یک ویروس ،یک برنامه کامپیوتری است که هنگام اجرای یک برنامه آلوده به اجرا در می آورد.
بنا بر این فقط فایل های اجرایی می توانند آلوده شوند.این فایل ها در MS-DOS معمولاً پسوندBAT,COM,EXE یاSYS دراند. دسته دیگر از فایل ها که فایل های جایگذاری خوانده می شوند نیز می توانندآلوده شوند.این فایل ها اغلب پسوندOVLدارند.هرچند که سایر پسوند ها مانندOVI نیزگاهی بکار می روند.
بنا به تعریف،ویروس سایر برنامه ها را با نسخه هایی از خودش آلوده می کند.ویروس توانائی تکثیر شدن دارد،پس در جستجوی مداوم برای محیط های میزبان جدید گسترش می یابند .اما برنامه ویروس ممکن است سایر برنامه ها را تخریب یا داده ها را مختل کند.شاید در این صمن خودش نیز تخریب شود. تنها شواهد چنین ویروس هایی تخریبی است که در سیستم های آلوده شده ایجاد می کنند.این امر ایجاد سد دفاعی در مقابل ویروس را بسیار مشکل می کند.
برنامه های ویروس،مانند میگروارگانیسمهای عفونی همنامشان ،اغلب کوچکند.تنها چند خط کد برنامه برای نوشتن یک ویروس ساده کافی است .توجیه آن ساده است.ویروس ها به سادگی در نرم افزارهای سالم مخفی می شوندو بنابراین پیدا کردنشان بسیار مشکل می شود.ویروس ها می توانند هر کامپیوتراز کوچکترین آن ها تا بزرگترینشان را آلوده کنند.هر کس یک کامپیوتر شخصی دارد،می تواند یک برنامه ویروس بنویسد.این بدان معنی است که ابزارهای تولید و یروس کاملاً در دسترس اند.یک ویروس پس از نوشته شدن می تواند از خطوط تلفن یا روی دیسکتهای آلوده به سایر دستگاه ها منتقل شوند و در آنجا ظرف چند ماه میلیونیم ثانیه تکثیر شده و تا بزرگترین دستگاه های هزاران کیلومتر دورتر تخریب کنند.این دو اصل پیدا کردن برنامه نویس ویروس ابتدائی را عملا غیر ممکن می کند.
یک ویروس ممکن است خود را به سایر برنامه متصل کند و در آنجا پنهان شود،یا به سیستم عامل کامپیوتر نفوذ کند.تمام سیستم های عامل کامپیوتر
(مانندMacintosh-os , Unix ,pc-Dos , MS-DOS)هستند،برخی بیش از بقیه.
ویروس ها از یک منبع نرم افزاری خارجی به دستگاه های کامپیوتری وارد می شوند.برنامه های ویروس درست مانند گل هایی که زنبوران رابرای گرده افشانی به خود جلب می کنند،عملاً طوری طراحی شده اند که برای قربانیانشان جذاب باشند.جذاببیت اغلب به صورت یک بازی جدید است که برا ی پیاده کردن از یک تابلوی اعلانات کامپیوتری وجود دارد.ممکن است ویروس به صورت یک فایل اجرایی متصل به یک پیام پست الکترونیکی از یک دوست یا همکار تجاری درآید.
ویروس ها می توانند بلافاصله پس از ورود به یک دستگاه مخرب شوند و یا می توانند برنامه ریزی شوند که تا فعال شدن توسط یک محرک پنهان بمانند.این محرک ممکن است یک تاریخ یا زمان از قبل تعیین شده باشد.برای مثال ویروس معروف میکل آنژ محرکی دارد که برای تاریخ تولد میکل آنژ (15 اسفند-5 مارس) تنظیم شده است.نوع دیگری از محرکها منتظر می مانند یک توالی خاص رایج از ضربات روی شاسی های صفحه کلید اجرا شود.
برای مثال ،برخی از ویروسهای قدیمی تر زمانی فعال می شوند که «3-2-1» تایپ می شد.از آنجا که بسیاری از سیستمهااز این توالی برای شروع لوتوس 3-2-1 استفاده می کردند، هر کامپیوتر آلوده که معمولاً در آن لوتوس استفاده می شد،می توانست با این ویروس مشکل پیدا کند .از آن بدتر،حتی اگر به نظر برسد یک دستگاه آلوده ،پاکسازی شده است،نوع بدخیمی از ویروس وجود دارد که می تواند مجداداً ظاهر شود و مشکلات تازه ای بوجود آورد.
برنامه های غیر ویروس مخرب
در کنار ویروس ها،خطرات دیگری نیز کاربران سیستمها را تهدید می کنند: کرمها(Worms)اسبهای تروا(Trojan hoses)و بمبهای منطقی (Logic bombs).هر کدام از این ها می توانند علاوه بر مخرب بودن بالقوه،به عنوان وسیله ای برای تکثیر هر گونه ویروس نیزباشند.
کرمها:ویروس ها از تنها برنامه های خود ساخته ای که می توانند ی دستگاه کامپیوتری را متلاشی کنند بسیار دورند.کرمها ساخته شده اند تا به برنا مه های پردازشگر داده های مجاز نفوذ کنند و داده ها را تخریب یا مختل کنند.اغلب آنچه مردم یک آلودگی ویروسی می دانند،در حقیقت یک برنامۀ کرم است.این برنامه ها چندان جدی نیستند،زیرا کرمها تکثیر نمی شوند. اما تخریب یک برنامۀ حاصل از کرم می تواند درست مانند یک ویروس جدی باشد.به خصوص اگر به موقع کشف نشود.برای مثال یک برنامۀ کرم را در نظر بگیرید که به کامپیوتر بانک فرمان می دهد،پول ها را به یک حساب غیر قانونی منتقل کند.انتقال پول ممکن است حتی پس از تخریب کرم ادامه پیدا کند.