک به محرک دیگر.

دوم کانالهایی ارتباطی آدم و قتی به یک سخنرانی بطور مدام گوش می‎دهید خسته می‎شود ، گوش اشباح می‎شود.

من به عنوان مفسران می‎توانم از یک تصویر و فیلم نمودار به تناسب ؟؟

عوض کنم .

بلافاصله متن کانال را از گوش به چشم تغییر می‎دهم و همین امر آن حالت خستگی و یکنواختی را کاهش و یا حذف می‎کند.

فعالیت جسمی : در یک نقطه و ایستادن و نگاه کردن به تعدادی از دانش ‎آموز و گوشه‎ای از کلاس و با تن صدای یکنواخت مسلم است که این را از فضای فعالیت خارج می‎کند .

معلم باید حرکاتی متناسب با درس داشته باشد.

چه حرکات دست .

چه حرکات جسم .

اما توصیه صریح من این است که حرکات بطوری نباشد که شاگردان بجای آنکه به مفاهیم شما توجه کنند به حرکات توجه نمایند.

گاهی دیدید بعضی از معلمین کلاس را طی می‎کنند و بچه ها مثل پاندول ساعت به معلم نگاه می‎کنند.

یادش بخیر ، بزرگواری را یک روز دعوت کردیم که در دانشگاه ما سخنرانی کند.

ایستاد و سخنران هیجانی شد پشت کرد به بچه ها ورو کرد به دیوار و شروع کرد به دیوار مشت زدن، بچه ها خندیدند ، به مدت 10 دقیقه ارتباط قطع شد دیگر کسی حرف نداشت و به حرکات وی توجه می‎کرد ، این نوع حرکات اختلال ایجاد می‎کند .

موانع ارتباطی می‎شود .

تن صدا بسیار مهم است : معمولاً‌ برخی از این کتابها و بعضی از این منابع تعلیم و تربیت اشاره می‎کنند که صدای خانمها گوش را زودتر اشباع می‎کند.

بهمین دلیل خیلی ا ز آقایان به صدای حرف خانمها گوش نمی‎دهند شاید دلیل آن به همین دلیل باشد.

ولی دقت کنید تن صدای زیر گوش را سریعتر اشباع می‎کند، تن صدای بم گوش را دیرتر اشباع می‎کند اما در مجموع اشاره کردند چه تن صدا زیر و یا بم باشد .

اگر فرکانس یکنواخت باشد گوش را خسته و اشباع می‎کند و فرد را از صحنه خارج می‎کند شور و حرارت سخنران ، البته تنها حرکات نیست بلکه آن حالات عادی چهره است ما بحثی را در تکنولوژی آمورشی در فرایند ارتباط داریم .

آیا این حالت در کلاس صادق نیست.

فرض کنید دانشجوی نشسته مسن است و خسته و بی‎‎رمق، مطمئن باشید هرچقدر شاگردان فعال باشند این حالت او به آنها سرایت پید ا خواهد کرد .

برعکس شما همه فعال باشید .

بچه ها نشسته مثل مجسمه نه حرف می‎زنند و نه سؤال می‎کنند بی‎حال و بی‎رمق که معمولاً‌ در اکثر کلاس هست.

آیا معلم فعال می‎تواند به فعالیت خود ادامه بدهد این تعامل احساس در آن شکل می‎گیرد و یک آزمایشی را یکی از روانشناسان انجام داد خیلی جالب بود.

من دانشجویی را وادار کردم در حیاط مدرسه وایستاده و به برج کلیسا نگاه کند.

بعد از چند دقیقه دیدم 20 نفری دور آن جمع شدند .

بعد دانش‎آموز برگشت به آنها گفت به چه چیز دارید نگاه می‎کنید ، هیچ کس نمیدانست به چه چیز دارد نگاه می‎کند.

این تعامل احساسی است.

