دانلود مقاله گرافیک بسته بندی

در ارایه کالا، اگر تصمیم به بسته بندی شدن به هر شکل گرفته شده باشد در درجه اول طراحی یا مهندسی بسته بندی مطرح می شود.

مانند بحث سلامت کالا در سفری که از محل تولید تا رسیدن به دست مصرف کننده (شامل دوام، سبکی، و چیدمان مناسب در کنار هم برای اشغال جای کمتر و مخصوصاً در بسته کم حجم تر و ...) دارد.بحث دیگر که مهم تر هم به نظر می رسد، گرافیک بسته بندی است؛ به طور کلی و همه جانبه برای تحویل به خریدار.

این جا می گویم ”خریدار“ نه مصرف‌کننده.

زیرا گفتن ندارد که وقتی از خریدار صحبت می‌کنیم در تئوری جنبه های متعددی را در نظر می گیریم تا مشتری را به نحوی وادار کنیم که کالای مورد نظر را انتخاب کند.

پس گرافیک است که سهم کلی و نسبتاً همه جانبه دارد.

این تنها زیبایی اولیه یا چاپ تمیز یا جعبه زیبا نیست بلکه کلیتی است شامل طراحی روی بسته بندی در جهت معرفی هر چه جذاب تر.

این جذابیت ظاهری از نکات بسیار مهمی است که سرنوشت فروش کالایی را که در سوپر مارکت قرار دارد و تعداد و نمونه‌های رقبای آن زیاد است، رقم می‌زند.فرض کنید در ردیف خمیر دندانها، مسواک‌ها، شکلات و نظایر این ها یا در دپوهای وسایل ساختمانی و منزل، بین انواع قوطی های رنگ، در فروشگاه های ابزار و یراق و یا فروشگاه‌ های وسایل آرایشی چنین است که گر چه در جریان حمل بحث بر سر بسته بندی است لیکن در واقع چنان که ملاحظه می کنید بحث مهم تر هنر ”ارایه“ کالا است.

به این مثال کوچک توجه کنید:
تصور کنید در بخش میوه فروشی یک سوپرمارکت کنار دو سه نوع گوجه فرنگی در کناری یک نوع گوجه فرنگی ببینید که همه به شکل مکعب اما به قیمت سایر گوجه فرنگی ها باشد.

تردید نکنید که نوبت فروش گوجه فرنگی های دیگر پس از فروش آخرین دانه از این نوع خواهد بود.

چرا؟

زیرا غیر عادی و متفاوت با دیگر نمونه های مشابه است و دیگر این که در یک تضاد بصری با آنها است.

مصرف کننده پس از خیره شدن به شکل آن فوری به تکه تکه کردن و خرد کردن آنها در آشپزخانه فکر می کند که می‌تواند جالب و لذت بخش باشد!

اگر این ها را در توری هایی به رنگ بنفش مثلا در ردیف های سه تایی ارایه کرده باشیم هم رنگ مورد پسند خانم ها را مخصوصاً هماهنگ با رنگ گوجه فرنگی ها برگزیده‌ایم و هم تعداد متعارف مورد مصرف چند وعده در کوتاه مدت را.

این کار یعنی روانشناسی در محاسبات کاربردی کالا دیگر حتماً هنر ارایه است نه هنر بسته بندی.

اگر این نوع دید و طراحی بدیع در مورد دیگر کالاها با برچسب های (لیبل) جذاب و کاربردی همراه باشد، پس بحث ما به گرافیک بسته‌بندی کشیده شده است.
هنگامی‌ که ردیف خمیر دندان ها، بسته‌بندی شکلات و ...

را مثال می زدم، دقیقاً کانون توجه، گرافیک بسته بندی بود.

بنابر این مایلم توصیه ای به صاحبان کالا که قصد فروش دارند بکنم.
در درجه اول متوجه مرتبه و جایگاه و ارزش کالای خود باشند.

در درجه بعد با آگاهی و گشاده دستی در خصوص طراحی گرافیک کالای خود برخورد کنند.

