بیوتروریسم، عبارتست از سوء استفاده از عوامل میکروبی یا فرآوردههای آنها یا به عبارت جامعتر؛ استفاده از عوامل بیولوژیک، به منظور ارعاب یا هلاکت انسانها و نابودی دامها یا گیاهان و هرچند افکار و بعضا اعمال بیوتروریستی، درسطح محدودی از دیرباز سابقه داشته است ولی اخیرا در سطح وسیعی در محافل پزشکی و بهداشت، مطرح گردیده ، بیش از بیست جنگ افزار بیولوژیک را شناسائی و براساس میزان کارائی آنها، طبقه بندی نموده اند و جدیت موضوع در حدی است که برخی از کشورها به تولید این سلاح ها پرداخته و بعضی دیگر، پرسنل ارتش خود را علیه برخی از عوامل میکربی بیوتروریسم، واکسینه کرده جهت ارتقاء آگاهیهای عمومی و مخصوصا افراد در معرض خطر، قدمهای موثری برداشتهاند و علاوه بر اینها در نیمه دوم سال 2001 میلادی در ایالات متحده آمریکا از جنگ افزار آنتراکس، استفاده شده است.
ضمنا هرچند منحنی همه گیری ناشی از بیوتروریسم، ممکن است کاملا شبیه منحنی همه گیریهای طبیعی باشد ولی از آنجا که ممکن است گاهی تفاوتهائی با یکدیگر داشته باشند لذا توصیه شده است جهت تشخیص زودرس حملات بیوتروریستی، به وضعیت طبیعی، روند همیشگی و سایر کلید های همه گیری شناختی بیماریها و بویژه بیماریهای بومی هر منطقه توجه و نظارت کامل داشته باشیم و آموزش جنبه های پزشکی و بهداشتی دفاع بیولوژیک، تهیه واکسن و سایر فرآورده های پیشگیرنده و درمانی که یک وظیفه پزشکی و بهداشتی و نه یک اقدام نظامی است را نیز مدّ نظر قرار دهیم و در عین حال با منع تولید و استفاده از جنگ افزارهای بیولوژیک، محورهای صلح آمیز بین کشورها را تقویت و از طرح مسائل تنش زا و جنگ افروز، که نهایتا ممکن است به جنگ بیولوژیک، بیانجامد اکیدا خودداری کنیم.
تاریخچه و مبانی
بیوتروریسم عبارتست از ایجاد ترس و وحشت، با بهره گیری از عوامل زیست شناختی مختلف، جنگ افزار بیولوژیک (Biological weapon)عبارتست از وسیله ای که به منظور انتشار عمدی ارگانیسم های مولد بیماری یا فراورده های آنها توسط غذا، آب، حشرات ناقل یا به صورت افشانه (آئروسل) ، به کار برده میشود.
و(جنگ بیولوژیک Biological warfare)
عبارتست از استفاده از عوامل بیولوژیک، اعم از باکتریها، ویروسها ، گیاهان، حیوانات و فراورده های آنها به منظور اهداف خصمانه ولی در عمل، واژه بیوتروریسم را هم به معنی ارعاب و هم به مفهوم جنگ بیولوژیک، مورد استفاده قرار میدهیم.
هرچند بیوتروریسم، یکی از معضلات نوپدید بهداشت عمومی و عامل تهدید کننده کنترل عفونت، به حساب می آید و طی دهه آخر قرن بیستم، واژه های مرتبط با آن نظیر حمله بیولوژیک (B attack) ، جنگ افزار بیولوژیک، دفاع بیولوژیک B.
defense) ) و آموزش دفاع بیولوژیک (education Biodefense) برای اولین بار به فرهنگ واژههای پزشکی و بهداشت، افزوده شد ولی واقعیت اینست که افکار و اعمال بیوتروریستی همواره در اقوام مهاجم، افراد افزون طلب و رقبای سیاسی اقتصادی از یک طرف و افکار مدافعه گرانه یا تلافی جویانه در افراد، ارتش ها و دولتها و شخصیتهای مورد تهدید، از طرف دیگر، از هزاران سال قبل وجود داشته و گاهی ظاهر افسانه گونه و باورناکردنی به خود گرفته است.
