مقدمه (فصل اول)
امروزه کامپیوتر در انجام اغلب امور زندگی انسانها نقش مهمی ایفا می کند.
هر روز سخت افزارهای سریع تر، کوچک تر، ارزان تر و جدیدتری به بازار می آیند.
نرم افزارها ساده تر، سریع تر و کاراتر می گردند و بر روند پیشرفت علوم گوناگون تأثیر بیشتری می گذارند.
از طرفی می توان با استفاده بهینه از کامپیوتر بر دقت و سرعت اجرای کارها افزود.
بنابراین یکی از کارهای مهم دانشمندان علوم کامپیوتر ایجاد امکاناتی برای بالا بردن بهره وری استفاده از کامپیوتر است.
یکی از دستاوردهای فعالیتهای این گروه ایجاد نرم افزارهای سیستم عامل است.
زیرا همان طور که می دانید سیستم عامل می تواند بین کاربر، سخت افزار و نرم افزارهای آن ارتباط برقرار کرده و منابع سخت افزاری و نرم افزاری را مدیریت نماید.
با توجه به مطالب گفته شده طبیعی است که سیستمهای عامل گوناگونی با تواناییهای مختلف به بازار عرضه شده باشند.
در این بین ما یکی از آنها را که استفاده عمومی تری دارد، انتخاب کرده و به شما معرفی خواهیم نمود.
مقدمه (فصل دوم)
همان طور که می دانیم ویندوز 98 یک سیستم عامل است و از طریق رابطهای گرافیکی با کاربر ارتباط برقرار می کند.
به دلیل وجود این ویژگی، استفاده از سیستم عامل ویندوز 98 آسان و سرعت دسترسی به ابزارهای گوناگون آن افزایش یافته است.
وظیفه اصلی یک سیستم عامل برقراری ارتباط بین سخت افزار، نرم افزار و کاربر است به گونه ای که بتوان کامپیوتر و برنامه های آن را به خدمت گرفت.
ویندوز 98 در کنار ابزارها و امکانات اصلی یک سیستم عامل، دارای ابزارهای فرعی برای برطرف کردن برخی از نیازهای کاربران نیز می باشد.
این ابزارها عبارتند از: ماشین حساب، برنامه مشاهده تصاویر، برنامه های واژه پرداز و نقاشی، برنامه های پخش فیلم و موسیقی و …
در این پیمانه مهم ترین ابزارهای فرعی ویندوز 98 را که تحت عنوان Accessories قرار دارند، بررسی کرده و با طرز کار و کاربرد آنها آشنا می شویم.
1-1- معرفی ویندوز 98 و ویژگیهای آن
در این قسمت با یکی از رایج ترین سیستمهای عامل دنیا یعنی ویندوز 98 آشنا خواهید شد و مهارتهای لازم برای استفاده بهینه از آن را فرا خواهید گرفت.
محیط ویندوز 98 برخلاف محیط DOS کاملاً گرافیکی است و برای انجام وظایف و دستورات نیازی به حفظ و تایپ دستورات ندارد.
در این محیط، کارها توسط ماوس و اجزای گرافیکی سریع تر و ساده تر انجام می شوند.
همین گرافیکی بودن ویندوز، بر جذابیتهای آن افزوده و آن را به یک سیستم عامل محبوب در جهان تبدیل کرده است.
زیرا هنگام کار در محیط DOS امکان بروز اشتباههای تایپی و فراموش کردن دستورات وجود داشت و برای ارتباط با کاربر اجزای تصویری به کار نمی رفت.
به همین دلیل شرکت مایکروسافت در دهه 80 اقدام به تهیه سیستم عامل دیگری کرد که فاقد اشکالات MS-DOS باشد.
در اواسط دهه 80 نخستین نگارش سیستم عامل ویندوز یعنی ویندوز 1 را ارائه کرد.
پس از آن به ترتیب نگارشهای 2، 1/2، 3، 1/3، ویندوز 95 و در نهایت ویندوز 98 را عرضه نمود که در هر نگارش امکانات ویندوز بیشتر شد و اشکالات نگارشهای قبلی مرتفع گردید.
در طول مطالعه این پیمانه های مهارتی بیشتر و بهتر با طرز کار و محیط سیستم عامل ویندوز 98 آشنا خواهید شد.
2-1- شروع کار ویندوز 98
ویندوز 98 یک سیستم عامل است؛ یعنی پیش از اینکه یک کامپیوتر شخصی بتواند کاری انجام دهد باید این نرم افزار سیستمی در حافظه اصلی آن بارگذاری شود.
ویندوز 98 اطلاعات مورد نیاز برای انجام کارهای گوناگون را در اختیار کامپیوتر می گذارد تا شما بتوانید از کامپیوتر استفاده کنید.
به دلیل اهمیت وجود ویندوز 98، اجرا و شروع کار با آن، بسیار ساده است.
