دانلود مقاله تجارت‌ الکترونیک‌ چیست؟

‌تجارت‌ الکترونیک‌ واژه‌ای‌ است‌ که‌ امروزه‌ در مقالات‌ و ادبیات‌ بازرگانی‌ و تجارت‌ و رسانه‌های‌ عمومی‌ بسیار به‌ گوش‌ می‌رسد.

این‌ پدیده‌ نوین‌ هم‌ به‌ علت‌ نوپابودن‌ و هم‌ به‌ علت‌ کاربردها و زمینه‌های‌ بسیار متنوع‌ فعالیت، نزد مراجع‌ گوناگون‌ تعاریف‌ مختلفی‌ دارد.

همچنین‌ تجارت‌ الکترونیک‌ پدیده‌ای‌ چندرشته‌ای‌ است‌ که‌ ازطرفی‌ با پیشرفته‌ترین‌ مفاهیم‌ فناوری‌ اطلاعات‌ و ازسوی‌ دیگر با مباحثی‌ مثل‌ بازاریابی‌ و فروش، مباحث‌ مالی‌ و اقتصادی‌ و حقوقی‌ پیوستگی‌ دارد.

از این‌رو تعابیر گوناگونی‌ از آن‌ پدید آمده‌ است.

‌برخی‌ فکر می‌کنند تجارت‌ الکترونیک‌ به‌ معنی‌ انجام‌ امور تجاری‌ بدون‌ استفاده‌ از اسناد و مدارک‌ کاغذی‌ است.

برخی‌ دیگر تبلیغات‌ بر روی‌ اینترنت‌ و حتی‌ خود اینترنت‌ را مترادف‌ با تجارت‌ الکترونیک‌ می‌دانند.

برخی‌ دیگر تصور می‌کنند تجارت‌ الکترونیک‌ یعنی‌ سفارش‌ دادن‌ کالاها و خدمات‌ و خرید آنها به‌وسیله‌ رایانه.

همه‌ دیدگاههای‌ بالا بخشی‌ از مفهوم‌ تجارت‌ الکترونیک‌ را پوشش‌ می‌دهند اما کامل‌ نیستند.

تعاریف‌ تجارت‌ الکترونیک‌

‌سازمانها و موسسات‌ علمی‌ و تحقیقاتی‌ و مراکز تجاری‌ معتبر جهانی‌ و پژوهشگران‌ فعال‌ در زمینه‌ تجارت‌ الکترونیک‌ چندین‌ تعریف‌ از تجارت‌ الکترونیک‌ ارائه‌ کرده‌اند:

تعریف‌ لینچ‌ و لیندکوئیست: <تجارت‌ الکترونیک‌="" به‌="" معنای‌="" مبادله‌="" محصولات‌="" و="" خدمات‌="" درمقابل‌="" پول‌="" با="" استفاده‌="" از="" تواناییهای‌="" اینترنت‌="" است="">.[1]

کالاکوتا و وینسون‌ دو پژوهشگر مشهور تجارت‌ الکترونیک‌ در کتاب‌ خود به‌ نام‌ <مرزهای‌ تجارت‌="" الکترونیک=""> آن‌ را این‌طور تعریف‌ می‌کنند: <تجارت‌ الکترونیک‌="" واژه‌="" معادلی‌="" است‌="" برای‌="" خریدوفروش‌="" محصولات،="" خدمات‌="" و="" اطلاعات‌="" به‌وسیله‌="" زیرساختارهای‌="" شبکه‌ای="">.[2]

گروه‌ کاری‌ فناوری‌ زیرساختارهای‌ اطلاعاتی‌ و کاربرد آن‌ (1(IITA)( یک‌ تعریف‌ کارکردی‌ از تجارت‌ الکترونیک‌ ارائه‌ می‌کند: <تجارت‌ الکترونیک‌="" ارتباطات،="" مدیریت‌="" داده‌ها="" و="" خدمات‌="" ایمنی‌="" را="" یکپارچه‌="" می‌سازد="" تا="" کاربران‌="" تجاری‌="" در="" سازمانهای‌="" گوناگون‌="" بتوانند="" به‌="" صورت‌="" خودکار="" اطلاعات‌="" را="" مبادله‌="" کند="">.[3]

ولادیمیر زواس‌ در مقاله‌ خود به‌نام‌ <ساختار و="" آثار="" کلان‌="" تجارت‌="" الکترونیک=""> بیان‌ می‌دارد: <تجارت‌ الکترونیک‌="" به‌="" معنی‌="" سهیم‌="" شدن‌="" در="" اطلاعات،="" حفظ‌="" ارتباطات‌="" تجاری‌="" و="" هدایت‌="" مبادلات‌="" بازرگانی‌="" به‌وسیله‌="" شبکه‌های‌="" ارتباطی‌="" است="">.[4]

باتوجه‌ به‌ تعاریف‌ فوق‌ شاید بتوان‌ تجارت‌ الکترونیک‌ را این‌طور تعریف‌ کرد که: <تجارت‌ الکترونیک‌="" به‌="" معنی‌="" اطلاع‌رسانی،="" تبلیغات‌="" و="" خریدوفروش‌="" کالاها="" و="" خدمات‌="" و="" حفظ‌="" و="" برقراری‌="" روابط‌="" تجاری‌="" ازطریق‌="" سیستم‌های‌="" مخابراتی‌="" و="" ابزارهای‌="" پردازش‌="" داده‌ها="" است="">.

‌ویژگی‌ اصلی‌ همه‌ این‌ فعالیتها تسهیل‌ فرایندهای‌ تجاری، حذف‌ فرایندهای‌ غیرضروری‌ در انجام‌ امور بازرگانی‌ و کاهش‌ هزینه‌ها ازطریق‌ بهبود و افزایش‌ هماهنگی، کاهش‌ هزینه‌های‌ اداری‌ به‌ویژه‌ هزینه‌ مکاتبات‌ و کاغذبازی‌ و بهبود دسترسی‌ به‌ بازار و افزایش‌ تنوع‌ برای‌ مشتریان‌ به‌ معنای‌ عام‌ است.

‌مهمترین‌ ویژگی‌ تجارت‌ الکترونیک‌ از دیدگاه‌ بازاریابی، برقراری‌ ارتباط‌ سازمان‌ یا فرد با کل‌ مخاطبان‌ و سازگار ساختن‌ محصولات‌ و خدمات‌ با نیازهای‌ فرد - فرد آنهاست.

برآیند این‌ عمل‌ رقابت‌ شدید، تنوع‌ عرضه‌کنندگان‌ و محصولات‌ و خدمات‌ آنها و درنتیجه‌ کاهش‌ هزینه‌ها و افزایش‌ رضایتمندی‌ مشتریان‌ است.

‌نکته‌ مهمی‌ که‌ باید به‌ آن‌ توجه‌ داشت‌ این‌ است‌ که‌ موضوع‌ تجارت‌ الکترونیک، موضوع‌ فناوری‌ و دانش‌ فنی‌ نیست.

در بحث‌ تجارت‌ الکترونیک‌ بیشتر هدف‌ شناخت‌ الگوهای‌ جدید تجارت‌ و ارتباطات‌ موجود در محیط‌ الکترونیکی‌ است.

همچنین‌ باید توجه‌ داشت‌ که‌ تجارت‌ الکترونیک‌ مجموعه‌ای‌ است‌ از فناوریهای‌ مخابراتی، پردازش‌ و ذخیره‌ داده‌ها در ارتباط‌ با بازارها، سازمانها، مشتریان، واسطه‌ها و سیستم‌های‌ پرداخت‌ الکترونیکی.

پیدایش‌ تجارت‌ الکترونیک‌

‌تجارت‌ الکترونیک‌ به‌ شیوه‌ امروزی‌ در دهه‌ 1960 برمبنای‌ (2EDI( شکل‌ گرفت.

درواقع‌ مبادله‌ الکترونیک‌ داده‌ها را می‌توان‌ پدر تجارت‌ الکترونیک‌ امروزی‌ به‌حساب‌ آورد.

با گذشت‌ زمان‌ و پدیدآمدن‌ ابزارهای‌ ذخیره‌ و بازاریابی‌ و پردازش‌ داده‌ها و دسترسی‌ عامه‌ مردم‌ و سازمانها و همچنین‌ پیشرفت‌ فناوریهای‌ مخابراتی‌ و شبکه‌های‌ رایانه‌ای‌ گسترده، فرصتی‌ پدید آمد که‌ بازیگران‌ صحنه‌ تجارت‌ آن‌ را بسیار سودمند یافتند.

‌<...

