مدل مرجع OSI و لایهبندی پروتکل
در 1980، یک سازمان بینالمللی استانداردسازی، طرحی را به نام Open System interconnection (DSI) به وجود آورد. این مدر براساس لایهبندی پروتکل پایهگذاری شده است. و آن به این صورت است که وقتی دو کامپیوتر میخواهند با هم ارتباط برقرار ککنند، سریهایی از قسمتهای کوچک استاندارد نرمافزاری روی هر سیسیتم برای بهتر کردن این ارتباط، عملیاتی را انجام میدهند. یک قسمت برای حصول اطمینان از اینکه داده به طور مناسب بستهبندی شده است تلاش میکند و قسمت دیگر از فرستادن پیامهای گم شده به طور مجرد مراقبت میکند و قسمتهای دیگر پیامها را در سراسر شبکه میفرستند. هر کدام از این قسمتها که تحت عنوان لایه از آنها یاد میشود، کار مشخص و کوچکی برای انجام ارتباطات دارند. قسمتهای ارتباطی که با هم استفاده میشوند. Protocl Stack (پشته پروتکل) نامیده میشوند زیرا آنها شامل گروهی از این لایهها هستند که بر روی هم سوال شدهاند. مدل OSI شامل هفت نوع از این لایهها میباشد که هر کدام نقش مشخصی در انتقال دادهها را در شبکه دارند.
در توده ارتباطاتی لایهبندی شده، یک لایه روی قسمت فرستنده با همان لایه روی سیستم (قسمت) گیرنده در ارتباط است. به علاوه لایههای پایینتر به لایههای بالایی سرویس میدهند. به عنوان مثال لایه پایینتر ممکن است پیامهای گم شده را به جای ارسال به لایه بالاتر که وظیفه فرمتبندی دادهها را به صورت دقیق به عهده دارد مجدداً به لایه پایین ارسال کند. این لایه، لایه سطح بالایی خود را که ممکن است داده را در قسمت اول تولید میکند، سرویس دهد. وقتی که یک لایه برای انجام امور به لایه دیگر متکی میشود،لایهها به وجود میآیند. بنابراین نرمافزار یک لایه میتواند در حالی که تمامی لایههای دیگر یکسان باقی میمانند، به جای برناه دیگر جایگزین شوند.
مدل مرجع OSI از هفت لایه زیر تشکیل شده است:
• لایه 7: لایه برنامه کاربردی (Application layer): این لایه به عنوان پنجرهای به کانال ارتباطی برای برنامه کاربردی و البته با توصیف دادهها و تبدیل آنها به اطلاعات با مفهوم برای برنامههای کاربردی عمل میکند.
• لایه 6: لایه نمایشی (Presentation layer): این لایه چگونگی نمایش المانهای داده برای ارسال، از جمله منظم کردن بیتها و بایتها در اعداد و فرمتبندی اعداد نمایی و همانند آن را برعهده دارند.
• لایه 5: لایه جلسه (Session layer): این لایه، نشستهایی را بین ماشینهای ارتباطاتی با کمک به شروع، نگهداری و مدیریت آنها هماهنگ میکند.
• لایه 4: لایه انتقالی (Transport layer): این لایه، برای تهیه جریان ارتباطی قابل اعتماد بین دو سیستم، که شامل انتقال دوباره پیامهای گم شده، قرار دادن آنها در جای مناسب و نظارت و بازرسی خطاها است، استفاده میشود.
• لایه 3: لایه شبکه (Network layer): این لایه برای انتقال داده از یک سیستم از میان مسیریابها به ماشین نهایی در طول شبکه، مسئولیتپذیر است.
• لایه 2: لایه پیوند دادهها (Data link layer): این لایه، داده را در طول شبکه حرکت میدهد.
• لایه 1: لایه فیزیکی (Physical layer): این لایه بیتها را در طول پیوند فیزیکی که میتواند فیبر نوری، ارتباط رادیویی، مس و یا هر رسانه فیزیکی دیگر انتقال میدهد.
چگونه TCP/IP سازگار میباشد؟
وقتی که مفهوم مدل مرجع OSI، پروتکلهای گوناگون شبکه را پاسخ میدهد، پس بیایید پروتکل TCP/IP را تجزیه کنیم. در TCP/IP لایه کاربردی، لایههای جلسه و نمایش مدل مرجع OSI در لایه کاربردی قرار داده شدهاند. TCP/IP روی داده ارسالی برای برنامه کاربردی تمرکز ایجاد میکند.
• لایه کاربردی:این لایه خود TCP/IP نمیباشد. بلکه متشکل از برنامههای خاصی است که سعی میکنند با استفاده از TCP/IP در طول شبکه با هم ارتباط برقرار کنند. مدل ارتباطی در این لایه ممکن است شامل دو Mail Server، سرویسدهنده و سرویس گیرنده Telnet، سرویس دهنده و سرویس گیرنده FTP و یا سایر برنامههای کاربردی باشد.