دانلود مقاله نقش روابط عمومی ها در تحقق اصل حق دسترسی آزادانه به اطلاعات در نظام های دموکراسی

هدف از نگارش این مقاله اهمیت ویژه ای بوده است که در سالهای اخیر در اکثر کشورهای دنیا که دارای ساختار دموکراتیک هستند به حق دسترسی آزادانه به اطلاعات و در پی آن به حق آزادی بیان داده شده است دیگر اینکه آیا روابط عمومی ها می توانند محملی برای گسترش مفهوم درست این حق در هر جامعه ای باشند یا نه و در مرحله بعد بدنبال راهکارهای عملی که یک روابط عمومی برای به تحقق پیوستن هدفش که تحقق اصل حق دسترسی آزادانه به اطلاعات است بود.

آنچه مسلم است ارتباط مستقیم حق دسترسی آزادانه به اطلاعات و دموکراسی آنچنانکه در سالهای اخیر از حق دسترسی آزادانه به اطلاعات بعنوان اکسیژن دموکراسی نام می برند پس قبل از هر چیز می بایست به تبیین مبانی فکری دموکراسی و مبانی حکومت دموکراتیک پرداخت تا شناختی کلی در مورد حکومتهای دموکراتیک بدست آورده و در کنار آن به بررسی حق دسترسی آزادانه به اطلاعات در جوامع دموکراتیک پرداخت سپس به تعریف واحدهای عمومی و تبیین وظایف اصلی آنها پرداخت تا بتوان ارزیابی درستی از آنچه ادعا شده است بدست آورد.

مهمترین مسئله برای واحد روابط عمومی که قدم اول نیز هست کسب اعتبار و جلب اعتماد مخاطبان درون سازمانی و برون سازمانی می باشد چون در غیر این صورت هر راهکاری به بن بست میرسد در فضای بی اعتمادی هیچ فعالیتی به سرانجام نخواهد رسید حال با داشتن پیش فرض وجود روابط عمومی با اعتبار و مورد اعتماد باید قدمهای بعدی را به درستی برداشت روابط عمومی می تواند با نفوذ بر افکار عمومی رسیدن به هدف خود را قریب الوقوع تر نماید آن هم با استفاده از عوامل مؤثر بر افکار عمومی که مهمترین آن ها رهبران افکار عمومی و رسانه های جمعی می باشند نزدیک شدن به رهبران افکار عمومی از طرق مختلف و توضیح و تبیین مسئله برای آنها یکی از مهمترین راهها برای تنویر افکار عمومی در مورد آزادی اطلاعات و حق دسترسی به آن می باشد چرا که رهبران افکار عمومی در مرحله اول به راحتی می توانند از طریق رسانه هایی که به نوعی بلندگو یا تریبون آنها محسوب می شود نظرات خود را به عامه مردم القاء کرده و بر آنها اعمال نفوذ کنند مخصوصاً اگر از رسانه هایی مثل تلوزیون استفاده شود که خود به خاطر خاصیت ذاتی اش به افراد اعتبار می بخشد و اعتبار منبع پیام را افزایش می دهد.

این روش می تواند هم بر عامه مردم تأثیر گذار باشد و هم بر مدیران و کارگزاران سازمانها تا بتوان قدم هایی را در جهت رسیدن به این حق مسلم شهروندان در یک جامعه دموکراتیک برداشت.
روابط عمومی ها هم چنین می توانند با استفاده از مطبوعات در جهت بالا بردن آگاهی های مردم در زمینه این حق مسلم شان گام بردارند و افراد جامعه را با انتشار و چاپ مقالات مختلف در زمینه حق دسترسی به اطلاعات و شفاف کاری دولت حاکم به سوی هدف خود ترغیب کنند چرا که همیشه گفته ایم مطبوعات رکن چهارم دموکراسی است و در اینجا می توان با استفاده از راهکارهای درست این رکن را در جهت مطلوب به کار گرفت.

متخصصین روابط عمومی (مدیران و کارشناسان) می توانند اطلاع رسانی را در دو بخش درون سازمانی و تشکیل جلسات توجیهی برای نیروهای درون سازمانی البته در دو سطح مدیران و کارکنان برگزار نمایند و برگزاری جلسات اینچنینی را در یک مدت معین بطور مکرر تکرار کنند تا بتوان با توجه به اصل تکرار و هم چنین با استفاده از شیوه های مؤثر بیانی به هدف خود که همانا ناآشنایی نیروهای درون سازمانی اعم از مدیران و کارمندان است برسند
روابط عمومی ها هم چنین می توانند با استفاده از مطبوعات در جهت بالا بردن آگاهی های مردم در زمینه این حق مسلم شان گام بردارند و افراد جامعه را با انتشار و چاپ مقالات مختلف در زمینه حق دسترسی به اطلاعات و شفاف کاری دولت حاکم به سوی هدف خود ترغیب کنند چرا که همیشه گفته ایم مطبوعات رکن چهارم دموکراسی است و در اینجا می توان با استفاده از راهکارهای درست این رکن را در جهت مطلوب به کار گرفت.

