دانلود تحقیق سقوط قسطنطنیه

در اواسط قرن پانزدهم امپراتوری مسیحی بیزانس در حال انقراض بود.

ترکهای مسلمان عثمانی تمامی متصرفات بیزانس را بجز پایتخت آن، قسطنطنیه، به تسخیر خود در آورده بودند، در سال 1453 م بعد از تقریبا دو ماه محاصره، شهر قسطنطنیه به دست سربازان ینی چری سلطان محمد دوم سقوط کرد.

بدینسان، شهری مسیحی نشین با قدمتی 1000 ساله به مرکز تمدن اسلامی تبدیل شد و «استانبول» نام گرفت.

ایاصوفیه استانبول

ایا صوفیه بزرگترین کلیسای جهان و مرکز مسیحیان
ارتدکس بود.

ترکان عثمانی این کلیسا
را به مسجد تبدیل کردند.

در قرن دوازدهم امپراتوری بیزانس از رود دانوب تا جزیره کرت واز ایتالیا تا سوریه گسترش پیدا کرد.

پایتخت آن، قسطنطنیه، مرکز تجارت شرق و غرب بود.

مبلغان بیزانس، مسیحیت را به شوروی و بالکان گسترش دادند.

اما امپراتوری بیزانس بوسیله ترکان سلجوقی که به سرزمین های آسیای صغیر حمله می کردند.

مورد تهدید قرار گرفت.

ترکان سلجوقی

در سال 1071 م ترکان سلجوقی یک سپاه بزرگ بیزانس را در جنگ منزیکرت در ترکیه شکست می دهند.

این شکست چنان ضربه سنگینی به پیکر بیزانسی ها وارد آورد که بناچار از پاپ تقاضای کمک کردند.

امپراتوری کاتولیک

در سال 1204 م جنگجویان صلیبی اروپای غربی، کسانی که توسط بیزانس دعوت شده بودند، شهر قسطنطنیه را تسخیر کردند و یک امپراتوری کم دوام کاتولیگ در آنجا تاسیس نمودند.

این امپراتوری 57 سال در آنجا پابرجاماند.

اما شهر قسطنطنیه در مقابل قدرت روز افزون ترکان عثمانی کاملا بی دفاع بود.

قدرت یافتن ترکان عثمانی

ترکان عثمانی اصالتا قبایل چادر نشین بودند.

آنها پس از ترکان سلجوقی در آناتولی (ترکیه امروز) مستقر شدند.

تحت فرماندهی عثمان (1326 1258 م ) این ترکان مسلمان توانستند زمینهایی به دست بیاورند.

در سال 1346 م یکی از مدعیان تاج و تخت بیزانس از آنها برای شکست دادن یکی از امپراتوری بیزانس، تقاضای کمک کرد.

این اتحاد برای ترکان عثمانی شبه جزیره گالیپولی را به ارمغان آورد.

این منطقه ، اولین جای پای آنها در اروپا به حساب می آمد.

توطئه در عین حال، در قسطنطنیه آنچنان جنگ قدرت رخ داده بود و پیچیده شده بود که کلمه بیزانس برای بیان معانی توطئه و خیانت به کار می رفت.

امپراتوران شکست خورده در خطر شکنجه شدن و مرگ به دست جانشینان خود، بودند.

در نهایت 29 امپراتور از 88 امپراتوری که به بیزانس حکومت می کردند، به طور بی رحمانه ای کشته شدند.

آنها معمولا به دست بستگان خود کشته می شدند.

سقوط قسطنطنیه اواسط قرن پانزدهم میلادی، قسطنطنیه به محاصره ترکان عثمانی در آمد.

این شهر پایتخت امپراتوریی بود که تمامی متصرفات خود را از دست داده بود.

در سال 1453 م، بعد از 55 روز محاصره، سلطان محمد دوم (81 ـ 1432) در خیابانهای قسطنطنیه که بعدا آن را استانبول نامید، فاتحانه گام برداشت.