تجارت‌="" الکترونیک‌="" نیم‌="" قرن‌="" پیش‌="" درberlin="" airlift="" ریشه‌="" گرفت.="" این‌="" فعالیت‌="" به‌="" مبادله‌="" الکترونیک‌="" داده‌ها="" بدل‌="" گردید="" یعنی‌="" تبادل‌="" اسناد="" استاندارد="" شده‌="" الکترونیکی‌="" مربوط‌="" به‌="" مبادلات‌="" از="" یک‌="" رایانه‌="" به‌="" رایانه‌="" دیگر.="" اگرچه،="" آنچه‌="" هم‌اکنون‌="" می‌توان‌="" نام‌="" تجارت‌="" الکترونیک‌="" سنتی‌="" بر="" آن‌="" نهاد="" تنها="" به‌edi="" محدود="" نمی‌شده‌="" است‌="" و="" دامنه‌="" گسترده‌ای‌="" از="" شکلهای‌="" گوناگون‌="" پیام،="" رمزینه‌(barcode)="" و="" پرونده‌ها="" را="" در="" حاشیه‌="" ارسال‌="" رایانه‌ای‌="" اسناد،="" دربرمی‌گیرد.[5]="">

‌طی‌ بیست‌ سال‌ گذشته‌ یکی‌ از روندهای‌ عمده‌ در گسترش‌ تجارت‌ الکترونیک، کاهش‌ چشمگیر قیمت‌ سخت‌افزارهای‌ رایانه‌ای‌ و مهمتر از آن‌ ایجاد استانداردهای‌ جهانی‌ برای‌ توسعه‌ سخت‌افزارها بوده‌ است.

چنین‌ فرایندی‌ را استانداردسازی‌ یکپارچه‌ سیستم‌های‌ باز می‌نامند.

درمورد نرم‌افزارها نیز چنین‌ روندی‌ وجود داشته‌ است‌ اما استانداردهای‌ نرم‌افزاری‌ هنوز به‌ اندازه‌ استانداردهای‌ سخت‌افزاری‌ یکپارچه‌ و سازگار نیستند.

‌روند بعدی‌ پس‌ از یکپارچه‌سازی‌ و استانداردکردن، پدیدآمدن‌ امکانات‌ شبکه‌ای‌ و توانایی‌ ارتباط‌ میان‌ سیستم‌های‌ گوناگون‌ رایانه‌ای‌ بوده‌ است.

شبکه‌های‌ ارتباطی‌ به‌ این‌ ترتیب‌ مهمترین‌ نقش‌ را در اطلاع‌رسانی‌ و سهیم‌ شدن‌ در اطلاعات‌ بازی‌ کرده‌اند.[6]

‌مهمترین‌ این‌ شبکه‌ها در دهه‌ 1960 جهت‌ انجام‌ همکاریهای‌ تحقیقاتی‌ میان‌ واحدهای‌ نظامی‌ گوناگون‌ در وزارت‌ دفاع‌ آمریکا شکل‌ گرفت.

این‌ شبکه‌ که‌ <آرپانت>(3) نام‌ داشت‌ مبنای‌ اولیه‌ اینترنت‌ امروزی‌ به‌شمار می‌رود.

‌امروزه‌ به‌ لطف‌ کاهش‌ چشمگیر قیمت‌ سخت‌افزارها و انعطاف‌پذیری‌ و سازگاری‌ استانداردهای‌ نرم‌افزاری، امکان‌ مبادله‌ اطلاعات‌ در سطح‌ جهان‌ با هزینه‌های‌ اندک‌ برای‌ عامه‌ مردم‌ فراهم‌ شده‌ است.

مبنای‌ اصلی‌ و بنیادی‌ تجارت‌ الکترونیک‌ دسترسی‌ سریع، ارزان‌ و آسان‌ به‌ اطلاعات‌ است.

چارچوب‌ نظری‌

‌چارچوب‌ تجارت‌ الکترونیک‌ از سه‌ سطح‌ عالی‌ تشکیل‌ شده‌ است:

1 - زیرساختار: سخت‌افزار، نرم‌افزار، پایگاههای‌ داده‌ای‌ و ارتباطاتی‌ را شامل‌ می‌شود که‌ برای‌ انجام‌ وظیفه‌ در قالب‌ خدمات‌WWW بر روی‌ اینترنت‌ یا پشتیبانی‌EDI و سایر اشکال‌ پیام‌گذاری‌ و پیام‌گیری‌ بر روی‌ اینترنت‌ یا سایر شبکه‌های‌ ایجاد ارزش‌افزوده‌ (4) به‌کار می‌روند.

2 - خدمات: پیام‌گذاری‌ و پیام‌گیری‌ و دامنه‌ گسترده‌ای‌ از خدمات‌ که‌ توانایی‌ پیداکردن‌ و ارائه‌ اطلاعات‌ (در صورت‌ نیاز در قالب‌ تجاری‌ آن) را فراهم‌ می‌آورند و شامل‌ جستجو برای‌ شرکای‌ تجاری‌ بالقوه‌ و همچنین‌ مذاکره‌ و توافق‌ درمورد مبادلات‌ تجاری‌ هستند.

3 - محصولات‌ و ساختارهای‌ تجارت‌ الکترونیک: پیش‌بینی‌ و تدارک‌ مستقیم‌ کالاها و خدمات‌ تجاری‌ وابسته‌ به‌ اطلاعات‌ برای‌ مشتریان‌ و شرکای‌ تجاری، همکاری‌ و سهیم‌ شدن‌ در اطلاعات‌ داخل‌ و خارج‌ سازمان‌ و سازماندهی‌ محیط‌ بازاری‌ الکترونیکی‌ و زنجیره‌ تهیه‌ و پشتیبانی.[7]
‌در این‌ چارچوب، تجارت‌ الکترونیک‌ و نتایج‌ حاصل‌ از آن‌ سه‌ زمینه‌ را پوشش‌ می‌دهند:

امور بازرگانی‌ با گرایش‌ به‌ مصرف‌کننده‌ نهایی;
تجارت‌ میان‌ شرکتها یا فعالیتهای‌ بازرگانی‌ عمده;
امور تجاری‌ درون‌ سازمانها.

‌ ‌مهمترین‌ و بازارگراترین‌ کاربردهای‌ عملی‌ تجارت‌ الکترونیک‌ بخش‌ مصرف‌کننده‌گرای‌ آن‌ است.

این‌ کاربردها شامل‌ خرید از راه‌دور، عملیات‌ بانکی، دلالی‌ سهام، تبلیغات‌ مستقیم‌ می‌شوند.

به‌هرحال‌ همان‌طور که‌ انتظار می‌رفت‌ پتانسیل‌ عظیم‌ این‌ بخش‌ بیشتر انگیزه‌های‌ مرتبط‌ با تجارت‌ الکترونیک‌ را به‌ خود جلب‌ می‌کند.

‌ ‌در بخش‌ امور تجاری‌ و فعالیتهای‌ میان‌ تهیه‌کنندگان‌ مواداولیه‌ و مصرف‌کنندگان، ارتباطاتی‌ که‌ به‌وسیله‌EDI برقرار می‌شوند بهترین‌ گروه‌ کاربردهای‌ تجارت‌ الکترونیک‌ هستند.

سریع‌الرشدترین‌ زمینه‌ در این‌ سطح‌ از تجارت‌ الکترونیک، همکاری‌ و سهیم‌ شدن‌ در اطلاعات‌ به‌وسیله‌ اینترانت‌ها و اکسترانت‌ها است.

شبکه‌های‌ اینترانت‌ از گشایش‌ پایگاههای‌ داده‌ای‌ و انبارهای‌ داده‌ای‌ در داخل‌ شرکت، نشر و گسترش‌ اطلاعات‌ در قالب‌ صفحه‌های‌ وب‌ و همکاری‌ گروه‌ گرایانه‌ و مستقل‌ از موقعیت‌ جغرافیایی، در محدوده‌ مرزهای‌ اطلاعاتی‌ شرکت‌ را پشتیبانی‌ می‌کنند.

‌ ‌در قلب‌ چارچوب‌ تجارت‌ الکترونیک‌ محیطهای‌ بازاری‌ الکترونیکی‌ و سلسله‌ مراتب‌ الکترونیکی‌ وجود دارند که‌ ارتباطات‌ بازرگانی‌ و مبادلات‌ میان‌ شرکتها را تسهیل‌ می‌کنند.

محیطهای‌ بازاری‌ الکترونیکی‌ به‌منظور تسهیل‌ مبادلات‌ از طریق‌ شبکه‌های‌ ارتباطی‌ میان‌ خریداران‌ و تهیه‌کنندگان‌ متعدد پدید آمده‌اند.

‌ ‌سلسله‌ مراتب‌ الکترونیک، ارتباطات‌ طولانی‌ مدت‌ تهیه‌کنندگان‌ - مصرف‌کنندگان‌ بین‌ شرکتها هستند که‌ به‌وسیله‌ شبکه‌های‌ ارتباطی‌ حفظ‌ شده‌ و بیشتر به‌وسیله‌ مدیران‌ هماهنگ‌ می‌شوند تا به‌وسیله‌ نیروهای‌ بازار.

شکل‌گیری‌ سلسله‌ مراتب‌ الکترونیکی‌ میان‌ سازمانها به‌واسطه‌ باب‌ شدن‌ زنجیره‌های‌ ارزشی‌ یکپارچه‌ و پیشرفت‌ تولید به‌ موقع‌JIT) ) بوده‌ و با نیروی‌ سفارشهای‌ مشتریان، پشتیبانی‌ می‌شود.

زنجیره‌های‌ ارزشی‌ شرکای‌ تجاری‌ تاحد قابل‌ توجهی‌ به‌وسیله‌ کاربرد سیستم‌های‌ اطلاعاتی‌ و شبکه‌های‌ مخابراتی‌ یکپارچه‌ شده‌اند.

