(Consumer to Consumer ) C2C
محاورات و مبادلات الکترونیکی بین مصرف کنندگان که جهت برقراری ارتباط بکار می رود مثلاً فروش اجناس دست دوم معمولاً جهت انجام تجارت بکار می رود .
banking – E
بانکداری الکترونیکی ، زمانیکه کلیه تراکنشهای اولیه بانکداری از طریق شبکه های الکترونیکی انجام می گیرد بانکداری الکترونیکی گویند .
E - business
در این حالت کلیه اقدامات تجاری از طریق رسانه های الکترونیکی مانند اینترنت ، شبکه های مختلف کامپیوتری انجام می پذیرد .
Brick and Mortar
این اصطلاح یک شرکت سنتی را توصیف می کند که هیچ کانال وبی برای ارائه محصولات و خدمات خود ندارد .
(Administretion to Businss) A2B
تبادلات الکترونیکی بین بازرگانان و مسئولین ادارات و برقراری ارتباط مالیاتی و یا فرم هایی برای انجام اموری مانند مسائل درخواست های تجاری .
(Administretion to Consumer) A2C
تبادلات الکترونیکی بین مشتریان و مسئولین ادارات و برقراری ارتباط مالیاتی ، و یا دریافت مجوزها برای انجام اموری مانند عمرانی و بهداشتی .
E - catalog
مکانیزمی است که کالاها و خدمات را جهت فروش و آگاهی
در سایتهای تجاری کاربران برای خرید عرضه می کند .
E - commerce
اصطلاح الکترونیکی زیر مجموعه بازرگانی الکترونیکی است ، تجارت تراکنشهایی است که با استفاده از تجارت الکترونیکی مجموعه رسانه های الکترونیکی انجام می گیرد .
رسانه اصلی در تجارت الکترونیکی اینترنت است اما از طریق شبکه های خصوصی استانداردهایی مانند EDI نیز می تواند در تجارت الکترونیکی مورد استفاده قرار گیرد .
مهمترین تراکنشهای تجارت الکترونیکی مربوطه به خرید و فروش می باشد .
تراکنشهای مربوط به بانکداری الکترونیکی و یا دولت الکترونیکی از دیگر تراکنشهای تجارت الکترونیکی است .
E - culture
اشتراک گذاشتن انگیزه و اشتیاق ، بازاریابی الکترونیکی و یا علم به ارائه یک سری دانش مربوط به اطلاعات بازرگانی سازمان یافته و مشخص را می گویند .
E - government
سرویسها و خدمات دولتی که از طریق اینترنت دولت ارائه می کند دولت الکترونیکی گویند مانند ارائه فرم مجوزها و یا مسائل مربوط به مالیات .
E - learning
این اصطلاح دو معنی متفاوت می تواند داشته باشد :
طرح جامع و کاملی از کلاسها و روالهای آموزش بازرگانی در مجموعه سطوح مدیریتی جهت الکترونیکی کردن همه سطوح از جمله ترویج و ایجاد فرهنگ تجارت الکترونیکی
آموزش از طریق رسانه های الکترونیکی
E - marketplace
منبع و مرکزی روی اینترنت است که در آن خریداران و فروشندگان محصولات و خدمات خاص یکدیگر را ملاقات می کنند .
این بازار ، بازار واسطی است جهت انجام کارهایی مانند مزایده ها و مناقصه ها .
( E – purchasing ) E - procuremet
تهیه و تدارک اطلاعات با استفاده از رسانه های الکترونیکی است مانند اینترنت و شبکه های کامپیوتری دیگر ، اینگونه سیستمها معمولاً با سایتهای مربوط به خریداران کار می کنند .
E - sourcing
مرکزی می باشد که معمولاً برای e - procurement زیر مجموعه ای از شناسایی و انتخاب تولید کنندگان در نظر گرفته می شود .
E - transformation
این اصطلاح زمانی بکار برده می شود که یک شرکت روال انجام تجارت خود را با استفاده از نرم افزارها و ابزارهای الکترونیکی از روش سنتی به روش نوین تغییر دهد .
آ شنایی با پول الکترونیک
پول در زندگی بشر از چنان اهمیتی برخوردار است که برخی آن را یکی از اختراعات بشریاد کرده اند و حتی معتقدند تمدن بشری با اختراع پول همزمان بوده است.
اقتصاد دانان تاریخ اقتصادی را با توجه به اهمیت نقش پول به سه دوره تقسیم می نمایند:
دوره اقتصاد پایاپای , دوره اقتصاد پولی و دوره اقتصاد اعتباری (کهزادی و گچلو, 1380 ).
بر این اساس و با توجه به پیشرفت روز افزون فن آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT ) و گسترش استفاده از پول الکترونیکی از اواسط دهه 1990 شاید بتوان دوره کنونی را دوره اقتصاد اینترنتی نامید .
پول الکترونیک , ارزش پولی واحدهای ذخیره شده بر روی ابزار الکترونیکی است که توسط دولت یا مؤسسات خصوصی منتشر می شود.
گسترش فرایند استفاده از پول الکترونیک پیامدهای تجاری, اقتصادی, سیاسی و اجتماعی چشمگیری به همراه دارد که در ادامه به برخی پیامدهای اقتصادی مرتبط با تجارت الکترونیک پرداخته خواهد شد.
گسترش فرایند استفاده از پول الکترونیک پیامدهای تجاری, اقتصادی, سیاسی و اجتماعی چشمگیری به همراه دارد که در ادامه به برخی پیامدهای اقتصادی مرتبط با تجارت الکترونیک پرداخته خواهد شد.