تاثیرات روی اروپا سقوط شهر قسطنطنیه تاثیرات مختلفی روی اروپای غربی به جای گذاشت.

علمایی تبعیدی بیزانس به وقوع رنسانس در اروپا کمک نمودند.

به دلیل مسدود شدن مسر بازرگانی پیشین که از بیزانس می گذشت ، ناچار راههای دریایی جدیدی را برای رسیدن به هند جستجو کردند .

این مقدمه ای شد برای آغاز عصر اکتشافات و استعمار .

آزاد منشی سلاطین عثمانی حاکمان جدید قسطنطنیه از حاکمان بیزانس آزاد منش تر بودند.

استانبول شهری مسلمان نشین بود، اما مردم مسحی و یهودی آن در حفظ آداب مذهبی خود آزاد بودند.

اهالی استانبول، مسلمانان و یهودیانی را که به دلیل استبداد و خودکامگی فردیناند و ایزابلا از اسپانیا آواره شده بودند، با آغوش باز پذیرا شدند.

1071 م ترکهای سلجوقی سپاه بیزانس را در جنگ منزیکرت در ترکیه شکست دادند.

امپراتور رومانوس دیوگنس چهارم، اسیر می شود.

او آزادی خود را از ترکها می خرد، اما توسط یکی از رقیبان خود به خاطر تاج و تخت، کور می شود.

1204 شهر قسطنطنیه بوسیله جنگجویان چهارمین جنگ صلیبی، که توسط ونیز حمایت می شدند، تسخیر و غارت می شود.

آنها امپراتوری کاتولیک را بنیاد نهادند که به مدت 57 سال پا برجا ماند.

1261 مایکل هشتم، آخرین امپراتور کاتولیک را بیرون می راند و حکومت را به دست می گیرد او جان چهارم، وارث حکومت را کور می کند و به زندان می اندازاد.

کلیسای ارتدکس او را به خاطر این عمل از حمایت کلیسا محروم می نماید.

24ـ 1300 بعد از فتوحات ترکان سلجوقی، ترکان عثمانی یک امپراتوری در سرزمین آناتولی واقع در ترکیه کنونی، تاسیس کردند.

آنها قلمرو خود را تا محدوده امپراتوری بیزانس توسعه دادند.

1346 جان ششم، که می خواست امپراتور شود، از ترکان عثمانی برای جنگیدن با امپراتور جان پنجم، در خواست کمک می کند.

ترکان عثمانی بخشی از شبه جزیره گالیپولی را به عنوان پاداش دریافت نمودند.

از آنجا، ترکها به بالکان حمله می کنند.

1347 طاعون در سرتاسر امپراتوری بیزانس که درآن زمان درگیر جنگهای داخلی بود، شیوع می یابد.

1389 سپاهی از ترکان عثمانی به فرماندهی مراد اول، قوای مشترک مردمان بالکان را در دشت کوزوو واقع در یوگسلاوی سابق، شکست داد.

بعد از جنگ، مراد به دست یک اسیر جنگی صرب کشته شد.

1391 ترکان عثمانی بخشهایی از آسیای صغیر و منطقه گسترده ای از بالکان را تحت کنترل در آوردند.

هنگامی که امپراتوری بیزانس دچار ضعف شده بود، شهر قسطنطنیه پیوسته مورد حمله ترکان عثمانی قرار داشت.

1402 در جنگ آنکارا تیمور لنگ، از امرای مغول، سپاه عثمانی را شکست می دهد.

اما دو سال بعد، هنگامی که تیمور از آسیای صغیر بیرون می رود، ترکان عثمانی امپراتوری خود را باز پس می گیرند.

1448 مراد دوم ، بار دیگر قوای مشترک مردمان بالکان را در هم می گوید.