مثلا در کتاب ذخیره خوارزمشاهی که اولین دائره المعارف پزشکی به زبان فارسی محسوب میشود و توسط دانشمند ایرانی، سیداسماعیل جرجانی در قرن ششم هجری شمسی، تالیف گردیده است آمده است که: بعضی از ملوک، کنیزکان را به زهر، بپرورند چنانکه خوردن آن ایشان را عادت شود و زیان ندارد.
این از بهر آن کنند تا آن کنیزک را به تحفه (هدیه) یا به حیله دیگر به خصمی که ایشان را بًوَد برسانند تا به مباشرت آن کنیزک، هلاک شوند و ابن سینا نیز در اوائل هزاره دوم میلادی در دائره المعارف قانون در طب همین مطلب را بیان نموده ، دکتر الگود در کتاب تاریخ پزشکی ایران و سرزمینهای خلافت شرقی، سم مزبور را هند گیاه البیش نامیده که نوعی سم بیولوژیک به حساب می آید.
جرجانی در کتاب ذخیره خوارزمشاهی و خُفِ عَلائی رهنمود های جالب توجهی را در رابطه با پیشگیری از بیوتروریسم گوارشی که در آن زمان رایجترین راه ارعاب و هلاکت مخفیانه شخصیت ها و رقبا بوده است ارائه داده، متذکر میشود کسانی را که از این کار، اندیشه باشد احتیاط آنست که طعامی که طعم آن قوی باشد نخورند مثلا طعامی که سخت ترش یا سخت شیرین یا سخت شور یا سخت تیز (تند) باشد نخورند، از بهر آنکه کسانیکه خواهند کسی را چیز های زیانکار دهند، به چنین طعام هائی مزه آن بپوشند و لذا آنجا که تهمت اینکار باشد هیچ نباید خورد و اگر ضرورت افتاد چنان جای گرسنه و تشنه حاضر نباید شد
.
علاوه بر اینها به گواهی تاریخ، بسیاری از رهبران و شخصیت های مذهبی را با مواد بیولوژیک به شهادت رسانده اند و حتی در قرن چهاردهم میلادی نیروهای مهاجم تاتار، با پرتاب اجساد قربانیان طاعون به داخل شهر Kaffa باعث ابتلاء تعداد زیادی از آنها و قتل عده کثیری از آنان گردیده ، ژاپن در جنگ جهانی دوم و شوروی سابق به هنگام محاصره شهر استالینگراد بوسیله آلمان ها در سطح وسیعی از سلاح های بیولوژیک، استفاده کرده اند.
به طوری که طی سال های 1767-1754 در حمله فرانسویها به سرخپوستان بومی آمریکا نیروهای انگلستان با چهرهای ظاهرا بشردوستانه به کمک سرخپوستان بومی برخاسته، با اهدای ملحفه، دستمال و پارچه های آغشته به ویروس آبله به آنان عده کثیری را به کام بیماری و مرگ می کشاند، طی جنگ جهانی اول، ارتش آلمان به آلوده کردن علوفه حیوانات و احشامی که برای متفقین ارسال می شده است پرداخته، گوسفندانی که از رومانی به روسیه ارسال می شده اند را با باسیل آنتراکس و بورخولدریا مالئی، آلوده می کند و دست به آلوده کردن 4500 راس قاطر متعلق به سواره نظام فرانسه با بورخولدریا مالئی می زند، ژاپن در سال های 1945-1932 در شهر مَنچوری چین، اهداف مرتبط با جنگ های بیولوژیک خود را در زندانیان این شهر به آزمون می گذارد و زندانیان را پس از آلوده کردن به باسیل آنتراکس، مننگوکوک، شیگلا، بورخولدریا مالئی، سالمونلا، ویبریوکلرا، یرسینیا پستیس، ویروس آبله و سایر عوامل عفونتزا مورد مطالعه قرار داده تعدادی از شهرهای کشور چین را مورد حملات بیولوژیک، قرار میدهد و منابع آب و غذای آنان را با عامل سیاه زخم، شیگلا، سالمونلا، ویبریو کلرا و یرسینیا پستیس، می آلاید و محیط های کشت عوامل میکربی را به سوی خانه های مسکونی، پرتاب نموده و یا بوسیله هواپیما های نظامی و به صورت افشانه به سوی آنها شلیک می نماید و حتی در حملات هوائی خود هربا ر حدود پانزده میلیون کک آلوده به باسیل طاعون را به سوی مردم آن