پروژه مکینتاش از اوایل سال ۱۹۷۹ به وسیله جف راسکین (Jef Raskin) یک کارمند اپل آغاز شد.
در سبتامبر ۱۹۷۹ راسکین مجاز شد تا روی پروژه کار کند و در آغاز به دنبال یک مهندس کامپیوتر رفت که بتواند یک شکل اولیه داشته باشند و بعد از چند سال راسکین توانست یک تیم برای ساخت اولین مکینتاش درست کنند که از تیم Chris Espinosa Joanna Hoffman George Crow Jerry Manock Susan Kare Andy Hertzfeld تشکیل شده بودند.
Mac OS که مخفف Macintosh Operating System است، نام تجاری یک سری از سیستم عامل های دارای رابط گرافیکی کاربر است که توسط شرکت Apple برای کامپیوترهای مکینتاش توسعه داده شده اند.
سیستم عامل Mac عموماً به خاطر رابط گرافیکی خوب خود مشهور شده است.
این سیستم عامل برای نخستین بار در سال 1984 با کامپیوتر Macintosh 128K عرضه شد.
نسخه های اولیه Mac OS تنها با کامپیوترهای مکینتاش که بر مبنای Motorola 68000 ساخته شده بودند، سازگار بودند در حالیکه نسخه های جدیدتر با کامپیوترهای PowerPC نیز سازگار شدند.
اخیراً نیز سیستم عامل Mac OS X با کامپیوترهای Intel x86 سازگار شده است.
نسخه های مختلف Mac OS نخستین سیستم عامل مکینتاش شامل دو بخش نرم افزاری بود که با نام های Systemو Finder شناخته می شدند که هرکدام از این دو بخش دارای نسخه مخصوص به خود بودند.
System 7.5.1 نخستین نسخه ای بود که در آن آرم Mac OS یک قیافه خندان استفاده شده است؛ و نام Mac OS نیز برای اولین بار با Mac OS 7.6 معرفی شد.
سیستم عامل Mac OS را می توان به دو خانواده مختلف سیستم های عامل تقسیم کرد “Classic” Mac OS که شامل سیستم عامل عرضه شده در سال 1984 و نسخه های بعدی آن تا نسخه Mac OS 9 می شود.Mac OS X (که حرف X معرف عدد رومی 10 است) از اجزای Open Step (توابع API تعریف شده برای یک سیستم عامل شی گرا که هر سیستم عامل مدرنی آن را به عنوان بخشی از هسته خود دارد استفاده می کند .
Classic” Mac OSبا این ویژگی که در آن از خط فرمان استفاده نمی شود شناخته می شود.
این سیستم عاملِ کاملاً گرافیکی بسیار مشابه سیستم عامل Commodore GEOS است.
با وجود راحتی استفاده از آن، این سیستم عامل دارای کمبودها و نقایصی نیز بود.
کمبودها و نقایص این سیستم عامل
حالت تک پردازشی (البته در نسخه های اولیه این سیستم عامل) یا چند پردازشی اشتراکی (در نسخه های بعدی)، امکان مدیریت حافظه با مقدار محدود، عدم استفاده از حافظه حفاظت شده، و احتمال تداخل با نسخه های جدیدتر سیستم های عامل دیگری که قابلیت های جدیدی (نظیر استفاده از شبکه) را فراهم می کنند، از جمله کاستی های این سیستم عامل به حساب می آیند.
نخستین سیستم فایل استفاده شده در Mac OS سیستم فایل مکینتاش (Macintosh File System (MFS)) بود که تنها امکان استفاده از یک سطح فولدر را فراهم می کرد.
این سیستم فایل در نسخه های بعدی، با سیستم فایل Hierarchical File System (HFS) سیستم فایل سلسله مراتبی) که دارای ساختار درختی مدیریت فایل بود، جایگزین شد.
در رابطه با سیستم فایل سیستم عامل مکینتاش باید به نکته مهمی اشاره کرد که آن را از سیستم های فایل دیگر سیستم عامل ها متمایز می کند.