در طول چهار قرن بعد، جز در مواردی، ترکان عثمانی بیشتر بخشهای جنوب شرقی اروپا را زیر سلطه خود داشتند.

1453 بعد از 55 روز محاصره سرانجام، شهر قسطنطنیه به دست سلطان محمد دوم سقوط می کند.

آخرین امپراتور بیزانس، کنستانتین یازدهم، برای آخرین بار هنگامی دیده شد که پای پیاده در مقابل یکی از دروازه های شهر سرگرم پیکار بود.

شهر قسطنطنیه با نام جدید «استانبول»، به پایتخت امپراتوری عثمانی تبدیل می شود.

درگزارش پیش نو شتیم که: بنیانگذار سلسله عثمانیان، سرکرده یکى از امیرنشین هاى کوچک آسیاى صغیر (بخش آسیایى ترکیه امروزى) بود به نام «عثمان».

او و جانشینانش با جنگاورى و جسارت و تدبیر و سیاست، امپراتورى اسلامى بزرگى را بنیان نهادند که امپراتورى «عثمانى» نامیده شد و تا چند قرن خاورمیانه بجز ایران و بخشى از اروپا در تصرف این حکومت بود.

در مقالات پیشین به شرح احوال چند تن از جانشینان «عثمان» پرداختیم، از جمله «اورخان»، «مراد اول» و «بایزید اول».

گفته ایم که حمله «امیر تیمور لنگ»، سلسله عثمانى را موقتاً متلاشى کرد و «سلطان بایزید» در قفس آهنینى که تیمور او را در آن محبوس کرده بود، از نومیدى جان سپرد یا خودکشى کرد.

پس از شکست و اسارت سلطان «بایزید اول»، تیمور لنگ امراى ممالک آسیاى صغیر را - که به دست عثمانى ها برکنارشده بودند - به ممالک شان بازگردانید و باقى مانده کوچک قلمرو عثمانى را به عنوان «تیول» به سلیمان، پسر بایزید، سپرد مشروط بر این که از او اطاعت کند.

بدین گونه دولت عثمانى موقتاً متلاشى گشت.

پس از بازگشت امیر تیمور از آسیاى صغیر، این سرزمین دگربار دستخوش کشمکش ها گردید و چهار نفر از پسران بایزید (سلیمان، عیسى، موسى، و محمد) به مدت ۱۱ سال بر سر سلطنت با هم جنگیدند، تا عاقبت محمد (سلطان محمد اول) تاج و تخت را به دست آورد و وحدت عثمانى را بازگردانید.

با سلطنت سلطان محمد اول (۱۴۱۳ میلادى ، ۸۱۴ هجرى) درواقع دومین دوره تاریخ عثمانیان آغاز گردید.

دوران سلطنت محمد اول بیشتر صرف ترمیم و تحکیم دولت عثمانى و چیره شدن بر طغیان ها و نافرمانى ها شد: او امیرانى را که با تیمور همدست شده بودند، گوشمالى داد، «ونیزى»ها را به جاى خود نشانید.

محمد اول را پادشاهى ملایم و نیکوکار دانسته اند.

از بناهاى او دو مسجد، یکى به نام «یشیل جامع» (در بورسه) و دیگرى به نام «اولو جامع» (در ادرنه) به جاى مانده است .

ششمین سلطان: مراد دوم سلطان محمد اول به سال ۱۴۲۱ میلادى (۸۲۲ هجرى) درگذشت و خبر مرگ او را تا ورود «مراد دوم» - که پسر و جانشین وى بود - از سپاهیان پوشیده داشتند.

مراد دوم، دوبار از سلطنت کناره گرفت و پسرش، محمد (بعداً معروف به محمد فاتح) را به جاى خود منصوب کرد، اما براثر حمله «مجارها» و قیام «ینى چرى»ها (سربازان پیاده نظام عثمانى) از عزلت خود بیرون آمد و به مقابله با دشمنان پرداخت.

