دانلود مقاله موقعیت جغرافیایی و تاریخچه خوزستان

Word 255 KB 18653 26
مشخص نشده مشخص نشده جغرافیا - زمین شناسی - شهرشناسی - جهانگردی
قیمت قدیم:۱۶,۰۰۰ تومان
قیمت: ۱۲,۸۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • استان خوزستان با مساحت ۶۴٬۲۳۶ کیلومتر مربّع در جنوب غربی ایران در جوار خلیج فارس و اروندرود قرار دارد و مرکز استخراج نفت ایران است.

    شهر اهواز مرکز استان خوزستان است.
    خوزستان از شمال به استان لرستان، از شمال شرقی به استان اصفهان ، از شمال غربی به استان ایلام، از شرق و جنوب شرقی به استان چهارمحال و بختیاری و استان کهکیلویه و بویراحمد، از جنوب به خلیج فارس، و از غرب به کشور عراق محدود می‌شود.

    این استان با جمعیّت ۳٬۷۴۶٬۷۷۲ نفر دارای ۶۴۴٬۰۴۰ خانوار است.[نیازمند منبع] استان خوزستان در محدوده ۴۷ درجه و ۴۲ دقیقه تا ۵۰ درجه و ۳۹ دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ و ۲۹ درجه و ۵۸ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۵۸ دقیقه شمالی از خط استوا قراردارد.


    خوزستان از جمله استان‌هایی است که در طول جنگ هشت ساله دچار آسیب و خسارت فراوانی شد.

    اشغال طولانی‌مدت برخی مناطق استان، موشک‌باران دایمی برخی شهرها (به خصوص دزفول)، و حملات هوایی و زمینی به شهرهای بستان، هویزه، سوسنگرد، اهواز، شوش، شادگان و بسیاری از مناطق دیگر، همه و همه باعث آسیب‌های فراوان به سرمایه‌های طبیعی و انسانی و زیرساخت‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن شدند.
    اقتصاد و منابع طبیعی
    در سال ۱۳۰۸ خورشیدی نخستین چاه نفت ایران توسط گروهی بریتانیایی به سرپرستی ویلیام ناکس دارسی در شهر مسجد سلیمان در خوزستان حفر و نفت از آن استخراج شد.

    این چاه که به «چاه شماره یک» مشهور است، نخستین چاه نفت در جهان است که از آن در مقیاس صنعتی نفت استخراج شده، و اولین گام در تاسیس صنعت نفت ایران و شرکت نفت انگلوپرشین بوده‌است.

    چاه شماره یک هم‌اکنون بصورت موزه تحت مدیریت شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب ایران (NISOC) اداره می‌شود.

    استان خوزستان غنی‌ترین استان‌ ایران در زمینه‌ٔ منابع نفت و گاز است که در حال حاضر عمدهٔ درآمد کشور از راه صدور این دو محصول طبیعی حاصل می‌شود.
    مهم‌ترین حوزه‌ٔ نفتی امروز خوزستان، حوزهٔ اهواز است.

    همچنین اهواز، مرکز صنایع پخش نفت و گاز در خوزستان و لرستان است.

    پالایشگاه آبادان و پتروشیمی بندر امام و پتروشیمی ماهشهر از جمله صنایع وابسته به نفت در این استان هستند.
    کارخانجات ذوب و فولادسازی و محصولات آهنی و فولادی و لوله‌سازی از جمله صنایعی هستند که تأثیر به سزایی در اقتصاد منطقه و استان دارند.

    از جملهٔ این مجموعه‌ها می‌توان به لوله‌سازی خوزستان، گروه ملی صنعتی فولاد ایران، شرکت فولاد خوزستان، نورد کاویان اشاره کرد.
    تا چندی پیش قابلیت کشتی‌رانی تجاری در رود کارون تا بندری در شهر اهواز وجود داشت و بخشی از بار ترانزیت تجاری از این راه منتقل می‌شد.

    اما در پی عدم رسیدگی این کاربرد درحال حاضر منتفی است و کشتی‌رانی تجاری عملاً انجام نمی‌گیرد.

    بندرهای آبادان و خرمشهر (با دسترسی از رود بهمن‌شیر) و ماهشهر و امام خمینی پیش از جنگ ایران و عراق از لحاظ تجاری اهمیت فراوانی داشتند و مجموعهٔ این بنادر با خط آهن خرمشهر-تهران مسیر پر اهمیتی برای حمل و نقل تجاری بود، اما در طول جنگ هشت ساله آسیب فراوانی دیدند و عملاً مخروبه و متروکه شدند و امروز با روندی بسیار کند به کسری از وضعیت سابق خود نزدیک می‌شوند.
    آب فراوان رودهای کارون، کرخه، هندیجان، جراحی، مارون، اروند و دز که اکثراً جزو پرآب‌ترین رودهای ایران هستند و ساختار جلگه‌ای استان خوزستان، قابلیت بالقوه‌ٔ کشاورزی فراوانی در آن ایجاد کرده‌است.

    جدا از کشاورزی سنتی و نیمه مکانیزهٔ محصولات سنتی (مثل برنج، گندم، مرکبات و صیفی‌جات)، نیشکر هم به صورت صنعتی در قالب طرح توسعه نیشکر و صنایع جانبی استان خوزستان در ابعاد جغرافیایی وسیعی کاشته شده و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
    از جمله صنایع جانبی قدیمی نیشکر در خوزستان، مجتمع کاغذسازی هفت‌تپه‌است که از دیرباز با استفاده از ضایعات نیشکر به تولید کاغذ می‌پردازد.

    خوزستان در دوران باستان:
    «خوزستان» در دوران باستان، به‌ویژه‌، در دوره هخامنشی به دو ناحیه تقسیم می‌شد: بخش‌های شمال و شمال شرقی که انشان (انزان) نام داشت و سرزمینهای باصفا و کوهستانها و جنگلهای فراوانی را شامل بود، و ناحیه جنوبی که دارای آب و هوای گرم و مرطوب و دشتهای حاصلخیز و جلگه‌ای جنوبی که دارای آب و هوای گرم و مرطوب و دشتهای حاصلخیز و جلگه‌ای سرسبز و پرآب بوده که به قاره‌ای کوچک و مستعد می‌مانست.

    بخش‌های جنوبی که «عیلام» نام داشته یادآور تمدنهای دیرینه خوزستان است و بشدت تحت تأثیر فرهنگ «میان‌رودان» بوده و جغرافیای وسیعی را شامل می‌شده که حد فاصل لرستان و خوزستان و سواحل خلیج فارس امروزی است.
    «استرابون» جغرافی‌دان عهد باستان، خوزستان را از حاصلخیزترین جلگه‌های جهان می‌داند.

    زیرا رودخانه‌های زیادی این دشت را آبیاری می‌کرده که امکان کشاورزی و آبادانی را در این منطقه میسر می‌ساخته‌است.

    شاید بر همین اساس بوده که عده‌ای بر این باورند که نام این سرزمین «هند» یا «اند» بوده که به معنی «جایی با آب‌های فراوان» است.
    درباره آبادی مرکز خوزستان در کتاب «احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم» تألیف «ابو عبدالله محمد بن احمد مقدسی» جهانگردی از بیت‌المقدس آمده‌است:
    “ «شوشتر در همه این سرزمین، خوشتر، استوارتر و مهم‌تر از آن شهری نباشد.

    نهر به دور آن می‌چرخد نخلستان و باغها آن را فرا گرفته‌اند.

    بافندگان ماهر پنبه و دیبا در آن بسیارند از همه شهرها برتر است، اضداد را در خود جمع و در نزد جهانیان شهرت دارد.

    و درباره‌اش گفته‌اند آن همچون بهشتی است.

    باغهایش پر از ترنج و انار خوب، انگور و گلابی عالی و خرما می‌باشد.

    بهشت خوزستان است دیبای آن را به مصر وشام می‌برند، مردمش با خوشی عمر می‌گذرانند.» ”
    همچنین در سفرنامه «ابن بطوطه» جهانگرد مراکشی می‌خوانیم: “ «سر انجام به شهر تستر (شوشتر) رسیدم که در قلمرو اتابک و سر حد بین دشت وکوهستان است.

    شهری بزرگ، زیبا، خرم و دارای پالیزهای نیکو و باغهای عالی است این شهر محاسن زیاد و بازارهای معتبر دارد و از شهرهای قدیمی است.

    در دو طرف رودخانه باغ قرار دارد و محاذی دروازه دسبول مانند بغداد و حله جسری از کشتیهای کوچک درست کرده‌اند، میوه در تستر فراوان است، خیرات و برکات این شهر بسیار و بازارهای آن در خوبی بی‌مانند می‌باشد.» ” وجود مراکز علمی و فرهنگی همچون دانشگاه جندی شاپور در این استان دال بر اهمیت و رونق این منطقه‌است که استادان بزرگ دانش پزشکی را از یونان، مصر، هند و روم گرد هم آورده بوده‌است.