ویژگیهای پول ا لکترونیک اگر چه در فرایند توسعه پول الکترونیکی, انواع بسیار متفاوتی از فرآورده های پول الکترونیکی با ویژگیهای مختلف عرضه شده اند, اما در طراحی همه آ؛نها سعی شده است تا حداقل, همه ویژگیهای پول بانک مرکزی لحاظ گردد.
به طور کلی فرآورده های پول الکترونیکی را از نظر فنی می توان به دو دسته تقسیم کرد: پول الکترونیکی مبتنی بر کارت های هوشمند و پول الکترونیکی مبتنی بر نرم افزارهای رایانه ای (پول مبتنی بر شبکه).
فرآورده های پول الکترونیکی مبتنی بر کارت های هوشمند قابلیت شارژمجدد دارند و در همه جا به عنوان ابزار پرداخت, قابل استفاده می باشند.
علاوه بر این, پرداخت از طریق آنها, نیازی به کسب اجازه از یک مرجع ندارد.
دو ویژگی نخست, این نوع پول ها را از کارت های تک منظوره عادی که به طور موردی یا برای خرید یک سری کالا و خدمات خاص صادر شده اند متمایز می کند و ویژگی سوم, آنها را از کارت های بدهی متمایز می نماید.
به طور کلی می توان گفت که فرآورده های این نوع پول, برای تسهیل پرداخت های با ارزش کم در معاملات خرد رو در رو طراحی شده اند.
بنابراین انتظار می رود که فرآورده های پول الکترونیکی مبتنی بر کارت های هوشمند, استفاده از پول بانک مرکزی و نیز در حد کمتر, استفاده از کارت های بدهی را برای پرداخت های مستقیم کاهش دهد.همچنین به احتمال زیاد استفاده از چک, کارت های پرداخت و کارت های بدهی در پرداخت های غیر مستقیم یعنی پرداخت های بهنگام را نیز کاهش خواهد داد(Berentsen , 1998 ) .
فرآورده های پول الکترونیکی مبتنی بر نرم افزار رایانه ای نیز توانایی پرداخت و دریافت از طریق شبکه های کامپیوتری , به ویژه اینترنت را دارند.
این نوع از طریق کاهش هزینه های مبادلاتی ( به واسطه تسهیل نقل و انتقال پول میان انواع مختلف حساب ها, بانک ها و کشورها) و نیز سرریز های یادگیری, تقاضای سپرده های دیداری را تحت تاثیر قرار داده و آنرا کاهش خواهد داد.
سرریز های یادگیری به مهارتی مربوط می شود که افراد در طی زمان, ضمن استفاده از نرم افزار های مالی شخصی و فن آوری های ارتباطی برای مدیریت بهینه برنامه های مالی خود, کسب می نمایند ( دژ پسند, 1383 ).
ماهیت بانکی پول الکترونیک, همچون چک پول مسافرتی بیانگر طلب قابل دریافت از بانک یا مؤسسه اعتباری صادر کننده آن است که پیش از پرداخت به وسیله آن, به هیچ حساب خاصی منظور نشده است.اما مهمترین انگیزه چنین بانک یا مؤسساتی برای ایجاد و صدور پول الکترونیک, استفاده از حجم پول نقد خارج از سیستم بانکی به عنوان منبع مالی بسیار ارزان قیمت, تحت فرایند تبدیل آن به پول الکترونیک و ایجاد بدهی برای خود است.
محصولات پول الکترونیک که به عنوان جایگزینی پول نقد سنتی ایجاد شده اند, با ماهیتی بسیار سیال و جا به جا پذیر می توانند به راحتی نسبت اجزای پولی ( اسکناس و مسکوک و سپرده های دیداری) و همچنین سرعت گردش پول را تغییر داده و از مجرای تغییر حجم پول, سیاست پولی بانک مرکزی را تحت الشعاع قرار دهند.
مهمترین ویژگی پول الکترونیکی یعنی فرا ملیتی یا بی مرز بودن آن, نقش مهمی در اثر گذاری بر سایر متغیرهای اقتصادی ایفا می کند.
اگر چه این ویژگی از نظر دولت ها منشا برخی تبعات منفی نشر گسترده پول الکترونیکی تلقی می شود اما به ارتقای سطح کارآیی مبادلات بین المللی نیز کمک قابل ملاحظه ای می نماید.
طبیعتا با استفاده از پول الکترونیکی, هزینه ی نقل و انتقال بین المللی وجوه, به طور قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
البته با افزایش بی سابقه کار آیی پرداخت های بین المللی ممکن است بی ثباتی نظام پوئلی جهانی افزایش یافته و به بروز کشمکش بین ناشران و استفاده کنندگان پول الکترونیکی از یک سو و بانکهای مرکزی کشورها از سوی دیگر منجر گردد ( 1996 , Tanaka ).
ویژگی دیگر پول الکترونیکی, قانونی نبودن و ریاج نبودن آن است که این امر در مراحل اولیه ی نشر, مقبولیت عمومی آنرا کاهش می دهد.
علاوه بر این, پول الکترونیکی پرداخت کننده و دریافت کننده وجه برای قطعیت پرداخت نیست.زیرا موجودی پول الکترونیکی می تواند از طریق شبکه های رایانه ای به صورت بهنگام انتقال یابد (2000 , Bootle ).
پرداخت پول از طریق الکترونیکی مزایای زیادی دارد که عبارتند از : انتقال الکترونیکی پول خیلی مطمئن تر, سریع تر و ساده تر از چک است.
