دانلود تحقیق مبانی اشکال زدایی شبکه

وابستگی به منابع شبکه در سالیان اخیر بطرز چشمگیری افزایش یافته است .

در دنیای امروز ، موفقیت یک سازمان با قابلیت در دسترس بودن شبکه آن گره خورده است .

بدیهی است که در چنین مواردی توان تحمل سازمان ها در زمان بروز یک مشکل در شبکه و انجام عادی فعالیت های روزمره بطرز محسوسی کاهش می یابد .

همین موضوع باعث شده است که اشکال زدائی شبکه به عنوان یکی از عناصر حیاتی و تعیین کننده در اکثر سازمان ها مورد توجه جدی قرار بگیرد .

علاوه بر این که وابستگی به منابع شبکه رشد چشمگیری را داشته است ، این صنعت بسرعت به سمت محیط های پیچیده نظیر استفاده از چندین نوع رسانه انتقال داده ، چندین پروتکل و ضرورت ارتباط با شبکه های ناشناخته نیز حرکت می کند .

این نوع شبکه های ناشناخته ممکن است یک شبکه گذرا متعلق به یک مرکز ارائه دهنده سرویس های اینترنت ( ISP ) و یا یک شرکت مخابراتی باشند که شبکه های خصوصی را به یکدیگر متصل می نمایند .

همگرائی صوت و تصویر درون شبکه های داده نیز پیچیدگی بیشتری را به دنبال داشته است و اهمیت اعتماد پذیری به شبکه را بیش از هر زمان دیگر مهم نموده است .

وجود محیط های شبکه ای پیچیده بدین معنی است که مسائل مربوط به ارتباطات و حفط حداقل کارآئی در ارتباطات بین شبکه ای بشدت رشد و در برخی موارد یافتن منبع بروز مشکل سخت و اغفال کننده است .

علائم ، مسائل و راه حل ها
بروز اشکال در ارتباطات شبکه ای با آشکار شدن مجموعه ای از علائم و یا نشانه ها قابل شناسائی و تشخیص است .

این نوع علائم ممکن است عمومی ( عدم توانائی سرویس گیرندگان جهت ارتباط با یک سرویس دهنده خاص در شبکه ) و یا خیلی خاص ( عدم وجود مسیرها در یک جدول روتینگ ) باشند .

پس از آشکار شدن علائم اولیه ، با استفاده از ابزارها و روش های خاص اشکال زدائی می توان عامل و یا عوامل تاثیرگذار در بروز مشکلات را شناسائی نمود .شناسائی نشانه های اولیه بروز یک مشکل یکی از مهمترین مراحل در فرآیند اشکال زدائی است ، چراکه با تشخیص درست می توان راه حلی مشتمل بر مجموعه ای از عملیات را پیاده سازی نمود ( نظیر تشخیص درست بیماری توسط پزشک و ارائه یک طرح درمان مناسب ) .

استفاده از یک زیرساخت علمی مناسب ،‌ احتمال موفقیت در اشکال زدائی شبکه را بطرز کاملا محسوسی افزایش می دهد .

شناسائی علائم اولیه ، تعریف فرضیات ، تشخیص دقیق مشکل و پیاده سازی یک راه حل مناسب از جمله عناصر کلیدی در ایجاد یک زیرساخت علمی مناسب به منظور اشکال زدائی شبکه می باشند .

مدل حل مشکلات
اعتقاد و تبعیت از یک رویکرد سیستماتیک بهترین گزینه موجود به منظور اشکال زدائی است .

استفاده از یک رویکرد غیرسیستماتیک صرفا باعث از دست دادن منابع ارزشمندی همچون زمان و سایر منابع می گردد و در برخی موارد حتی می تواند باعث وخیم تر شدن اوضاع گردد .

برای اشکال زدائی شبکه در اولین مرحله می بایست پس از مشاهده و بررسی علائم اولیه اقدام به تعریف فرضیات نمود .

در ادامه ، می بایست تمامی مسائلی که دارای استعداد لازم جهت ایجاد فرضیات می باشند را شناسائی نمود .