متخصصین روابط عمومی (مدیران و کارشناسان) می توانند اطلاع رسانی را در دو بخش درون سازمانی و تشکیل جلسات توجیهی برای نیروهای درون سازمانی البته در دو سطح مدیران و کارکنان برگزار نمایند و برگزاری جلسات اینچنینی را در یک مدت معین بطور مکرر تکرار کنند تا بتوان با توجه به اصل تکرار و هم چنین با استفاده از شیوه های مؤثر بیانی به هدف خود که همانا ناآشنایی نیروهای درون سازمانی اعم از مدیران و کارمندان است برسند.

مطمئناً بخش مهم وظیفه روابط عمومی در درون سازمان به برگزاری جلسات توجیهی مدیران در راستای هدف مورد نظر است چون اولین افرادی که با هدف اصلی روابط عمومی مخالفت خواهند کرد مدیران سازمانها هستند که جایگاه خود را در صورت دسترسی شهروندان به اطلاعات مختلف سازمان در خطر می بینند و به خاطر ترس از تخریب پایگاه اجتماعی و منافعشان ساز مخالف خواهند ز.

چون شهروندان و یا مخالفان برون سازمانی طبیعاتاً خواهان دسترسی به اطلاعات در مورد آنچه در محیط اطرافشان می گذرد هستند مخصوصاً اگر به زندگی خصوصی آنها نیز ارتباط پیدا کند اینجاست که مسئله اعتبار و اعتماد به روابط عمومی رخ می نماید چون اگر روابط عمومی از اعتماد و اعتبار لازم برخوردار باشد و جایگاه مناسبی را در ساختار سازمان به خود اختصاص داده باشد پذیرش سخنشان از طرف مدیران آسانتر خواهد بود روابط عمومی باید یک ارتباط دوسویه بین مدیران و شهروندان که همان مخاطبان برون سازمانی هستند ایجاد کند و خود به عنوان یک نهاد فر هنگ ساز عمل کند و فرهنگ و چگونگی دسترسی به اطلاعات، چگونگی استفاده از اطلاعات مزایای استفاده از چنین حقی و همچنین کاری را هم به مدیران سازمانها و هم به شهروندان در بالاترین سطح ممکن انتقال دهند.

شایان ذکر است یکی از مزایای مهم چنین حقی کاهش فساد در دولت حاکم و هم چنین ایجاد اعتماد متقابل بین مردم و دولت حاکم می باشد.

هرجا سخن از پاسخگویی و مسئولیت پذیری می رود نشان از این پیش فرض دارد که نوعی ارتباط دوسویه مبتنی بر اعتماد، صداقت و منافع مشترک در میان است در اکثر نظریه های مربوط به حکومت مردم سالار نیز این فرض نهفته است حکومت خدمتگذار مردم است و انتخاب شده تا اراده مردم را عملی سازد همان طور که اشاره شد یکی از شرایط پاسخگویی نظام سیاسی، آگاهی از شرایط بیرونی و بین المللی است، ما در عصر اطلاعات، ارتباطات و پردازش اطلاعات به سر می بریم و پردازش آن، خود سرمایه ای عظیم در دست دارندگان آن است ظهور دهکده الکترونیک جهانی، انقلاب اطلاعاتی.

فشردگی زمان و جهان، گسترش آگاهی در سطح جهان و انتقال و پردازش سریع اطلاعات، از ویژگیهای اصلی دوران کنونی است نظام سیاسی یا دولت حاکم برای اینکه بتواند پاسخگو باشد لازم است از شرایط داخلی و جهانی اطلاع و آگاهی کافی داشته باشد از تغییرات درونی و بیرونی آگاه باشد و برای حفظ و تداوم بقای خود با این تغییرات منطبق شود.

یکی از ویژگیهای حکومت های مردمی، کاهش فاصله میان دولتمردان و اقشار مختلف مردم است لازمه این کار ارتباط مستقیم مبتنی بر اعتماد، احترام و منافع متقابل مشترک کارگزاران حکومت با مردم است پس برای ارتقای سطح ارتباط، همدلی، تفاهم و همکاری، توسعه نهادهای ارتباطی بین دولت و ملت یک ضرورت اساسی است واحدهای روابط عمومی و سازمانها و نیز رسانه های همگانی از بهترین نهادهای ارتباط بین دولت و مردمند آنها را می توان حلقه واسط میان مردم و دولت دانست روابط عمومی هنر مردمداری و هنر ایجاد ارتباط اثربخش بین سازمان و مخاطب است یکی از مهم ترین وظایف آن اطلاع رسانی و آگاه ساختن مردم و بازتاباندن اطلاعات و سلیقه های مردم به مسئولان است.

برای موفقیت روابط عمومی در گسترش مردم داری و مردم سالاری در یک نظام سیاسی میتوان پیشنهادهای زیر را ارایه کرد: 1-گسترش اصل گفت و شنود در درون و بیرون سازمان و برقراری ارتباط دوسویه با مخاطبان.

2-گسترش تماس و ارتباط هدفمند با مخاطبان، مدیران و کارکنان.