بنابراین معلم باید با شور و حرارات در کلاس درس حاضر شود تا شاگردان را دچار سستی و بی‎حالی نکند پرسش و پاسخ در سخنرانی ، سخنران لازم است دائماً سؤال کند ذهن را فعال کند.

چون هر سؤال برانگیزانند برای من حرکت ایجاد می‎کند ذهن را فعال می‎کند.

اما سؤال باید بگونه‎ای مطرح بشود که واقعاً‌ برانگیزاننده باشند، حتی سکوت سخنران در ضمن اینکه دارد سخنرانی می‎کند چند ثانیه سکوت اختیار کند.

یک مرتبه کانال عوض می‎شود فرد می‎گوید چرا؟

همین آن خستگی گذشته را از بین می‎برد و صدها نکات دیگر که اگر سخنران در ضمن سخنان به آن توجه کند می‎تواند مؤثر کند، درس خود را و نکات چهارم جمله بندی آخرین مرحله سخنرانی جمله بندی و نتیجه‎گیری بهرحال در ضمن صحبت کردن چون ارتباط، ارتباط کلامی است، گاهی اوقات براساس موانع ارتباط از کلاس خارج می‎شود.

برای اینکه این اطلاعات قطع شده را بهم وصل کنیم این اطلاعات را باید جمع‎بندی کرد.

اما حالت جمع بندی خیمه حالت است.

1- جمع بندی توسط خود معلم انجام می‎گیرد فشرده‎ای از مباحثی که مطرح شد.

2-جمع بندی شاید توسط خود شاگرد انجام گیرد.

حتی با یک سؤال، از شاگرد می‎خواهیم بگوییم که مجموعه بحثی که دانستیم چه بود .

یا حتی با یک تمرین در ریاضی، یک را می‎آوریم و در حل آن تمرین خود شاگرد تمامی آنها را می‎گوید.

اما یک نوع جمع‎بندی داریم بنام جمع‎بندی اتفاقی مخصوصاً در دروسی مثل علوم تجربی.

یک حادثه اتفاق می‎افتد .

مثلاً‌ امروز درس ما در مورد بن پایان و یا جوندگان است .

وقتی بحث معلم تمام شد.

ناخودآگاه و شاید پیش‎بینی کرد یکی از این بندپایان در کشو میز وجود دارد.

این را بنوعی در کلاس می‎آورد بچه‏ ها بگوییم شاید یک تعدادی از بچه ها بترسند و یک عده بخندند .

معلم بگوید راستی بچه ها خیلی خوب شد بحث ما درباره این موجودات بود .

این نمونه‎ای از بندپایان و شروع می‎کندبه تمام آن حرفهایی که زده ، یک پدیده را می‎گیریم و براساس آن غیبت میدهم و تمام مطالبی که در کلاس ؟؟

به طو رخلاصه به آن اشاره می‎کنیم ولی این روشها معایب و محاسنی دارند.

در این روش سخنرانی بچه ها معمولاً کمتر فعالند .

بچه ها بیشتر به معلم توجه می‎کنند.

دامنه لغات و نحو سخنان گفتن آنها تقویتی شود.

چون دائماً گوش می‎دهند.

اگر بخواهیم .

دامنه لغات بچه ها تقویت شود یک مقدار باید به فعالیت بپردازیم .

نکته آخر ما باید ببینم روش را کجا استفاده کنیم اگر به موقع و بجا استفاده کنیم.

انفعال شاگرد کاهش پیدا خواهد کرد.

روش نهایی علمی در این جلسه ما دو روش دیگر را که بازده، در نظام آموزشی ما تحت عنوان روشهای سنتی داریم بحث می‎کنیم شایع است .

من یک نکته لازم است اینجا توضیح بدهم در کتاب مهارتها که تقسیم شده به روشهای سنتی و نو ، این فقط از لحاظ تقد م و تأخر زمانی است.

والا هیچ رجحانی نسبت به هم بخاطر این زمان ندارد .

ماخیلی از روشهای سنتی هنوز کاربرد دارند و خیلی از روشها نو مال سه ، چهار دهه پیش هستند منسوخ هستند و دیگر به کار گرفته نمی‎شوند.