انتقال الکترونیکی پول به طور قابل توجهی باعث صرفه جویی در هزینه بانک داری می شود.
انتقال الکترونیکی پول با ساده کردن پیگیری عملیات بانکی, مدیریت بانکی بهتری فراهم آورده و این در حالی است که سرویس بهتری برای مشتریان فراهم می کند.
جدول (3), ویژگیهای اصلی پول الکترونیکی, اسکناس و مسکوک, چک و کارت بدهی را در برخی از کشورهای در حال توسعه ( ایران, مالزی, هند, تایلند, امارات و ...) در سالهای قبل از 1996, ارائه می نماید.
ویژگی مهمی که در جدول (3) به آن اشاره نشده است, توامندی هر روش پرداخت برای مقابله با مشکلات فنی, کلاه برداری و ...
می باشد.از این منظره, پول الکترونیکی در مقایسه با سایر روش های پرداخت در رتبه پایین تری قرار دارد.
به طور کلی دو روش برای پرداخت پول به صورت الکترونیکی جهت انجام مبادلات تجاری وجود دارد : یکی روش که در آن قبل از آنکه هر گونه تراکنش مبادله پولی انجام می شود, شماره کاربر ( شامل نام و رمز عبور) باید توسط سیستم تایید شود ودوم پرداخت پول به وسیله پول الکترونیکی که در این روش نیازی به اثبات هویت کاربر برای سیستم در لحظه مبادله پول وجود ندارد(صنایعی, 1382 ).
مشکلا ت مطرح در روش پول الکترونیکی روشی که برای انجام مبادلات تجاری با استفاده از پول الکترونیکی ذکر شد, دارای یک مشکل اساسی است و آن اینکه بانک نمی تواند پرداخت مجدد پول الکترونیکی را کشف یا جلوگیری کند, زیرا پول های الکترونیکی هیچ تفاوتی با همدیگر ندارد و شبیه به هم هستند.
برای حل مشکلات می توان یک شماره سریال منحصر به فرد را به هر پول الکترونیکی ضمیمه کرد تا فروشنده پس از دریافت پول الکترونیکی از مشتری با بانک ارتباط حاصل کرده و مطمئن شود که پول الکترونیکی با شماره سریال فوق قبلا پرداخت نشده باشد.
با این روش, فروشنده برای انجام هر معامله تجاری, باید با بانک ارتباط حاصل کرده و پرداخت مجدد پول را کشف کرده و از آن جلوگیری نماید.
از این گذشته روش شماره سریال با این که می تواند پرداخت مجدد پول را کشف کند ولی نمی تواند از سعی برای انجام آن در آینده جلوگیری نماید, زیرا هیچ راهی برای تشخیص اینکه آیا مشتری قصد فریب بانک یا فروشنده را دارد, وجود ندارد و این حالت هنگامی پیچیده تر می شود که پول الکترونیکی توسط چندین واسطه منتقل شده و سپس به بانک برسد( شریفی و آیت, 1380 ) .اگر مشک ل مزبور را برای پول الکترونیکی با شماره سریال در نظر نگیریم, این روش دارای یک مشکل اساسی دیگر است و آن اینکه این روش مهمترین خصیصه پول یعنی اصل ناشناس ماندن مشتری را زیر پا گذاشته است به این صورت که وقتی بانک, شماره سریال پولی را برای تشخیص پرداخت مجدد آن از فروشنده دریافت میکند, میتواند با مراجعه به سوابق پرداخت های پول الکترونیکی به مشتریان, پی ببرد که پول الکترونیکی با شماره سریال مذکور قبلا به کدام مشتری پرداخت شده است و بنابراین اجناسی که او خریداری کرده را حدس بزند, که این با اصل محرمانه ماندن خریدهای مشتریان تناقض دارد.
برقراری خاصیت ناشناس ماندن استفاده کنندگان پول ا لکترونیکی برای برقراری اصل ناشناس ماندن استفاده کنندگان پول الکترونیکی, بانک و مشتری به صورت مشترک باید پول الکترونیکی و شماره سریال مرتبط به آن را ایجاد نماید.
به طوری که بانک بتواند به روش الکترونیکی آن را علامت گذاری کرده و بنابراین بعدا قادر به تشخیص ان باشد.
اما قادر به تشخیص اینکه پول مزبور از طرف کدام مشتری پرداخت شده است, نمی باشد.
برای انجام این عمل باید از یک الگوریتم پیچیده استفاده شود که در ادامه توضیح داده می شود.برای دریافت پول الکترونیکی, مشتری یک عدد تصادفی را بر می گزیند که به عنوان شماره سریال پول انتخاب خواهد شد.این عدد تصادفی باید به اندازه ای بزرگ باشد که احتمال یکسان بودن آن با عدد تصادفی انتخاب شده توسط دیگری عملا صفر باشد.
به جای فرستادن عدد تصادفی فوق به بانک, مشتری یک الگوریتم خاص که در اینجا ((ضرب کننده)) نامیده می شود, بر روی عدد فوق اعمال کرده و حاصل را به بانک ارسال می کند ( مضرب نیز یک عدد تصادفی می باشد ).
موقعی که بانک شماره سریال ضرب شده را دریافت می کند, به روش دیجیتالی آنرا با کلید مخصوص خود علامت گذاری و آن را برای مشتری پس می فرستد و بنابراین بانک هرگز نمی فهمد که شماره سریال اصلی و یا عددی که در آن ضرب شده, چه بوده است.
مشتری که شماره سریال اصلی علامت گذاری شده را توسط بانک دریافت کرده است, معکوس الگوریتم ضرب کننده را بر روی اعمال کرده و شماره سریال اصلی علامت گذاری شده توسط بانک را بدست می آورد.
