دانلود ‫پروژه کاربرد فناوری اطلاعات در پزشکی

این پروژه با عنوان کاربرد فناوری اطلاعات در پزشکی می باشد.
در پروژه مذکور سعی بر آن شده است تا مجموعه ای کامل مبنی بر اینکه که تمام مسائل پیرامون موضوع مورد نظر‚ مورد بسط و تحلیل قرار گیرد لذا از منابع و مواخذ معتبر و به روز استفاده شده و ازتحلیل و بررسی در دوره کاردانی کمک شایانی گرفته شده است‚ با این حال هیچ اثری نمی تواند عاری ازعیب و ایراد باشد‚ آن هم برای ما که در آغاز راه هستیم‚ از شما صاحب نظرعزیز‚ به خصوص استاد مربوطه تقاضا می شود‚ با نقد علمی
خویش ما را در هر چه بهتر رسیدن به مقصود یاری نمایید.
صنعت انفورماتیک و لزوم توسعه آن
انفورماتیک پزشکی را حوزه کاربردی فن آوری اطلاعات و ارتباطات در پزشکی می توان تعریف کرد ، و به تولید و خدمات فن آوری اطلاعات در حوزه خدمات بهداشتی و درمانی صنعت انفورماتیک پزشکی اطلاق می شود .

جهت توسعه این صنعت در داخل کشور نیازمند برنامه ریزی بر اساس فرصت ها و تهدید های سر راه و نقاط قوت وضعف خود هستیم .

گروهی از موانع عمده و مشهودی که در سر راه توسعه به حساب می آیند ، اثر پذیر از عواملی هستند که مربوط به فضای بیرون از کشور بوده و مدیریت آنها کارآسانی نیست.

تعدادی از این موانع و چالش ها را در زیر بیان می کنیم :
1- سرمایه گذاری وسیع کشورهای پیشرفته و رقابت شدید بین آنها باعث کاهش عمر فن آوری در این عرصه شده و رقابت را سنگین تر کرده است .

2- به دلیل درخواست بازار داخلی با استفاده از پیشرفته ترین محصولات دنیا در ارائه خدمات درمانی ، ارائه محصولات در این عرصه نیازمند تولید محصولاتی در سطح استانداردهای جهانی است .
علاوه بر موارد فوق صنعت انفورماتیک بصورت عام دارای ویژگی هایی است که کشورهای دنیا را ترغیب به سرمایه گذاری در این بخش کرده است .

صنعت انفورماتیک پزشکی شامل سه بخش نرم افزار و سخت افزار و خدمات درحوزه پزشکی است .

دراین میان قسمت نرم افزار جایگاه ویژه ای جهت سرمایه گذاری دارد .

همچنین حوزه هایی از انفورماتیک پزشکی چون کاربرد هوش مصنوعی در پزشکی ، خدمات پزشکی از راه دور به دلیل در مرحله تحقیق بودن، زمینه خوبی برای برنامه ریزی و سرمایه گذاری در ارائه محصول در آن بخش خواهند بود .

زیر ساخت ها
با توجه به نقش دولت ها در راستای توسعه دو بخش کاربردی و تولید در حوزه انفورماتیک موظف به ایجاد موارد زیر بنایی هستند.

بنابراین شناخت جامع از زیر ساخت های این بخش در بدو برنامه ریزی به شکل حیاتی لازم و ضروری می باشد .

1- زیرساخت امنیتی :
پوشیدگی‌و‌حفاظت‌از اطلاعات دیجیتالی که مانع سوء استفاده و تجاوز به حریم شخصی افراد می شود ، زیربنای توسعه کاربری انفورماتیک پزشکی می باشد .

مجموعه مواردی که باید مورد توجه قرار گیرد عبارتند از : تجهیزات امنیت شبکه ها ، سیستم عامل امن ، امضای الکترونیک ، مرکز تعیین هویت و ...
2- زیرساخت تجاری :
ضعف و نبود سیستم مناسب برای تعامل مالی در تبادلات تحت شبکه مانع استقبال عمومی برای ارائه خدمات از طریق شبکه خواهد بود .

بنابراین از دیگر موارد زیر بنایی توسعه کاربردی و به دنبال آن رشد صنعت انفورماتیک پزشکی زیر ساخت تجاری می باشد .

از جمله : بانکداری الکترونیک ، پول الکترونیک و ...


3- زیرساخت حقوقی :
قوانین و مقررات مربوط به فعالیت در عصر اطلاعات از ملزومات توسعه انفورماتیک پزشکی در کشور هستند .

چرا که بدون قوانین شفاف ، روشن و تعیین کننده عملاً هرج و مرج مانع توسعه خواهد بود .

به عنوان مثال : دادگاه شبکه ، قوانین فضای سایبر و ...
4- زیرساخت اجتماعی و فرهنگی :
نیروی انسانی مخاطب اصلی فن آوری اطلاعات است و چنانچه طبق عادت در برابر تغییرات حاصل از توسعه مقاومت کند ، نمی توان به نتایج مطلوب دست یافت .

بنابراین آموزش و فرهنگ سازی برای ارتقاء علمی و فکری افراد جامعه از ضروریات مستمر توسعه فن آوری اطلاعات می باشد .

