در این گزارش نگاهی داریم بر استفاده از Thin Client که در آن چگونگی به کار گیری Thin Client, معماری آن, مزایا و محدودیتهای موجود را مورد بررسی قرار می دهیم.
در این گزارش همچنین تحلیلی ساده از مقایسه هزینه ها در استفاده از Thin Client در مقابل رایانه های معمولی انجام گردیده است.
با توجه به اینکه استفاده از ترمینال سرویس, در هر صورت همراه با کاهش هزینه ها خواهد بود, در این گزارش استفاده از Thin Client مورد توجه می باشد و نه رایانه های شخصی.
به کارگیری Thin Client چگونه است؟
مدل استفاده از Thin Client بر مبنای قرار دادن نرم افزارهای کاربردی نصب شده برای یک سرور مرکزی (ترمینال سرور) که این نرم افزارها در حال ارائه خدمات به یک یا چند سرویس گیرنده هستند.
در این حالت کلیه ی پردازش ها بر روی سرور مرکزی انجام می گیرد و دستگاه سرویس گیرنده تنها به صورت یک ترمینال عمل کرده و اطلاعات مربوط به صفحه کلید وماوس را به سرویس دهنده ارسال و اطلاعات مربوط به صفحه نمایش را از آن در یافت می کند.
معماری
محیط Thin Client
در محیط Thin Client , دستگاه سرویس گیرنده فقط با ترمینال سرور ارتباط دارد.
ترمینال سرویس به عنوان یک واسطه میان سرویس گیرنده و سرویس دهنده های دیگر فعالیت می کند.تمامی پردازش های مربوط به نرم افزار های کاربردی توسط ترمینال سرور انجام می گیرد و تنها اطلاعات مربوط به صفحه نمایش و چاپگر به دستگاه گیرنده ارسال می شود.
دستگاه سرویس گیرنده عمل مربوط به هماهنگی تصاویر دریافتی و همچنین ارسال اطلاعات صفحه کلید و ماوس را به ترمینال سرویس دهنده عهده دار می باشد.
در این روش پهنای باند شبکه بین Thin Client و ترمینال سرویس, خیلی مهم نخواهد بود از اینرو این روش راه حل مناسبی است, جهت استفاده در سازمانهایی که دارای شعب و دفاتر رادور می باشند.
پهنای باند بین سرویس دهنده ها باید از بازدهی بالایی برخوردار باشد.
در این روش پهنای باند شبکه بین Thin Client و ترمینال سرویس, خیلی مهم نخواهد بود از اینرو این روش راه حل مناسبی است, جهت استفاده در سازمانهایی که دارای شعب و دفاتر رادور می باشند.
پهنای باند بین سرویس دهنده ها باید از بازدهی بالایی برخوردار باشد.
محیط را یانه های معمولی در محیط رایانه های معمولی , دستگاه سرویس گیرنده کلیه پردازشهای مربوط به نرم افزارهای کاربردی , مدیریت صفحه نمایش و همچنین ارتباط مستقیم با تمامی سرویس دهنده ها را به عهده دارد.
در این روش رایانه های معمولی نیازمند پهنای باند بیشتری بین خود و سرویس دهنده ها می باشند.با توجه به اینکه بین سرویس دهنده ها هنوز هم نیاز به پهنای باند بالایی است.
شکل III ساختار TC شکل IV ساختار کامپیوتر شخصی بستر شبکه در محیط TC بستر شبکه یکی از عوامل حیاتی است.شبکه مورد استفاده بایستی قابل اطمینان و پایا باشد.در محیط رایانه های شخصی, با قطع ارتباط شبکه این رایانه ها تا حدودی قادر به ادامه فعالیت می باشند.
در صورتیکه TC به طور کامل وابسته به شبکه می باشد و به هنگام قطع ارتباط, کلیه فعالیت های در انجام باز خواهد ایستاد.برای انتخاب نوع سیستم شبکه بایستی موارد زیر را در نظر داشت: تعداد نرم افزار هایی که به طور همزمان اجرا خواهند شد نوع قرارداد ارتباطی مورد استفاده پایا بودن, بازدهی و قابلیت اطمینان موارد ارتباط ترمینال سرور در محیط TC مسئولیت اصلی به عهده ترمینال سرویس می باشد.
کلیه پردازشهای مربوط به نرم افزار کاربردی توسط این سرویس با استفاده از منابع موجود انجام می گیرد.
تعداد پردازنده ها , میزان حافظه ,فضای دیسک سخت مورد نیاز سرور با توجه به سه فاکتور زیر اتعیین می شود: تعداد نرم افزار هایی که به طور همزمان اجرا خواهند شد نوع و نحوه عملکرد نرم افزار تعریف شده میزان پهنای باند قابل دسترسی قرار دادها ترمینال سرویس مایکروسافت دو نوع قرار داد ارتباطی را پشتیبانی می نماید: قرارداد RDP که توسط مایکروسافت تهیه شده است.
قرار داد ارتباطی ICA که متعلق به Citrix می باشد.
قرار داد ICA در مقایسه با RDP دارای قابلیت و امکانات بیشتری می باشد, مانند پشتیبانی از ارسال صوت, تقسیم کار داخلی, امکان تعریف نرم افزارهای کاربردی و تحت وب.
همچنین در استفاده از این قرارداد امکان به کار گیری ابزارهای همراه آن برای مدیریت بهتر فعالیتها وجود دارد.
تعریف نرم افزارهای کاربردی پس از نصب نرم افزارهای کاربردی بر روی ترمینال سرور, به منظور قابل دسترس قرار دادن این نرم افزارها برای سرویس گیرنده های ترمینالی بایستی مراحلی انجام پذیرد.
که در این حالت سرویس گیرنده ها قادرند به صفحه اصلی ترمینال سرور و یا نرم افزار کاربردی که برایشان فراهم شده است دسترسی یابند.
باید توجه داشت که در قرار داد RPD تنها امکان دسترسی به صفحه اصلی وجود دارد.
تعیین چگونگی تعریف و دسترسی نرم افزارها به نوع طراحی و همچنین هزینه در نظر گرفته شده برای کل طرح بستگی دارد.
دستگاه Thin Client یک دستگاه واقعی Thin Client شامل تعداد محدود قطعات قابل انتقال می باشد.
به طور معمول این دستگاه دارای یک پردازنده , یک رابط شبکه و مقدار کمی حافظه می باشد.
این نوع تجهیزات از صوت و اتصال مستقیم چاپگر پشتیبانی می نمایند و همراه با صفحه نمایش , صفحه کلید و ماوس می باشند.
این نوع اسباب دارای فلاپی درایو, دیسک سخت و یا سی دی درایو نمی باشند.
از اینرو به آنها ”Thin” گفته می شود.
اما این روزها شاهد ارائه انواع گوناگونی از ترمینالهای تحت ویندوز می باشیم که بعضی از آنها دارای فلاپی درایو, سی دی درایو و همچنین دارای دیسک سخت داخلی نیز هستند.
شکل V ports & I/O شکل VII تصویر جلوی TC شکل VI تصویر پشت TC خصوصیات Thin Client فواید تجربه کاربر با قطع نظر از اینکه دستگاهTC چیست, یک کاربر همیشه قادر به اجرای نرم افزارهای تعریف شده و دسترسی به اطلاعات آنها خواهد بود و با توجه به اینکه آشنایی با TC خیلی سریعتر از آشنایی با رایانه های معمولی می باشد, کاربران این نوع تجهیزات خیلی سریعتر قادر به استفاده از آن خواهند بود.
دسترسی به شبکه راه دور یا بی سیم در حقیقت نحوه طراحی قرارداد های RDP و ICA که به منظور شبکه هایی با پهنای باند کم در نظر گرفته شده اند TC را انتخاب مناسبی جهت دسترسی های راه دور یا بی سیم نموده اند.
