مقام معظم رهبری در دیدار خود با دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد در سخنان مهمی ضمن تبیین تفاوت دیدگاه مبانی غرب و اسلام نسبت به انسان و وظایف فردی و اجتماعی او، لزوم بازشناسی الگوی توسعه و مدل مورد نیاز برای پیشرفت کشور را مورد تأکید قرار دادند و تصریح کردند: پیشرفت کشور تنها بر اساس الگوی اسلامی - ایرانی امکان‌پذیر است و مهمترین وظیفه نخبگان اعم از دانشگاهی و حوزوی تنظیم نقشه جامع پیشرفت کشور براساس مبانی اسلام است.
آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به دو دیدگاه و گرایش غلط نسبت به تحول و پیشرفت افزودند: یک دیدگاه مربوط به جریانی است که از نام توسعه و پیشرفت سوءاستفاده و تحت این شعار زیبا، خیانت‌ها و ظلم های فراوانی را در حق بشریت روا کرده است.
مقام معظم رهبری، وابستگی کشور به غرب در دوران قاجار با عنوان پیشرفت، مقابله جریان انگلیسی مشروطه با رهبران واقعی مشروطه تحت عنوان تحول خواهی، دیکتاتوری سیاه رضاخان و حکومت استبدادی محمدرضا پهلوی با شعار ترقی و اصلاح، استعمار ملتها با نام پیشرفت ملتها و ارمغان ناامنی و کشتار از جانب امریکا برای مردم عراق و افغانستان با شعار پیشرفت، دنیای آزاد و دموکراسی را نمونه‌های بارزی از سوءاستفاده از نام توسعه برشمردند و خاطرنشان کردند: دیدگاه غلط دوم نسبت به پیشرفت، جریانی است که با هرگونه تحول و نوآوری مخالفت می‌کند.
ایشان با تأکید بر اینکه بحث درخصوص الگوی پیشرفت به معنای تصمیم برای شروع پیشرفت در ایران نیست افزودند: ملت ایران از سالها قبل و با آغاز نهضت اسلامی مسیر پیشرفت خود را آغاز کرده است و تشکیل نظام اسلامی در ایران بزرگترین و شگفت آورترین تحول و پیشرفت در ایران بود زیرا یک حکومت کودتایی، مستبد و موروثی به یک حکومت مردمی واقعی تبدیل شد.
بیست عامل عقب‌ماندگی ایرانیان
گزارش سخنرانی مصطفی ملکیان در صد سال اخیر کسانی که درباره مشکلات جامعه سخن گفته‌اند و مطالعه کرده‌اند معمولا مجموعه علل و عواملی که باعث این همه مشکلات علمی و مسائل نظری برای جامعه شده است و بیچارگی و بدبختی جامعه ما را بیشتر در سه محور کندوکاو کرده‌اند.
اولین محور مداخله کشورهای خارجی، استعمار و انواع و اقسام سلطه‌طلبی‌ها بوده است.
دومین نکته رژیم‌های سیاسی حاکم و مساله سوم تلقی مردم از دین بوده است.
این سه عامل تاکنون بیشتر مورد تاکید بوده است و بسته به دیدگاه‌های مختلف بر یکی از این عوامل بیشتر تاکید شده است.
اگرچه معمولا کسی هم نیست که دو عامل را انکار کرده باشد.
اما مساله‌ای که مهمتر از این سه عامل است وضع فرهنگی مردم است.
به تعبیر دیگر آسیب‌شناسی فرهنگی مردم ایران و اینکه به لحاظ فرهنگی چه امور نامطلوبی در ذهن و ضمیرشان راسخ شده است.
بنابراین سخنان من به معنای انکار سه عامل دیگر نیست.
ولی تاکید بر این است که مهمتر ازآن نگرش‌های فرهنگی ماست.
در باب نگرش‌های فرهنگی هم من یک تفسیر دوگانه دارم.
