ضرورت مطالعه و به تبع آن، اشاعه اطلاعات در جوامع امروزی، جایگاه ویژهای دارد و دراین میان توصیفگران و تسهیل کنندگان امر اطلاع رسانی، کسانی جز کتابداران و متخصصاندانششناسی نمیباشند، اما افسوس که تا به امروز آن شأن واقعی را نیافته و هنوز بسانجزیرهای ناشناخته در تلاطمی از ابهامات پیش پا افتاده، سردرگمند و ناپیدا. اگر اطلاعات نیازاست، کتابدار و دانششناس، ضرورت است و اطلاعات و اطلاع رسانی لازم و ملزم همدیگرند.کتابداری عبادت است زیرا کتابخانهها در رویارویی با مردم و خدمت به جامعه معنا و مفهومواقعی خود را مییابند. کارهای کتابدار بکلی وسیلهایست برای رسیدن به یک هدف و این هدفخدمت است و غیر از کتابدار متخصص از کس دیگری ساخته نیست و کس دیگری نمیتواندجای او را بگیرد. (عماد خراسانی، 1379، ص 4)
فلذا بر آن شدیم تا مقالهای در شناخت جایگاه مهم کتابخانهها، بویژه کتابخانههای عمومیو ضرورت اطلاعات و نقش منحصر به فرد کتابداران در ترغیب و ترویج فرهنگ عادت بهمطالعه، ارایه نماییم، انشاءاللّه که مثمرثمر واقع شود.
کتابخانه
کتابخانه باب دانایی است و دانایی توانایی است. توانایی برای کسب پیروزی، سعادت وافتخار.
کتابخانهها وسیله ایجاد انگیزه و ترغیب و پیشرفت تمایل به مطالعه و «اشاعه فرهنگ عادتبه مطالعه» هستند. کتاب، یک رسانه گروهی است که در آن مطالبی ضبط شده و قابل انتقالمیباشد و بازیابی مطالب آن از نظر زمان و مکان محدودیت ندارد. آموزش بعنوان مقدسترینفعالیت آدمی و یادگیری بعنوان عالیترین فرصت در زندگی و کتاب بعنوان ممتازترین ابزارارتباط و مبادله دانش بشری در طول تاریخ مطرح بوده و هست. در تاریخ، کتاب هموارهبعنوان عامل اصلی انتقال دانش و اندوختههای بشری شناخته شده و از ارکان مهم تعاملفرهنگها و اندیشههای مردمان و جوامع در همه ادوار تاریخی میباشد. از دیرباز حتی دردورانهایی که هنوز کاغذ پس از چاپ وارد عرصه زندگی انسان نشده بود و کتابها بر پیوستآهو و نظایر آن نوشته میشد، باز هم کتاب از جایگاهی رفیع و تعیین کننده در انتقال طولی وعرضی علوم برخوردار بوده است. بخش عمدهای از تثبیت و ماندگاری دانش و فرهنگ،مرهون کتاب است. کتاب، دریچهای است به سوی جهان شگفتانگیزعلم و معرفت و مطالعهراهی است بسیار ساده و عملی برای پرورش استعدادهای خدادادی انسان، و آموزش علوم وفنونی است که او را در مسیر رشد و تکامل راهنمایی میکند. اگر بتوانیم مطالعه را در انسان بهصورت عادت درآوریم، دیگر ارتباط او با جهان دانش و آگاهی سخت نخواهد بود و بدون هیچدشواری و زحمتی، خواهد توانست از راه مطالعه، درک و اندیشه خود را نسبت به جهانهستی رشد و تعالی بخشد. بر این اساس برای حفظ و صیانت از فرهنگ ملی و دستیابی بهتوسعه فرهنگی، پرداختن به کتابخوانی از اهم مسایل است و جامعه امروزی به آستانه فرهنگیغیرمادی که در آن، اطلاعات، آموزش و شناخت محور است، قدم میگذارد. لذا برای ورود بهاین مرحله از حیات انسان و جامعه نیاز به کسب آمادگی است.
تعریف مطالعه
مطالعه از باب مفاعله است و فرد با بهره جستن از آن به روشنی درونی دست مییابد،همان گونه که خورشید طلوع میکند و صبح روشن را مژده میدهد. در فرهنگ فارسی عمید،مطالعه از نظر معنا و مفهوم، به معنی اطلاع یافتن از چیزی با ادامه نظر در آن، خواندن کتاب یانوشته دیگر و دقت کردن در آن میباشد. بنظر آلفرد آدلر، مطالعه یا هنر خواندن، جریانیاست که فکر بدون کمک منبع خارجی و یا تمرکز روی مطالب با استفاده از نیروی خویش،سبب ارتقاء شود. در نتیجه مطالعه، فکر از درک کمتر به ادراک و فهم بیشتر میرسد. اعمالمختلف ماهرانهای که باعث این ارتقاء میشود، هنر مطالعه یا خواندن را تشکیل میدهد. مطالعهدر فرهنگ انگلیسی به فارسی حییم در برابر واژه study قرار گرفته است و معانی دیگر آنعبارتند از: تحصیل کردن، درس خواندن، مواظب بودن و بررسی کردن. در فرهنگ انگلیسیآکسفورد، واژه study عبارت است از صرف کردن وقت در یاد گرفتن چیزی یا مطلبی.