پس از انجام این مراحل مشتری دارای پول الکترونیکی است که توسط بانک به صورت دیجیتالی علامت گذاری شده است, اما بانک نمی داند که این پول ها را به کدام یک از مشتریان پرداخت کرده است.حال باید دید که غیر از الگوریتم ضرب کننده چه عملیات دیگری باید انجام شود.
ابتدا لازم است تا مشتریان هویت خود را به بانک اثبات کنند( در اکثر موارد از طریق رمز نگاری با کلید عمومی).سپس بانک پول الکترونیکی را که به آنها پرداخت می کند از حساب بانکی آنها کم کرده و رکوردی حاوی پول الکترونیکی که به مشتری فوق پرداخت شده و شماره سریال ضرب شده معادل آن را ذخیره می کند.
همچنین مشتری نیز رکوردی شامل شماره سریال اصلی پول الکترئنیکی و عددی که در آن ضرب شده است را نگه داری می کند.
لازم به ذکر است که نگه داری این اطلاعات مطابق روندی که برای پرداخت پول شرح داده خواهد شد, ضروری می باشد .
جلوگیری از پرداخت مجدد پول الکترونیکی در حالی که روش فوق اصل ناشناس ماندن را برای مشتریان فراهم می کند و بانک را قادر به تشخیص پرداخت های مجدد پول را می نماید, اما هنوز بانک نمی تواند از سعی برای پرداخت مجدد آن توسط مشتریان یا فروشندگان جلوگیری کند.
زیرا برای جلوگیری از پرداخت مجدد باید نوعی ترس از تعقیب قانونی یعنی همان چیزی را که برای بانک های واقعی وجود دارد را ایجاد کرد.برای اینکه بتوان کسی که پرداخت مجدد پول الکترونیکی را انجام داده است که باید همچنان ناشناس مانئدن مشتریان هنگام پرداخت پول را رعایت نموده خوشبختانه برای این کار نیز الگوریتمی وجود دارد که در ادامه توضیح داده می شود.
نرم افزاری که برای این عمل استفاده می شود به این صورت عمل می کند که برای هر مشتری که در بانک حساب دارد یک مشخصه که منحصر به فرد است را در نظر می گیرد.
سپس برای هر پول الکترونیکی که می خواهد به مشتری پرداخت کند, یک عدد تصادفی تولید کرده و آن را به عنوان کلید خصوصی برای رمز نگاری مشخصه مشتری مورد نظر استفاده می کند.
در ادامه کلید خصوصی مزبور را با یک قفل دو قسمتی مخصوص رمز نگاری کرده و آن را همراه با مشخصه رمز نگاری شده مشتری به پول الکترونیکی که می خواهد به او پرداخت کند, ضمیمه می نماید.
خاصیت قفل دو قسمتی این است که اگر پول الکترونیکی, مورد پرداخت مجدد قرار گیرد, دو قسمت قفل می توانند کلید خصوصی رمز شده را از حالت رمز در آورند و بنابراین مشخصه مشتری, که با آن رمزنگاری شده را از حالت رمز خارج و هویت وی را آشکار کنند( شریفی و آیت, 1380 ).
موقعی که مشتری می خواهد پول الکترونیکی را خرج کند و آن را برای یک فروشنده بفرستد, فروشنده, پول الکترونیکی فوق که مشخصه رمز شده مشتری به آن ضمیمه شده است را دریافت می کند.
اگر فرض شود که این پول اولین باری است که پرداخت می شود, فروشنده اطلاعاتی را به پول اضافه می کند که بانک را قادر به باز کردن یک نیمه از قفل دو قسمتی آن می کند و سپس آن را برای بانک ارسال میکند و بانک نیز با مراجعه به اطلاعات پول های الکترونیکی چک می کند که پو قبلا پرداخت نشده باشد و نتیجه را برای فروشنده ارسال می نماید.
سپس پول الکترونیکی مزبور را در حساب بانکی فروشنده ذخیره کرده و رکوردی حاوی پول الکترونیکی فوق که اینک یک نیمه از قفل دو قسمتی آن باز شده است را ذخیره می نماید.
اگر مشتری سعی داشته باشد تا این پول الکترونیکی را مجددا به فروشنده دیگری پرداخت کند, فروشنده, اطلاعاتی را به پول اضافه می کند که نیمه ی دیگر قفل دو قسمتی باز شود .سپس فروشنده اطلاعات فوق را برای بانک ارسال می نماید تا بررسی کندکه پول قبلا پرداخت نشده باشد.
بانک با کنار هم قرار دادن دو قسمت قفل دو قسمتی فوق, کلید خصوصی که مشخصه مشتری با آن رمز شده بود را از حالت رمز در آورده و بنابراین هویت آن مشتری را آشکار می سازد.
باید به این نکته توجهی داشت که کلید های استفاده شده در الگوریتم مزبور باید به اندازه ای بزرگ باشند که بانک و فروشندگان به تنهایی (تنها با یک قسمت از قفل دو قسمتی ) نتوانند به هویت مشتری پی ببرند.
فروشندگانی که بخواهند عمل پرداخت مجدد را انجام دهند, هم مانند مشتریان به طریقی مشابه شناسایی خواهند شد.
پیامد های اقتصادی گسترش استفاده از پول ا لکترونیکی نشر گسترده ی پول الکترونیکی با توجه به ویژگی های خاص آن, به طور گسترده ای سایر بازارها و متغیر های اقتصادی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
از این رو, در این قسمت آثار احتمالی گسترش نشر پول الکترونیکی بر کارآیی مبادلات , واسطه های مالی و بانک ها, بازار ارز, بازارهای مالی, اخذ مالیات و پول شویی به صورت نظری نشان داده می شود.