در نهایت و با استفاده از یک رویکرد کاملا سیستماتیک می بایست هر عامل احتمالی تاثیرگذار در بروز مشکل بررسی تا در صورت عدم داشتن نقش موثر در بروز مشکل آن را از لیست فرضیات حذف نمود .

در چنین مواردی همواره می بایست از فرضیاتی که دارای احتمال بیشتری می باشند کار را شروع و بتدریج به سمت فرضیاتی با احتمال کمتر حرکت نمود .

فرآیند زیر نحوه حل مسائل را صرفنظر از نوع محیط عملیاتی تشریح می نماید :
• مرحله اول : تعریف دقیق و شفاف مشکل ایجاد شده پس از آنالیز وضعیت موجود .

پس از بروز یک مشکل و آنالیز وضعیت موجود ، می بایست مسئله را به صورت مجموعه ای از فرضیات تعریف نمود .

پس از تهیه فرضیات کلی ، می بایست مشخص شود که چه نوع مشکل و یا مورد احتمالی می تواند دارای سهمی در یک فرضیه داشته باشد .

به عنوان نمونه ، در صورتی که یک هاست نمی تواند به سرویس درخواستی سرویس گیرندگان پاسخ دهد ، عدم پیکربندی صحیح هاست ، وجود مشکل برای کارت اینترفیس شبکه و یا عدم پیکربندی مناسب روتر می تواند از جمله فرضیات موجود در رابطه با مشکل فوق باشند .

• مرحله دوم : جمع آوری اطلاعاتی که به ما در جهت ایزوله کردن مشکل ایجاد شده کمک می نماید .

در این رابطه لازم است از کاربرانی که مستقیما با این مشکل برخورد داشته اند ، مدیران شبکه ، مدیران و سایر عناصر کلیدی در سازمان سوالات متعددی مطرح گردد .

همچنین می بایست اقدام به جمع آوری اطلاعات از سایر منابع نظیر برنامه آنالیز پروتکل ها ، خروجی دستورات عیب یابی روتر و یا سایر نرم افزارهای مرتبط نمود .

• مرحله سوم : بررسی مسائل احتمالی بر اساس حقایق جمع آوری شده .

پس از جمع آوری اطلاعات مورد نیاز و آنالیز آنها می توان برخی از پتانسیل های بروز مشکل را نادیده گرفت و از لیست فرضیات حذف نمود .

با توجه به داده جمع آوری شده ممکن است بتوان عوامل سخت افزاری در بروز مشکل را حذف و بر روی نرم افزار متمرکز گردید .

فرآیند فوق می بایست بگونه ای باشد که در هر مرحله و متناسب با داده جمع آوری شده بتوان تعداد پتانسیل های احتمالی بروز یک مشکل را محدود تا امکان تهیه یک طرح موثر به منظور اشکال زدائی فراهم گردد .

• مرحله چهارم : آماده کردن یک طرح عملیات ( action plan ) بر اساس سایر پتانسیل های بروز مشکل موجود در لیست فرضیات.

از مسائلی که دارای احتمال بیشتری می باشند می بایست کار را شروع کرد .

توجه داشته باشید که تغییر صرفا یک متغیر در هر لحظه و حل احتمالی مشکل ، ما را قادر می سازد که در برخورد با یک مسئله مشابه بتوانیم از راه حل استفاده شده مجددا استفاده نمائیم چراکه دقیقا می دانیم چه عاملی بروز مشکل شده است و برای رفع آن چه کاری را انجام داده ایم .

در صورتی که در هر لحظه چندین متغیر را تغییر دهیم و مشکل موجود برطرف گردد دقیقا نمی توانیم متوجه شویم که چه عاملی باعث بروز مشکل شده است تا بتوانیم به عنوان یک تجربه از آن در آینده استفاده نمائیم .

• مرحله پنجم : پیاده سازی طرح عملیات .

بدین منظور لازم است که هر مرحله موجود در طرح عملیات با دقت انجام و تاثیر آن در حل مشکل بررسی گردد .

• مرحله ششم : جمع آوری نتایج پس از انجام هرگونه تغییر در متغیرها .

