در عصر اطلاعات نمی توان علم یا صنعتی را یافت که آثار فن آوری اطلاعات در آن دیده نشود . فن آوری اطلاعات علاوه بر این که به عنوان یک فن آوری زیر بنایی قادر است که ابعاد دیگر زمینه ها را دگرگون کند ( به گونه ای که نگرش فعلی به این زمینه ها را با دگرگونی کامل رو به رو سازد) ، بلکه به عنوان یک فن آوری مستقل و قدرتمند نیز قادر به خودنمایی است. به طور کلی می توان این فن آوری را در قالب پنج رکن اساسی آن در نظر گرفت که هر یک به نوبه خود از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردارند . از این میان نرم افزار می تواند به عنوان یک رکن اساسی با اهمیت ویژه ای مطرح باشد . در چند سال اخیر شاهد رشد مناسب این صنعت در کشور بوده ایم (هر چند که با اخذ تصمیمات و سیاست های صحیحی می توانستیم با هدف مند کردن این رشد، جایگاه واقعی این صنعت را حتی در تجارت جهانی به خوبی نشان دهیم و از آن به بهترین نحو استفاده کنیم ). با وجود این ، اگر چارچوب دقیق و کارآیی برای آن در کلیه ابعاد به وجود نیاوریم، فرصت خوبی را برای فراهم آوردن بسترهای مناسب در رشد و بهره برداری لازم از آن ،از دست خواهیم داد . حجم زیاد فعالیت های نرم افزاری در کشور و داشتن پتانسیل های کافی برای رونق بخشیدن به این صنعت در راستای گرفتن سهم مناسبی از بازارهای خارجی ، ضرورت
تولید صحیح و بهینه را در این صنعت مطرح می کند .
توسعه روزافزون فن آوری اطلاعات در ابعاد مختلف ، سبب شده است که در ارکان خود این فن آوری نیز دگرگونی شگرفی پدید آید و آن را با جهش های غیر قابل تصوری پیشرفته سازد. در حقیقت رشد این فن آوری سبب تولید ابزرهای جدید و سریعتر ، حتی تغییر نگرش در تولید محصولات نرم افزاری شده است . از این میان می توان به تولید ابزارهای مهندسی نرم افزار در طیف وسیع اشاره کرد .این ابزارها در هر یک از مراحل و بخش های تحلیل ، طراحی، پیاده سازی ،آزمایش ، نگه داری ، مدیریتی و غیره تأثیر بسیار گذاشته است .
با استفاده از هر یک از این ابزارها دقت و سرعت تولید محصولات نرم افزاری بسیار زیاد شده است ، در جامعه کنونی که پروژه های یک ساله از پروژه های بلند مدت نرم افزاری محسوب می شود و پروژه های بیشتر از یک سال را محکوم به شکست می دانند ( با توجه به تغییرات سریع و بنیادین فن آوری اطلاعات و آثاری که بر روی دیگر زمینه ها دارد )، این ابزار توانسته است با سرعت بخشیدن به انجام هر یک از مراحل فوق بتواند تمهیداتی فراهم کند که پروژه های ملی و بزرگ در چارچوب های زمانی مشخص و معقول تعریف و انجام شوند .
با توجه به مطالب ارائه شده واهمیت موضوع نرم افزار و تولید بهینه آن در
کشور ، دبیرخانه شورای عالی انفورماتیک برای ترویج فرهنگ به کارگیری مفاهیم و ابزارهای نوین در کلیه زمینه های فن آوری اطلاعات و آشنا سازی جامعه انفورماتیک( به خصوص دانشجویان و تولید کنندگان جوان ) به اهمیت مهندسی نرم افزار و اصول آن و ابزارهای توسعه نرم افزار اقدام به تهیهمطالبی در این زمینه کرد . به همین منظور از شرکت های مهم نرم افزاری کشور خواسته شد اطلاعات مربوط را به دبیر خانه ارسال کنند .( توجه کارفرمایان در ضرورت به کارگیری ابزارهای کمکی برای تولید و توسعه نرم افزار به خصوص در پروژه های بزرگ بسیار حائز اهمیت است که امیدواریم این مهم نیز با ارائه مطالب مختصر فوق ، برآورده شود ).
در این جا نیز از کلیه استادان ، صاحب نظران، دیگر شرکت ها و مؤسسات تولیدی نرم افزار می خواهیم که با ارسال اطلاعات مربوط در این زمینه به دبیرخانه شورا ، ما را در هر چه بهتر عرضه کردن ابزار مهندسی نرم افزار و شناساندن توان واقعی تولید نرم افزار کشور به جامعه ، یاری دهند .
در همین راستا طی سلسله مقالاتی ، پس از بیان مقدمه ای بر ابزار های مهندسی نرم افزار ، به معرفی ابزارهایی که بوسیله شرکت های داخلی به کار گرفته می شوند ، خواهیم پرداخت . این معرفی شامل کلیات زیر است :
معرفی ابزار و شرکت تولید کننده و ارائه دهنده آن
تاریخچه کاربرد یا عرضه ابزار در شرکت
امکانات قابل ارائه ابزار ( چه فعالیتی را انجام می دهد و چگونه و غیره )
مشخصات فنی ( بستر عملیاتی و غیره )
مختصری از نحوه کار با ابزار
پروژه های انجام شده با این ابزار
لازم به ذکر است که اطلاعات بیان شده با توجه به مجموعه اطلاعاتی است که از طریق شرکت ها به این دبیرخانه ارسال شده است ( با ذکر نام فرستنده ).بنابراین میزان بررسی و عمق مطالب مطرح شده بستگی به اطلاعاتی دارد که شرکت ها در مورد نرم افزار مورد استفاده یا عرضه کرده خود برای ما فرستاده اند ( با تشکر فراوان از کلیه شرکت هایی که اطلاعات خود را برای این دبیرخانه ارسال داشته اند ). از طرف دیگر ، ابزار های مطرح شده فقط در قالب ابزارهایی هستند که در چارچوب مراحل تحلیل ، طراحی و پیاده سازی مورد استفاده یا عرضه شرکت قرار گرفته اند .به همین خاطر از میان ابزارهایی که صرفاً جهت مدیریت پروژه ها ،آزمایش ، برنامه سازی و غیره در شرکت ها مورد استفاده قرار گرفته است ، خودداری کرده ایم . حال به عنوان اولین نوشته از این مجموعه به معرفی اجمالی ابزارهای مهندسی نرم افزار خواهیم پرداخت . در این مقوله سعی بر آن است که با ارائه مطالبی پیرامون این ابزار از جهت تعریف ، دسته بندی ، نحوه کلی عملکرد و غیره ، مختصر شناختی از آنها عرضه شود .