دانلود تحقیق طرح کتابخانه الکترونیک سلامت

خلاصه اجرایی پیش روی، حاوی یافته هایی است که در ارزیابی فاز اول فعالیت ایجاد کتاب خانه های الکترونیکی سلامت(eLib) بدست آمده است.

انگیزه اصلی ایجاد eLib به واسطه نتایج حاصله از هم اندیشی کنفرانس منطقه‌ای Library Virtual در تهران بود که توسط دفتر منطقه‌ای حوزه مدیترانه شرقی [EMRO] سازمان جهانی بهداشت و معاونت تحقیقات و فن آوری وزارت متبوع در سال 1380 برگزار شد.

هدف اصلی این برنامه درگیر کردن جامعه آموزش عالی علوم پزشکی در ایجاد و شکل دهی، اجرا و پیاده سازی کتاب خانه الکترونیکی سلامت می باشد.
بر اساس ارزیابی های انجام شده، پروژه eLib در رابطه با اهداف مورد نظر اقدامی مناسب محسوب می شود که در دستیابی به بیشتر اهداف خود موفق خواهد بود.
این برنامه در فاز مطالعاتی با توجه به حوزه های مختلفی که در آن تعریف شده بود، به نتایج با ارزشی رسید بطوری که به خوبی خواهد توانست، همان گونه که می‌خواهد پرسنل نظام بهداشت و درمان را با خود همراه کند.
یکی از موفقیت های بارز برنامه eLib ، ایجاد روابط بین جوامع آموزشی پژوهشی علوم پزشکی و توسعه مهارت ها می باشد.

تجارب عملی مهم حاصل از شیوه های الکترونیکی و مسائل مربوط به آن، حاصل کار این برنامه می باشد که در آینده برای جامعه آموزش عالی بسیار ارزشمند خواهد بود.
با توجه به مقوله های بدست آمده زیر، کتابخانه الکترونیک سلامت سهم بزرگی در ایجاد ارزش های افزوده دارد:
• انسجام - eLib هماهنگی و ساختار لازم را در ایجاد این حوزه ارائه می نماید .
• جامعیت – در برنامه eLib، گستره بزرگی از مدل ها و شیوه های مختلفی مورد بررسی و آزمون قرار می گیرد، که برای انتخاب شیوه ها، اطمینان بیشتری را ایجاد می نماید.
• پوشش – برنامه e-Lib این حسن را دارد که گستره بسیار وسیع تری از دانشگاهها در ایجاد تکنیک های الکترونیکی مشارکت نمایند که احتمالاً این مشارکت در حالات دیگر تحقق نمی یافت.
• خلاقیت – فراخوانی های رقابتی برنامه eLib برای اخذ پیشنهادها منجر به بروز خلاقیت های بیشتری می شود.
• تجزیه و تحلیل – با توجه به بررسی های انجام شده، علت بسیاری از کامیابی ها و ناکامی های در برنامه e-Lib در سایر کشورها مشخص خواهد شد.
• تجربه های عملی – برنامه eLib نشان داده که جوامع کتاب خانه‌ای در اجرای تکنیک های الکترونیکی حضور گسترده ایی می توانند داشته باشند.
• انتقال تجربه – در برنامه e-Lib تجارب آموخته شده به طور گسترده ایی به کلیه بخش ها منتقل، از دوباره کاری های غیر ضروری جلوگیری خواهد نمود.
بر اساس مطالعاتی که در طی این ارزیابی صورت گرفت، مشخص شد که تاثیر e-lib برای جوامع کتابخانه‌ای بین المللی و ملی در سطح بسیاری از کشورها بسیار خوب بوده است.

شایان ذکر است که e-Lib تاثیری بسیار مثبتی بر ناشران و سایر سازمان های دولتی مرتبط نیز داشته است.

در ارزیابی مذکور، در آغاز چهار پرسش کلید در خصوص e-Lib مطرح گردید.

در واقع پاسخ به این پرسش ها بود که یافته های اصلی ارزیابی را به طور خلاصه بدست داد.

این پرسش ها عبارت بودند از:
1 – آیا برنامه e-Lib ارزش افزوده مورد نظر را ارائه و آیا این مزیت ها میزان اعتباری را که معاونت تحقیقات و فن آوری به آن اختصاص داده است را توجیه خوهد کرد؟

بله (با توجه به شناختی که از آغاز “برنامه” وجود داشت) تشریح برنامه نیز بر این مهم تاکید نمود.
بازنگری ها نشان داد که در بسیاری از موارد، راهبرد صحیحی در رابطه با برنامه اتخاذ شده است.

البته باید به این نکته توجه داشت که بسیاری از مطالب علمی تولید شده به واسطه فاکتورهایی چون رشد سریع کاربری عمومی اینترنت و با استفاده از e-Lib موجود در سایر کشورها بوده است.

همه افراد ذی نفع در جامعه اطلاعات آموزش عالی تحت تاثیر این مقوله قرار گرفته و از آنها استفاده خواهند نمود.

در سطح ملی نیزe-Lib یکی از مقوله های مهم در کاربری این مطالب می باشد.
e-Lib از طریق ایجاد توازن در شیوه پردازش جامعیت مطالب علمی و با توجه به روش آن که بخشی بزرگی از جامعه را به طور غیر مستقیم درگیر می کند، ارزش‌های افزوده ایی را ارائه کرده است.
برای انجام این مهم، e-Lib برای بسیاری از فعالان اصلی، نوعی درک عملی را به ارمغان آورده است که پشت سرگذاری چالش های پیش روی را بسیار راحت‌تر می کند.