3-گسترش مشارکتهای مردمی 4-گسترش جریان آزاد اطلاعات و اندیشه ها علاوه بر موارد پیش گفته، برای ایفای نقش پاسخگویی بهتر توسط روابط عمومی ها، رعایت موارد زیر ضروری به نظر می رسد: 1-قرارگرفتن روابط عمومی ها در جایگاه سازمانی و تشکیلاتی مناسب 2-اعطای اقتدار و جایگاه شایسته به روابط عمومی 3-شرکت مدیران روابط عمومی در مجامع تصمیم گیری و سیاستگذاری 4-آگاهی روابط عمومی ها و مدیریت آنها از شرایط درونی و بیرونی و سازمانی 5-کسب اطلاعات، پردازش و انتقال به موقع اطلاعات و آگاهی از نتیجه و بازخورد اقدامات سازمان 6-ایجاد بانک اطلاعاتی جامع مرتبط با سازمان 7-پیوند مناسب با رسانه های همگانی و پاسخ به انتقادات و نظرات به قصد روشنگری و نه توجیه اطلاع از وضع مخاطب و مخاطب پژوهی دکتر فرقانی از استادان ارتباطات و رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی در مورد اهمیت نقش روابط عمومی ها در رابطه با جریان گردش آزاد اطلاعات گفته است: مهمترین کارکرد روابط عمومی ها در جهان امروز کمک به جریان گردش آزاد اطلاعات، تأمین حق دسترسی آزادی و همگانی به اطلاعات و شفاف سازی و علنی سازی جریان امور به نفع آزادی و دموکراسی است و نه پنهان کاری، تحریف و جعل واقعیت.

ایجاد رابطه مناسب بین روابط عمومی ها و رسانه ها و کمک به ارتقاء درک و تفاهم متقابل بمنظور پاسخگویی هرچه بهتر به مشتریان سازمان، استفاده از ابزارها و فناوریهای نوین ارتباطی بمنظور کمک به تولید و توزیع اطلاعات، بویژه اطلاعات متعلق به قلمرو عمومی و دولت می باشد تا سال 1015 تمامی دولت ها باید تدابیری بیاندیشند که همه سازمانها و حتی روستاها نیز به اینترنت متصل شده باشند و دولت به سوی یک دولت الکترونیک حرکت کند که به مشتریان خود به نحوی کارآمد و بهتر پاسخگو باشد دولت الکترونیک یعنی محقق ساختن شعار پاسخگویی دولت و این سؤال در ذهن تداعی می شود که آیا محور این پاسخگویی تشکیلاتی بجز روابط عمومی می تواند باشد؟

تشکیل دولت الکترونیک را می توان از چندین دیدگاه بررسی کرد یکی از مباحث مطرح در حوزه ارتباطات، دولت الکترونیک یا E-Government می باشد این جنبه از ارتباطات رایانه ای و الکترونیکی طی سالهای اخیر در جهان مورد توجه جدی قرار گرفته و بسیاری از سازمانهای دولتی برای ارایه خدمات خود به مردم به استفاده از این پدیده روی آورده اند از جمله مهمترین مزایای دولت الکترونیک آن است که همه افراد را اعم از حقیقی و یا حقوقی و خصوصی یا دولتی قادر می سازد از طریق سایت های اینترنتی و به دور از محدودیت های مکانی و زمانی به اطلاعات و خدمات دولتی دسترسی پیدا کنند ازجمله مصادیق بارز مزیت چنین دولتی را میتوان از بین رفتن رانت دانست چرا که لازمه چنین دولتی شفافیت کامل است دولت الکترونیک مزایای دیگری نیز دارد که در حالت کلی میتوان به ارایه بهتر خدمات دولتی به شهروندان از طریق دسترسی به اطلاعات و اراده مؤثرتر امور دولتی اشاره کرد در نتیجه رانت خواری، مفاسد اداری و هزینه های دولت کمتر و دقت و شفافیت امور آن بیشتر خواهد شد که البته ناگفته نماند که مزایای فوق در سایه وجود یک روابط عمومی الکترونیک در دولت الکترونیک تحقق می یابد.

اولین اقدام برای تحقق دولت الکترونیک و متعاقب آن روابط عمومی الکترونیک ایجاد ذهنیت و احساس مسئولیت در میان دست اندرکاران اصلی کشور است.