اگر تولیدکننده هنگام برخورد با موضوع طراحی گرافیک از خود خست نشان دهد یا بی میلی نماید به طور قطع فروش کالایش در بازار با مشکلی مواجه خواهد شد.

پس لازم است صاحبان کالا برای ارایه کالای خود در جستجوی هنرمند‌ترین و آگاه ترین گرافیست های تجاری باشند.
کسی که بر جوانب گوناگون کارهای گرافیکی و روانشناسی کارش مسلط باشد تا بتواند حداکثر هماهنگی های عناصر مناسب معرفی کننده و جذاب ساختن کالا را در منظر خریدار فراهم سازد.
در تلف کردن سرمایه؛ متاسفانه دیده می‌شود بعضی صاحبان و تولیدکنندگان کالا که هم بعضاً ارزش کالایشان بالاست و هم دوام و طول و لزوم استفاده شان، در میان میلیاردها تومان سرمایه گذاری برای مراحل گوناگون تولید و عرضه، هنگام برخورد با جنبه های گرافیکی پروژه کمترین توجه را بدان کرده و گاهی اصلاً آن را نمی‌بینند!
از باب تجربه عرض می کنم یکی از کارهای مرسوم و موثر و اطمینان بخش در رسیدن به گرافیک قوی و موثر و قابل رقابت در بازار، سفارش یک پروژه به چند نفر گرافیست است.

(همراه با پرداخت حق‌الزحمه پیش طرحها) و در نهایت پروژه گرافیک کالا را به دست خبره سپردن تا همین روند را به شکل صحیح تری طی کرده و کار را برایشان به انجام رساند.

خود این نوع رفتار نشان از سطح آگاهی و سلیقه بالاست.

گذشته از این ها تولیدکننده با اتخاذ چنین روشی خود در معرض آموزش و کسب آگاهی قرار می گیرد و بر معیارهای این کار بیشتر آگاه می‌شود و قطعاً روی موارد دیگر تصمیمات و رفتارش در تولید نیز تاثیر می گذارد.
هنگامی‌ که صاحب کالا می خواهد گرافیک کالای خود را (که در این جا مراد بیشتر از همه نوع ارایه آن و به طور اخص نوشتار مورد بحث است) به گرافیست بسپارد، باید به چند نکته اهمیت دهد:
مهمترین، این است که به ذهنیت گرافیست بها داده و در غنای اطلاعات مربوط به کالا کوتاهی نکند و حداکثر اطلاعات همه جانبه راجع به آن کالا را در اختیار او قرار دهد.جالب است بدانید حتی کالاهای باد کرده در انبار با ارائه هنرمندانه گرافیکی با سود بیشتر به فروش می رسد.

با مثالی بر اهمیت هنر گرافیک به ویژه خط‌نوشته‌ها (تایپوگرافی اثر) تاکید می‌کنم.

بارها پیش آمده که ناشران کتب مانده در انبار را با عوض کردن جلد و تهیه روکش نو به فروش می رسانند.

ایشان همان محتوای پیشین را با گرافیک که تنها در مورد جلد کتاب اعمال می‌شود به بازار عرضه کرده و غالباً موفق نیز می‌شوند.

اگر بخواهیم به طور ملموس و واقعی ارزش خط نوشته و هنر گرافیک را در جاذبه های بصری کالا درک کرده یا محک بزنیم، کافی است به ویترین کتاب فروشی نظری بیفکنیم.

آن جاست که ارزش های موجود در نوشته ها و تایپوگرافی نمود بیشتری پیدا می‌کند.همین طور است روزنامه هایی که در کنار یا روی همدیگر در دکه و بساط روزنامه فروشی ها با یکدیگر در رقابت هستند.

احساسات و انرژی های متفاوتی که از هر کدام از این ترکیبات خط نوشته تراوش می کند بستگی به قدرت بصری گرافیکی آنهاست.

