سی د ی یا دیسک فشرده، رسانه ای است برای ذخیره سازی اطلاعات. سی د ی را می توانید به عنوان یک فلاپی دیسک خیلی بزرگ در نظر بگیرید. اما تفاوت آنها در این است که روی فلاپی دیسک فایل ها را با فرمت داس ذخیره می کنند اما قالب فایل هایی که روی سی د ی نوشته می شوند ISO 9660 است.
چه نوع اطلاعاتی را می توان روی سی د ی ذخیره کرد؟
به طور خلاصه می توان گفت هر چیزی را که بتوان در قالب یک فایل روی یکی از رسانه های ذخیره سازی نگه داری کرد، می توان روی سی د ی نیز ذخیره سازی نمود. تحت استاندارد ISO 9660، فقط فایل مهم است و نگه داری آن ارتباطی با محتویات فایل اعم از تصویر، متن یا ... ندارد. تعدادی فرمتهای خاص وجود دارد که ممکن است بخواهید فایل ها را به آن نحو روی سی د ی ضبط کنید. یکی از متداولترین آنها CD-DA برای سی دی های صوتی است. اگر بخواهید یک فایل صوتی را به نحوی روی سی د ی کپی کنید که بتوان آن را در ضبط صوت خانگی شنید، نیاز به یک دیسک CD-DA )DA سرنام Digital Audio به معنای صدای دیجیتالی است) دارید.
چه حجمی از اطلاعات را می توان روی یک سی د ی نگه داری کرد؟
وقتی که داده ها را روی سی د ی کپی می کنید، باید حجم سی د ی را نیز در نظر داشته باشید. اگرسی دی صوتی بخواهید کپی کنید، حجم اطلاعات را با دقیقه، ثانیه و سکتور باید اندازه گیری کنید. هر ثانیه شامل 75 سکتور و هر سکتور 2048 بایت (2 کیلو بایت) است. سی دی ها در اندازه های 21 دقیقه ای (با قطر 80 میلیمتر) و 63 دقیقه ای (با قطر 120 میلیمتر) و 74 دقیقه ای (با قطر 120 میلیمتر) ساخته می شوند. حجم هر یک را میتوان به این روش محاسبه نمود:
21 دقیقه× 60 ثانیه× 75 سکتور× 2 کیلوبایت= 000/189 کیلوبایت= 184 مگابایت
63 دقیقه× 60 ثانیه× 75 سکتور× 2 کیلوبایت= 000/567 کیلوبایت= 553 مگابایت
74 دقیقه× 60 ثانیه× 75 سکتور× 2 کیلوبایت= 000/660 کیلوبایت= 650 مگابایت
البته روی سی دی هایی که در کارخانه ضبط می شوند، می توان بیش از 74 دقیقه اطلاعات ثبت نمود.
و به طور خلاصه
فایل هایی که روی سی د ی ضبط می شوند، دقیقاً همان مقدار فضا را روی سی د ی اشغال نمی کنند و معمولاً اندکی بیش از اندازه اصلی، حجم اشغال می نمایند. علت آن وجود واحد ضبط روی سی د ی است. هر واحد ضبط روی سی د ی را یک بلوک منطقی می نامند. به طور تئوری هر بلوک می تواند 512 بایت، 1024 بایت یا 2048 بایت حجم داشته باشد و بنابراین 1، 2 یا 4 بلوک می تواند در یک سکتور جای بگیرد.
فایل راه انداز MSCDEX فقط توانایی خواندن بلوک های 2048 بایتی را دارد. به همین علت فضای اشغال شده توسط هر فایل باید مضربی از 2048 بایت باشد. در سیستم ISO، همانند داس، شاخه ها نیز به عنوان فایل شناخته می شوند و همان مقدار فضا را اشغال می کنند. در کتاب زرد که شامل استانداردهای فرمت فیزیکی سی د ی رامها می باشد، ذکر شده است که داده ها روی سی د ی باید بعد از یک وقفه 2 ثانیه ای آغاز شوند. یعنی 2 ثانیه ابتدایی هر سی د ی غیر قابل استفاده است. پس گنجایش هر سی د ی به این میزان کاهش می یابد:
2 ثانیه× 75 سکتور× 2 کیلوبایت= 300 کیلوبایت
به غیر از آن، در استاندارد ISO 9660 ساختار فایل ها به چندین فضای دیگر نیز احتیاج دارند:
- فایل ریشه: حداقل 1 سکتور
جدول مسیرها: حداقل 2 سکتور
شاخص Volume: 1 سکتور
پایان بخش Volume: 1 سکتور
16 سکتور ابتدایی برای استفاده سیستمی ذخیره میشوند.
