همانطور که میدانیم شبکه جهانی اینترنت روز به روز در حال گسترش است و طراحان صفحات وب از یک طرف و استفاده کننده گان از طرف دیگر با این شبکه ارتباط برقرار می کند .در این میان افزایش روز افزون صفحات وب مشکل انتخاب صفحات مورد نیاز را برای کاربران ایجاد ساخته است . پس از ان موتورهای جستجو به کمک کاربران شتافته و ان ها را در بدست اوردن اطلاعات مورد نیاز یاری می دهند .
این موتورهای جستجو از یک طرف برای کاربران مهم است و از طرف دیگر برای طراحان و مدیران .
اهمیت موتورهای جستجو برای کاربران به این لحاظ است تا صفحات مفید خود را بدست اورند و برای طراحان و مدیران این اهمیت دارد که سایت ان ها به کاربران از طرف موتورهای جستجو معرفی شود.
در این مقاله به کمک طراحان و مدیران رفته و طی سه بخش ,اشنایی با موتورهای جستجوگر , بهینه سازی موتورهای جستجوگر و معرفی سایت به موتورهای جستجوگر راه های مهینه سازی سایت خود و روش بالا کشیدن خود در موتورهای جستجو را به ان ها نشان می دهد.
آشنایی با موتورهای جستجوگر
موتور جستجوگر چیست؟
موتور جستجوگر ابزاری است که به ما کمک می کند، جستجو کنیم. ابزاری است که ما را از به خاطر سپردن آدرس سایتهای بسیار بی نیاز می کند. می توان گفت که موتور جستجوگر یک سایت است که به سوالات ما پاسخ می دهد. با مراجعه به یکی از آنها ابتدا می گوییم که چه می خواهیم بعد از آن است که موتور جستجوگر صدها، هزاران و شاید میلیونها پاسخ برای آن به ما ارایه می دهد.
عده ای اینگونه تصور می کنند که موتور جستجوگر برای پاسخ دادن به سوالات ما در همان لحظه تمام اینترنت را می گردد. این تصور درست نیست بلکه موتور جستجوگر برای سرعت دادن به فرایند پاسخ دهی به سوالات کاربران، ابتدا پایگاه داده ای از تمام سایتهای که می شناسد، تشکیل می دهد. سپس برای پاسخ دادن به سوالات از همین پایگاه داده کمک می گیرد.
موتور جستجوگر نرم افزاری دارد که لحظه به لحظه اطلاعات پایگاه داده اش را افزایش داده، به روز رسانی می کند. به هنگام پاسخ دادن به سوالات نیز موتور جستجوگر با مراجعه به این پایگاه داده پاسخها را می یابد و بهترین پاسخها را در ابتدای نتایج جستجوی خود قرار می دهد.
هر موتور جستجوگر برای تشخیص بهترین پاسخها از الگوریتمی مختص به خود کمک می گیرد. هر چه این الگوریتم بهتر عمل کند، پاسخهای داده شده بهتر خواهند بود و موتور جستجوگر محبوب تر می شود. محبوبیت گوگل نیز ناشی از در اختیار داشتن بهترین الگوریتم در ارایه نتایج جستجو است.
دقت پاسخها، تعداد پاسخها و جدیدتر بودن این پاسخها سه حوزه ای هستند که موتورهای جستجوگر در آن به جنگ یکدیگر می پردازند زیرا می دانند که کاربران دقیقا این سه مورد را می خواهند. این سه مورد پاسخ این سوال هستند که چرا همه موتورهای جستجوگر مانند گوگل و یاهو معروف نمی شوند؟
بیایید اینگونه فرض کنیم که موتور جستجوگر طراحی شده است که دقیقا به سوال کاربر پاسخ می گوید و دقیق ترین و جدیدترین پاسخ را به وی ارایه می دهد. آیا در این صورت همه می توانند به آنچه که می خواهند دست یابند؟
متاسفانه پاسخ منفی است. زیرا رفتار کاربران نیز مهم است. ما اگر نتوانیم به موتور جستجوگر بگوییم که چه می خواهیم، آن نیز نمی تواند پاسخی درست به ما بدهد. 31 روز بعد از اول اسفند برای گوگل همان 31 روز بعد از اول اسفند است در حالیکه مقصود من اول بهار یا اول فروردین ماه بوده است!