افزایش کارآیی مبادلات یکی از مهمترین پیامدهای مثبت گسترش استفاده از پو الکترونیکی, افزایش کارآیی مبادلات است.
پول الکترونیکی به چندین طریق به کارآمدتر شدن مبادلات کمک خواهد کرد: اول اینکه از آنجا که هزینه ی نقل و انتقال پول الکترونیکی از طریق اینترنت نسبت به سیستم بانکداری سنتی ارزانتر است, پول الکترونیکی مبادلات را ارزانتر خواهد نمود.
برای انتقال پول به روش سنتی بانکهای مرسوم, شعب, کارمندان, دستگاههای تحویل دار خودکار( ATM ) و سیستمهای مبادله ی الکترونیکی مخصوص بسیاری را نگهداری می نمایند که هزینه های سربار همه ی این تشریفات اداری, بخشی از کا مزد نقل و انتقال پول و پرداختهای کارت بدهی را تشکیل می دهد.
در حالی که هزینه ی نقل و انتقال پول الکترونیکی به دلیل استفاده از شبکه ی اینترنت موجود و رایانه های شخصی استفاده کنندگان, بسیار پایین تر بوده و شاید نزدیک به صفر است (1996, Tanaka) .
دوم این که, از آنجا که اینترنت هیچ مرز سیاسی نمی شناسد, پول الکترونیکی نیز بدون مرز است.
بنابراین, هزینه ی انتقال پول الکترونیکی در داخل یک کشور با هزینه ی انتقال آن بین کشورهای مختلف برابر است, در نتیجه هزینه ی بالای کنونی نقل و انتقال بین المللی پول نسبت به نقل وانتقال آن در داخل یک کشور معین , به طور قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
سوم اینکه, هر شخصی که به اینترنت و یک بانک اینترنتی دسترسی دارد, به طور بالقوه می تواند از وجوه پول الکترونیکی استفاده کند.
به علاوه در حالی که پرداخت های کارت بدهی به فروشگاههای مجاز محدود است, پول الکترونیکی پرداختهای شخص به شخص را نیز امکان پذیر می سازد.
وا سطه های مالی و بانکها اساس نظریه ی واسطه گری مالی, بر مفغهوم بازار کامل کلاسیکها مبتنی است.
طبق این نظریه, واسطه گری مالی, برای برطرف کردن اصطکاک و کاستی های نظام بازار از جمله هزینه ی مبادله و اطلاعات نا متقارن بین سرمایه گذاران و وام دهندگان, به وجود آمده است.
از آنجا که این نظریه درباره ی واسطه گری دیدگاه اانفعالی دارد و توضیح مناسبی برای برخی واقعیتهای صنعت مالی به خصوص رشد شتابان و فوق العاده نوآوری دهه های اخیر عرضه نمی کند, برخی از صاحب نظران مانند مرتون .
بودی, درصدد تکمیل این نظریه بر آمده اند.به عقیده انها وظایف ا قتصا دی وا سطه گری مالی در طی زمان نسبتا ثابت بوده و ساختار نهادی بازار مالی برای ا نجا م این وظایف تکامل یا فته ا ند در واقع , تعامل بین واسطه های مالی و بازار, ضمن تقویت و بهبود عملکرد وظایف آنها, نظام مالی را به سمت هدف ایده آل ( کارایی کامل) سوق میدهد علاوه بر این نقش واسطه گری مالی در مدیریت ریسک و کاهش دادن هزینه های مشارکت برای افراد نیز دارای اهمیت است.
بنابراین, با پیدایش پول الکترونیکی و گسترش ر.زافزون بانک داری الکترونیکی, تغییری در نقش سنتی بانک ها ( تجهیز و تخصیص منابع) در نظام مالی رخ نخواهد داد.
به عبارت دیگر, در این دوره نیز واسطه گری مالی ضرورتی گریز ناپذیر بوده و بانکها همچنان به منزله ی واسطه بین وام دهندگان و وام گیرندگان فعالیت خواهند کرد.
لیکن, ساختار نهادی بازار مالی در جهت بهبود کارکرد کل بازار و در نتیجه ارتقاء سطح کارآیی تغییر خواهد نمود.از جمله تغییرات نهادی صنعت مالی که به واسطه ی رشد خیره کننده ی اینترنت اتفاق افتاده و به طور فزاینده در حال گسترش است, رواج بانکداری الکترونیکی و در نتیجه پیدایش بانک های مجازی یا اینترنتی است.
مهمترین ویژگی این نوع بانک ها این است که در رابطه بین بانک و مشتری, موقعیت فیزیکی بانک یا مشتری نقشی ندارد.
وابستگی نداشتن به موقعیت فیزیکی, علاوه بر این که زمینه ی رقابت بین بانک ها را تغییر داده و نقش فاصله ی مکانی از بانک را در هزینه ی نهایی عرضه خدمات بانکی به مشتری از بین می برد, دو پیامد عمده دارد:اول اینکه امکان مبادله ی خدمات مالی در بازار های خرد کشورهای مختلف را فراهم می سازد و دوم اینکه بانکهای مجازی می توانند, موقعیت فیزیکی خودشان را تغییر دهند, بدون اینکه تغییری رد ارتباط خود با مشتریانشان ایجاد نمایند.