2 – آیا با توجه به ضرورت تخصیص چند بخشی اعتبار مالی به طرح کتاب خانه الکترونیک سلامت در جهت اتمام پروژه های خود، اتخاذ چنین برنامه ملی کنترل شده، منافعی را بدنبال خواهد داشت؟

گزینش چنین برنامه ملی کنترل شده، سبب خواهد شد که e-Lib بتواند مقوله‌های پیش روی این موضوع را که مسلماُ از طریق دیگر قابل انجام نبود، تحت پوشش خود قرار دهد.
باید اذعان کرد که بدون ساختار تعریف شده و مصوب طرح در شورای پژوهش علوم پزشکی و هماهنگی «دبیرخانه تکفاب»، بسیاری از منافع حاصل از پوشش جامع و فراگیری این مقوله ها، هم چنین درک بهتر ان ها و اجتناب از دوباره کاری ها به دست نمی‌آمد.

در صورتی که فازهای اجرایی e-Lib هر یک جداگانه در نظر گرفته شود، پروژه های بزرگ به تعداد پروژه های کوچک تری تعریف خواهند شد، احتمالاً خدمات و فرایند ارزیابی و بادوام‌تری ارائه می شد.

در واقع رویکرد وسیع فازهای اول و دوم مطالعاتی، سبب خواهد شد که در فازهای اجرایی e-Lib فعالیت ها به صورت مجموعه های کوچک و بسیار متمرکزتر تعریف شوند.
باید اذعان کرد که بدون ساختار تعریف شده و مصوب طرح در شورای پژوهش علوم پزشکی و هماهنگی «دبیرخانه تکفاب»، بسیاری از منافع حاصل از پوشش جامع و فراگیری این مقوله ها، هم چنین درک بهتر ان ها و اجتناب از دوباره کاری ها به دست نمی‌آمد.

در واقع رویکرد وسیع فازهای اول و دوم مطالعاتی، سبب خواهد شد که در فازهای اجرایی e-Lib فعالیت ها به صورت مجموعه های کوچک و بسیار متمرکزتر تعریف شوند.

3 – با در نظر گرفتن ساختار اتخاذ شده برای برنامه e-Lib ، آیا برنامه با توجه به چارچوب تعریف شد، و به نحو موثری هدایت شده است؟

مدیریت برنامه e-Lib در درجه نخست به عهده دفتر توسعه و هماهنگی اطلاع رسانی پزشکی و دبیرخانه تکفاب بوده است.

این برنامه، علیرغم پیچیدگی و اینکه مدیریت درگیر جوانب بسیاری بوده، به طور موثر و موفقی اجرا و هدایت شده است.

اگر چه مدیریت در جریان جزئیات پروژه قرار نداشت، ولی شواهد حاکی از این است که مشکلات پروژه‌ای ناشی از ضعف مدیریت وجود نداشته است.

4 – تاثیر برنامه بر جوامع مختلف ذی نفع ( Stakeholder) چگونه بوده است؟

تاثیر این برنامه در خصوص جامعه کتاب خانه‌ای بسیار خوب بوده و دید مثبتی که جوامع کتاب خانه ایی، در خصوص e-Lib ارائه داده اند در بررسی داخلی مد نظر قرارگرفت.

باید در نظر داشت که در صورت عدم ارائه e-Lib چنین اجماعی بین جوامع کتاب خانه ایی حاصل نخواهد شد.

پشتیبانی بسیار شایان توجه پروژه های ملی تکفا از طرحهای الکترونیکی نظیر این “برنامه” خود نمایانگر دید مثبت گروهای نظیر در این خصوص می‌باشد.

ناشران و کارگزاران آنها نیز به دلایل تجاری، مجبور به حرکت موازی با برنامه e-Lib خواهند بود به این ترتیب درگیری آن ها با برنامه e-Lib روابط کاری بسیار موثری را برای استفاده از خدمات الکترونیکی در آموزش و پژوهش علوم پزشکی و هم چنین اطلاعات بسیار ارزشی در خصوص کاربران برای آن ها فراهم خواهد آورد .

تاثیر “برنامه e-Lib» در خصوص جوامع آکادمیک روندی آهسته تر خواهد داشت؛ چرا که حوزه کاری آن ها دارای عناوین بسیار وسیعی می باشد.

با این همه، اهمیت “برنامه e-Lib” به طور فزاینده ایی برای کل جوامع آموزشی پژوهشی علوم پزشکی روز به روز بیشتر می‌شود.

کلیات در طی چند سال گذشته نوعی گذر از اطلاعات الکترونیکی، به عنوان حوزه تخصصی که به طور کلی مورد پذیرش قرار گرفته است دیده می شود.

در کنار ان، ظرفیت هزینه های معین بسیاری از حوزه های مربوط به شدت تغییر یافته است این حوزه ها عبارتند از: دسترسی عمومی به اینترنت دسترسی عمومی به html و مرورگرهای چند رسانه ایی دسترسی به پهنای باند بالا ذخیره بالای ظرفیت اطلاعات قابلیت های چند رسانه ایی پویشگری (اسکن کردن ) و OCR چاپ (پرینت) در سال 1371 این امکان وجود داشت که بتوان تاثیر خدمات اطلاعات الکترونیکی را به عنوان تاثیر حاشیه ای، نادیده گرفت.