آگاهی و افزایش مهارت متخصصان حوزه پزشکی و در مقابل افزایش آگاهی و ایجاد پذیرش اجتماعی جهت بهره وری از خدمات ارائه شده در سطح ملی و منطقه ای ضرورتی انکارناپذیر است .
5- زیرساخت فنی :
تجهیزات پزشکی در کنار ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی این عصر زیرساخت فنی انفورماتیک پزشکی را تامین خواهد کرد .

پیدایش ابزارهای الکترونیکی با قابلیت ثبت اطلاعات اشخاص از بدو تولد تا هنگام مرگ ، بستری برای استفاده از ابزارهای توانمند پردازشی و هوشمند را فراهم خواهد آورد تا کارهای روزمره با ماهیت غیرخلاقانه بر عهده این ابزارها گذاشته شود .
از جمله این ابزارها می توان به فن آوری مشاوره پزشک که به عنوان کمک پزشک در تشخیص و درمان شناخته می شود، اشاره کرد .

گروه دیگر از این ابزارها ، پایگاه داده ای قدرتمندی هستند که جایگاه بسیار قابل توجهی در بالا بردن سرعت ارائه خدمـات و کاهش هزینه ها خواهند داشت ، از جمله این فن آوری ها پایگاه داده های قوی اطلاعات پزشکی است .

که می توان در بخش های زیر از آنها بهره گرفت : 5-1- سیستم های اطلاعات مدیریتی بیمارستانی : این سیســتم ها نوعی از سیســتم های اطلاعات مدیریت ( MIS ) هستند که اطلاعاتی از قبیل اطلاعات اداری و مالـی برای مدیریت منابع مالی و اطلاعــات مربوط به نظـام های بازپرداخت و ســایر مســـائل اداری را در بر می گیرد .

5-2- سیستم های اطلاعات بالینی و مراقبت پزشکی : این سیستم ها دارای پایگاه داده هایی هستند که انواع اطلاعات بیمار به صورت چند رسانه ای شامل موارد مختلفی از جمله پارامترهای حیاتی اشخاص ( EMG ، ECG ، EEG ) تصاویر پزشکی ( CT ، MRT ) ، اصـوات پزشکی می باشد و سیســتم توانایی جمع آوری و ثبت ، جستجو و بازیابی این اطلاعات را فراهم می کند و به این وسیله قدرت تشخیص و درمان پزشـک را با وجـود ابزارهای قدرتمــند پردازش و بهــبود می بخشند .

5-3- سیستم های اطلاعاتی بهداشتی : ویژگی هــای اصـلی این سیســتم ها وسـعت آنها در جمع آوری ، ثبت و بازیابی اطلاعـات خواهــد بود که زمینه ای برای نظارت بر سلامت اجتماع و پاسخگویی به موقع و مناسب به عوامل طبیعی و غیر طبیعی مختل کننده سلامت اجتماع را فراهم خواهد آورد .

5-4- واقعیت مجازی : بحث اساسی و جدید دیگری که در فرایند اطلاعاتی شدن جوامع بشری جایگاه دارد مفهوم واقعیت مجازی است .

این بحث کلیه مفاهیم مادی اطراف ما را در بر می گیرد و قابلیت آن را دارد که قسمت زیادی از تعاملات دنیای مادی را شبیه سازی کند .

واقعیت مجازی در پزشکی هم کابردهای گسترده ای دارد به طور مثال شبیه سازی آناتومی و فیزیولوژی بدن انسان به عنوان یک نمونه آزمایشگاهی ،قابلیت انجام هر گونه آزمایشات و تحقیقات پزشکی را فراهم خواهد ساخت .

شبیه سازی انواع آزمایشگاهها و محیط های آموزشی و تمرینی ، زمینه ای برای رشد سریع دانش فراهم خواهد آورد تا در دنیای آینده کارگران هم کارهای دانش محور انجام دهند .

5-5 - دوراپزشکی : در عصـــر اطلاعات توزیع نیروهای متخصــص و امکانات و ارائه خدمات از تمامی نقاط دنیا نیازمند صــرف هزینه زیادی نخواهد بود و بعد مکــان هم اهمیت خود را تا حدودی زیادی از دســت خواهد داد .

در این عصــر حوزه جدیدی چون دوراپزشکی‌مفهوم پیدا خواهد کرد که عرصــه مراقبت پزشــکی جهانی خواهد شــد و ارائه خدمات باید به اســتانداردهای پزشـکی نزدیک شـــود .

در غیر این صـــورت جایگاه ارائه خدمات دچار مشکلاتی خواهد شد.

در زیر مجموعه مبحـث دورا پزشـکی می توان مشـاوره از راه دور ، جراحی از راه دور ، عکس برداری از راه دور و دیگر خدمات از راه دور را ارائه داد .

امیدواریم با شناخت صحیح عصــــر اطلاعات پایه گذار تلاشی جهت پاســـخگویی به مشـــکلات نظام خدمات بهداشــتی و درمانی کشــور از طریق فن آوری اطلاعات بوده و از طرف دیگر زمینه ســـــاز ارائه خدمات و عرضـــه محصولات بهداشـــتی در عرصه جهانی باشیم 6- زیرساخت استانداردسازی با پیچیدگی و گسترش سـاختار ارائه خدمات درمانی نیاز روز افزون به توسـعه سیستم های خودکار گردش اطلاعات و ایجاد ارتباطات داخل و بین ســازمانی افزایش می یابد .

