دانلود مقاله آشنایی با سیستم عامل لینوکس

توزیع کننده های مختلف لینوکس :
لینوکس توزیع های مختلفی دارد که ما چند نمونه از آن را شرح می دهیم.

RedHat
این نسخه به این دلیل که دارای انعطاف زیادی بوده جزء مشهورترین نسخه های لینوکس بوده و دارای طرفداران زیادی می باشد.
این نسخه می تواند هم به عنوان ایستگاه کاری و هم به عنوان سرور استفاده شود.و نصب آن بسیار آسان است.

Mandrake
این نسخه ازلینوکس در سال 1998 بر اساس ردهت ساخته شده است.

کار با آن بسیار ساده می باشدومحیط گرافیکی عالی دارد .

SuSE
این نسخه به آسانی نصب می شودو سخت افزارهای زیادی را به طور خودکار می شناسد.

با برنامه های جانبی زیادی ارائه می شود و بسیاری از کاربران حرفه ای از این نسخه استفاده می کنند.

Lindows OS
این نسخه شباهت زیادی به ویندوز دارد و از برنامه های Windows Office نیز پشتیبانی می کندو برای افرادی می باشد که عادت بسیاری به ویندوز دارند.

Fedora
این نسخه که شباهت زیادی به RedHat دارد و با هدف آسان کردن کار با دستورات سیستمی ساخته شده است باید توجه داشت که گروه RedHat در ساخت این نسخه نیز فعالیت داشته اند.

Debian
این نسخه برای افراد و شرکتهای مفید است که نیاز به امنیت بالا دارند.

برای ایجاد این نسخه از لینوکس افراد زیادی در سرتاسر جهان همکاری دارند.
Knoppix
Knoppix که به صورت یک cd راه انداز میباشدو از روی cd بوت شده و احتیاجی به نصب ندارد.

بیشتر قطعات را به صورت خودکار می شناسد.

Slack ware
این نسخه از کرنل 2.4 و از کتابخانه C نسخه 2.2.5استفاده می کندو نصب آسانی داردو دارای برنامه های کاربردی فراوانی می باشد.

Turbo Linux
این نسخه یکی از اعضای United Linux می باشد و برای تجاری و برنامه نویسی پیشنهاد می شود.

شل و مفهوم آن:
شل راهی برای اجرای دستورات و ایجاد فایلها می باشد یا به عبارتی شل برنامه ای است که دستورات کاربر را دریافت و آن را اجرا می کند.

برنامه های مختلفی وجود دارد که به عنوان شل استفاده می شوند.

شل علاوه بر اینکه نقش واسط بین سیستم و کاربر رادارد می تواند به عنوان یک زبان برنامه نویسی مورد استفاده قرار گیرد.
شل انواع گوناگونی دارد مثل BASH –CSH – KSH-TCSHو...

برای آگاهی از شلهای موجود در لینوکس می توان دستور زیر را تایپ کرد.
Cat /etc/shells$
هسته سیستم عامل لینوکس
بخشی از سیستم عامل است که کار مدیریت حافظه ، فایلها و سخت افزارهای جانبی را بر عهده دارد.

زمان و تاریخ در آن تعیین میشود.

برنامه های کاربردی را فعال می نماید و حافظه را به منابع سیستم تخصیص می دهد.

Kernel.1 : مسؤلیت آن مدیریت بر سخت افزار است.

مثل کنترل و تغییرات.

System Service.2 : وظیفه مدیریت حافظه و خدمات را بر عهده دارد.
: Program.3 command prompt دستورات و فرمانها
یکی از خصوصیات سیستم عامل لینوکس open source بودن آن است ، مثل Fedora و Red hat و .....
Fedora یک انجمن برای open souce کردن لینوکس می باشد.

ویژگیهای لینوکس:
: Multi user.1 بیش از یک user میتواند log on شود.
Multi tasking.2: یک کاربر میتواند بیش از یک برنامه یا پردازش اجرایی را همزمان داشته باشد.

3.high security: امنیت بالا
انواع نصب ها برای سیستم عامل لینوکس:
1.

text : متنی.

2.

gu1 : گرافیکی.

3.

N/W : network based
طریقه نصب در مد متنی در ادامه گفته شده است و طریقه نصب گرافیگی به همراه جزوه ضمیمه می باشد.

نکته : برای اینکه بتوانیم linux را در مد گرافیکی نصب کنیم احتیاج به Ram بالاتر از 128 داریم.
لینوکس دارای 7 مد می باشد.