کشور، رها می نماید و گاهی شراره های این آتش افروزی، دامنگیر خود او نیز می شود به طوری که در سال 1942 در اردوگاه چکیانگ ، حدود ده هزار نفر از افراد ارتش ژاپن دچار وبا ، اسهال خونی و طاعون شده حدود 1700 نفر آنان قربانی این بیماری ها گردیده و بعدا مشخص می شود که منبع این همه گیری ها را جنگ افزارهای بیولوژیکی تشکیل می دهد که به منظور اهداف بیوتروریستی به وسیله خود ژاپنی ها تهیه شده بوده است و بار دیگر ارتش آلمان در سال 1945 در شمال غربی Bohemia منابع عظیم آب آشامیدنی مردم را آلوده به فاضلاب می نماید و نیروهای انگلیس و آمریکا نیز بارها به تولید و مصرف این سلاح ها پرداخته با بهره گیری از تکنولوژی جدید به مدرنیزه کردن این سلاح ها پرداخته اند و در مجموع، اغلب کشورهای صنعتی جهان و در راس آنها روسیه، آمریکا، انگلستان، فرانسه، ژاپن و کانادا انواع سلاح های بیولوژیک را تولید و بعضا مورد استفاده نیز قرار داده اند به طوری که از باسیل آنتراکس، هر شش کشور، از کوکوباسیل بروسلا کشورهای روسیه، آمریکا، فرانسه و کانادا، از کلامیدیا پسیتاسی، روسیه از مایکوباکتریوم توبرکولوزیس، فرانسه، آلمان، ژاپن، انگلستان و آمریکا از بورخولدریا مالئی، فرانسه، ژاپن، انگلستان و روسیه از توکسین تتانوس، آلمان، ژاپن، انگلستان و روسیه از ویبریو کلرا، آلمان، ژاپن، انگلستان و روسیه از یرسینیا پستیس، فرانسه، انگلستان، آمریکا و روسیه از ویروس ابولا، ژاپن از ویروس عامل تب خونریزی دهنده کره ای، تمامی این کشورها به جز آلمان از توکسین بوتولینوم، فرانسه، ژاپن، انگلستان، آمریکا و روسیه از توکسین Ricin (سم کرچک) ، انگلستان ار آنتروتوکسین B استافیلوکوک، ژاپن، از سم مار و توکسن ماهی (Tetrodotoxin) ، آمریکا از قارچ کوکسیدیوایدس ایمیتیس، ژاپن از عامل مالاریا، آلمان از علف هرزه و آمریکا و روسیه، از پاتوژن های گیاهان (Phytopathogens) آمریکا و روسیه، استفاده نموده یا به تولید آن اقدام کرده اند و همه این وقایع، حاکی از قدمت افکار و ندرتا اعمال بیوتروریستی است ولی از آنجا که طی چند سال اخیر در نوشته های پزشکی و ایستگاه های مختلف Internet مقالات بی شماری در زمینه بیوتروریسم نگاشته شده است و اخبار و اطلاعاتی مبنی بر تولید جنگ افزار های بیولوژیک و حتی استفاده از آنها بوسیله برخی از کشور ها در دست میباشد و بدینوسیله بهداشت عمومی، تهدید شده است شکی باقی نمی ماند که لازم است درس جنبه های پزشکی و بهداستی دفاع بیولوژیک در برنامه آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی و بویژه رشته فوق تخصصی بیماریهای عفونی و گرمسیری، گنجانده شود هرچند بیوتروریسم، یکی از معضلات نوپدید بهداشت عمومی و عامل تهدید کننده کنترل عفونت، به حساب می آید و طی دهه آخر قرن بیستم، واژه های مرتبط با آن نظیر حمله بیولوژیک (B attack) ، جنگ افزار بیولوژیک، دفاع بیولوژیک B.
defense) ) و آموزش دفاع بیولوژیک (education Biodefense) برای اولین بار به فرهنگ واژههای پزشکی و بهداشت، افزوده شد ولی واقعیت اینست که افکار و اعمال بیوتروریستی همواره در اقوام مهاجم، افراد افزون طلب و رقبای سیاسی ـ اقتصادی از یک طرف و افکار مدافعه گرانه یا تلافی جویانه در افراد، ارتش ها و دولتها و شخصیتهای مورد تهدید، از طرف دیگر، از هزاران سال قبل وجود داشته و گاهی ظاهر افسانه گونه و باورناکردنی به خود گرفته است.