حالا باز این دو روش مثل روش سحنرانی که قبلاً‌ اشاره کرده بودم مطرح می‎کنیم تحت عنوان روش سنتی مطرح می‎کنیم .

روشهای سنتی : قدمت طولانی در کاربرد آنها وجود دارد یکی از این روشها تحت عنوان روش نمایش علمی ذکر شده باز وقتی می‎گویم نمایش علمی، با ایفای نقش، نقش بازی کردن اشتباه نگیرند .

روش نمایش علمی مبتنی بر یادگیری به اصطلاح مهارتی ، عملی براسا س مشاهد می‎باشد .

من یک جایی مهارت عملی را با اجراء و انجام دادن یاد می‎گیرم .

این یک فرآیند دیگری است ولی یک جا یک مهارت عمل را از طریق فقط مشاهد ه کردن مثل روش سنتی در گذشته، مثلاً ‌در یک روستایی کار کردم کار حرفه خود را فقط از طریق نگاه کردن کار استاد کار یا پدر و مادر یاد می‎گیرد.

چه زمانی این روش را بکار می‎گیریم.

ما می‎خواهیم بچه ها یک مهارت عملی را در روی یک دستگاه بدست بیآورند، اما این دستگاه محدود است و در اختیار همه نیست، با این کار بکنند.

معلم این را وارد کلاس می‎کند و با توضیح دادن و به نمایش گذاشتن آن مهارتها را به بچه ها یاد می‎دهد.

به این روش به اصلاح گفته می‎شود، نمایش علمی و یک وسیله علمی، مثلاً موتور دیزل را برایشان توضیح می‎دهیم .

این روش نیز مراحل خاص خود را دارد .

من تتیتر وار اشاره می‎کنم .

عزیزان دقت کنید .

اولین مرحله،‌ آمادگی است آمادگی چیست ؟

من یک وسیله را آوردم و می‎خواهم کار کنم و بارها در کلاس استفاده کردم .

آیا لازم است مجدداً آن را چک کنم و با آن تمرین کنم ، ببینم جواب می‎دهد یا نه،‌ حتماً لازم است، چرا؟

گاهی اوقات ممکن است وسیله‎ای دستکاری شد.

دقیق کار نکند و در کلاس.

ولی بچه ها گفتم کار کرده آن این است، وقتی می‎خواهم به مرحله عمل دربیاورم جواب نمی‎دهد.

بچه ها بین خراب شدن دستگاه و دانش من نمی‎توانند زیاد فرق قائل شوند و شروع می‎کند، به خندیدن می‎گویند خود استاد و معلم بلد نیست.

این را من شاهد بودم .

دانشکده کشاورزی یکی از دانشگاهها، استاد بزرگواری، عنوان درس من نمی‎دانم ولی روی تراکتورهای کشاورزی و نحو روشن کردن آن استاد صحبت کردند، این نه، تمام حرفها را زد و بعد آمد استارت بزند دینام ماشین روشن نمی‎شد.

شروع کردن دانشجوها هر هر خندیدن، ببینید استاد خودش بلد نیست می‎خواهد به ما یاد بدهد.

یا ما در گرایش تکنولوژی داریم مثلاً به شاگرد میخواهیم بگوئیم چگونه از او در کلاس می‎خواهیم استفاده کنیم، وی ناخود آگاه می‎خواهیم لامپ آن سوخته حتی بعضی از ما را دیدیم ،حتی دکمه‎اش را بلد نیست .

پس عزیز من قبل از اینکه این را به کلاس ببری چک کن ،‌تمرین کن ، نبسته جواب می‎دهد یا نه ،پس این آمادگی 1- آزمایش کردن دستگاه ، چک کردن و نحوه کار کردن که خود معلم مسلط بشود و بعد بردن سرکلاس و در جای معین که همه بچه ها بتوانند ببیند قرار دهد.