دوم آنکه باید به 5 منبع اصلی حکومت یعنی قانون، نظم، تعلیم و تربیت، سواد و زیربنا و اشتغال توجه کرد در اینجا جدا از تبادل اطلاعات و اجرای الگوی موفق در نقاط مختلف شاید بهتر باشد که مطالعات سریعی صورت گیرد تا معلوم شود که فن آوری اطلاعات چگونه می تواند بطور مؤثر موجب افزایش سرعت توسعه و تحقق دموکراسی و دموکراسی دیجیتالی شود، سوم حل خلاقانه معضل فاصله دیجیتالی است باید از فن آوری اطلاعات برای رسیدن به جامعه پیشرفته استفاده کرد چهارم ایجاد زیربنا برای فن آوری اطلاعات است و این به نوبه خود منجر به ایجاد حکومتی می شود که قادر به استفاده از فن آوری اطلاعات است و پنجم آنکه باید به قوانین سایبرنتیک توجه شود تا هنگامی که سیستم مبتنی بر کاغذ جای خود را به سیستم رایانه ای می دهد مشکلات و موانع قانونی وجود نداشته باشد یکی از کارکردهایی که می توان برای روابط عمومی الکترونیک در نظر گرفت گسترش دموکراسی در جامعه و حرکت بسوی تحقق آن می باشد ماهیت و ویژگی تکنولوژی ارتباطی و اطلاعاتی و کارکرد آن فرصتهایی را بوجود آورده است که در عرصه سیاسی و اجتماعی با مفهوم جدید سایبر دموکراسی (Cyber Democracy) مواجه هستیم استفاده از شبکه الکترونیکی عمومی PEN (Public Electronic Network) در سازمانها و بخصوص روابط عمومی ها این امکان را برای نظام سیاسی بوجود آورده است که دخیل کردن آراء و نظارت مردمی در جریان امور به سوی تحقق کامل دموکراسی حرکت کند.

سایبر دموکراسی از جمله پدیده هایی است که انقلاب اطلاعات و ارتباطات بوجود اورده است نقش روابط عمومی های الکترونیک در این فرآیند کاملاً قالب مشاهده است روابط عمومی الکترونیک با توجه به ویژگی های خود از ابزارهای گسترش مشارکت عمومی در جامعه مدنی می باشد.

گسترش مشارکت عمومی در جامعه مدنی باشد با در اختیار داشتن چنین روابط عمومی اطلاعات درست و قابل اعتماد بدون هیچ واسطه ای و بطور شفاف می تواند در اختیار مخاطبان سازمانها قرار گیرد و مخاطبان نیز از طریق روابط عمومی الکترونیک نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را به سازمان منتقل کنند که این خود ادعای برای انجام دو وظیفه مهم و اصلی روابط عمومی است یعنی اطلاع رانی و اطلاع یابی از طریق روابط عمومی الکترونیک بهتر می توان به مفهوم دسترسی آزادانه به اطلاعات در یک جامعه دموکراتیک رسید و به تحقق آن اندیشید.

به امید تشکیل یک دولت کارآمد الکترونیک در کشور عزیزمان ایران و به کارگیری روابط عمومی الکترونیک در جهت تحقق بهتر یک حکومت مردم سالار و شفاف که در آن افراد هم دارای حق دسترسی آزادانه به اطلاعات را داشته باشند و هم در سایه آن به آن آزادی بیان که در دموکراسی تعریف شده است و شایسته یک حکومت دموکراتیک است رسید به امید آن روز باشکوه.

منابع: 1-درسهای دموکراسی برای همه، حسین بشیریه.

نشر نگاه معاصر چاپ دوم 1381 2-میرسعید قاضی، علی، تئوری و عمل در روابط عمومی و ارتباطات، ویرایش سوم مبتکران 1382 3-سلطانی فر، محمد، مومنی نورآبادی، مهدی، روابط عمومی الکترونیک 4-نمک دوست تهرانی، حسن، حق دسترسی به اطلاعات: بنیان ها، روند جهانی و جایگاه ایران.

نشریه رسانه سال چهاردهم شماره اول 5-نمک دوست تهرانی، حسن، حق دسترسی به اطلاعات: بنیان ها، روند جهانی و جایگاه ایران.

نشریه رسانه سال پانزدهم شماره سوم 6-فرقانی، محمدمهدی، تحقیق و پژوهش در روابط عمومی، نشریه روابط عمومی بهمن ماه 1382، شماره 28 7-عضدی، پرویز، دولت پاسخگو و روابط عمومی پاسخگو، نشریه هنر هشتم سال نهم شماره 1 و 2 ، 1383 8-فولادوند، عزت اله، معیار عدالت آزادی است، روزنامه ایران بتاریخ 12 تیرماه 1384 ص 10 9-تقوی نژاد، معاون وزیر امور اقتصادی فاش کرد «منافذ فساد اقتصادی در کشور».

روزنامه ایران بتاریخ 11 تیرماه 1384، ص 21 10-روزنامه ایران بتاریخ 14/4/84 ص 2.

دولت لایحه آزادی اطلاعات را تصویب کرد.

11-مطهری نژاد، میرزابابا، تنها متولی جامع، مشروع و با قدرت برای روابط عمومی ها تشکل های روابط عمومی است، نشریه روابط عمومی شماره 28 بهمن 1382 ص 21 12-های، جان.

جامعه مدنی، نظریه ها، تاریخ و مقایسه.