مثلا در کتاب ذخیره خوارزمشاهی که اولین دائره المعارف پزشکی به زبان فارسی محسوب میشود و توسط دانشمند ایرانی، سیداسماعیل جرجانی در قرن ششم هجری شمسی، تالیف گردیده است آمده است که: "بعضی از ملوک، کنیزکان را به زهر، بپرورند چنانکه خوردن آن ایشان را عادت شود و زیان ندارد.
این از بهر آن کنند تا آن کنیزک را به تحفه (هدیه) یا به حیله دیگر به خصمی که ایشان را بًوَد برسانند تا به مباشرت آن کنیزک، هلاک شوند و ابن سینا نیز در اوائل هزاره دوم میلادی در دائره المعارف " قانون در طب" همین مطلب را بیان نموده ، دکتر الگود در کتاب تاریخ پزشکی ایران و سرزمینهای خلافت شرقی، سم مزبور را " هند گیاه البیش" نامیده که نوعی سم بیولوژیک به حساب می آید.
جرجانی در کتاب ذخیره خوارزمشاهی و خُفِ عَلائی رهنمود های جالب توجهی را در رابطه با پیشگیری از بیوتروریسم گوارشی که در آن زمان رایجترین راه ارعاب و هلاکت مخفیانه شخصیت ها و رقبا بوده است ارائه داده، متذکر میشود " کسانی را که از این کار، اندیشه باشد احتیاط آنست که طعامی که طعم آن قوی باشد نخورند مثلا طعامی که سخت ترش یا سخت شیرین یا سخت شور یا سخت تیز (تند) باشد نخورند، از بهر آنکه کسانیکه خواهند کسی را چیز های زیانکار دهند، به چنین طعام هائی مزه آن بپوشند و لذا آنجا که تهمت اینکار باشد هیچ نباید خورد و اگر ضرورت افتاد چنان جای گرسنه و تشنه حاضر نباید شد.
به طوری که طی سال های 1767-1754 در حمله فرانسویها به سرخپوستان بومی آمریکا نیروهای انگلستان با چهرهای ظاهرا بشردوستانه به کمک سرخپوستان بومی برخاسته، با اهدای ملحفه، دستمال و پارچه های آغشته به ویروس آبله به آنان عده کثیری را به کام بیماری و مرگ می کشاند، طی جنگ جهانی اول، ارتش آلمان به آلوده کردن علوفه حیوانات و احشامی که برای متفقین ارسال می شده است پرداخته، گوسفندانی که از رومانی به روسیه ارسال می شده اند را با باسیل آنتراکس و بورخولدریا مالئی، آلوده می کند و دست به آلوده کردن 4500 راس قاطر متعلق به سواره نظام فرانسه با بورخولدریا مالئی می زند، ژاپن در سال های 1945-1932 در شهر مَنچوری چین، اهداف مرتبط با جنگ های بیولوژیک خود را در زندانیان این شهر به آزمون می گذارد و زندانیان را پس از آلوده کردن به باسیل آنتراکس، مننگوکوک، شیگلا، بورخولدریا مالئی، سالمونلا، ویبریوکلرا، یرسینیا پستیس، ویروس آبله و سایر عوامل عفونتزا مورد مطالعه قرار داده تعدادی از شهرهای کشور چین را مورد حملات بیولوژیک، قرار میدهد و منابع آب و غذای آنان را با عامل سیاه زخم، شیگلا، سالمونلا، ویبریو کلرا و یرسینیا پستیس، می آلاید و محیط های کشت عوامل میکربی را به سوی خانه های مسکونی، پرتاب نموده و یا بوسیله هواپیما های نظامی و به صورت افشانه به سوی آنها شلیک می نماید و حتی در حملات هوائی خود هربا ر حدود پانزده میلیون کک آلوده به باسیل طاعون را به سوی مردم آن کشور، رها می نماید و گاهی شراره های این آتش افروزی، دامنگیر خود او نیز می شود به طوری که در سال 1942 در اردوگاه چکیانگ ، حدود ده هزار نفر از افراد ارتش ژاپن دچار وبا ، اسهال خونی و طاعون شده حدود 1700 نفر آنان قربانی این بیماری ها گردیده و بعدا مشخص می شود که منبع این همه گیری ها را جنگ افزارهای بیولوژیکی تشکیل می دهد که به منظور اهداف بیوتروریستی به وسیله خود ژاپنی ها تهیه