این مرحله آمادگی است.

مرحله دوم مرحله توضیح : قبل از اینکه به توضیح تشریح کار کرد این دستگاه بپردازد این معلم باید بگوید هدف چیست ؟

و می‎خواهد چه مهارتی را یاد بدهد.

بعد شروع می‎کنیم به نحوه کار کرد این دستگاه، این را وقتی توضیح دادیم در مرحله سوم به نمایش این قسمتها می‎توانیم قطعات را باز کنیم، ببندیم و کار هر قسمت را به نمایش بگذاریم .

بچه ها ببینید که این دستگاه چه جوری کار می‎کند.

بسیاری ار متخصصین روشهای جدید توصیه می‎کنند که توصیه خوبی است و می‎گویند : « مرحله سوم و دوم را با هم ادغام کنیم.

یعنی در ضمن اینکه کار کرد قطعات را نشان می‎دهیم همان موقع توضیح دهیم .

چون شاگرد از طریق سمعی بصری هم می‎شنود و هم می‎بیند اثراتش خیلی بیشتر است.

گاهی همین توضیح را که ما برای معلمین در استفاده از تخته گچی یا تخته سیاه می‎دهیم،‌ گاهی اوقات معلمان را می‎بینید که می‎نویسند سکوت مقطع می‎نویسند بعد توضیح می‎دهند.

لحظه‎ای که ارتباط قطع شد.

ارتباط و قلم سند که شروع می‎کند به کارکردن تا ارتباط را مجدداً برقرار کردند کار بسیار مشکلی است.

توصی می‎کنیم ضمن نوشتن ، حرفهایتان را بزنید.

اما در مرحله آخر ، چهارم بعد از اینکه نمایش و توضیح تمام شد حالا به تناسب ابزاری که داریم.

محدودیتش ممکن است یک ؟؟؟

سه بچه ها بیایند کنار دستگاه قرار بگیرند .

مثلاً خاموش و روشن کنند، یا قسمتهای دیگر که قبلاً‌ توضیح دادن کار کنند درست این معنای کار عمل نیست و نیاز به زمان بیشتری دارد .ولی همین قدر آوردن بچه ها کنار دستگاهها از نزدیک دیدن و خاموش و روشن کردن می‎تواند مؤثر باشد این برنامه می‎گویم آزمایش سنجش ،‌از یک طرف دستگاه را آزمایش می‎کند و از طرف دیگر من معلم متوجه می‎شویم که این مهارت چقدر در ذهن آن جای گرفته،‌ البته بعد از این مرحله آموزش ، اگر امکانات به ما اجازه بدهد تا با دستگاه کار کنند تا مهارت لازم را بدست بیآورند .

از محاسن این روش حالا من همین قدر بگویم شاید اولین باری است در زندگی آموزش انسانها وسیله و اشیا، حقیقی وارد کلاس می‎شود.

بسیار مهم است که فرد پیوند ایجاد بسته که بین محیط آموزشی گفتاری و یک وسیله حقیقی .اما از معایب برجسته این است که مهارتهای عملی را تنها از راه مشاهده نمی‎توانیم ببینیم .

مهارتهای عملی نیز به ممارست دارد، حالا در بعضی از کتابها به عنوان حرفه‎آموزی و مهارتهای حرفه‎آموزی از آن بحث می‎شود.

و من امیدوارم آن مهارت علمی درآمد و در آنجا عزیزان می‎توانند رجوع کند.

ای روش با این ساختار خیلی ساده می‎گویم روش نمایش البته دقت کنید اشتباه نکیند در بعضی از کتابهای انگلیسی و روانشناسی روش سخنرانی را روش نمایشی ذکر کردند چون در آنجا معلم به طور شفاهی دارد نمایش می‎دهد یا خودش را به نمایش می‎گذارد.

سؤال : شما در روش سخنرانی فرمودید تغییر کانالهای ارتباطی مثلاً از گوش دادن دانش‎آموز به نگاه کردن تعببیر می‎شود.