آشنایی کاربران با تکنیکهای جستجو به آنها کمک میکند، بهتر و سریعتر به آنچه که می خواهند دست یابند. مقوله دیگری که در جستجوی اطلاعات باید مد نظر قرار داده شود، ارزیابی اطلاعات است. به عبارت دیگر آیا هر چه که در اینترنت وجود دارد، اطلاعات موثق و معتبری می باشد؟ پاسخ منفی است.
توجه به این موضوع بسیار مهم است. ما همواره به دنبال اطلاعاتی هستیم که نیاز ما را برآورده کند. شاید پاسخهای داده شده در یک جستجو، بسیار دقیق و معتبر باشند اما ممکن است فراتر از نیاز کاربر باشد. لذا کاربران باید هم با مقوله جستجو در اینترنت و کار با موتورهای جستجوگر آشنا باشند و هم با مقوله ارزیابی اطلاعات.
اطلاعات موجود در اینترنت را می توان از دیدگاه تجاری به سه دسته تقسیم بندی کرد:
الف – اطلاعات رایگان و پیدا
ب – اطلاعات رایگان و ناپیدا
ج – اطلاعات تجاری
موتور جستجوگر هر چقدر هم از پایگاه داده بزرگی برخوردار باشد نمی تواند تمام اطلاعات وب را در خود داشته باشد. ماهیت تجاری بودن بسیاری از سایتها و همینطور محدودیتهای تکنولوژیکی موتور جستجوگر را از دسترسی به تمام اطلاعات وب دور می کند. گفته می شود اگر اطلاعات تمام موتورهای جستجوگر بر روی هم ریخته شود حداکثر 50 درصد وب را شامل می شود.
در حقیقت بخش اعظم وب از دسترسی موتورهای جستجوگر دور است که به آن وب پنهان گفته می شود. بنابراین برای یک جستجوی کامل نیاز به مراجعه به سایر ابزار جستجو نیز داریم. ابزاری نظیر کتابخانه های مجازی و وبهای پنهان.
بازاریابی با موتورهای جستجوگر بدین معناست که کاری کنیم تا موتور جستجوگر سایت ما را در رتبه های بالاتر قرار دهد تا شانس مراجعه به سایت ما افزایش یابد. موتور جستجوگر ممکن است میلیونها سایت را در پاسخ به سوال کاربر نمایش دهد اما آیا کاربران تمام این سایتها را بازدید می کنند؟ خیر در اغلب موارد آنها نیاز اطلاعاتی خود را با مراجعه به سایتهای رتبه یک تا 30 برآورده می کنند. بنابراین نیازی به مراجعه به سایتهای دیگر نخواهند داشت.
امروزه جنگ موتورهای جستجوگر برای کسب سهم بیشتری از میزان جستجوهای کاربران وارد حوزه های دیگری شده است. در حال حاضر رقابت اصلی میان گوگل، یاهو و MSN است.