مترجم افشین خاکباز، تهران انتشارات علمی و فرهنگی 1382، ص 33 13-حیاتی، روابط عمومی در جامعه مدنی، نشریه روابط عمومی شماره 22 اسفند 1380 ص 19 14-حسین زاده، حسین، در بستر نظام پاسخگویی نشریه روابط عمومی شماره 34 و 33 بهمن 1383 جایگاه بالای مردم در نظر آنهاست و در واقع حرف اصلی را می زند روابط عمومی نهادی است در خدمت مردم و در واقع خانه و مأمن مردم در دستگاه های اداری و مؤسسات به حساب می آید و جامعه مدنی جامعه ای است که در آن مشارکت مردم در سرنوشت خود و اداره حکومت حرف اصلی را نیز با توجه به مطالب عنوان شده می توان گفت روابط عمومی با ایجاد فضای مناسب برای جلسه مشارکت های مردمی ارتباط بین ملت و دولت، انعکاس متقابل افکار عمومی به دولت و نظرات دولت به مردم در کنار مطبوعات می تواند بخشی از اهداف جامعه مدنی را برآورده سازد مسئله ای که باید به آن توجه بیشتر مبذول داشت عامل بازخورد است در یک روابط عمومی کارآمد ارتباط با مردم دوسویه بوده و جریان پیانم یک طرفه و از سوی روابط عمومی به مردنم نیست بلکه توجه به واکنشهای مردم از درجه اهمیت بالایی برخوردار است به عبارت دیگر برای آنکه روابط عمومی ها به واقع بتوانند مشارکت سیاسی را شکل دهند باید به پویا و فعال کردن ارتباطات دوسویه و پاسخگو کردن دستگاههای اجرایی در مقابل مردم (شهروندان) توجه کنند عامل بازخورد باعث می شود که گفت و گو بین مردن و مسئولین فعال و پویا شده و دولت را در پاسخگویی به مردم توانمند سازد بنا بر آنچه گفته شد میتوان نتیجه گرفت که روابط عمومی و مطبوعات در جامعه مدنی به عنوان اساسی ترین وسایل اطلاعت رسانی به شهروندان مورد توجه هستند.

در ابتدا شایسته است قبل از ورود به مبحث فوق تعریفی از جامعه مدنی را که از این پس بسیار مورد استفاده قرار میگیرد ارایه دهم جامعه مدنی جامعه ای ست که در آن تشکیلات، سازمانها و نهادهای نیرومندی میان فرد و حکومت وجود دارد و در نتیجه، امکان دسترسی مستقیم گروه حاکم به توده های تشکل نیافته است و این نقش توسط نهادهای واسطه ایفا می شود به سخن دیگر جامعه مدنی مجموعه ای از نهادهای مختلف غیر دولتی است که از قدرت کافی برای کنترل دولت برخوردار است و در حالی که مانع ایفای نقش دولت در مقام حافظ آرامش و داور گروه های داخلی نمی شود می تواند مانع از سلطه دولت بر جامعه و خردسازی سایر بخش های جامعه شود.

در نظامهای مردم سالار قدرت از طریق نهادهای مدنی و نهادهای مردمی و علمی تخصصی به مردم منتقل می شود قدرت قالب تفویض به تک تک مردم نیست ولی به نهادهای مردمی می تواند واگذار شود یکی از ویژگیهای مهم جامعه مدنی وجود کانالهای مطمئن و مورد اعتماد برای انتقال پیامهای متقابل مردم و دولت است در نتیجه مطرح شدن ارتباطات و وسایل مربوط به آن بعنوان چهارمین رکن حکومت در کنار مقننه، قضائیه و مجریه خود بهترین نشانه بر اهمیت رابطه میان آنها و نظام مردمی است بنابراین میتوان گفت اطلاع رسانی و آگاه کردن مردم و بازتاب اطلاعات و سلیقه های مردم از مهمترین وظایف روابط عمومی به شمار می آید پس با توجه به آنچه گفته شد اهمیت مطبوعات و روابط عمومی در جوامع مردم سالار بیش از پیش آشکار می شود زیرا اساسی ترین مشخصه جامعه مدنی توسعه نهادهای واسطه ای بین ملت و دولت برای ایجاد ارتباط بین آنها است از طریق این ارتباط مردم درک مناسب‌تری از واقعیات خواهند داشت که این درک اساس ارزیابی برنامه ها، طرحهای توسعه و مشارکت است و با توجه به اینکه اصول بسیار مهم جامعه مدنی مشارکت است در اینجاست که روابط عمومی و نقش آن در جامعه مدنی بعنوان یک نهاد مدنی باید جذب مشارکت باشد آنچه بیشتر از هر مسئله دیگری جامعه مدنی و روابط عمومی را به یکدیگر نزدیک می سازد.