‌ ‌آینده‌نگری‌ در تعیین‌ سطوح‌ موجودی‌ انبارها ازطریق‌ (مدیریت) زنجیره‌ ارزشی‌ در به‌ حداقل‌ رساندن‌ موجودی‌ انبارها و کاهش‌ سرمایه‌ در گردش‌ کمک‌ می‌کند.

این‌ شکل‌ از عملیات، محدودیتهای‌ شدیدی‌ را بر هماهنگی‌ درون‌ و میان‌ سازمانی‌ تحمیل‌ می‌کند و انتظار بر این‌ است‌ که‌ اینترانتها، اکسترانتها و درکل‌ اینترنت‌ نقش‌ مهمی‌ در آن‌ بازی‌ کنند.

در حقیقت‌ تکیه‌ هر سه‌ زمینه‌ تجارت‌ الکترونیک‌ بر بسته‌های‌ فناوری‌ یکسان‌ برای‌ یکپارچه‌شدن، حیاتی‌ است.

ازطریق‌ ایجاد ارتباط‌ ایمن‌ میان‌ شبکه‌های‌ فرعی‌ و شبکه‌های‌ شرکای‌ تجاری‌ در یک‌ اکسترانت، که‌ تکیه‌ بر توانایی‌ ارتباطات‌ اینترنتی‌ و نرم‌افزارهای‌ آن‌ دارند، سازمان‌ و شرکای‌ تجاری‌ سهیم، می‌توانند گسترش‌ و توسعه‌ محصول، تولید و توزیع‌ یا تحویل‌ را هماهنگ‌ سازند.[8] ‌ ‌ازسوی‌ دیگر این‌ نوع‌ عملیات‌ و سهیم‌ شدن‌ در اطلاعات‌ منجربه‌ رقابت‌ بسیار شدید در بازار می‌شود.

سازمانها در این‌ بازار دیگر نمی‌توانند با روشهای‌ سنتی‌ مدیریت‌ موفق‌ باشند.

نتیجه‌ پیدایش‌ سازمانهای‌ مسطح، ساختار سازمانی‌ مجازی، کار از راه‌دور، تیمهای‌ کاری‌ گسترده‌ در تمام‌ نقاط‌ دنیا، و استفاده‌ از منابع‌ خارج‌ سازمان‌OUTSOURCING) ) برای‌ تامین‌ تقاضاها خواهدبود.

این‌ نتایج‌ در بخش‌ آثار و برآیندهای‌ تجارت‌ الکترونیک‌ بررسی‌ خواهندشد.

فناوریهای‌ پشتیبانی‌کننده‌ ‌ ‌تقسیم‌بندیهای‌ متفاوتی‌ از فناوریهای‌ پشتیبانی‌کننده‌ تجارت‌ الکترونیک‌ وجود دارد.

برخی‌ از مراجع‌ علمی‌ و تحقیقاتی‌ اینترنت‌ و زیرمجموعه‌های‌ آن‌ مثل‌ اکسترانتها و اینترانتها را فناوری‌ اصلی‌ تجارت‌ الکترونیک‌ می‌دانند.

برخی‌ دیگر نیز تقسیم‌بندی‌ خود را بسیار گسترده‌اند تا جایی‌ که‌ رمزینه‌ و نمابر را نیز در چارچوب‌ ابزارهای‌ تجارت‌ الکترونیک‌ گنجانیده‌اند.

هریک‌ از این‌ تقسیم‌بندیها نیز توجیه‌ منطقی‌ خود را دارا هستند.

یکی‌ از معتبرترین‌ مراکز تحقیقاتی‌ درمورد تجارت‌ الکترونیک‌ است.

این‌ مرکز فناوریهای‌ پشتیبانی‌کننده‌ تجارت‌ الکترونیک‌ را به‌ دو گروه‌ تقسیم‌ کرده‌ است: 1 - گروه‌ فناوریها و ابزارهای‌ ارتباطی‌ و مخابراتی‌ و 2 - فناوریها و ابزارهای‌ پشتیبانی‌کننده‌ تجارت‌ الکترونیک.

مبنای‌ این‌ مقاله‌ این‌ تقسیم‌بندی‌ است.

فناوریهای‌ مخابراتی‌ و ارتباطی‌ ‌ ‌گروه‌ فناوریهای‌ مخابراتی‌ و ارتباطی‌ پشتیبانی‌کننده‌ اینترنت‌ شامل‌ ابزارها و امکانات‌ ارتباطی‌ می‌شوند که‌ داده‌ها به‌وسیله‌ آنها میان‌ کاربران‌ منتقل‌ می‌شوند.

این‌ گروه‌ شامل‌ موارد زیر می‌شوند: شبکه‌های‌ پست‌ و تلگراف‌ و تلفن‌PPTS شبکه‌های‌ ارزش‌افزوده‌ و خدمات‌ داده‌ای‌VALUE ADDED N=VADS) ) خطوط‌ ارتباطی‌ یکپارچه‌ خدمات‌ دیجیتال‌INTEGRATED SERVICE DIGITAL = ) ISDN NETWORK) استاندارد ارتباطی‌ 400X.

شبکه‌ اینترنت‌ ‌ ‌PPT به‌طور سنتی‌ به‌ شبکه‌های‌ پست‌ و تلگراف‌ و تلفن‌ گفته‌ می‌شده‌ است‌ اما امروزه‌ به‌ ارائه‌دهندگان‌ ملی‌ خدمات‌ مخابراتی‌ اشاره‌ دارد.

در سطح‌ جهانی‌ اتحادیه‌ بین‌المللی‌ مخابرات(5) به‌عنوان‌ عامل‌ هماهنگ‌کننده‌ عمل‌ کرده‌ و گسترش‌ و به‌کارگیری‌ پروتکلهای(6) انتقال‌ اطلاعات‌ را هدایت‌ می‌کند.

یکی‌ از زیرمجموعه‌های‌ سازمان‌ ملل‌ به‌ نام‌ITU-T به‌عنوان‌ عامل‌ استانداردکننده‌ عمل‌ کرده‌ و مسئولیت‌ ارتباطات‌ نوع‌V (ارتباطات‌ عمومی‌ رایج‌ درشبکه‌ تلفن) ارتباطات‌ نوع‌ X (ارتباطات‌ برای‌انتقال‌داده‌ازطریق‌شبکه‌های‌خاص)وارتباطات‌ نوع‌I (ارتباطات‌ انجام‌ شده‌ به‌وسیله‌ (ISDN را داراست.

‌ ‌شبکه‌های‌ ارزش‌افزوده‌ و خدمات‌ داده‌ای: این‌ شبکه‌ها به‌طور گسترده‌ برای‌ ارتباطات‌ عمومی‌ ازطریق‌EDI مورداستفاده‌ هستند.

این‌ شبکه‌ به‌وسیله‌ عامل‌ ثالث‌ اداره‌کننده، راه‌اندازی‌ می‌شوند.

خدمات‌ ذخیره‌ و بازیابی‌ اطلاعات‌ را ارائه‌ می‌کنند.

مزایای‌ عمومی‌ این‌ شبکه‌ها شامل‌ ارائه‌ خدمات‌ سایر سرویسهای‌ اطلاعاتی‌ مثل‌ 7)BBS)، پست‌ الکترونیک، ایمنی‌ بالا، خدمات‌ آموزشی‌ و مشاوره‌ای، امکان‌ ردیابی‌ و دریافت‌ پیام‌ و پشتیبانی‌ بیشتر پروتکلهای‌ انتقال‌ اطلاعات‌ می‌شود.

شرکتهای‌ بزرگ‌ این‌ انتخاب‌ را دارند که‌ شبکه‌های‌ خاص‌ خودشان‌ را برای‌ انتقال‌ داده‌ها نصب‌ و راه‌اندازی‌ کنند.

این‌ شبکه‌ها توسط‌ شرکتها و برای‌ استفاده‌ از سیستم‌ داخلی‌ خود آنها اداره‌ می‌شوند اما می‌توانند به‌وسیله‌ خطوط‌ اجاره‌ای‌(LEASED LINE) و یا حتی‌ از طریق‌ شبکه‌های‌ عمومی‌ به‌ دیگر سایتها متصل‌ شوند.

‌ ‌خطوطISDN :شبکه‌ یکپارچه‌ خدمات‌ دیجیتال‌ نوعی‌ از شبکه‌های‌ عمومی‌ است‌ که‌ برای‌ اداره‌کردن‌ انتقال‌ صدا و داده‌ ازطریق‌ یک‌ ارتباط‌ منحصربه‌ فرد طراحی‌ گردیده‌ است.

این‌ شبکه‌ ارتباط‌ نقطه-به-نقطه‌(END-TO-END) ازطریق‌ خط‌ دیجیتال‌ را فراهم‌ می‌کند.

و از یک‌ مجموعه‌ مجزا از استانداردهای‌ واسطه‌ برای‌ سازگاری‌ با خدمات‌ گوناگون‌ موجود برای‌ انتقال‌ استفاده‌ می‌نماید.

واژه‌ISDN هم‌ شبکه‌ها و هم‌ استانداردهای‌ مورداستفاده‌ برای‌ انتقال‌ را پوشش‌ می‌دهد.