پس آیا می‎توانیم بگوئیم این روش نمایش تلفیق شود .

اگر دقت کنید برای اینکه از یک نواختی وقت کشی در بیایید کانال را عوض کنید .

وقتی کانال عوض کنید دیگر روش سخنرانی نیست، تلفیق و ترکیب است .

در روشها هر چقدر هم تلفیقی عمل کنیم اثرش بیشتر خواهد بود.

طبیعی است در همین روش هم یک بحث مرحله توضیح است اما چرا نمایش ، می‎خواهیم مهارت را یاد بدهیم آن همه از راه مشاهده و نشان دادن به همی دلیل نمایشی است.

شما در کلاس درس به هیچ وجه بطور مطلق یک روش خاص را نمی‎بینید ، همیشه معلمین ما در عمل ترکیبی و تلفیقی عمل می‎کننند.

اما روش دیگری که در این مقوله خیلی نزدیک است به روش نمایش علمی روش آزمایشگاهی است حالا یک سؤال من نمی‎دانم به ذهن عزیزان میآید که تفاوت این دو روش چیست؟

جواب : در روش آزمایشگاه دانش‎آموز کار می‎کند .

در روش آزمایشگاهی روشی است که داشجویان و دانش‎آموزان با در اختیار داشتن ابزار آموزشی خود شخصاً به مطالعه تحقیق و یادگیری می‎پردازند یعنی خودشان فعالند ولی در اینجا معلم فنی است.

شما در آزمایشگاه دیده اید معلمی بیاید آزمایشی را انجام بدهد.

حتی در آزمایشگاه و بچه ها نشسته و این مراحل را از راه دیدن یاد‎می‎گیرند.

آیا این آزمایشگاهی است یا نمایشی جواب : آزمایشی گاهی دیدید که معم آزمایشگاه اینکار را انجام می اینکار را انجام می‎دهد می‎رود وارد آزمایشگاه می‎شود ولی خودش انجام می‏دهد و بچه ها می‎بینند این روش آزمایشگاهی نیست بلکه روش نمایشی است .

گفتم در روش آزمایشگاهی با در اختیار داشتن ابزار خو شخصاً تجربه کسب می‎کند اما آیا در روش آزمایشگاهی ما گاهی ناچار می‎شویم که نمایش عمل کنیم یا نه .

می‎گوییم بله ، مواردی هست که معلم باید بجای آزمایشی، نمایشی عمل کند 1.آزمایش خطرناک است ، هنوز نکات ایمنی را شاگرد یاد نگرفته است اگر بخواهیم ابزار در اختیارش می‎گزاریم ضایعه دارد.

مخصوصاً‌در بسیار از آزمایشگاهی پزشکی .

2.ابزار گران قیمت است شاگرد با آن مسلط نیست بر کار ممکن است استادگرد با این ابزار کا رکند ابزار خراب می‎شود، منحصر به فرد و ممکن است کل نظام آزمایش را مختل کند.

خود معلم باید خودش عمل کند از همه مهمتر شاگرد هنوز روش آزمایش کردن را بلد نیست در این سه حالت ، در این شرایط معلم باید در آزمایشگاه از روش نمایش علمی استفاده کند .اما اگر این سه مرحله وجود نداشت حتماً باید روش آزمایش ، آزماشی را که بسیار قوی‎تر و اثربخش‎تر در فرایند است دنبال کند.آن موارد کجاست؟

اینجا مراحلی دارد : معلم قبل از اینکه بچه ها را وادار کند این آزمایش را انجام بدهد مفاهیم نظری را باید به بچه ها آگاهی داده باشد و چون آزمایش کردن نیاز به مفاهیم علمی در ذهن دارد .

مثلاً‌ اگر چند دارو است.

بدانیم این دارو چیست ویژگی آن چیه و چرا می‎خواهم این کار را انجام بدهم و بدنبال چه چیزی هستم .چه ؟؟؟

را می‎خواهم دنبال کنم .