ما بدون این که متوجه شویم تحت تاثیر هنر گرافیک کالا قرار می‌گیریم.
مهمترین، این است که به ذهنیت گرافیست بها داده و در غنای اطلاعات مربوط به کالا کوتاهی نکند و حداکثر اطلاعات همه جانبه راجع به آن کالا را در اختیار او قرار دهد.جالب است بدانید حتی کالاهای باد کرده در انبار با ارائه هنرمندانه گرافیکی با سود بیشتر به فروش می رسد.

بارها پیش آمده که ناشران کتب مانده در انبار را با عوض کردن جلد و تهیه روکش نو به فروش مـی رسانند.

ایشان همان محتوای پیشین را با گـرافـیـک که تنها در مورد جلد کتاب اعمال می‌شود به بازار عرضه کرده و غالباً موفق نیز می‌شوند.

آن جاست که ارزش های موجود در نوشته ها و تایپوگرافی نمود بیشتری پیدا می‌کند.همین طور است روزنامه هایی که در کنار یا روی همدیگر در دکه و بساط روزنامه فروشی ها با یـکــدیگـر در رقـابـت هستنـد.

احسـاسـات و انرژی های متفاوتی که از هر کدام از این ترکیبات خـط نـوشته تراوش می کند بستگی به قدرت بصری گرافیکی آنهاست.

ما بدون این که متوجه شویم تحت تاثیر هنر گرافیک کالا قرار می‌گیریم.

گفتم که گرافیست می‌تواند دست در جیب هـمـکارش بکند و چیزی را که اصلاً به درد همکارش نمی‌خورد به او بفروشد!

اکـنـون بـی فایده نمی بینم در مورد چند کلمه ای صحبت کنم.

ابتدا مایلم توجه شما را به نکته ای جلب کنم: ما مردمی‌ هستیم که به کلام اهمیت زیادی می دهیم به شکل کلمه، معنی آن و فعل خواندن برای ما اهمیت دارد.

از این روست که می بینیم در جامعه ما از جایگاه ویژه ای برخوردار است زیرا مردم خوشنویسی و خطاطی را نه تنها می بینند بلکه آن را می خوانند.

دو فعل خواندن و نوشتن همواره در کنار هم و امری مهم تلقی شده است.

یکی از علل این گرایش خاص وجود شعرای ما بوده است.

تعداد، اهمیت و بزرگی شعرای ایران نسبت به کشورهای دیگر بالاتر و برتر است.

زیرا از اساس ما مردمی کلامی هستیم.

اگر در گرافیک خود به این نکته توجه کافی داشته باشیم آن وقت اهمیت نوشته نسبت به تصویر برای ما نقشی تعیین کننده خواهد داشت.

یعنی ما به این نتیجه مـی رسـیم کـه آیا موفق تر نخواهیم بود اگر به نوشته هایمان اهمیت بیشتری بدهیم؟

من فکر می کنم در مقام مقایسه بین طرح های گـونـاگـون گرافیکی روی بسته بندی یک قلم کالای خاص اگر طرحی ساخته شده از نوشته وجـود داشته باشد که البته پرداخت گرافیکی خوبی روی آن شده باشد به میزان زیادی نسبت به بسته های اطراف خود جلب توجه بیشتری خواهد کرد.

یک دلیل آن این است که وقتی شما روی یک نوشته کار گرافیکی انجام می دهید تنها آن را تزئین نمی کنید.

اگر بتوانید در ترکیب بندی آن شکلی بدیع به وجود آورید این ترکیب بندی پدیده بصری خیال انگیزی است از تلفیق تصویر و نوشته با هم.

در این جا در واقع شما دو عنصر بصری مستقل را در هم آمیخته و به یک عنصر بصری تبدیل می‌کنید.

به این معنی که بار گرافیک و تصویر را در نوشته می‌ریزید.

واضح است در چنین حالتی قدرت القایی اثـر جـدیـد بیشتر شده است.

همین جا باید یادآوری کنم وقتی ما از خطاطی صحبت می‌کنیم منـظـور خـوشنـویسی نیست.

خط کاربردهای زیـادی دارد.