اکثر سیستم های فایل که توسطDOS ، Unix یا دیگر سیستم عامل ها استفاده می شوند، به سادگی فایل را بصورت یک سری از بایت های پیوسته در نظر می گیرند بطوریکه هر فایل نیاز به برنامه ای دارد که تشخیص دهد آن فایل حاوی چه اطلاعاتی است.
برخلاف این قاعده، MFS و HFS فایل را بصورت دو بخش مجزا (بخش داده و بخش منابع) در نظر می گیرند.
بخش داده (Data) حاوی اطلاعات مشابه با سیستم عامل های دیگر است (مثلاً بخش داده می تواند حاوی متن یک سند یا اطلاعات یک فایل تصویری باشد).
بخش منابع (Resource) شامل دیگر اطلاعات ساختاری مربوط به فایل (مانند تعاریف منوها، گرافیک، صدا، یا کدهای اجرایی) است.
یک فایل ممکن است تنها شامل بخش منابع باشد (در حالی که بخش داده آن خالی است)، یا تنها شامل بخش داده باشد (در حالی که بخش منابع آن خالی است) و یا شامل هر دو بخش داده و منابع باشد.
یک فایل متنی می تواند متن را در بخش داده فایل و اطلاعات مربوط به نوع فرمت و قالب بندی متن را در بخش منابع فایل ذخیره کند
حالت تک پردازشی (البته در نسخه های اولیه این سیستم عامل) یا چند پردازشی اشتراکی (در نسخه های بعدی)، امکان مدیریت حافظه با مقدار محدود، عدم استفاده از حافظه حفاظت شده، و احتمال تداخل با نسخه های جدیدتر سیستم های عامل دیگری که قابلیت های جدیدی (نظیر استفاده از شبکه) را فراهم می کنند، از جمله کاستی های این سیستم عامل به حساب می آیند.
بخش "داده" (Data) حاوی اطلاعات مشابه با سیستم عامل های دیگر است (مثلاً بخش داده می تواند حاوی متن یک سند یا اطلاعات یک فایل تصویری باشد).
بخش "منابع "(Resource) شامل دیگر اطلاعات ساختاری مربوط به فایل (مانند تعاریف منوها، گرافیک، صدا، یا کدهای اجرایی) است.
یک فایل متنی می تواند متن را در بخش داده فایل و اطلاعات مربوط به نوع فرمت و قالب بندی متن را در بخش منابع فایل ذخیره کند.
این کار به این منظور انجام می شود که مثلاً اگر برنامه ای با فرمت قالب بندی متن آشنا نبود، حداقل قادر به خواندن خود متن باشد.
از طرف دیگر، این تقسیم بندی باعث ناهماهنگی و عدم سازگاری با دیگر سیستم های عامل می شود؛ با کپی کردن یک فایل از سیستم فایل Mac به سیستم فایلی غیر از Mac بخش منابع فایل از دست می رود.
در Mac OS X از ساختار مدیریت حافظه و چند پردازشی کنترل شده مشابه سیستم عامل Unix استفاده شده است.
این سیستم عامل بر مبنای هسته Mach (Mach kernel) یک هسته کوچک سیستم عامل که در دانشگاه Carnegie Mellon در ایالت پنسیلوانیای آمریکا طی یک پروژه تحقیقاتی درباره محاسبات موازی و توزیع شده ایجاد شده است و نسخه BSD سیستم عامل Unix یک سیستم عامل شیءگرا که توسط Steve Jobs در شرکت NeXT ایجاد و توسعه داده شده است.
سیستم مدیریت حافظه جدید اجازه اجرای برنامه های بیشتری را بطور همزمان می دهد و از بسته شدن برنامه های دیگر در حال اجرا به علت crash کردن یک برنامه جلوگیری می کند.
