استان یزد در قلمرو سلسله جبال مرکزى ایران واقع شده و از پستى و بلندى و چاله‌‌ها و کفه‌‌هاى کویرى متعدد تشکیل شده است.
این ناهموارى‌ها عمدتاً به پنج گروه کوه‌‌ها و تپه‌هاى پاى‌کوه، دشت‌ها و جلگه‌ها، بیابان‌ها، مناطق شور و کویرها و تپه‌هاى ماسه‌اى تقسیم مى‌شوند.
در سطح استان یزد، دو رشته کوه متمایز از هم وجود دارد.
یکى بخشى از کوه‌هایى است که در جهت شمال غربى - جنوب شرقى از مرکز ایران عبور مى‌کنند و به کوه‌هاى مرکزى ایران معروف هستند و دومى شامل رشته‌کوه‌هایى است که در مناطق مرکزى، شمالى و شرقى استان قرار دارند.
رشته‌کوه شیرکوه، مانند دیوارى، قسمت‌هاى مرکزى استان یزد را از بخش غربى استان (چالهٔ ابرقو) جدا مى‌کند.
این ارتفاعات که همواره از برف و یخ پوشیده شده‌‌اند، در ادامه حیات شهرهاى بزرگ یزد، تفت و مهریز نقش مهم و اساسى دارند.
از ارتفاعات دیگر استان یزد، به کوه خرانق در مرکز استان یزد نیز مى‌توان اشاره کرد.
خشکى اقلیمى استان یزد، دو علت اساسى و عمده دارد : یکى این که روى کمربند خشک جهانى قرار دارد و دیگر آن‌که از دریاهاى آزاد عمان و خلیج‌فارس و دریاچه‌هاى داخلى و بادهاى رطوبت‌زاى دریایى دور است.
عامل مهم اعتدال نسبى آب و هواى یزد، که قابلیت زیست نسبتاً مناسبى به آن بخشیده است، ارتفاعاتى است که بیشتر به صورت موضعى مؤثراند و این امر باعث شده است مناطقى که در ارتفاعات بیش از ۲۵۰۰ متر قرار دارند از اعتدال و رطوبت بیشترى نسبت به دشت‌هاى یزد و اردکان برخوردار باشند.
در بررسى مربوط به یک دورهٔ هشت ساله (۱۹۹۲-۱۹۸۴)، متوسط دماى هوا برابر ۱۸/۹ درجهٔ سانتى‌گراد گزارش شده است.
حداکثر مطلق دما در تیرماه برابر ۴۳ درجهٔ سانتى‌گراد و حداقل آن در دى ماه برابر ۷/۲- درجهٔ سانتى‌گراد گزارش شده و اختلاف درجهٔ حرارت سالانهٔ حوالى یزد ۵۰ درجهٔ سانتى‌گراد است.
به استثناى منطقهٔ کوهستانى شیرکوه، سایر نقاط استان یزد اقلیم گرم و خشک و بیابانى دارد که از مغرب و جنوب غربى به سمت شمال شرقى و شرق خشک‌تر مى‌شود.
به این ترتیب، آب و هواى استان یزد به علت قرار گرفتن در کمربند خشک جهانى، داراى زمستا‌ن‌هاى سرد و نسبتاً مرطوب و تابستان‌هاى گرم و طولانى و خشک است.
در ایام تابستان، ییلاق‌هاى شیرکوه پناهگاه مردم گرمازدهٔ این استان است.