من معتقدم وقتی گفته می‌شود که از ماست که بر ماست و اینکه گفته می‌شود ما باید از درون تغییر کنیم دو نوع تغییرکردن مراد است که من به یک نوع آن می‌پردازم.
گاه وقتی گفته می‌شود که ما باید عوض شویم یعنی تا ما رفتار اخلاقی سالمی نداشته باشیم وضعمان بهبود پیدا نمی‌کند و این نکته گفته می‌شود که سود سرانجام و بالمعاد همه در اخلاقی زیستن است.
این اخلاقی زیستن یکی از دو بخش مطلب محل اشاره من است.
اما وضع فرهنگی به بحث اخلاقی ما بستگی ندارد و به یک سری نگرش‌های ذهنی هم بستگی دارد و من می‌خواهم به این نگرش‌های ذهنی بپردازم.
گزارش سخنرانی مصطفی ملکیان در صد سال اخیر کسانی که درباره مشکلات جامعه سخن گفته‌اند و مطالعه کرده‌اند معمولا مجموعه علل و عواملی که باعث این همه مشکلات علمی و مسائل نظری برای جامعه شده است و بیچارگی و بدبختی جامعه ما را بیشتر در سه محور کندوکاو کرده‌اند.
این سه عامل تاکنون بیشتر مورد تاکید بوده است و بسته به دیدگاه‌های مختلف بر یکی از این عوامل بیشتر تاکید شده است.
در باب نگرش‌های فرهنگی هم من یک تفسیر دوگانه دارم.
گاه وقتی گفته می‌شود که ما باید عوض شویم یعنی تا ما رفتار اخلاقی سالمی نداشته باشیم وضعمان بهبود پیدا نمی‌کند و این نکته گفته می‌شود که سود سرانجام و بالمعاد همه در اخلاقی زیستن است.
نگرش‌های ذهنی اموری هستند که آگاهانه یا ناآگاهانه در ما راسخ شده‌اند و ما در همه کنش‌ها و واکنش‌ها تحت‌تاؤیر این نگرش‌ها هستیم که لزوما جنبه اخلاقی هم ندارد و برای تغییر آنها نباید رفتار اخلاقی ما تغییر کند.
برعکس این نگرش‌ها هستند که اخلاق ما را به سمت ناسالمی می‌کشند.
می‌شد این نگرش‌ها را تحت عنوان جامعه‌شناسی قوم ایرانی بحث کرد.
اما موضوع بحث من درباره جامعه‌شناسی ایران معاصر نیست.
به تعبیر دیگر من به این بحث نمی‌پردازم که شاخه‌ای از روان‌شناسی، روان‌شناسی اقوام است و شاخه‌ای از جامعه‌شناسی و روان‌شناسی مربوط به اقوام است.
بنابراین سخنان را نباید در عداد کتاب روح ملت‌های زیگفرید یا نوشته مرحوم بازرگان که گفتند زیگفرید به روح ملت ایران نپرداخته و من به روح ملت ایرانی می‌پردازم تا نوشته کامل‌تری می‌شود قرار داد.
آن بخش از مسائل فرهنگی که به نگرش‌های ایرانیان مربوط می‌شود من بیست عامل را احصا کرده‌ام.
استدلال‌های من هم بر این مطالب بیشتر درون‌نگرانه است.
یعنی مخاطب باید به درون خودش مراجعه کند و ببیند که در خودش چنین حالتی وجود دارد یا اگر وجود دارد می‌توان گفت سخن روی صواب دارد.
ده نگرش که مانع پیشرفت و تحول می شود ● اگر در کاری شکست بخورید، بازنده هستید این اتفاق ممکن است در تمام طول دوران تحصیلی و یا دوران شغلی برای ما اتفاق بیفتد.
همه انتظار دارند که ما همیشه برنده، برنده، و برنده باشیم.
شما باید این عقیده را در ذهن خود پرورش دهید که اگر چیزی را امتحان کردید، و در آن شکست خوردید، باید آنقدر آنرا تکرار کنید تا به نتیجه مطلوب دست پیدا کرده و پیروز شوید.