همچنین این سیستم عامل دومین سیستم عامل مکینتاش است که در آن خط فرمان نیز گنجانده شده است، هرچند که برای استفاده از این خط فرمان می بایست Terminal Emulator توسط کاربر اجرا شود سیستم عامل Mac OS دارای خط فرمان نبود و نخستین سیستم عامل مکینتاش که دارای خط فرمان بود، سیستم عامل A/UX است که توسعه آن متوقف شده است) .مشکلات مختلفی باعث شده است که Mac OS X نسبت به Mac OS کمتر کاربرپسند باشد و کار با آن مشکل تر باشد.
از جمله این عوامل نیاز به سخت افزار قوی تر برای اجرای سیستم عامل، عدم ارائه برخی قابلیت های سیستم عامل که در نسخه های قبلی وجود داشت، و برخی ناسازگاری های جدی با نسخه قبلی (زیرا درایورهای نوشته شده برای Mac OS سازگار با Mac OS X نیستند) است.
در آغاز هیچ نبود.
تنها ویندوز بود...
نه٬ صبر کنید.
انگار تاریخ چیز دیگری می گوید!
تنها Unix بود و کمی هم سیستم عامل های کوچکتر دیگر مثل DOS که تنها می توانستی دستورات را در خط فرمان آنها تایپ کنی.
هیچ رابط کاربری گرافیکی وجود نداشت.
اما در بهار سال 1984 ورق برگشت.
تیم توسعه شرکت Apple هشت سال پس از تاسیس این شرکت چند ملیتی توانست نخستین سیستم عامل دارای رابط کاربری گرافیکی که با موس و صفحه کلید کار می کرد را به بازار ارائه کند.
اینگونه بود که Macintosh متولد شد.
در این سری مقالات سعی می کنم از دید یک کاربر حرفه ای ویندوز که سالهای سال بجز ویندوز با هیچ سیستم عاملی کار نکرده بود نگاهی بیندازم به پدیده Mac.
پدیده ای که با وجود گذشت ربع قرن از اختراع شدنش تازه دارد اندک اندک به بازارهای ایران راه پیدا می کند.
اگر شما هم مشتاق بیشتر شناختنش هستید مرا در این سفر همراهی کنید.
Top of Form Bottom of Form سال 1984 بود که Apple توانست با ارائه سیستم عامل گرافیکی خود همراه با رایانه های زیبای منحصر بفردش به موفقیت بزرگی برسد.
موفقیتی که بی شک بجز تلاش های شبانه روزی تیم توسعه اپل حاصل تبلیغ هوشمندانه محصول هم بود.
آنونسی که اکنون بعد از گذشت بیش از بیست سال از ساخته شدنش توسط کارگردان شهیر انگلیسی ریدلی اسکات از آن به عنوان یک شاهکار یاد می کنند.
این آنونس را می توانید از اینجا دانلود کنید و ببینید (با فرمت mov و به حجم کمتر از 14 مگابایت).
در این آنونس دو دقیقه و پنجاه و سه ثانیه ای اشاره هایی مستقیم به داستان معروف 1984 جرج ارول وجود دارد که میخکوب کننده است.
دو روز بعد از پخش این تبلیغ بود که رایانه های Mac به بازار عرضه شدند و فروش موفقی هم داشتند.
Top of Form Bottom of Form نمایی از آنونس معروف ریدلی اسکات و اعلان ظهور پدیده ای به نام مکینتاش اما مانند هر محصول جدید٬ مکینتاش هم عیوب خود را داشت.
از جمله به علت جدید بودن سیستم عامل و نا آشنا بودن توسعه دهندگان به آن٬ تا مدتها برنامه های زیادی برای نصب روی کامپیوترهای Mac موجود نبود.
بعلاوه سی پی یو ی موجود در مک اولیه یعنی Motorola 68000 سرعت بالایی نداشت (8MHz) تا اینکه اپل٬ Macintosh II را با سرعت 16MHz ارائه کرد و قابلیت ارتقاء رم و بعضی قسمتهای دیگر را هم به آن افزود.
کمتر از دوسال بعد از ارائه مکینتاش بود که مایکروسافت با درک علاقه روزافزون مردم به رابط های کاربری گرافیکی نخستین نسخه ویندوز را ارائه کرد.