در جنگ عظیم «وارنا» مجارها شکست سختى خوردند و پادشاه مجارستان به نام «لادیسلاوس» در این جنگ به قتل رسید.

پس از آن، «مراد» جنگ هاى دیگرى را با مجارها و آلبانیایى ها در بالکان آغاز کرد که در همه نبردها فتح و ظفر با او بود، به ویژه در جنگى که در «کوزوو» میان او و متحدین مجار و لهستانى ها و چک ها روى داد.

مراد دوم از سلاطین دانش دوست و فرهنگ پرور عثمانى بود و شاعران و نویسندگان و علماى دینى در دربار او بسیار محترم بودند.

در دربار «سلطان مراد دوم»، که علما و شعرا و موسیقیدانان تشویق و حمایت مى شدند، نخستین نمونه هاى نثر به زبان ترکى، که بیشتر به صورت ترجمه بود، پدیدار شد.

مضمون این نوشته ها بیشتر تفسیر قرآن کریم و ترویج ایمان بود.

سلطان محمد دوم، فاتح قسطنطنیه سلطان محمد دوم (مشهور به محمد فاتح) نخستین بار دوازده ساله بود که بعد از کناره گیرى پدرش (مراد دوم) به سلطنت رسید و هنگامى که «مراد» در اول محرم ۸۵۵ هجرى قمرى درگذشت، محمد دوم - که در آن هنگام ۱۹ سال (یا ۲۱ سال) بیشتر نداشت - براى بار سوم بر تخت سلطنت عثمانى جلوس کرد.

اطرافیان او از هواخواهان فتوحات تازه و بویژه فتح قسطنطنیه - مرکز حکومت بیزانس- بودند.

سلطان جوان هم به یک پیروزى بزرگ نیاز داشت تا قدرت و نفوذ خود را تثبیت کند.

بدین ترتیب، بى درنگ تهیه مقدمات براى حمله به قسطنطنیه آغاز شد.قسطنطنیه در سال ۳۳۰ بعد از میلاد، توسط «قسطنطین» اول به عنوان پایتخت جدید امپراتورى روم، بر محل «بیزانس قدیم»، بنا شد و نام خود را از بنیانگذار خویش گرفت.

این شهر، که در قرون وسطى از نظر بزرگى و شکوه در اروپا نظیر نداشت، همیشه در افتخارات و بدبختى هاى امپراتورى بیزانس سهیم بود و عاقبت روزى رسید که امپراتورى به این شهر و حومه آن منحصر شده بود.

قسطنطنیه به دفعات بى شمار از سوى دشمنان امپراتورى محاصره شد، اما فقط ۳ بار اشغال گردید ، و بار سوم، به سال ۱۴۵۳ میلادى (۸۵۴ هجرى) توسط « سلطان محمد فاتح» اتفاق افتاد.

قسطنطنیه شهرى مستحکم بود، و با «آتش یونانى» از آن دفاع مى شد.

(آتش یونانى، جسم قابل اشتعالى است که در واقع آتش «مایع» بوده و از آن براى آتش زدن کشتى هاى دشمن استفاده مى شده است.

احتمالاً محتوى گوگرد و مواد مختلف سریع الاشتعال و ماده اى (از قبیل آهک) بوده است که با آب حرارت تولید مى کند.

قسطنطنیه باروهاى متعدد داشته و همه شهر بر روى هفت تپه در کنار تنگه «بوسفور» (که اروپا را از ترکیه آسیایى جدا و دریاى سیاه را به دریاى مرمره مرتبط مى کند) بنا شده بود و همچون دژى تسخیرناپذیر به نظر مى رسید که چشم اندازآن بر تعداد بى شمارى از کاخ هاى باشکوه و برج ها و گنبدهاى مجلل ، اشراف داشت.

قسطنطنیه در اوج اعتلاى خود در قرن دهم میلادى حدود یک میلیون نفر شهروند داشت که تقریباً از تمام نژادهاى جهان بودند.

