اگر کسی چیزی در مورد کامپیوتر ها نداند این را می داند که ویروسها مخرب هستند و باید کامپیوتر خود را در برابر هجوم آنها حافظت کند. کمپانی های ضد ویروس ( آنتی ویروس ) تعداد زیادی ویروس را ساپورت می کنند. ولی هیچ کدام از آنها کامل نیستند. آنتی ویروسهای امروزی بیشتر عمل حفاظت را به طور واکنشی انجام می دهند تا به صورت کنشی. یعنی برای برای اینکه آنتی ویروس شما متوجه ویروس جدید در کامپیوتر شود باید تا آخرین بیت وارد کامپیوتر شما شود و شروع به فعالیت کند. سناریوی پخش یک ویروس جدید در اینترنت و عکس العمل شرکت های آنتی ویروس در برابر آن به صورت زیر است:
• ابتدا یک ویروس به طور متوسط صد هزار کامپیوتر را مورد هجوم قرار می دهد.
• سپس شرکت های آنتی ویروس شروع به ساختن پکیج برای آنها می کنند.
• در مرحله بعد این پکیج در اختیار عموم قرار می گیرد.
مشکل این است که ممکن است کامپیوتر شما قبل از ساختن این پکیج مورد حمله قرار گیرد. مشکل دیگر این است که اکثر افراد آنتی ویروس کامپیوتر خود را « به روز » یا « up to date » نمی کنند. کمپانی های ضد ویروس بیشتر به صورت اکتشافی عمل می کنند. و این کار را بوسیله برنامه های آشکار سازی انجام می دهند. این برنامه ها کلیه اعمالی را که در کامپیوتر بوسیله برنامه های دیگر انجام می شود تحت نظر می گیرند و هر گاه این اعمال با کارهایی که یک ویروس در کامپیوتر انجام می دهد مطابقت کند آن را به عنوان یک ویروس شناسایی می کنند.سپس جلوی فعالیت آن را می گیرند و همچنین وجود ویروس را به کاربر گوشزد می کنند. با عمل کردن این برنامه آشکار ساز در نرم افزار آنتی ویروس هر گاه یک برنامه فعالیت مشکوکی انجام دهد به کاربر هشدار می دهد و احتمالاً جلوی انتشار ویروس گرفته می شود. این عمل باعث می شود کامپیوتر ها کمتر آلوده شوند.
نرم افزار آنتی ویروس باید به گونه ای تنظیم شود که که روزانه به طور اتوماتیک اجرا شود که شامل به روز کردن و اسکن کردن است.
برنامه های اکتشافی (Heuristics ) این فرصت را می دهند که زودتر جلوی انتشار ویروس ها گرفته شود. هر چند استفاده از این برنامه ها یک راه صددرصد فراگیر نیست. ولی بسیار مشکل گشا است. و حساسیت این برنامه ها به تنظیم سطح حفاظت ( Level Setting ) در نرم افزار آنتی ویروس بستگی دارد. یعنی آنتی ویروسی که در کامپیوتر شما نصب شده است و تنظیمات آن به کشف ویروسها کمک می کند.
● تغییرات در صنعت آنتی ویروس
در چند سال گذشته، صنعت آنتی ویروس دستخوش تغییرات اساسی شده است. پیشروان بازار تغییر یافته اند (McAfee جای خود را به Symantec واگذار کرده است)، تعدادی از شرکتهای سازنده آنتی ویروس یا از بازار رخت بربسته اند یا توسط شرکتهای دیگر تصاحب شده اند (شرکت رومانیایی RAV و شرکت استرالیایی VET از آن جمله اند)، و همچنین بازیگران جدیدی در بازار حضور یافته اند (مانند Bit Defender و ClamAV). با این حال پیش از اینکه به بحث در این خصوص بپردازیم، موارد زیر می بایست مورد توجه قرار گیرند:
1. این مقاله صرفاً راهکارهای استاندارد ضد ویروس ارائه شده برای کامپیوترهای خانگی، ایستگاههای کاری و سرورهای E-mail و Fileو (File & Email Server)در شبکه های بزرگ را مورد بحث قرار می دهد. با این استدلال می توان آنتی ویروسهای عرضه شده برای دستگاههای موبایل را نیز در بحث وارد نمود. حملات ویروسی که دستگاههای موبایل را هدف قرار می دهند ممکن است اکنون چندان معمول نباشند ولی احتمالاً این شرایط در چند سال آینده دستخوش تغییرات بنیادین می گردد. این مقاله راهکارهای سخت افزاری آنتی ویروس (همانند Gatewayها و مسیریابهای دارای امکان اسکن ویروسها) یا راهکارهایی برای سیستمهای بزرگ Unix را مورد بررسی قرار نمی دهد؛ ضمن آنکه سایر فیلترهای آنتی ویروس را که برای منظورهای خاص طراحی شده اند نیز تحت پوشش ندارد.
2. بعلاوه، بحث حاضر ارتباطی با جنبه تجاری این صنعت نخواهد داشت. بی شک، چگونگی بازاریابی بر میزان سهم بازار هر شرکت مستقل تاثیر گذار است، اما راهکارهای امنیتی (که آنتی ویروس از آن جمله است) همانند پودر لباسشویی یا خمیر دندان نیستند. کاربران نهایی یک راهکار امنیتی را به دلیل شیوه بازاریابی آن انتخاب نمی نمایند.
واضح است که راهکارهای استاندارد آنتی ویروس راه رشد را در پیش می گیرند. برای درک طبیعت چنین راهکارهایی و شناسایی گرایشات، به شناخت فاکتورهای تاثیرگذار بر صنعت آنتی ویروس نیاز خواهیم داشت.
فاکتور شماره 1: تداوم جنبه های جرم خیز اینترنت
هر جامعه ای با هر اندازه ای (مانند یک شهر یا یک کشور) دارای عناصر مرتبط با جرایم است. سطوح جرایم بر اساس مولفه های زیر شناخته می شوند:
• اندازه جامعه (هر چقدر اندازه بزرگتر باشد میزان جرایم بالقوه و بالفعل بیشتر است).
• میزان توسعه یافتگی اقتصادی (در کشورهای توسعه یافته، کسب درآمد از راههای مشروع آسانتر است).