بدین منظور لازم است که علاوه بر جمع آوری نتایج هر مرحله از روش های مشابه جمع آوری اطلاعات که در مرحله دوم به آنها اشاره گردید نیز استفاده گردد ( جمع آوری اطلاعات از افراد کلیدی و ابزارهای عیب یابی ) .

• مرحله هفتم : آنالیز نتایج .

در صورتی که پس از آنالیز نتایج مشکل برطرف شده باشد ،‌ فرآیند اشکال زدائی یه اتمام می رسد .

• مرحله هشتم : استفاده از یک طرح عملیاتی دیگر در صورت عدم حل مشکل .

در صورتی که مشکل موجود برطرف نگردد ، می بایست یک طرح عملیات بر اساس مسئله ای که احتمال بروز آن بیش از سایرین می باشد تهیه و فرآیند را از مرحله چهارم مجددا تکرار نمود .

آمادگی لازم در صورت بروز مشکل در شبکه
درصورت وجود آمادگی لازم ، فرآیند حل مشکل و یا خرابی شبکه با سرعت و سادگی بیشتری انجام خواهد شد .

داشتن اطلاعات جاری و صحیح در رابطه با شبکه و ارائه آن به کارکنان بخش فنی یکی از مهمترین ملزومات مورد نیاز در هر محیط شبکه ای است .

توجه داشته باشید که صرفا وجود اطلاعات فنی کامل از وضعیت شبکه موجود است که باعث تسریع و سادگی بیشتر در فرآیند اشکال زدائی و اتخاذ تصمیم مناسب در خصوص انجام تغییرات در شبکه می گردد .
در زمان انجام فرآیند اشکال زدائی می بایست هرگونه تغییرات مستند شود تا بتوان در صورتی که اشکال زدائی توام با موفقیت نباشد به سرعت به حالت قبل برگشت .
آمادگی لازم در صورت بروز مشکل در شبکه درصورت وجود آمادگی لازم ، فرآیند حل مشکل و یا خرابی شبکه با سرعت و سادگی بیشتری انجام خواهد شد .

توجه داشته باشید که صرفا" وجود اطلاعات فنی کامل از وضعیت شبکه موجود است که باعث تسریع و سادگی بیشتر در فرآیند اشکال زدائی و اتخاذ تصمیم مناسب در خصوص انجام تغییرات در شبکه می گردد .

در زمان انجام فرآیند اشکال زدائی می بایست هرگونه تغییرات مستند شود تا بتوان در صورتی که اشکال زدائی توام با موفقیت نباشد به سرعت به حالت قبل برگشت .

برای تشخیص میزان آمادگی در جهت اشکال زدائی شبکه به سوالات زیر پاسخ دهید : آیا یک لی اوت فیزیکی و منطقی صحیح از شبکه موجود را در اختیار دارید ؟

آیا سازمان و یا دپارتمان شما دارای نقشه ارتباطات شبکه ای و بهنگام شده می باشد که در آن مکان فیزیکی تمامی دستگاه های شبکه ای و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر مشخص شده است ؟

آیا یک نقشه منطقی از آدرس های شبکه ، شماره های شبکه و زیر شبکه ها موجود می باشد ؟

آیا لیست تمامی پروتکل های پیاده سازی شده در شبکه موجود است ؟

آیا برای هر پروتکل پیاده سازی شده ، پیکربندی صحیح و بهنگام روتر در دسترس می باشد ؟

آیا اطلاعات مربوط به این که کدام پروتکل روت می شود موجود است ؟

آیا اطلاعات مربوط به تمامی نقاط تماس با شبکه های خارجی در دسترس می باشد ؟

آیا مشخص است که برای هر اتصال شبکه از چه پروتکلی استفاده شده است ؟

آیا سازمان شما رفتار طبیعی و کارآئی شبکه را در مقاطع زمانی خاص مستند نموده است تا بتوان در صرورت بروز یک رفتار غیرطبیعی در شبکه آنها را با یکدیگر مقایسه نمود ؟

و ...

در صورتی که پاسخ به تمامی سوالات فوق مثبت است ، شما قادر به حل مشکل با سرعت و سادگی بیشتری خواهید بود .