6 مد آن متنی و 1 مد گرافیکی است.

که برای متنی 2GB فضا و برای گرافیکی 4GB فضا لازم است.
لینوکس دارای 7 مد می باشد.

که برای متنی 2GB فضا و برای گرافیکی 4GB فضا لازم است.

نکاتی برای نصب لینوکس: قبل از نصب باید Hard disk خود را آماده کنیم.

اگر مثلا فقط کل هارد دیسک را به دو درایو تقسیم کرده ایم ،باید یک درایو را خالی کرده و آن مقدار از حافظه را بدون فرمت کنیم.

که برای این کار میتوان از نرم افزار partition magic استفاده کرد.

برای نصب لینوکس باید مراحل نصب را به 3 مرحله تقسیم کنیم: 1.

/swap : که مقدار آن باید 2 برابر Ram باشد.

IDE : Integrated Device Electronics (Device Identities) H.D.D: Linux 1.

primary master>>>> /dev/hda 2.

primary slave >>>> /dev/hdb 3.

secondary master >> /dev/hdc 4.

secondary slave >>> /dev/hdd 5.

CD-Rom >>> /dev/cd rom 6.

printer port >>>> /dev/lp0 7.

floppy drive >>>> /dev/fd0 (fd1) 8.

USB >>>> /dev/usb0 فرض کنیم بروی سیستم تنها یک هارد داریم و سیستم آن را به عنوانhda بشناسد.

حال برای پارتیشن بندی کردن این هارد باید توجه کنیم که یک device در لینوکس حداکثر می تواند تا 4 Primary Partition داشته باشد لذا پارتیشن های منطقی همیشه از 5 شروع می شود.

یعنی حتی اگر تعداد primary partition ها کمتر از4 باشد باز لینوکس پارتیشن منطقی را از شماره 5 شروع می کند.

قبل از نصب باید به نکات زیر توجه کرد: اگر ویندوز را نصب کنیم ، بعد می توانیم لینوکس را نصب کنیم.ولی برعکس نمی شود.

Win98 >> Win xp >> Win server >> linux برای نصب باید با حروف کوجک بنویسیم.

system administrator ما root می باشد.

GNOME و KDE به عنوان دو استاندارد رومیزی لینوکس مطرح هستند.

GNU: مجموعه ای از نرم افزار مبتنی بر سیستم عامل unix که بنیاد نرم افزار تجاری FSF از آن حمایت میکند.

هر کسی میتواند هزینه توزیع و پشتیبانی این مجموعه را دریافت کند اما حق ندارد از اصلاح و توزیع آن توسط دیگری جلوگیری کند.

KDE: بعضی برنامه های کاربردی مانند Kmail ، Email و Konqueror را برای ما فراهم می کند.

در واقع نوعی محیط رومیزی بازکد که اساسا آنها را برای ایستگاههای کاری در نظر گرفته بودند و هم اکنون برای linux توسعه یافته است.

KDE تامین کننده یک رابط گرافیکی کاربر و چندین کاربر اساسی دیگر است که در ویندوز هم وجود دارد.

مراحل نصب لینوکس:(نصب متنی) cd شماره 1 را داخل کامپیوتر قرار داده و اجازه میدهیم که به صورت Boot بالا بیاید.

در صفحه اصلی 3 گزینه را می بینیم.

گزینه اول برای نصب لینوکس در مد گرافیکی که اگر میخاهیم باید Enter را بزنیم.

گزینه دوم برای نصب لینوکس در مد متنی که اگر می خواهیم باید در پایین بنویسیم: boot: text و enter را بزنیم.

گزینه سوم کلیدهای تابعی است که به صورت زیر هستند.

f5: rescue]] [f4:kernel] [f3:general] [f2: option] [f1: main] اگر F1 را بزنیم همان صفحه اصلی برای ما می آید.

F2 دارای 6 گزینه است: for disable device or disable hardware probing [Enter] : linux noprob باید گزینه بالا را انتخاب کنیم.

برای تست کردن media یا اینکه چهار cd به صورت کامل کار میکند گزینه linux media check را انتخاب می کنیم .

برای rescue گزینه linux rescue و یا در صفحه اصلی f5 را می زنیم.

اگر ما یک درایو داشته باشیم از گزینه linux dd استفاده می شود.

برای انکه نصب در دفعات بعد آسان باشد با استفاده از cd rom از گزینه : Linux ask methodاستفاده می کنیم.

برای update کردن از: Linux updateاستفاده می کنیم .