بنابراین, بانک های مجازی در مقایسه با بانکهای سنتی انعطاف پذیر ترند, نسبت به تغییر شرایط اقتصادی یا مقررات قانونی, به سرعت واکنش نشان می دهند و می توانند از کشوری به کشوری دیگر نقل مکان کنند(1997, Berentsen ).
اثرهای کلان اقتصادی در این قسمت آثار گسترش نشر پول الکترونیکی بر بازار ارز و بازارهای مالی بررسی می شود.
بدین خاطر فرض می شود که پول الکترونیکی نماینده ی پول در جهان واقعی بوده و بر حسب همان پولهای سخت انتشار یافته موجود ( پول الکترونیکی دلار, پول الکترونیکی ین و...) می تواند با پول سخت معادل خود در هر زمان مبادله شود.
بنابراین, پول الکترونیکی به مفهومی که دلار , یا ین جدید هستند, پول جدیدی نیست.
از این رو در ای جا فرض می شود که پول الکترونیکی پولی است که بانکها آن را با استفاده از پول واقعی به مثابه ی پایه ایجاد کرده و قابلیت تبدیل آن به پول واقعی تضمین شده است .
بازار ارز پول الکترونیکی می تواند عامل بالقوه افزایش بی ثباتی در بازار های ارز باشد .
از آن جا که پول الکترونیکی نماینده پول واقعی است, باید یک نرخ ارز و یک بازار ارز در فضای یارانه ای وجود داشته باشد.
البته نرخ های ارز فضای رایانه ای و جهان واقعی, باید برابر باشند.
در غیر این صورت, معاملات آربیتراژ, بلافاصله نرخ های ارز واقعی و مجازی را برابر خواهند نمود.
با وجود این, تفاوتهایی بین بازارهای واقعی و مجازی وجود خواهد داشت: اول, کارمزد معاوضه ی پول الکترونیکی بر حسب یک ارز با پول الکترونیکی بر حسب ارز دیگر, نسبت به کارمزد معاوضه پول واتقعی کمتر خواهد بود.
دوم از آنجا که در دنیای مجازی مصرف کنندگان می توانند بر روی دیسک سخت رایانه خود پول الکترونیکی چندین کشور مختلف را نگه داری کنند, اگر ارزش یک ارز در بازار کاهش یابد, مصرف کنندگان به احتمال زیاد به معتاوضه شکل پول الکترونیکی آن ارز با شکل پول الکترونیکی ارز دیگری تمایل خواهند داشت که با ارزش تر و با ثبات تر باشد از این رو, انگیزه ی سفته بازی در بازار الکترونیکی ارز بیشتر از جهان واقعی خواهد بود این امر از آن جهت دارای اهمیت است که می تواند, عامل بی ثباتی نرخ های ارز گردد در واقع فعالیت های سفته بازی می تواند, کاهش ارزش اولیه هر ارز معینی را شتاب بخشیده و نوسانات معمول در بازار ارز را افزایش دهد.
به عبارت دیگر, به اصطلاح آثار حبابی می تواند, اتفاق بیفتد.
البته اگر انتظارات شرکت کنندگان در بازار از یکدیگر مستقل باشد افزایش تعداد شرکت کنندگان ممکن است به تثبیت بازار کمک کند, اما اگر انتظارات شرکت کنندگان در بازار به یکدیگر وابسته باشد احتمال وقوع آثار حباب گونه در بازار افزایش خواهد یافت .
بنابر این , از آنجا که نرخ ارز پول الکترونیکی با جهان واقعی پیوند خورده است , شرکت گسترده ی افراد در فعالیت های سفته بازی ممکن است بی ثباتی نرخ ارز را در پی داشته باشد (1996., Tanaka) بازار های مالی همان گونه که بیان شد , در تجزیه و تحلیل های این قسمت فرض شده است که پول الکترونیکی, نماینده پول واقعی است که موسسات بانکی و غیره, در ازای دریافت اسکناس و مسکوک انتشار داده و تبدیل آن به اسکناس و مسکوک بنا به دخواست مشتریان تضمین شده است.
با وجود این, امکان دارد که ناشران پول الکترونیکی نتوانند به خوبی از عهده ی تعهد قابلیت تبدیل پذیری آن به اسکناس و مسکوک بر آیند این وضعیت مشابه وضعیت بانکهای خصوصی ناشر اسکناس در نظام پولی استاندارد طلا خواهد بود.
بدیهی است اگر بانکی به اندازه ی پول واقعی دریافتی از مشتریان خود به انتشار پول الکترونیکی اقدام نماید و از محل منابع حاصل از تبدیل پول واقعی به پول الکترونیکی وام ندهد, می تواند همه ی تقا ضای مشتریان خود را برای اسکناس و مسکوک پاسخ دهد.
در این حالت ور شکستگی بانکها غیر محتمل خواهد بود لیکن از آنجا که همانند شیوه های مرسوم بانک داری , بانک ها فراتر از سپرده های پول نقد خودشان به اعطای وام به صورت پول الکترونیکی خواهند پرداخت اگر مشتریان بانک همگی همزمان برای تبدیل موجودی پول الکترونیکی خود مراجعه کنند بانک توانایی پاسخ گویی به مشتریان را نداشته و در نتیجه ور شکسته خواهد شد که این امر می تواند به بروز بحران در بازار های مالی منجر گردد.
اخذ مالیات و پول شویی گسترش استفاده از پول الکترونیکی موجب بروز مشکلاتی در زمینه اخذ مالیات و فعالیت های پول شویی می گردد .
