مقدمه:
مهمترین وظیفه ی مدیران و برنامه ریزان اتخاذ تصمیم به موقع است این امر زمانی فراهم است که اطلاعات کافی در زمینه موردنظر در دسترس باشد.
فقدان اطلاعات کافی باعث می شود که تصمیم گیری بر اساس حدس، گمان، ادراکات کلی و عمومی صورت پذیرد.
به همین دلیل اطلاعات از شیوه های گردآوری اطلاعات و منابع آن، روشهای نمایش داده ها و بالاخره تجزیه و تحلیل داده ها به مدد شاخصهای آماری، برای کارشناسان و برنامه ریزان هر سازمان، امر اجتناب ناپذیری است.
اولین گام در انجام هر تحقیقی تعیین هدف و موضوع تحقیق می باشد.
هدف من از گردآوری چنین تحقیقی مقایسه ی میزان برق مصرفی 35 خانوار در دو ماه مرداد و شهریور بر حسب کیلووات ساعت می باشد که در آن از نمودارهای مختلفی برای نمایش داده ها استفاده کرده ام تا نتیجه گیری با کمترین نقص و اشتباهی صورت پذیرد.
اولین گام در انجام هر تحقیقی تعیین هدف و موضوع تحقیق می باشد.
هدف من از گردآوری چنین تحقیقی مقایسه ی میزان برق مصرفی 35 خانوار در دو ماه مرداد و شهریور بر حسب کیلووات ساعت می باشد که در آن از نمودارهای مختلفی برای نمایش داده ها استفاده کرده ام تا نتیجه گیری با کمترین نقص و اشتباهی صورت پذیرد.
میزان برق مصرفی 35 خانوار در دو ماه مرداد و شهریور: داده های خام: الف) «ماه مرداد»: ب) « ماه شهریور»: رده بندی داده ها از کوچک به بزرگ: ماه مرداد «A» 82، 78، 75، 75، 74، 58، 58، 57، 50، 38، 36، 28، 19، 10 125، 121، 118، 112، 105، 96، 95، 94، 94، 92، 90، 90، 89، 86، 83 154= 10- 164= a – b = R 164، 158، 148، 136، 131، 126 جدول فراوانی: نتیجه گیری: اکثر داده های مابین حدود دسته: [98-76] است که نشان دهنده ی این است که برق مصرفی این 35 خانوار بیشتر در این حدود دسته است.
رده بندی داده ها از کوچک به بزرگ: ماه شهریور «B» 71، 70، 68، 66، 64، 62، 61، 60، 59، 56، 54، 52، 40، 37، 9، 2 93، 91، 88، 87، 84، 84، 83، 81، 80، 77، 76، 75، 73، 72 161= 2- 163= a – b = R 163، 135، 128، 115، 98 جدول فراوانی: نتیجه گیری: با توجه به اینکه جدول فراوانی نمی تواند معیار خوبی برای نظر دادن در مورد داده ها باشد ولی با این حال مشاهده می شود که اکثر داده ها در دسته ی: [94-71] هستند.
نمایش داده ها به صورت نمودار: نمایش داده ها به صورت تصویر و نمودار معمولاً بهتر و سریعتر قادر به انتقال پاره ای از مطالب و اطلاعات نهفته در داده ها می باشد.
با کمک نمودار بهتر می توان روند تغییرات داده ها و نیز تفاوت بین دو روند را مشاهده کرد.
نمودار میله ای، ستونی یا مستطیلی: بهترین طریقه ی نمایش مقادیر یک متغیر گسسته استفاده از نمودار میله ای یا مستطیلی است.
در این نمودار ارتفاع خطی (یا مستطیلی) که بر بالای هر اندازه متغیر رسم می شود، متناسب با فراوانی آن اندازه است.
از این نمودارها همچنین می توان برای مقایسه استفاده کرد.
انواع مختلف فروانی، فراوانی نسبی و فراوانی تجمعی را می توان با این نمودار نشان داد.
الف) نمودار میله ای برق مصرفی 35 خانوار در مرداد: ب) نمودار میله ای برق مصرفی 35 خانوار در ماه شهریور: مقایسه میزان برق مصرفی 35 خانوار در دو ماه مرداد و شهریور با مقایسه ی دو نمودار می توان گفت که برق مصرفی این 35 خانوار در ماه شهریور کمتر شده است البته نمودار میله ای همان طور که گفته شد برای متغیرهای گسسته است.
