89 سال از انقلاب اکتبر در سال 1917 می گذرد که کارگران ، دهقانان و سربازان روسیه با انقلاب خود ، رژیم بورژوا – زمین دار روسیه – را سرنگون کردند و رژیم فرسوده و فرتوت تزاری را سرنگون کردند .
انقلاب اکتبر تحت رهبری لنین و حزب بلشویک ، حکومت کارگران و دهقانان و جمهوری های سوسیالیستی اتحاد شوروی را بوجود آورد .
انقلاب کبیر اکتبر آغاز گر دوران نوینی در تاریخ بشر بود .
تا آن زمان انقلاب ها ، جای یک طبقه استثمارگر یا یک گروه حاکم را با یک طبقه استثمارگر و یک گروه حاکم دیگر تعویض کرده بودند .
اما این انقلابی بود که برای اولین بار در تاریخ ، در یک کشور وسیع و پهناور ، طبقات استثمارگر را از قدرت به زیر آورد و بجای آن ها ، طبقات استثمار شده را قرار داد .
انقلاب اکتبر با درهم شکستن یکی از افسانه های دیرپا د تاریخ بشر ، برای اولین بار نشان داد که زمین داران و سرمایه داران و یا مباشران و کارگزاران آن ها ، دارای حق الهی برای حکومت دائمی بر کشور و مردم آن نیستند .
انقلاب اکتبر ثابت کرد که زحمتکشان هم می توانند حکومت کرده و اداره امور کشور و زندگی خود را به دست گیرند .
انقلاب ۱۹۱۷ روسیه، جنبشی سیاسی در روسیه بود که در سال ۱۹۱۷ با سرنگونی دولت موقت که بعد از حکومت تزارها به روی کار آمده بود به اوج خود رسید و به برپایی اتحاد شوروی (که تا سال ۱۹۹۱ برقرار بود) انجامید.
این انقلاب در دو مرحله صورت گرفت:
ابتدا انقلاب فوریه ۱۹۱۷ بود که تزار نیکولای دوم، آخرین تزار روسیه، را از سلطنت خلع کرد.این انقلاب پس از کمی کش و قوس دولت موقت، به رهبری الکساندر کرنسکی، را به قدرت رساند.
دومین مرحله، انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ است.
انقلاب اکتبر که تحت نظارت حزب بلشویک (منشعب از حزب سوسیال-دموکرات کارگری روسیه) و به رهبری ولادیمیر لنین به پیش می‌رفت، قدرت را طی یک یورش نظامی همه جانبه به کاخ زمستانی سن پترزبورگ و سایر اماکن مهم از دولت موقت گرفت.
در این انقلاب افراد بسیار کمی کشته شدند.
در طول این انقلاب در شهرهای اصلی روسیه همانند مسکو و سن پترزبورگ رویدادهای تاریخی برجسته‌ای رخ دادند.
انقلاب در مناطق روستایی و رعیتی نیز پابه‌پای مناطق شهری در حال پیشروی بود و دهقانان زمین‌ها را تصرف کرده و در حال توزیع مجدد آن در میان خود بودند
پیش زمینه های انقلاب روسیه :
جامعه روسیه قطعا ً متاثر از موقعیتش بین اروپا و آسیا بود و با ادغام سیستم های متفاوت اجتماعی و سیاسی دو قاره بشیوه خاص خود ، یک موقعیت بینابینی را بین این دو قاره اشغال کرد .
این موقعیت دو پهلوی بین المللی نه تنها بر گذشته ی دورش ، بلکه همچنین بر مسایل انقلابش در دو دهه ی نخست قرن 20 بطور قاطعی تاثیر گذاشت .
این موقعیت دو پهلوی بین المللی نه تنها بر گذشته ی دورش ، بلکه همچنین بر مسایل انقلابش در دو دهه ی نخست قرن 20 بطور قاطعی تاثیر گذاشت .
اقتصاد روسیه تلفیقی بود از تولید دهقانی عقب مانده آسیایی و اقتصاد مدرن صنعتی اروپائی .
وضعیت رعیتی در اشکال کوناگون برای اکثریت عظیم دهقانان روسیه در عمل بر جای ماند .
بدین ترتیب ، در مراحل اولیه توسعه ی محدود کشاورزی سرمایه دارانه مانع ایجاد شد.
این آغازها صرفاً موجب تجزیه ی روستاهای روسیه و فقر توصیف ناپذیرشان شدند بدون آنکه وضعیت دهقان زنجیر شده به زمینی که دیگر قادر نبود غذایش را تامین کند را تغییر دهند.
کشاورزی روسیه که چهار پنجم جمعیت روسیه و بیش از نیمی از تولید کل را در بر می گرفت، تا سال 1917 یک اقتصاد فئودالیِ آمیخته با عناصر پراکنده ی سرمایه داری بود.
صنعت روسیه توسط رژیم تزاری با کشور پیوند خورده بود --رژیمی که می خواست بخصوص در تولید تجهیزات نظامی از کشورهای خارجی مستقل باشد.
اما، از آنجا که روسیه فاقد شالوده ی یک سیستم بخوبی پیشرفته ی صنعتگری و مبادی اولیه جهت ایجاد یک طبقه ی «کارگران آزاد» بود، این سرمایه داری دولتی با آنکه بعنوان رژیمی برای تولید انبوه متولد شد، اما طبقه کارگر مزدبگیر بوجود نیاورد.