این سیستم عامل پس از روشن شدن کامپیوتر به صورت خودکار در حافظه اصلی بارگذاری و اجرا می شود.
در واقع، پس از فشردن کلید برق کامپیوتر، چند صدای بیپ می شنوید.
سپس مانند شکل 1-1 تصویری روی صفحه نمایش ظاهر می گردد که عبارت Windows 98 روی آن نوشته شده و یک نوار متحرک در زیر آن مشاهده می شود.
در طول مدت نمایش این تصویر، کارهای زیادی مانند عملیات بارگذاری ویندوز در حافظه اصلی و برقراری ارتباط با اجزای سخت افزاری در حال انجام می باشد.
به دلیل اهمیت وجود ویندوز 98، اجرا و شروع کار با آن، بسیار ساده است.
در طول مدت نمایش این تصویر، کارهای زیادی مانند عملیات بارگذاری ویندوز در حافظه اصلی و برقراری ارتباط با اجزای سخت افزاری در حال انجام می باشد.
شکل 1-1 صفحه شروع کار با ویندوز سپس کادری شبیه شکل 2-1 به نمایش در می آید.
با وارد کردن نام کاربر در کادر متنی User name و کلمه عبور در کادر متنی Password و کلیک دکمه OK وارد محیط کار ویندوز خواهید شد.
شکل 2-1 پنجره ورود به ویندوز در صورتی که کامپیوتر شما در محیط شبکه مبتنی بر سرور (Server) قرار داشته باشد پنجره ای مانند شکل 3-1 به نمایش در می آید که کادر متن Domain (حوزه) به آن اضافه شده است.
از طریق نام کاربر و کلمه عبور در حوزه شبکه شناسایی شده و می توانید به فایل های خاص، منابع مشترک شبکه و سیستمهای دیگر دسترسی پیدا کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره شبکه ها و نحوه برقراری ارتباط ویندوز با آنها به انتهای همین فصل قسمت مطالعه آزاد مراجعه نمایید.
شکل 3-1 پنجره ورود به ویندوز و شبکه اگر برای کامپیوتر شما چند کاربر تعریف شده باشد، آن گاه پنجره ای که برای ورود به ویندوز مشاهده خواهید کرد شبیه شکل 4-1 می باشد.
با انتخاب نام کاربر، تایپ کلمه عبور و کلیک دکمه OK وارد محیط کار اختصاصی خود خواهید شد.
شکل 4-1 پنجره ورود به محیط اختصاصی کاربر ویندوز اگر سیستم شما تنها یک کاربر دارد و در محیط شبکه نیز واقع نشده است پس از نصب ویندوز 98، هنگاهی که برای نخستین بار پنجره Welcom to Windows (شکل 2-1) به نمایش در می آید، از وارد کردن کلمه عبور صرف نظر کنید.
در نتیجه از این به بعد هنگام ورود به محیط ویندوز هیچ کادری به نمایش درنیامده و بدون وارد کردن کلمه عبور، دسک تاپ ویندوز 98 به نمایش درخواهد آمد.
«در کلیه کادرهای شکلهای 2-1 ، 3-1 و 4-1 در صورتی که دکمه Cancel کلیک گردد یا کلید ESC فشار داده شود، ویندوز وارد دسک تاپ پیش فرض شده و وارد شبکه مبتنی بر سرور نخواهد شد».
3-1- محیط کار ویندوز 98 پس از وارد کردن اطلاعات لازم، محیط کار ویندوز 98 به نمایش در می آید.
از طریق این محیط می توانید با ویندوز 98 ارتباط برقرار کرده و انتظارات خود را برآورده سازید؛ بنابراین آشنایی بهتر و اصولی تر با آن باعث استفاده مؤثرتر از ویندوز 98 می شود.
محیط کار ویندوز 98 یک محیط گرافیکی است و از آنجا که برای برقراری ارتباط با کاربران از نشانه های تصویری استفاده می کند به آن رابط گرافیکی کاربر یا GUI گفته می شود.
فصل دوم نرم افزار Calculator هنگام کار در محیط ویندوز 98 و برنامه های تحت آن، چنان چه به عملیات محاسباتی نیاز پیدا کنید برای برطرف کردن این خواسته پیش بینیهای لازم انجام گرفته و برنامه ماشین حساب با ظاهری شبیه یک ماشین حساب واقعی در گروه برنامه های فرعی ویندوز قرار داده شده است.
برای اجرای برنامه ماشین حساب به ترتیب زیر عمل کنید (مراحل کار در شکل 1-1 نیز نشان داده شده است): شکل 1-1 نحوه اجرای برنامه Calculator روی دکمه Start کلیک کنید.
گزینه های Programs| Accessories| Calculator را انتخاب نمایید.
پنجره برنامه Calculator مانند شکل 2-1 به نمایش در می آید.