اگر شما معتقد باشید که اگر در کاری شکست خوردید، آنوقت بازنده هستید پس باید بدانید که با این تفکر تمام مردم دنیا بازنده محسوب می شوند.
با یک چنین اعتقادی فقط خودتان را از صحنه پیشرفت دور نگه می دارید.
یک ایده نوین را جایگزین این تفکر غلط کنید.
● اگر اجباری به تغییر نیست چرا تغییر کنیم منظور من این نیست که به خاطر اصل تغییر و تحول در زندگی خود تغییر ایجاد کنید.
بلکه نظر من این است که افراد باید با پیشرفت تکنولوژی خودشان را وفق داده از نوآوری ها بهره بیشتری در کارهای خود ببرند.
ما باید تغییر کنیم تا بتوانیم در زندگی به جلو پیش برویم.
تا آنجایی که می توانید از افرادی که به سکون تمایل دارند و از تغییر و تحول خوششان نمی آید پرهیز کنید.
اگر متوجه تغییری می شوید که می تواند در زندگی شما پیشرفت ایجاد کنید حتماً آن را امتحان کنید.
● تو به اندازه کافی مهارت نداری که از پس آن بربیایی هیچ کس در زندگی از همان ابتدا به اندازه کافی در کاری مهارت بالا نداشته و همه بالاخره از یک جایی کار خود را شروع کردند.اگر تصمیم دارید کاری را انجام دهید، پس از همین حالا شروع کنید، به این دلیل که خیلی چیزها را در مورد آن مطلب نمی دانید، به خود استرس ندهید.
حتماً نباید مدرک دانشگاهی داشته باشید تا بتوانید از عهده کاری بر بیایید.
باید آنقدر تلاش کنید تا به هدف خود برسید.
منابع دیگری بجز دانشگاه هم هستند که می توانند اطلاعات مفیدی را در زمینه های مختلف در اختیار شما قرار دهند.
فقط باید راه و روش مناسب را پیدا کنید.
اگر کارهایتان را به درستی انجام دهید و از راه درست وارد شوید و ارزش های خود را دست کم نگیرید، به راحتی دیگران متوجه توانایی های شما خواهند شد.
تحقیق و پژوهش گامی بلند برای رسیدن به توسعه و پیشرفت پیشرفت سریع فناوری و تحولات بی سابقه در توسعه ارتباطات بین المللی در جریان جهانی شدن موجب شده است که رویارویی جوامع بشری به طریقی از شکل برخوردهای نظامی به رقابت های فناوری تبدیل شود.
در قرن حاضر یکی از شاخص های توسعه یافتگی، واحدهای تحقیق و توسعه (RD) بوده و این عامل باعث جداسازی کشورهای غنی از کشورهای فقیر است.
رشد تحقیقات توسعه ای در هر کشور با ایجاد فضای ملی تحقیق و توسعه و افزایش شاخص های سرمایه گذاری نیروی انسانی، اطلاعات و اطلاع رسانی در تحقیق و توسعه امکان پذیر خواهد بود.
بی تردید توسعه و استقلال واقعی کشورها با توانایی در تولید علم و توسعه علمی- تحقیقاتی نسبت مستقیم دارد.
به عبارت دیگر، پیشرفت کشورها در گرو پیش بینی آینده و بازنگری در عملکرد و اهداف، تبیین وضع موجود و ترسیم مسیر آتی توسعه به منظور یافتن پاسخ برای نیازهای محلی، منطقه ای، ملی و جهانی است.
در دنیای امروز هر ملتی برای ادامه حیات و بقای خود و نیل به خود اتکایی، استقلال و تسلط سرنوشت و حفظ آرمانها و دستیابی به توسعه درونزا راهی جز از طریق تحقیق و پژوهش ندارد.
به طور قطع، یکی از مهم ترین عوامل پویایی و رشد سازمان ها، مراکز علمی و دانشگاهی، نیروی محقق آنهاست.