حال به گزینه F3 می رویم: در این صفحه general boot help را نشان میدهد ، برای حل مشکلات در مد گرافیکی است.

F4 : این گزینه برای kernel papameter help می باشد.

F5 : اگر سیستم به صورت کامل boot نمی شود و یا مشکلی دارد از گزینه rescue استفاده می شود.

برای نصب لینوکس بهتر است از مد متنی استفاده شود ، چون گرافیک دارای حافظه خیلی بزرگی است.

برای این کار در صفحه اصلی text را نوشته و Enter را می زنیم.

the detective all of the linux کلید ok را می زنیم و سپس زبان انگلیسی را انتخاب می کنیم.

بعد مراحل زیر را انجام می دهیم: Keyboard selection us disk druid حال برای مدیریت کردن پارتیشن ها گزینه new partition را انتخاب میکنیم.

اگر قبل از انتخاب گزینه N-P ما سیستم عامل Windows داشته باشیم ، به صورت NFat نشان میدهد.

بعد از انتخاب new partition با استفاده از گزینه یا کلید tab گزینه swap را انتخاب کرده و برای سایز ram (اگر 256 بود: 512) را نوشته و ok را میزنیم.

حال برای ساختن root دوباره کلید new partition را می زنیم و به صورت زیر عمل می نماییم: Mount point: / File system ext3 را انتخاب میکنیم.

و در قسمت size فضای لازم را به صورت زیر انتخاب میکنیم : Text mode: 2GB Geraphical mode : 6GB Every thing : 10GB و ok را می زنیم.

در مرحله بعد Grub را انتخاب میکنیم و ok مینماییم.

Grub(grand unified boot loader) : boot loader configuration در مرحله بعد از ما در مورد پسورد آن می پرسد که ok را می زنیم چون میتوانیم پسورد را پس از نصب انتخاب کنیم.

Select MBR: master boot record وقتی سیستم راه اندازی می شود ، یک سری داده ها را به صورت خودکار پردازش میکند و سپس MBR را به درون حافظه فراخوانی میکند.

MBR دارای دستورهایی است که پارتیشن راه اندازی سیستم را جستجو میکند.

محتویات قطاع اول آن را که فایل راه انداز آن می باشد به درون حافظه برده و اجرا میکند.

در مرحله بعد می توانیم IP Address بدهیم واگرنه بعدا هم میتوانیم انجام دهیم.

IP Address : Internet Protocol Address که یک عدد 32 بیتی (4 بایتی) که فقط یک کامپیوتر میزبان متصل به اینترنت ودیگر کامپیوترهای میزبان اینترنت را شناسایی میکند، مانند: IP Address: (192.168.13.1) اگر بخواهیم میتوانیم gateway را هم بدهیم ، دستگاهی که شبکه ها را با بکارگیری پروتکل های ارتباطی گوناگون به یکدیگر متصل میکند تا اطلاعات از یکی به دیگری عبور کند وهم آن را به شکل سازگار با پروتکل های مورد استفاده شبکه گیرنده تبدیل کند.

در مرحله بعد اسم کامپیوتر خود را میدهیم و ok میکنیم.سپس در قسمت بعد گزینه No firewall را انتخاب میکنیم.

چون به firewall احتیاج نداریم.

گزینه proceed را انتخاب میکنیم.

Security enhanced lined desable حال زبان را انتخاب میکنیم و بعد در مرحله بعد time zone را انتخاب می نماییم.

Asia/Tehran حال برای root ، پسورد قرار می دهیم.

Select customize software selection در گزینه ذکر شده نرم افزارهایی را که می خواهیم بر روی سیستم نسب کنیم انتخاب می نماییم.

سپس Continue now do it formatting root copying file now partition اگر لینوکس بالا نیامد می توانیم ، linux rescue را انتخاب نماییم.

در ادامه صبر میکنیم تا کار نصب ادامه یابد و هرگاه از ما در خواست قرار دادن cd های 2و3و.....

را کرد ، آنها را در cd rom قرار می دهیم.

ودر نهایت سیستم cd-1 را برای Authentication (اعتبار سنجی) از ما می خواهد.

در این زمان OS نصب شده و سیستم بالا می آید.

بعد ما باید user و password را داده و وارد شویم.

سیستم عامل لینوکس دارای 7 مد می باشد.

که 6 مد متنی و 1 مد گرافیکی است.