امکان سوء استفاده از پول الکترونیکی برای اهداف پول شویی به حدی باعث نگرانی مقامات پولی کشورها شده که در صدد محدود ساختن یا توقیف آنها بر آمدند در واقع ویژگی غیر قابل رد یابی بودن پول الکترونیکی, فرایند فرار مالیاتی و پول شویی را تسهیل نموده و به فعالیت های نا مشروع و غیر قانونی رونق میبخشد.
در زمینه اخذ مالیات این سؤال مطرح است که آیا بر روی معاملات اینترنتی مالیات بر فروس وضع شود ؟
آیا چنین کاری امکان پذیر است؟
برای روشن شدن این موضوع فرض می شود یک عرضه کننده نرم افزار از کشور مالزی برای فروش نرم افزار خود با استفاده از یک سرور در آمریکا با یک مشتری در ژاپن مذاکره می کند.
برای این معامله کدام نرخ مالیات بر فروش و توسط چه کسی باید به کار گرفته شود؟
بنابراین با گسترش پول الکترونیکی, کشمکش های بین المللی در مورد اخذ مالیات از تجارت الکترونیکی تشدیدی می شود .
اگر چه به نظر می رسد با بازنگری در سیستم بین المللی اخذ مالیات, بتوان بر این مشکل چیره شد, اما از آ؛نجا که پول الکترونیکی غیر قابل رد یابی بوده و هیچ سند معتبری برای تعقیب ماموران مالیاتی باقی نمی گذارد اخذ مالیات( حتی اگر تعدیلات لازم در مقررات مالیتی نیز صورت گیرد )ساده نخواهد بود.
رشدوتوسعه کاربرد پول الکترونیک و مؤسسات پرداخت الکترونیک در جهان با وجود این که هنوز یک سیستم پرداخت الکترونیک با امنیت بالا طراحی نشده است , اما به خاطر مزیت هایی که پول الکترونیک در تسهیل مبادلات و کاهش هزینههای مبادلاتی دارد, کاربرد پول الکترونیک و رشد و توسعه موسسات منتشر کنند ه ی آن در اقتصاد نوین روند فزاینده ای به خود گرفته است .شکل (5) نشان میدهد که در سالهای 2004_1994 موسسات پرداخت الکترونیک و پول الکترونیک در اکثر سالها گسترش یافته و در پایان دوره نسبت به ابتدای دوره رشد چشمگیری داشته اند.
پرداخت الکترونیک در ایران نظام پرداخت الکترونیکی ایران در مرحله بستر سازی است با وجود تلاش های به عمل آمده هنوز اقتصاد ایران از مزایای این پدیده جدیدی بهره مند نشده است در این بخش نظام کنونی پرداخت الکترونیکی و برنامه ی توسعه نظام پرداخت ایران ذکر خواهد شد.
سپس تعامل پرداخت الکترونیکی و تجارت الکترونیکی در ایران مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
ایمنی داد و ستد در تجارت الکترونیک یکی از بزرگترین موانع موجود بر سر راه توسعه تجارت الکترونیکی (ec) مشکل تضمین ایمنی داد و ستد به وسیله شبکه اینترنت است.
جهت غالب آمدن بر این معضل جدیدترین فناوری مورد استفاده قرار می گیرد.
چه به صورت پیغام هایی که با سرعت هر چه بیشتر ارسال می شود و یا به شکل اسنادی که با سرعت برق در سطح جهان به پرواز در می آیند شبکه اینترنت باعث تغییر و تحولات عظیمی در رابطه با سرعت روش های ارتباطاتی در جهان شده است.
با همه شور و نشاط اولیه جهت آگاهی بیشتر از مسایل ایمنی ( بالاخص از یک بخش تجاری به بخش تجاری دیگر) را ه هموارتر می شود.
در حالیکه مکان های خرید در web سایت در نزد عامه مردم از محبوبیت در خور توجه و بالایی برخوردار هستند موسسات تجاری به وسیله شبکه اینترنت با همدیگر ارتباط برقرار می کنند.
مصرف کنندگان و کاربرهای وب سایت به ویژه وقتی که با کالاهای تجاری گران قیمت سرو کار دارند خواهان ایمنی قراردادی و اطلاعاتی هستند که در زمینه ارتباطات الکترونیکی به سرعت رشد می یابند و در میان کارگزاران دولتی و نیز حمایت و پشتیبانی از اطلاعات حساس تجاری حالت مشابهی وجود دارد.
همچنین در زمینه های مختلف از زندگی روزانه به منظور حمایت از اطلاعات در جهت مجاز نمودن استفاده از دستگاه های مدرن ارتباطات از سوی شرکا عاقد قرارداد و مصرف کنندگان ندای ارایه راه حل های ایمنی نوآورانه سر داده میشود.
یکی از فروشندگان اینچنین سیستم های ایمنی بخش کارت ایمنی Sign Trust در پست آلمان می باشد.
کاربر روشهای ایمنی پاسخ گوی نگرانی های استفاده کنندگان از شبکه پیرامون مسایلی نظیر این که آیا فرستنده یک پیام یا سفارش واقعا آن شخصی است که ادعا شده است؟
و نیز وی در مقابل احتمال تغییر داده ها در هنگام انتقال و یا این که یک پیام ارسالی به همان صورت اولیه و بدون کم و کاست به دست گیرنده رسیده است مسئول و متعهد می باشد.
امضاهای دیجیتالی شخصی در گفتمان رسانه ای چند جانبه تحول عظیمی را به وجود آورده اند.
