تضمین امنیت صدور نفت:
آنچه بیش از هر عامل دیگری خاورمیانه را به بحرانیترین مناطق جهان تبدیل کرده، وجود منابع سرشار نفت و گاز بهعنوان ارزانترین و کمخطرترین منابع انرژی برای کشورهای صنعتی جهان است. عراق بهعنوان چهارمین کشور تولیدکننده نفت جهان و صاحب بزرگترین ذخایر شناختهشده نفتی منطقه، اینک به دست امریکا افتاده است و هماکنون کارشناسان امریکایی مشغول نوسازی تکنولوژی کشف و استخراج منابع نفت و گاز عراق هستند.
براساس پیشبینیهای بهعملآمده، در آینده نهچندان دور عراق به دومین کشور تولیدکننده نفت اوپک پس از عربستان تبدیل خواهد شد.
ایران، عراق و شش کشور عضو شورای همکاری خلیجفارس حدود دوسوم ذخایر نفتی ثابتشده جهان را در اختیار دارند. این کشورها بیستوهشتدرصد تولید جهان را به خود اختصاص دادهاند. ذخایر شناختهشده عربستان و عراق، به ترتیب، بیشترین میزان این ذخایر را از میان کشورهای یادشده به خود اختصاص دادهاند. البته وضعیت ذخایر نفتی عراق به دلیل انزوا و تحریمهای سازمان ملل بهطور دقیق مشخص نیست، اما ممکن است عراق در آینده از نظر منابع شناختهشده به رتبه اول در خاورمیانه تبدیل شود. علاوهبرآن، قطعی است که ایران، عراق و قطر در منطقه و حتی در جهان، پس از روسیه، بهترتیب صاحب بزرگترین ذخایر گاز طبیعی هستند. اهمیت این مساله زمانی آشکار میشود که توجه کنیم درحالحاضر اهمیت گاز برای جهان صنعتی هر روز بیشتر میشود.
ازسویدیگر امریکا با تسلط بر منابع نفت و گاز عراق که تامینکننده عمده نیاز انرژی چین، ژاپن و فرانسه است، اینک میتواند با فشارآوردن به این کشورها سیاست یکجانبهگرایی خود را بر آنان تحمیل کند. سفر اخیر جرج بوش به افغانستان، پاکستان و هند، ضمناینکه یک سفر دورهای دیپلماتیک برای فشارآوردن بر رهبران این کشورها برای همسوشدن آنان با سیاستهای امریکا در منطقه علیه ایران بود، به امضای موافقتنامهای میان جرج بوش و همتای هندی وی درخصوص کمک امریکا به تاسیسات هستهای غیرنظامی هند انجامید که تاحدودزیادی نیازهای انرژی هند را تامین میکند. این موافقتنامه ممکن است توافقات میان ایران، پاکستان و هند مبنی بر تاسیس خط هفتصدوپنجاه کیلومتری انتقال نفت و گاز ایران از طریق پاکستان به هند را متزلزل سازد.
آنچه حساسیت بیشتر امریکا را نسبت به خاورمیانه برمیانگیزد، سرمایهگذاریهای امریکا و سایر کشورهای غربی و حتی چین و ژاپن در حوزههای نفتی است؛ مضافا اینکه نفت خاورمیانه علیرغم حوزههای رقیبی که از سال 1973 در دنیا پیدا شدهاند، هنوز هم سهم قابلملاحظهای در چرخه صنعت نفت دارد. حضور نظامی امریکا و برخی کشورهای اروپایی در آبهای خلیجفارس، نشانهای از علاقمندی این کشورها به تضمین استخراج و صادرات نفت از تنگه هرمز بهعنوان بزرگترین گذرگاه نفتی جهان است.