برای انتخاب مد ها به صورت زیر عمل می کنیم: Graphical mode : ctrl+Alt+F7 Text mode : ctrl+Alt+F1…..F6 پردازشهای لینوکس برای شروع به کار سیستم عامل: خواندن bios جستجو برای boot شدن )وقتی سیستم راه اندازی می شود ، یک سری داده ها را به صورت خودکار پردازش میکند و سپس MBR را به درون حافظه فراخوانی میکند.

محتویات قطاع اول آن را که فایل راه انداز آن می باشد به درون حافظه برده و اجرا میکند.( 3.اجرای فایل های bootable: اگر از grub استفاده کنیم نیازی به پارتیشن BOOT نداریم .

LILO اگراز LILO استفاده کنیم باید پارتیشن BOOT را بسازیم .

4.

مشاهده vimliuz.img که همان kernel لینوکس است 5.

Load کردن initrd.img که در واقع همان OS Service & Shell می باشد.

Shell = command prompt OS Service = D Daemon نرم افزار تشخیص خطا دستورهای عمومی لینوکس: دستور Ls List content که محتوای لیست را نمایش می دهد.واز رنگ برای تشخیص نوع فایل استفاده می شود.

برای نمایش همه فایل ها با جزییات : ls –l دستور dir که از فایل ما لیست می گیرد.

دستور date برای نشان دادن تاریخ استفاده می شود.

اما برای تغییر دادن تاریخ باید به صورت زیر عمل کنیم: Date 021421381981 که دو رقم اول مربوط به ماه ، دو رقم دوم روز ، دورقم سوم ساعت ، دورقم چهارم دقیقه و در نهایت چهار رقم آخر سال می باشد.

Date --date ‘2days ago’ این دستور تازیخ دو روز پیش را نشان می دهد.

Date --date ‘3 months 1 day’ این دستور تاریخ سه ماه و یک روز بعد را نشان میدهد.

دستور bc Borland calculator برای ماشین حساب.

برای خارج شدن ctrl+d استفاده می شود.

دستور cal calendar برای نشان دادن تقویم به کار می رود.

اگر می خواستیم ماه و سال مخصوصی را نشان بدهد: 05 2007 استفاده از علامت ">" خروجی یک دستور را به یک فایل می فرستد.

ls –l > output file دستور touch برای ساختن فایل خالی استفاده می شود.

دستور cat برای نشان دادن محتوای فایلهایی که ساخته ایم.

دستور mkdir جهت ایجاد یک دایرکتوری بکار می رود.

Mkdir نام دایرکتوری دستور cat > برای ریختن محتوا.یعنی برای ایجاد فایل همراه با محتویات بکار می رود و بعد از این که محتویات فایل وارد شد کلیدهای Ctrl+D را همزمان فشارداده تا فایل ثبت و بسته شود.

دستورfilename cat>> باعث می شود متن به ادامه فایل موجود اضافه شود.

دستور clear محتوای صفحه نمایش را پاک می کند.

دستور alias برای گذاشتن نام مستعار بروی دستورات بکار می رود که با unalias می توان نام مستعار را برداشت.

alias c=’clear’ با اجرای این دستور هر دفعه برای پاک کردن صفحه نمایش بجای تایپ کردن clearفقط حرف cرا فشار می دهیم.

دستور less محتویات فایل را به صورت صفحه به صفحه نشان می دهد.

دستور tac همراه با نام فایل موجب می شود محتویات فایل از پایین به بالا نشان داده شود(برعکس cat) دستور who all user logged with system همه کاربران سیستم را نمایش میدهد.

در قسمت دستور who ، مشاهدات زیر معنای ذکر شده را دارا می باشند: 1.

مد متنی: root tty1 2.

مد گرافیکی: 0: root دستور who am I عمل نمایش نام کاربر را با جزئیات مربوطه انجام می دهد.

دستور whoamI عمل نمایش نام کاربر را بدون جزئیات مربوطه انجام می دهد.

برای خروج از شل جاری از دستور logout یاexit استفاده می شود.

دستور VI برای ویرایش فایل به کار می رود.

همچنین برای خروج ESC تا به مد نرمال شویم و تغییراتی را اعمال کنیم و برای save کردن :wq و برای خروج بدون save کردن :q!

را می زنیم.( در مورد محیط VI توضیح کاملتری داده خواهد شد.) برای help در لینوکس از دستور man استفاده می شود و برای خروج از آن از q.

دستور cd برای حرکت در ساختار سلسله مراتبی شاخه ها از این دستور استفاده می کنیم.

و در موارد زیر نیز از آن استفاده می شود.

دایرکتوری جاری .

دایرکتوری بالاتر(پدر)..