ولی در پایان سال 1381 با توجه به اثرات این مقوله در بسیاری از حوزه ها، مثل دانشگاه ها، دیگر نمی شد تاثیر این خدمات را نادیده گرفت.

البته درسالهای اولیه دهه 1370 ،ماهیت بسیاری از این تحولات قابل شناسایی بود و می شد دریافت که آن ها در تامین اطلاعات برای آموزش عالی، نقش و تاثیرات عمیقی به دنبال خواهند داشت.

مزیت های حاصل برای بخش آموزش و پژوهش علوم پزشکی در حال حاضر توسعه مستمر در حوزه های دسترسی به اطلاعات، یکی از مقوله های راهبردی عمده برای دانشگاه محسوب می شود که پرسش های بسیار اساسی و معقولانه‌ای را در رابطه با برخی جوانب امکانات دانشگاه های سنتی مطرح می کند.

به ویژه مقوله های مهم مربوط به نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در آموزش علوم پزشکی تاثیر خیلی زیادی در اهداف این برنامه در سالهای آینده خواهد داشت: این موارد عبارتند از: منافع بالقوه : اهمیت ICT روز به روز در محیط های کاری و جامعه بیشتر خواهد شد.

در صورت استفاده عاقلانه از ICT، در زمینه یادگیری، آموزش، مدیریت و اداره و پشتیبانی فرایند های پژوهشی، هزینه ها کاهش و کارایی بیشتر می شود.

دسترسی به تعلیم و تربیت : بخش های مختلف جامعه دانشگاهی، تاکید بر مشارکت بیشتر در امر تعلیم و تربیت را به خصوص در برآوردن نیازهای مربوط به یادگیری های دراز مدت، دارند.

جهانی سازی ماهیت جهانی اینترنت، فرصت هایی را برای دانش جویان و اساتید و پژوهشگران فراهم آورده است، همین امر این امکان را برای وزارت متبوع فراهم خواهد آورد که بتواند رویه خود را در خصوص تسهیلات دسترسی به منابع اطلاعات، تغییر دهد و از فرصت‌های بزرگتر در جهت افزایش مشارکت بین المللی استفاده نماید.

مدیریت راهبردی: چشم انداز وسیع و بسیار راهبردی تر منافع ICT در رابطه با آموزش علوم پزشکی و چگونگی تحقق این منافع باید ترسیم گردد.

آموزش و پشتیبانی پرسنل و دانش جویان در زمینه مهارت های ICT، یکی از موارد اساسی در جهت توسعه و تحقق فرصت های بزرگ می باشد.

برنامه ها و سازمان های مربوط “برنامه eLib” یکی از چند فعالیتی است که برای استفاده از کاربردهای ICT برای آموزش علوم پزشکی قابل اجرا خواهد بود.

قلمروهای eLib به وضوح تعریف نشده است و این برنامه هم پوشانی و روابط متقاطع زیادی با دیگر برنامه ها و پروژه های مربوط به این حوزه خواهد داشت.

اهداف eLib برنامه eLib، بسیاری از مقوله های راهبردی مربوط به تامین اطلاعات را برای بخش آموزش علوم پزشکی در برمی گیرد.

نتایج پیش بینی شده eLib، همان طور که در فراخوانی اولیه برای پیشنهادها بیان و در حوزه های اصلی تعیین شده در “برنامه” طبقه بندی شد، که اهم آنها عبارتند از: تحویل مقاله و مدارک الکترونیکی خدمات کاری که در طی اجرای برنامه به صورت خود ایستا عمل خواهند کرد.

نمایش منافع این برنامه به کتاب خانه ها و کاربران نهایی و ارزش مالی آن به بخش سرمایه گذار آموزش علوم پزشکی در کتاب خانه ها قیمت پایین تر ارائه خدمات خدمات بهتر ایجاد و توسعه نشریات الکترونیکی پروژه های مربوط به نشر موازی هر دو شکل الکترونیکی وسنتی انتشارات مهم و وزین و نشریات تخصصی با حجم کم ارتقای اشکال جدید نشریات الکترونیکی برای نشان دادن امکاناتی فراتر از نشریات موازی تعداد کم نشریات الکترونیکی پر مخاطب (بدون مشابه چاپی ) که روی ویژگی های خاصی تاکید دارند و فقط در شکل الکترونیکی آن قابلیت انتشار دارند.

استفاده گسترده تر از شیوه های ارتباطات غیر رسمی بین شبکه ها مثل خدمات قبل از چاپ صرفه جویی قابل ملاحظه در فضای کتاب خانه های دانشگاهی به واسطه انجام فایل های پشتیبانی دسترسی ساده پژوهش گران و دانشجویان تاسیس سایر انتشارات درخواستی پژوهشگران تعداد کمی از مدل های انتشاراتی در خواستی برای سطوح آموزشی دانشگاهی مناسب می باشند.

مجموعه‌ای از مطالب الکترونیکی که برای مشتری خاص موجود می باشند.