گاهی به دلیل کثرت استفاده از خـوشنـویسـی در صورت به کارگیری آن نتیجه مـعکـوس حـاصـل مـی شـود.

یعنـی اثـر دیـده نمی شود.

در واقع هنگام کاربرد خط در گرافیک هـمواره باید دقت کنیم کلمات و نوشته ها به گونه‌ای تنظیم و ترکیب شود که به عنوان یک تصویر بدیع نظر بیننده را جلب کند.

یقین داشته باشید این کار موفق تر خواهد بود.

می خواهم به این نکته اشاره کنم که اگر شما کلمه ای را اندکی ناخواناتر، با شکلی غیر معمول ‌تر و با ارائه ای زیباتر و بدیع تر در معرض دید قرار دهید این تصویر اثری خیال انگیز در ذهن می گذارد.

ای بسا از این طریق بتوان رهگذری را که قصد خرید ندارد جلب کرده و او را نسبت به کالا کنجکاو و علاقه مند کرد.

از آن جا که در این حرکت یک ساختار آشنا به شکل بدیع تبدیل شده طبیعی است که به عنوان یک نقش غیر متعارف توجه را جلب کرده و بیننده را در مقابل خود متوقف می کند.

مانند همان کاری که آن لیف ژاپنی با من کرد.

البته در این بحث ما حداکثر استفاده ای را که از خط می توان کرد مورد نظر قرار دادیم.

یعنی کاربرد نوشته و خط بدون این که بخواهیم پیام نوشتاری خاصی را به بیننده برسانیم.

می‌توان این را یک بلندپروازی در عالم خط دانست.

اما از این بلندپروازی یعنی گرافیکی منحصر به خط و خطاطی تا ساده ترین شکل آن که هماهنگ کردن یک نوشته با تصویر و موضوع باشد طیفی وسیع وجود دارد که این طیف مورد نظر ماست.

این ها همه در گرافیک و به دست طراح گرافیک تجلی پیدا می‌کند.

طراح گرافیک است که می تواند نوشته یا قطعه خطی را که خوشنویسی شده و به چشم بسیاری از بینندگان عادی و معمولی می‌آید چنان پرداخت کرده و با عناصر و ترکیبات گرافیکی و تصویری درآمیزد که توجه هر رهگذری را جلب کرده و او را وادار به توقف کند.

این کار طراح گرافیک است.

خوشنویس خوش می نویسد اما طراح گرافیک است که می تواند یک قطعه خوشنویسی شده را با هنر خود به زندگی مردم وارد کند.

پس بهتر است در این جا تولیدکنندگان و صاحبان نام های تجاری را متوجه اهمیت هنر گرافیک کنم.

مخاطبان ما دیگر می دانند که وقتی ما درباره گرافیک صحبت می کنیم طیف گسترده ای از دانش های مختلف را در نظر داریم که گرافیست به کار می گیرد تا اثری جذاب، بدیع و قابل قبول ارائه دهد.

از این جهت می توان گرافیک را یک علم دانست که بخش مهمی از آن نیز به هنر یا Art‌‌ تعلق دارد.

آن دانش ها نقش بیشتری در تعریف یک گرافیست دارند.

به عنوان مثال وقتی گرافیست در جریان طراحی یک بسته عطر به عنصر نوشته فکر می‌کند این کاملا متفاوت است با زمانی که همین گرافیست مشغول طراحی بسته بندی یک قطعه صنعتی است و به نوشته آن فکر می‌کند.

گرافیست به همه جوانب کار فکر می‌کند.

ابعاد کالا، محل عرضه آن در فروشگاه، کاربرد آن و مصرف کنندگان آن.

تمامی این موارد در خصوص بسته بندی عطر و قطعه صنعتی با یکدیگر تفاوت دارند.

اما همه در انتخاب مصرف کننده موثر هستند.

نوشته روی یک کرم نرم کننده دست نمی تواند شبیه نوشته روی بسته یک قطعه صنعتی و یا نام یک فیلم ترسناک که بر سر در سینما نوشته باشد.

پس زبان بصری برای خط وجود دارد.