ایمنی کارت ها یک کارت خوان هوشمند یک کارت امضا نرم افزار تطبیقی و شماره کارت خودپرداز شخصی(PIN) جملگی وسایلی هستند که مصرف کننده در هنگام ارسال داده ها ایجاد روابط قراردادی با شبکه اینترنت و یا تسلیم فرم های اداری Online به ان ها نیاز دارد.
تمامی موارد فوق با احکام امضای دیجیتالی پست کشور آلمان مطابقت دارند.
سیستم امضای دیجیتالی مرکز ایمنی پست آلمان است و آن عبارت از یک ساختمان فوق العاده ایمنی است که در آنجا داده های مشتریان کارت های Sign Trust پست کشور المان انباشته شده است.
و مکانی است که در آنجا هویت دیجیتالی هر مشتری در یک ریز تراشه بسته بندی شده است.
فقط عده قلیلی از کارگران مجاز ورود به اتاقی هستند که در آنجا کلیدهای رمزنگاری برای مصرف کنندگان تعبیه گردیده است.
این کلیدها برای امضاهای دیجیتالی ضروری هستند.
آن ها در دسته های دوتایی جهت امضا و رمزگذاری برای مصرف کنندگان تعبیه گردیده اند و گیرنده به کلید عمومی فرستنده پیام نیاز دارد.
در وهله نخست ممکن است کاربرد این کلید ها فنی و پیچیده به نظر بیاید اما در واقعیت امر استفاده از امضاهای دیجیتالی سهل و آسان است .
پس از آن که یک پست الکترونیک تشکیل شد کارت امضا در جوف کارت خوان قرار می گیرد کارت ایمنی Sign Trust ایمنی کار را تشخیص می دهد و امضای دیجیتالی و مشخصه های رمزنگاری اختیاری در پست الکترونیکی را میسر می سازد.
قبل از ارسال یک پیام امضا شده به منظور به حداکثر رساندن ایمنی یک شماره رمزی تشخیص هویت شخصی باید وارد شود.
جهت محاسبه یک ارزش عددی منحصر به فرد در پست الکترونیکی ارسالی از یک الگوریتم ریاضی استفاده میشود لاجرم هر گونه تغییری در پیام ( هر چقدر کوچک) این ارزش عددی راتغییر می دهد .
وقتی که یک پست الکترونیک دیجیتالی امضا شده وارد می شود برنامه به طور خودکار کلید عمومی را از سرویس دایرکتوری ایمنی باز می یابد تا پیرامون هویت فرستنده تحقیق و بررسی نماید.
کارت ایمنی Sign Trust همچنین ارزش امضا را نیز بررسی می کند.
از آنجا که هر جفت کلید منحصر به فرد است فرستنده یک پیام پست الکترونیکی را در ورای تمامی تردیدها می توان شناسایی کرد.
علاوه بر کلید به منظور امضا نمودن پیام ها کارت هوشمند جهت رمزنگاری پیام ها و فایل ها ( به منظور حمایت از مشاهده غیر مجاز) حاوی ضمایم دیگری است.
کاربرد تجاری یکی از بزرگ ترین کاربردهای این فناوری برای مصرف کنندگان خصوصی عبارت است از تجارت الکترونیک که به سرعت در حال رشد است.
قلمرو قانونی خاکستری که بسیاری از تجارت الکترونیکی را احاطه کرده تاکنون به عنوان ترمزی در تجارت الکترونیک عمل می کرده است.
با انعقاد قرارداد پیرامون کارت ایمنی Sign Trust یعنی تولیدی که مصرف کننده را مجاز می سازد تا اطلاعات (داده هایی) را که به صورت وب فرم ها تسلیم می کنند امضا نمایند فروش در شبکه Online ایمن تر می شود.
آقای Fritz B.Horing مسئول کارت ایمنی Sign Trust پست کشور آلمان (CEO) اظهار می دارد که به وسیله معاملات Online که از طریق قانونی خدشه ناپذیر می شوند سرانجام مردم قادر خواهند بود اهمیت خرید و فروش کالاهای تجاری با ارزش زیاد نظیر دوربین های فیلمبرداری را درک کنند و یا به وسیله وب سایت با بانک ها و شرکت های بیمه داد و ستدهایی را شخصی انجام دهند.
کاربردهایی نظیر قرارداد ایمنی پستی می تواند سبب رخنه در بازار انبوه برای امضای دیجیتالی شود زیرا که کاملا با مرورگرها و سرورهای استاندارد کار می کنند.
تغییر در پیام ها برای مصرف کنندگان و فروشندگان در حداقل مطلق حفظ می شود.
نیاز شدید شرکت های بیمه و به خصوص بانک ها به ایمنی سبب شده است که در ارتباط با داد و ستدهای Online شبکه اینترنتی موسسات مذکور از بقیه رقبا عقب بمانند.
در حال حاضر هر و طرف قادرند با گزینشهای محدود موس کامپیوتری وارد داد و ستدهای قانونی قابل اجرا شوند.
آقای haring توضیح می دهد با در نظر گرفتن توانایی در ارسال قانونی صورت وضعیت بانکی به وسیله پست الکترونیک کاربرد امضاهای دیجیتالی در بانکداری آن لاین به وفور به چشم می خورد .
کاربرد دیگر کارت ایمنی Sign Trust این است که با توسل به وضعیت این کارت به محض این که دارنده حسابی یک حساب دیگر الکترونیکی افتتاح کرد می توان رسیدی را که دیجتالی امضا شده است به طور خودکار به بانک مورد نظر ارسال داشت.
این عمل دلیل غیر قابل انکاری در اختیار بانک قرار می دهد که دارنده حساب هم صورت وضعیت را دریافت داشته و آن را هم مشاهده کرده است.