ایجاد ارتباطات کارآمد در بســتر هماهنگی‌و اســتاندارد سازی امکان پذیر است و توســعه در بخش اســتاندارد ســازی ضـروری خواهد بود .

اســتانداردهازیربنای مؤثری در جهت رقابت در ســطوح بالاتر رافراهم می کنند و اگر بین تولیدکنندگان و مصــرف کنندگــان نسبت به اســتانداردها توافق مشــترکی حاصــل شـــود در فرایند انتشــار فن آوری تســریع صـــورت می گیرد .

همچنین اســتانداردســازی در تســـهیل و تأمین بودجه تحقیقات و نوآوری نقش کلیدی دارد و به دلیل ایجاد شفاف ســـازی، فضای سرمایه گذاری را فراهم می کند که به نوعی زمینه تأمین نیاز مالی را فراهم نموده و از طرف دیگر برای مشارکت بخش های سرمایه گذار تســهیل قائل شده و به دنبال آن زیربنای تامین مالی توســـعه صـــنعت انفورمـاتیک پزشــکی را فراهـــم می نماید .

بســیاری از این اســتانداردها در دنیا شــناخته شــده و گسترش یافته اند که در نتیجه نیاز به تدوین این اســتانداردها نخواهیم داشت و تنها درک میزان اهمیت آنها و ســرمایه گذاری در تهیه و ارائه آنها در قالب قوانین نظارتی بر بخش‌های تولید این محصــــولات زمینه کــارآمـدی آنها را فراهــــم می آورد .

همانطور که بررسی گردید وظایف دولت‌ها در توسعه این بخش از فن آوری تلاش در جهت ایجاد زیر ساخت های ملی است .

دولت ها در ایجاد این زیر ساخت ها دارای نقش های متفاوتی می باشند نقش های عمده ای که دولت ها در زمینه توســعه تولید و خدمات فن آوری اطلاعات انجام می دهند شامل مواردی چون تصدی گری ، قابلگی ، پرورشگری و تولی گری است .

تولی گری : به معنای قانون گذاری و تدوین مقررات و به طور کلی هدایت است و ممکن است مبتنی بر تشویق ، ترویج و انگیزه سازی و یا محدودسازی ، منع و جلوگیری باشد .

پرورشگری : در این قسمت دولت ها تلاش می کنند تا شرکت هایی را که ظرفیت رقابت جهانی را دارند ، مورد حمایت خود قرار دهد تا بتوانند در شرایط بین المللی قدرت رقابت پیدا کنند .

از مجموعه نقش های دولت ها در ایفای نقش مؤثر خود در توسعه صــنعت انفورماتیک در کشــور و اجرای سیاسـت افــزایش مشـــارکت بخش خصوصـــی، این است که ایفای نقش هایی چون تولی گر و قابلگی را در الویت کارهای خود قرار دهد .

درمان از راه دور امروزه شاید بسیاری از افراد با کلمه درمان از راه دور یا Telemedicine نا آشنا نباشند چرا که در بسیاری از سمینارها و مباحث علمی یکی از موضوعات مطرح و بحث برانگیز می باشد.این کلمه از tele به معنای فاصله و medicineبه معنای درمان و طــب گـــرفته شــده اســـت و اولین بار توسط Thomas Birdدر دهه 1970 ابداع گردید.

اگر بخواهیم شروع این فن آوری را متذکر شویم باید به عصر اختراع تلفن برگردیم .

مدت کمی بعد از اختراع تلفن تلاش های زیادی به منظور انتقال صدای قلب و ریه به متخصصان با تجربه جهت ارزیابی وضعیت اعضاء صورت گرفت.

در سال 1906 ، Einthoven پدر الکتروکاردیوگرافی اولین بار بر روی انتقال از طریق خطوط تلفن تحقیق کرد .

در دهه 1920 از پیام های رادیویی به عنوان وســیله ارتباطی اســتفاده شد که پزشــکان در ایســتگاههایی در ســاحل آماده بودند که به کشتی هایی که فوریت های پزشکی داشتند کمک کنند.

در سال 1959در موسسه درمان پزشکی Nebraska اولین برنامه عملیاتی درمان از راه دور توسـط Cecil whittson ابداع گردید که برنامه بر روی درمان بیماران روانی و آموزش پزشکی متمرکز بود.

در آوریل 1968در بیمارستان عمومی ماساچوست یک ارتباط ویدیویی بین بیمارستان و فرودگاه لوگان بوستون ایجاد شد که از این طریق دسترسی فوری به پزشک بیمارستان برای مسافرین فرودگاه در صورت بروز حوادث فراهم می گردید.

در دهه 1970 از طریق شبکه های ماهواره ای ATS-6 بخشهای دور افتاده در آلاسکا و کانادا با بیمارستانهایی که در شهرهای دور بودند ارتباط برقرار کردند.

در سال 1985 یک شبکه ماهواره ای راه اندازی شد که درمان از راه دور را برای نواحی دور از دسترس Queensland در استرالیا فراهم می کرد .

درمان از راه دور (Telemedicine) چندین تعریف برای آن ارائه شده است که می توان به موارد زیر اشاره کرد: استفاده از تکنولوژی پیشرفته به منظور انتقال اطلاعات و آگاهی دادن به منظور تشخیص پزشکی ،درمان و مراقبت بیمار و آموزش هـای از راه دور که در ارتباط با ســـلامت باشد.

دســترسی ســریع به متخصـصین پزشـکی از راه دور به وسـیله تکنولوژی اطلاعات و وســایل ارتباط از راه دور بدون توجه به اینکه بیمار یا اطلاعات وابسته به آن در کجا قرار گرفته است .

اســـتفاده از اطلاعات پزشکی(عکس ، صــدا، فیلم،پرونده بیماران،...

) مبادله شده از یک محل به محل دیگر از طریق انتقال الکترونیکی به منظور ســــلامت بیمار و آموزش ارائه دهندگان ســـلامت به منظور پیشـــرفت ادامه درمان بیمار .

تصور کنید پزشک یا تیم پزشکی بتوانند با سرعت هرچه بیشتر و بدون مراجعه بیمار به مطب، وضعیت بیمار را بررسی کرده، نتایج آزمایشگاهی وی را دریافت کنند و تجویز مورد نیاز را انجام دهند.

همه اینها نمونه‌هایی از فناوری جدیدی است که ما آن را با عنوان تله مدیسین می‌شناسیم.

واژه تله‌مدیسین (telemedicine) از دو کلمه tele که یک لغت یونانی و به معنی «ارتباطات مسافت دور» است و کلمه مدیسین (medicine) به معنای درمان و طب، تشکیل شده است.

تله‌مدیسین از نگاه فناوری اطلاعات، به معنی فراهم‌سازی سرویس‌های پزشکی از یک مسافت دور و از طریق شبکه‌هایی است که انتقال صدا، ویدیو و داده‌های رایانه‌ای را پشتیبانی می‌کنند.

از نظر تاریخچه و این‌که اولین بار در چه تاریخی واژه تله‌مدیسین و کاربردهای آن مطرح شد، نمی‌توان تاریخ دقیقی را بیان کرد.

گروهی سال ۱۹۲۰م.

را آغاز چنین تحولی در پزشکی می‌دانند؛ یعنی زمانی که سازمان فضایی آمریکا توانست با کمک فناوری تله‌مدیسین، وضعیت سلامت فضانوردان خود را در موقعیت‌های مختلف، کنترل نماید.

اولین امدادرسانی به کوهنوردان از طریق پزشکی از راه دور، در سال ۱۹۹۶م.

و سپس تجهیز نمودن آنها در سال ۱۹۹۸م.

با ابزارهایی که دمای بدن، نبض و سطح اکسیژن خون کوهنوردان را اندازه می‌گرفتند (back-bio)، انجام شد.

از آن پس، تحولات وسیعی در کاربرد پزشکی از راه دور، در سراسر جهان آغاز گردید؛ به طوری که از مشاورهای ساده پزشکی به کمک تلفن و ایمیل گرفته تا ارسال عکس‌های رادیولوژی، ام آر آی، سی تی اسکن، نتایج آزمایشگاهی و حتی انجام جراحی از راه دور را شامل می‌شود.

تله‌مدیسین، با استفاده از ابزارهای چند رسانه‌ای و با کمک ارسال تصاویر و صدای زنده و همچنین با ارسال پرونده بیمار و پارامترهای حیاتی وی، می‌تواند بهترین خدمات خود را در مناطق دورافتاده و محروم که خدمت رسانی و سیستم‌های حمل و نقل در آن‌جا کمتر توسعه یافته ارائه کند.

ساده‌ترین کاربرد تله‌مدیسین، ارائه مشاوره از راه دور است.

این امر، در درمان بیماری‌های روحی و مشاوره‌های طولانی مدت، به دلیل صرفه‌جویی در هزینه و زمان مراجعات، کاربردهای بسیاری دارد.

در سطح بالاتر، تله‌مدیسین قادر خواهد بود تا به انجام جراحی از راه دور، با کمک ربات‌ها بپردازد.

هر چند در نقاط مختلف دنیا، نمونه‌هایی از جراحی از راه دور صورت گرفته، اما هنوز جنبه تئوری داشته، مراحل آزمایشی خود را طی می‌کند؛ زیرا نیاز به زیرساخت‌های سخت‌افزاری پیچیده و پهنای مناسب باند، برای ایجاد ارتباطات و جلوگیری از بروز خطاهای پزشکی و ایجاد وقفه ارتباطی در حین عمل، از مسائلی هستند که باید در این فناوری، مورد توجه قرار گیرند.

همزمان با واژه تله‌مدیسین، ایجاد پرونده الکترونیک و سلامت الکترونیک نیز مطرح شده است؛ به این ترتیب که با کمک سوابق بیمار در بانک‌های اطلاعاتی ایجاد شده توسط مراکز درمانی، پزشک می‌تواند به اطلاعات مورد نظر در هر شرایطی، دسترسی یابد.

همچنین تیم‌های پزشکی می‌توانند به بررسی گروهی و همزمان پرونده بیمار بپردازند.

از طرف دیگر، با ایجاد پرونده الکترونیک، پزشک یا تیم پزشکی، به راحتی می‌تواند روند بهبود بیماری، تداخلات دارویی، حساسیت‌ها و نتایج آزمایشگاهی را به راحتی بررسی نماید.

همچنین شرکت‌های بیمه‌ای می‌توانند با کمک این اطلاعات، به تحلیل درست و دقیقی دسترسی یابند.

برای تحقق و کاربرد تله‌مدیسین در سطح گسترده، می‌توان ابزارهای زیر را به کار گرفت: ۱) شبکه اینترنت، جهت آموزش و دسترسی به اطلاعات پزشکی و مشاوره.

۲) واقعیت مجازی با استفاده از شبیه‌سازها؛ به این ترتیب که افراد با کمک دستگاه‌های شبیه‌ساز، به صورت آزمایشی، مهار‌‌ت‌ها و آموزش‌های لازم را جهت مواجهه با موقعیت‌های واقعی و حوادث غیرمترقبه، به دست می‌آورند؛ مانند: شبیه‌سازی فوریت‌های پزشکی در میدان‌های جنگ و یا هنگام وقوع زلزله، سیل، آتش سوزی.

۳) استفاده از ویدیو کنفرانس و انجام مشاوره‌های ویدیویی.

۴) استفاده از کامپیوترهای جیبی و PDAها، توسط امدادگران، پزشکان و سایر افراد، جهت ارسال اطلاعات لازم و گرفتن مشاوره‌های فوری از هر نقطه از جهان.

۵) استفاده از لباس‌های هوشمند، جهت ارسال وضعیت شخص به تیم پزشکی؛ مانند ارسال وضعیت و موقعیت جغرافیایی سربازان و مجروحان جنگی به امدادگران.

به طور خلاصه، مزایای تله‌مدیسین، عبارتند از: ▪ صرفه‌جویی در وقت (برای پزشک و بیمار).

▪ کاهش هزینه مراجعات متعدد به مطب.

▪ کاهش خطا و بالا بردن سرعت مشاوره‌ها.

▪ بهره‌گیری از بانک اطلاعات بیماران، جهت بررسی روند بهبود بیماری.

▪ استفاده از تجربیات پزشکان و متخصصان، در نقاط دیگر جهان.

▪ سهولت تبادل نتایج آزمایشگاهی، تصاویر رادیولوژی و ...

▪ بهبود ارائه خدمات پزشکی به مناطق روستایی و دورافتاده.

▪ استفاده از تله‌مدیسین در آموزش بهورزان روستایی، دانشجویان و کادر پزشکی.

▪ انجام اعمال پیچیده جراحی از راه دور، به کمک ربات‌هایی که توسط پزشکان هدایت می‌شوند.

▪ افزایش دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی (شهری و روستایی).

▪ بهبود کیفیت مراقبت‌های بهداشتی.

▪ کاهش خطاهای پزشکی.

▪ بهبود دسترسی به اطلاعات، به ویژه در زمینه بیماری‌های واگیر و همه‌گیر.

▪ تبادل یافته‌های جدید پزشکی بین پزشکان سراسر جهان.

با این حال همانند فناوری‌های جدید، در راه فراهم آوردن بستری لازم، برای همگانی شدن و دسترسی وسیع به کاربردهای تله مدیسین، موانعی وجود دارد.

شاید بتوان موارد زیر را از موانع مهم بر سر راه تحقق این فناوری دانست: ۱) عدم آشنایی افراد با فناوری تله‌مدیسین.

۲) نیاز به زیرساخت¬های پیچیده فنی و الکترونیکی و بالا بودن هزینه تجهیزات.

۳) روش‌های حفظ امنیت اطلاعات.

۴) نیاز به روش‌های قانونی، جهت پی‌گیری خطاها و سهل‌انگاری پزشکی از راه دور.

۵) مسائل مربوط به شرکت‌های بیمه.

۶) ترس بیماران در استفاده از این روش.

۷) ترس برخی از پزشکان، در بروز خطاهای پزشکی در این روش.

۸) عدم اطمینان به برخی سایت‌های اینترنتی پزشکی و مشاوره‌ای.

تله‌مدیسین در ایران نیز طرفداران بسیاری دارد و به تدریج، جایگاه خود را به دست خواهد آورد.

برگزاری همایش‌های بین‌المللی و داخلی تله‌مدیسین و سلامت الکترونیک در دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور را می‌توان قدمی مؤثر در این زمینه دانست.

به این ترتیب، دنیای فناوری، با کمک تله‌مدیسین، پزشک را به خانه شما خواهد آورد و به زودی، روش‌های نوین پزشکی و تجربه‌های متخصصان خبره، در دسترس همگان قرار خواهند گرفت.

روش های تشخیص پلاک های آترواسکلروتیک، اولتراسوند، آنژیوسکوپی، اسپکتروسکوپی، ترموگرافی و ...

از آنجا که بیماری های عروق کرونری و به ویژه پلاک های آترواسکلروتیک یکی از مهم ترین موضوعات مرتبط با سلامت انسان هستند برای تشخیص انواع این پلاک ها که ریسک بالایی برای پارگی دارند و در نهایت می توانند منجر به مرگ انسان شوند می پردازیم.

روش های متعددی برای بررسی پلاک های آترواسکلروتیک وجود دارند که هر یک مزایا و معایب خاص خود را با توجه به نوع پلاک تحت بررسی دارند.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی MRI مقایسه خوبی بین دیواره رگ و حفره نزدیک را با استفاده از رشته های پالس حساس به فلو فراهم می کند.

بنابراین این روش می تواند برای تصویر برداری از حفره رگ (خون روان) استفاده شود و در همان زمان، اطلاعات بافت که دیواره رگ را توصیف می کنند تولید کند.

نتایج مطالعات بالینی نشان داده است که تکنیک های مختلف MR می توانند اجزای اصلی پلاک های کاروتید انسان را تعیین کنند و ویژگی های ریخت شناسی مرتبط با آسیب های آسیب پذیر را مشخص کنند.

توموگرافی همدوسی نوری OCT از نور مادون قرمز منسجم (همدوس) ضعیف یا باند پهن استفاده می کند تا تصاویر توموگرافیک با رزولوشن 4 تا20 میکرومتر را وابسته به پهنای باند منبع نور استفاده شده، تولید کند.

پژوهشگران نمونه های آئورتی و کرونری قطع شده را با علم بافت شناسی به کمک روش OCT که قابلیت تشخیص ویژگی های میکرو(ریز)ساختار پلاک های تصلب شریان را دارد، بررسی کرده اند.

محدوده حساسیت این روش در مورد انواع پلاک ها به ترتیب از : 70% تا 79% و 97% تا 98 % برای پلاک های فیبری، 95% تا 96% و 97% برای پلاک های فیبروآهکی و 90% تا 94% و 90% تا 92% برای پلاک های غنی از لیپید.

این مطالعه نشان می دهد که با استفاده از معیار تصویرOCT واقعی، پلاک تصلب شریان می تواند در محیط آزمایشگاه با درجه حساسیت و اختصاصی بودن بالا، مشخص شود.اولتراسوند درون عروقی IVUS در این روش تصاویر real time با کیفیت و وضوح بالا از دیواره رگ و مجاری آن گرفته می شود.

به کمک این روش ساختارهایی که اندازه آنها از 160 میکرومتر بزرگتر است به طور دقیق قابل تعیین هستند، ضخامت نرمال پوشش میانی شریان ها حدود 350-125 میکرومتر است.

IUVS یک تکنیک توموگرافی است که امکان تجسم دوبعدی از دیواره شریان ها و اطلاعات بیشتر در مورد لایه های منحصر به فرد را می دهد و با داخل کردن کاتتری که شامل یک مبدل کوچک اولتراسوند به داخل رگ است تصویربرداری را به صورت real time انجام می دهد.

فرکانس خارج شده از مبدل در محدوده40-20 مگاهرتز است و دارای رزولوشن 200-100 میکرومتر و رزولوشن جانبی 250 میکرومتر است.IVUS قادر به تشخیص ساختارهای کوچکتر از 100 میکرومتر نیست و در تشخیص پلاک های فیبروزی و چربی ناتوان است.

اسپکتروسکوپی در اسپکتروسکوپی با استفاده از تکنولوژی فیبرهای نوری می توان پلاک های عروق کرونر را در محل طبیعی آن روشن کرد و نور منعکس شده را جمع و به یک اسپکتروسکوپ داد.

اسپکتروسکوپی بر اساس این ویژگی که ترکیبات شیمیایی مختلف مقادیر مختلف انرژی در طول موج های مختلف را جذب و ساطع می کنند، بنابراین هر بافت بر اساس اجزاء شیمیایی آن(چربی،کلاژن،کلسیم...)دارای یک الگوی مخصوص جذب و ساطع کردن نور است.

اسپکتروسکوپی حول مادون قرمز دارای نفوذ بالایی است اما حساسیت ملکولی آن پایین است و برای تشخیص پلاک از روش شناسایی الگو استفاده می کند.

ترموگرافی از آنجا که تصلب شرایین یک بیماری اشتعالی است و اشتعال همراه با افزایش دما است به طور فرضی یک افزایش دما در سطح پلاک باید اندازه گیری شود.

پلاک آسیب پذیر بر اساس گرمای بر خواسته از ماکروفاژ فعال شده بر روی سطح پلاک، دمای بالایی دارد.

آنژیو گرافی آنژیو گرافی عروق کرونری بهترین روش برای تشخیص و ارزیابی شدت انسداد و تنگ شدگی مجاری است.

با استفاده از آنژیوگرافی عروق کرونر می توان مرزهای مجاری را تشخیص داد ولی در مورد گنجایش پلاک، شکل پلاک و اجزای پلاک نمی توان اطلاعاتی به دست آورد.

محدودیت عمده آنژیوگرافی در تشخیص پلاک های بیمار با قطر luminal نرمال است.

همچنین قدرت کمی در تشخیص پلاک های آسیب پذیر دارد.

پارگی پلاک و تشکیل لخته خون در عروق در آنژیوگرافی دیده می شود.

آنژیوسکوپی آنژیوسکوپی در واقع روش استفاده از فیبرهای نوری برای مشاهده کردن لخته های خون و سطح پلاک است.

ویژگی های پلاک آسیب پذیر مانند پارگی و تغییر رنگ (خون ریزی پلاک) به خوبی با این روش قابل تشخیص هستند.محدودیت این روش در بررسی قسمت های کوچک رگ با توجه به سایز آنژوسکوپ است.

همچنین درجه گستردگی پلاک نسبت به دیواره رگ مشخص نمی شود.OCT به عنوان روشی برگزیده همان طور که پیش تر توضیح داده شد، روش های تصویربرداری گوناگونی که برای تصویربرداری درون عروقی استفاده می شوند، در کاهش مرگ و میر مربوط به بیماری شریان کرونر نسبت به 50 سال گذشته بسیار موثر بوده اند.

با این وجود نواحی گوناگونی تعیین شده اند که در آنها کشف تصلب شریان می تواند بیشتر از تصویربرداری با رزولوشن بالا موثر باشد.

بسیاری از محققان معتقدند تصویربرداری درون عروقی با مقیاس میکرونی که با استفاده از OCT انجام می شود، نقش موثری در تشخیص بیماری های قلبی بازی می کند.

مزایای عمده OCT شامل موارد زیر است: • رزولوشن بالا: 4 تا pm 20، که بالاتر از هرگونه روش تصویربرداری موجود است.

• نرخ های اکتساب: OCT روش تصویربرداری اکتسابی با سرعت بالایی را عرضه می کند ، (نرخ های اکتساب نزدیک به نرخ های ویدئو).

• اجزای ارزان و کوچک: برخلاف اولتراسونوگرافی ، کاتترهای OCT از فیبر نوری ساده تشکیل شده اند و شامل هیچ گونه مبدلی درون فریم خود نیستند، که این مسئله باعث شده ابعادآنها کوچک و در عین حال ارزان قیمت باشند.

قطر مقطع عرضی رایج 014/0 اینچ(355 میکرومتر) است.

• قابلیت حمل: سیستم های OCT کوچک و فشرده هستند.

• قابلیت ترکیب با تکنیک های مختلف نوری IBMنرم افزار جدید IBM با همکاری دانشگاه انتونیو در حال ارتقا یک نرم افزار مانیتورینگ میباشد که قادر است وضعیت دقیق نوزادان نارس را مشاهده و بیشبینی کند.

مشاهده نوزادان نارس به عنوان یک گروه بیمار اهمیت زیادی دارد.خصوصا در مواردی که زندگی انها در معرض تهدید قرار می گیرد.مانند عفونت که می توان در 24 ساعت با مشاهده تغییرات فیزیولوژیکی به ان پی برد.

نوع اطلاعاتی که از این تحقیق حاصل می شود امروزه در دسترس نمی باشد.در حال حاضر معاینات نوزادان نارس که توسط پزشکان صورت میگیرد بر اساس اطلاعاتی است که بر روی کاغذ ثبت می شوند.این یادداشت ها شامل معاینات و نتایج ازمایشهایی است که توسط تیم پزشکی انجام میگیرد.

دکتر مک گرگور استاد دانشگاه انتونیو و رئیس موسسه تحقیقاتی هلت اینفورمیشن میگوید: ( از طریق میزان کم مرگ ومیر و بیماری ها و کاهش هزینه های بهداشتی وبا تلفیق تکنولوزی و تحقیق میتوانیم جزئیات منظم و بیشتری را از وضعیت بیمار جمع اوری کرده و ان ها را به صورت انلاین بررسی و تصمیمات لازم را اتخاذ کنیم.هم چنین میتوان با سرعت بالایی علائم بیماری را پیشبینی کرد.) زمانی که این پروژه به پایان برسد، این نرم افزار قادر خواهد بود تا در هر ثانیه 512 قسمت از اطلاعات بدست آمده از بعضی دستگاه های پزشکی را پردازش کند.محققان در صددند تا با آزمایش و ارتقاع توانایی های نرم افزار قدرت تحلیل و آنالیز این اطلاعات بیشمار را در یک زمان مشخص ایجاد کنند.

برای آزمایش این نرم افزار استفاده خواهند کرد.

همچنین در این آزمایش از (NICU)در ابتدا محققان از تجهیزات پزشکی ان آی سی یو یک بیمار شبیه سازی شده که تمام اطلاعات مورد نظر را دارد استفاده می شود.

سپس این آزمایش با استفاده از اطلاعات شناخته شده یک بیمار واقعی انجام شده و این اطلاعات از پیش شناخته شده به گونه ای ضبط خواهد شد که محققان را قادر میسازد تا بعضی از متغییرها را تغییر داده و آن را دوباره اجرا کرده و برای شبیه سازی های بیشتری مورد استفاده قرار دهند.

دوربین کپسولی مغناطیسی می تواند درون بدن هدایت و متوقف شود .

گرفتن عکس هایی از درون بدن با استفاده از دوربینی که توسط بیمار بلعیده می شود ، امر جدیدی نیست ، اما سابق بر این کنترلی بر این وسیله در حین عبور آن از درون بدن وجود نداشت .یک دوربین کپسولی جدید ( که در شکل زیر می بینید ) توسط یک تیم بین المللی از محققین توسعه یافته است که دارای این قابلیت است که میتواند در بدن هدایت شود و هرجا که لازم باشد متوقف شود و حتی قادر است تا عکسهایی از « مری » بدست آورد .

تصاویر درون روده ممکن است با یک دوربین کپسولی کوچک که توسط بیمار بلعیده شده است ، حاصل شوند .

این وسیله راهش را در میان روده باز میکند و تصاویری از پرزهای روده ای به یک گیرنده خارجی که بر روی یک کمربند و توسط بیمار حمل میشود ارسال میکند .

این دستگاه داده را در خود ذخیره میکند و بعدتر پزشک می تواند با آنالیز آن هرگونه خونریزی یا تومور را تشخیص دهد .

با این وجود ، این دوربین برای معاینه مری و معده زیاد مناسب نیست .

علت اینست که فقط 3 یا 4 ثانیه طول میکشد تا دوربین راهش را از میان مری باز کند در هر ثانیه 2 تا 4 عکس گرفته میشود - و زمانیکه به معده میرسد ، به علت وزن کم آن که حدود 5 گرم می باشد ، خیلی سریع به قسمت پایین دیواره معده فرو میافتد .

بعبارت دیگر همه این اتفاقها بسیار سریعتر از آن است که بتوان تصاویر کاربردی و مفیدی بدست آورد .

به همین علت همچنان برای معاینه مری و معده لازم است تا بیمار یک اندوسکوپ نسبتاً باریک را ببلعد.

در همکاری مشترکی مهندسان تولیدکننده Given Imaging ، بیمارستان اسرائیلی هامبورگ و کالج رویال امپریال لندن ، پژوهشگرانی از انستیتو فرونهافر برای مهندسین پزشکی در سانکت اینگبرت اولین سیستم دارای قدرت کنترل مداوم را برای دوربین کپسولی توسعه دادند .

به گفته دکتر فرانک ولک ، رئیس تیم IBMT ، " درآینده ، پزشکان این توانایی را خواهند داشت تا دوربین را در مری متوقف کنند ، بالا و پایین ببرند و روشن کنند و زاویه دوربین را در حالت مورد نیاز تنظیم کنند " که این به آنها اجازه میدهد تا معاینه دقیقی از قسمت های بین مری و معده داشته باشند .

اگر اسفنکتر قلبی درست کار نکند ، اسید معده از مری بالا آمده و باعث سوزش قلب می شود .

در طولانی مدت این اتفاق حتی می تواند منجر به سرطان مری شود .

ولی اکنون و با این دوربین می توان حتی دیواره های معده را نمایش داد .

" ما یک وسیله مغناطیسی تقریباً باندازه شکلات درست کرده ایم .

پزشک میتواند آن را در طول مدت معاینه در دست بگیرد و روی بدن بیمار بالا و پایین ببرد و دوربین قرار گرفته درون بدن دقیقاً حرکت آن را دنبال میکند ." - به نقل از ولک .

دوربین کپسولی هدایت شونده ، در روشی بسیار مشابه نمونه های قبلی ساخته می شود ؛ که اجزای آن عبارتند از یک دوربین ، یک فرستنده که تصاویر را به گیرنده ارسال میکند ، یک باتری و چند دیود نور سرد که مانند لامپ فلاش هر بار که عکسی گرفته میشود نور نسبتاً شدیدی ایجاد میکنند .

یکی از اولین نمونه های دوربین کپسولی ، برای اولین بار در بدن انسان بصورت عملی مورد استفاده قرار گرفته است .

محققین ثابت کرده اند که دوربین میتواند برای مدتی حدود 10 دقیقه در مری باقی بماند .

حتی در حالتی که بیمار بصورت عمودی نشسته باشد.

انواع درمان از راه دور 1- درمان ازراه دور همزمان Synchronus Telemedicine (Real Time Technology) زمانی که مشــاوره چهــره به چهـره ضـــروری به نظر می رســد و یا نیاز به عمل های جراحی می باشــد از این روش استفاده می شــود که معمولاً این ارتباط بین بیمار و پزشـــک معالج می باشـــد از انواع آن می توان به Telesurgery یا جراحی از راه دور توســـط بازوهای روبات اشــاره کرد.در این روش جراح می تواند با هدایت بازوهای روبات که ممکن است کیلومترها دورتر در بیمارســتانی آماده جراحی باشد به عمل جراحی اقدام کند .

دراین حالت بازوهای روبات دقیقا مانند دست های جراح عمل کرده و تمام حرکات دست جراح را پیروی می کند.

اولین سیســـتم جـراحی از راه دور توسـط Green و همکـــــارانش درموسـسـه پژوهشــی استنفورد توسعه پیدا کرد International, California, USA) Stanford Research Institute (SRI کــه شــامل جایگاهی برای جراح و سیســتم تصــویری رنگی ســه بعدی با کیفیت وضوح تصــویر بالا و درشتنمایی قابل تنظیم بود و بازوهایی برای جـــراح که در زیر صــفحه نمایش قرار گـــرفته بود و ورودی صـــدا به سیســـتم وجود داشـــت که این سیســـتم توســـعه پیدا کرد و به جراحی از راه دور MONA نام گذاری شـــد و بعد دوباره توســــعه پیدا کرد و به جراحی از راه دور da vinci نام گذاری شــد .

اولین عمل جراحی که با سیستم MONA کار می کرد در بلژیک در ســـال 1997 انجام شـــد و در طول یک سال بیشــتر از 150 عمل جراحی مربوط به قلب در فرانسـه با این شیوه انجام شد.