دایرکتوری اصلی یا ریشه / دایرکتوری کاربر جاری  دایرکتوری قبلی - نکته: در دایرکتوری Bin همه فایل های اجرایی موجود می باشند.

برای مشاهده دستور: Ls /bin/ تایپ میکنیم.

دستورات زیر هم برای نمایش انواع دیگر فایلها به کار می روند.

Ls /var Ls /*.log Ls / Ls /proc/cpu فایل های لینوکس: Boot linux bootable files: فایلهای مربوط به بوت شدن سیستم در این محل واقع است.

Etc configuration files فایلهای پیکربندی در این محل قرار میگیرد.

زمانی که برنامه ای نصب می شود فایل پیکربندی آن در این قسمت قرار می گیرند Mnt mount directory برای cd rom و floppy که بعد در مورد آن بحث خواهد شد.

Dev devices files ابزارها و درایوهای سخت افزاری در آن واقع است .

Bin all commands دستورات و فرمانهای کاربران اعم از مدیر یا کاربرساده Sbin advanced commands فرمان های پیشرفته وبرنامه های مدیریتی که مخصوص کاربر rootاست Lib library files فایل های کتابخانه ای Tmp temporary directory دایرکتوری های موقت یعنی محل قرارگرفتن فایلهای موقتی برنامه های کاربردی است.

Proc H/W drivers or kernel اطلاعات مربوط به سیستم و هسته از آن قابل دسترسی است.

Var log files معمولا به دلیل امنیتی روی یک پارتیشن جداگانه نصب می شود.

محل ذخیره شدن فایلهای log می باشد،محل ذخیره شدن نامه هایی است که منتظر ارسال شدن است ،محل ذخیره شدن فایلهای که باید پرینت گرفته شود،محل ذخیره شدن نامه های دریافتی برای دریافت کاربران است.

Root administrator دایرکتوری مربوط به مدیرسیستم می باشد.(دایرکتوری خانگی مدیر) Home user home directory تمام کاربران هنگامی که توسط مدیر سیستم ایجاد می شود دایرکتوری برای آنها در این مسیر ساخته می شود.

Usr profile S/W بسیاری از برنامه های کاربردی در این شاخه نصب می شود.

شاخه /user/bin :برنامه های کاربردی در این شاخه قرار می گیرد شاخه /user/sbin : برنامه های مدیریتی در این شاخه قرار می گیرد.

opt additional H.D.D (usb,tape,zip devices) کاربردی For aplication Lost + Found recycle bin / trash برای دیدن هر یک از انواع ذکر شده در بالا کافیست: Cd / >/ نوع مورد نظر>/Cd Ls شناسایی نوع فایل بر اساس رنگ آن: رنگ سیاه و سفید : فایل معمولی رنگ آبی تیره : فایل ها رنگ سبز : فایل های اجرایی رنگ آبی کم رنگ : فایل های سیستمی رنگ صورتی : فایل های گرافیکی رنگ قرمز: پکیج ها ، فایل های setup و فایل های فشرده .

Run level ها در لینوکس : اگر در فایل متنی از1 init استفاده شود ، باعث boot شدن سیستم می شود.

و اگر از init 0 استفاده کنیم ، سیستم shut down می شود.

در جدول صفحه بعد انواع حالات init ذکر شده است: برای تغییر init یا حالات آن 2 حالت وجود دارد: 1.

vi /etc/init (press tab key) 2.

[Enter](شماره مورد نظر)init در هر دو حالت بعد از reboot شدن تغییر میکند.

طریقه ایجاد فایل ها در لینوکس: Cat > (file name) - - - Ctrl+D مثال: Cat > Date > Date Of Birth : 21 sep 1981 City : Ctrl + D فرق "نام فایل Cat >" با Touch در این است که Touch فقط یک فایل خالی می سازد ، اما در Cat می توانیم فایل را با داده پر کنیم.

ویرایش فایل در لینوکس: برای ویرایش فایل ها در لینوکس از دستور VI به صورت زیر استفاده می شود: Vi فرق vi با "نام فایل cat > " در آن است که با vi می توان فایل را ساخت ، به آن محتوا داد و آن را ویرایش کرد ولی در cat > نمی توان فایل را ویرایش کرد.

برای ویرایش بعد از اجرای دستور و ورود به محیط باید از کلید های O یا a و یا i استفاده کرد تا بتوانیم عمل تایپ راانجام دهیم.حال ابتدا Esc را زده تا وارد مد نرمال شده در این قسمت می توانیم تغییراتی را روی متن اعمال کنیم وسپس برای اعمال نهایی Shift + : را می زنیم.