بر این‌ اساس،ISDN امکان‌ انتقال‌ همزمان‌ صدا، تصویر،EDI و فکس‌ را فراهم‌ می‌کند.

دو نوع‌ ارتباط‌ در شبکه‌های‌ ISDN وجود دارد.

نوع‌ اولیه‌ انتقال‌ داده‌ با سرعت‌ 64 کیلوبایت‌ برثانیه‌ در یک‌ کانال‌ دیجیتال‌ را پشتیبانی‌ می‌کند.

نوع‌ دوم‌ ارتباط، 24 کانال‌ 64 کیلوبایتی‌ را بر روی‌ یک‌ خط‌ اداره‌ می‌کند.

‌ ‌استاندارد X.400: این‌ استاندارد یک‌ استاندارد بین‌المللی‌ است‌ که‌ به‌عنوان‌ یک‌ سیستم‌ اداره‌ پیام‌(MESSAGE HNADING SYSTEM=MHSS) گسترش‌ یافت‌ اولین‌ نسخه‌ 400X.

در سال‌ 84 برای‌ خدمت‌ پست‌ الکترونیک‌ برپایه‌ ارسال‌ متن‌ میان‌ اشخاص‌ تعریف‌ شد.

برای‌ هر کاربر یک‌ صندوق‌ پستی‌ الکترونیکی‌ تعریف‌ شده‌ و هر کاربر عامل‌ 400X.

خاص‌ خودش‌ را دارا بود.

پیامها میان‌ کاربران‌ و ازطریق‌ عامل‌ انتقال‌ پیام(8) منتقل‌ می‌شد.

نسخه‌ کاملتر 400X.

در سال‌ 1988 ارائه‌ شد که‌ 435X.

نام‌ دارد و با نام‌PEDI شناخته‌ می‌شود.

این‌ استاندارد جدید ویژگیهای‌ پوشش‌دهنده‌ هویت‌ افراد، یکپارچگی‌ داده‌ها را دربردارد.

این‌ استاندارد علاوه‌ بر پست‌ الکترونیک‌ می‌تواند برای‌ انتقال‌ سایر انواع‌ داده‌های‌ ساخته‌ شده‌ مورداستفاده‌ قرار گیرد.

‌ ‌اینترنت: اینترنت‌ بدون‌ حرف‌I بزرگ‌ (یعنی‌internet) به‌ هر شبکه‌ رایانه‌ای‌ گفته‌ می‌شود که‌ به‌ صورت‌ متقابل‌(INTERACTIVE) به‌وسیله‌ مسیریابهاROUTERS) ) ابزارهای‌ شبکه‌ و یا رایانه‌های‌ میزبان‌(HOST COMPUTERS) به‌ هم‌ متصل‌ شده‌اند و بسته‌های‌ اطلاعات‌ را منتقل‌ می‌کنند.

‌ ‌اینترنت‌باحرف‌I بزرگ‌ (یعنی‌(Internet بزرگترین‌ نمونه‌ یک‌INTERNET است.

این‌ شبکه‌ پروتکلهای‌ متعددی‌ را مثل‌ پروتکل‌ انتقال‌ پرونده، پروتکلهای‌ متعدد پست‌ الکترونیک‌ و...

را پشتیبانی‌ می‌کند.[9] ‌ ‌پروتکل‌ اصلی‌ انتقال‌ اطلاعات‌ بر روی‌ شبکه‌INTERNET پروتکل‌9)TCP/IP ) است.

پیدایش‌ و پیشرفت‌ اینترنت‌ ‌ ‌اینترنت‌ در اواخر دهه‌ 1960 در وزارت‌ دفاع‌ آمریکا شکل‌ گرفت.

در آن‌ زمان‌ وزارت‌ دفاع‌ ایالات‌ متحده‌ آژانس‌ پروژه‌های‌ پژوهشی‌ پیشرفته‌ را شکل‌ داد که‌ نهادی‌ بود برای‌ گسترش‌ فناوریهای‌ اطلاعاتی‌ این‌ شبکه‌ARPANET نام‌ گرفت.

آرپانت‌ اولیه‌ دربردارنده‌ مراکز پژوهشی‌ و نهادهای‌ نظامی‌ بود که‌ رایانه‌های‌ آنها به‌وسیله‌ خطوط‌ تلفن‌ به‌هم‌ متصل‌ بودند.

هدف‌ اصلی‌ از راه‌اندازی‌ یک‌ چنین‌ مرکزی، ایجاد یک‌ سیستم‌ غیرمتمرکز برای‌ ارتباطات‌ پژوهشی‌ بود به‌طوری‌ که‌ حتی‌ در شرایط‌ اضطراری‌ درصورتی‌ که‌ هر بخش‌ از شبکه‌ به‌ هر دلیلی‌ از کار می‌افتاد سایر اجزاء شبکه‌ به‌ فعالیت‌ خود ادامه‌ می‌دادند.

‌ ‌در سال‌ 1971 آرپانت‌ با تعداد اندکی‌ رایانه‌ فعالیت‌ خود را شروع‌ کرد.

در سال‌ 1984 تعداد رایانه‌ها به‌ بیش‌ از 100 عدد رسید.

پژوهشگرانی‌ که‌ با آرپانت‌ کار می‌کردند به‌ شبکه‌های‌ رایانه‌ای، سرعت‌ بالاتر برای‌ تحقیقات‌ روی‌ آوردند.

در سال‌ 1986 موسسه‌ ملی‌ علوم‌ آمریکا شبکه‌NSFNET را برای‌ ارائه‌ ارتباطات‌ شبکه‌ای‌ به‌ مراکز تحقیقاتی‌ بیشتر و گسترش‌ شبکه‌ بین‌المللی‌ تاسیس‌ کرد.

در سال‌ 1987 شبکه‌ بین‌المللی‌ اینترنت‌ مشتمل‌ بر بیش‌ از 10000 دستگاه‌ رایانه‌ گردید.

تعداد رایانه‌ها تا سال‌ 1989 به‌ 100000 رسید.

در سال‌ 1990 آرپانت‌ به‌ فعالیت‌ خود خاتمه‌ داد اما اینترنت‌ رشد کرد و در سال‌ 1992 به‌ یک‌ میلیون‌ و در سال‌ 1993 به‌ دو میلیون‌ رایانه‌ مجهز گردید.[10] ‌ ‌آمارهای‌ موجود نشان‌ می‌دهند که‌ هم‌اکنون‌ چیزی‌ بیش‌ از 25 میلیون‌ رایانه‌ مستقیماً‌ به‌ اینترنت‌ متصل‌ هستند و تعداد کاربران‌ آن‌ به‌ حدود 500 میلیون‌ نفر رسیده‌است.(10) ‌ ‌هدایت‌ و پیشبرد اینترنت‌ و گسترش‌ آن‌ به‌وسیله‌ هیئت‌ فعالیتهای‌ اینترنت‌ انجام‌ می‌شود.

هیئت‌ معماری‌ اینترنت‌ در سال‌ 83 برای‌ هدایت‌ تحول‌ حتی‌ پروتکل‌TCP/IP و ارائه‌ توصیه‌های‌ پژوهشی‌ به‌ جامعه‌ اینترنت‌ ایجاد شد...

این‌ سازمان‌ هم‌اکنون‌ دو گروه‌ اصلی‌ و چند زیرمجموعه‌ فرعی‌ دارد.

گروه‌ کاری‌ مهندسی‌ اینترنت‌ و گروه‌ کاری‌ پژوهشی‌ اینترنت‌ دو گروه‌ اصلی‌ هستند.

بخش‌ نخست‌ مسئولیت‌ تحول‌ و پیشبرد پروتکل‌ TCP/IP و استانداردسازی‌ آن‌ با توافق‌ هیئت‌ معماری‌ و یکپارچه‌سازی‌ سایر پروتکلها درقالب‌ عملیات‌ اینترنتی‌ را به‌عهده‌ دارد.

گروه‌ کاری‌ پژوهشی‌ اینترنت‌ به‌ سازماندهی‌ و اکتشاف‌ مفاهیم‌ پیشرفته‌ در شبکه‌ تحت‌ هدایت‌ هیئت‌ معماری‌ و با پشتیبانی‌ سازمانهای‌ دولتی‌ گوناگون‌ ادامه‌ می‌دهد.

یک‌ اداره‌ منشی‌گری‌ نیز برای‌ مدیریت‌ عملکرد روزانه‌ هیئت‌ معماری‌ و گروه‌ کاری‌ مهندسی‌ اینترنت‌ ایجاد شده‌ است.

گروه‌ کاری‌ مهندسی‌ در سال‌ سه‌ بار رسماً‌ با 50 گروه‌ کاری‌ خود دیدار می‌کند.

ثبت‌ آدرسهای‌ اینترنت‌ به‌وسیله‌ سازمان‌ اختصاص‌ شماره‌های‌ اینترنت‌ انجام‌ می‌شود که‌ بخشی‌ از مسئولیتهای‌ خود را درمورد ثبت‌ آدرسهای‌ اینترنتی‌ تفویض‌ کرده‌ است‌ و به‌عنوان‌ عامل‌ مرکزی‌ برای‌ اطلاعات‌ مربوط‌ به‌ اینترنت‌ فعالیت‌ می‌کند و خدمات‌ مربوط‌ به‌ مرکز اختصاص‌ شبکه‌ و سیستم‌ آدرسهای‌ منحصربه‌ فرد را ارائه‌ می‌کند.