سازو کارهای ساده برای مجموعه پرداختی کپی رایت (در آینده نزدیک) کاهش فشار در خصوص مطالب کتاب خانه ای آموزش / آگاهی افزایش بارز در سطح دانش مربوطه و توانایی های مرتبط در میان پرسنل کتاب خانه و سایر افراد مسئول استفاده از منابع اطلاعات شبکه ایی پیشرفت در ارتقای آگاهی جامعه از ارزش منابع اطلاعات شبکه‌ای و هم چنین نقش این منابع در توسعه مدل های جایگزین برای تامین اطلاعات بهبود قابل ملاحظه در کیفیت آموزش ارائه شده به کاربران نهایی از طریق ایجاد تکنیک های آموزشی موثر توسط پرسنل کتاب خانه .

دسترسی به منابع شبکه ارتقای آگاهی به منابع اطلاعات شبکه، تفحص در مقوله های مرتبط با اجرای خدمات در مقیاس بزرگ و اطمینان از در گیر شدن جامعه علوم پزشکی در فرایند توسعه‌ای در سطح ملی و بین المللی پشتیبانی از فعالیت ها و اقدامات اولیه مقوله هایی مشتمل بر دسترسی شبکه و تعرفه ها، پایش توسعه استانداردها، مطالعات امکان سنجی مراکز داده انسانی، پایگاه داده کتاب شناسی یک پارچه، سیستم های مدیریتی کتاب خانه‌های علوم پزشکی لازم به ذکر است که اهداف مندرج در گزارش، وسیع تر از اهداف eLib می باشد و به برخی از آن اهداف در پروژه های دیگر پرداخته شده است.

از همین رو، eLib باید در درجه نخست در رابطه با اهداف خود، مورد ارزیابی و داوری قرار گیرد.

گزارش تفصیلی و نتایج مقالات فنی فاز اول این طرح چندین مجلد تهیه گردیده که کلیه جوانب مهم جهت ایجاد و توسعه کتابخانه الکترونیک سلامت چه در سطح دانشگاهی و چه در سطح ملی را بیان نموده است.

امید است با تامین منابع مالی مورد نیاز هر چه زودتر شاهد اجرای این طرح در سطح ملی و بهره گیری از نتایج ارزشمند آن باشیم.

پشتیبانی از فعالیت ها و اقدامات اولیه فرایند پشتیبانی شامل مواردی از قبیل نحوه دسترسی به شبکه و تعرفه‌ها، پایش‌توسعه استانداردها، مطالعات امکان‌سنجی، پایگاه داده کتاب شناسی یک پارچه، سیستم های مدیریتی کتاب خانه می باشد.

از دید تخصصی مهمترین حوزه‌های پشتیبانی فعالیت‌های کتابخانه به طور خلاصه عبارتند از: حوزه روزنامه های الکترونیکی ایجاد شده، به ویژه د رحوزه های چاپ های اولیه و اطمینان از کیفیت حوزه های تصویر سازی در خصوص بعضی از منابع مانند علوم رادیولوژی، آناتومی، پاتولوژی امکانات کوتاه مدت الکترونیکی به عنوان حوزه برنامه ایی و برای تکمیل کارهای موجود در خصوص انتشارات درخواستی ارزیابی اهداف وظیفه ارزیابی کتاب خانه الکترونیکی (eLib) تامین موارد زیر خواهد بود: بازبینی عملیات و مدیریت “برنامه” تحلیل خروجی ها و کامیابی های “برنامه” در رابطه اهداف اصلی ارزیابی تاثیرات، منافع و ارزش “برنامه” در مضمونی گسترده شناسایی تجربیات حاصله توصیه های فعالیت های آتی پرسش های کلیدی و اصلی در خصوص edib می توانند چنین باشند: آیا “برنامه” ارزش افزوده مورد نظری را که توجیه کننده میزان اعتباری اختصاص داده شده از معاونت تحقیقات و فن آوری می باشد؟

آیا با توجه به تخصیص چند بخشی اعتبار مالی به طرح کتابخانه الکترونیک سلامت در جهت اتمام پروژه های خود، اتخاذ چنین برنامه ملی کنترل شده، منافعی را به دنبال خواهد داشد؟

با در نظر گرفتن ساختار اتخاذ شده برای “برنامه eLib” آیا این برنامه با توجه به چارچوب کاری تعریف و به نحو موثری هدایت شده است؟

تاثیر این برنامه بر جوامع مختلف “ذی نفع” چگونه بوده است؟

به دلایل مندرج در ذیل، داوری ها در خصوص eLib با دقت قابل ملاحظ‌ای باید انجام پذیرد: برنامه eLib متشکل از تقریباً چندین پروژه خواهد بود که موضوع های مورد نظر را باید تحت پوشش قرار دهد و شیوه های مختلفی باید در آن اعمال شود.

eLib به طور همزمان با فعالیت های دیگری انجام خواهد شد که مقوله های مشابه یا مکملی با یکدیگر دارند ( هم پوشانی در وظایف).

بسیاری از اهداف eLib، مثل یادگیری، از نظر کمی مشکل دارند و با مشارکت بسیاری از افراد و سازمان های دیگر قابل دستیابی خواهند بود.

برای ارزیابی منطقی و عملی کردن تجارب آموخته، باید بازنگری های دقیق صورت می گرفت.

باید به این نکته توجه داشت که جنبه مهم eLib به تاثیر کلی “برنامه» مربوط می شود.