یک سیستم رعیتیِ سرمایه دارانه بود، و تا سال 1917 اثرات قوی این ویژه گی را در اشکالی مثل شیوه ی پرداخت دستمزد، ساختمان و خوابگاه کارگری، قوانین اجتماعی و غیره حفظ نمود.
کارگران روسی از اینرو نه تنها از نظر فنی عقب مانده بودند، بلکه همچنین تا حد زیادی بیسواد و بخش وسیعی از آنها مستقیم یا غیرمستقیم وابسته به روستاها بودند.
در بسیاری از شاخه های صنعتی، نیروی کار عمدتاً از کارگر فصلیِ دهقانی که ارتباط دائمی با شهر نداشت تشکیل شده بود.
خود صنعت روسیه تا سال 1917 یک سیستم تولیدی سرمایه داری آمیخته با عناصر پراکنده ی فئودالی بود.
کشاورزی فئودالی و صنعت سرمایه داری بدین ترتیب متقابلاً در عناصر اساسی یکدیگر نفوذ کرده و در سیستمی درهم آمیخته شده بودند که نه اصول اقتصاد فئودالی می توانست برآن ناظر باشد، و نه اینکه می توانست بنیادهای توسعه ی ارگانیکی برای عناصر صنعتی اش فراهم کند.
«قانون اساسی»، «حق رای» و سیستم «خودگردانی» نمی توانستند عجز تمام طبقات در دولت تزاریستی را بپوشانند.
دولتی که تحت شرایط عقب ماندگی اقتصادی، روش حکومتی ببار آورد که مخلوطی از حکومت مطلقه اروپائی و حکومت استبدادی شرقی بود.
وظایف اقتصادی و سیاسی انقلاب روسیه : وظیفه ی اقتصادی انقلاب روسیه، اول، زدودن فئودالیسم ملکیِ مستور و استثمار تداوم یافته ی دهقانان بعنوان رعایا از سوی این فئودالیسم، همراه با صنعتی کردن کشاورزی، و قراردادن آن در سطح تولید کالائی مدرن؛ دوم، ممکن ساختن آفرینش نامقیدِ طبقه ای از «کارگران آزادِ» واقعی، و رها ساختن پیشرفت صنعتی از تمام زنجیرهای فئودالی اش بود.
یعنی اساساً وظایف انقلاب بورژوائی.
از نظر سیاسی، وظایف در برابر انقلاب روسیه اینها بودند: نابودی حکومت مطلقه، لغو اشرافیت فئودالی و نیز قدرت روحانیون، و ایجاد ساختاری سیاسی و دستگاهی اداری که از نظر سیاسی اجرای وظایف اقتصادی انقلاب را تضمین کند.
وظایف سیاسی انقلاب روسیه، از اینرو، کاملاً منطبق با پیش فرض هایش، یعنی وظایف انقلاب بورژوائی، بود.
انقلاب اکتبر و مشکلات انقلاب : نیرو و توان عظیم انقلاب اکتبر در این واقعیت منعکس است که کارگران و دهقانان متشکل در ارتش سرخ توانستند همه گروه های افسران و نظامیان حرفه ای و مزدوران جنگ دیده در سمت ضد انقلاب را شکست دهند و ریشه کن کنند و در جنگ تحمیلی که وینستون چرچیل آنرا « مارش 14 ارتش » نامیده بود ، حملات چند جانبه دشمنان خارجی انقلاب را درهم شکستند .
در نتیجه جنگ جهانی اول و جنگ تحمیلی ضد انقلاب داخلی و خارجی ، کشور ویران شد .
اما مردم شوروی توانستند در عرض کمتر از دو دهه و نیم ، روسیه ویران را به دومین قدرت صنعتی و اقتصادی جهان تبدیل کنند .
اما اتحاد شوروی یکبار دیگر مجبور به جنگ شد .
این بار با هیتلر فاشیست ، با یک حمله اهریمنی و متکی بر ارتشی عظیم و با استفاده از منابع کل اروپا به شوروی حمله کرد .
مردم شوروی به مصاف ارتش هیتلری شتافتند و با دادن قربانیان بیشمار آنرا تار و مار کردند .
اتحاد شوروی با شکست دادن هیتلر ، جهان را از خطر فاشیسم نجات داد .
این ها برخی از واقعیات تارخی اند که گذشت زمان از اهمیت آن ها نمی کاهد .
مردم شوروی ، بعد از شکست فاشیسم ، یک بار دیگر وظیفه بازسازی کشور خود را بر دوش گرفته و این بار هم به پیروزی دست یافتند .
پیشرفت فنی و علمی اتحاد شوروی در حدی بود که توانست برای اولین با فضا را به تسخیر بشر در آورد .
فروپاشی شوروی : علارغم پیشرفت های علمی ، اقتصادی ، هنری و فرهنگی جامعه شوروی ، در نتیجه عملکرد خطاها و انحرافات مختلف کومونیسم ، که برخی از آنها قدیمی تر از بقیه بودند ( مانند پرستش بت گونه لنین ) و در نتیجه توطئه مشترک دشمنان داخلی و خارجی سرانجام در آغاز دهه 1990 همانطور که حضرت آیت اله خمینی ( رهبر انقلاب ایران ) پیش بینی کرده بود اتحاد شوروی ، متلاشی شد .