در برخی‌ موارد نیز شعبه‌هایی‌ برای‌ ثبت‌ آدرسها در کشورهای‌ گوناگون‌ دارد.

همچنین‌ اداره‌ ثبت‌ اینترنت‌ خدمات‌ مربوط‌ به‌ مرکز نگهداری‌ سیستم‌ نام‌ آدرسها در فهرست‌ پایگاههای‌ اطلاعاتی‌ را ارائه‌ می‌کند که‌ این‌ نامها به‌ شعبات‌ توزیع‌ شده‌ سرویس‌دهنده‌های‌DNS بر روی‌ اینترنت‌ اشاره‌ دارند.

چگونگی‌ عرضه‌ اطلاعات‌ ‌ ‌در بحث‌ عرضه‌ اطلاعات‌ و دسترسی‌ به‌ آنها بر روی‌ اینترنت‌ باید به‌ چند نکته‌ اشاره‌ شود.

اولین‌ نکته‌ نحوه‌ اتصال‌ به‌ اینترنت‌ است‌ نکته‌ دوم‌ شیوه‌ مشخص‌ شدن‌ اطلاعات‌ بر روی‌ این‌ شبکه‌ یا شیوه‌ آدرس‌دهی‌ اینترنت‌ به‌شمار می‌رود.

نکته‌ دیگر استانداردهای‌ انتقال‌ اطلاعات‌ یا پروتکلها بر روی‌ اینترنت‌ است.

نهایتاً‌ درمورد صفحات‌ وب‌ و چگونگی‌ استفاده‌ از آنها و دریافت‌ اطلاعات‌ محتوی‌ آنها بحث‌ خواهدشد.

سطوح‌ تماس‌ با اینترنت‌ ‌ ‌به‌طورکلی‌ به‌ سه‌ شیوه‌ می‌توان‌ به‌ اینترنت‌ متصل‌ شد: سطح‌ اول: در این‌ شیوه‌ کاربر به‌وسیله‌ یک‌ شبکه‌ فرعی‌ که‌ ارتباطی‌ به‌ شبکه‌ جهانی‌ ندارد به‌ اینترنت‌ متصل‌ می‌شود.

این‌ شبکه‌ ازطریق‌ یک‌ دروازه‌ اجازه‌ تماس‌ با شبکه‌ جهانی‌ را فراهم‌ می‌کند...

در این‌ سطح‌ از ارتباط‌ امکانات‌ کاربر به‌ امکاناتی‌ که‌ شبکه‌ فرعی‌ دراختیارش‌ می‌گذارد محدود می‌شود.

سطح‌ دوم: کاربر به‌وسیله‌ یک‌ مودم‌ و یک‌ خط‌ تلفن‌ و رایانه‌ شخصی‌ خود به‌ شبکه‌ اینترنت‌ متصل‌ می‌شود...

در این‌ حالت‌ رایانه‌ کاربر به‌وسیله‌ یک‌ نرم‌افزار مناسب، مودم‌ و خط‌ تلفن‌ به‌ یک‌ ارائه‌دهنده‌ خدمات‌ اینترنتی‌ متصل‌ شده‌ و رایانه‌ کاربر مثل‌ یک‌ رایانه‌ که‌ مستقیماً‌ به‌ یک‌ رایانه‌ بزرگ‌ متصل‌ است‌ عمل‌ می‌کند.

دراین‌ حالت‌ کاربر دستورات‌ را بر روی‌ رایانه‌ خود تایپ‌ می‌کند اما این‌ فرامین‌ بر روی‌ رایانه‌ میزبان‌ سرویس‌دهنده‌ اجرا می‌شوند.

سطح‌ سوم: در این‌ سطح‌ کاربر ارتباط‌ مستقیم‌ با اینترنت‌ دارد.

این‌ سطح‌ عالی‌ترین‌ و گران‌قیمت‌ترین‌ سطح‌ ارتباط‌ است.

در این‌ سطح‌ فرد به‌ صورت‌ مستقیم‌ و ازطریق‌ خطوط‌ پرسرعت‌ (یا ماهواره) و ظرفیت‌ ارتباطی‌ اختصاصی‌ به‌ صورت‌ 24ساعته‌ با اینترنت‌ در تماس‌ است.

این‌ سطح‌ ارتباط‌ عالی‌ درصورتی‌ مفید است‌ که‌ برای‌ یک‌ رایانه‌ اصلی‌ یا یک‌ سایت‌ رایانه‌ای‌ با صدها کاربر به‌ کار رود.

اخیراً‌ روشهایی‌ برای‌ استفاده‌ از ارتباطات‌ در سطح‌ سوم‌ در ساعات‌ موردنیاز (و نه‌ 24ساعته) ابداع‌ شده‌ است‌ که‌ هزینه‌ کمتری‌ دربردارد.[11] آدرسهای‌ اینترنت‌ ‌ ‌به‌ هر رایانه‌ای‌ که‌ مستقیماً‌ به‌ اینترنت‌ متصل‌ است‌ یک‌ شماره‌ منحصر به‌فرد اختصاص‌ داده‌ می‌شود.

همچنین‌ حتی‌ رایانه‌های‌ شخصی‌ که‌ به‌ صورت‌ موقت‌ به‌ اینترنت‌ متصل‌ می‌شوند نیز یک‌ آدرس‌ پروتکلی‌ اینترنت‌ موقت‌ اختصاص‌ داده‌ می‌شود.

معمولاً‌ آدرسهای‌ اینترنتی‌ شامل‌ چهار عدد هستند که‌ به‌وسیله‌ سه‌ نقطه‌ از هم‌ جدا می‌شوند مثل‌ 23.128.215.125 این‌ اعداد نمایانگر محل‌ و نوع‌ کاربری‌ رایانه‌ هستند.

در این‌ مجموعه‌ آخرین‌ عدد (23) شماره‌ منحصربه‌ فرد رایانه‌ است‌ و شماره‌ ماقبل‌ یعنی‌ 128 نماینده‌ سازمان‌ است.

شبکه‌ رایانه‌ای‌ با عدد 215 و عدد 125 نشان‌دهنده‌ کشوری‌ است‌ که‌ رایانه‌ در آنجا واقع‌ است.

از آنجا که‌ به‌ خاطر سپردن‌ اعداد کار ساده‌ای‌ نیست، به‌ جای‌ این‌ اعداد از اسامی‌ استفاده‌ می‌شود.

بر روی‌ شبکه‌ اینترنت‌ در سایتهای‌ گوناگون‌ یک‌ پایگاه‌ داده‌ای‌ نگهداری‌ می‌شود که‌ کار ترجمه‌ کردن‌ و معادل‌یابی‌ اسامی‌ را براساس‌ این‌ شماره‌ها انجام‌ می‌دهد.

‌از آنجا که‌ هر رایانه‌ای‌ که‌ به‌ شبکه‌ اینترنت‌ متصل‌ است‌ دارای‌ یک‌ آدرس‌ اختصاصی‌ است‌ لذا می‌توان‌ هر پیامی‌ را به‌ هر رایانه‌ در هر نقطه‌ای‌ از جهان‌ ارسال‌ کرد یا با آن‌ ارتباط‌ برقرار کرد.

مشروط‌ بر آنکه‌ رایانه‌ به‌ شبکه‌ اینترنت‌ متصل‌ باشد.[12] اطلاعات‌ در صفحات‌ وب‌ ‌ ‌روشهای‌ متعددی‌ برای‌ ارائه‌ اطلاعات‌ بر روی‌ شبکه‌های‌ رایانه‌ای‌ و به‌ویژه‌ اینترنت‌ وجود دارد اما معمولاً‌ در روی‌ اینترنت‌ اطلاعات‌ درقالب‌ صفحات‌ وب‌ دردسترس‌ ملاقات‌کنندگان‌ قرار می‌گیرند.

پروتکل‌ مبنا برای‌ انتقال‌ صفحات‌ وب‌ بر روی‌ اینترنت‌ پروتکل‌(11)HTTP است.

همچنین‌ بر روی‌ اینترنت‌ خدمات‌ بسیار متنوعی‌ قابل‌ دسترسی‌ هستند.

از مهمترین‌ این‌ خدمات‌ خدمات‌ انتقال‌ پرونده‌ها، پست‌ الکترونیک‌ و مهمترین‌ آنها سرویس‌ تور گسترده‌ جهانی‌ یاWWW است.

غالباً‌ صفحات‌ وب‌ بر روی‌ اینترنت‌ با پشتیبانی‌ این‌ سرویس‌ دردسترس‌ هستند.

‌ ‌پروتکل‌HTTP یا پروتکل‌ انتقال‌ ابرمتن‌ اجازه‌ می‌دهد تا متون‌ محتوی‌ داده‌ها که‌ با زبان‌(HYPERTEXT MARKUP LANGUAGE) HTML نوشته‌ شده‌اند به‌وسیله‌ سرویس‌ WWW به‌ کاربران‌ مختلف‌ منتقل‌ شوند.

البته‌ زبانهای‌ دیگری‌ مثل‌ACTIVE PAGE ASP ) SERVER) نیز برای‌ طراحی‌ صفحات‌ وب‌ مورداستفاده‌ هستند.