کلیساى «هاگیا سوفیا» (مسجد ایاصوفیه امروزى)، قصر مقدس امپراتوران (که خود وسعت یک شهر را داشت)، میدان عظیم مسابقات اسبدوانى و دروازه طلایى (مدخل اصلى شهر) از بزرگترین بناهاى متعدد و رفیع آن بودند.قسطنطنیه پیش از آن که در حملات سال ۱۲۰۴ و ۱۴۵۳ غارت شود، ذخایر هنرى و ادبى غیرقابل تصورى داشت.

این شهر وقتى که به دست عثمانى افتاد تقریباً خالى از سکنه شد، اما پس از انتقال دربار سلاطین عثمانى (یعنى: باب عالى) بدانجا، طولى نکشید که دوباره رونق یافت.

سلاطین عثمانى نیز با برافراشتن مساجد، کاخ ها، میدان ها ، فواره ها، حمام ها و بناهاى عمومى دیگر بر آراستگى آن افزودند و قسطنطنیه بزودى از مراکز سیاسى و بازرگانى بزرگ اروپا شد.

سلطان محمد فاتح که در سال ۸۵۵ هجرى قمرى (مطابق با ۱۴۵۱ میلادى) بر تخت سلطنت نشسته بود، سال بعد خود را براى تصرف قسطنطنیه آماده کرد تا به آرزوى دیرین پدرانش جامه عمل بپوشاند.

او قلعه محکم «روم ایلى حصار» را براى حمله به شهر بنا کرد و با توپخانه مجهز و عظیمى شهر را از دریا و خشکى در محاصره گرفت و سرانجام در سپیده دم روز سه شنبه ۲۹ ماه مه ۱۴۵۳ میلادى (مطابق با ۸۵۷ هجرى قمرى) حمله را آغاز کرد و بعد از پیکار پنجاه و یک روزه، قسطنطنیه را به تصرف خود درآورد و بدین سان « امپراتورى بیزانس» برافتاد.

این فتح تاریخى بزرگ دولت عثمانى را در شمار دولت هاى بزرگ جهان درآورد و نتایج نظامى و سیاسى و اقتصادى مهمى در پى داشت.

لحظه تاریخى تصرف قسطنطنیه را یکى از مورخان با این جملات توصیف کرده است: «سلطان محمد پس از آن که به شهر درآمد، یکسره به «ایاصوفیه» رفت، رو به قبله ایستاد و نماز خواند.

سلطان محمد براى این که شهر را که این زمان از سکنه خالى شده بود، دوباره آباد سازد مردمان را از هرجا تشویق کرد که بدانجا بیایند.

یونانیانى را که گریخته بودند دعوت کرد که دوباره به شهر خود برگردند و خانه هایى در محله «فنار»، پیرامون قصر اسقف بزرگشان، به آنها واگذار کرد.

البته به اینان اجازه نداد که در کارهاى دولتى وارد شوند.

این مهاجران شغلشان کارگرى، صنعتگرى، صرافى و مانند اینها بود و در امن و رفاه به سر مى بردند.

«محمد فاتح » مردمان ممالک تسخیر شده مانند صرب ها، بلغارها و ارمنیان را نیز از میهن شان به قسطنطنیه کوچ داد .

به همین سبب قسطنطنیه - یا استانبول امروزى - هنوز هم شهرى است که مردمانى از نژادهاى مختلف، با چهره هاى مختلف و زبان هاى متفاوت را در خود جاى داده است.تشکیلات ادارى هوشمندانه اى که سلطان محمد دوم بنیان نهاد، تا قرن نوزدهم دوام یافت.

قسطنطنیه در طول این ایام شهرى بزرگ و پایتخت سرزمین هاى خاورى مدیترانه شد.