شکل 2-1 پنجره برنامه استاندارد ماشین حساب پنجره این برنامه نیز مانند تمام پنجره های ویندوز شامل یک نوار عنوان و نوار منو می باشد.
از طریق منوی Edit امکان انجام عملیات Copy و Paste فراهم است؛ بدین ترتیب می توانید نتیجه محاسبات خود را Copy و در برنامه دلخواه Paste کنید.
در منوی View امکان تغییر نمای ماشین حساب وجود دارد.
برای تغییر نمای ماشین حساب مراحل زیر را انجام دهید: روی گزینه View در نوار منو کلیک کنید.
گزینه Scientific را انتخاب نمایید (شکل 3-1).
همان طور که ملاحظه می کنید ویندوز 98 دو نوع ماشین حساب دارد.
یکی ماشین حساب معمولی یا Standard که در شکل 2-1 نمایش داده شده و دیگری ماشین حساب علمی یا Scientific که در شکل 3-1 دیده می شود.
شکل 3-1 برنامه ماشین حساب علمی کلیدهای موجود در برنامه ماشین حساب مانند کلیدهای ماشین حسابهای معمولی است که به کار می بریم.
برای استفاده از کلیدهای ماشین حساب دو راه وجود دارد: استفاده از ماوس استفاده از صفحه کلید هنگام استفاده از ماوس کافی است اشاره گر ماوس را روی کلیدهای مورد نظر قرار داده و کلیک کنید.
با فشار دادن کلیدهای متناظر ماشین حساب که روی صفحه کلید قرار دارند نیز نتیجه مشابهی به دست می آید.
نتیجه محاسبات در صفحه نمایش ماشین حساب دیده می شود.
در نهایت با کلیک دکمه Close می توانید پنجره را ببندید یا با کلیک دکمه Minimize پنجره برنامه را به حداقل برسانید.
2-1- نرم افزار Imaging یکی از ابزارهای فرعی ویندوز 98 برنامه Imaging است.
به کمک این برنامه امکان مشاهده و ویرایش فایل های تصویری گوناگون وجود دارد.
برای اجرای برنامه Imaging مراحل زیر را انجام دهید: روی دکمه Start کلیک کنید.
گزینه های Programs| Accessories| Imaging را انتخاب نمایید.
شکل 4-1 مراحل اجرای برنامه Imaging پس از اجرای برنامه Imaging پنجره این برنامه مانند شکل 5-1 ظاهر می شود.
پنجره این برنامه نیز مانند بیشتر پنجره های ویندوز از قسمتهای گوناگونی مانند نوار عنوان، نوار منو، نوار ابزار و نوار وضعیت تشکیل شده است.
شکل 5-1 پنجره برنامه Imaging برای استفاده از امکانات منوها و نوار ابزار باید ابتدا یک فایل تصویری را باز کنید.
بدین منظور به دو روش می توانید عمل نمایید: استفاده از نوار منو استفاده از نوار ابزار برای استفاده از نوار منو گزینه های File Open را مانند شکل 6-1 انتخاب کنید.
شکل 6-1 باز کردن فایل تصویری به کمک نوار منو برای استفاده از نوار ابزار کافی است روی دکمه Open که با آیکن «پوشه باز» نشان داده می شود و در شکل 7-1 مشاهده می گردد، کلیک نمایید.
نکته: «اگر اشاره گر ماوس را روی دکمه ای که با آیکن پوشه باز مشخص شده نگه دارید، عبارت Open در یک کادر کوچک به نمایش در می آید.
به توضیحات کوتاهی که به این شکل نمایش داده می شوند Tooltip می گویند».
شکل 7-1 باز کردن فایل تصویر به کمک نوار ابزار شکل 8-1 پنجره Open برای انتخاب فایل تصویری همان طور که در شکل 8-1 می بینید از قسمت Look in می توان پوشه مورد نظر را انتخاب کرد.
در قسمت File of type نیز امکان انتخاب نوع فایل هایی که می خواهید در فهرست پنجره Open نمایش داده شوند، وجود دارد.
اگر گزینه Open as read-only را انتخاب کنید (یعنی در کادر کنار آن علامت تیک قرار گیرد) فایل تصویری شما در حالت فقط خواندنی باز می شود و امکان ایجاد تغییرات روی آن وجود نخواهد داشت.
برای انتخاب و باز کردن یک فایل تصویری به ترتیب زیر عمل کنید: روی علامت رو به پایین کادر Files of type کلیک کرده و گزینه All Image Files را که به معنی «تمام فایل های تصویری» است انتخاب نمایید.
روی علامت رو به پایین کادر Look in کلیک نموده و پوشه مورد نظر را باز کنید.
از فهرست فایل هایی که به نمایش درآمده فایلی را انتخاب نمایید.
روی دکمه Open کلیک کنید.
تصویر مورد نظر مانند شکل 9-1 به نمایش در می آید.
حال به بررسی اجزای مهم این برنامه می پردازیم.