    این دانشگاه را نسطوریان مسیحی عراقی به‌نام خانواده بختیشوع ایجاد کردند.

    این دانشگاه پزشکی که به دستور شاپور اول (۲۴۱-۲۷۱ م) بنیان نهاده شد.

    توسط شاپور دوم (ذوالاکتاف) مرمت و بازسازی گشت و در زمان انوشیروان تکمیل و توسعه یافت.

    دانشمندان و شاعران بزرگی همچون ابونواس حسن بن هانی اهوازی، که از ارکان شعر عرب است، عبداله بن میمون اهوازی، نوبخت اهوازی منجم و فرزندانش، جورجیس پسر بختشوع گندیشاپوری و شاعران عرب زبان شیعی، مانند ابن سکیت و دعبل خزائی که با اشعار خود ولایت و امامت را پاس داشته‌اند و زبان به مقاومت گشوده‌اند از همین منطقه برخاسته و در این دیار زندگی می‌کرده‌اند.

    آیین‌ها و مردم: استان خوزستان از تیره‌های گوناگون انسانی را در بر می‌گیرد.

    همچنین با اینکه بیشینه مردم این استان مذهب شیعه دارند، از دیرباز پیروان دیگر آیین‎ها نیز در این استان زیسته‌اند و می‌زیند.

    در شهر اهواز گروه اندکی صابئین(در خوزستان به آنها صُبّی می‌گویند) در کرانه رود کارون ساکنند و بیشتر به کار زرگری مشغولند.

    همچنین پیروان آیین‎های کهن زرتشتی و نیز کلدانی در این استان و به ویژه شهر اهواز زندگی می‌کنند که پس از انقلاب ۵۷ از شمارشان کاسته شده‌است.

    در شهر آبادان شماری از ارمنیان می‌زیند.

    این گروه تا پیش از انقلاب جمعیت بیشتری داشتند ولی امروزه تنها چند خانوار از اینان در شهرهای آبادان و اهواز می‌زیند.

    همچنین گروهی از پیروان آیین بهایی [نیازمند منبع] در این استان زندگی می‌کنند.

    پیروان دیگر آیین‎ها و مردمان دیگری نیز در اینجا می‌زیسته‌اند که امروزه به جا نمانده‌اند.

    تا پیش از انقلاب شماری از پیروان آیین‎های هندو و سیک و...

    نیز در بخش‌های صنعتی این استان می‌زیستند که امروز تنها بازمانده معبدهایشان در شهرهایی چون آبادان به جا مانده‌است.

    جغرافیای تاریخی استان : استان خوزستان یکی از کهنترین سرزمینهای تمدن بشری است.

    این تمدن در شش هزار سال پیش در شوش پدید آمد، هزار سال بعد دولت مقتدر عیلام در شوش پایه گذاری شد و سه هزار سال پیش از میلاد، دولت عیلام توسط آشوریان منقرض گردید.

    در سال ششصد و چل قبل از میلاد شوش به دست آشوریها تسخیر و به دو بخش تقسیم شد.

    قسمت شمالی عینی انزان به دست پارسها افتاد و قسمت جنوبی آن به تصرف آشور درآمد.

    در تابستان سال پانصد و سی و هشت قبل از میلاد کورورش هخامنشی به بابل لشکر کشید و با شکست بابل کلیه خاک علیلام جزء متصرفات هخامنشی گردید و شهر شوش به عنوان یکی ازپایتختهای هخامنشی برگزیده شد.داریوش هخامنشی درحدودسال پانصدوبیست ویک قبل از میلاد شوش را به مرکز شاهنشاهی خودتبدیل کردودرآن کاخ باشکوهی ازسنگ بنام هدیش احداث کرد.

    در زمان خشایار شاه پایتختهای ایران از جمله شوش به اوج عظمت و رونق رسیدند.

    با حمله اسکندر دوران اوج و شکوه سلطنت خیرهکننده هخامنشیان به پایان رسید.

    در سال سیصد و سی و سه قبل از میلاد اسکند بر هخامنشیان پیروز شد و شهر بابل و شوش را با ذخایر بسیار ارزشمند طلا و نقره تصرف کرد.

    پس از فوت اسکندر در بابل جانشیان او در ایران دولت سلوکیان را تشکیل دادند.

    در سال صد و هشتاد و هفت قبل از میلاد در اثر ضعف دولت سلوکی پارس و خوزستان متحد شدند و از دولت سلوکی جدا شدند.مهرداد اول اشکانی (صد و چهل تا صد و شصت و چهار) نیز «دقریوس» شاه سلوکی را در جنگی شکست داد و شخصی به نام کامثاسکیر را که از خاندان اشکانی بود به حکومت خوزستان منصوب کرد.

    با قدرت گرفتن ساسانیان این ناحیه رو به عمران و آبادی گذاشت.

    شهر جندی شاهپور با دانشکده بسیار معروف نیز از شهرهایی است که در این دوران از رونق و شکوفایی چشمگیری برخوردار بوده است.

    پس از شکست یزدگرد سوم در جنگ معروف نهاوند ، ایرانیان به مرور به دین اسلام گرویدند.

    از سال هفده هجری قمری در عهد خلافت عمر که کشورگشایی مسلمانان به پیروزی تازهای دست یافته بود، بصره به عنوان یکی از حاکمنشینها و نایبالحکومه انتخاب شد.

    مهمترین و خونین ترین واقعه نخستین قرن اسلام در خوزستان قیام تودههای بدوی و روستائیان عرب و ایرانی بود که زیر لوای خوارج یا ارزقیان سر به شورش برداشتند.

    حجاج بن یوسف در سال هفتاد و هشت هجری قمری این قیام را با بیرحمی و سنگدلی سرکوب کرد.

    قیام دیگری نیز در سالهای دویست و چهل و نه هجری قمری به رهبری صاحبآلزنج خوزستان را فراگرفت.

    در اواسط سده سوم هجری قمری دولت عباسیان رو به انحطاط گذاشت و زمینه رشد قیام ایرانیان فراهم شد.

    یعقوب لیث از سیستان علم استقلال برافراشت و در شوال سال 261 هجری قمری فارس را تسخیر و به سرعت حمله به بغداد را (مقر خلافت عباسیان) آغاز کرد، ولی بلافاصله به شوش و شوشتر عقبنشینی کرد.

    در سال 288 هجری قمری عمر و لیث جانشین یعقوب در خوزستان به قتل رسید.

    در سال 326 هجری قمری معزالدوله دیلمی، کرمان و خوزستان را تصرف کرد.

    با روی کار آمدن سلجوقیان ابوکالیجاد دیلمی به حکومت خوزستان منصوب شد و در سال 434 هجری و قمری با همین سمت درگذشت.

    از این سال تا سال 845 هجری قمری به ترتیب خوارزمشاهیان ، خاندان شلمه افشار، اتابکان فارس ، آل مظفری ، آل جلایر، تیموریان بر تمام یا قسمتی از خوزستان حکم راندند.

    در سال 845 جنبش مذهبی دیگری به عنوان مشعشعیان در این نواحی شکل گرفت.

    رهبر این جنبش سیدمحمد مشعشع ادعای مهدویت داشت و از این زمان خوزستان به دو ناحیه عربنشین و غیرعربنشین تقسیم شد.

    در سال 872 هجری قمری سلسله ایلخانان به دستآققویونلوها منقرض شد و سیدمحسن فرزند سیدمحمد مشعشع از اوضاع آشفته ناشی از آن استفاده کرد و بر سراسر خوزستان مسلط شد.

    پادشاهان صفوی چندین بار برای سرکوب مشعشعیان و افشار به خوزستان لشگر کشیدند هر بار پس از سرکوب آنها مشعشعیان را بر حکومت نواحی تحت تسلط آنها ابقا کردند.

    با انقراض صفویان به دست محمود افغان خوزستان همچنان به تهماسب میرزا جانشین پادشاه شکست خورده صفوی وابسته باقی ماند و محمود افغان برای دست یافتن به این ناحیه در سال 1136 هجری قمری لشگری به این ناحیه گسیل داشت ولی نتیجهای نگرفت.

    نادر شاه، افغانها را از اصفهان بیرون راند و در بهار سال هزار و صد و چهل و دو هجری قمری از راه فارس و کهگیلویه روانه خوزستان شد.

    پس از قتل نادر ، خاندان مشعشعی بار دیگر به ریاست موسی مطلب هویزه را به تصرف درآوردند.