پس از حل هر مشکل می بایست آن را به همراه راه حلی که منجر به برطرف شدن مشکل شده است مستند نمود .

بدین ترتیب ، یک بانک اطلاعاتی پرسش و پاسخ به مرور زمان تهیه خواهد شد که سایر افراد موجود در سازمان در صورت مواجهه با مسائل مشابه می توانند از آن استفاده نمایند .

این کار علاوه بر این که کاهش زمان اشکال زدائی را به دنبال خواهد داشت ، هزینه های بمراتب کمتری را متوجه سازمان شما خواهد کرد .

اشکال زدائی شبکه : یک رویکرد ساختیافته در صورت بروز مشکل در شبکه و به منظور اشکال زدائی آن از چه روش و یا روش هائی استفاده می نمائید ؟

برای حل هر مشکل ، قطعا" می توان یک راه حل مناسب را پیدا نمود ولی مهم استفاده از روشی است که در کوتاهترین زمان و با صرف کمترین هزینه مشکل را برطرف نماید .

به منظور اشکال زدائی شبکه های مبتنی بر پروتکل TCP/IP ، می بایست شناخت مناسبی نسبت به این پروتکل وجود داشته باشد .

پروتکل ، در حقیقت مجموعه ای از مراحل به منظور ارسال بیت ها در شبکه را مشخص می نماید .

TCP/IP ، پروتکلی ‌است با چهار لایه و چندین پروتکل در هر لایه .

رویکرد سنتی به منظور اشکال زدائی شبکه از روش های مختلفی استفاده می گردد .

دنبال نمودن مجموعه ای از مراحل کاملا" مشخص و بررسی سیستماتیک نتایج هر یک از مراحل ، یکی از روش های متداول در این زمینه است .

استفاده از دستور ipconfig به منظور مشاهده آدرس های IP ، Subnet mask و Gateway و اطمینان از صحت آنها استفاده از دستور ping 127.0.0.1 به منظور حصول اطمینان از صحت عملکرد کارت شبکه نمودن آدرس IP کامپیوتر به منظور حصول اطمینان از صحت تنظیمات و پیکربندی پروتکل TCP/IP ping نمودن آدرس IP سایر کامپیوترهای موجود در Subnet مشابه Ping نمودن آدرس Gateway پیش فرض نمودن آدرس IP کامپیوتر موجود در Subnet دیگر در روش فوق ، شعاع میدان عملیاتی به منظور اشکال زدائی بتدریج افزایش خواهد یافت .

به عنوان نمونه در ابتدا فرض خواهد شد که مشکل ایجاد شده مربوط به کامپیوتر کاربر است .

در صورت عدم صحت فرضیه فوق ، بر روی شبکه ای متمرکز خواهیم شد که کاربر مورد نظر عضوی از آن است .

در صورتی که مشکل همچنان وجود داشته باشد ، پا را فراتر گذاشته و بر روی‌ سایر شبکه ها متمرکز خواهیم شد .

روش فوق در زمانی که واقعیتی با نام اینترنت وجود نداشت و یا استفاده از DNS برای حل مشکل نام متداول نشده بود و فایروال ها و VPNs به عنوان یک حقیقت انکار ناپذیر در حیات اکثر شبکه های سازمانی مورد توجه قرار نگرفته بودند ،‌ در ابعاد گسترده ای استفاده می گردید ( همچنان نیز مورد توجه است ) .

فرض کنید یکی از کاربران طی تماس با بخش پشتیبانی شبکه ، عبارت زیر را بیان و درخواست کمک نماید .

بد نیست عبارت فوق را آنالیز و تمامی احتمالات ممکن را بررسی نمائیم .

من نمی توانم ...

آیا تنها کاربری است که این مشکل خاص را در شبکه گزارش می نماید ؟

آیا سایر کاربران شبکه نیز چنین مشکلی را گزارش نموده اند ؟

در صورتی که مشکل فوق توسط تعداد زیادی از کاربران شبکه گزارش شده است ، نمی توان از روش اشاره شده به منظور تشخیص و حل مشکل استفاده نمود .

مشکل ، کامپیوتر کاربر نیست بلکه اشکال چیز دیگری است .

