مجتمع آموزشی شبانه روزی همانطور که از نامش پیداست، یک مرکز آموزشی است که در آن دانش آموزان علاوه برتحصیل درس، علوم و فنون مختلف در آن اقامت نیز دارند.
از نظر استفاده، این گونه آموزشگاهها مورد توجه افرادی است که در محل سکونت فرد مرکز آموزشی مناسب ندارند.
در معماری قدیم ایران فضاها متناسب با نوع اقلیم آنها ساخته می شد ولی در جامعه فعلی ساختمان ها به صورت مدرت ساخته می شند و از تناسب و به کارگیری سبک قدیم در این دوران خبری نیست.
برای طراحی یک فضای آموزشی باید اصول خاص ساخت و ساز را دریابیم و همچنین مقاومت مصالح ساختمان، در برابر فشارهای وارده بر آن را در نظر بگیریم. همچنین به دلیل مختلف بودن شرایط آب و هوایی نیز با طراحی گوناگون ساختمانی مواجه هستیم و نوع اقلیم در طراحی ما تاثیر مستقیم می گذارد.
و همچنین طراحی ها می بایست متناسب با آسایش انسانها در نظر گرفته شود.
از نظر مهندسی در طراحی آموزشگاههایی این چنین، می بایست علاوه بر فضای آموزشی، فضاهایی از قبیل فضای استراحت و خوابگاه، فضای بهداشتی از قبیل حمام و ...، فضای غذاخوری، فضای ورزشی، فضای اداری، فضای ارتباطی، آزمایشگاهها، کارگاهها، سایت های کامپیوتری، سالنهای نمایش و کنفرانس و غیره را در نظر گرفت.
نکته قابل توجه در طراحی و ساخت یک چنین مراکزی که دارای محل اقامت برای دانش آموزان می باشد، این است که فضا باید به گونه ای باشد که دانش آموزان در آن احساس امنیت و آرامش کنند.
زیرا تک تک فضاهای یک مکان آموزشی بر روی نحوه برخورد دو رفتار و میزان یادگیری دانش آموزان از مطالب و به طور کلی عوامل تربیتی و غیره دانش آموزان تاثیر مستقیم دارد. فضای آموزشی باید به صورت خشک و بی روح نباشد و یک حس پویا وزنده را در دانش آموزان ایجاد کند. بنابراین در طراحی یک فضای آموزشی، طراحی می بایست تا حدودی از مسائل روانشناختی رده سنی می خواهند در آن مشغول به تحصیل می شود آگاه باشد و آنها را مورد توجه قرار دهد. به سبب اینکه دانش آموزان تمامی اوقات شبانه روز خود را در محیط آموزشگاه سپری می کنند این مسئله یکی از مسائل مهمی است که باید به طور حتم به آن توجه زیاد می شود تا کمتر شاهد بروز مسائل و مشکلاتی که خاص همان رده سنی است باشد که در این تحقیق به میزان کافی به آن پرداخته شده است.
با در نظر گرفتن ضوابط و استانداردها و اصول صحیح، می توان یک فضای آموزشی مطلوب را طراحی کرد. زیرا هر یک از فضاهای فیزیکی یک مدرسه می بایست حامل یک پیام (آموزشی، تربیتی) برای دانش آموزان باشد.
عناصر اقلیمی تابش آفتاب، رطوبت دمای هوا و باد بر ساختمان تاثیر مستقیم دارد و مهمترین آن تابش آفتاب است که به همراه نور و حرارت است و نیز عوامل داخلی ساختمان ها نیز مانند (حرارت، وجود افراد، چراغ ها و دستگاه های گرمایی) نسبت به عوامل نقشی تعیین کننده تری دارند.
تابش آفتاب ر ساختمان و محیط اطراف آن تاثیر مستقیم دارد و تابش آفتاب سبب روشنایی طبیعی ساختمان شده و تولید حرارت نیز می کند در نتیجه میزان تابش مورد نیاز برای هر ساختمان باید با توجه به نوع آن ساختمان و شرایط اقلیمی مکان آن در نظر گرفته شود.
و همین تابش آفتاب بر سطوح مختلف یک ساختمان متفاوت است ولی میزان تابش به سطح یک جسم هم بر جهت و هم به رنگ و میزان صاف بودن سطح آن سطح، همچنین سرعت جریان هوایی که در اطراف آن سطح در جریان است نیز بستگی دارد و نیز مصالح به کار رفته هرچه سطح ناصاف تر باشد حرارت بیشتری را جذب می کند و مهمترین عامل در تعیین حرارت ایجاد شده در یک سطح رنگ آن است و هر چه سطح رنگ اش روشن تر باشد مقدار حرارت جذب شده کم تر است.
با اینکه سقف و دیوارهای اطراف ساختمان سبب جلوگیری از تاثیر مستقیم عناصر اقلیمی مانند رطوبت هوا، وزش باد، تابش آفتاب و برف و باران و بر فضاهای داخلی آن جلوگیری می کند ولی در هر حال هر یک از این عناصر از طریق تاثیر بر دیوارهای خارجی ساختمان هوای داخل ساختمان را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
ظرفیت حرارتی مصالح به وزن مخصوص یک بستگی دارد و با بیشتر شدن این وزن ظرفیت حرارتی آن نیز بالاتر می رود و همچنین به ضخامت و فشردگی مصالح آنها بستگی دارد. نوع مصالح ساختمان باعث کاهش میزان انتقال حرارت از خارج به داخل می شود. و بالعکس. استفاده از عایق های حرارتی و صوتی مناسب در طراحی ویژگی مصالح ساختمان بنا به مناطق گوناگون متفاوت است و قابل توجه ترین ویژگی مصالح ساختمان ظرفیت مقاومت و حرارتی آن است.
پاورقی
طراحی فضا باید به گونه ایی باشد که فرد در آن احساس آرامش کند.
از دیگر عوامل موثر در داخل ساختمان ارتفاع سقف است که ارتفاع 30/2 متر برای یک اتاق کاملاً مطلوب است و همچنین اندازه پنجره است که اگر از حد بزرگ باشد می تواند سبب تغییر وضعیت حرارتی داخلی ساختمان و هوای محیط اطراف آن شود و این مقدار کاهش بستگی به محل سایه ایجاد سایه بان از ایجاد حرارت جلوگیری می کند و همچنین میزان انتقال تابش به مقاومت مصالح بام نیز بستگی دارد و همچنین فرم ساختمان نیز می تواند تاثیر زیادی در هماهنگ ساختن با شرایط اقلیمی و همچنین انتقال هوای خارج به داخل ساختمان داشته باشد در بهترین فرم، فرمی است که کمترین مقدار حرارت را در زمستان ازدست دهد.