شده بوده است و بار دیگر ارتش آلمان در سال 1945 در شمال غربی Bohemia منابع عظیم آب آشامیدنی مردم را آلوده به فاضلاب می نماید و نیروهای انگلیس و آمریکا نیز بارها به تولید و مصرف این سلاح ها پرداخته با بهره گیری از تکنولوژی جدید به مدرنیزه کردن این سلاح ها پرداخته اند و در مجموع، اغلب کشورهای صنعتی جهان و در راس آنها روسیه، آمریکا، انگلستان، فرانسه، ژاپن و کانادا انواع سلاح های بیولوژیک را تولید و بعضا مورد استفاده نیز قرار داده اند به طوری که از باسیل آنتراکس، هر شش کشور، از کوکوباسیل بروسلا کشورهای روسیه، آمریکا، فرانسه و کانادا، از کلامیدیا پسیتاسی، روسیه از مایکوباکتریوم توبرکولوزیس، فرانسه، آلمان، ژاپن، انگلستان و آمریکا از بورخولدریا مالئی، فرانسه، ژاپن، انگلستان و روسیه از توکسین تتانوس، آلمان، ژاپن، انگلستان و روسیه از ویبریو کلرا، آلمان، ژاپن، انگلستان و روسیه از یرسینیا پستیس، فرانسه، انگلستان، آمریکا و روسیه از ویروس ابولا، ژاپن از ویروس عامل تب خونریزی دهنده کره ای، تمامی این کشورها به جز آلمان از توکسین بوتولینوم، فرانسه، ژاپن، انگلستان، آمریکا و روسیه از توکسین Ricin (سم کرچک) ، انگلستان ار آنتروتوکسین B استافیلوکوک، ژاپن، از سم مار و توکسن ماهی (Tetrodotoxin) ، آمریکا از قارچ کوکسیدیوایدس ایمیتیس، ژاپن از عامل مالاریا، آلمان از علــــف هرزه و آمریکا و روسیه، از پاتوژن های گیاهان (Phytopathogens) آمریکا و روسیه، استفاده نموده یا به تولید آن اقدام کرده اند و همه این وقایع، حاکی از قدمت افکار و ندرتا اعمال بیوتروریستی است ولی از آنجا که طی چند سال اخیر در نوشته های پزشکی و ایستگاه های مختلف Internet مقالات بی شماری در زمینه بیوتروریسم نگاشته شده است و اخبار و اطلاعاتی مبنی بر تولید جنگ افزار های بیولوژیک و حتی استفاده از آنها بوسیله برخی از کشور ها در دست میباشد و بدینوسیله بهداشت عمومی، تهدید شده است شکی باقی نمی ماند که لازم است درس " جنبه های پزشکی و بهداستی دفاع بیولوژیک" در برنامه آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی و بویژه رشته فوق تخصصی بیماریهای عفونی و گرمسیری، گنجانده شود.
این عوامل را به طرق مختلفی طبقه بندی نموده اند که ذیلا به برخی از آنها اشاره میگردد: 1 ـ براساس پاتوژن های تکثیریابنده، توکسین ها یا تعدیل کننده های بیولوژیک (Biomodulator) 2 ـ براساس هدف مورد نظرشان که ضد انسانی، ضد حیوانی و یا ضد گیاهی باشد.
3 ـ براساس دارا بودن یا فقدان قدرت انتقال ثانویه.
در طبقه بندی جدول 1 ـ به عوامل بیولوژیک با قدرت تکثیر یابنده و قابلیت انتقال و انتشار و بیماریزائی مختلف، پرداخته شده است جدول 1 ـ عوامل سببى بیوتروریسم ویژگیهاى گروه " الف" : * به آسانی منتشر میشوند و یا از فردی به فرد دیگر، انتقال می یابند.
* موارد مرگ زیادی به بار می آورند و اثرات مهمی بر بهداشت عمومی، اعمال می نمایند.
* باعث ایجاد وحشت عمومی و از هم پاشیدگی جامعه، میگردند.
* جهت جبران لطمات بهداشتی ناشی از آنها و سازماندهی مجدد، نیاز به عملیات ویژهای میباشد.
عوامل بیماریزاى گروه " الف" : * واریولا ماژور (عامل آبله) * باسیلوس آنتراسیس ( عامل سیاه زخم) * یرسینیا پستیس (عامل طاعون) * کلوستریدیوم بوتولینوم (عامل بوتولیسم) * فرانسیسلا تولارنسیس (عامل تولارمی) * فیلوویروسها.
