نخستین صفت یک معلم شایسته، مسلط بودن به رشته‌ای است که درس می‌دهد و دانش و آگاهی او رابطهء مستقیم با موفقیت او دارد.
یکی از اساسی‌ترین مولفه‌های تعلیم و تربیت، معلم است. اگر فرآیند آموزش و پرورش را به کاروانی تشبیه کنیم، بدون شک معلم قافله‌سالار این کاروان است. اگر این قافله‌سالار تمام خم و پیچ‌ها و نشیب و فرازهای مسیر را نداند، کاروان را به بیراهه خواهد برد. پس اگر معلم در وظیفه‌اش اغفال کند، نه‌تنها اهداف تعلیم و تربیت محقق نمی‌شود که آموزش و پرورش ماهیت خود را از دست می‌دهد.
نخستین صفت یک معلم شایسته، مسلط بودن به رشته‌ای است که درس می‌دهد و دانش و آگاهی او رابطهء مستقیم با موفقیت او دارد. اگر معلمی این شاخصه را نداشته باشد، امکان بروز چند مشکل وجود دارد:
الف) برای پوشاندن ضعف خود، اصول را مراعات نمی‌کند و به پرخاشگری، دیکتاتوری و ایجاد جو رعب و ترس می‌پردازد; تا شاگردان را از سوال کردن، چون و چرا کردن و ابراز توانایی‌هایشان منع کند. در این صورت شاگردان در درازمدت انسان‌هایی خنثی می‌شوند که نه نظر می‌دهند، نه سوال می‌کنند و نه در کارهای گروهی مشارکت.
ب) اشتباه درس می‌دهد و معلومات وارونه و به دور از حقیقت را به شاگردان انتقال می‌دهد; که در هر دو صورت لطمهء بزرگی به روند آموزش و پرورش می‌زند.روش‌مند بودن دیگر نیاز معلم است. گرچه یک سلسله روش‌های پذیرفته شده در تعلیم و تربیت وجود دارد، اما روش‌ها متناسب با تحولات باید تغییر کنند و در عین حال، هر معلم موفق روش‌های مخصوص خود را هم دارد. زیرا او در نتیجهء مواجهه با مسایل آموزشی و تربیتی، تجربه کسب کرده است و می‌تواند زمینهء رقابت سالم، جست‌وجو و کنجکاوی و حس تقدم در فعالیت‌های صنفی را برای فردفرد اعضای صنف خلق کند. معلمی موفق است که وقتی سوالی را در صنف مطرح می‌کند بیش‌تر از نصف شاگردان، دست بالا کنند و در حل یا پاسخ سوال یکی بر دیگری سبقت‌گیرد نه این‌که کسی حاضر نشود سوال را جواب بگوید.