در جوامع دموکراتیک و مردم سالار نهاد و سازمانها بوسیله مردم و برای مردم ایجاد می شوند و در برابر آنها پاسخگو هستند و اساساً لازمه یک سیستم و نظام حکومتی مردن سالار داشتن یک سیستم پاسخگویی مناسب و ایجاد فرهنگ پاسخگویی است برای ایجاد چنین فرهنگی و داشتن سیستمی پاسخگو در سطح نظام حکومتی نیازمند یک سری ساز و کارها، ابزارها و برنامه ریزی های دقیق و علمی می باشیم در این زمینه و با توجه به تعریف روابط عمومی که عبارتست از تلاش ها و اقدامات آگاهانه برنامه ریزی شده و سنجیده برای استقرار و کسب تفاهم متقابل بین یک سازمان، نهاد یا وزارتخانه یا گروه هایی از مشتریان و مخاطبان مورد نظر آن می توان اظهار داشت بهترین و مناسب ترین مکان برای انجام چنین امر مهمی روابط عمومی ها می باشند که باید نظام پاسخگویی سازمان را مدیریت کنند در این حالت نه فقط روابط عمومی که تمام ارکان سازمان با رهبری روابط عمومی به پاسخگویی می پردازند البته باید در نظر داشت که تنها روابط عمومی هایی از این امر مهم بهره می شوند که مقتدر و نظام مند باشند چرا که روابط عمومی نظام مند می تواند جریان اطلاع رسانی و تنویر افکار عمومی را بر عهده می گیرد و از طرف دیگر اقتدار روابط عمومی نیز که از اختیارات تفویضی از سوی مدیریت ارشد سازمان ناشی می شود می تواند در تقویت و استمرار نظام پاسخگویی در سازمان نقش مؤثر و ارزنده ای ایفا کند.

مبانی فکری دموکراسی دموکراسی به عنوان شیوه زندگی سیاسی در جهان مدرن بر مبانی و اصولی استوار است که در طی فرایند درازمدت مبارزه برای ایجاد حکومت دموکراتیک تکوین یافته اند.

جوهر این اصول و مبانی را می توان در اصالت برابری انسان ها، اصالت فرد،؟

اصالت قانون، اصالت حاکمیت مردم و تأکید بر حقوق طبیعی مدتی.

و سیاسی انسان ها یافت.

منظور از اصالت برابری این است که در دموکراسی افراد، گروهها و طبقات مردم نسبت به یکدیگر از لحاظ حق حکومت کردن برتری و امتیازی ندارند حق حکومت برای همیشه به هیچ فرد یا گروهی واگذار نشده و هیچ گروهی نمی تواند به عنوان برتری فکری یا ذاتی بر دیگران حکومت کند مشروعیت قدرت تنها بر رضایت مردن در پیروی از حکومت مبتنی است.

برای بیان بهتر موضوع به توضیح برخی از مبانی فکری و اصول اساسی دموکراسی می پردازیم.

1) لیبرالیسم ایدئولوژی لیبرالیسم به مفهوم آزادی شهروندان در سایه حکومت محدود به قانون، اساس دموکراسی به شمار می رود.

هدف اصلی ایدئولوژی لیبرالیسم از آغاز پیدایش خود مبارزه با قدرت مطلقه و خودکانه و خودسر بود.

لیبرالیسم سخت بر ضد حکومت مطلقه کلیسا در غرب و سپس در مقابل حکومت شاهان مطلقه قد برافراشت.

به جای قدرت مطلقه، قدرت محدود و مشروط و به جای قدرت خودکامه و خودسر، قدرت قانونی آرمان اصلی لیبرالیسم بوده است.

از این رو قانون گرایی، تفکیک قوا، حقوق بشر و حکومت مبتنی بر نمایندگی از اصول لیبرالیسم محسوب می شود.

حقوق اساسی شهروندان از دیدگاه لیبرالیسم عبارتست از: آزادی عقیده و اندیشه، آزادی بیان، آزادی اجتماع، آزادی یا حق مالکیت، آزادی مشارکت در حیات سیاسی، اعم از رأی دادن و کسب منصب مهمترین وجه امتیاز لیبرالیسم توجه به اصالت فرد (فردگرایی) است.

در زمینه ارزش ها لیبرالیسم تعهد عمیقی به فرد و فردگرایی دارد.

اما فردگرایی خود صاحب چهار رکن است: 1-لیبرالها معتقدند که آن چه در ارزیابیهای سیاسی و اجتماعی به حساب می آید فرد است.

سرنوشت فرهنگ، ملت و زبان همیشه نسبت به سرنوشت فرد در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

بالاترین ارزش این است که وضع فرد فرد اعضاء جامعه چگونه است.

2-دومین رکن فردگرایی این است که لیبرالها می گویند فرد باید در گزینش هدف و اداره زندگی خود آزاد باشد.

3-سومین رکن فردگرایی برابری است که رالز به آن توجه بسیار دارد.

فیلسوفان لیبرال به برابری تعهد عمیق دارند.

البته ضرورتاً نه به معنای تساوی اقتصادی، تساوی مورد نظر آنان برابری ارزش ذاتی و اساسی هر فرد انسان است.

می گویند که باید به طور مساوی همه افراد در طراحی و عملکرد نهادهای جامعه سهیم باشند.

باید به همه کس در این زمینه که زندگی خود را مطابق با صلاحدید و سلیقه خودش اداره کند احترام برابر بگذاریم.

4-چهارمین رکن فردگرایی که مهمترین وجه لیبرالیسم است عقل فردی است به نظر لیبرال ها آزادی اندیشه و بیان و عقیده و مذهب کافی نیست بلکه باید قواعد و نهادهای سیاسی و اجتماعی در پیشگاه عقل فردی قابل توجیه باشند یعنی هر یک از افراد در دادگاه عقل خود هنگامی که سیاست یا نهادی را محکوم می کند بتواند آن را تصویب و تأیید کند.