ـ تب هموراژیک ابولا.
ـ تب هموراژیک ماربورگ.
* آرنا ویروسها.
ـ لاسا (تب لاسا) 0 ـ جونین (تب هموراژیک آرژانتینی) 0 ویژگیهاى گروه "ب" : * با سهولت نسبی، انتشار می یابند.
* بیماری با شدت متوسط و مرگ و میر پائینی به بار می آورند.
* نیاز به اقدامات تشخیصی خاص و نظارت بعدی دارند.
عوامل بیماریزاى گروه " ب" : * کوکسیلا بورنیتی (تب (Q * گونه های بروسلا (بروسلوز) * بورخولدریا مالئی (گلاندرز) * ویروسهای آلفا.
ـ آنسفالیت ونزوئلائی.
ـ آنسفالیت اسبی شرقی و غربی.
* کلوستریدیوم پرفرنژنس.
* آنتروتوکسینB استافیلوکوک.
* گونه های سالمونلا.
* شیگلا دیسانتریه.
* اشریشیا کولی O157:H7 .
* ویبریو کلرا.
* کریپتوسپوریدیوم پاروم.
ویژگیهاى گروه " ج" : شامل پاتوژن های نوپدیدی که با بهره گیری از مهندسی ژنتیک، قابلیت تغییر به منظور تولید و انتشار انبوه را دارا میباشند، زیرا: * در دسترس هستند.
* به آسانی قابل تولید و انتشار میباشند.
* دارای قابلیت بالقوه ایجاد بیماری در سطح وسیع، کشندگی زیاد و اثرات تخریبی عظیم بر پیکره بهداشت، میباشند.
عوامل بیماریزاى گروه " ج" : * ویروس نیپا (Nipah).
* ویروسهای هانتا.
* ویروس های عامل تب های هموراژیک منتقله از طریق کنه.
* ویروسهای مولد آنسفالیت منتقله از طریق کنه.
* ویروس عامل تب زرد.
* مایکوباکتریوم توبرکولوزیس مقاوم به چندین دارو.
جالب توجه است که براساس منطق نظامیها یک جنگ افزار بیولوژیک مناسب باید از قابلیت اطمینان بالائی برخوردار بوده، قابل هدفگیری دقیق به سمت دشمن باشد، با قیمت نازل، قابل تهیه باشد، از قابلیت تولید افشانه پایدار برخوردار بوده و ضمنا باعث ایجاد همه گیری در سطح محدودی بشود و لذا بر این اساس مناسبترین جنگ افزارهای موجود را شامل عوامل مولد سیاه زخم، طاعون، تولارمی، بروسلوز، تب Q ، آنسفالیت های اسبی، تب های خونریزی دهنده و آبله، ذکر کرده اند (2).
گاهی یک عامل بیولوژیک، بعنوان یک ارگانیسم تغییریافته بوسیله مهندسی ژنتیک که مقاوم به تمامی واکسن ها و داروها با قابلیت سرایت زیاد و توانائی آسیب رسانی به هزاران نفراست در نظر گرفته میشود و لذا میزان سوء ظن و سعی و کوشش ما در ارتباط با یک حمله بیولوژیک باید در حد بالائی باشد !
چرا که چنین حملاتی دارای الگوی قابل پیش بینی نمی باشند.
علاوه براین یک طغیان کوچک بیماری ممکن است به منزله اولین زنگ خطر بروز حمله بسیار عظیمی باشد و لذا تشخیص زودرس و بر قراری اقدامات پیشگیرنده ای نظیر مصرف واکسن یا آنتی بیوتیک های موثر، میتواند منجر به نجات جان هزاران نفر انسان شود.
AGROTERRORISM در نتیجه هجوم تروریستها در 11، ماه سپتامبر نشان میدهد که انواع تروریسم در حال افزایش است و حتی شامل Agroterrorism میشود.Agroterrorism یعنی عکس العمل آگاهانه یا مغرضانه هر شخصی که از اسلحه در برابر صنعت کشاورزی و تهیه غذا استفاده میکند.
حتی قبل از یازدهم سپتامبر، قانون گذاران هندی بر تروریسم کشاورزی حیوان تاکید داشتند و در سال 2001 تبصرهای را در این زمینه صارد نمودند که در آن Agroterrorism به عنوان سلاح تخریب عمومی طبقه بندی شده بود.