از همین رو نمی‌توان به تنهایی به تجزیه و تحلیل نتایج این اهداف به طور مجزا و تکی تکیه کرد و در باز بینی این نوع برنامه ها باید تاثیر و ارزش عناصر «یکسان کننده برنامه» را در نظر داشت.

ساختار گزارش روش شناسی محدوده کاری و شرایط مرجع این ارزیابی می بایست برآموزه های اساسی و برنامه ریزی شده این برنامه متمرکز شده باشد که مشتمل بر سه حوزه کاری زیر خواهد بود: بازبینی بهره برداری ومدیریت “برنامه” شامل تجارب آموخته شده در خصوص سیر برنامه، هدایت برنامه و پشتیبانی پروژه ها تحلیل خروجی ها و موفقیت‌های برنامه در پرتو نتیجه‌گیری اولیه و پذیرش شرایط محیط و درک وضعیت موجود .

ارزیابی تاثیرات ، ارزش و منافع “برنامه” شامل تاثیرات غیر مستقیم، جابه جایی ها، عواقب غیر منتظره و به ویژه تحرک و تاثیرات کاتالیزوری توصیه ها و یافته های حاصل از این حوزه ها ، در اقدامات، فعالیت ها و سیاستهای آتی.

خلاصه بودن این ارزیابی حاکی از این است که بخش بزرگی از ارزیابی تکوینی در دوران برنامه eLib انجام خواهد پذیرفت.

از این رو، این سند به دنبال تهیه تحلیل منابع موجود و افزودن مصاحبه ها ، به انضمام مفاهیم اصلی مندرج در “برنامه” و شاخص های نمایندگان جوامع کاری می باشد.

لازم است که زمینه کاری و دیدگاه نویسندگان این گزارش ذکر گردد.

تیم طراحی در زمینه مدیریت ، اجرا و ارزیابی “برنامه هایی» با اندازه و مدت زمان مشابه برنامه eLib، تجربه دارند.

آن ها همین طور در بخش آموزشی – پژوهشی تجربه کاری دارند همچنین دارای تخصص و تجربه زمینه کاربردها و ایجاد فناوری های جدید می باشند که این امر خود مزیتی جداگانه و دیدی غیر از دید سازمانی .

به انضمام “الگو سازی” از سایر حوزه‌ها برای “برنامه” ایجاد می کند.

شیوه ها شیوه ارزیابی از همان ابتدا در “برنامه مجموعه اطلاعات” و “چارچوب کاری ارزیابی» که مورد تایید “گروه کاری ارزیابی” قرار می گیرد، می‌بایست مشخص شود.

در این گزارش، شیوه مزبور در رابطه جوانب کاری به شرح زیر بیان شد: مضمون ارزیابی و محدوده کاری روش شناسی پیشنهادی چارچوب کاری ارزیابی ترسیم شده برنامه مجموعه اطلاعات چارچوب کاری تحلیلی ساختار گزارش دهی این راهبرد نشان دهنده عناصر اصلی ارزیابی وچگونگی ارتباط آن با منابع اطلاعات و نتایج ارزیابی می باشد.

روش شناسی بیان گر نوع ارزیابی به کار گرفته در عمل است.

منابع گستره‌ی وسیعی از مستندات وجود دارد که پیشرفت و تاثیرات eLib را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.

این مستندات شامل آن دسته از مطالبی می‌شود که از طریق پروژه‌های دیگر مثل Virtual Library و ادبیات مربوط به نشریات دانشگاهی مانند بررسی جدید کتاب داری آکادمیک به برنامه‌ی eLib مربوط شده اند.

علاوه بر این‌ها ، بررسی‌های پشتیبانی خاصی نیز در داخل خود برنامه‌ی eLib موضوع‌های را بررسی و تحلیل کرده است.

کلیه‌ی این منابع اطلاعاتی برای این سند ارزیابی بسیار مهم و ارزشمند بوده‌اند.

انتخاب پروژه در آغاز فرایند کار ، مباحثاتی در خصوص اتخاذ بهترین رویکرد برای انتخاب پروژه صورت گرفت .

رویکرد “سنتی” یافتن بهترین فرد واجد شرایط و سپردن مسئولیت انجام کار به اوست.

ولی حوزه کاری eLib نسبت به بسیاری از برنامه های قبلی بیشتر مبتنی بر مسائل تجربی است، در نتیجه باید رویکردی اتخاذ شود تا ساختار برنامه را تعریف کند و قبل از ارایه سایر پیشنهادهای جامع ، نظرات جوامع را اخذ و در صورت تکراری نبودن در پیشنهادها اعمال کند.

ذخیره الکترونیکی کتاب ها و نشریات مشخصه های دامنه این موضوع کاملاُ روشن بود که مراحل طراحی پروژه های eLib بسته به عمل دیجیتالی کرن مقرون به صرفه می باشد؛ البته باید توجه داشت بسیاری از فرایندهای توسعه فناوری و نرم افزارهای عمده در محدوده کاری eLib ارایه نشده بود.

یکی دیگر از ملاحظات مهم ، مسئله حق مولف (کپی رایت) می باشد.

از همین رو ، باید تصدیق کرد که فعالیت دیجیتالی کردن، یکی از حوزه های کاری دشوار خواهد بود.

لذا می بایست در این خصوص فراخوان مناسب تهیه کرده تا طی آن تعداد زیادی درخواست و پیشنهاد ارایه شود که از میان آن ها ، فقط پیشنهاد مناسبتر برای انجام پروژه انتخاب شوند.