بیرحم و خشن ، عالم و شاعر سلطان محمد فاتح نیز، مثل بسیارى از سلاطین عثمانى، شخصیت پیچیده و چندگانه اى داشت.

برخى از مورخان نوشته اند: که او مردى بود سنگدل و حسابگر و در همان حال تیزهوش و بزرگوار.

به پنج زبان سخن مى گفت، آثار نویسندگان یونان را مى خواند و به هنر علاقه بسیار داشت.

نقاش ایتالیایى «جنتیله بلینى» را به استانبول فراخواند تا چهره اش را نقاشى کند.

براى دستگاه ادارى و دولتى عثمانى موازین قانونى وضع کرد.

وظایف و اختیارات سران دولت را مشخص ساخت، روابط فئودال ها را تابع قانون کرد، «علما» را سازمان داد، سپاه را گسترش و سروسامان داد، نیروى دریایى فراهم آورد و مسجدها و بناهاى همگانى بسیارى را بنیان نهاد.

تاریخ راستین امپراتورى عثمانى درواقع با سقوط قسطنطنیه آغاز مى شود.

سلطان محمد در ۱۴۵۵ میلادى (۸۶۶ هجرى ) در صربستان و سواحل دریاى اژه به جنگ و فتوحات جدید پرداخت.

بعد شهر« بلگراد » را محاصره کرد و سرانجام « صربستان » ضمیمه دولت عثمانى شد.

در ۱۴۶۳ میلادى ولایت «بوسنى» جزو متصرفات دولت عثمانى درآمد.

در ۱۴۶۳ جنگ با ونیز آغاز شد که ۱۷ سال طول کشید.

اروپاییان فتح قسطنطنیه را - که آخرین واقعه مهم قرون وسطى است - آغاز «قرون جدید» مى شمارند، زیرا این فتح تأثیرات مهم و عمیقى در تاریخ، مخصوصاً در تاریخ اروپا، داشت.بدین ترتیب عثمانى ها طى یک قرن از حال چادرنشینى خارج شدند و وارث قدیمى ترین امپراتورى اروپا (امپراتورى بیزانس) گردیدند.

توفیق آنان از یک طرف به سبب ضعف و نفاق رقباى آنان و از طرف دیگر ناشى از سازمان عالى ارتش آنها بود.خلق و خوى متناقض و چندوجهى بسیارى از سلاطین عثمانى هنوز هم میان تاریخ نگاران موضوع بحث و جدل و حتى مایه حیرت است.

سلطان محمد فاتح نماینده و نماد تمام عیار رژیم عثمانى با تمام محاسن و معایب آن بود.

همت و پشتکار سکون ناپذیرى وى - که همواره نقشه هاى جدیدى درسر داشت- گاهى با خشونتى که حتى از رسم معمول زمان هم فراتر مى رفت ، همراه بود.

ولى همین مرد، در عین حال، جامع تمام کمالات و معنویات زمانه خود بود.

وى در تمام عمر عشق و علاقه خود را به علوم و ادبیات اسلامى نشان داد و این کار را نه فقط با بذل مال و حمایت علما و ادبا کرد، بلکه شخصاً نیز مردى ادیب و شاعر بود.

او از خود آثار منظومى نیز باقى گذاشته است که مضامین آنها ازغزلیات نیم صوفیانه و نیم عاشقانه اى که در کلام حافظ شیرازى مى بینیم، تجاوز نمى کند.

نکته اى که علاقه شدید سلطان محمد فاتح را به ادبیات فارسى نشان مى دهد این است که به «جهدى» (یا : شهدى ) شاعر آناطولى دستور داد که تاریخ عثمانى را به فارسى و به سبک شاهنامه فردوسى تنظیم کند.

سلطان محمد به میراث تمدن هاى کهن نیز بسیار علاقه مند بود.