بعد بیاید این معلم آزمایشگاه بزارها را به تناسب بچه ها تقسیم کند روی میزها قرار بدهد.

گروه در دست این معلم آزمایشگاه است با توجه به امکانات مثلاً اگر ما پنج قسمت از دستگاه باید پنچ نوع ابزار را داریم و 30 نفر از این دانش‎آموزان آن را داریم .

ما ناچاریم به بچه ها را به گروههای 6 نفری تقسیم کنیم من باید این ابزارها را روی میز بچینم.

تقسیم کنم و گروه‎بندی خاص خود را انجام بدهم ، و مراحل کار را به بچه ها یاد بدهم .

دقت کنیم در همین جا هیچ وسیله‎ای که مربوط به آزمایش است نباید روی میز آزمایش بچه ها باشد ،چرا؟

فرض کنید من امروز آزمایشی که می‎خواهم انجام بدهم به چراغ الکلی نیاز دارم ، ولی این چراغ الکلی از قبل روی میز بود ومعلم آن را تغییر نداد .این ؟؟

نوع اختلاتی ایجاد کند در تمام این موارد ممکن است فکر کند این چیه، چرا اینجا گذاشته شده به چه درد می‎‎خورد، بنابراین وسایل اضافی را این وظیفه معلم آزمایشگاه است که آنها را بردارد فقط وسایلی که مورد نیاز است باز بحث دیگری آنکه : آیا معلم آزمایشگاه باید با بچه ها آزمایش کند؟

نه خیر او فقط ناظر و ارزیاب است.مخصوصاً با چی چیزی باید نظارت کند به فرآیند آزمایش.

به قول فرونر: « به فرآیند باید بیش از نتیجه توجه کند چون بسیاری از بچه ها هستند در آزمایشگاه که معلم باید بخواهد از بچه ها گزارش کتبی بنویسند،» مثلاً بعضی از بچه ها هستند که آن مراحل را دقیق اجرا نکرده‎اند ایشان می‎آید مثلاً‌می بیند گروه بنام دستی دارد انجام می‎دهد آنها به هما نتیجه رسید همان را می‎نویسد یا نتیجه را در کتاب خواند عملاً‌خودش کار نکرده .

اگر معلم آزمایشگاه در کلاس باشد حضور فعال از نظر چک کردن فعالیتها داشته باشد می‎بیند کی فعالیت می‎کند کی فعالیت نمی‎کند به فرآیند آزمایش باید نمره می‎دهد و نظارت کند.

نه تنها نتیجه بنابراین بچه ها یاد می‏گیرند که اگر درست این مراحل را طی نکنند ممکن است معلم آن امتیازی را که می‎خواهد به آنها بدهد ندهد.

باز نظارت دیگری که معلم باید انجام بدهد .

همه ؟؟

و اعضای گروه که دور میز آزمایشکاه همه فعال باشند همه بتوانند کار بکنند نه اینکه یک عده کار ویک عده نگاه کنند.

تقسیم کار و تقسیم وظایف را باید انجام بدهند و مخصوصاً باز یادآوری بکنم این معلم این ابزارها و داروها را که روی میز می‎گذارد خودش بایدقبلاً‌ آزمایش کردند.

ممکن است تغییر تحولی مثلاً‌ یک اسید را می‎خواهیم با باز ترکیب کنید و نمک بسازید ممکن است یکی شیطنت کرده باشد آب قاطی آن کرده باشد .

من بیاد شیطنت خودمان که در دوران دبیرستان داشتیم یک آزمایشگاه خوب داشتیم دبیر شیمی بسیار فعالی داشتیم اما بچه ها اگر دقت نمی‎کردند خیلی تنبیه میکرد.

.

یک روز تصمیم گرفتیم اذیتش کنیم ، چون بعد از هر آزمایشی مستخدم مدرسه می‎آمد آنجا را نظافت می‎کرد .یکی از بچه ها می‎گوید آقای دبیر گفته اینها رابریزید دور و آب بکش و آب بریز بگذار وبه من پنج تومان داد.

