مهمترین مزیت و رسالت شبکههای رایانهای، اشتراک منابع سختافزاری و نرمافزاری و دستیابی سریع و آسان به اطلاعات است. کنترل دستیابی و نحوه استفاده از منابعی که به اشتراک گذاشته شدهاند، از مهمترین اهداف یک نظام امنیتی در شبکه است. با گسترش شبکههای رایانهای (خصوصاً اینترنت)، نگرش نسبت به امنیت اطلاعات و سایر منابع به اشتراک گذاشته شده، وارد مرحله جدیدی گردیده است. در این راستا لازم است که هر سازمان برای حفاظت از اطلاعات ارزشمند، به یک راهبرد خاص پایبند باشد و براساس آن، نظام امنیتی را اجرا نماید. نبود نظام مناسب امنیتی، بعضاً پیامدهای منفی و دور از انتظاری را به دنبال دارد. توفیق در ایمنسازی اطلاعات، منوط به حفاظت از اطلاعات و نظامهای اطلاعاتی در مقابل حملات است؛ بدین منظور از سرویسهای امنیتی متعددی استفاده میگردد. مقاله حاضر با توجه به این رویکرد به طبقهبندی فناوریهای امنیت اطلاعات، براساس دو ویژگی خواهد پرداخت: مرحله خاصی از زمان که در هنگام تعامل فناوری با اطلاعات، عکسالعمل لازم در برابر یک مشکل امنیتی، ممکن است کنشی یا واکنشی باشد، و سطوح پیادهسازی نظامهای امنیتی در یک محیط رایانهای.
اطلاعات در سازمانها، مؤسسات پیشرفته و جوامع علمی، شاهرگ حیاتی محسوب میگردد. دستیابی به اطلاعات و عرضه مناسب و سریع آن، همواره مورد توجه سازمانهایی است که اطلاعات در آنها دارای نقش محوری و سرنوشتساز است. سازمانها و مؤسسات باید یک زیرساخت مناسب اطلاعاتی برای خود ایجاد کنند و در جهت سازماندهی اطلاعات در سازمان خود حرکت نمایند. اگر میخواهیم ارائهدهنده اطلاعات در عصر اطلاعات، و نه صرفاً مصرفکننده اطلاعات باشیم، باید در مراحل بعد، امکان استفاده از اطلاعات ذیربط را برای متقاضیان محلی و جهانی در سریعترین زمان ممکن فراهم نماییم.
سرعت در تولید و عرضه اطلاعات ارزشمند، یکی از رموز موفقیت در سازمانها، مؤسسات و جوامع علمی در عصر اطلاعات است. پس از سازماندهی اطلاعات باید با بهرهگیری از شبکههای رایانهای، زمینه استفاده قانونمند و هدفمند از اطلاعات را برای دیگران فراهم کرد. به موازات حرکت به سمت یک سازمان پیشرفته و مبتنی بر فناوری اطلاعات، باید تدابیر لازم در رابطه با حفاظت از اطلاعات نیز اندیشیده شود.
مهمترین مزیت و رسالت شبکههای رایانهای، اشتراک منابع سختافزاری و نرمافزاری و دستیابی سریع و آسان به اطلاعات است. کنترل دستیابی و نحوه استفاده از منابعی که به اشتراک گذاشته شدهاند، از مهمترین اهداف یک نظام امنیتی در شبکه است. با گسترش شبکههای رایانهای خصوصاً اینترنت، نگرش به امنیت اطلاعات و دیگر منابع به اشتراک گذاشته شده، وارد مرحله جدیدی گردیده است. در این راستا لازم است که هر سازمان برای حفاظت از اطلاعات ارزشمند، به یک راهبرد خاص پایبند باشد و براساس آن، نظام امنیتی را پیادهسازی و اجرا نماید.
نبود نظام مناسب امنیتی، ممکن است پیامدهای منفی و دور از انتظاری را به دنبال داشته باشد. توفیق در ایمنسازی اطلاعات منوط به حفاظت از اطلاعات و نظام های اطلاعاتی در مقابل حملات است؛ بدین منظور از سرویس های امنیتی متعددی استفاده میشود. سرویسهای انتخابی باید پتانسیل لازم در خصوص ایجاد یک نظام حفاظتی مناسب، تشخیص بموقع حملات، و واکنش سریع را داشته باشند. بنابراین می توان محور راهبردی انتخاب شده را بر سه مؤلفه حفاظت، تشخیص، و واکنش استوار نمود. حفاظت مطمئن، تشخیص بموقع و واکنش مناسب، از جمله مواردی هستند که باید همواره در ایجاد یک نظام امنیتی رعایت کرد (مدیریت شبکه شرکت سخا روش، 1382).
خوشبختانه پژوهشهای زیادی در زمینه امنیت رایانه و شبکهها در رابطه با فناوریهای امنیتی پیشگیرانه (کنشی) و نیز مواجهه با مشکلات امنیتی (واکنشی) صورت گرفته است. مقاله حاضر در صدد بیان، تعدادی از فناوریهای موجود در رابطه با امنیت اطلاعات با یک دیدگاه طبقهبندی است.