این بخش شرح مختصری پیرامون اجزای اصلی یک سیستم کامپیوتری (حافظه و پردازنده)می دهد، که باعث می شود کاربر درک بیشتری نسبت به مفاهیمی که در طی برنامه اسمبلی با آن ها سرو کار دارد پیدا کند.
حافظه
واحدپردازش مرکزی
________________________________________
یک سیستم کامپیوتری ترکیب کاملی از سخت افزار و نرم افزارهای سیستمی است که باعث می شود ماشین مفید و وظیفه مندی برای کار معینی بشود.
اجزای اصلی سخت افزار یک ریز کامپیوتر شامل:
• پردازنده مرکزی
• حافظه
• صفحه کلید به عنوان ورودی
• صفحه نمایش به عنوان خروجی
• یک یا چند دیسک درایو برای ذخیره برنامه ها و داده ها
________________________________________
حافظه
حافظه مکان ذخیره برنامه ها و داده ها با امکان دسترسی مجدد به آنها است. حافظه اصلی از دید برنامه نویس از تعدادی بیت تشکیل شده است که قادر به نگهداری صفر یا یک است. مکانیسم دسترسی به اطلاعات درون حافظه آدرس دهی است. بیت هائی که دارای آدرس یکسان هستند را سلول حافظه (cell) می نامند. هر سلول تنها می تواند شامل یک مقدارعددی باشد. طول سلول(Lc) توسط تعداد بیت های سلول مشخص می شود. در ریز کامپیوترها طول سلول هشت بیت است که به آن بایت نیز گفته می شود. خاصیت مهم سلول آدرس پذیری است، یعنی هر سلول دارای یک آدرس منحصر بفرد است. بنابراین هر بایت درحافظه نیز دارای یک آدرس منحصر بفرد است.
اغلب حافظه ها در اندازه های بزرگتراز بایت نظیر کیلوبایت (1KB=210=1,024 bytes)، مگابایت (1MB=220= 1,048,576 bytes) و گیگابایت (1GB=230=1,073,741,824 bytes) بیان می شوند. یک کامپیوتر با 32 مگابایت حافظه قادر است تقریبا 32 میلیون بایت از اطلاعات را نگهداری کند.
________________________________________
نکته. تعداد بیت های یک کلمه بستگی به سخت افزار دارد و با Lw نشان داده می شود. همواره رابطه Lw≥Lc برقرار است. آدرس هر کلمه آدرس اولین سلول آن است.
________________________________________
فضای آدرسی
آدرس های حافظه از عدد صفر شروع می شوند. اگر حافظه ای دارای n سلول باشد آدرس های آن از 0 تا n-1 خواهد بود. کامپیوتری که سیستم عددی باینری را استفاده می کند برای بیان آدرس نیز همان روش را به کار می برد. تعداد بیت های آدرس تعداد سلول های قابل دسترس حافظه را نشان می دهد و ربطی به طول سلول ندارد. فضای آدرسی بیشترین میزان حافظه است که یک پردازنده می تواند آدرس دهی کند.
اگر آدرسی m بیت طول داشته باشد بیشترین تعداد سلول های قابل آدرس دهی 2m خواهد بود.
________________________________________
واحد پردازش مرکزی
پردازنده یا واحد پردازش مرکزی (Central Processing Unit) یا (CPU) از واحد کنترل و واحد محاسبات و منطق ساخته شده است. وظیفه آن خواندن و نوشتن محتویات سلول حافظه، انتقال داده بین سلول های حافظه و ثبات های خاص، رمزبرداری و اجرای دستورالعمل های ذخیره شده در حافظه اصلی است.
CPU هر دستورالعمل را در یک سری مراحل اجرا می کند و برای همگام کردن سیکل اجرای دستورالعمل از یک ساعت (Clock) استفاده می کنند. ساعت در یک فرکانس ثابت پالس می زند که سرعت ساعت نامیده می شود. این ساعت دقیقه و ثانیه را نگه نمی دارد بلکه فقط در نرخ ثابتی ضربان دارد. مدارهای الکترونیکی کامپیوتر از این ضربان ها برای انجام صحیح عملیات خود استفاده می کنند. تعداد ضربه ها یا اصطلاحا سیکل های مورد نیاز یک دستورالعمل بستگی به نسل و مدل CPU دارد.