کاربرانی که از خطوط DSL و یا اختصاصی برای ارتباط راه دور استفاده می کنند با مشاهده از زمان واکنش در هنگام استفاده از این تجهیزات شگفت زده خواهند شد.
چنین دسترسی هایی به سادگی قابل انجام و دارای کارایی و امنیت بالایی خواهد بود.
امنیت با توجه به نحوه کار TC ، محیط استفاده شده از این تجهیزات کاربران را بدون در نظر گرفتن محل استقرار آنها (محل سکونت ، محل کار و یا سایر اماکن) مجبور می نماید تا کلیه اطلاعات خود را در یک سرور مرکزی ذخیره سازی نمایند.
این عمل امنیت اطلاعات را در برابر دسترسی های غیر مجاز (در مقایسه با رایانه شخصی) تضمین می نماید همچنین تهیه نسخ پشتیبان و محافظت از صدمه دیدن اطلاعات ، به صورت منظم و به راحتی قابل انجام است .
با نداشتن قلاپی دیسک وCD درایو ، محیط های مورد استفاده در TC دارای امنیت بالائی از لحاظ انتقال ویروس از این مجاری و با نصب نرم افزار های فاقد مجوز و بدون هماهنگی نیز به مراتب کمتر می باشد.
مدیریت و راهبری نگهداری و راهبری برنامه کاربردی نصب شده برروی تعدادی از ترمینال سرورها به مراتب راحت تر از نگهداری صدها ایستگاه کاری می باشد.
از طرف نصب یک و یا دو مرتبه یک نرم افزار کاربردی ساده از نصب آن به تعداد هفتاد مرتبه است.
این سادگی همچنین به این معنا می باشد که بروز رسانی و توسعه نرم افزارها نیز در یک محیط امن و استاندارد با سرعتی مناسب قابل انجام خواهد بود.
هزینه و عمر مفید یک دستگاه TC دارای طول عمر بیشتری (دو یا سه برابر رایانه های شخصی) نسبت به رایانه های شخصی می باشد دستگاه TC به عنوان یک ترمینال ساده عمل کرده و نیازی به تغییر و به روز رسانی سخت افزاری به منظور اجرای نرم افزارهای جدید ندارد.
و همچنین به دلیل نداشتن قطعات قابل انتقال و نسبت به رایانه شخصی کمتر دچار خرابی قسمت های مختلف و یا از کار افتادن کلی می شود ، اما باید به این نکته اشاره نمود که مقداری از هزینه های صرفه جوئی شود در سمت کاربران ، باید در راه اندازی محیط های مربوط به ترمینال سرور هزینه شود.
سهولت پشتیبانی یک دستگاه TC از پیچیدگی کمتری نسبت به رایانه های شخصی در هنگام نصب بر خودار است.
در بیشتر موارد این فعالیت تنها شامل وصل نمودن پنج کابل ، فشردن یک کلید و شروع کار به آن را شامل می شود.
هیچ نیازی به نصب و سازماندهی یک سیستم عامل پیچیده نیست.
این بدان معناست که در صورت بروز اشکال ، دستگاه TC توسط یک فرد غیر فنی قابل تعویض می باشد.
و در این صورت می توان نسبت به تسریع زمان واکنش ، بالا بردن کارائی کارمندان و اختصاص افراد فنی به وظایف حساس تر اقدام نمود.
بدیهی است که در یک محیط استفاده از TC یک فرد فنی قادر به پشتیبانی تعداد کاربران بیشتری نسبت به محیط های استفاده از رایانه های معمولی می باشد.
استفاده کمتر از شبکه یک دستگاه TC پهنای باند کمتری نسبت به رایانه های شخصی مورد استفاده در شبکه نیاز دارد.