این بنده خدا آمد هر کاری کرد.

اصلاً تست نکرد که اسید دارد یا خیر .ممکن بود چون هر هفته کار می‎شد .اما هر کاری کرد جواب نداد و بعد هر هر بچه ها بلند شد و بعد متوجه شد و گفت من دیگر تسلیم شدم از این موارد خیلی اذیت می‎کردند .این کارها ممکن است پیش بیاید مثل همان دستگاه نمایش کار نکنند.

بنابراین معلم باید این فرصت را به بچه ها بدهد که واقعاُ آزمایش کنند نتیجه را ببیند ، نتیجه را از قبل به بچه ها نگویید که چه می‎شود .

ما معمولاً‌درس می‎دهیم این اسید یا آن باز می‎شود نمک بیاید بگذارید خودش آزمایش کند و ببیند و آزمایش کند.

و چون این محصول جدید یا تولید جدید چیست .

اینکار را اگر انجام دهیم و فرد عملاً تجربه کند در محیطی به این روش می‎گوییم روش آزمایشگاهی .

این روش روش بسیار خوبی است چون عملاً‌ موجب تجربه مستقیم شاگرد می‎شود.اما بشرطی که ابزار و امکانات در اختیار باشد.

نظارت معلم : شما دیدید در بسیاری از موارد متأسفانه معلم آزمایشگاه وقتی ابزار را در اختیار بچه ها می‎گذارد می‎رود دنبال کارخودشان .این ارزش آزمایش کردن را ندارد ، چرا فرآیند را از دست می‎دهد.

حتی گزارشات را بخواند ، نتیجه را ببیند و فرآیند را نتیجه نشان نمی‎دهد.

درکنار این روش روش دیگر است و آن گردش علمی.

اگر گفتید تفاوت گردش علمی با نمایش علمی و آزمایشگاه چیست؟

جواب : در گردش علمی دانشجو عینیات را خودش می‎بیند و خودش کشف می‎کند .

کشف آن است که او تجربه مستقیم بکند.

آیا د ر گردش علمی و یادگیریهای فرد مبتنی بر مشاهده است یا مبتنی بر عمل و آزمایش عمل است.

جواب اولاً‌ - خارج از آزمایشگاه انجام می‎گیرد، حتماً خودش تجربه مستقیم می‎کند ، تجربه مستقیم من این را اشاره کنم فرض کنید من یک گروه بچه های علوم پزشکی را می‎خواهم ببریم یک منطقه‎ای که بیماری خاصی وجود دارد،اینها خودشان تحقیق کنند و علت بیماری را کشف کنند و بعد راههای استفاده ازآن را .

یا یک گروه زمین شناس می‎روند در قسمتی و شروع می‎کند به شناسایی و این یک تجربه مستقیم است ولی در گردش علمی حسن آن این است که ما بعضی از موضوعات درسی را از کلاس می‎بریم.

پیوند ایجاد می‎شود بین کلاس اما یادگیری بصورت مشاهده است.

شما من را می‎برید از پالایشگاه نفت بازدید کنم من کجا دخالت دارم .من می‎روم از فلان موزه بازدید کنم ، جالب این است ، در فرهنگ ما وقتی که می‎گوئیم گردش علمی رابه عنوان روش نمی‎شناسیم .

گردش می‎دانیم به همین دلیل حساب ؟؟

نمی‎داینم از شاگرد چی می‎خواهیم .

در حالی که دقت کنید ما وقتی از روش گردش علمی در آموزش استفاده می‎کنیم که ببینیم هدفهای آموزش در کلاس درس نمی‎رسیم ، جواب نمی‎دهد.

مثلاً شاگرد من دریک از درس حرفه‎وفن در گذشته بود کراکین نفت بود ؟

خوب من معلم نمی‎دانم یعنی چی؟

همینطور از روی کتاب می ‎خوانم .