در این تبصره مجازات کمی برای گسترش بیماریها وجود دارد.
قانون جدید ایا لات متحده آمریکا Agroterrorism را اینگونه تعریف مکند میگوند که Agroterrorism جنایت درجه C است و جریمه جنایی برای افرادی که تحت تاثیر آن قرار میگرید، تعلق دارد.
در بقیه ایالاتها مثل پنسیلوانیا، جریمه نقدی در نظر گرفته شده است.
کسی نمیتواند خطرارت Agroterrorism را شرح دهد.
احتمال خطر مربوط به متخصصین ضد تروریست است.
در اینجا خطرات پولی، تاریخچه و توصیههای مواجه شدن با Agroterrorism شرح داده شده است.
خطرات پولی: بهای رفع شیوع بیماریهای حیوانات بیش از انهدام دامها است.Ken Foster پروفسور موسسه PURDUE در بخش اقتصاد کشاورزی میگوید شیوع Agroterrorism به نسبت شیوع طبیعی نیازمند هزینه بیشتری است چون تروریسم به صورت حساسی درپی ایجاد تخریب با قدرت هرچه بالاتری است.
متخصصین روی یک مساله تفاهم دارند.
بهای تخریب، متناسب با زمان تشخیص بیماری است.
هر قدر زمان تشخیص بیماری طولانیتر شود، شیوع بیماری بیشتر میگردد و تولید افت پیدا میکند و صادرات کشور آسیب دیده دچار تحریم میشود.
مطالب زیر اهمیت Agroterrorism بر اقتصاد کشاورزی را نشان میدهد.
حیوانات اهلی: اخیرا در بلژیک دی اکسینی که باعث سرطان میشود درچربی غذای حیوانات و جوجهها شناسایی شد.
پس از کشف بیماری، صادرات جوجه و محصولات آن و هم چنین گوشت گاو و خوک در سراسر اروپا و آسیا ممنوع شد.
بهای آلودگی به 1 میلیارد دلا رسید.
همچنین در مورد مشابهی در آمریکا، مقامات مسئول اعلام کردن که این بیماری سالیانه به صادرات کشاورزی آمریکا 140 میلیارد دلار ضرر میزند.
محصولات زراعی: در سال 1970، سفیدک سطحی برگ حدود 1 میلیارد دلار از غلات آمریکا را خراب کرد.
یک پروفسور آسیب شناس گیاهی در دانشگاه purde میگوید: اگر آفات صادرات غلات آمریکا را بتواند متوقف سازد،( مثل آفات کندم درسال 1990 ) خسارت به 100 میلیارد دلار خواهد رسید.
تاریخچه جدید Agroterrorism در طول جنگ جهانی دوم ، کانادا ، بریتانیا، ژاپن، آمریکا وUSSR در مورد بیماریهای حیوان و گیاه در برنامههای دفاعی و تهاجمی خود مطالعاتی انجام دادند.
سیاه زخم، تب مالت که بین انسان حیوان مشترکند و بین تودهها روی میدهند.
و در مورد روشهای دفاعی در مورد بیماریهای نیوکاسل، ربندرپست و طاعون مرغی مطالعه صورت گرفته است.بیماریهای محصولات در Agroterrorism عبارتند از: بیماری لکه قهوهای برنج،سفیدکها، انواع زنگها گندم.
با این وجود برنامه سلاحهای زیستی انبوه ژاپن در جنگ جهانی دوم ابتدا بیماریهای انسان را مورد توجه قرار داد و هم چنین تحقیقات زیادی هم برای بیماریهای گیاهان زراعی صورت گرفته.
آمریکا از این برنامه سلاحی در سال 1926 استفاده نمود و بررسیهای دفاعی را هم ادامه داد.
درسال 1972 ایالات متحده، بریتانیای بزرگ وکانادا در مورد استفاده از سلاحهای زیستی به توافق رسیدند.
موسوم به ( BWC ).
طبق این توافق اکتساب و استفاده از سلاحهای زیستی ممنوع شد.
درسال 1975 آمریکا بقیه ذخایر سلاح های بیوتروریسمی خود را از بین برد اما این برنامه در شوروی با ( BWC ) به اتمام نرسید.
در سال 1970 تا 1980 تعداد کارگران و متخصصین به 30000 نفر رسید و تولید 7 برابر شد و ذخایر هم دو برابر شد.به نظر میرسد که ذخایر توسعه یافته شامل بخشهایی از محصولات زراعی باشد.مثل بیماریهای زنگها، پژمردگی، سیاهک است.