‌ ‌تعریف‌ صفحات‌ وب: یک‌ سند بر روی‌ سرویس‌.WWW یک‌ صفحه‌ وب‌ شامل‌ یک‌ پرونده‌HTML همراه‌ با پرونده‌های‌ گرافیکی‌ و برنامه‌های‌ اجرایی‌ داخل‌ آن‌ در یک‌ زیرشاخه‌ بر روی‌ یک‌ ماشین‌ مشخص‌ است.

غالباً‌ یک‌ صفحه‌ اینترنت‌ ارتباطی‌ با سایر صفحه‌ها دارد.[13] ‌ ‌در یک‌ صفحه‌ وب‌ غالباً‌ می‌توان‌ متون، تصاویر نقاشی‌ متحرک، جداول‌ و نمودارها، فیلمهای‌ تبلیغاتی، پیامهای‌ صوتی‌ و اتصال‌ به‌ سایر صفحات‌ وب‌ یا وب‌ سایتهای‌ دیگر را مشاهده‌ کرد.

‌ ‌به‌ لطف‌ فناوری‌ ابرمتن‌(HYPERTEXT) می‌توان‌ از یک‌ صفحه‌ وب‌ که‌ بر روی‌ یک‌ رایانه‌ در نقطه‌ مشخص‌ قرار دارد به‌ اطلاعات‌ صفحات‌ دیگر در مکانهایی‌ بسیار دورتر از عمل‌ واقع‌ شدن‌ رایانه‌ میزبان‌ دسترسی‌ داشت.

این‌ فناوری‌ باعث‌ گردیده‌ است‌ تا دسترسی‌ به‌ اطلاعات‌ برای‌ همه‌ کاربران‌ صرف‌نظر از موقعیت‌ جغرافیایی‌ و آگاهی‌ آنها درمورد موقعیت‌ قرارگرفتن‌ اطلاعات‌ موردنیاز، امکان‌پذیر گردد.

‌ ‌صفحات‌ وب‌ بر روی‌ اینترنت‌ همان‌طور که‌ پیشتر نیز گفته‌ شد، به‌وسیله‌ یک‌ آدرس‌ منحصربه‌ فرد مشخص‌ می‌شوند.

غالباً‌ آدرس‌ موردنظر به‌ شکل‌ زیر: پسوند.

نام‌ سایت/WWW./HTTP: مشخص‌ می‌گردد.http نشان‌دهنده‌ استاندارد مبادله‌ صفحات‌ وب،www نمایانگر سرویس‌ مورداستفاده، نام‌ سایت‌ نشان‌دهنده‌ صاحب‌ یا موسس‌ سایت‌ و پسوند نشان‌دهنده‌ نوع‌ کاربری‌ سایت‌ است.

اینترنت‌ها و اکسترانت‌ها ‌ ‌همراه‌ با گسترش‌ اینترنت، نیاز به‌ کاربردهای‌ مشابه‌ آن‌ برای‌ استفاده‌ در داخل‌ سازمانها و گروههای‌ متوسط‌ و بزرگ‌ پدید آمد.

ایده‌ استفاده‌ از امکاناتی‌ که‌ تکیه‌ بر اینترنت‌ داخلی‌ در سازمانها و گروهها دارند تاحدی‌ به‌ ایده‌ شبکه‌های‌ بسته‌ نزدیک‌ است.

راه‌حل‌ این‌ نیاز یک‌ است‌ که‌ همه‌ به‌جز افراد درون‌ آن‌ یا افراد مرتبط‌ با آن‌ سازمان‌ یا گروه‌ بسته‌ است.

اینترانت‌ یک‌ اینترنت‌ است‌ که‌ تنها برای‌ گروه‌ محدودی‌ از افراد در یک‌ منطقه‌ جغرافیایی‌ محدود قابل‌ دسترسی‌ است.

تعریف‌ اینترنت: شبکه‌ای‌ که‌ برای‌ پردازش‌ اطلاعات‌ در یک‌ شرکت‌ یا سازمان‌ طراحی‌ شده‌ است.

کاربردهای‌ آن‌ شامل‌ توزیع‌ اسناد، توزیع‌ نرم‌افزار، دسترسی‌ به‌ پایگاههای‌ داده‌ای‌ و آموزش‌ می‌شود.

‌ ‌علت‌ نام‌گذاری‌ اینترنت‌ این‌ است‌ که‌ معمولاً‌ اینترانت‌ها برنامه‌هایی‌ را به‌ کار می‌گیرند که‌ مربوط‌ به‌ اینترنت‌ هستند مثل‌ صفحات‌ وب، مرورگرهای‌ وب، سایتهای‌FTP ، پست‌ الکترونیک، گروههای‌ خبری‌ و فهرستهای‌ پستی.

این‌ خدمات‌ تنها برای‌ آنان‌ که‌ درون‌ سیستم‌ هستند قابل‌ دسترسی‌ است.[14] تعریف‌ اکسترانت: یک‌ اکسترانت‌ را می‌توان‌ چیزی‌ بین‌ اینترنت‌ و اینترانت‌ به‌حساب‌ آورد.

اکسترانت‌ یک‌ اینترنت‌ است‌ که‌ دسترسی‌ محدودی‌ برای‌ غیر دارد وبرای‌ این‌ گروه‌ جمع‌آوری‌ و ارائه‌ اطلاعات‌ بر روی‌ اینترانت‌ سازمان‌ را امکان‌پذیر می‌سازد.

‌ ‌با تائید اجازه‌ دسترسی‌ به‌وسیله‌ کلمه‌ عبور برای‌ افراد یا گروههای‌ ازپیش‌ تعیین‌ شده، امکان‌ تغییر درجه‌ دسترسی‌ به‌ اکسترانت‌ امکان‌پذیر می‌شود و امکان‌ کنترل‌ دسترسی‌ به‌ مطالب‌ حساس‌ مثل‌ قیمتهای‌ منطقه‌ای، شرایط‌ انجام‌ امور تجاری، انواع‌ محصولات‌ موجود و غیره‌ فراهم‌ می‌آید.[15] ‌ ‌پنج‌ مورد بالا فناوریهای‌ ارتباطی‌ پشتیبانی‌کننده‌ تجارت‌ الکترونیک‌ به‌شمار می‌روند.

نکته‌ مهمی‌ که‌ باید موردتوجه‌ قرارگیرد این‌ است‌ که: ابزارهای‌ ارتباطی‌ و چه‌ ابزارهای‌ عملیاتی‌ تجارت‌ الکترونیک‌ تنها محدود به‌ موارد معرفی‌ شده‌ در این‌ نوشته‌ نمی‌شوند.

امروزه‌ با پیشرفت‌ تکنولوژی‌ اطلاعات‌ هر روز ابزارهای‌ جدیدی‌ برای‌ تسهیل‌ امور تجاری‌ و بازرگانی‌ پدید می‌آیند.

ابزارهای‌ اجرایی‌ و عملیاتی‌ EDI,EDI ترکیبی،EDI متقابل‌ پست‌ الکترونیک‌ ابزارهای‌ اینترنتی‌ نمابر پیشرفته‌ ابزارهای‌ صوتی‌ پشتیبانی‌ پیوسته‌ درخواست‌ (21)CALS انتقال‌ پرونده‌ها طراحی‌ و تولید به‌ کمک‌ رایانه‌ ابزارهای‌ چندرسانه‌ای‌ تابلوهای‌ اعلان‌ الکترونیکی‌ کنفرانسهای‌ راه‌دور تعیین‌ هویت‌ به‌ صورت‌ خودکار.

مبادله‌ الکترونیک‌ داده‌ها ‌ ‌EDI یا مبادله‌ الکترونیکی‌ داده‌ها یکی‌ از قدیمی‌ترین‌ و بنیادی‌ترین‌ ابزارهای‌ یکپارچه‌سازی‌ فعالیتهای‌ تجاری‌ است.

جالب‌ اینکه‌ به‌ علت‌ ماهیت‌ سازگار و استانداردسازیهای‌ صورت‌ گرفته، این‌ ابزار هنوز هم‌ یکی‌ از مفیدترین‌ و پیشروترین‌ کاربردهای‌ تجارت‌ الکترونیکی‌ امروزی‌ است.

تعریف‌:EDI مبادله‌ الکترونیک‌ داده‌ها یاEDI ، تبادل‌ داده‌های‌ تجاری‌ در یک‌ الگوی‌ استاندارد شده‌ میان‌ رایانه‌هاست.

در تبادل‌ الکترونیکی‌ داده‌ها، اطلاعات‌ بر اساس‌ یک‌ الگوی‌ مشخص‌ که‌ به‌وسیله‌ طرفین‌ مبادله‌کننده‌ مشخص‌ شده‌ است‌ سازمانی‌ می‌شوند به‌طوری‌ که‌ اجازه‌ می‌دهند رایانه‌ها بدون‌ دخالت‌ مبادله‌ را صورت‌ دهند و نیازمند هیچ‌گونه‌ دخالت‌ عامل‌ انسانی‌ یا ورود مجدد اطلاعات‌ در دو سر مسیر نیستند.