او به هنگام استقرار نظم و آرامش در یونان چنان تحت تأثیر تمدن کهن و کلاسیک این کشور قرار گرفت که دستگاه مستقل ادارى شهر آتن را بى هیچ تغییرى بر سر جاى خود باقى گذاشت و نیز جالب است بدانیم که پذیرفت از شهر «راگوز» به جاى خراج معمولى، «کتب خطى» بستانند!

سلطان محمد فاتح که با فتح قسطنطنیه به امپراتورى یکهزار و یکصد ساله روم شرقى پایان داد، در طول سى سال سلطنت خود، شخصاً در ۲۵ جنگ شرکت داشت.

گاهى در یک سال به چند جنگ مى پرداخت.

او نوزده اقلیم را به سرزمین هاى عثمانى افزود و در منطقه آناتولى یک حکومت مسیحى باقى نگذاشت و سراسر بالکان را به تصرف درآورد.

صاحب عزم و اراده اى راسخ بود و وقتى تصمیم به انجام کارى مى گرفت تا آن را به مرحله عمل درنمى آورد از پاى نمى نشست.

در اداره حکومت خشن بود.

«محمد ثانى» قادر بود احساسات و افکار و اندیشه هاى خویش را تا لحظه عمل پنهان نگهدارد.

وقتى قصد ویا نقشه اى جنگى درسر داشت، تا لحظه اجرا، طرح آن را مخفى نگاه مى داشت و بموقع و ناگهان مقصد خود را آشکار مى ساخت و از این رو همیشه دشمنان خود را سردرگم و حیرت زده مى کرد.

به هنگام جنگ جسور و متهور بود و به هنگام احساس خطر به منظور جلوگیرى از شکست، خود را پیشاپیش لشکر مى انداخت و سربازان را تشجیع مى کرد.

دانشمند بود و در عین حال شاعرو آزاده و دور از تعصب بودو ضمن دعوت از علما به بحث هاى علمى با آنها مى پرداخت.

از فارسى و « رومى » به عربى ترجمه مى کرد.

از علما و از پیروان هر دین و مذهبى که در قلمرو او بودند ، حمایت مى کرد.

درهرکجا که دانشمند بلندپایه اى را مى یافت ، براى آوردنش به استانبول دست به هر کوششى مى زد.سلطان محمد فاتح، به سال ۸۸۶ هجرى قمرى، در پنجاه و یک سالگى، درگذشت.

براى حفظ انضباط در میان سربازان، خبر مرگش را به مدت یازده روز پنهان نگاه داشتند.

سند مهمى وجود دارد مبنى بر این که بر اثر همین پنهان کارى، جسد سلطان بو گرفت و به دستور اسحاق پاشا، پیکر او را مومیایى کردند و در «جامع فاتح» به خاک سپردند....ادامه دارد فتح عظیم قسطنطنیه درعهد امپراطورعثمانی، سلطان محمد فاتح، مدیون فتح ملازگرد است.

ایاصوفیه ـ استانبول ایا صوفیه بزرگترین کلیسای جهان و مرکز مسیحیان ارتدکس بود.

ترکان عثمانی این کلیسا را به مسجد تبدیل کردند.

سلطان محمد اول به سال ۱۴۲۱ میلادى (۸۲۲ هجرى) درگذشت و خبر مرگ او را تا ورود «مراد دوم» - که پسر و جانشین وى بود - از سپاهیان پوشیده داشتند.

بدین ترتیب، بى درنگ تهیه مقدمات براى حمله به قسطنطنیه آغاز شد.

قسطنطنیه در سال ۳۳۰ بعد از میلاد، توسط «قسطنطین» اول به عنوان پایتخت جدید امپراتورى روم، بر محل «بیزانس قدیم»، بنا شد و نام خود را از بنیانگذار خویش گرفت.

کلیساى «هاگیا سوفیا» (مسجد ایاصوفیه امروزى)، قصر مقدس امپراتوران (که خود وسعت یک شهر را داشت)، میدان عظیم مسابقات اسبدوانى و دروازه طلایى (مدخل اصلى شهر) از بزرگترین بناهاى متعدد و رفیع آن بودند.

قسطنطنیه پیش از آن که در حملات سال ۱۲۰۴ و ۱۴۵۳ غارت شود، ذخایر هنرى و ادبى غیرقابل تصورى داشت.

سلاطین عثمانى نیز با برافراشتن مساجد، کاخ ها، میدان ها ، فواره ها، حمام ها و بناهاى عمومى دیگر بر آراستگى آن افزودند و قسطنطنیه بزودى از مراکز سیاسى و بازرگانى بزرگ اروپا شدسلطان محمد فاتح که در سال ۸۵۵ هجرى قمرى (مطابق با ۱۴۵۱ میلادى) بر تخت سلطنت نشسته بود، سال بعد خود را براى تصرف قسطنطنیه آماده کرد تا به آرزوى دیرین پدرانش جامه عمل بپوشاند.

لحظه تاریخى تصرف قسطنطنیه را یکى از مورخان با این جملات توصیف کرده است: «سلطان محمد پس از آن که به شهر درآمد، یکسره به «ایاصوفیه» رفت، رو به قبله ایستاد و نماز خواند سلطان محمد براى این که شهر را که این زمان از سکنه خالى شده بود، دوباره آباد سازد مردمان را از هرجا تشویق کرد که بدانجا بیایند.

این مهاجران شغلشان کارگرى، صنعتگرى، صرافى و مانند اینها بود و در امن و رفاه به سر مى بردند.«محمد فاتح » مردمان ممالک تسخیر شده مانند صرب ها، بلغارها و ارمنیان را نیز از میهن شان به قسطنطنیه کوچ داد .

به همین سبب قسطنطنیه - یا استانبول امروزى - هنوز هم شهرى است که مردمانى از نژادهاى مختلف، با چهره هاى مختلف و زبان هاى متفاوت را در خود جاى داده است.

تشکیلات ادارى هوشمندانه اى که سلطان محمد دوم بنیان نهاد، تا قرن نوزدهم دوام یافت.

قسطنطنیه در طول این ایام شهرى بزرگ و پایتخت سرزمین هاى خاورى مدیترانه شد بیرحم و خشن ، عالم و شاعر سلطان محمد فاتح نیز، مثل بسیارى از سلاطین عثمانى، شخصیت پیچیده و چندگانه اى داشت.

بعد شهر « بلگراد » را محاصره کرد و سرانجام « صربستان » ضمیمه دولت عثمانى شد.

اروپاییان فتح قسطنطنیه را - که آخرین واقعه مهم قرون وسطى است - آغاز «قرون جدید» مى شمارند، زیرا این فتح تأثیرات مهم و عمیقى در تاریخ، مخصوصاً در تاریخ اروپا، داشت.

بدین ترتیب عثمانى ها طى یک قرن از حال چادرنشینى خارج شدند و وارث قدیمى ترین امپراتورى اروپا (امپراتورى بیزانس) گردیدند.

توفیق آنان از یک طرف به سبب ضعف و نفاق رقباى آنان و از طرف دیگر ناشى از سازمان عالى ارتش آنها بود.

خلق و خوى متناقض و چندوجهى بسیارى از سلاطین عثمانى هنوز هم میان تاریخ نگاران موضوع بحث و جدل و حتى مایه حیرت است.

درهرکجا که دانشمند بلندپایه اى را مى یافت ، براى آوردنش به استانبول دست به هر کوششى مى زد.

سلطان محمد فاتح، به سال ۸۸۶ هجرى قمرى، در پنجاه و یک سالگى، درگذشت.

سند مهمى وجود دارد مبنى بر این که بر اثر همین پنهان کارى، جسد سلطان بو گرفت و به دستور اسحاق پاشا، پیکر او را مومیایى کردند و در «جامع فاتح» به خاک سپردند....