فاز دوم ، عبارتست از پروژه های تصویر سازی مقوله های دیجیتالی مدنظر قرار گیرد که ترکیب این دو محور ضمن رعایت حقوق مولف و ناشر می تواند پوشش جامعی از منابع مورد نیاز در کتابخانه الکترونیک سلامت را در بر گیرد.

تاثیرات کتاب‌خانه‌ای HE تاریخچه کتاب‌خانه و راهبرد یکی از موفقیت های برنامه eLib این خواهد بود که نقشی فزاینده و مستمر برای جوامع کتاب‌خانه‌ای دانشگاهی ایجاد خواهد کرد.

شایان ذکر است که نقش و موقعیت این کتابخانه‌ها در اوایل دهه 1370 به دلیل تاثیر نامشخص شیوه‌های الکترونیکی، نیز نامعلوم بود.

با توجه به اهمیت اطلاعات و فن‌آوری‌های دسترسی به آن و در زمانی که بین کتاب خانه‌ها و خدمات رایانه‌ای ارتباط بیشتر و نزدیک ‌تری ایجاد شده است، اهمیت برنامه‌ی eLib نیز بیش از پیش مشخص می‌گردد.

در واقع eLib ، اهمیت کتاب‌خانه و مراکز عرضه اطلاعات و در سطح دانشگاه را بارزتر خواهد نمود.

اعضای هیات علمی دانشگاههای علوم پزشکی می تواند عضو جامعه‌ی کتاب‌خانه الکترونیکی سلامت شوند، که این امر بیانگر اهمیت فزاینده‌ی محتوا و تخصص‌های مدیریتی است که با استفاده از eLib قابل دستیابی خواهد بود.

نظرسنجی‌ها حاکی از این است که eLib در زمینه ارتقاء کمی و کیفی آموزش و پژوهش علوم پزشکی نقش مهمی خواهد داشت.

مشارکت eLib در تحولات فرهنگی نیز به دو حالت مستقیم و غیر مستقیم قابل طبقه‌بندی می باشد.

حالت غیر مستقیم از طریق پروژه‌های مختلف و متنوع و هم‌چنین تعدد سازمان‌های درگیر و حالت مستقیم آن به واسطه‌‌ی دادن آگاهی و پروژه‌های تعلیمی موفق ایجاد خواهد شد.

یکی از تاثیرات بسیار مهم این است که در این برنامه، تجارب عملی مهمی حاصل خواهد شد.

نقاط قوت و ضعف شیوه‌های الکترونیک بهتر شناخته می‌شوند و در نتیجه‌ی آن، کاربردهای بهتر و کار‌آمد تر آن‌ها مورد نظر قرار خواهند گرفت.

تا چندی پیش برای آموزش عملی، به سختی می‌توانستیم جانشینی بیابیم و eLib خواهد توانست این فرصت‌ها را برای بسیاری فراهم آورد تا به این تخصص دست یابند.

یکی دیگر از موفقیت‌های eLib ، تاثیر گذاری روی کارکنان مراکز آموزشی، هرچند بصورت محدودتر می‌باشد.

این تاثیرگذاری بیشتر از طریق ارایه‌ی منابع اطلاعاتی جدید و پشتیبانی آموزشی و تعلیماتی آنها خواهد بود.

دیگر تاثیرات عمده‌ی eLib عبارتند از: تعدیل درصد بودجه‌های تخصیص یافته برای خرید منابع علمی، صرفه‌جویی در وقت کارکنان و خریدهای مربوطه، تعدیل تعداد کارکنان کتاب‌خانه‌ای، کمک به ایجاد موقعیت‌های جدید شغلی ارشد در زمینه‌ی خدمات اطلاعاتی و متمرکز کردن توجه‌ی جهانی به اهمیت راهبردی اطلاعات.

جوامع کتاب‌خانه‌ای، نه فقط در کشور ما، بلکه در سطح بین‌المللی از برنامه eLib مطلع شده اند.

این امر از این جهت مهم است که بازار خدمات آموزش عالی تا حد زیادی بین المللی است و eLib خواهد توانست تعداد فراگیران آموزش عالی را نیز افزایش دهد و به این ترتیب دانشگاهها در موقعیت رقابتی بهتری قرار خواهند گرفت و قادر به جذب دانشجو از خارج کشور در سطح وسیعتر خواهند بود.

در این صورت با توجه به میزان مشارکت افراد در eLib تاثیر آن در ابعاد مختلف جامعه و پذیرش eLib از سوی ناشران به عنوان یک فرصت نه تهدید، خواهیم توانست از eLib برای تحقق راهبردهای زیر استفاده نماییم: فرصت‌های مناسب: برای کاربر در استفاده از شیوه‌های الکترونیکی برای ارتقاء مهارتهای حرفه‌ای فراهم خواهد شد.

درک: با افزایش دانش مربوط به تکنیک‌های الکترونیک ، استفاده موثرتر و اجرای کار‌آمدتر نیز امکان بیشتری خواهد یافت.

سازمان: شایان ذکر است که افراد اگر بخواهند رویکردی را تغییر دهند، این امر در قالب تغییر و تحولات تشکیلاتی و ساختاری قابل دستیابی است.