2-پرگماتیسم پراگماتیسم مبنای فلسفی دموکراسی به شمار می رود در حالی که لیبرالیسم فلسفه سیاسی دموکراسی محسوب می شوند.

پراگماتیسم اعتقاد دارد معنا و حقیقت امور و اندیشه ها را باید در فواید و نتایج آنها یافت پس نه می توان و نه باید به دنبال حقیقت غایی و نهایی گشت.

فایده عملی نظریه ها و اندیشه ها مهمترین ملاک حقیقت آنهاست.

اندیشه ها و افکار در صورتی حقیقی هستند که سودمند باشند و مردم را خرسند کنند حقیقت اندیشه ها از پیش معلوم و داده شده نیست بلکه به آنها حادث می شود اندیشه ها وقتی حقیقی می شوند که به بزرگی مردم جهت و هدف ببخشد.

و بدین معنا سودمند و رضایت بخش باشند.

پس ملاک حقیقت را باید در زندگی عملی جست.

نه در حوزه اندیشه های انتزاعی.

اهمیت پراگماتیسم در دموکراسی در این است که مردم را از پایبندی به افکار و سنن مستقر به عنوان مخزن حقایق رها سازد.

و وقوع هر تغییر و ابداعی را که به حال زندگی انسان سودمند توجیه کند.

به این معنا پراگماتیسم فلسفه تجربه و آزمون، بازسازی مکرر و رهایی از گذشته ها و سنتهای دست و پاگیر است.

نسبی گرایی نسبی گرایی ارزشها را نسبی و ذهنی می داند و به هیچ ارزش مطلق و عینی و عامی که به حکم عقل و علم قابل اثبات باشد باور ندارد.

البته دموکراسید تا اندازه زیادی مبتنی بر نسبی گرایی ارزشی است.

چون نسبی گرایی ارزشی پشتوانه زندگی دموکراتیک به شمار می رود.

زیرا بر تساهل نسبت به تفاوتها و تنوعات در عقاید و ارزشها تأکید می گذارد.

نسبی گرایی از این رو ضامن رعایت حقوق اقلیت ها در دموکراسی است که همراه با اصل اکثریت یکی از مبانی دموکراسی به شمار می رود.

به نظر نسبی گرایان همه ارزش ها و شیوه های زندگی در محضر عقل بی بنیادند.

و از این رو همه به یک میزان حق زندگی دارند.

4-اصالت قرارداد در نظریه قرارداد اجتماعی به طور کلی نخست «وضع طبیعی» یعنی وضع ماقبل پیدایش حکومت دموکراسی توصیف می شود و سپس گذار از آن وضع به وضع مدنی از طریق قرارداد و توافق عمومی توضیح داده می شود.

در این نظریه، قرارداد اساس التزام و اطاعت سیاسی است زیرا فرد باید آنچه را که خود بر طبق عهد و میثاقی پذیرفته است انجام دهد.

همچنین وقتی قرارداد مورد نظر نقض گردد حق شورش و طغیان بر علیه حکومت متصور می گردد.

اصالت رضایت و قبول عامه از این دیدگاه مشروعیت دموکراسی مبتنی بر عملکرد حکومت بر وفق خواست و رضایت شهروندان است دموکراسی بدون رضایت عمومی ممکن نیست و مشروعیت ناشی از چنین رضایتی، اساس دموکراسی را تشکیل میدهد.

از دیدگاه طرفداران دموکراسی، انسان ها موجوداتی عقلانی و گزینش گرند و از این رو می توان از طریق شواهدی به رضایت و نارضایتی آنها نسبت به حکومت خویش پی برد.

رضایت به این معنا، ازای را به شیوه مقبولی محدود و تبدیل به اطاعت و التزام می کند.

که چنین التزام و اطاعاتی یکی از مظاهر اصلی آزادی سیاسی فرد است.

اصالت برابری (برابری مدنی) اصالت برابری به این معنی که همه انسان ها ارزش یکسانی دارند و باید با هم به شیوه ای برابر رفتار کرد از اصول اساسی دموکراسی است.

بنابراین دموکراسی با نابرابریهای حقوقی و سیاسی سازش ندارد.

آنچه به عنوان یکی از مبانی حکومت دموکراتیک اهمیت دارد برخورداری از برابری در حقوق مدنی مثل آزادی بیان و ابراز عقیده و حقوق سیاسی مثل حق رأی و حق کسب منصب است.

شایان توجه است که برابری مستلزم عدم تبعیض بین افراد از هر نوع به ویژه از لحاظ نژاد، قومیت، جنسیت، مذهب و عقیده سیاسی است.

و برابری اقتصادی را شامل نمی شود چون برابری در دموکراسی، برابری فرصت هاست نه لزوماً در دستاوردها، کسانی که به طور برابر تحت حمایت قانون باشند می توانند از فرصت هایی که نظام اجتماعی و سیاسی فراهم می آورد بهره گیرند و به مشارکت و رقابت در زندگی سیاسی بپردازند.

