تاریخچه لینوکس
آغاز داستان
در سال 1991 در حالی که جنگ سرد رو به پایان میرفت و صلح در افقها هویدا میشد، در دنیای کامپیوتر، آینده بسیار روشنی دیده میشد. با وجود قدرت سخت افزارهای جدید، محدودیت های کامپیوترها رو به پایان میرفت. ولی هنوز چیزی کم بود...
و این چیزی نبود جز فقدانی عمیق در حیطه سیستم های عامل.
داس، امپراطوری کامپیوترهای شخصی را در دست داشت. سیستم عامل بی استخوانی که با قیمت 50000 دلار از یک هکر سیاتلی توسط بیل گیتز (Bill Gates) خریداری شده بود و با یک استراتژی تجاری هوشمند، به تمام گوشه های جهان رخنه کرده بود. کاربران PC انتخاب دیگری نداشتند. کامپیوترهای اپل مکینتاش بهتر بودند. ولی قیمتهای نجومی، آنها را از دسترس اکثر افراد خارج می ساخت.
خیمه گاه دیگر دنیای کامپیوترها، دنیای یونیکس بود. ولی یونیکس به خودی خود بسیار گرانقیمت بود. آنقدر گرانقیمت که کاربران کامپیوترهای شخصی جرات نزدیک شدن به آنرا نداشتند. کد منبع یونیکس که توسط آزمایشگاههای بل بین دانشگاهها توزیع شده بود، محتاطانه محافظت میشد تا برای عموم فاش نشود. برای حل شدن این مسئله، هیچیک از تولید کنندگان نرم افزار راه حلی ارائه ندادند.
بنظر میرسید این راه حل به صورت سیستم عامل MINIX ارائه شد. این سیستم عامل، که از ابتدا توسط اندرو اس. تاننباوم (Andrew S. Tanenbaum) پروفسور هلندی، نوشته شده بود به منظور تدریس عملیات داخلی یک سیستم عامل واقعی بود. این سیستم عامل برای اجرا روی پردازنده های 8086 اینتل طراحی شده بود و بزودی بازار را اشباع کرد.
بعنوان یک سیستم عامل، MINIX خیلی خوب نبود. ولی مزیت اصلی آن، در دسترس بودن کد منبع آن بود. هرکس که کتاب سیستم عامل تاننباوم را تهیه میکرد، به 12000 خط کد نوشته شده به زبان C و اسمبلی نیز دسترسی پیدا میکرد. برای نخستین بار، یک برنامه نویس یا هکر مشتاق میتوانست کد منبع سیستم عامل را مطالعه کند. چیزی که سازندگان نرم افزارها آنرا محدود کرده بودند. یک نویسنده بسیار خوب، یعنی تاننباوم، باعث فعالیت مغزهای متفکر علوم کامپیوتری در زمینه بحث و گفتگو برای ایجاد سیستم عامل شد.
دانشجویان کامپیوتر در سرتاسر دنیا با خواندن کتاب و کدهای منبع، سیستمی را که در کامپیوترشان در حال اجرا بود، درک کردند.
و یکی از آنها لینوس توروالدز (Linus Torvalds) نام داشت.
پس از یک دهه : لینوکس امروز
امروزه لینوکس بیش از یک دهه توسعه را پشت سر گذاشته است و یکی از سریع التوسعه ترین سیستم های عامل به شما میرود. از چند کاربر انگشت شمار در سالهای 1991 و 1992، امروزه میلیونها کاربر از لینوکس استفاده میکنند. IBM که زمانی بزرگترین دشمن جماعت Open Source به شمار می رفت، اکنون سرمایه گذاری عظیمی در زمینه توسعه راه حل های Open Source تحت لینوکس نموده است. در حال حاضر تعداد توسعه دهندگانی که برای افزایش قابلیتهای لینوکس تلاش میکنند، روز به روز افزایش می یابد.
امروزه تعداد زیادی از شرکتها و موسسات حرفه ای تجاری، پشتیبانی از محصولات مبتنی بر لینوکس را بر عهده گرفته اند. اکنون دیگر استفاده از لینوکس در محیطها اداری، پذیرفتن ریسک نیست. از نظر قابلیت اطمینان و پایداری و همچنین حفاظت در برابر انواع ویروسها چیزی بهتر از لینوکس وجود ندارد. با تلاش شرکتهای بزرگی مانند ردهت استفاده از لینوکس در محیطهای تجاری توسعه فراوان یافته و اکنون تعداد زیادی از شرکتهای کوچک و بزرگ در حال استفاده از سرویس دهنده ها و ایستگاههای کاری مبتنی بر لینوکس هستند.