بسیاری از منابع حاکی از این است که eLib توانسته است در رابطه با کاربری مناسب فن‌آوری اطلاعات و مقوله‌ی حق مولف ، تغییرات عمده‌ای را در دستور کارکتاب خانه‌ها و ناشران و هم‌چنین موسسه‌های آموزش عالی در کشورهای پیشرفته ایجاد کند.

طی مصاحبه‌های انجام شده بانمایندگان گروه‌های مذکور، مشخص شده است که eLib خواهد توانست بین جوامع کتاب‌خانه‌ای و ناشران و هم‌چنین بین جامعه‌ی کتاب‌خانه‌ای و خدمات IT مراکز آموزش عالی، درک متقابل بهتری ایجاد کند.

در واقع آنچه که برای موفقیت نهایی این طرح ضروری است، آن هم در بالاترین حد تشکیلات ، استدراک کلی منافع بالقوه‌ی اطلاعات، فن‌آوری‌های شبکه ‌سازی و آموزشی و تربیتی برای موسسات تابعه نظام بهداشت و درمان می‌باشد.

این چنین استدراکی، بیشتر در موسساتی محقق می‌شود که کتاب‌داران خود در موقعیت‌های مدیریت ارشد انجام وظیفه می‌کنند، قدرت اجرایی لازم را داشته باشند.

لازم به ذکر است که در پشت سر این مسئله می‌بایست نوعی اراده‌ی قوی ومتمرکز قرار گیرد، طراحی و بهره برداری از این خدمات با انسجام و تاثیر و کارآمدی بسیار بیشتری انجام پذیرد.

تجربه‌ی سایر کشورها نشان داده است، فقدان پشتیبانی از جانب مدیریت سطح بالای سازمان ، یعنی نبودن انگیزه و هدایت قضیه در مفهوم کلی‌ آن عدم دسترسی به فن‌آوری، فقدان راهبرد جامع اطلاعاتی، نبودن ارتباط مناسب در بین کلیه‌ی سطوح، از دلایل عمده عدم موفقیت این طرح عدم تعیین بودجه‌ی توسعه‌ی خاص در این زمینه یکی از مسائل دیگر در کلیه تحولات مدیریتی در رابطه با التزام به آموزش و فراگیری و تعلیم از طریق فن‌آوری‌های الکترونیکی محسوب می‌شود.

حق مولف (Copy Right) مسئله اساسی این حوزه، مسئله‌ی حق مولف (copy right) ، رویکردهای ناشران و استانداردهای مربوطه می‌باشد.

هر چند در کشور ما این مسئله هنوز مصداق قانونی خاصی ندارد ولی می بایست از هم اکنون بi مسئله حق مولف پرداخت؛ چرا که این مسئله در توفیق پروژه و هم‌چنین رفع تنگناهای عمده‌ی سر راه توسعه‌ی کار، تاثیر زیادی دارد.

زیرا بیشتر منابع مورد نیاز جامعه علوم پزشکی از طریق منابع علمی کشورهای پیشرفته حاصل می شود که برای تامین آنها به شکل الکترونیک ما ناچار به رعایت اصول «حق مولف» خواهیم بود.

لازم به ذکر است که این تنها eLib نبوده که در مورد مسئله “ حق مولف” فعالیت نماید، بلکه برخی سازمانها و نهادها مانند وزارت ارشاد، علاوه برeLib ، نیز به صورت کار مشترک این مهم را باید مد نظر قرار دهند.

اهم مواردی که در این خصوص می بایست مد نظر قرار گیرد عبارتند از: ایجاد مدل قراردادی برای نشر دیجیتالی تجربه‌هایی در خصوص معماری‌های دیجیتالی تامین تعاریف معاملات یا دادو ستدهای منصفانه در محیط‌های الکترونیک تعاریف معاملات یا بده و بستان‌های منصفانه در تحویل مستندات الکترونیکی شایان ذکر است که از هم اکنون لازم است یک گروه کاری که در داخل “برنامه eLib” ایجاد شود و به طور جدی مسئله‌ی حق مولف را در ابعاد مختلف بررسی نماید.

زیرا یکی از وظایف مهم eLib، ایجاد تفکر چگونگی برخورد با حق مولف در یک محیط الکترونیکی می‌باشد.

نشریات الکترونیکی فعالیت ایجاد نشریات الکترونیکی باید به طور موازی با فعالیت‌های ناشران موجود انجام گیرد.

میزان متوسط اعتبار این قسمت از پروژه، بدون در نظر گرفتن Journal Super در کشور انگلیس حدود 190.000 پوند بوده که در مقایسه با کل هزینه پروژه کتابخانه الکترونیک در این کشور بالغ بر 20 میلیون پوند مبلغ اندکی بوده است.

پروژه‌ی Journal Super ، از دید ناشران، پروژه‌ی بسیار موفقی خواهد بود زیرا که اطلاعات بسیار ارزشمندی را برای کاربر تامین خواهد نمود.

این پروژه که از نظر بازاریابی خیلی اساسی و بنیادی است ، کلید موفقیت ناشران نشریات محسوب می‌شود.

هدف از تولید چنین نشریاتی، کسب تجربه و انتقال و استفاده از آن‌ها برای فعالیت‌های بعدی می باشد.

با این حال، این هدف نیز وجود خواهد داشت که این پروژه منجر به ایجاد سکویی شود (Platform) که بر مبنای آن پروژه‌های روزنامه‌های الکترونیکی آینده بتوانند کارکنند.