نمودار مستطیلی برق مصرفی 35 خانوار در ماه مرداد (A): نتیجه گیری: با توجه به شواهد پیش بینی شده در ماه مرداد بیشترین برق مصرفی 35 خانوار مابین (98-76] کیلووات ساعت می باشد.
نتیجه گیری جالب دیگری که می توان گرفت این است که تعداد خانوار مصرف برق در چهار دسته برابر است.
نمودار مستطیلی برق مصرفی 35 خانوار در ماه شهریور (B): مقایسه میزان برق مصرفی 35 خانوار در دو ماه مرداد و شهریور: همان طور که گفته شد مصرف برق در ماه شهریور به نسبت کمتر شده است.
(نمودار مستطیلی نمایشی از داده های دسته بندی شده می باشد که در آن سطح مستطیل ها متناسب با فراوانی دسته ها است) چنبر فراوانی برق مصرفی 35 خانوار در ماه مرداد (A): این نمودار در واقع نمودار خط شکسته است که برای متغیرهای پیوسته رسم می شود برای رسم این نمودار مرکز طبقات (دسته) را روی محور افقی و فراوانی مطلق هر طبقه را روی محور عمودی نشان می دهیم.
در بالای مرکز هر دسته، نقطه ای به فاصله فراوانی دسته مشخص می کنیم.
مجموعه نقاط به دست آمده را به وسیله ی خطوط راست به هم وصل می کنیم.
از نمودار چنبر فراوانی یا چندضلعی یا پلیگون برای نمایش فراوانی و فراوانی نسبی می توان استفاده کرد.
نمودار چنبر فراوانی (چندضلعی) برق مصرفی 35 خانوار در ماه شهریور (B): نمودار دایره ای برق مصرفی 35 خانوار در ماه شهریور (B): نمودار دایره ای برق مصرفی 35 خانوار در ماه مرداد (A): (نمودار کلوچه ای) این نمودار بیشتر برای نمایش متغیرهای گسسته به کار می رود.
در موارد بسیار زیاد و متنوع، مخصوصاً در تحقیقات جمعیت شناسی و جغرافیایی از این روش استفاده ی بسیار می شود.
نمودار دایره ای برق مصرفی 35 خانوار در ماه شهریور (B): نتیجه گیری: با توجه به این نمودار بیشترین مصرف برق مابین (94-71] کیلووات ساعت است که نشان گر این موضوع است که مصرف برق نسبت به ماه گذشته کمتر شده است.
البته نمودار دایره ای یا کلوچه ای برای نمایش متغیرهای گسسته به کار می رود.
بنابراین نتیجه می گیریم که تدارک اطلاعات و مهمتر از همه پردازش آنها، می تواند مدیران را در تصمیم گیری یاری رساند.
به همین دلیل تجزیه و تحلیل داده ها به مدد شاخصهای آماری، برای مدیران و کارشناسان، امری اجتناب ناپذیر است.
میانگین، مد و میانه و واریانس برق مصرفی 35 خانوار در ماه مرداد (A): میانه به داده ها تعلق دارد.
90 = میانه 94 و 90 و 75 و 58 = مد نمودار جعبه ای برق مصرفی 35 خانوار در ماه مرداد: میانگین، میانه، مد(نما)، واریانس، انحراف معیار و ضریب تغییرات ماه شهریور (B): 84= مد میانه به داده ها تعلق دارد.
73 = میانه=2Q نمودار جعبه ای برق مصرفی 35 خانوار در ماه مرداد: نمودار ساقه و برگ برق مصرفی 35 خانوار در ماه مرداد (A): کلید نمودار: 90 = 0 9 نمودار اوجایو مربوط به برق مصرفی 35 خانوار در ماه مرداد (A): نموار چندضلعی اوجایو برای نمایش فراوانی تجمعی به کار می رود.
برای ترسیم آن، حدود بالا و پایین دسته ها را روی محور افقی و فراوانی تجمعی را روی محور عمودی نشان می دهیم، سپس حد بالای هر دسته را در نظر گرفته و در امتداد محور، نقطه ای را که فاصله آن تا محور افقی برابر فراوانی تجمعی همان طبقه باشد مشخص می کنیم.