معمولاً بیشتر از یک سکتور برای ذخیره کردن جدول مسیرها مورد نیاز است و برای شاخه ها و زیر شاخه ها نیز به چندین سکتور احتیاج است. در مجموع می بینیم که مقداری از فضای ذخیره سازی فایل ها، در جهت نگه داری اطلاعات دیگری صرف می گردد.
عوامل مهم در ضبط روی سی دی
نوشتن داده ها روی یک دیسک فشرده فرآیند پیچیده ای است که با حجم زیادی از سخت افزار و نرم افزار سر و کار دارد. قسمت عمده این پیچیدگی مربوط به نرم افزار ضبط سی د ی است و شما باید بدانید که کدام عوامل در موفقیت شما نقش دارند.
یکی از مهمترین نکته ها آن است که بدانید عمل ضبط سی دی، عملی بلادرنگ است یعنی لیزر با سرعت یکنواخت حفره هایی را در سطح سی د ی پدید می آورد که نه قابل تغییر دادن هستند و نه قابل توقف. این سرعت به فرمت فیزیکی داده ها و سرعت نوشتن بستگی دارد. برای نوشتن داده ها با سرعت 1 برابر (x1)، سیستم شما باید نرخ انتقال 150 کیلوبایت بر ثانیه داشته باشد. در سرعت x2 این میزان به 300 کیلوبایت بر ثانیه و در سرعتx4 به 600 کیلوبایت بر ثانیه می رسد.
برای نوشتن سی دی های صوتی، نرخ انتقال باید قدری بالاتر باشد. یعنی x1 به میزان kbps172، برای x2 به kbps344 و برای x4 به میزان kbps688 می رسد.
نوع و حجم داده ها، پیکربندی سیستم و سرعت مورد نیاز، عواملی هستند که موفقیت یا عدم موفقیت شما در ضبط سی د ی را رقم می زنند.
داده ها:
مهمتر از مجموع حجم داده هایی که می خواهید بنویسید، تعداد آنهاست. یعنی ضبط کردن تعدادی فایل بزرگ با انبوهی از فایل های کوچک، تفاوت دارد. چون سیستم باید قادر باشد تا اشکالات حین جابجایی یا باز کردن فایل ها را با سرعت کافی به ضبط کننده سی دی اطلاع دهد.
سیستم:
منظور از سیستم، کامپیوتر و کلیه وسائلی است که به آن متصل شده است، ایجاد هرگونه وقفه باعث خراب شدن عملیات ضبط می گردد. پس مطمئن شوید که هیچ گونه نرم افزار مقیم در حافظه نداشته باشید که باعث بروز وقفه گردد. برنامه هایی نظیر محافظ صفحه نمایش، یادآورنده ها، هشداردهنده ها و دریافت فکس و کارهایی از این دست باعث تخریب سی دی می گردد. هنگام عمل ضبط، از شبکه نیز خارج شوید (امکان به اشتراک گذاری فایل ها را لغو کنید) تا هیچ کس نتواند به فایل هایی که قصد نوشتن آنها را دارید دسترسی پیدا کند.
هارددیسک:
سرعت: برای نوشتن یک تصویر مجازی روی سی دی، نرخ انتقال هارددیسک باید آنقدر سریع باشد تا بتواند برای ضبط کننده، حافظه میانگیر (Buffer) را همواره پر نگاه دارد. به طور متوسط زمان دستیابی هارددیسک باید 19 میلی ثانیه یا کمتر از این باشد.
پراکندگی داده ها:
اگر دادهای که میخواهیم روی سی دی بنویسیم، روی سطح هارددیسک متفرق و پراکنده باشد، باعث پایین آمدن سرعت کار و گاهی اوقات ایجاد اشکال میگردد. سعی کنید همواره هارددیسک خود را تفرقزدایی defrag)) کنید.
اندازه گیری حرارتی:
اغلب هارددیسک ها برای اطمینان از صحت عملیات به طور متناوب اندازه گیری حرارتی انجام می دهند. بعضی از هارددیسک ها این عمل را با فاصله های مشخص انجام می دهند و اگر دیسک در حال کار باشد این کار باعث بروز وقفه و ایجاد اشکال در عمل ضبط می گردد. این اشکال عموماً هنگامی پیش می آید که حجم داده ها خیلی زیاد باشد و عمل نوشتن آنها خیلی طولانی شده باشد.
هارددیسک های دیگر فرآیند اندازه گیری را به طور هوشمندانه هنگامی انجام می دهند که دیسک شروع به کار می کند.