در حقیقت این امر تا اندازه‌ای در کشورهای پیشرفته محقق شده است.

برای مثال تیمی از دانشگاه منچستر که در پروژه کتابخانه الکترونیک انگلیس مشارکت داشتند، توانستند اقدامات موفقیت آمیزی را در مورد جوانب مهم و کلیدی NESLI (National Electronic Site Licensing Initiative) انجام دهند.

البته پیشرفت در این زمینه در کشور آمریکا بیشتر بوده است بطوری که روزنامه های الکترونیکی زیادی در این کشور با استفاده از این الگو در حال توسعه می باشند.

دومین جنبه‌ی Super Journal این است که این پروژه ، از دید ناشران، تمرینی برای مشارکت و رقابت اولیه به شمار خواهد رفت، هرچند آنان از میزان تعهد فعلی خود اطمینان کافی ندارند.

البته در این پروژه‌، این امکان وجود خواهد داشت که به سبب تعدد ناشرانی که در این پروژه مشارکت پیدا کنند، جوانب صنفی نیز در نظر گرفته شوند.

در سایر حوزه‌های نشریات الکترونیکی نیز حرکت‌های قابل ملاحظه‌‌ای قابل انجام خواهد بود.

در کنار پروژه‌های نشریات الکترونیکی، پروژه‌های موفق دیگری نیز قابل دستیابی خواهند بود که با استفاده از تکنیک‌های چند رسانه‌ای (Multi- Media) ، قابلیت‌های جدیدی را ارایه خواهند نمود برای مثال پروژه‌ی باستان شناسی اینترنتی (Internrt Archaeology) ، یکی از نشریات الکترونیکی است که ارایه به صورت چند رسانه‌ای برای آن بسیار مهم بوده که به میزان قابل توجهی با استقبال در این کشور مواجه شده است.

محتوای چند رسانه‌ای تولید شده‌ی در فراگیران بسیار اثرگذار خواهد بود.

در حوزه‌های دیگر ، که آناتومی یک نمونه از آن‌ها می‌باشد، این نیاز و انگیزه وجود دارد که از فرصت‌ها و قابلیت‌هایی که حاصل کار فن‌آوری‌ها و تکنیک‌های جدید است.

یکی از بخش‌های مهم پروژه که نباید از آن غفلت شود،فعالیت همایش‌های الکترونیکی خواهد بود.

برگزاری همایش الکترونیکی به علت جاذبه و مکان شرکت افراد مختلف از مکانهای متفاوت ضمن تبیین ابعاد مختلف کتابخانه الکترونیک سلامت در ترویج فرهنگ استفاده از نشریات الکترونیک موثر خواهد بود.

در کل، در نتیجه‌ی اجرای پروژه‌ی eLib ، در کتاب‌خانه‌ها ، استفاده بیشتری از نشریات الکترونیکی به عمل خواهد آمد.

بسیاری از پروژه‌های نشریات الکترونیکی در رابطه با اهداف خود به نتایج موفقیت آمیزی دست خواهند یافت.

تعدادی ازموفقیت‌های کلیدی ناشی از این بخش عبارتند از : ارتقاء کمی و کیفی نشریات علوم پزشکی و هم‌چنین سایر انواع نشریات مراکز آموزشی.

درک متقابل بهتر بین ناشران و مراکز آموزشی امکان ارتباط مستقیم اساتید، دانشجویان، پژوهشگران و سایر علاقمندان به انتشار مطالب در نشریات امکان برگزاری همایش‌های الکترونیکی در زمینه های موضوعی خاص همزمان با انتشار مقالات مشکلات در مراحل اولیه سطوح یادگیری کاربر محدود خواهد بود (اگرچه با توجه به مقیاس زمانی و ابعاد طرح این امر خیلی عجیب نیست) سایر مسایل مربوط به توسعه الکترونیکی یکی از موارد سد راه گذر به خدمات کامل نشریات الکترونیک خواهد بود.

این تمایل در پروژه‌‌ایجاد شده است که از فایل‌های PDF استفاده نشود ( هدف کم کردن مشکلات فنی است) برخلاف پیش بینی و آنچه که انتظار می‌رود هزینه‌های نشریات الکترونیکی، بالااخص در مراحل اولیه کم‌تر از نشریات ‌کاغذی تمام نخواهد شد، چرا که هزینه‌ی بالا بردن کیفیت کار، زیاد می‌باشد.

درمجموع در خصوص کار نشر الکترونیک، تجربه‌ی زیادی وجود ندارد ( این درحالتی است که یکی از موفقیت‌های حوزه‌ی برنامه بهبود درک این مسئله خواهد بود) هدف صرفه جویی در فضای کتاب‌خانه یا واگذاری نسخه‌های قبلی بطور کامل قابل تحقق نخواهد بود.

انتشارات درخواستی و کتاب‌های الکترونیک مشخصه‌های دامنه این حوزه به ویژه در مورد دسترسی شبکه‌ای به کتب درخواستی در خصوص مباحث آموزشی و پژوهشی، به عنوان حوزه‌ای شکوفا نام برده شده است.

این حوزه ، به انضمام مجموعه‌ی امانات کوتاه مدت الکترونیکی به عنوان روشی بهتر برای دسترسی به مواد علمی که در نهایت منجر به بهبود فرایند آموزش پژوهش می‌شود، دیده شده است