    مشعشعها پس از استقرار در هویزه به سوی شوشتر ، دزفول و شوش روی آوردند و با طایفه آلکثیر جنگیدند و نواحی مزبور را تصرف کردند.

    در همین دوران کریمخان زند پس از ده سال کشمکش و جدال قدرت را به دست گرفت.

    پس از درگذشت کریمخان زند بار دیگر خوزستان دچار هرج ومرج شد.

    درزمان فتحعلی شاه قاجارخوزستان به دوبخش تقسیم شد.

    بخش شمالی، شامل شوشتر، دزفول، هویزه جزء کرمانشاهان، به محمدعلی میرزای دولت شاه سپرده شد و بخش جنوبی آن شامل رامهرمز، فلاحیه و هندیجان جزء فارس به حسینعلی میرزا پسر دیگر فتحعلی شاه واگذار شد.دولت شاه شاهزاده مقتدر قاجاری دوباره برای سرکوب مخالفین به خوزستان لشگر کشید.

    در زمان همین شاهزاده بند معروف میزان در شوشتر بازسازی شد و آب به شاخه شطیط و نهرداران جریان یافت.

    در سال هزار و دویست و شصت و هفت هجری قمری قوای انگلیس از طریق خرمشهر وارد خوزستان شد و تا اهواز پیش آمد و به آنش هر دست یافت.

    پس از سال هزار و دویست و هفتاد سه هجری قمری که جنگ انگلیس با ایران روی داد تا پایان حکومت ناصرالدینشاه که چهل سال طول کشید در خوزستان جنگی روی نداد.

    در این زمان عشایر عرب به چند بخش تقسیم شده و هر بخش شیخی جداگانه داشت که حاج جبار خان نامآورتر از دیگران بود و پس از جنگ انگلیس فداکاریهایی از خود نشان داده بود، توسط ناصرالدین شاه به رتبه سرتیپ اولی ارتقاء یافت.

    پس از او پسرش شیخ خزعل جانشین پدر شد و با کشتن برادر زمام امور را به دست گرفت.

    این مرد که با حمایت انگلیس سراسر استان خوزستان را به چنگ آورده بود.

    انگلیسها عثمانیها را از خوزستان بیرون کردند و رشته اختیار سراسر خوزستان را به دست گرفتند.

    در خرمشهر ، اهواز و شوش سپاه مستقر ساختند و در هر یک از شهرهای شوشتر و دزفول اداره سیاسی یا کنسولگری و عدلیه دایر کردند و در همه جا ادارههای پست و تلگراف را به دست گرفته و سرپرستی آنها را به مأموران خود واگذار کردند.

    از سال 1332 تا 1339 هجری قمری این وضع پایدار بود و شیخ خزعل نیز خود را امیر خوزستان (عربستان) میخواند.

    در دوران رئیس الوزرایی رضاشاه سپاهی از شیراز به بهبهان، سپاهی از اصفهان و سپاه سومی از بروجرد عازم سرکوب شیخ خزعل در خوزستان شد.

    پس از جنگی کوتاه شیخ خزعل شکست خورد و با فرستادن پیامی به رئیس الوزرا امان خواست و بدین وسیله عمر یکی دیگر از حکام محلی به سود قدرت یافتن دولت مرکزی به پایان رسید.

    در خوزستان به علت ارتفاع پایین بخشهایی از این استان، در قسمتی از کرانه ها توسط دریا و در سایر نقاط به واسطه جریان رودخانه ها، باتلاقهای وسیعی به وجود آمده که به واسطه آب دائمی و زیاد به اسم "هور" معروفند و هورالعظیم، هور مزرعه و هور دورق از این جمله هستند.

    خوزستان با وجود آب و هوای گرم آن، اما بستر رودخانه های مهمی چون کارون و اروند با قابلیت کشتیرانی در آنها و رودهای دیگری مانند زهره، جراحی، مارون، خور، نهرگاهی، بهره، شاوور، مرغاب، آب سوسن، آب شلا، ابوالعباس، اعلا، دره حراز(دمهلی)، بولاواس، صیدون، لیراب و رامهرمز است.

    همچنین وجود چشمه های آب گرم و معدنی عین خوش، دهلران، گراب، سیزنگر، گلگیر، در استان زمینه دیگری برای اکوتوریسم فراهم آورده که هریک از آنها استفاده های درمانی متفاوتی دارند، هرچند تاکنون بهره برداری گسترده ای از این چشمه ها صورت نگرفته است.

    هم اکنون قومیتهای مختلفی از جمله عرب، بختیاری و لر در این استان به سر می برند، در قسمت شمال و شمال شرق استان بیشتر مردمان لر ساکنند، همچنین طوایف بزرگ بختیاری نیز دراین نواحی سکونت دارند.

    در قسمت جنوبی استان مردمان عرب نژاد سکونت دارند که با توجه به شواهد تاریخی، احتمالا اولین طوایف عرب در قرنهای اول، دوم و سوم میلادی و در عهد اشکانیان به خوزستان مهاجرت کرده اند.

    تاریخ این مرز و بوم همواره شاهد ائتلاف مکرر میان عشایر بختیاری و عرب خوزستان در برابر فتنه های گوناگون دشمنان بوده است.

    مردم عرب خوزستان، حتی آنها که زمان زیادی از ورودشان به خاک خوزستان نمی گذرد، امتحان خود را در "ایرانی بودن" خود بخوبی پس داده اند، آنها جزئی از هویت ملی این سرزمین پاکند.

    استان خوزستان با داشتن آثار و بناهای تاریخی به جای مانده از تمدنهای پیشین که در طول تاریخ حیات خود به طور مستمر ومداوم بر این سرزمین حکومت کرده اند، از جاذبه های توریستی قابل ملاحظه ای برخوردار است.

    در کمتر سرزمینی میتوان تمدنهایی تا این حد متعالی و پیوسته را مشابه استان خوزستان پیدا کرد، تمدن و آثار به جای مانده از حکومت عیلامیان در شوش، هفت تپه، چغازنبیل، ایذه و بهبهان، هخامنشیان درشوش، اشکانیان در مسجد سلیمان، ساسانیان در شوشتر، دزفول، بهبهان و رامهرمز و بالاخره تمدن دوره اسلامی در اکثر نقاط این استان، همگی گویای تاریخ ارزنده و پربار این سرزمین و جزو میراثهای گرانقدر فرهنگی کشور محسوب می گردد.

    علاوه بر آثار تاریخی مشهور و اماکن مذهبی مانند زیارتگاهها و بقعه های متبرکه، چشم اندازهای طبیعی استان بویژه در مناطق کوهستانی از جاذبه خاصی برخوردار است.

    شاید برای کسانی که با جغرافیای استان آشنایی کامل ندارند ونام خوزستان برای آنان تنها تداعی کننده منظره ای از سرزمینی گرم و تفتیده با مردمانی با چهره های آفتاب سوخته است، دعوت به دیدن کوههای با قله های پوشیده از برف ایذه، دامنه های سرسبز اطراف این شهر، نرگس زارهای وسیع بهبهان ودشتهای لاله های واژگون رنگارنگ لالی و مسجدسلیمان، غریب بنماید اما واقعیت این است که اینها تنها گوشه کوچکی از زیبایی های استان خوزستان است.

    کارون پرپیچ و تاب که چون رقصنده ای خوش ادا بر پهنه دشت وسیع خوزستان می خرامد، جلوه ای منحصر به فرد در طبیعت این استان دارد و در جای جای آن می توان از طنازی این یار دیرین دشت خوزستان و شاخه هایش با نامهای مختلف حظ برد.

    اما ساحل کارون در اهواز و شاخه های انتهایی آن اروند و بمهنشیر در آبادان و خرمشهر چیز دیگری است، قایقرانان با قایقهای کوچک و ناخدایان با لنجهای چوبی نه چندان بزرگشان در اروند آماده اند تا مهمانان را در سفرشان به استان تا آخرین کرانه های اروند به مهمانی پیوندگاه این رود بزرگ با خلیج همیشگی فارس ببرند، جایی که یادآور دلاوریها و پایمردیهای رزمندگان در دفاع از عروس شهرهای ایران یعنی خرمشهر و آبادان است.

    سدهای استان غیر از کارون، دیگر رودخانه های جاری در استان ازجمله رود کرخه به عنوان طولانی ترین رود خوزستان، دز، مارون، هندیجان (زهره) و شاوور جاذبه های خاص خود را دارند که سدهای احداث شده در مسیر آنها چشم انداز زیبایی به وجود آورده و مامن مسافران و میهمانان بویژه در ایام نوروز است تا ساعاتی از اوقات خود را در کنار آنها با آرامش سپری کنند.