از به هم پیوستن این نقاط به یکدیگر نمودار چندضلعی اوجایو به دست می آید.
در مورد اولین طبقه، حد پایین آن را به صورت خط چین به نمودار متصل می نماییم.
نمودار چندضلعی اوجایو مربوط به ماه شهریور (B): نتیجه گیری: با توجه به نمودار می توان دریافت که تا دسته ی (48-25] مقدار برق مصرفی برابر با kwh4 بوده که پس از آن میزان برق مصرفی به اندازه نسبتاً چشم گیری افزایش یافته و پس از آن این روند ادامه داشته تا دسته ی (94-71].
ولی پس از آن مصرف برق حالت تعادلی خود را حفظ کرده است.
منابع و مآخذ: کتاب کاربرد آمار در مدیریت (سید محمّد عباس زادگان) ناشر: شرکت سهامی انتشار.
و کتاب: مفاهیم و روشهای آماری (مرتضی میکائیلی) تقدیر و تشکر: از آقای عمارلو به پاس زحماتشان در این سال تحصیلی کمال تشکر را دارم، و همچنین از مدیریت محترم کتابخانه الغدیر به دلیل کمک های مفیدشان در مورد طرح اولیه ی تحقیق تشکر می کنم.
سلسله ی کوی دوست حلقه ی دام بلاست هرکه در این حلقه نیست فارغ از این ماجراست «سعدی» 7 1486 755 384 943 822 901 86شماره خانوار میزان برق مصرفی14 8313 5812 10511 15810 1649 288 131شماره خانوار میزان مصرف21 9620 9219 9418 1017 1916 5715 58شماره خانوار میزان مصرف28 12527 7526 12125 7424 9023 11222 118شماره خانوار میزان مصرف35 7834 3633 9532 8931 13630 12629 50شماره خانوار میزان مصرف 7 726 625 814 643 522 661 163شماره خانوار میزان مصرف14 8413 8812 911 7610 739 508 60شماره خانوار میزان مصرف21 7120 4019 5918 9817 9116 12815 80شماره خانوار میزان مصرف28 5627 7526 9325 6124 6823 7022 37شماره خانوار میزان مصرف35 11534 7733 13532 8331 5430 8429 87شماره خانوار میزان مصرف درصد فراوانی نسبیفراوانی نسبیفراوانی تجمعیمرکز دستهفراوانی مطلقخط نشانحدود دسته%5/8=100*3213///[32-10]%5/8=100*6433///[54-32]%1/17=100*12656/ ////[76-54]%2/34=100*248712// //// ////[98-76]%5/8=100*271093///[120-98]%2/14=100*321315////[142-120]%5/8=100*351533///[164-142]35جمعجمع درصد فراوانی نسبیفراوانی نسبیفراوانی تجمعیمرکز دستهفراوانی مطلقخط نشانحدود دسته%7/525/132//[25-2]%7/545/362//[48-25]%4/31155/5911/ //// ////[71-48]%8/42305/8215//// //// ////[94-71]%7/5325/1052//[117-94]%7/5345/1252//[140-117]%8/2355/1511/[163-140]35جمعجمع درصد فراوانی نسبیفراوانی نسبیحدود دسته5/20 = 360 *% 7/5(25-2]5/20 = 360 *%7/5(48-25]1/113 = 360 *% 4/31(71-48]2/154 = 360 *% 8/42(94-71]5/20 = 360 *% 7/5(117-94]5/20 = 360 *%7/5(140-117]2/10 = 360 *% 8/2(163-140] درصد فراوانی نسبیفراوانی نسبیحدود دسته8/30 = 360 *% 5/8(32-10]8/30 = 360 *%5/8(54-32]7/61 = 360 *% 1/17(76-54]4/123 = 360 *% 2/34(98-76]8/30 = 360 *% 5/8(120-98]4/51 = 360 *%2/14(142-120]8/30 = 360 *% 5/8(164-142] برگساقه9 0 8 8 6 8 8 7 0 8 5 5 4 9 6 3 2 6 5 4 4 2 0 0 5 8 2 6 5 1 6 1 8 8 41 2 3 5 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16