در طول جنگ جهانی اول قاطر و اسبهای آلوده از آمریکا با کشتی وارد اروپا شدند در حالی که دارای بیماری سیاه زخم بودند.برای رهایی یافتن از بیماری به دهان حیوانات پوزه بند نصب شد.
عوامل بیماریزا به راحتی میتوانند به انسان منتقل شوند.در آن زمان هیچ موردی از آلودگی به انسان ثبت نشد.
امکان یا احتمال از نتیجه بحران Agroterrorism در شرایط مختلف تجربه یا اطلاعات پایینی در اختیار داریم.
هر شخصی حتی با دانش کمی از میکرو بیولوژی میتواند ارگانیزمها را که منجر به بیماری میشود را شناسی و سپس پخش نماید.
دولت آمریکا حدود 40 میلیون دلار صرف آگر تروریسم در USDA نموده است .
پاسخ به تهدید Agroterrorism و توصیههای بخش کشاورزی ایالات متحده Kohnen مینویسد: تروریست انگیزه را بالا میبرد.
مهمترین انگیزهها عبارتند از انگیزه سود و نفع اقتصادی میباشد.
و مشکلات درون گروهی می تواند باشد.
آژانسهای درگیر، برنامههای در پاسخ به تهدیدات Agroterrorism دارند.
دکتر Bret.O.Marsh میگوید: ما در ایالت ایندیانا و در USDA دارای دام پزشکان ماهری هستیم که آماده پاسخ گویی به بیماریهای خارجی هستند هیئت سلامتی حیوانات و مدیریت اضطرار هم در مورد ابتکارات مقدماتی کارکردهاند.
برای این کار اطلاعات را گرد آوری نمودهاند افرادی را تربیت کردهاند و آنها را در مدیریت اضطراری وصحنههای کشاورزی دور هم جمع کردهاند و ایندیانا را به مرحله بالای از آمادگی رساندهاند.سرویس معاینه سلامتی گیاه و حیوان برنامههای را برای برخورد در برابر تهدیدات در نظر دارد.
ضد حملههای به کاربرده شده در Agroterrorism اقتصاد دانان کشاورزی در ماه مه سال 2001 گزارشی را با عنوان اقتصاد کشاورزی Purdue که در مورد بیماریهای غذا میباشد به چاپ رساندند.
بهترین راه فقط این نیست که از طرف مرزهایمان دفاع کنیم بلکه باید در برخورد با بیماری به نحوی موثر و شایسته دفاع نماییم.
یک اقتصاد دان کشاورزی Purdue میگوید عناصر کلیدی تاثیرات اقتصاری را بدین شکل بیان مینماید: جغرافیا : کجا شیوع رخ میدهد.
زمان : چه زمانی باید جلوی شیوع گرفته شود.
استراتژی: چه استراتژی در مقابل شیوع باید به کار رود.
برای جلو گیری یا کاهش اثر بیماری دکتر Kohnen چهار ناحیه تمرکز USDA را شرح میدهد: پایه ارگانیزم، در بین بیماریهای حیوانات یا انسانها.
پایه مزرعه، دربین تکنیکهای مدیریتی برای جلوگیری از انتقال بیماری.
پایه ملی، در بین سیاستهای اتخاذ شده برای کاهش ارزشهای اقتصادی و اجتماعی.
بخش کشاورزی، در میان بیماریهای USDA برای مثال : Kohnen سفارش میکند که برای کاهش تهدید و بهایی حمله در پایه ارگانیزم، USDA باید برنامهای زیست_ امنیتی به کار گرفت و به کشاورزان آموزش داده شود.بقیه روشها شامل تربیت دام پزشکان، دانشجویان و آسیب شناسان گیاهی است.
تا آنها بتوانند بیماریها را به موقع تشخیص دهند هر روش قبل از اتخاذ نیازمند برنامههای مدیریتی خوب است.
هم چنین Foster میگوید :خوب است که روی برنامههای جزئی تاکید شود برنامههای که نشان میدهند با کمک به تولید کنندگان و با بهره گیری از مکانیزمهای میتوان جلوی خسارتها را گرفته شود.
و میبایست جلوی کسانی را که مانع از آگاهی دادن شیوع بیماری میشوند را گرفت.