در پایین صفحه علامت (:) ظاهر می شود که برای خروج با save کردن wq و برای خروج بدون save کردن q!

را می زنیم.

مثال: Cat >ali I am good boy Ctrl+d Cat ali مشاهده محتویات فایل ali Vi ali I am bad boy انجام تغیرات Esc Shift + : Wq برای پاک کردن یا Delete کردن خط ها در vi : Vi ali (Enter) برای پاک کردن یک خط Esc dd حال اگر بخواهیم 5 خط را پاک کنیم Esc 5 dd برای کپی کردن در vi به صورت زیر عمل می نماییم: برای کپی کردن یک خط: Esc yy برای کپی کردن مثلا 3 خط: P (سپس به جایی که می خواهیم رفته) Esc 3 yy برای کپی کردن کلمه yw p را انجام می دهیم و اگر بخواهیم یک کلمه را پاک کنیم: X یا Esc 1dw برای Undo کردن در لینوکس از Alt+ u استفاده می کنیم.

برای جستجو در vi به صورت زیر عمل می نماییم: Esc :/ hassan hassan راپیدا می کند: Esc :%S/ hassan / Ali به جای hassan ها Ali می گذارد Esc :%S/ hassan / Ali /gc همان کار قبلی را انجام می دهد با این تفاوت که برای هر تغییر از ما سوال می کند.

ادامه دستورات در لینوکس : دستور Lpr برای پرینت گرفتن از فایل مورد نظر می باشد.

مقدار دادن به متغیر: p=56 f=”ali” دستورecho p همان p را به ما نشان می دهد.(همان رشته را به مانشان می دهد) اماecho $p محتوای pرا به ما نشان می دهد یعنی 56 را نشان می دهد.

echo “$p”=echo $p دستور grepبرای جستجوی یک عبارت در داخل فایل بکار می رود.

grep "عبارت مورد نظر" file name grep “hello” ali.txt برای کپی کردن فایلی در داخل فایل دیگر: # Cp مثال: Cp Ali amir فایل amir محتویات خود را از دست داده و محتویات ali را به خود می گیرد.

می توان بیش از یک فایل را با یک دستور cp در یک دایرکتوری کپی کرد.

Cp /a.c /b.c /w در دستور cp میتوان از علائم خاص استفاده کرد.

Cp *.c /w برای کپی کردن یک دایرکتوری با تمام محتویات آندستور زیر را اجرا می کنیم.

Cp -rf /dir1 /dir2 برای تغییر نام ، یا انتقال فایلی به فایل دیگراز دستور زیر استفاده میشودزیرادر لینوکس دستورRename نداریم.

# mv بوسیله دستورsort می توان فایل موجود را مرتب نمود.)ابتدا برحسب حروف الفبا و سپس اعداد) Sort filename Sort –u filename علاوه بر مرتب کردن فایل خطوط تکراری آن را نیز حذف می کند.

با استفاده از دستور tail,head می توان به ترتیب تعداد خطوط انتها و ابتدای فایل را دید head -l filename تعداد خطوط مشخص شده از ابتدای فایل را به ما نشان می دهد.

tail -l filename تعداد خطوط مشخص شده از انتهای فایل را به ما نشان می دهد.

برای حذف فایل: # rm برای حذف دایرکتوری بشرط آنکه خالی باشد #rmdir برای حذف فایل و دایرکتوری اعم از پر یا خالی از دستور #rm –rf برای shortcut کردن:symbollink # Ln -s با اجرای این دستور یک Link به file1 ایجاد می شود(file1 می تواند هر نوع فایلی باشد) برای ساخت فایل های مخفی : # Cat > .

Ali همچنین برای نمایش آنها : # Ls -a برای تبدیل فایل های عادی به مخفی: Ls install.log Mv install.log .install.log دستور pwd دایرکتوری جاری را نمایش می دهد.)مسیری که هستیم را به ما نشان میدهد.) دستور file :براساس محتویات فایل نوع آن را تعیین می کند.

دستور split برای شکستن فایل بکار می رود.

split –l file فایل مورد نظر به تعداد خطوط مشخص شده شکسته می شود.

Split -4 ali.txt با اجرای این دستور فایل ali.txtبه فایلهای شکسته می شود که هرکدام حداکثر 4 خط دارد(فایل آخر ممکن است کمتر از 4 خط باشد) به نامگذاری فایلها که توسط سیستم انجام شده دقت کنید.