البته تا پیش از ارائه نسخه سوم ویندوز یعنی Microsoft Windows 3.0 در سال 1990 موفقیت تجاری بزرگی کسب نکرد.
Top of Form Bottom of Form نخستین رایانه Macعرضه شده در سال 1984 در سال 1989 بود که اپل پس از ارائه نمونه های مختلفی از مکینتاش ٬ نخستین لپ تاپ خود به نام Macintosh Portable را به بازار روانه کرد و بعد از آن نخستین سری حرفه ای با نام PowerBook 100 در سال 1991 به بازار عرضه شد.
این مدل و مدلهای بعدی آن نخستین رایانه های دارای صفحه کلید و Trackball (دایره ای که با گرداندن آن مکان نمای موس حرکت می کند) بودند که به دنیا معرفی شدند.
Top of Form Bottom of Form از همان سالهای آغازین ورود مکینتاش رقیبی به نام مایکروسافت سایه به سایه اپل حرکت می کرد.
در سال 1995 تقریبا مشخص شده بود ویندوز رقیبی بسیار سرسخت برای مکینتاش است.
در سال 1997 استیو جابز از موسسین اپل که در سال 1985 در پی اختلاف با هیئت مدیره از اپل خارج شده بود بار دیگر به این شرکت بازگشت تا انقلاب جدیدی در این کمپانی بزرگ بوجود آورد.
این انقلاب یک سال بعد به صورت رایانه های iMac به بازار عرضه شد و با عرضه لپ تاپهای iBook ادامه یافت.
در سال 2005 اپل ارزانترین دسکتاپ مکینتاش خود را به نام Mac mini با قیمت فقط 499 دلار به بازار عرضه کرد.
Top of Form Bottom of Form Mac mini کوچکترین دسکتاپ ساخت اپل سیستم عامل مک در طی این سالیان دراز به تکامل خود ادامه داده است.
اواخر دهه نود میلادی بود که اپل با انجام تغببرات بنیادی در سیستم عاملش٬ سیستم عامل Mac OS X (خوانده می شود مک.
او.
اس.
تن یا 10 ) را توسعه داد و در نخستین سالهای قرن بیست و یکم به جهانیان عرضه کرد.
این سیستم عامل از ساختار دگرگون شده Unix استفاده می کرد.
در سال 2001 بود که اولین نسخه Mac OS X با نام یوزپلنگ (Cheetah) به دنیا آمد و بعد از آن هم به ترتیب Puma (یوزپلنگ آمریکایی) ٬ Jaguar (پلنگ خالدار آمریکایی) ٬ Panther (پلنگ) و Tiger (ببر) عرضه شدند.
تا اینجا برنامه های قدیمی نوشته شده برای Mac می توانستند با استفاده از یک امکان جانبی به نام "کلاسیک" موجود در سیستم عامل روی آن نصب شوند اما با عرضه آخرین نسخه از مک به نام Leopard (گربه وحشی) در پایان سال 2007 این امکان حذف شد.
Top of Form Bottom of Form با مرور تاریخچه Mac حرکت به سوی نو آوری توسط این کمپانی بیش از هر چیز دیگری جلب توجه می کند.
البته نمی توان این نکته را فراموش کرد که اگر مایکروسافت نبود شاید امروز همه ما کامپیوتر را از دریچه نگاه یک مکینتاش می شناختیم.
اما چه شد که مک نتوانست به برتری ناشی از نو آوری های خود ادامه دهد؟
مسلما برترین علت آن انگشت شمار بودن برنامه های نوشته شده برای Mac در مقایسه با پی سی درروزگاران اولیه بوده است.
عاملی که امروزه دیگر به شدت گذشته ها نیست و باعث می شود جرات کنیم و به فکر داشتن یک مکینتاش برای انجام کارهای روزمره مان بیفتیم.
عامل مهم دیگر قطعا قیمت بالاتر سیستمهای مک در مقایسه با PC است.