    سد کارون 3 با مخزنی معادل سه میلیارد مترمکعب و نیروگاه 2000 مگاواتی آن علاوه بر تنظیم یک میلیارد مترمکعب آب برای مصارف کشاورزی، با تنظیم 5/7 میلیارد مترمکعب آب، سالانه توان تولید چهار میلیارد کیلووات ساعت برق را دارد و دیدار از این سد عظیم خاطره ای فراموش نشدنی برای مهمانان نوروزی را بر جای خواهد گذاشت.

    بزرگترین پل قوسی کشور بر روی دریاچه سد کارون 3 در خوزستان چشم اندازی بسیار زیبا دارد و بنا به گفته مسوولان این سد، برای رفاه حال گردشگران و مسافران، توقفگاهی به ظرفیت 100 خودرو در این محل در نظر گرفته شده تا آنها از چشم اندازهای زیبا وطبیعی آن براحتی بهره ببرند.

    طول این پل 336 و دهانه آن 264متر است.

    سد دز با ارتفاع 203 متری در شمال خوزستان روی رودخانه دز احداث شده و اکنون حدود 3/4 میلیارد مترمکعب آب در دریاچه ای به وسعت 63 کیلومتر مربع در پشت این سد ذخیره شده و به کمک توربینهای این سد سالانه 2/2 میلیارد کیلووات برق تولید میشود.

    سد شهید عباسپور(کارون) در شمال شرقی مسجدسلیمان نیز که سال 1355 ساخته شده، مخزنی به گنجایش 2/9 میلیارد مترمکعب را داراست و برای آبیاری نزدیک به 41 هزار هکتار زمین کشاورزی در نظر گرفته شده است.

    این سد نیز محل مناسبی برای گذراندن یک روز مفرح است.

    سد کرخه که به عنوان بزرگترین سد خاکی خاورمیانه، روی رود کرخه احداث شده به همراه سد گتوند علیا، گدارلندر بر روی رودخانه کارون از دیگر سدهای دیدنی استان هستند.

    سدهای بزرگی چون دز، عباسپور، کرخه، مارون و مسجد سلیمان همه ساله در ایام نوروزی پذیرای میهمانان نوروزی و هموطنان هستند.

    عشایر در خوزستان دیدار از زندگی عشایر کوچ نشینی که در شش ماهه دوم سال در استان خوزستان اقامت دارند، تصویری هفت رنگ از چادرهای سفید که مردانی در آن اتراق کرده اند و زنانی زیبا که دامنهای پرچین و رنگارنگشان دل بیننده را به مهمانی رنگها می برد نیز مطمئنا علاقه مندان خاص خود را دارد.

    در این تصویر الوان، طبیعت سرسبز، گوسفندان ایل و بزغاله های زیبای نورسیده آنها را در دامن خود می پرورد و نوای زنگوله های این موجودات به همراهی صدای خلخال پاهای زنان عشایر سمفونی کوچ ایل را با هم می نوازند.

    تالابهای خوزستان تالابهای زیبا و وسیع مانند تالاب هورالعظیم در دشت آزادگان و تالاب بین المللی شادگان، پارکهای جنگلی دزفول، شوشتر، مسجدسلیمان، نرگس زارهای طبیعی بهبهان و منطقه جنگلی دب حردان از دیگر جاذبه های طبیعی خوزستان به شمار می روند.

    ت‍‍الاب‌ ب‍ی‍ن‌ ‌ال‍م‍ل‍ل‍‍ی‌ ش‍‍ادگ‍‍ان‌ در ج‍ن‍وب‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ب‍‍ا وس‍‍ع‍ت‍‍ی‌ ب‍ر‌اب‍ر ب‍‍ا 400 ‌ه‍ز‌ار ‌ه‍ک‍ت‍‍ار م‍ت‍ش‍ک‍ل‌ ‌از ‌ع‍رص‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌آب‌ ش‍ی‍ری‍ن‌ ، ش‍ور و ل‍ب‌ ش‍ور ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ش‍‍ادگ‍‍ان‌ و روس‍ت‍‍ا‌ه‍‍ا و ن‍خ‍ی‍لات‌ ‌آن‌ ر‌ا چ‍ون‌ ن‍گ‍ی‍ن‍‍ی‌ در ب‍ر گ‍رف‍ت‍ه‌ ‌اس‍ت‌ .

    ‌از ‌ای‍ن‌ م‍ق‍د‌ار م‍س‍‍اح‍ت‌ ت‍‍الاب‌ ، پ‍‍ه‍ن‍ه‌ ‌ا‌ی‌ ح‍دود 327 ‌ه‍ز‌ار ‌ه‍ک‍ت‍‍ار ‌آن‌ ب‍ه‌ ل‍ح‍‍اظ د‌اش‍ت‍ن‌ طب‍ی‍‍ع‍ت‌ ب‍‍ه‍ت‍ر و ت‍ن‍و‌ع‌ زی‍س‍ت‍‍ی‌ ق‍‍اب‍ل‌ ت‍وج‍ه‌ طب‍ق‌ م‍ص‍وب‍ه‌ ش‍ور‌ا‌ی‌ ‌ع‍‍ال‍‍ی‌ ح‍ف‍‍اظت‌ م‍ح‍ی‍ط زی‍س‍ت‌ در س‍‍ال‌ 1351 ب‍ه‌ ن‍‍ام‌ پ‍ن‍‍ا‌ه‍گ‍‍اه‌ ح‍ی‍‍ات‌ وح‍ش‌ ش‍‍ادگ‍‍ان‌ ج‍زو م‍ن‍‍اطق‌ چ‍‍ه‍‍ارگ‍‍ان‍ه‌ س‍‍ازم‍‍ان‌ ح‍ف‍‍اظت‌ م‍ح‍ی‍ط زی‍س‍ت‌ ب‍ه‌ ث‍ب‍ت‌ رس‍ی‍د.

    ت‍‍الاب‌ ش‍‍ادگ‍‍ان‌ ‌از ت‍‍الاب‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ن‍‍ادر و م‍‍ه‍م‌ ک‍ش‍ور ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ب‍ه‌ ر‌غ‍م‌ ف‍ص‍ل‍‍ی‌ ب‍ودن‌ ب‍خ‍ش‌ ‌آب‌ ش‍ی‍ری‍ن‌ ‌آن‌ ، ‌آب‌ ش‍ور ت‍‍الاب‌ ب‍ه‌ دل‍ی‍ل‌ م‍ت‍ص‍ل‌ ب‍ودن‌ ب‍ه‌ خ‍ور‌ه‍‍ا و خ‍ل‍ی‍ج‌ ف‍‍ارس‌ ، د‌ای‍م‍‍ی‌ و پ‍ر‌آب‌ ‌اس‍ت‌ .

    ب‍ن‍‍اب‍ر ‌ای‍ن‌ ‌اک‍وس‍ی‍س‍ت‍م‌ و گ‍ی‍‍ا‌ه‍‍ان‌ و ج‍‍ان‍ور‌ان‌ و ب‍طور ک‍ل‍‍ی‌ ت‍ن‍و‌ع‌ زی‍س‍ت‍‍ی‌ در دو م‍ح‍ی‍ط ر‌ا م‍‍ی‌ ت‍و‌ان‌ در ‌آن‌ م‍لاح‍ظه‌ ک‍رد.

    در ‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ پ‍وش‍ش‌ گ‍ی‍‍ا‌ه‍‍ی‌ زی‍ب‍‍ای‍‍ی‌ ‌از "چ‍ولان‌ " (گ‍ب‍ن‌ )، "ب‍رد‌ی‌ "، "ن‍‍ی‌ " و ‌ع‍ل‍ف‌ ش‍ور د‌ارد و ب‍ی‍ش‌ ‌از 150 گ‍ون‍ه‌ پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ ش‍‍اخ‍ص‌ و ح‍م‍‍ای‍ت‌ ش‍ده‌ ن‍ظی‍ر "‌اردک‌ م‍رم‍ر‌ی‌ "، "ت‍ن‍ج‍ه‌ "، "گ‍ی‍لان‍ش‍‍اه‌ خ‍‍ال‍د‌ار"، "ف‍لام‍ی‍ن‍گ‍و"، "‌اردک‌ س‍رس‍ف‍ی‍د"، "ل‍ی‍ک‍وت‍‍الاب‍‍ی‌ " و ن‍ی‍ز م‍‍ا‌ه‍ی‍‍ان‍‍ی‌ ن‍ظی‍ر "ش‍ی‍رب‍ت‌ "، "ب‍ن‍‍ی‌ "، "ک‍پ‍ور"، "ب‍ی‍‍اح‌ "، "ش‍‍ان‍ک‌ " در ‌آن‌ ب‍ه‌ وف‍ور ی‍‍اف‍ت‌ م‍‍ی‌ ش‍ون‍د و ‌ه‍م‍چ‍ن‍ی‍ن‌ لاک‌ پ‍ش‍ت‌ ف‍ر‌ات‍‍ی‌ (لاک‌ ن‍رم‌ ) ن‍ی‍ز ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ گ‍ون‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ج‍‍ان‍ور‌ی‌ زی‍ب‍‍ا‌ی‌ م‍وج‍ود در‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ ‌اس‍ت‌ .

    طب‍ق‌ ‌آم‍‍ار رس‍م‍‍ی‌ 260 گ‍ون‍ه‌ پ‍رن‍ده‌ ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ 175 گ‍ون‍ه‌ پ‍رن‍ده‌ م‍‍ه‍‍اج‍ر در ف‍ص‍ول‌ م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ در‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ زن‍دگ‍‍ی‌ م‍‍ی‌ ک‍ن‍ن‍د و ‌ه‍م‍ه‌ س‍‍ال‍ه‌ درف‍ص‍ل‌ م‍‍ه‍‍اج‍رت‌ ، پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ گ‍ون‍‍اگ‍ون‍‍ی‌ ‌از س‍ی‍ب‍ر‌ی‌ و دی‍گ‍ر ن‍ق‍‍اط س‍ردس‍ی‍ر ب‍ر‌ا‌ی‌ زم‍س‍ت‍‍ان‌ گ‍ذر‌ان‍‍ی‌ و ز‌اد و ول‍د در ‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ ف‍رود م‍‍ی‌ ‌آی‍ن‍د ک‍ه‌ ت‍ج‍م‍‍ع‌ ‌آن‍‍ه‍‍ا در ن‍ق‍‍اط م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ ت‍‍الاب‌ و ح‍ت‍‍ی‌ ‌آب‍گ‍ی‍ر‌ه‍‍ا‌ی‌ ک‍ن‍‍ار ج‍‍اده‌ ‌اص‍ل‍‍ی‌ م‍ن‍‍اظر ب‍دی‍‍ع‍‍ی‌ در ک‍ن‍‍ار ‌آب‌ پ‍دی‍د م‍‍ی‌ ‌آورد.

    ‌ای‍ن‌ پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ م‍‍ان‍ن‍د م‍ر‌غ‍‍اب‍‍ی‌ ، ‌غ‍‍از و درن‍‍ا ب‍ه‌ دل‍ی‍ل‌ س‍رم‍‍ا‌ی‌ ش‍دی‍د م‍ن‍‍اطق‌ ش‍م‍‍ال‍‍ی‌ ، ت‍‍الاب‍‍ه‍‍ا و زی‍س‍ت‍گ‍‍ا‌ه‍‍ه‍‍ا‌ی‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ر‌ا ب‍ر‌ا‌ی‌ گ‍ذر‌ان‍دن‌ ف‍ص‍ل‌ زم‍س‍ت‍‍ان‌ ‌ان‍ت‍خ‍‍اب‌ م‍‍ی‌ ک‍ن‍ن‍د.

    ‌اردک‌ ‌ه‍‍ا، ش‍ک‍‍اری‍‍ه‍‍ا، ح‍و‌اص‍ی‍ل‌ ‌ه‍‍ا، ک‍‍اک‍‍ای‍‍ی‌ ‌ه‍‍ا، ب‍‍اک‍لان‌ ، ف‍لام‍ی‍ن‍گ‍و، ک‍ش‍ی‍م‌ و ک‍ن‍‍ار ‌آب‍چ‍ر ‌از ‌ان‍و‌ا‌ع‌ پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ ‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ ‌اس‍ت‌ .

    پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ م‍‍ه‍‍اج‍ر ب‍ه‌ ت‍‍الاب‌ دو گ‍ون‍ه‌ ‌ان‍د: پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ م‍‍ه‍‍اج‍ر ت‍‍اب‍س‍ت‍‍ان‍ه‌ ک‍ه‌ م‍‍ع‍م‍ولا م‍‍ه‍‍اج‍رت‍‍ی‌ ش‍رق‍‍ی‌ ‌غ‍رب‍‍ی‌ د‌ارن‍د و ب‍ه‌ م‍ن‍ظور ز‌اد و ول‍د و‌ارد خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ م‍‍ی‌ ش‍ون‍د م‍‍ان‍ن‍د ‌ان‍و‌ا‌ع‌ ک‍وک‍ر (ب‍‍اق‍رق‍ره‌ ) و ک‍ب‍وت‍ر و در دی‍گ‍ر م‍‍ه‍‍اج‍ر‌ان‌ زم‍س‍ت‍‍ان‍ه‌ ک‍ه‌ م‍‍ه‍‍اج‍رت‌ ش‍م‍‍ال‍‍ی‌ ـ ج‍ن‍وب‍‍ی‌ د‌ارن‍د.

    روس‍ت‍‍ای‍ی‍‍ان‌ ب‍وم‍‍ی‌ ح‍‍اش‍ی‍ه‌ ‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ م‍ردم‍‍ی‌ خ‍ون‍گ‍رم‌ و ص‍م‍ی‍م‍‍ی‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د ک‍ه‌ ‌اک‍ث‍ر‌ا ب‍ه‌ زب‍‍ان‌ ‌ع‍رب‍‍ی‌ س‍خ‍ن‌ م‍‍ی‌ گ‍وی‍ن‍د، ب‍‍ا ‌ه‍م‍‍ا‌ه‍ن‍گ‍‍ی‌ س‍‍ازم‍‍ان‌ م‍ی‍ر‌اث‌ ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ی‌ و گ‍ردش‍گ‍ر‌ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ روس‍ت‍‍ا‌ی‌ "رگ‍ب‍ه‌ " ب‍ه‌ ‌ع‍ن‍و‌ان‌ روس‍ت‍‍ا‌ی‌ ن‍م‍ون‍ه‌ و پ‍‍ای‍گ‍‍اه‌ گ‍ردش‍گ‍ر‌ی‌ ت‍‍الاب‌ ت‍‍ع‍ی‍ی‍ن‌ ش‍ده‌ و ‌اف‍ر‌اد‌ی‌ در زم‍ی‍ن‍ه‌ ر‌ا‌ه‍ن‍م‍‍ای‍‍ی‌ و ‌ار‌ائ‍ه‌ خ‍دم‍‍ات‌ م‍ورد ن‍ی‍‍از ب‍ه‌ گ‍ردش‍گ‍ر‌ان‌ ت‍‍ع‍ی‍ی‍ن‌ ش‍ده‌ ‌ان‍د.

    ‌ه‍م‍و‌اره‌ م‍‍ی‌ ت‍و‌ان‌ ق‍‍ای‍ق‍‍ه‍‍ای‍‍ی‌ ب‍‍ا ق‍‍ای‍ق‍ر‌ان‍‍ان‌ ن‍وج‍و‌ان‌ ر‌ا درک‍ن‍‍ار ‌آب‌ م‍ن‍ت‍ظر ی‍‍اف‍ت‌ ک‍ه‌ ب‍‍ا ک‍م‍ت‍ری‍ن‌ ت‍وق‍‍ع‍‍ی‌ و م‍خ‍ت‍ص‍ر ‌اش‍‍اره‌ ‌ا‌ی‌ "م‍رد‌ی‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ " (پ‍‍ارو‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍خ‍ص‍وص‌ ) ق‍‍ای‍ق‍‍ه‍‍ا ر‌ا ب‍ه‌ آب‌ ‌ان‍د‌اخ‍ت‍ه‌ و روح‌ ‌ان‍س‍‍ان‌ ر‌ا ب‍رف‍ر‌از پ‍‍ه‍ن‍ه‌ وس‍ی‍‍ع‌ ت‍‍الاب‌ ب‍‍ا رق‍ص‍‍ی‌ ب‍‍ان‍ش‍‍اط پ‍رو‌از م‍‍ی‌ د‌ه‍ن‍د.

    م‍ن‍‍اظر ب‍س‍ی‍‍ار زی‍ب‍‍ا ب‍وی‍ژه‌ در ف‍ص‍ل‌ ب‍‍ه‍‍ار و ‌او‌اخ‍ر زم‍س‍ت‍‍ان‌ ب‍س‍ی‍‍ار دی‍دن‍‍ی‌ ‌اس‍ت‌ ، ‌ه‍م‍و‌اره‌ م‍‍ی‌ ت‍و‌ان‌ گ‍‍اوم‍ی‍ش‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ش‍ن‍‍اور در‌آب‌ ر‌ا دی‍د ک‍ه‌ ب‍ه‌ ف‍رم‍‍ان‌ ک‍ودک‍‍ی‌ دس‍ت‌ ‌از ‌آب‌ ت‍ن‍‍ی‌ ش‍س‍ت‍ه‌ و در خ‍ش‍ک‍‍ی‌ ب‍ه‌ دن‍ب‍‍ال‍ش‌ رو‌ان‍ه‌ م‍‍ی‌ ش‍ون‍د، ن‍ی‍ز‌ار‌ه‍‍ا، ن‍خ‍ل‍‍ه‍‍ا و زن‍‍ان‌ روس‍ت‍‍ای‍‍ی‌ زح‍م‍ت‍ک‍ش‍‍ی‌ ک‍ه‌ پ‍‍ا ب‍ه‌ پ‍‍ا‌ی‌ م‍رد‌ان‌ خ‍ود ت‍ور‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍‍ا‌ه‍ی‍گ‍ی‍ر‌ی‌ ر‌ا ت‍‍ع‍م‍ی‍ر م‍‍ی‌ ک‍ن‍ن‍د و ‌ع‍لاوه‌ ب‍ر ‌آن‌ ‌ه‍م‍ی‍ش‍ه‌ ب‍‍اف‍ت‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ح‍ص‍ی‍ر‌ی‌ رن‍گ‍‍ارن‍گ‌ زی‍ب‍‍ای‍‍ی‌ د‌ارن‍د ک‍ه‌ م‍‍ی‌ ت‍و‌ان‌ ب‍ه‌ ی‍‍ادگ‍‍ار ‌از ‌ای‍ن‌ س‍رزم‍ی‍ن‌ ب‍ه‌ ‌ه‍م‍ر‌اه‌ ب‍رد.

    مال آقا، روستای نمونه گردشگری "مال آقا "روستایی در 32 کیلومتری شهرستان باغملک در این استان با بافت سنتی که کاملا بافت قدیمی خود را حفظ کرده است.

    مال آقا درمنطقه ای کوهستانی از سلسله جبال زاگرس واقع شده که رودخانه ای مواج و سرد از کنار آن می گذرد و مسیر فرح بخش و زیبایی را ایجاد کرده است، همه ساله خصوصا در دو فصل بهار و تابستان دهها هزار نفراز اقصی نقاط خوزستان برای گذراندن اوقات فراغت و سیاحت به این مکان خوش آب و هوا سفر می کنند.

    علاقمه مندان دیدار این روستای زیبا از شهر باغملک که به سمت مال آقا حرکت می کنند با پشت سرگذاشتن شهر قلعه تل و طی حدود چهار کیلومتر راه با دیدن تپه ها و کوهها و نسیم خنک کوهستان و جنگلهای انبوه بلوط، گویی وارد دنیایی متفاوت تر از خوزستان شده اند.

    کمی جلوتر، روستای تمبی با قدمتی چند هزار ساله و بافتی زیبا در دل کوهستان در مقابل دیدگان گردشگران قد علم می کند و آنان را به یاد صفا و صمیمیت روستا می اندازد مکانی که روستایی باستانی را با همین نام مدفون شده در زیر پا دارد.

    گفته می شود چندی پیش تعدادی از اهالی روستا که در پی حفاری خانگی بطور اتفاقی با بخش هایی ازمنطقه مدفون شده با آثار باستانی گرانقیمت و ارزشمندی مواجه شدند.

    یادمانهای دفاع مقدس در خوزستان مناطق عملیاتی دوران هشت ساله دفاع مقدس و یادمانهای ایجاد شده در مناطق اروندکنار، شلمچه، فکه، طلاییه و شهرهای آبادان و خرمشهر از جاذبه های گردشگری دوران دفاع مقدس استان خوزستان به شمار می روند.

    همه ساله شهروندان بسیاری از سراسر کشور دراین مناطق حضور پیدا می کنند تا یاد و خاطره هشت سال جانفشانی پاکترین جوانان این مرز و بوم را در دفاع از میهن اسلامی خود زنده نگاه دارند و با آرمانهای شهیدان تجدید بیعت کنند.

    ‌آث‍‍ار ب‍‍اس‍ت‍‍ان‍‍ی خوزستان خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ در ب‍ح‍ث‌ ج‍‍اذب‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ت‍‍اری‍خ‍‍ی‌ ب‍‍ا ب‍رخ‍ورد‌ار‌ی‌ ‌از پ‍ی‍ش‍ن‍ی‍ه‌ ‌ا‌ی‌ ‌غ‍ن‍‍ی‌ ‌از ت‍م‍دن‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ب‍‍اس‍ت‍‍ان‍‍ی‌ ‌ای‍ر‌ان‌ زم‍ی‍ن‌ ج‍‍ای‍گ‍‍اه‌ خ‍‍اص‍‍ی‌ د‌ارد و ج‍‍ا‌ی‌ ج‍‍ا‌ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ ‌از ش‍وش‌ و ش‍وش‍ت‍ر و ‌ای‍ذه‌ گ‍رف‍ت‍ه‌ ت‍‍ا ب‍‍ه‍ب‍‍ه‍‍ان‌ و م‍س‍ج‍دس‍ل‍ی‍م‍‍ان‌ و ‌ا‌ه‍و‌از ک‍ه‌ ‌ه‍ر ی‍ک‌ ن‍ش‍‍ان‍‍ی‌ ‌از ‌ه‍وی‍ت‌ ت‍‍اری‍خ‍‍ی‌ ‌ای‍ن‌ م‍رز و ب‍وم‌ ر‌ا ب‍ر ت‍‍ارک‌ خ‍ود د‌ارن‍د، ب‍‍ازدی‍د ک‍ن‍ن‍دگ‍‍ان‌ ‌ع‍لاق‍ه‌ م‍ن‍د ب‍ه‌ ‌ای‍ن‌ ج‍‍اذب‍ه‌ ‌ه‍‍ا ر‌ا ب‍ه‌ گ‍رم‍‍ی‌ پ‍ذی‍ر‌ا ‌ه‍س‍ت‍ن‍د.

    ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ‌ای‍ذه‌ و‌اق‍‍ع‌ در م‍ن‍طق‍ه‌ ک‍و‌ه‍س‍ت‍‍ان‍‍ی‌ ش‍م‍‍ال‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ در 205 ک‍ی‍ل‍وم‍ت‍ر‌ی‌ ش‍م‍‍ال‌ ش‍رق‌ ‌ا‌ه‍و‌از، م‍رک‍ز ‌ای‍‍ال‍ت‌ ‌آی‍‍اپ‍ی‍ر در دوره‌ ‌ای‍لام‍ی‍‍ان‌ ب‍وده‌ و ی‍ک‍‍ی‌ ‌از م‍وزه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ب‍‍ی‌ ن‍ظی‍ر س‍ن‍گ‌ ن‍گ‍‍اره‌ ‌ای‍ر‌ان‌ و ج‍‍ه‍‍ان‌ م‍ح‍س‍وب‌ م‍‍ی‌ ش‍ود.

    ب‍ی‍ش‍ت‍ر ‌آث‍‍ار دی‍دن‍‍ی‌ و ب‍‍ا ‌ارزش‌ ‌ای‍ذه‌ ک‍ه‌ در دوره‌ پ‍‍ارت‍‍ه‍‍ا ن‍ی‍ز ‌از ش‍‍ه‍ر‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍‍ه‍م‌ ‌ای‍ر‌ان‌ زم‍ی‍ن‌ ب‍وده‌ ‌اس‍ت‌ ، ب‍ه‌ ص‍ورت‌ ن‍گ‍‍ارک‍ن‍ده‌ وگ‍ن‍ج‍ی‍ن‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ج‍‍اوی‍د‌ان‌ ن‍ق‍ش‌ ب‍رج‍س‍ت‍ه‌ ‌ه‍‍ا ب‍ر دل‌ ک‍وه‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د ک‍ه‌ ‌از ور‌ا‌ی‌ ق‍رن‍‍ه‍‍ا، ‌اس‍ت‍و‌ار و پ‍رش‍ک‍وه‌ ‌ه‍م‍چ‍ن‍‍ان‌ ‌ای‍س‍ت‍‍اده‌ ‌ان‍د و ‌ع‍ظم‍ت‌ ‌آن‍‌ه‍‍ا گ‍وی‍‍ی‌ گ‍ذر زم‍‍ان‌ ر‌ا ب‍ه‌ س‍خ‍ره‌ گ‍رف‍ت‍ه‌ ‌اس‍ت‌ .

    "ک‍ول‌ ف‍ره‌ " و‌اق‍‍ع‌ در ‌ه‍ش‍ت‌ ک‍ی‍ل‍وم‍ت‍ر‌ی‌ ش‍م‍‍ال‌ ش‍رق‌ دش‍ت‌ ‌ای‍ذه‌ ، "‌اش‍ک‍ف‍ت‌ س‍ل‍م‍‍ان‌ " در ج‍ن‍وب‌ ش‍‍ه‍ر ‌ای‍ذه‌ ، ش‍ی‍ر‌ه‍‍ا‌ی‌ س‍ن‍گ‍‍ی‌ ک‍ه‌ ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ی‌ ‌از ش‍ج‍‍ا‌ع‍‍ان‌ ب‍خ‍ت‍ی‍‍ار‌ی‌ و "خ‍ون‍گ‌ ‌اژدر" ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ی‌ ‌از دوره‌ ‌ای‍ل‍ی‍م‍‍ای‍ی‍د‌ه‍‍ا ب‍ه‌ ش‍م‍‍ار م‍‍ی‌ رون‍د، ‌ازج‍م‍ل‍ه‌ ‌آث‍‍ار دی‍دن‍‍ی‌ ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د.

    در ‌ای‍ن‌ ن‍گ‍‍ارک‍ن‍ده‌ ‌ه‍‍ا، ‌ع‍ب‍‍ادت‍گ‍‍اه‌ ن‍‍ارس‍ی‍ن‍‍ا (‌از خ‍د‌ای‍‍ان‌ ‌ع‍ی‍لام‍‍ی‌ ) ص‍ح‍ن‍ه‌ ‌ه‍‍ای‍‍ی‌ ‌از ن‍ی‍‍ای‍ش‌ ش‍‍ا‌ه‍‍ان‌ ، ق‍رب‍‍ان‍‍ی‌ ک‍ردن‌ ب‍ر‌ا‌ی‌ خ‍د‌ای‍‍ان‌ و ‌آی‍ی‍ن‍‍ه‍‍ا‌ی‌ م‍ذ‌ه‍ب‍‍ی‌ و ‌غ‍ی‍رم‍ذ‌ه‍ب‍‍ی‌ ر‌ا ب‍ر س‍ی‍ن‍ه‌ خ‍ود ب‍ه‌ ی‍‍ادگ‍‍ار د‌ارد.

    ‌اش‍ک‍ف‍ت‌ س‍ل‍م‍‍ان‌ (ن‍ی‍‍ای‍ش‍گ‍‍اه‌ ت‍‍اری‍ش‍‍ا) درب‍رگ‍ی‍رن‍ده‌ چ‍‍ه‍‍ارن‍ق‍ش‌ ب‍رج‍س‍ت‍ه‌ ‌ای‍لام‍‍ی‌ ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ن‍ی‍‍ای‍ش‌ "‌ه‍‍ان‍‍ی‌ " پ‍‍ادش‍‍اه‌ م‍ح‍ل‍‍ی‌ ‌آی‍‍اپ‍ی‍ر ب‍ه‌ ‌ه‍م‍ر‌اه‌ وزی‍ر و خ‍‍ان‍و‌اده‌ ‌اش‌ ر‌ا ب‍ه‌ ن‍م‍‍ای‍ش‌ گ‍ذ‌اش‍ت‍ه‌ ‌اس‍ت‌ .

    خ‍ون‍گ‌ ‌اژدر ی‍‍ا ت‍ن‍گ‌ ن‍وروز‌ی‌ ن‍ی‍ز ن‍ق‍ش‌ ب‍رج‍س‍ت‍ه‌ ‌ا‌ی‌ ‌از زم‍‍ان‌ ‌ای‍لام‍ی‍‍ان‌ م‍رب‍وط ب‍ه‌ ح‍دود چ‍‍ه‍‍ار ‌ه‍ز‌ار س‍‍ال‌ پ‍ی‍ش‌ ‌از دور‌ان‌ ‌ای‍لام‍ی‍‍ان‌ و "خ‍ون‍گ‌ ک‍م‍‍ال‌ ون‍د" و "خ‍ون‍گ‌ ی‍‍ار‌ع‍ل‍‍ی‌ ون‍د" ن‍ی‍ز ن‍ش‍‍ان‌ ‌از دور‌ان‌ ‌اش‍ک‍‍ان‍ی‍‍ان‌ ب‍ر پ‍ی‍ش‍‍ان‍‍ی‌ د‌ارن‍د.

    ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ب‍‍ه‍ب‍‍ه‍‍ان‌ در ج‍ن‍وب‌ ش‍رق‍‍ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ن‍ی‍ز ب‍‍ا ب‍‍اف‍ت‍‍ی‌ زی‍ب‍‍ا و ک‍‍ه‍ن‌ ‌آث‍‍ار‌ی‌ ‌ه‍م‍چ‍ون‌ ش‍‌ه‍ر "‌ارج‍‍ان‌ " ی‍‍ادم‍‍ان‌ دوره‌ ‌ای‍لام‍‍ی‌ ، پ‍ل‌ "س‍‍اس‍‍ان‍‍ی‌ خ‍ی‍ر‌آب‍‍اد" ی‍‍ادم‍‍ان‌ دوره‌ پ‍ی‍ش‌ ‌از ‌اس‍لام‌ ، ‌آت‍ش‍ک‍ده‌ "خ‍ی‍ر‌آب‍‍اد"، ک‍‍ارو‌ان‍س‍ر‌ا‌ی‌ "دژ م‍‍ه‍ت‍‍اب‍‍ی‌ " ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ دوره‌ س‍‍اس‍‍ان‍‍ی‌ ، ح‍م‍‍ام‌ "ب‍خ‍ت‌ خ‍‍ان‌ " و خ‍‍ان‍ه‌ "ن‍ج‍ف‌ خ‍‍ان‌ " ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ دوره‌ پ‍‍ه‍ل‍و‌ی‌ و م‍ق‍ب‍ره‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌ام‍‍ام‍ز‌اده‌ ‌اب‍‍اذر و ب‍ش‍ی‍ر و ن‍ذی‍ر ر‌ا در خ‍ود ج‍‍ا‌ی‌ د‌اده‌ ‌اس‍ت‌ .

    ق‍دی‍م‍‍ی‌ ت‍ری‍ن‌ پ‍ل‌ ج‍‍ه‍‍ان‌ ب‍ه‌ ن‍‍ام‌ پ‍ل‌ "س‍‍اس‍‍ان‍‍ی‌ " ن‍ی‍ز در دزف‍ول‌ ق‍ر‌ار د‌ارد ک‍ه‌ ‌ه‍ن‍وز ‌ع‍ب‍ور و م‍رور ب‍ر رو‌ی‌ ‌آن‌ در ج‍ری‍‍ان‌ ‌اس‍ت‌ .

    ‌آر‌ام‍گ‍‍اه‌ "ی‍‍ع‍ق‍وب‌ ل‍ی‍ث‌ "، م‍ق‍ب‍ره‌ "ح‍زق‍ی‍ل‌ ن‍ب‍‍ی‌ (ص‌ )"، "س‍ب‍زق‍ب‍‍ا" ب‍ر‌ادر ‌ام‍‍ام‌ رض‍‍ا(‌ع‌ )، ب‍ق‍‍ع‍ه‌ "ش‍‍اه‌ رک‍ن‌ ‌ال‍دی‍ن‌ "، ب‍ق‍‍ع‍ه‌ "رودب‍ن‍د" و ب‍ق‍‍ع‍ه‌ "م‍ح‍م‍دب‍ن‌ ج‍‍ع‍ف‍ر طی‍‍ار" در دزف‍ول‌ ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ ‌آث‍‍ار دی‍ن‍‍ی‌ ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د.

    ش‍‍ه‍ر ش‍وش‌ درش‍م‍‍ال‌ ‌غ‍رب‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ، ش‍‍ه‍ر‌ی‌ ‌اس‍ت‌ ب‍‍ا ق‍دم‍ت‌ چ‍ن‍د ‌ه‍ز‌ار س‍‍ال‍ه‌ ک‍ه‌ ت‍‍اری‍خ‌ ، ن‍‍ام‌ ‌آن‌ ر‌ا ب‍ه‌ ‌ع‍ن‍و‌ان‌ ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن‌ خ‍‍اس‍ت‍گ‍‍اه‌ ش‍‍ه‍رن‍ش‍ی‍ن‍‍ی‌ و ی‍ک‍ج‍‍ان‍ش‍ی‍ن‍‍ی‌ در ‌ای‍ر‌ان‌ ب‍ه‌ ث‍ب‍ت‌ رس‍‍ان‍ده‌ ‌اس‍ت‌ .

    ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍ر ح‍دود دو‌ه‍ز‌ار و 400 س‍‍ال‌ پ‍ی‍ش‌ ، م‍رک‍ز و پ‍‍ای‍ت‍خ‍ت‌ دو ‌ام‍پ‍ر‌اطور‌ی‌ ب‍زرگ‌ و م‍ت‍م‍دن‌ ‌ای‍لام‌ و ‌ه‍خ‍‍ام‍ن‍ش‍‍ی‌ ب‍وده‌ ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ف‍رم‍‍ان‌ ج‍‍ه‍‍ان‍‍ی‌ ح‍ق‍وق‌ ب‍ش‍ر ک‍وروش‌ ک‍ب‍ی‍ر در ‌ای‍ن‌ م‍ن‍طق‍ه‌ ی‍‍اف‍ت‍ه‌ ش‍ده‌ ‌اس‍ت‌ .

    ب‍ق‍‍ای‍‍ا‌ی‌ دور‌ان‌ ب‍‍اش‍ک‍وه‌ ش‍وش‌ دروی‍ر‌ان‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ چ‍‍ه‍‍ارت‍پ‍ه‌ "‌آک‍روپ‍ل‌ "، ت‍پ‍ه‌ "‌آپ‍‍اد‌ان‍‍ا"، ش‍‍ه‍ر "ش‍‍ا‌ه‍‍ی‌ "، ش‍‍ه‍ر"ص‍ن‍‍ع‍ت‍گ‍ر‌ان‌ ی‍‍ا پ‍ی‍ش‍ه‌ ور‌ان‌ " ب‍ه‌ ج‍‍ا‌ی‌ م‍‍ان‍ده‌ ‌اس‍ت‌ .

    م‍ق‍ب‍ره‌ "د‌ان‍ی‍‍ال‌ ن‍ب‍‍ی‌ (‌ع‌ )" ق‍ل‍‍ع‍ه‌ ش‍وش‌ "ش‍‍ه‍ر ش‍‍ا‌ه‍‍ی‌ "، "ک‍‍اخ‌ ش‍‍اوور" وم‍‍ع‍ب‍د ب‍‍اس‍ت‍‍ان‍‍ی‌ "چ‍‍غ‍‍ازن‍ب‍ی‍ل‌ " ‌از م‍‍ه‍م‍ت‍ری‍ن‌ ‌آث‍‍ار ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ب‍ه‌ ش‍م‍‍ار م‍‍ی‌ ‌آی‍ن‍د.

    ش‍‍ه‍ر س‍ه‌ ‌ه‍ز‌ار س‍‍ال‍ه‌ دور‌ان‍ت‍‍اش‌ (م‍‍ع‍ب‍د چ‍‍غ‍‍ازن‍ب‍ی‍ل‌ ) در ن‍زدی‍ک‍‍ی‌ ش‍‍ه‍ر ک‍ن‍ون‍‍ی‌ ش‍وش‌ ‌از ‌آث‍‍ار ث‍ب‍ت‌ ش‍ده‌ ج‍‍ه‍‍ان‍‍ی‌ ف‍‍ه‍رس‍ت‌ ی‍ون‍س‍ک‍و م‍‍ی‌ ب‍‍اش‍د ک‍ه‌ ش‍ک‍وه‌ و ‌ع‍ظم‍ت‌ خ‍‍اص‍‍ی‌ د‌ارد.

    ش‍وش‍ت‍ر، ش‍‍ه‍ر س‍‍ازه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌آب‍‍ی‌ ش‍گ‍ف‍ت‌ ‌آور و گ‍ن‍ج‍ی‍ن‍ه‌ م‍‍ه‍ن‍دس‍‍ی‌ ‌آب‌ ‌ای‍ر‌ان‌ ب‍‍اس‍ت‍‍ان‌ در خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ح‍ک‍‍ای‍ت‌ دی‍گ‍ر‌ی‌ د‌ارد ک‍ه‌ ‌آس‍ی‍‍اب‍‍ه‍‍ا و ‌آب‍ش‍‍ار‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌آن‌ در ک‍ن‍‍ار ب‍‍اف‍ت‌ ق‍دی‍م‍‍ی‌ خ‍‍اص‌ ب‍‍ا م‍ح‍ل‍ه‌ ‌ه‍‍ا و خ‍‍ان‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ق‍دی‍م‍‍ی‌ ش‍وش‍ت‍ر و‌اق‍‍ع‌ در 95 ک‍ی‍ل‍وم‍ت‍ر‌ی‌ ش‍م‍‍ال‌ ‌ا‌ه‍و‌از ن‍ی‍ز گ‍و‌اه‌ ت‍‍اری‍خ‌ ک‍‍ه‍ن‌ ‌ای‍ن‌ س‍رزم‍ی‍ن‌ ‌اس‍ت‌ .

استان خوزستان با مساحتي حدود 64236 کيلومتر مربع ، بين چهل و هفت درجه و چهل يک دقيقه تا پنجاه درجه و سي و نه دقيقه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ و بيست و نه درجه و پنجاه و هشت دقيقه تا سيوسه درجه و چهار دقيقه عرض شمالي از خط استوا ، در جنوب غربي اي

زيگورات معماري مذهبي ويژه شهرهاي عمده بين النهرين(عراق کنوني) و ايران بوده است که بصورت برج مطبق هرمي شکل بنا ميشد. ساخت زيگوراتها از 4200 تا 2500 سال پيش متداول بوده است. زيگورات بناي خشتي تو پر فاقد فضاهاي داخلي است که سطح خارجي آن داراي پوششي

تاريخچه صنعت برق ايران مقدمه در سال 1871 ميلادي ( 1250 هجري شمسي ) ماشين گرام اختراع شد . اين اختراع گامي اساسي در راه ايجاد صنعت برق تجاري بود ، زيرا پس از آن تبديل انرژي مکانيکي (و هر نوع انرژي ديگري که بتوان از آن کار مکانيکي به دست آو

بررسي و شناخت آيين ها و رسوم در شمار فرهنگ مردم مي باشد که يکي از جنبه هاي و زمينه هاي تحقيقي و پژوهش مردم شناختي است آن چه زمينه ي تحقيق و بحث و نظر را درباره اين پديده ي فرهنگي آورده، نوشته ها، گفته ها و برگزاري چنين رسومي در بين مردم بوده و مي با

اهميتي که جهانگردي در سرنوشت اقتصادي و اجتماعي کشورها دارد و زماني که اين اهميت به تدريج آشکار شده براي شناخت و تعيين هويت جهانگرد و تنظيم آمارهاي مختلف تعريف هايي به عمل آمده است . جهانگردي عبارت است از سياحت در زمان و مکاني گسترده تر. عامل جهانگ

معرفي الف) تاريخچه : اولين کارخانه لوله سازي فارسيت ، در سال 1348 در شهرستان دورود افتتاح گرديد . اين کارخانه يکي از واحد هاي تابعه شرکت هاي سيمان فارس و خوزستان مي باشد . در سال 1350 از اولين کارخانه صفحه سازي فارسيت بهره برداري آغاز گرديد و در اوا

پیشگفتار کار آفرینی زمینه های لازم را برای یافتن فرصتها در بازار کار وتولید برای توانایی فردی مورد بررسی قرار می دهد و مجموعه دانش و مهارتهایی را که برای ورود به بازار کار مورد نیاز است و همچنین راهبردهای لازم را برای موفقیت در کسب و کار ارائه می نماید تا پس ازفراغت ازتحصیل چنانچه تمایل داشته باشی به جای استخدام و کار برای دیگران در حد توان مالی و تخصصی به تنهایی یا به کمک ...

الف: جمعیت و پراکندی آن جمعیت استان بوشهر که در مساحتی حدود 23167 کیلومتر مربع زندگی می کنند در سرشماری 1375 خورشیدی 743675 نفر بوده که از این تعداد 9/50 درصد در نقاط شهری و 1/49 درصد در نقاط روستایی سکونت داشته و کمتر از یک دهم درصد آنان غیر ساکن بوده اند. ب: ساخت جنسی و سنی در این استان در مقابل هر 100 زن 104 نفر مرد وجود داشته است. این نسبت در بین اطفال کمتر از یک ساله برابر ...

موقعيت ايران در نيمکره شمالي بين 25 تا 40 درجه عرض شمالي از خط استوا و بين 44 و 5/63 درجه طول شرقي از نيمروز گرينويچ واقع شده است که اين موقعيت بيانگر آن است که ايران در منطقه معتدله قرار دارد. از اين رو ايران در اين عرض جغرافيايي، فاقد آب و هواي سر

موضوع تحقیق در تاثیر استان خوزشتان در تامین نیاز های اقتصادی کشور بیان مساله استان خوزستان یکی از مهم ترین استان های کشور به شمار می رود مساحتی بالغ بر 64664 کیلومتر مربع بوده از سمت شمال و شمال شرق به مناطق لرستان و اصفهان و از شمال غربی به استان ایلام و از طرف شرق و جنوب شرقی به استان های چهار محال بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد و از سمت جنوب به خلیج فارس و از غرب به کشور عراق ...

ثبت سفارش
تعداد
عنوان محصول