7-خودمختاری فرد خودمختاری فرد برداشت خاصی از آزادی است که به نظر برخی هواداران دموکراسی تنها در این نوع حکومت ممکن است بر این اساس خودمختار کسی است که تصمیمات مربوط به زندگی خود را خودش می گیرد و اجرا می کند.

8-قانون و قانون گرایی قانون اساسی بعنوان مجموعه ای از اصول و قواعد بنیادی و کلی چارچوبی برای سازمان دادن به روابط قدرت در حکومت است.

قانون اساسی لازمه حکومت محدود و مشروط است و چنین حکومتی نیز لازمه دموکراسی است.

هرچند عین دموکراسی نیست.

با این حال میان تقید به قانون اساسی و دموکراسی ممکن است تعارض پیدا شود به این معنی که هیأت حاکمه نمی تواند در عین حال هم در مقابل آراء و افکار عمومی فعلی مسئول باشد و هم به قانونی مقید باشد که پیشینیان وضع کرده اند از چنین دیدگاهی لازمه دموکراسی امکان تغییر مستمر قانون اساسی به وسیله مردم است.

اگر قانون اساسی به قانونی تغییرناپذیر، کلی و مقدس تبدیل شود، خصلتی غیر دموکراتیک می یابد، در نهایت قانون اساسی وسیله نهایی نظارت مردم بر حکام منتخب خویش است.

از این رو تفکیک قوا و نظارت آنها بر یکدیگر لازم حکومت دموکراسی است به همین دلیل امکان تغییر سهل و ساده در قوانین اساسی ارکان حکومت دموکراسی را تضعیف می کند.

9-شهروندی شأن شهروندی و حقوق و تکالیف مربوط بدان از مفاهیم اساسی زندگی دموکراتیک به شمار می رود.

شهروندان از حیث حقوق و تکالیف با هم برابرند شأن شهروندی به مفهوم برخورداری از حقوق عمده ای چون آزادی بیان، برابری در نزد قانون.

بدون توجه به وضع طبقاتی، جنسی، نژادی و غیره.

و هم چنین برخورداری از حقوق اجتماعی از قبیل خدمات اجتماعی، بهداشتی، آموزشی، تأمین اجتماعی و غیره یم باشد.

10-حاکمیت مردم حاکمیت مردم یکی از اصول اساسی دموکراسی است.

مفهوم اصلی حاکمیت مردم این است که حکومت را قدرت و اقتدار خود را از منبع دیگری جز خواست و اجماع و رضایت عامه مردم، به دست نمی آورند و مردم می توانند حکومت را تغییر دهند و یا از کار برکنار سازند بنابراین اقتدار غایی و نهایی از آن مردم است هرچند در باره این که چگونه این اقتدار اعمال می شود در بین مکاتب مختلف دموکراسی اختلاف نظر هست یکی از مسائل عمده همواره این بوده است که آیا حاکمیت مردم بطور مستقیم اعمال می شود و یا آن که از طریق نمایندگان آنها در پارلمان و دولت تجلی می یابد.

دیگر اینکه آیا اصلاً مردم در مقام اعمال حاکمیت هستند و یا این که مهم ترین ویژگی دموکراسی داوری مردم در باره سیاست های حکومت و پذیرش و یا عدم پذیرش آنهاست.

بنابراین اصل حاکمیت مردم به نحوی از انحاء اصل حاکم بر همه دموکراسی ها است تا آنجا که می توان گفت این اصل از اصول ما در دموکراسی به حساب می آید.

11-حقوق بشر مفهوم 0حقوق بشر به عنوان مجموعه حقوقی که انسانها صرفاً به حکم انسانیت خود از آن برخوردارند در قرن هفدهم شیوه یافت و جانشین مفهوم قدیمی تر حقوق طبیعی شد که انسانها یا حکم قانون طبیعی از آن بهره مند می شدند مفهوم حقوق بشر به مفهومی گسترده تر از حقوق طبیعی به کار رفت تا حقوقی را نیز در برگیرد که نمی توان به سهولت طبیعی شمرد بلکه تنها در جامعه و دولت پدیدار می شوند.

البته به طور کلی نظریه قانون طبیعی مهم ترین نظریه در توضیح منشاء حقوق بشر بوده است.

ب: مبانی حکومت دموکراتیک آنچه گفته شد مبانی فکری دموکراسی بود که به طور اجمال و خلاصه عرضه گردید حال میپردازیم به شرح اصول و مبانی حکومت دموکراتیک که دموکراسی غیر مستقیم به شمار می رود و مبتنی بر اصل نمایندگی و پارلمانیسم است مهم ترین مباحث کلی حکومت دموکراتیک و مسائلی از قبیل آزادی مدنی و سیاسی، جمهوریت، اصل تفکیک قوا برای جلوگیری از استبداد و تمرکز قدرت، پارلمانتاریسم، فرآیند تشکیل حکومت در دموکراسی ها، فرآیند تصمیم گیری سیاسی و مسئولیت مقامات حکومتی در مقابل مردم میباشد بر طبق که به ترتیب بحث می شود.