شکل 9-1 تصویری در برنامه Imaging برای مشاهده نوار ابزارهای گوناگون می توانید از منوی View گزینه Toolbars را انتخاب کنید.
سپس در پنجره Toolbars نوار ابزارهای مورد نظر را پنهان یا قابل نمایش کنید.
فرض کنید می خواهید سالروز تولد دوست خود را از طریق پست الکترونیکی تبریک بگویید.
مراحل کار به ترتیب زیر خواهد بود: برنامه Imaging را اجرا کنید.
از طریق دستور Open فایل تصویر مناسبی را انتخاب و باز نمایید (شکل 10-1).
برای نوشتن عبارت تبریک روی دکمه (ab|) Text که در گروه نوار ابزار Annotation قرار دارد کلیک کنید.
روی محلی از تصویر که می خواهید عبارت تبریک را بنویسید کلیک نمایید.
در محلی که علامت چشمک زن قرار می گیرد، عبارت مورد نظر خود را تایپ کنید.
شکل 10-1 مراحل باز کردن یک فایل تصویری و ایجاد تغییرات در آن روی دکمه Annotation Selection کلیک کنید و سپس روی عبارت تایپ شده کلیک راست انجام دهید.
از منویی که ظاهر می شود گزینه Properties را انتخاب کنید.
پنجره ای برای تغییر فونت متن مانند شکل 11-1 باز می شود.
نوع، اندازه و رنگ فونت را از این پنجره انتخاب کنید.
شکل 11-1 پنجره انتخاب فونت و ویژگیهای آن در صورت لزوم می توانید با درگ کردن گوشه های کادر علامتی که اطراف متن تایپ شده را گرفته اندازه کادر را تغییر داده و با درگ کل کادر علامت موقعیت متن را در تصویر تغییر دهید.
حتی می توانید متنهای دیگری به تصویر اضافه نمایید.
10-روی دکمه Highlighter کلیک کنید و قسمتهای دلخواه تصویر را های لایت کنید (رنگ های لایت را با کلیک راست روی دکمه مربوط و انتخاب گزینه Properties می توانید تغییر دهید).
11-با انتخاب دکمه Freehand Line می توانید شکلهای دلخواهی به تصویر خود اضافه کنید.
آن گاه شکلی شبیه شکل 12-1 ایجاد خواهد شد.
شکل 12-1 تصویر ویرایش شده در محیط Imaging 12-سپس می توانید با کلیک دکمه های Rotate Left یا Rotate Right تصویر خود را بچرخانید.
در صورت نیاز روی دکمه Best Fit کلیک کنید تا تمام تصویر در پنجره برنامه مشاهده شود.
در شکل 13-1 برخی از ابزارهای برنامه Imaging معرفی شده اند.
شکل 13-1 معرفی برخی از ابزارهای برنامه Imaging 13-در پایان از طریق انتخاب گزینه های File|Send می توانید فایل تصویر مربوطه را به وسیله برنامه پست الکترونی برای دوست خود ارسال کنید.
3-1 نرم افزار Notepad این نرم افزار یک برنامه واژه پرداز ساده و کوچک است که قادر به تهیه متنهای ساده و معمولی می باشد.
برای اجرای آن باید مراحل زیر را انجام دهید: روی دکمه Start کلیک کنید.
گزینه های Programs| Accessories| Notepad را انتخاب نمایید (شکل 14-1).
شکل 14-1 مراحل اجرای برنامه واژه پرداز Notepad سپس پنجره این برنامه مانند شکل 15-1 ظاهر می شود.
همان طور که می بینید پنجره این برنامه نیز از یک نوار عنوان و نوار منو تشکیل شده و یک علامت چشمک زن در ابتدای صفحه محل تایپ متن را نشان می دهد.
شکل 15-1 پنجره برنامه Notepad قابلیتهای واژه پرداز Notepad به گزینه ها و امکانات منوهای آن محدود می شود که در شکل 16-1 نشان داده شده اند.
شکل 16-1 معرفی گزینه های منوهای برنامه Notepad حال در قالب ایجاد یک متن ساده برخی از امکانات Notepad را بررسی می کنیم.
فرض کنید می خواهید کلمه های رمز سیستم خود را در فایلی به نام Passwords ذخیره نمایید.
بدین منظور مراحل زیر را انجام دهید: برنامه Notepad را اجرا کنید (شکل 17-1).
کلمه رمز ورود به سیستم را در خط اول تایپ نمایید.
برای رفتن به خط بعدی کلید Enter را فشار دهید.
کلمه رمز ورود به ویندوز 98 را در خط دوم تایپ کنید.
کمله رمز Screen Saver را هم در خط سوم تایپ نمایید.
شکل 17-1 تایپ متن و ذخیره آن در کامپیوتر برای تایپ حروف بزرگ کلید Shift را پایین نگه داشته و برای قرار گرفتن عبارتهایی در یک ستون از کلید Tab استفاده کنید.