یعنی همان اصول و قراردادهای حروف که نزد همه ما شناخته شده است و همه ما از طریق آن اصول می توانیم حروف و نوشته ها را بخوانیم اگر با عناصر و نیروهای بصری درآمیزند می توانند ما را به بار معنایی خاصی برسانند.

همه عناصر درونی و بیرونی یک کالا باید با هم هماهنگ باشند.

بسته بندی و آن چه از نوشته و تصاویر بر روی آن است نیز شامل همین اصل می باشند.

شکل و حالت نوشته باید با ماهیت کالا تطابق داشته باشد.

ذهنی که به دنبال یک کالای لطیف می‌گردد به سرعت با تصویر و نوشته ای که لطافت را به او می رساند منطبق شده و اول آن را می بیند.

چون ذهن او با سمبل هایی از لطافت مشغول شده و به سرعت آن را تشخیص می دهد.

کالایی مانند عطر که با هدف ایجاد جاذبه و حس خوشایند و در نهایت ارتقاء شخصیت مصرف می شود هیچ گاه در بسته بندی که به قدر کافی مرغوب و شکیل نباشد موفق نخواهد بود.

چون کسی را که به دنبال شخصیت و سمبل های آن است جذب نمی کند.

چنین تضادی هیچ گاه برای کالاهای معروف پیش نمی آید.

یکی از راه های تشخیص کالای قابل اعتماد و کالایی که به گذشته و آینده آن می توان اعتماد کرد همین هماهنگی در عناصر تشکیل دهنده آن است.

نوشته یا لوگوتایپ روی بسته نقش موثری در این جا بازی می کند.

هنگامی که می بینیم عناصر نوشتاری روی بسته از اصالت و هماهنگی کامل با مجموعه کالا برخوردار نیستند به همه چیز کالا شک می‌کنیم یا حداقل به سوی کالای هماهنگ تر جذب می شویم.

ایده های گرافیک بسته بندی بسته بندی امروزه علاوه بر حمل و نقل و نگهداری از کالا، وظایف متعدد دیگری از جمله معرفی، آموزش و فروش محتوای محصول را بر عهده دارد که این امر با به کارگیری هوشمندانه از هنر گرافیک میسر می گردد.

اطلاع رسانی مناسب و ایجاد جذابیت بصری به گونه ای که هماهنگ با محصول باشد، با استفاده از طرح، رنگ و فونت و البته با چاپ خوب می تواند تضمینی برای موفقیت و فروش بیشتر کالاهای تجاری گردند.

برای رسیدن به چنین نتیجه ای لازم است طراح گرافیست اهداف و شرایطی را رعایت نماید تا بسته بندی از نظر لیبلینگ کامل و موثر گردد، این شرایط شامل: جلب توجه کاربر و مصرف کننده در یاد و حافظه ماندن بسته بندی ارتباط برقرار کردن با محتوی درون بسته توجه به سلیقه و فرهنگ مصرف کننده اهداف لازم و ضروری گرافیک در بسته بندی شامل چند بخش می باشد که به ترتیب اولویت عبارتند از: 1- نام تجاری (برند): نام تجاری محصول اولین عنصر لیبل می باشد که باید در بسته بندی دیده و خوانده شود به همین منظور معمولا در قسمت بالا و وسط لیبل قرار می گیرد.

2- معرفی محصول: دومین عنصر اصلی لیبل معرفی محصول محتوی بسته است که این امر در اغلب موارد غیر از ذکر نام محصول با استفاده از عکس یا المان های گرافیکی و یا شفاف سازی موضعی یا کلی بسته صورت می پذیرد.

3- صفت محصول به سومین المان مهم لیبل شامل توضیح و توزیع صحیح مطالب و طرح بر روی بسته بندی می باشد و معمولا در ارتباط با خواص و ویژگی های محصول است مانند: جدول ارزش های غذایی بر روی بسته های مواد غذایی که معمولا در پشت بسته ها قرار دارند.

