تکنو لوژی اطلاعات به سرعت در حال تغییر جهان از شکلی است که ما آن را میشناسیم. این تغییرات،که در اواخر قرن بیستم آغاز شده، در اوایل قرن بیست و یکم با شتاب بیشتری خود را نشان میدهد. اینترنت، تجارت الکترونیکی و وب سایت اصطلاحاتی هستند که امروزه بسیار به کار برده میشوند. هر روز تعداد زیادی آدرسهای اینترنتی را میتوانید در روز نامه ها، مجلات، آگهی های تبلیغاتی درتلویزیون و یا حتی در و دیوار خیابان ها مشاهده کنید. سرعت گسترش این تکنولوژی به حدی است که تمام جوانب زندگی روز مره بشری را تعییر داده است. به همین دلیل گفته میشود، اگر کسی مهارت کافی در استفاده از این تکنولوژی را نداشته باشد مانند فردی بی سواد در ایجاد ارتباط با دیگران دچار مشکل خواهد شد. به همین صورت اگرشرکت ها و سازمانها خود را با این تعییرات گسترده و همه جانبه هماهنگ نسازند به سرعت از عرصه تجارب حذف خواهند شد.
برعکس آنهایی که خود را آماده استفاده از این نمایند میتوانند در این رقابت فشرده برنده باشند. در نتیجه آشنایی با مبانی تجارت الکترونیکی، شناخت روشها و رویدادهای اجرای آن برای تمام سازمان ها و شرکتها ضروری به نظر می رسد.
مطالعه و بررسی استراتژی ها و مدلهای تجارت الکترونیکی میتواند تأثیر قابل توجهی بر موفقیت شرکت ها در بکارگیری تجارت الکترونیکی داشته باشند. درواقع میتوان علل ورود به تجارت الکترونیک را برای سازمانها چنین برشمرد :
1- هزینه سربار بالا
2- هزینههای عملیاتی بالا
3- عدم بکارگیری فناوری رقابتی
4- پاسخ ندادن به موقع به مشتریان
تجارت الکترونیکی چیست؟
عبارت تجارت الکترونیکی از ایده ابتدایی فروش الکترونیکی برخاسته که تمامی جنبه های تبادلات مالی و فرایندهای بازرگانی را از طریق اینترنت و تکنولوژی شبکه جهانی web پشتیبانی میکند.
تجارت الکترونیکی یعنی :
خرید و فروش اطلاعات، محصولات و خدمات از طریق شبکه های رایانه ای و یا تعریف گستردهتر آن : حمایت از کلیه اشکال معادلات تجاری از طریق ساختارهای دیجیتال و عناصر آن عبارتند از : بازار الکترونیک، تبادل الکترونیک داده و تجارت اینترنتی :
تجارت الکترونیک و به تبع، مدلهای تجارت الکترونیک اولین بار در اوایل دهه 70 (میلادی)ارایه شدند. در این دوره استفاده از مدلهای تجارت الکترونیک بسیار گران بود و عموم کاربران آن را، شرکت های بزرگ مالی و بانکها و گاهی شرکت های بزرگ صنعتی تشکیل میدادند.
به علاوه نیاز به سرمایه گذاریهای سنگین برای تهیه بستر مورد نیاز آن لازم بود. لذا محدوده کاربرد آن به مؤسسات مالی و شرکت های بزرگ محدود می شد. در مرحله بعد استاندار تبادل اطلاعات الکترونیک ایجاد شد که تعمیمی از مدل نقل و اننقالات مالی و بانکی با استفاده از ابزارهای نوپای اطلاعاتی، بود. با این تفاوت که تبادل اطلاعات الکترونیک، امکان استفاده و بهرهبرداری در سایر انواع مبادلات تجاری را نیز دارا بود. تبادل اطلاعات الکترونیک باعث شد تا دامنه کاربرد مدلهای تجارت الکترونیک، از محدوده موسسات بزرگ مالی به ابعاد وسیعتری گسترش بیابد. مدلهای تجارت الکترونیک در این دوره برای فعالیتهایی نظیر رزروبلیت هواپیما و معاملات سهام مورد استفاده قرار گرفتند.
با وجود این، پیادهسازی مدلهای تجارت الکترونیک بر اساس تبادل اطلاعت الکترونیک نیز سنگین و هزینه بر بود. نیاز به سرمایهگذاری بسیار، برای آموزش پرسنل و تهیه بستههای لازم وجود داشت. لذا تنها شرکت های بزرگ بودند که می توانستند به یاجاد مدلهایی بر اساس آن نپردازند. در نیمه اول دهه 90 ، اینترنت گسترش بسیاری پیدا کرد و به تدریج از حیطه دانشگاهی و نظامی خارج شد و کاربران بسیار زیادی در بین همه افراد جامعه پیدا کرد. گسترش وب سایت جهانی، استانداردها و پروتکلهای مربوطه از یک طرف باعث جذب هر چه بیشتر کاربران به اینترنت شد و استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات در این زمینه را عمومی کرد و از طرف دیگر این امکان را برای شرکتها و موسسات به وجود آورد که به گونهای آسان و کمهزینه، به انجام فرایند اطلاع رسانی بپردازند. مدلهای تجارت الکترونیکی متنوعی در این دوره ایجاد شده و مورد استفاده قرار گرفتند. تجارت الکترونیک به تدریج رونق گرفت و مدلهای تجارت الکترونیک به عنوان دسته ای از مدلهای دنیای تجرات، مطرح شدند. ایجاد بسترهای مناسب و ارزان برای تجارت الکترونیک و رشد کاربران این بسترها از دلایل رشد سریع تجارت الکترونیک در این دوره بود. رشد فشارهای رقابتی بین شرکتها نیز از دیگر دلایل توجه شرکت ها به مدلهای تجارت الکترونیک بود.
تفاوت تجارت الکترونیک با تجارت سنتی :
تفاوت اساسی تجارت الکترونیکی با تجارت سنتی در نحوه تبادل اطلاعات میباشد. در تجارت سنتی اطلاعات از طریق ارتباطات چهره به چهره و یا حداکثر بوسیله تلفن و سیستم پستی انتقال پیدا می کند ولی در تجارت الکترونیکی توسط شبکه های کامپیوتری این فرآیند صورت می پذیرد. این تفاوت باعث بوجود آمدن مشکلاتی نظیر امنیت، اعتماد و شناخت هویت واقعی افراد در اینترنت نیز گردیده است که البته برای هر یک راه حلهایی وجود دارد ولی برای اجرای آنها نیازمند یک سری امکانات خاص میباشیم.