موتورهای جستجوگر هر روز هوشمندتر می شوند و ماهیت تجاری بیشتری می یابند. سوالی که شاید خیلی ها می پرسند این است که آیا گوگل نیز رتبه های عادی خود را خواهد فروخت؟ به عبارت دیگر آیا می توان با پرداخت هزینه، جایی در صدر نتایج عادی گوگل داشت؟
از دیدگاه کاربرانی که از موتورهای جستجوگر برای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز استفاده می کنند، مهمترین مقوله های مورد توجه عبارتند از:
• استفاده از کدام ابزار جستجو
• تکنیکهای موثر جستجو برای صرفه جویی در وقت و هزینه
• تحلیل نتایج جستجو
• ارزیابی اطلاعات بدست آمده
از دیدگاه دارندگان سایتها و تجارت الکترونیک که موتور جستجوگر را ابزار نخست بازاریابی خود می دانند، مقوله های زیر مد نظر است:
• میزان وابستگی به رتبه ها تا چه میزان
• رتبه های بالا در کدام موتور جستجوگر
• رتبه های بالا در موتورهای جستجوگر پولی یا موتورهای جستجوگر رایگان
• چگونگی کسب رتبه های بالا
• رتبه های بالا با چه عباراتی
• تحلیل ترافیک سایت
برخی موضوعات مورد توجه از دیدگاه تکنولوژی های جستجو و موتورهای جستجوگر نیز عبارتند از:
• کسب درآمد بیشتر
• طراحی بهترین الگوریتم برای رتبه بندی صفحات
• راهکاری تشخیص تقلب در رتبه ها از سوی دارندگان سایتها
• نزدیک تر کردن جستجو به زبان محاوره کاربر
• فشرده سازی اطلاعات و بزرگتر کردن هر چه بیشتر پایگاه داده
• طراحی روشهای سریعتر بازیابی اطلاعات
• جستجوی بهتر در فایلهای صوتی و تصویری
انواع موتورهای جستجوگر:
موتورهای جستجوگر، با درجات متفاوتی از موفقیت، در واقع یک کار انجام می دهند: فراهم آوردن یک وسیله جستجوی ساده برای کمک به کاربران در رسیدن به اطلاعات مورد نیاز.
برای نیل به این مهم، موتورهای جستجوگر از اطلاعات موجود در پایگاه داده شان کمک می گیرند. اطلاعات این پایگاه داده نیز به روش های گوناگونی تامین می شود با توجه به نوع جمع آوری اطلاعات، خدمات جستجویی که در وب ارایه می شود به دو گروه اصلی زیر تقسیم بندی می گردد:
• موتور جستجوگر( Search Engine)
• فهرست( Directory )
تفاوت اصلی دو گروه اشاره شده در این است که اطلاعات پایگاه داده گروه اول را نرم افزارها جمع آوری می کنند حال آنکه این کار برای گروه دوم توسط انسانها انجام می شود.
الف Search Engine( یا موتور جستجوگر
در حالت کلی زمانی که صحبت از موتور جستجوگر می شود، مقصود، این نوع آن است. در این نوع از موتورهای جستجوگر، کار جمع آوری اطلاعات بر عهده اسپایدرها است. اسپایدر نرم افزاری است که کار جمع آوری اطلاعات مورد نیاز یک موتور جستجوگر را بر عهده دارد. پایگاه داده این نوع از موتورهای جستجوگر بزرگتر از سایر انواع است و اطلاعاتی را که آنها ارایه می دهند، معمولا به روزتر می باشد.
عملیات به روز رسانی و گسترش اطلاعات پایگاه داده موتور جستجوگر از یک هفته تا چند ماه به طول می انجامد. اسپایدرها، هیچ گاه از کار نمی ایستند و به طور مداوم به جمع آوری اطلاعات مشغول هستند. ممکن است اطلاعات جمع آوری شده توسط اسپایدرها از صفحات جدید باشد و یا اطلاعات به روز شده از صفحاتی باشد که قبلا هم به آنها مراجعه کرده اند.
زمانیکه صحبت از تکنیک های بهینه سازی سایت ها (SEO) به میان می آید در واقع تکنیک هایی مطرح اند که برای کار با این نوع از موتورهای جستجوگر مؤثرند. بعضی از این نوع موتورهای جستجوگر عبارتند از :
Google, Yahoo, MSN, AllTheWeb, Gigablast, WiseNut, Teoma
ب) Directory یا فهرست
دایرکتوری ها اطلاعات را در گروه های مختلف دسته بندی می کنند. تفاوت اصلی دایرکتوری با یک موتور جستجوگر در این است که دایرکتوری اسپایدر ندارد. دارندگان سایت ها به دایرکتوری مراجعه می کنند، گروه مناسب برای سایت خود را در آن بر می گزینند و سایت خود را به آن گروه معرفی می کنند.