سازمانی که در حال حاضر دارای شبکه ای با سرعت Mbps 10 می باشد با استفاده از TC قادر است طول عمر این شبکه را در مقایسه با رایانه های شخصی بیشتر نماید.
در بیشتر شبکه ها یک محیط استفاده از TC در مقایسه با رایانه های شخصی, زمان واکنش سریعتری را در نرم افزارهای مبتنی بر بانک اطلاعاتی فراهم می کند.
مجوز استفاده از نرم افزارها یک محیط استفاده از TC امکان مدیریت و بازرسی مجوزهای مورد نیاز را میسر می نماید.
بدینگونه , مدیریت قادر است تعیین نماید که کدامیک از نرم افزارها توسط چه کسانی مورد استفاده قرار گیرند.
با چنین اطلاعاتی امکان تعیین نوع مجوز مورد استفاده توسط مدیریت موجود است.
همچنین سازمانها قادر به حفاظت در برابر نصب نرم افزارهای فاقد مجوز و یا بدون هماهنگی خواهند بود.
ذخیره توان در مقایسه با رایانه های شخصی, دستگاه TC از توان 4 تا 6 برابر کمتر استفاده می نمایند.
این میزان در صرفه جویی هزینه ها قابل محاسبه است.
همچنین با توجه به کمی مصرف توان, گرمای تولید شده از آن نیز کمتر می باشد, که این امر تاثیر مثبتی در هزینه تهویه هوا دارد.
محدودیتها مهارتها مدیریت و هدایت یک محیط استفاده از TC نیاز به مهارت بیشتری نسبت به محیط استفاده از رایانه های شخصی دارد.
هر گونه تغییر در نحوه راهبری و مدیریت و سیاستهای اجرایی باید به دقت و حساب انجام گیرد چرا که اعمال تغییری ساده بر روی عملکرد تمامی کاربران تاثیر خواهد گذاشت.
پشتیبانی از تمامی نرم افزارهای کاربردی محیط های استفاده از TC برای نرم افزارهایی که استفاده زیادی از پردازنده می نمایند و یا نرم افزارهای پردازش تصویر توصیه نمی شود.
بیشتر سایتهای TC به منظور اجرای اینگونه نرم افزارها هنوز هم دارای تعداد کمی رایانه شخصی می باشند.این رایانه ها به طور مشترک ویا اختصاصی توسط افراد حرفه ای مورد استفاده قرار می گیرند.
پشتیبانی تمامی تجهیزات جانبی در تجهیزات TC امکان استفاده از چاپگر با استفاده از ارتباط USB و Serial میسر است.
اما تاکنون امکان اتصال CD و Scaner به Thin Client فراهم نشده است.
در اینگونه موارد باید از رایانه های شخصی در شبکه ها استفاده نمود.
چاپ در محیط های TC معماری شبکه نسبت به نحوه چاپ مطالب باید به طور کامل مورد توجه قرار گیرد .
در حالیکه فروشنده ها مشغول تولید نرم افزارهای چاپ قابل اجرا در سمتکاربر هستند , تعدادی از آنها هنوز مدلهای قدیمی که بر روی سرور اجرا می شوند را ارائه می نمایند.
برای مدیریت کلیه مدلهای موجود نیاز به کوشش فراوانی می باشد.نرم افزار metafram xp متعلق به Citrix دارای امکاناتی به راحتی مدیریت چاپگر ها می باشد.
بازار جهانی TC در سالهای اخیر استقبال زیادی از TC شده است و این بیانگر روند پیشروی به سوی فناوری اطلاعات است.
شکل VIII نمودار فروش تعداد TC تولید کنندگان اصلی TC شرکتهایی مثل wyse , IBM , HP از تولید کنندگان اصلی این تجهیزات هستند.
در نمودار زیر سهم هر یک از آنها ار در بازار جهانی میبینیم: شکل IX نمودار مقایسه سهم شرکتها در بازار جهانی