اطلاعاتی‌ که‌ در یک‌ مجموعه‌ مبادله‌ الکترونیک‌ وجود دارند در بیشتر موارد مثل‌ اسناد چاپی‌ متعارف‌ هستند.[16] ‌ ‌دو دلیل‌ عمده‌ برای‌ به‌کارگیری‌EDI وجود دارد: کاهش‌ مبادلات‌ کاغذی; کاهش‌ ورود مجدد اطلاعات.

‌ ‌استانداردهای‌ مبادله‌ داده‌ها در اسناد الکترونیکی‌EDI بسیار زیاد هستند.

حتی‌ صنایع‌ گوناگون‌ در کشورهای‌ مختلف‌ نیز استانداردهای‌ خاص‌ خود را دارا هستند.

استاندارد اصلی‌EDI استاندارد 12X است‌ که‌ به‌وسیله‌ کمیته‌ استانداردهای‌ آمریکا تعیین‌ شده‌ است.

برای‌ ملاحظه‌ فهرست‌ کامل‌ استانداردها و نحوه‌ پیشرفت‌ آنها سایت‌ زیر را مشاهده‌ کنید: Http:‌//WWW.ARMYEC.SRA.COM/ DOC/KNOWBASE/DOCS/22 ‌ ‌مهمترین‌ پیشرفت‌EDI در سطح‌ بین‌المللی‌ ایجاد یک‌ ابزار استاندارد شده‌ جهانی‌ به‌ نام‌ ادیفاکت(13) توسط‌ سازمان‌ ملل‌ متحد است.

ادیفاکت‌ به‌ معنی‌ مبادله‌ الکترونیک‌ داده‌ها برای‌ انجام‌ امور اجرایی، تجارت‌ و حمل‌ونقل‌ است.

استانداردهای‌ ادیفاکت‌ به‌وسیله‌ هیئتهای‌ منطقه‌ای‌ و عوامل‌ گزارش‌دهنده‌ آنها تحت‌ نظر سازمان‌ ملل‌ ایجاد می‌شوند.

زبان‌ استاندارد و ادیفاکت‌ زبان‌ اسپرانتو تعیین‌ شده‌ است.

برای‌ کسب‌ اطلاعات‌ کامل‌ درموردEDI و ادیفاکت‌ آدرس‌ زیر را مشاهده‌ کنید.

درضمن‌ می‌توانید نرم‌افزار آموزشی‌ ادیفاکت‌ را نیز از این‌ آدرس‌ دریافت‌ کنیدHttp://www.unece.org : EDI ترکیبی: هدف‌ از به‌کارگیری‌EDI حذف‌ تمامی‌ مبادلات‌ کاغذی‌ مرتبط‌ با فرایندهای‌ تجاری‌ است.

گاهی‌ اوقات‌ برخی‌ از عوامل‌ فعال‌ در بخش‌ تجارت‌ کاربرEDI نیستند.

EDI ترکیبی‌ به‌منظور برقراری‌ ارتباط‌ کاربران‌EDI با عوامل‌ فاقد آن‌ در سطح‌ بین‌المللی‌ استفاده‌ می‌شود و توانایی‌ دارد تا اسناد کاغذی‌ آنها را در قالب‌ اسناد الکترونیکی‌ منتقل‌ سازد.

این‌ شیوه‌ مبادله‌ الکترونیکی‌ اجازه‌ می‌دهد تا تمامی‌ مبادلات‌ تجاری‌ طوری‌ انجام‌ شوند که‌ گویی‌ همه‌ طرفین‌ ازEDI بهره‌ می‌برند.

با استفاده‌ ازEDI ترکیبی، پیامهایی‌ که‌ برای‌ عوامل‌ ناتوان‌ از استفاده‌EDI فرستاده‌ می‌شوند به‌ صورت‌ فکس‌ بر روی‌ کاغذ یا به‌ صورت‌ نامه‌های‌ پستی‌ ارسال‌ می‌شوند.

همچنین‌ در برخی‌ موارد راه‌حلهای‌ نرم‌افزاری‌ ارائه‌ شده‌اند که‌ پیامهای‌ غیرEDI عوامل‌ فعال‌ بخش‌ تجارت‌ را به‌ پیامهای‌EDI ترجمه‌ کرده‌ و انتقال‌ می‌دهند.[17] EDI متقابل: در بیشتر موارد پیامهای‌EDI به‌صورت‌ دسته‌بندی‌ شده‌ و مشخص‌ پردازش‌ می‌شوند.

اما شرایطی‌ وجود دارد که‌ دیدگاهی‌ متقابل‌ برای‌ تجارت‌ الکترونیک‌ لازم‌ است.

نمونه‌ این‌ شرایط‌ می‌تواند رزرو کردن‌ خدمات‌ مسافرتی‌ و تفریحی‌ برای‌ تعطیلات‌ باشد.

در چنین‌ مواردی‌ عوامل‌ متعددی‌ مثل‌ رزرو پرواز، رزرو هتل‌ و اجاره‌ کردن‌ خودرو در مقصد و غیره‌ باید موردتایید قرار گیرند.

عموماً‌ هریک‌ از این‌ عوامل‌ می‌بایست‌ به‌وسیله‌ سیستم‌های‌ جداگانه‌ای‌ ترتیب‌ داده‌ شوند و ممکن‌ است‌ برخی‌ موارد را نتوان‌ به‌ شکل‌ متناسب‌ مرتب‌ کرد.

در این‌ موارد اگر بتوان‌ سیستم‌ها را به‌ یکدیگر متصل‌ کرد می‌توان‌ عملیات‌ رزرو کلی‌ و یکپارچه‌ را باتوجه‌ به‌ دسترسی‌ کلیه‌ عوامل‌ انجام‌ داد.

وظیفه‌EDI متقابل‌ یکپارچه‌سازی‌ فرایندهای‌ گوناگون‌ در یک‌ سیستم‌ چندمنظوره‌EDI است.

مبادله‌ الکترونیکی‌ داده‌های‌ مالی: یکی‌ از تکنولوژی‌های‌ جدید در صنعت‌ مبادله‌ داده‌ها انتقال‌ الکترونیک‌ داده‌های‌ مالی‌(FEDI) است.

مبادله‌ الکترونیک‌ داده‌های‌ مالی‌ دربردارنده‌ انتقال‌ رایانه‌ به‌ رایانه‌ دستورهای‌ پرداخت‌ و جزئیات‌ جمع‌ اقلام‌ با استفاده‌ از استانداردهای‌ بین‌المللی‌ پیام‌ است.

نمونه‌ آن‌ می‌تواند یک‌ پرداخت‌ تجاری‌ باشد.

انتقال‌ الکترونیکی‌ وجوه: فناوری‌ جدید دیگر در صنعت‌EDI ، انتقال‌ وجوه‌ به‌ صورت‌ الکترونیکی‌ است‌ که‌ استفاده‌ از آن‌ برای‌ کاربران‌EDI می‌تواند مبادلات‌ مالی‌ آنها را بسیار تسهیل‌ کند.[18] ‌ ‌به‌طورکلی‌ برایندهای‌ حاصل‌ از استفاده‌EDI و سایر زیرمجموعه‌های‌ آن‌ را می‌توان‌ در دو طبقه‌ کلی‌ جای‌ داد: نتایج‌ و مزایای‌ کلی‌ راهبردی‌ شامل: کاهش‌ هزینه‌های‌ اداری‌ و اجرایی، مزیت‌ بازاریابی‌ نسبت‌ به‌ رقبایی‌ که‌ کاربرEDI نیستند، افزایش‌ ارزش‌افزوده‌ ازطریق‌ افزایش‌ سرعت‌ و دقت‌ در پردازش‌ عملیات، بهبود کنترل‌ موجودی، یکپارچگی‌ استراتژیک‌ داده‌های‌EDI و پردازش‌ اطلاعات; نتایج‌ و مزایای‌ عملیاتی‌ و فنی‌ شامل: بهبود ارائه‌ خدمات‌ به‌ مشتریان، حذف‌ کاغذ، فکس‌ و پیامهای‌ پستی‌ بدون‌ الگو، حذف‌ پردازشهای‌ تکراری‌ داده‌ها، حذف‌ پایانه‌های‌ رایانه‌ای‌ وقت‌گیر و مشکل‌ساز و برنامه‌های‌ محدودکننده، حذف‌ بایگانیهای‌ دستی، حذف‌ نیاز به‌ انطباق‌ اسناد و نسخه‌برداری‌ و پرونده‌سازی، حذف‌ نیاز به‌ ورود کلید واژه‌ها برای‌ جستجوی‌ اسناد و حذف‌ استانداردهای‌ مشکل‌سازی‌ حفظ‌ و نگهداری‌ اسناد و مدارک‌ اداری، کاهش‌ زمان‌ کلی‌ پردازش‌ معاملات، حذف‌ هزینه‌های‌ پستی‌ و هزینه‌ طراحی‌ و چاپ‌ فرمهای‌ اداری، بهبود مدیریت‌ نقدینگی‌ و نظارت‌ بر هزینه‌های‌ عملیاتی.

پست‌ الکترونیک‌ ‌ ‌کاربرد اصلی‌ پست‌ الکترونیک‌ مبادله‌ پیامهای‌ محتوی‌ متن‌ ازطریق‌ پروتکل‌ پست‌ ساده‌ انتقال‌ بوده‌ است.

همچنین‌ ارسال‌ پرونده‌های‌ دیگری‌ مثل‌ برنامه‌ها و پرونده‌های‌ صفحه‌ گسترده‌ با تبدیل‌ سیستم‌ کدگذاری‌ آنها به‌ سیستم‌ استاندارد امکان‌پذیر است.

همچنین‌ می‌توان‌ سایر پرونده‌ها را به‌ صورت‌ ضمیمه‌ با یک‌ پیام‌ پست‌ الکترونیک‌ ارسال‌ کرد.[19] ‌ ‌امروزه‌ پست‌ الکترونیک‌ بعداز اینترنت‌ ابزار شماره‌ دو تجارت‌ الکترونیک‌ به‌شمار می‌رود.

استفاده‌ از پست‌ الکترونیک‌ باعث‌ کاهش‌ بسیار شدید در هزینه‌های‌ مکاتبات‌ و سرعت‌ در انتقال‌ و پردازش‌ اطلاعات‌ گردیده‌ است.

امروزه‌ به‌ لطف‌ فناوریهای‌ چندرسانه‌ای‌ می‌توان‌ به‌وسیله‌ پست‌ الکترونیک‌ متن، پرونده، تصویر، پیامهای‌ صوتی‌ و فیلمهای‌ تبلیغاتی‌ و تصاویر و نمودارهای‌ گوناگون‌ را به‌ هرجای‌ دنیا ارسال‌ کرد.

سیستم‌ آدرسهای‌ پست‌ الکترونیکی‌ از استاندارد آدرس‌دهی‌ اینترنتی‌ یاDNS پیروی‌ می‌کند.

معمولاً‌ یک‌ آدرس‌ پست‌ الکترونیکی‌ به‌ صورت‌ زیر است: نام‌رایانه‌سرویس‌دهنده‌پست‌الکترونیکی@نام‌کاربر ‌ ‌نام‌ کاربر کلمه‌ای‌ است‌ اختیاری‌ که‌ به‌وسیله‌ کاربر انتخاب‌ می‌شود.

علامت‌ @ نشان‌ می‌دهد که‌ آدرس‌ فوق‌ نمایانگر یک‌ صندوق‌ پستی‌ الکترونیک‌ بر روی‌ رایانه‌ سرویس‌دهنده‌ پست‌ الکترونیکی‌ است.

سمت‌ راست‌ علامت‌ @ نام‌ رایانه‌ سرویس‌دهنده‌ آورده‌ می‌شود.

این‌ آدرس‌ نیز مثل‌ آدرسهای‌ اینترنت‌ یک‌ عدد چهار رقمی‌ است‌ که‌ به‌ یک‌ نام‌ ترجمه‌ می‌شود.

ابزارهای‌ اینترنتی‌ ‌ ‌ابزارهای‌ اینترنتی‌ اشاره‌ دارد به‌ کلیه‌ خدمات‌ و برنامه‌هایی‌ که‌ بر روی‌ اینترنت‌ قابل‌ دسترسی‌ و اجرا هستند.

مهمترین‌ این‌ ابزارها صفحات‌ وب، خدمات‌ پیام‌گذاری‌ و پیام‌گیری، پست‌ اینترنتی‌ و...

هستند.

دامنه‌ شمول‌ ابزارهای‌ اینترنتی‌ تقریباً‌ از گسترده‌تر از همه‌ ابزارهای‌ دیگراست.

نمابر پیشرفته‌ ‌ ‌نمابر پیشرفته‌ اشاره‌ به‌ فناوری‌ دارد که‌ می‌تواند پیامهای‌ پست‌ الکترونیکی‌ را به‌ صورت‌ نمابر بر روی‌ دستگاه‌ گیرنده‌ ارسال‌ کند.

ابزارهای‌ صوتی‌ ‌ ‌گروه‌ ابزارهای‌ صوتی‌ کلیه‌ تواناییهای‌ ابزارهای‌ تجارت‌ الکترونیک‌ برای‌ ارسال، دریافت، تبلیغات‌ و پیام‌گذاری‌ به‌ صورت‌ صوتی‌ را پوشش‌ می‌دهد.

امروزه‌ تعداد این‌ ابزارها مثل‌ ابزارهای‌ اینترنتی‌ بسیار زیاد و کاربرد آنها بسیار متنوع‌ است.

یکی‌ از جالبترین‌ این‌ ابزارها ابزارهای‌ پاسخگوی‌ پیام‌ و ذخیره‌کننده‌ پیامهای‌ صوتی‌ اینترنتی‌ هستند.

پشتیبانی‌ درخواست‌ پیوسته‌ ‌ ‌این‌ ابزار یک‌ استراتژی‌ جهانی‌ برای‌ یکپارچه‌سازی‌ هرچه‌ بیشتر سازمانها ازطریق‌ سرراست‌ کردن‌(STREAM LINING) فرایندهای‌ تجاری‌ و کاربرد استانداردها و فناوریها برای‌ توسعه، مدیریت، مبادله‌ و استفاده‌ از اطلاعات‌ بازرگانی‌ و فنی‌ است.

این‌ ابزار پیشتر به‌نام‌ درخواست‌ و پشتیبانی‌ لجستیک‌ به‌ کمک‌ رایانه‌ نامیده‌ می‌شد.[20] انتقال‌ پرونده‌ها ‌ ‌انتقال‌ پرونده‌ها یکی‌ از مهمترین‌ ابزارهایی‌ است‌ که‌ انتقال‌ اطلاعات‌ درقالب‌ پرونده‌ها را پشتیبانی‌ می‌کند.

اساس‌ کار این‌ ابزار پروتکل‌ انتقال‌ پرونده‌ است.

به‌وسیله‌ این‌ ابزار کاربران‌ می‌توانند به‌ سایت‌ موردنظر خود مرتبط‌ شده‌ و پرونده‌ موردنظر را دریافت‌ کنند.

همچنین‌ می‌توان‌ اطلاعات‌ بازرگانی‌ و فنی‌ را به‌ صورت‌ پرونده‌ از شعبات‌ گوناگون‌ برای‌ مرکز یا بالعکس‌ ارسال‌ کرد.

درمورد محتوای‌ اطلاعات‌ پرونده‌ و نوع‌ اطلاعات‌ ارسالی‌ در این‌ روش‌ تقریباً‌ هیچ‌گونه‌ محدودیتی‌ وجود ندارد و پرونده‌های‌ ارسالی‌ و دریافتی‌ کلیه‌ اشکال‌ داده‌های‌ موجود را پوشش‌ می‌دهند.

این‌ پرونده‌ها می‌توانند اطلاعات‌ تجاری، مالی، فنی‌ شرکت‌ یا شعبات‌ آن، اطلاعات‌ پرسنلی‌ یا مشخصات‌ فردی‌ و یا حتی‌ کاتالوگ‌های‌ الکترونیکی‌ برای‌ مشتریان‌ باشند.

طراحی‌ و تولید به‌ کمک‌ رایانه‌ ‌ ‌طراحی‌ و تولید به‌ کمک‌ رایانه‌ دو فناوری‌ را پوشش‌ می‌دهد: CAD یا طراحی‌ به‌ کمک‌ رایانه: استفاده‌ از فناوری‌ اطلاعات‌ برای‌ عناصر فرایند طراحی‌ محصولات‌ تولیدی، مونتاژی‌ یا ساختنی‌ که‌ هم‌ نسخه‌های‌ پیش‌نویس‌ و آزمایشی‌ (در مرحله‌ ایجاد، تغییر، ذخیره‌سازی‌ و مهندسی‌ تولید و سایر شاخه‌های‌ فنی) و هم‌ در مرحله‌ مدل‌سازی‌ (ایجاد استفاده‌ از مدل‌های‌ کاملاً‌ سه‌بعدی) را پوشش‌ می‌دهد.

تولید به‌ کمک‌ رایانه: کاربرد فناوری‌ اطلاعات‌ برای‌ کنترل‌ و مدیریت‌ فرایندهای‌ تولیدی‌ که‌ معمولاً‌ به‌ کنترل‌ ابزارهای‌ ماشینی‌ مثل‌ تراش‌ و فرز محدود می‌شوند یعنی‌ جایی‌ که‌ ابزار مستقیماً‌ به‌وسیله‌ رایانه‌ کنترل‌ می‌گردد.

‌ ‌اخیراً‌ فناوری‌ جدیدتری‌ به‌ نام‌ استاندارد مبادله‌ داده‌های‌ محصولات‌ / مدلها ابداع‌ شده‌ است.

این‌ فناوری‌ مجموعه‌ای‌ است‌ از استانداردهای‌ درحال‌ توسعه‌ برای‌ برقراری‌ ارتباط‌ درمورد مدل‌ یک‌ محصول‌ تکمیل‌ شده‌ همراه‌ با اطلاعات‌ کافی‌ که‌ به‌وسیله‌ برنامه‌های‌ پیشرفته‌CAM/CAD قابل‌ تفسیر هستند(41)PDES .

به‌عنوان‌ یک‌ استاندارد آمریکایی‌ و(51)STEP به‌عنوان‌ همتای‌ بین‌المللی‌ آن‌ درحال‌ توسعه‌ هستند.[21]