پس از آنکه اطلاعات سایت ها به گروه های مختلف ارسال شد، ویراستاران دایرکتوری آن اطلاعات را بررسی می کنند و در صورتی که گروه درخواست شده، با زمینه فعالیت سایت معرفی شده یکی باشد و همچنین سایر قوانین دایرکتوری نیز رعایت شده باشد، سایت را در گروه یاد شده می پذیرند.
دایرکتوری از وجود یک سایت مطلع نمی گردد مگر زمانی که آن سایت به دایرکتوری معرفی شود. یکی از ایراداتی که به دایرکتوری ها وارد می شود این است که سایت های مرده زیادی در خود دارند. به عبارت دیگر یک سایت بعد از آنکه در یکی از گروه های آن قرار گرفته، دیگر به فعالیت خود ادامه نداده است اما با این حال هنوز هم دایرکتوری آنرا به عنوان یک سایت فعال به کاربران معرفی می کند.
البته دایرکتوری های حرفه ای با استخدام ویراستاران خبره تلاش بسیاری برای رفع این نقص و نواقص مشابه می نمایند. امکان دارد دایرکتوری ها برای بررسی این مورد از اسپایدرها هم کمک بگیرند. در این مورد خاص، کار اسپایدر این است که بررسی کند که آیا سایت هایی که قبلا در گروه ها قرار گرفته اند، هنوز هم فعال می باشند؟ در مواردی هم امکان دارد که اسپایدرها تغییر زمینه فعالیت سایت ها و یا فعال بودن پیوندهای درون صفحات سایت ها را بررسی کنند.
قرار گرفتن در پایگاه داده دایرکتورهای عمده، نقش مهمی در کسب رتبه های بالا در موتورهای جستجوگر(نوع اول) دارد. دایرکتوری های عمده عبارتند از:
Yahoo, Look Smart , Dmoz
بعضی از ارایه دهندگان خدمات جستجو در واقع تلفیقی از هر دو گروه می باشند به عنوان مثال یاهو هم اسپایدر دارد و هم ویراستار، گوگل نیز از فهرست Dmoz در بخش فهرست خود کمک گرفته است.
اما زیرگروههایی برای دو گروه اصلی خدمات جستجو وجود دارد که هم از دیدگاه کاربران وب و هم از دیدگاه مدیران سایتها حایز اهمیت می باشند. این خدمات جستجو عبارتند از:
•ابر جستجوگر( Meta Search Engine )
• رتبه بازای پول Pay Per Click Search Engine))
• موتور جستجوگر خاص( Spcialty Search Engine)
Meta Search Engine یا ابر جستجوگر:
ابرجستجوگر از نتایج سایر موتورهای جستجوگر استفاده می کند. کار آن بدین صورت است که سوال کاربر را همزمان به موتورهای جستجوگر مختلفی ارسال می کند. پس از دریافت نتایج جستجوی آنها به بررسی نتایج دریافت شده می پردازد و در نهایت ترکیبی از رتبه های بالای آنها را طبق الگوریتم خود بعنوان نتایج جستجو به کاربر نشان می دهد. ابر جستجوگر اسپایدر و پایگاه داده ندارد. برخی از آنها عبارتند از:
Vivisimo, Mamma, IXQuick, WebCrawler, Kartoo, DogPile
Pay-per-Click Search engine یا موتورهای جستجوگر رتبه به ازای پول!
کار آنها بسیار شبیه یک مزایده است: با توجه به واژه کلیدی انتخابی، برای بالاترین رتبه، باید بالاترین قیمت نسبت به سایر متقاضیان پرداخت شود.
در واقع نحوه ارائه نتایج جستجو در PPC به این ترتیب است که اگر سایتی خواهان بالاترین رتبه (رده اول) در نتایج جستجوی آن می باشد، باید بالاترین رقم به ازای هرکلیک را نسبت به تمام رقبا بپردازد.