4- ارایه اطلاعات در مورد چگونگی استفاده از محصول توسط استفاده کننده شامل نحوه استفاده از محصول، تاریخ مصرف، تاریخ مصرف و نحوه باز و بسته شدن درب بسته به صورت گرافیکی 5- اطلاعات مربوط به حمل و نقل و نگهداری از محصول و بسته: هرچند وجود این دو بخش آخر در طراحی غیر ضروری است ولی وجودشان در بسته بندی ضروری می باشند، مانند علایم هشداردهنده، استانداردها، مجوزهای قانونی، مسایل مربوط به تولید و توزیع، قابلیت بازیافت و نوع جنس بسته بندی.

تصاویر زیر نمونه هایی از آثار دانشجویان رشته گرافیک دانشگاه فنی شریعتی می باشد که تقدیم می گردند: طراح و صاحب ایده: دامینه بابایی نام طرح: بسته بندی کادویی ادکلن BOSS ویژگی های طرح: از آنجا که ادکلن BOSS کروی شکل و جنس آن فلزی و مخاطبان آن پسران جوان می باشند در زیر این بسته شفاف، جهت ایجاد هیجان و انگیزه خرید، یک بازی با استفاده ساچمه فلزی طراحی شده که ساچمه می تواند در مسیرهای مارپیچ حرکت نماید تا به مقصد برسد.

طراح و صاحب ایده: دامینه بابایی نام طرح: خمیردندان خانوادگی تاژ ویژگی های طرح: این طرح با استفاده از دو رنگ سرد و گرم طراحی شده و علاوه بر ایجاد احساس خنکی و بهداشتی بودن خمیر دندان، به واسطه دو رنگ بودن اقتصادی نیز می باشد و بر روی لبه های داخلی زیر درب جعبه المان های گرافیکی ادامه یافته اند.

طراح و صاحب ایده: دامینه بابایی نام طرح: بسته نان بروتچن توت فرنگی ویژگی های طرح: هدایت دید به مرکز تصویر و قرارگیری تصویر نان بروتچن در مرکز دید.

این طرح جهت چاپ فلکسو بر روی فیلم با لایه صدفی طراحی شده است.

طراح و صاحب ایده: دامینه بابایی نام طرح: لیبل ضدیخ گازوییل شرکت نفت بهران ویژگی های طرح: استفاده از المان های برف و رنگ های سرد در زمینه و رنگ گرم در مرکز که توجه را جلب و احساس گرمی و خاصیت ضدیخ بودن را القا می نماید.

طراح و صاحب ایده: سمانه دیلمی موعزی نام طرح: لیبل کمپوت آناناس اروم آدا ویژگی های طرح: استفاده از فرم برش خرده آناناس به صورت عمودی و ایجاد احساس میوه آناناس به صورت گرافیکی طراح و صاحب ایده: سمانه دیلمی موعزی نام طرح: بسته بندی پنیر ویژگی های طرح: به واسطه فرم سه گوش و بافت دایره ای، یک فرم گرافیکی از پنیر به وجود آمده که می تواند برای بسته بندی برخی از پنیرها مورد استفاده قرار گیرد.

طراح و صاحب ایده: سمانه دیلمی موعزی نام طرح: بسته کرم MY ویژگی های طرح: استفاده از فرم منحنی و رنگ صورتی، بهداشتی بودن و نرمی را القا می نماید و با قرار دادن بسته ها کنار هم در جهات گوناکون نیز یک شکل گرافیکی کامل تر خواهیم داشت.

طراح و صاحب ایده: سمانه دیلمی موعزی نام طرح: بسته مقوایی تک ماکارون ویژگی های طرح: ایده استفاده از مقوا برای بسته بندی ماکارونی و استفاده از خطوط بلند و مارپیچ تداعی ماکارونی را می نماید.

به علاوه با وجود عدم استفاده از بافت شطرنجی مورد استفاده بر روی بسته های تک ماکارون، همچنان طرح دارای اصالت بوده و به خوبی یادآور محصولات این شرکت است.

منبع: ماهنامه صنعتی بسته بندی http://www.iranpack.org/articles/art_of_presentation.htm