امام علی (ع) و راز و رمز پیشرفت و سقوط علل پیشرفت یک امت و نشانههاى سقوط در بیانى از امیرالمؤمنین (ع) تبیین شده است که به آن اشاره مىشود حضرت فرمود: «یستدلّ على ادبار الدول باربع تضییع الاصول، والتمسک بالغرور، تقدیم الاراذل و تأخیر الافاضل؛(1) دولتها و جوامع زمانى به انحطاط گرایش پیدا مىکنند که اصول ارزشى از بین برود و نیرنگ به عنوان اصل ارزشى مورد قبول قرار گیرد، فرومایه گان سمتها و مسئولیتها را به عهده گیرند و کسانى که فاضلند منزوى شوند.
بنابراین اگر انسان با مطالعه دریافت اصول ارزشى در جامعه تضییع شده و تباه گردیده و نیرنگ و غرور و فریب جاى آن را گرفته و همچنین اگر پستهاى حساس جامعه در اختیار فرومایگان قرار گرفته و انسانهاى فاضل و شریف از تصدى آن مشاغل محرومند ، مىتواند استدلال کند که آن جامعه به سوى سقوط و انحطاط مىرود و اگر یافت که اصول ارزشى بر ارکان جامعه حاکم است، صداقت و امانت دارى و تلاش و کوشش و عدالت و آزادى در آن جامعه برجسته است وانسانهاى شریف و فاضل مسئولیتهاى گوناگون را به عهده دارند آن جامعه پیشرفت خواهد کرد.
در بیان دیگرى امام على (ع) فرمود: «یستدل على الادبار باربع، سوء التدبیر وقبح التبذیر و قله الاعتبار وکثره الاعتذار؛(۲) بر ادبار دولتها به چهار چیز استدلال مىشود 1- بدى تدبیر 2- زشتى اسراف و تبذیر 3- کمى اعتبار 4- بسیار مغرور شدن و یا بسیار پوزش خواستن».
توسعه و پیشرفت اسلام در نگاه استاد شهید مطهری اکنون می خواهیم ببینیم توسعه و پیشرفت اسلام به چه عواملی بستگی داشته است و آیا سیره پیامبر صلی الله علیه و آله در این قضیه دخالت داشته است.
عامل اول برای نفوذ و توسعه اسلام در هر جا، خود قرآن و محتوای قرآن است.
ولی از قرآن که صرف نظر کنیم، شخصیت رسول اکرم، خلق و خوی رسول اکرم، سیره رسول اکرم، طرز رفتار رسول اکرم، نوع رهبری و مدیریت رسول اکرم عامل دوم نفوذ و توسعه اسلام است و حتی بعد از وفات پیغمبر اکرم (ص) هم تاریخ زندگی پیغمبر اکرم یعنی سیره او که بعد در تاریخ نقل شده است، خود این سیره ی تاریخی عامل بزرگی بوده است برای پیشرفت اسلام.
(سیره نبوی/ شهید مطهری) سخنان مقام معظم رهبری در مورد راز و رمز پیشرفت همه جانبه ایران حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار پرشور و لبریز از احساسات و عواطف هزاران نفر از دانش‌آموزان عضو اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزی، جامعه جوان کشور را جامعه‌ای با ایمان، پرنشاط، سرشار از امید، با استعداد و دارای اعتماد به نفس و خلاقیت دانستند.
ایشان تصریح کردند: در مقطع حساس و کم نظیر کنونی تاریخ کشور که ملت بزرگ ایران با برافراشتن پرچم معنویت، حرکت پرشتاب خود را به سوی قله های پیشرفت علمی و رفاه مادی آغاز کرده است، مسئولیت اصلی بنای عظیم مدنیت و پیشرفت ملت ایران برعهده نسل جوان است.
حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به نقش بارز نسل جوان در مقاطع حساس و سرنوشت ساز یک ملت، به دوران سیاه حکومت حاکمان غاصب و جائر بر کشور ایران و جلوگیری از شکوفا شدن استعدادهای فراوان انسانی و عقب ماندن ملت ایران از قافله علم و پیشرفت جهانی اشاره کردند و افزودند: در آن دوران سخت، برخی شخصیت های بزرگ و وجدانهای بیدار با هشدارها و اقدامات مهم خود، زمینه های بیداری نسل جوان و آغاز نهضت اسلامی را فراهم کردند تا زمانی که امام خمینی (ره) با رهبری الهی و مصمم خود و با به حرکت درآوردن نسل جوان توانستند تحولی عظیم و بنیانی در کشور به وجود آورند.ایشان با اشاره به دل‌زدگی انسانها در جهان به ویژه در دنیای غرب از مادیت و تلاش قدرت‌های اداره‌کننده عالم برای جلوگیری از حرکت انسانها به سوی معنویت خاطرنشان کردند: در چنین دنیایی، ملت ایران، با دارا بودن ثروتهای مادی و معنوی، به ویژه استعدادهای فراوان جوان، پرچم معنویت را در دست گرفته و اعلام کرده است که می خواهد انسانها را در سایه معنویت به سعادت، خوشبختی، رفاه، امنیت، پیشرفت و استقلال برساند و ثابت کرده که این امر تحقق یافتنی است.
سئوال رئیس جمهور برای رسیدن به پیشرفت همه جانبه در پرسش مهر 8 دکتر محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری اسلامی ایران سوال مهر امسال را مطرح کرد و از دانش آموزان خواست عوامل و موانع پیشرفت همه جانبه و نیز راه‌های از میان برداشتن این موانع را بیان کنند.
رییس جمهوری تصریح کرد:امسال می‌خواهم سووال را درباره تعالی همه جانبه کشور مطرح کنم.
احمدی نژاد اظهار داشت: تعالی همه جانبه کشور یعنی پیشرفت همه جانبه کشور، یعنی پیشرفت علمی، صنعتی، فناوری، کشاورزی، اقتصادی ، فرهنگی و اخلاقی.
وی گفت: ملت ما شایسته نشستن بر قله‌های جهانی است .
ملت ما شایستگی آن را دارد که درهمه زمینه‌ها در مقابل و پیشاپیش همه ملتها قرار گیرد.
رییس جمهوری‌اضافه کرد: ملت ما شایسته فتح قله‌های بلند است.
امروز باید برای تعالی همه جانبه کشور دست به دست هم بدهیم.
احمدی نژاد افزود: سووال این است "عواملی که ما را در مسیر پیشرفت همه جانبه قرار می‌دهد، چیست ؟" وی سپس توضیح داد: همبستگی و وحدت ، کار علمی و علم آموزی ، ایمان به خدا، دلسوزی برای یکدیگر ، عشق به هموطن ، عشق به خدا،عشق به ایران عزیز، کار ،تلاش و مجاهدت پیگیر، خلاقیت و نگاه به قله‌های بلند و آرمانهای الهی همه اینها عواملی هستند که ما را به قله پیشرفت همه جانبه هدایت و ما را در این مسیر یاری می‌کنند.
رییس جمهوری همچنین پرسید: " عوامل پیشرفت ، راه‌های پیشرفت و موانع پیشرفت چیست و چه چیزهایی مانع پیشرفت ماست؟
احمدی نژاد سپس افزود :تفرقه ، سستی ، آسیب پذیری فرهنگی ، عدم شناخت دشمنان و توطئه‌های آنها ، عدم دفاع جانانه در مقابل هجوم دشمنان، از دست دادن خودباوری ، شجاعت ، ابتکار و خلاقیت و از دست دادن فرصت‌ها از موانع پیشرفت است.
رییس جمهوری اضافه کرد:سووال دیگر این است که موانع پیشرفت کدامند و چه کنیم‌تا موانع را از پیش رو برداریم و با سرعت به سمت قله‌ها حرکت کنیم؟
فهرست منابع و مآخذ سایت اینترنتی www.pishragt.blogfa.com 2) نهج البلاغه 3) سیره نبوی استاد شهید مطهری