توسط دستور catمی توان عمل mergeهم انجام داد Cat file1 file2 …>newfile دستور wc : تعداد خطوط فایل مورد نظر را برمی گرداند wc –l file حجم فایل مورد نظر که در فایل متنی تعداد کاراکتر های آن می باشد wc –c file تعدادکلمات فایل را برای ما برمی گرداند.

wc –w file بوسیله | می توان خروجی یک دستور را ورودی دستور دیگر قرار داد .

Cat mina.txt|wc –l دستورmore برای بهتر دیدن فایلهایی به کار می رود که بیش از یک صفحه باشند.

Ls -l |more فرمان eject برای باز کردن cdrom بکار می رود.

اگر cdrom در حال استفاده باشدو بخواهیم که عمل eject انجام شودگزینه –f را استفاده می کنیم.

استفاده این دستور با آرگومان –t باعث بسته شدن cdrom می شود.

دستور du: این دستور نشان می دهد که هر فایل چقدر فضا اشغال کرده است .

اگر بروی یک شاخه اجرا کنیم مجموع فضای اشغال شده توسط تمام فایل های داخل شاخه را نشان می دهد.

گزینه -sباعث می شودکه اطلاعات یک شاخه به صورت خلاصه نشان می دهد.

گزینه-b باعث می شود که حجم محاسبه شده برحسب بایت نشان می دهد.

گزینه -kباعث می شود که حجم محاسبه شده برحسب kb نشان می دهد.

du -sh filename حال برای آشنایی بیشتر مثال های زیر را به صورت عملی انجام دهید: Vi Ali |or| Cat Ali I am a good boy :wq تمام محتویات Ali داخل hassan کپی می شود Cp Ali hassan محتویات hassan را نمایش میدهد که برابر Ali است Cat hassan تمام محتویات Ali داخل Reza کپی و محتویات رضا پاک می شود Mv Ali Reza Cat Reza فایل yazd پاک می شود rm ایجاد فایل مخفی و نمایش دادن آن: Ls -L Cat > .

Ali I am ali Ctrl + D Ls -a User: نمایانگر هویت یک فرد در سیستم می باشد.

هر user در لینوکس دارای یک شمارهUID می باشد.

کاربر اصلی سیستم(مدیر سیستم) دارای UID شماره صفر می باشد.

Group: هر user در گروه خاصی قرارمی گیرد که باGID شناخته می شود.

هر کاربر می تواند متعلق به یک یا چند گروه باشد.توجه کنید که دو نفر نمی توانند دارای یکUID یکسان باشند.

اما می توانند در یک گروه قرار گیرند.

یک user می تواند عضو گروههای متعددی باشد .

دستور groups به شما نشان می دهد که یک کاربر در چه گروههای عضویت دارد.

ساختن user ها: هر user که ساخته شود در home قرار می گیرد.

برای مشاهده user ها: Cd /home/ Ls برای ساخت یک user به صورت زیر عمل می نماییم: و برای قرار دادن پسورد : Passwd حال برای نمایش user: Cat /etc/passwd/ مثال: Ali : x : 501 : 501 : /home/Ali:/bin/bash Ali : user name X : نشانگر پسورد 501 : user id و group id : 501 /home/ : directory برای نشان دادن user و password : cat /etc/shadow برای پاک کردن user ها : Userdel -r Ali ساختن group ها: ما می توانیم در group تعدادی user بسازیم ، وقتی که user می سازیم خود به خود group نیز ساخته می شود ولی بر عکس نه.

Groupadd sale Cat /etc/grep حال چند user می سازیم: Useradd a Useradd b Useradd c برای نمایش user ها: cat /etc/passwd حال می خواهیم سه user ، a و b و c را در group ، sale قرار دهیم: gpasswd -a a sale Cat /etc/group gpasswd -a b sale gpasswd -a c sale حال اگر بخواهیم به صورت multiple ، user ها را بفرستیم: gpasswd -M a,b,c sale Cat /etc/group برای حذف user ها از group ها : gpasswd -d a sale برای حذف user ها و group ها : Userdel -r a groupdel sale برای zip کردن فایل ها از دستور: gzip دستور gzip بطور معمول یک الگوریتم معمولی را برای فشرده سازی استفاده می کند .

برای اینکه حداکثر فشرده سازی انجام شود از گزینه 9- استفاده می کنیم .

gzip –9 file سطوح مختلف فشرده سازی از 0- تا 9- استفاده می کنیم.

برای اینکه فایل را از حالت فشرده خارج کنیم : Gzip –d file.gz این دستور فایل file.gz را از حالت فشرده خارج کرده و فایل file را ایجاد می کند.