در نهایت با انتخاب گزینه های File|Save پنجره Save As مانند شکل 18-1 باز می شود.
پس از انتخاب پوشه و نام مناسب روی دکمه Save کلیک کنید تا فایل مورد نظر ذخیره گردد.
شکل 18-1 پنجره Save As برای ذخیره فایل ها 4-1 نرم افزار Paint این برنامه یک برنامه نقاشی است که برای ایجاد، ویرایش و نمایش فایل های تصویری به کار می رود.
برای اجرای آن مراحل بعدی را انجام دهید: روی دکمه Start کلیک کنید (شکل 19-1).
گزینه های Programs| Accessories| Paint را انتخاب نمایید.
شکل 19-1 مراحل اجرای برنامه Paint پنجره برنامه Paint مانند شکل 20-1 ظاهر می شود.
شکل 20-1 پنجره برنامه Paint همان طور که در شکل 20-1 می بینید این برنامه از قسمتهای گوناگونی به شرح زیر تشکیل شده است: جعبه ابزار: ابزارهای گوناگون ایجاد و ویرایش عناصر تصویری را در اختیار می گذارد.
پالت رنگ: امکان انتخاب رنگهای گوناگون را برای عناصر تصویر فراهم می کند.
نوار وضعیت: اطلاعاتی درباره محل اشاره گر در صفحه و ابزار انتخاب شده می دهد.
نوار منو: از دستورات و امکانات برنامه Paint تشکیل شده است.
محل نمایش تصویر: صفحه ای که تصویر ایجاد شده یا باز شده را نمایش می دهد.
در شکل 21-1 تصویری را مشاهده می کنید که با امکانات برنامه Paint ایجاد شده است.
شکل 21-1 تصویری که به کمک ابزارهای Paint ایجاد شده است.
در نهایت می توانید با انتخاب گزینه های File|Save فایل تصویر ایجاد شده را در محل دلخواه و با نامی مناسب ذخیره کنید.
شکل 22-1 پنجره ای برای انتخاب رنگهای بیشتر حال فرض کنید تصویری دارید و می خواهید پس از ایجاد تغییراتی آن را به عنوان کاغذ دیواری دسک تاپ به کار برید بدین منظور مراحلی مشابه مراحل زیر انجام می گیرد: با انتخاب گزینه های FileOpen فایل تصویر مورد نظر را باز کنید.
تصویر انتخابی در شکل 23-1 دیده می شود.
به کمک ابزار Select قسمتی از تصویر را انتخاب کنید.
با انتخاب گزینه های Edit|Copy قسمت انتخاب شده را در کلیپ برد کپی نمایید.
شکل 23-1 تصویری برای ویرایش در محیط Paint خارج از کادر خط چین کلیک کنید تا صفحه اصلی تصویر انتخاب شود.
با درگ گیره های اطراف صفحه اندازه صفحه شکل را افزایش دهید.
گزینه های Edit|Paste را انتخاب کنید.
اشاره گر ماوس را روی تصویر کپی شده قرار داده و آن را با عمل درگ به سمت راست صفحه درگ کنید.
برای چرخاندن تصویر گزینه های Image| Flip/Rotate را انتخاب کنید.
پنجره ای مانند شکل 24-1 ظاهر می شود.
شکل 24-1 پنجره ای برای چرخاندن قسمت انتخاب شده گزینه Flip horizontal را انتخاب کنید تا تصویر به صورت افقی بچرخد.
روی دکمه OK کلیک نمایید.
تصویر مانند شکل 25-1 خواهد شد.
10-گزینه های File|Save As را انتخاب کرده و با انتخاب نامی مناسب تصویر ویرایش شده را ذخیره نمایید.
شکل 25-1 تصویری که در برنامه Paint ویرایش شده است.
11-گزینه های File | Set As Wallpaper (Tiled) را انتخاب کنید تا تصویر ویرایش شده به کاغذ دیواری دسک تاپ تبدیل شود.
5-1 نرم افزار WordPad این برنامه نیز یک برنامه واژه پرداز است ولی امکانات آن از برنامه Notepad بیشتر می باشد.
مراحل اجرای این برنامه به ترتیب زیر است: روی دکمه Start کلیک کنید (شکل 26-1).
گزینه های Programs| Accessories| WordPad را انتخاب نمایید.
شکل 26-1 مراحل اجرای برنامه WordPad با انجام مراحل فوق پنجره این برنامه مانند شکل 27-1 به نمایش در می آید.
اجزای برنامه WordPad در این شکل نشان داده شده است.
شکل 27-1 پنجره برنامه WordPad تفاوتهای عمده برنامه WordPad با واژه پرداز Notepad به شرح زیر است: امکان داشتن چند فایل باز به صورت هم زمان امکان اجرای برخی دستورات مهم از طریق کلیدهای میانبر امکان تغییر فونت با روشی آسان تر نوار ابزاری که استفاده از امکانات برنامه را آسان تر و سریع تر می سازد.
امکان ارسال متن تایپ شده با پست الکترونیکی به کمک دستور Send ابزارهای نوار ابزار برنامه WordPad در شکل 28-1 معرفی شده اند.
شکل 28-1 معرفی ابزارهای نوار ابزار برنامه Wordpad 6-1 نرم افزارهای گروه System Tools این گروه شامل برنامه های سیستمی است که وظایف مربوط به رفع مشکلات، بهبود کارآیی و مسائلی از این قبیل را انجام می دهند.
در این قسمت با برخی از مهم ترین برنامه های این گروه آشنا می شویم.
در شکل 29-1 موقعیت این گروه از برنامه ها را می بینید.
شکل 29-1 موقعیت برنامه های گروه System Tools 1-6-1 نرم افزار Character Map از این برنامه برای درج کاراکترها و علایم ویژه در یک سند استفاده می گردد.
برای اجرای این برنامه مراحل زیر را انجام دهید: روی دکمه Start کلیک کنید.
گزینه های Programs| Accessories| System Tools| Character Map را انتخاب نمایید.
مراحل اجرای برنامه در شکل 29-1 دیده می شود.
پس از اجرای برنامه، پنجره مربوط به آن به صورت شکل 30-1 نمایش در می آید.
شکل 30-1 پنجره برنامه Character Map برای اضافه کردن علایم ویژه در متن مورد نظر خود مراحل زیر را انجام دهید (شکل 31-1).
در قسمت Font کلیک کرده و فونتی را که دارای علامت مورد نظر شما می باشد، انتخاب کنید.
روی کاراکتر مورد نظر خود دابل کلیک نمایید تا در قسمت Characters to copy ظاهر شود.
روی دکمه Copy کلیک کنید.
بدین ترتیب کاراکتر مذکور در کلیپ برد ذخیره می گردد.
در متن خود، جایی که می خواهید آن علامت قرار گیرد کلیک کنید.
با انتخاب گزینه های Edit|Paste علامت کپی شده را در متن خود درج نمایید.
شکل 31-1 مراحل درج یک کاراکتر در متن 2-6-1 نرم افزار Clipboard Viewer برای مشاهده محتویات کلیپ برد این برنامه را به کار می بریم.
به منظور اجرای برنامه Clipboard Viewer همان گونه که در شکل 29-1 نشان داده شده، مراحل زیر را انجام دهید: روی دکمه Start کلیک کنید.
گزینه های Programs|Accessories|System Tools| Clipboard Viewer را انتخاب نمایید.
فرض کنید عبارت یا علامتی را که باید به دفعات در متون خود به کار برید داخل کلیپ برد کپی کرده اید.
از آنجا که محتویات کلیپ برد با قطع جریان برق از بین می روند و یا با کپی موضوع جدیدی محتویات قبلی پاک می گردند، گاهی لازم می شود اطلاعات ارسالی به کلیپ برد در جایی ذخیره شوند تا در زمان نیاز دوباره مورد استفاده قرار گیرند.
بدین منظور مراحل زیر را انجام دهید.
موضوع مورد نظر خود را به کمک دستور Copy داخل کلیپ برد کپی کنید (شکل 32-1).
برنامه Clipboard Viewer را اجرا کنید (شکل 33-1).
در پنجره برنامه Clipboard Viewer گزینه های File|Save As را انتخاب نمایید.
شکل 32-1 ارسال موضوعی به کلیپ برد در پنجره Save As درایو، پوشه و نام فایل را تعیین کنید.
حال اگر بنا به دلایلی محتویات کلیپ برد پاک شوند برای بازیابی موضوع قبلی مراحل زیر را اجرا نمایید: گزینه های File|Open را از پنجره Clipboard Viewer انتخاب کنید.
از پنجره Open فایل مورد نظر را پیدا و انتخاب نمایید.
بدین ترتیب موضوع قبلی، داخل کلیپ برد بار می شود.
حال با اجرای دستور Paste محتویات کلیپ برد در هر برنامه تحت ویندوز که بخواهید قرار می گیرد.
شکل 33-1 پنجره Clipboard 3-6-1 نرم افزار Disk Cleanup به کمک این برنامه می توان با حذف فایل های غیر ضروری فضای آزاد دیسک را افزایش داد.
بدین منظور باید مراحل زیر را انجام داد: روی دکمه Start کلیک کنید.
گزینه های Programs| Accessories| System Tools| Disk Cleanup را انتخاب نمایید (شکل 29-1).
سپس پنجره Select Drive مانند شکل 34-1 باز می شود که از طریق آن باید درایو مورد نظر خود را برای افزایش فضای آزاد انتخاب کنید.
بدین منظور روی علامت رو به پایین قسمت Drives کلیک کرده و پس از انتخاب درایو مورد نظر روی دکمه OK کلیک نمایید.