طلوع لینوکس روی میزی (Desktop Linux)
بزرگترین ایرادی که از لینوکس گرفته میشد چه بود؟ قبلا محیط تمام متنی لینوکس، بسیاری از کاربران را از استفاده کردن از آن بر حذر میداشت. با اینکه در استفاده از محیط متنی کنترل کامل سیستم در اختیار شماست، ولی این محیط اصلا برای کاربران عادی سیستمهای کامپیوتری مناسب نیست. محیط های گرافیکی که بر پایه X-Window وجود داشتند نیز پاسخ گوی امکاناتی که سیستم عاملهای گرافیکی مانند ویندوز برای کاربران خود ارائه میکردند، نبودند. ولی از چند سال گذشته این وضعیت در حال تغییر بوده است. اکنون محیطهای گرافیکی حرفه ای مانند KDE و GNOME تصویر لینوکس را کامل کرده اند. این محیطهای گرافیکی اکنون بسیار کاربر پسند و قدرتمند شده اند و وجود این سیستمهاست که امروزه کاربران عادی نیز میتوانند از لینوکس استفاده کنند.
سیستم عامل و نقش آن در توسعه IT
در بین اجزاء تشکیل دهنده صنعت فناوری اطلاعات اعم از سخت افزار، نرم افزار و شبکه، سیستم عامل نقش روح در پیکر را دارد. در واقع سیستم عامل یک نرم افزار پایه و مبنایی است که به عنوان یک محصول کاربردی همراه با سخت افزار در اختیار استفاده کنندگان قرار می گیرد. در نتیجه به تعداد کلیه کامپیوترهای موجود در بستر فناوری اطلاعات نسخه ای از سیستم عامل وجود خواهد داشت. با توجه به رشد جدی کاربران شبکه های اطلاع رسانی و اینترنت در کشورما، ایجاد و توسعه یک سیستم عامل بومی، مسئله ای استراتژیک است.
لینوکس به عنوان سیستم عامل ملی
امروزه لینوکس به عنوان سیستم عامل پیشرو در شبکه های کامپیوتری شناخته می شود که با توجه به قابلیتهای امنیتی، اجتماعی و استراتژیکی که دارد مورد اقبال دولتها در سراسر جهان قرار گرفته است. در دسترس بودن کد منبع این سیستم عامل، آزادی همیشگی در استفاده از نرم افزارهای اختصاصی را به ارمغان خواهد آورد.
در حال حاضر بسیاری از کشورهای جهان از قبیل آلمان، انگلستان، چین، کره و ژاپن در حال انتقال سیستم عاملهای خود به لینوکس هستند. آنها استفاده از لینوکس را در مدارس خود گسترش داده و با برنامه ای مشخص به تربیت افراد آشنا با این سیستم عامل مشغول اند.
بنابراین ضروری است ما نیز در جهت توسعه استقلال و امنیت ملی در صنعت IT کشور به سیستم عامل به عنوان زیرساخت این صنعت بیشتر توجه کنیم. حفظ امنیت اطلاعات مراکز دفاعی- امنیتی و تضمین آینده اقتصادی کشور در بازار نرم افزار، یک عزم ملی برای تهیه سیستم عامل لینوکس ملی می طلبد که نیازمند سه اصل زیر است:
- سرمایه گذاری وسیع
- زمان طولانی
- بستر سازی فرهنگی
سیستم عامل
سیستم عامل (Operating System) با حروف اختصاری OS نرم افزاری است که مسئول کنترل و بکار گیری منابع سخت افزاری مانند حافظه، واحد پردازش مرکزی (CPU) فضای ذخیره سازی دیسک و تجهیزات جانبی است.
سیستم عامل مبنایی است که برنامه‌های کاربردی مانند برنامه‌های واژه پردازی و صفحه گسترده‌ها بر اساس آن ساخته می‌شود.
امروزه مشهورترین سیستم عامل در جهان نرم‌افزار ویندوز است که بر روی اکثر رایانه‌های شخصی نصب شده‌است. علاوه بر ویندوز سیستمهای عاملهای دیگری نیز بر روی انواع رایانه‌ها به‌کار میرود از جمله یونیکس، لینوکس، سولاریس، بی اس دی، مک و ام وی اس.
• ویلز (سیستم عامل)
• ویندوز سی ئی
• پالم (سیستم عامل)
• سیمبیان (سیستم عامل)