قطعا کیفیت و طراحی در ابتدای عرضه مکینتاش از اصول جدایی ناپذیر سیاستهای اپل بوده اند و مسلما در آن زمان تاثیر زیادی در قیمت بالاتر و در نتیجه رشد کمتر Mac در مقایسه با PC داشته اند.
اما ظاهرا امروزه معیارهای تولید تغییر کرده اند.
دیگر تفاوت زیادی بین قیمت یک مک و یک پی سی وجود ندارد.
همینطور در رده لپ تاپ ها.
حتی با به حساب آوردن قیمت نرم افزارها و خود سیستم عامل (که در ایران جایگاهی ندارد!) می توان به وضوح دید که پی سی و ویندوز گرانتر هم در می آیند.
در هر حال این روزها شاهد اوج گرفتن دوباره مکینتاش هستیم.
عده ای معتقدند این امر بدلیل محبوبیت یافتن بیش از حد iPod است.
امری که باعث شده تعداد زیادی از دارندگان این محصول محبوب٬ تشویق به خرید محصول دیگری از اپل شوند.
مسلما محبوبیت فراتر از انتظار iPhone هم به این امر دامن خواهد زد.
مک های جدید به استفاده از CPU های اینتل با معماری X86 روی آورده اند.
این جمله شاید به خودی خود خیلی خاص نباشد اما شاید همین نوآوری اپل باعث شد تا این مقاله نوشته شود.
نوآوری ای که باعث شد من و بسیاری دیگر از کسانی که کنجکاو دیدن این سیستم عامل غریبه بودیم بتوانیم آن را روی کامپیوترهای معمولی خودمان (یا همان PC ها) نصب کنیم.
بله درست می بینید.
Mac در حال حاضر روی PC هم نصب می شود!
و البته بر عکس آن هم صادق است.
روی یک رایانه Mac که از سی پی یوی Intel استفاده می کند می توانید ویندوز داشته باشید٬ آن هم به راحتی آب خوردن!
Top of Form Bottom of Form اما واقعا مزیتها یا معایب Mac نسبت به Windows چیست؟
کمی صبر کنید.
در قسمت دوم این سری مقالات، با هم به این سوال پاسخ خواهیم داد.
کمبودها و نقایص این سیستم عامل حالت تک پردازشی (البته در نسخه های اولیه این سیستم عامل) یا چند پردازشی اشتراکی (در نسخه های بعدی)، امکان مدیریت حافظه با مقدار محدود، عدم استفاده از حافظه حفاظت شده، و احتمال تداخل با نسخه های جدیدتر سیستم های عامل دیگری که قابلیت های جدیدی (نظیر استفاده از شبکه) را فراهم می کنند، از جمله کاستی های این سیستم عامل به حساب می آیند.
این سیستم عامل بر مبنای هسته Mach (Mach kernel) یک هسته کوچک سیستم عامل که در دانشگاه Carnegie Mellon در ایالت پنسیلوانیای آمریکا طی یک پرو*ژه تحقیقاتی درباره محاسبات موازی و توزیع شده ایجاد شده است و نسخه BSD سیستم عامل Unix یک سیستم عامل شیءگرا که توسط Steve Jobs در شرکت NeXT ایجاد و توسعه داده شده است.
سیستم مدیریت حافظه جدید اجازه اجرای برنامه های بیشتری را بطور همزمان می دهد و از بسته شدن برنامه های دیگر در حال اجرا به علت crash کردن یک برنامه جلوگیری می کند.
منابع www.writeage.com/mac_os WWW.forum.p30world.com شکل 2- یک پوشه هوشمند شکل 3- محیط Dashboard شکل 4 (الف) - نمایش نتایج جستجو به فهرست شکل 4 (ب) - پنجره اصلی Spotlight شکل 5 تصویر نرم افزارهای مکینتاش شکل 1- Safari 2.0 شکل 2-Mail2.0 شکل 3- محیط جدید اسکریپت*نویسی شکل 4- icall شکل 5- ماشین حساب پیشرفته