شکل 34-1 پنجره ای برای انتخاب درایو پنجره Disk Cleanup مانند شکل 35-1 باز شده و فایل های قابل حذف شدن را بررسی می کند.
در این هنگام با کلیک دکمه Cancel می توانید از اجرای ادامه برنامه صرف نظر کنید.
شکل 35-1 پنجره بررسی فایل های غیر ضروری و قابل پاک کردن سپس پنجره ای مانند شکل 36-1 باز شده و نظر شما را درباره حذف فایل های غیر ضروری می پرسد.
این فایل ها در شکل 36-1 مشخص شده اند.
با کلیک دکمه View Files می توانید مشخصات فایل های هر گروه را ببینید.
شکل 36-1 پنجره ای برای انتخاب فایل های غیر ضروری همان گونه که ملاحظه می کنید این برنامه شامل دو قسمت دیگر می باشد.
با کلیک روی زبانه More Options امکان انتخابهای بیشتر فراهم می شود.
این امر در شکل 37-1 نشان داده شده است.
شکل 37-1 قسمت More Options برای انتخاب فایل های بیشتر با کلیک زبانه Settings می توانید تعیین کنید که برنامه Disk Cleanup در مواقعی که فضای آزاد دیسک کم شد به صورت خودکار اجرا شود (شکل 38-1).
شکل 38-1 تنظیم اجرای خودکار برنامه Disk Cleanup پس از اجرای برنامه مذکور پنجره ای مانند شکل 39-1 از شما درباره حذف فایل های تعیین شده تأیید می گیرد.
روی دکمه yes کلیک کنید تا فایل های انتخابی حذف گردند.
شکل 39-1 تأییدیه حذف فایل های غیر ضروری 4-6-1 نرم افزار ScanDisk این نرم افزار برای کنترل و رفع اشکالات فیزیکی و منطقی هارد دیسک و فلاپی به کار می رود.
برای اجرای این برنامه مطابق شکل 29-1 باید مراحل زیر را انجام دهید: روی دکمه Start کلیک کنید.
گزینه های Programs| Accessories| System Tools| ScanDisk را انتخاب نمایید.
پنجره برنامه ScanDisk مانند شکل 40-1 به نمایش در می آید.
شکل 40-1 پنجره برنامه ScanDisk از قسمت Select the drive (s) you want to check for errors: درایو یا درایوهای مورد نظر را انتخاب کنید.
در قسمت Type of test امکان انتخاب نوع تست وجود دارد.
تست Standard خطای فایل ها و پوشه ها را پیدا و رفع می کند.
تست Thorough علاوه بر خطاهای فایل ها و پوشه ها خطاهای فیزیکی سطح دیسک را نیز پیدا و رفع می کند.
انتخاب گزینه Automatically fix errors سبب می شود اشکالات پیدا شده به صورت خودکار رفع گردند.
پس از انتخاب تست Thorough دکمه Options فعال می گردد.
با کلیک دکمه Option پنجره ای مانند شکل 41-1 باز می شود که در آن می توان نحوه اجرای تست را کنترل نمود.
شکل 41-1 پنجره کنترل نحوه اجرای تست Thorough A – سطح دیسک برای زمان نوشتن اطلاعات بررسی نگردد.
B – سکتورهای خرابی که شامل فایل های سیستم یا پنهان هستند، اصلاح نشوند.
شکل 42-1 ظاهر پنجره ScanDisk در زمان انجام تستهای مربوطه 5-6-1 نرم افزار Disk Defragmenter گاهی هنگام نوشتن فایل ها روی دیسک ممکن است به دلیل عدم وجود فضای کافی، اطلاعات مربوط به یک فایل در قسمتهای پراکنده دیسک ذخیره گردند.
این امر باعث کند شدن سرعت اجرای برنامه ها می گردد.
برای رفع این مشکل و یکپارچه سازی فایل های پراکنده می توان برنامه Disk Defragmenter را به کار برد.
برای اجرای این برنامه نیز همان گونه که در شکل 29-1 دیده می شود به ترتیب زیر عمل کنید: روی دکمه Start کلیک نمایید.
گزینه های Programs| Accessories| System Tools| Disk Defragmenter را انتخاب کنید.
بدین ترتیب پنجره ای مانند شکل 43-1 باز می شود.
در این قسمت باید درایو یا درایوهای مورد نظر خود را انتخاب نمایید.
شکل 43-1 پنجره انتخاب درایو برای یکپارچه سازی فایل های پراکنده با کلیک دکمه Settings نیز می توان نحوه اجرای برنامه را کنترل نمود.
روی دکمه OK کلیک کنید تا برنامه کار خود را آغاز کند.
در نتیجه پنجره ای مانند شکل 44-1 باز می شود و به کمک نوار متحرکی پیشرفت کار را نشان می دهد.
شکل 44-1 پنجره برنامه Disk Defragmenter با کلیک دکمه Pause می توان اجرای برنامه را متوقف ساخت و با کلیک دوباره آن اجرای برنامه ادامه می یابد.
اگر روی دکمه Show Details کلیک کنید جزئیات کار برنامه نشان داده خواهد شد.
این امر در شکل 45-1 دیده می شود.
شکل 45-1 نمایش جزئیات اجرای برنامه Disk Defragmenter A – خروج از برنامه B – توقف موقت برنامه C – نمایش مفهوم رنگهای موجود در صفحه برنامه D – خروج از نمایش جزئیات برنامه 6-6-1 نرم افزار System Information این نرم افزار اطلاعاتی درباره منابع و اجزای سخت افزاری و جزئیات نرم افزاری سیستم کامپیوتر می دهد.
اطلاعاتی که این برنامه در اختیار می گذارد برای رفع مشکلات سیستم بسیار مفید است.
روش اجرای این برنامه در شکل 29-1 نشان داده شده و می توان به ترتیب زیر عمل کرد: روی دکمه Start کلیک کنید.
گزینه های Programs| Accessories| System Tools| System Information را انتخاب کنید.
پنجره برنامه مذکور مانند شکل 46-1 ظاهر می گردد.
شکل 46-1 پنجره برنامه System Information با انتخاب گزینه های File|Print می توانید از تمام مشخصات سخت افزاری و نرم افزاری سیستم خود یک نسخه چاپی تهیه کنید.
این نسخه چاپی را در جای امنی نگه دارید زیرا در صورت بروز مشکلات گوناگون می تواند در پیدا کردن و رفع مشکلات به شما یا فردی که قصد راه اندازی سیستم شما را داشته باشد کمک فراوانی نماید.
به عنوان نمونه، فرض کنید یکی از قطعه های سخت افزاری سیستم خود را ارتقا داده اید و پس از آن سیستم شما به درستی کار نمی کند.
نسخه چاپی مذکور به شما کمک می کند که مشکل را پیدا و برطرف نمایید.
7-1 نرم افزارهای Entertainment این گروه شامل برنامه های سرگرمی و مالتی مدیاست.
در این قسمت به معرفی مهم ترین برنامه های این گروه می پردازیم.
در شکل 47-1 مسیر انتخاب و اجرای برنامه های این گروه مشاهده می گردد.
شکل 47-1 برنامه های گروه Entertainment 1-7-1 نرم افزار ActiveMovie Control این نرم افزار برای مشاهده فایل های مالتی مدیا به کار می رود.
مزیتی که این برنامه نسبت به سایر برنامه های هم رده خود دارد سرعت اجرای فایل های مالتی مدیاست و اگر چنین فایلی را از طریق اینترنت Download کنید ضمن باز شدن فایل می توانید به صورت هم زمان به مشاهده آن بپردازید.
برای اجرای این برنامه، همان گونه که در شکل 47-1 مشاهده می شود باید مراحل زیر را انجام داد: روی دکمه Start کلیک کنید.
گزینه Programs| Accessories| Entertainment| ActiveMovie Control را انتخاب نمایید.
با اجرای این برنامه تصویری مانند شکل 48-1 «الف» به نمایش در می آید.
از طریق پنجره Open، فایل یا فایل های مالتی مدیا را انتخاب و روی دکمه Open کلیک کنید.
سپس پنجره ای مانند شکل 48-1 «ب» باز می شود.
با کلیک دکمه Play می توانید به تماشای فایل مورد نظر بپردازید.
48-1 الف.
پنجره ای برای انتخاب فایل های مالتی مدیا 48-1 ب.
پنجره اصلی برنامه ActiveMovie Player برای دسترسی به منوی موضوعی، روی پنجره برنامه کلیک راست انجام دهید.
سپس از طریق گزینه های موجود، امکان تنظیم و نحوه نمایش فایل های مالتی مدیا و اجرای برنامه فراهم می گردد.
برای مثال با انتخاب گزینه Run فایل مالتی مدیا اجرا شده و یا با انتخاب گزینه Frames در قسمت Display تعداد فریم های فایل نمایش داده می شود.
2-7-1 نرم افزار CD Player این برنامه می تواند CD های صوتی معمولی را پخش کند.
کافی است یک CD صوتی درون درایو CD-ROM قرار دهید.
این برنامه به صورت خودکار اجرا شده و اطلاعات موجود در CD صوتی را پخش می کند.
برای شنیدن صدای پخش شده دو راه وجود دارد: اتصال گوشی به درایو CD-ROM در صورت وجود کارت صوتی، از طریق بلندگوها در شکل 49-1 پنجره CD Player و اجزای تشکیل دهنده آن مشاهده می شود.
شکل 49-1 پنجره برنامه CD Player با کلیک دکمه Edit Play List امکان امکان تنظیم نام و فهرست Track ها مانند شکل 50-1 فراهم می گردد.