فایل file.gz پس از اجرای دستور از بین می رود.

cd /var/log Ls du -sh messages gzip messages Ls messages.gz همه فایل های zip شده به رنگ قرمز و با پسوند gz نشان داده می شوند.

du -sh message.gz برای برگرداندن zip file به حالت عادی: gzip -d messages.gz Ls Permissiomها در لینوکس: در لینوکس سه مجوز خواندن،نوشتن،واجرا بر روی مالک، گروه،دیگران می تواند توسط مدیر سیستم انجام گیرد.

برای تغییر permission ها ابتدا فایلی را می سازیم ، سپس از دستور LL یا از دستور ls -l استفاده میکنیم.

در اینجا group ها و others ها فقط می توانند بخوانند ولی نمی توانند بنویسند.

برای تغییر permission : Chmod o+rw Ali LL ali -rw-r--rw- حال برای حذف کردن مجوز خواندن ونوشتن از دیگران: Chmod o-rw Ali LL ali -rw-r----- چگونه برای all ، permission می دهیم: Chmod u+rwx , g+rwx , o+rwx Ali LL ali -rwx rwx rwx 2 root --- یا Chmod a+rwx Ali LL ali -rwx rwx rwx 2 ---- یا Chmod ugo+rwx ali -rwx rwx rwx برای پاک کردن مجوزها: Chmod u-x , g-w , o-wx Ali LL ali -rw-r-xr— Chmod a-rwx Ali روش دیگر برای تغییر دادن permission ها و حذف کردن آنها: r-(read) = 4 w-(write) = 2 x-(exative) =1 chmod 746 gol chmod 777 gol LL gol -rwx rwx rwx Chmod 247 gol LL gol --w r—rwx Chmod 724 gol -rwx-w r— برای تغییر دادن user ها و group ها: Chmod 747 Ali LL ali -rwx-r—rwx 1 root root 400 --- Chown تمرین: Cd / Vi Ali تایپ متن Esc :wq LL Ali -rw-r--r-- 1 root root - - - یک user که از قبل ساخته ایم را انتخاب می کنیم ، مثلا zia LL /home/ Drwx------ 3 zia zia --- به یکی دیگر از مدهای متنی رفته (Alt + Ctrl + F2)و می نویسیم: Local host login : zia Password : 123 Cd / Ls می توانیم محتویات Ali را ببینیم: Cat Ali حال می خواهیم Ali را ویرایش کنیم: Vi Ali -rw-r--r-- ولی نمی شود چون permission نداریم.

برای این کار باید به root برگردیم (Alt + Ctrl + F1).

Chmod 666 Ali LL Ali -rw-rw-rw- باید در همه آنها قابلیت read و write را داشته باشیم.

دوباره به user zia در Alt + Ctrl + F2 رفته و می نویسیم: Vi Ali Esc :wq نکته: ما نمی توانیم در user که هستیم permission ها را تغییر دهیم.

حتما باید به root رفته و تغییرات را انجام دهیم.حالا اگر می خواهیم در داخل user ها هم بتوانیم تغییرات permission را انجام دهیم ، باید: Chown برای این کار به root می آییم و می نویسیم: Chown zia Ali یعنی ما بتوانیم در user zia به Ali اجازه دهیم که هم read و هم write را انجام دهد، یعنی بتوانیم از chmod استفاده کنیم ، که فقط برای فایل Ali امکانپذیر است و اگر برای فایل های دیگری می خواهیم باید نام user و فایل را در بالا تغییر دهیم.

حال به Alt + Ctrl +F2 برمیگردیم: Chmod 777 Ali LL Ali -rwx rwx rwx در اینجا موفق می شویم که به فایل Ali ، permission دهیم.

برای برگرداندن permission به root : در root می نویسیم: Chown root Ali حال برای تغییر group و user ها: -rwx rw-r-- | root root که root اول مربوط به user و دومی group می باشد.

Chown zia.zia Ali در اینجا هم user zia و هم group zia می تواند کار permission را انجام دهد.

برای تغییر group به root : Chgrp root Ali LL Ali برای تغییر user به root : Chown root Ali LL Ali چگونگی گرفتن نسخه پشتیبانback up: Cd /tmp/ Ls می خواهیم از فایل xses-root ، Backup بگیریم.

Tar cvf data1.tar xses-root Ls rm xses-root Ls حال میخواهیم فایل xses-root را restore کنیم: Tar xvf data1.tar Ls برای ساختن bootable دیسک: