بافت تاریخی هر شهر نشانگر تاریخ و فرهنگ آن شهر می باشد و یکی از دغدغه های اصلی علم شهرسازی حفظ و ثبت این فضاها به عنوان هویت تاریخی شهر می باشد.
شهر مشهد به عنوان یکی از بزرگترین کلان شهر های مذهبی جهان دارای بافت تاریخی منحصر به فردی می باشد که نشأت گرفته از تاریخ پر فراز و نشیب ایران از صفویه تا افشاریه و از قاجاریه تا پهلوی می باشد و در حال حاضر پس از انقلاب اسلامی در دوران جدیدی قرار گرفته است.
شکل3-1-1(بنای جدید در کنار بافت قدیمی)
در حال حاضر با توجه به نقش مذهبی شهر به خصوص هسته تاریخی شهر مشهد ( منطقه اطراف حرم ) با رشد روز افزون زائران بارگاه ملکوتی امام رضا (ع) روبرو هستیم که این امر موجب تخریب بافت ارزشمند و تاریخی شهر شده است ؛ البته نیاز شهر به نوسازی و بهسازی امری انکار ناپذیر است اما این به معنای تخریب کل بافت تاریخی شهر و در پی آن از بین رفتن هویت شهر و خاطرات ذهنی شهروندان نمی باشد.
شکل3-1-2(یکی از محلات قدیمی در بافت فرسوده مرکز شهر)
با توجه به اسناد و مدارک موجود تاکنون هیچ اقدامی در زمینه ثبت بافت ، عناصر و مناظر تاریخی شهر مشهد صورت نگرفته است.
شهر مشهد از بافت تاریخی متنوعی تشکیل شده است که هرکدام ویژگی های خاصی را دارا می باشند. برخی از این بافت ها مسکونی ، برخی تجاری و دارای سوق ، برخی ساکن و بعضی دارای پویایی و سرزندگی خاصی می باشند.