به عنوان نمونه ممکن است سرویس دهنده DNS دچار مشکل و یا offline شده باشد و یا شاید یک روتر در شبکه داخلی دچار مشکل شده باشد و یا سرویس دهنده ای که کاربران قصد اتصال به آن را دارند مشکل سخت افزاری پیدا کرده است .

آیا می توان بین تمامی کاربرانی که برای آنان یک مشکل خاص ایجاد شده است ، رابطه ای منطقی پیدا نمود ؟

به عنوان نمونه ، آیا تمامی ماشین های آنان بر روی یک subnet قرار دارد ؟

آیا gateway پیش فرض برای subnet مورد نظر به درستی پیکربندی شده است ؟

آیا روتر دچار مشکل شده است ؟

شاید کابلی که دپارتمان مورد نظر را به ستون فقرات اصلی شبکه وصل می نماید ، قطع شده باشد .

شاید یک سرویس دهنده DHCP غیرواقعی در subnet مورد نظر نصب و به کاربران ( پس از اتمام مدت زمان IP نسبت داده شده توسط DHCP واقعی) ، یک آدرس IP تقلبی و غیرقابل روت نسبت می دهد .

در صورتی که مشکل گزارش شده مربوط به یک کاربر باشد ، می توان از روش اشاره شده استفاده و کار اشکال زدائی را با طرح سوالات مورد نظر آغاز نمود .

...

متصل شوم .

در چنین مواردی بد نیست که با صراحت از کاربر سوال شود که منظور وی از "متصل شدن " چیست ؟

در برخی موارد ، کاربران از واژه فوق در جایگاه خود به درستی استفاده نمی نمایند .

در شبکه از واژه اتصال در موارد متعددی استفاده می گردد .

TCP Session ، ارتباطات MAC level ، تائیدیه رمزعبور ، حقوق دستیابی و مجوزها ، اتصالات عبور یافته از NAT ، عبور از فایروال ها ، Application Session level و ...

نمونه هائی در این زمینه می باشند .

کاربران دارای چه نوع مشکلی ارتباطی می باشند ؟

کاربران پس از اتصال به سرور چه عملیاتی را می خواهند انجام دهند ؟

آیا آنها قصد دستیابی و استفاده از یک منبع مشترک بر روی سرور را دارند ؟

آیا کاربران با پیامی نظیر "Access denied" مواجه می شوند ؟

آیا از کاربران به منظور اتصال به سرور درخواست نام و رمزعبور می گردد ؟

آیا کاربران در یافتن منابع به اشتراک گذاشته شده در اکتیو دایرکتوری دچار مشکل شده اند ؟

آیا کاربران با یک map drive مشکل دارند و سوالات فراوان دیگری .

تمامی سوالات فوق زمانی مطرح می گردد که یک کاربر قصد اتصال به یک سرور را داشته باشد .

این مشکل می تواند جهت اتصال به سایر سرورها و یا سایر کاربران نیز وجود داشته باشد .

تعیین دقیق مختصات مسئله ایجاد شده بسیار حائز اهمیت است .

آیا مشکل ایجاد شده صرفا" در یک مورد خاص خود را نشان داده است و یا در موارد دیگری نیز مشکل وجود دارد.

به سرور ....

شما دارای کاربر و سرویس دهنده ای در شبکه هستید که علیرغم وجود یک شبکه ارتباطی ، امکان ارتباط بین آنها وجود ندارد .

علت چیست ؟

آیا سرور و کاربر عضوء‌یک subnet مشابه هستند و یا در یک دپارتمان ، subnet ، طبقه و یا ساختمان دیگر مستقر شده اند ؟

کاربر با استفاده از چه نوع لینک ارتباطی به سرور متصل شده است ؟

یک کابل و از طریق LAN ، یک لینک بی سیم WLAN ، یک خط T1 ، یک لینک Frame Relay ، یک ارتباط VPN ، یک ارتباط ازطریق مودم کابلی و یا خطوط DSL ؟

در ابتدا لازم است نوع لینک ارتباطی بین کاربر و سرور دقیقا" مشخص گردد و در ادامه با توجه به ماهیت لینک ارتباطی ، بررسی لازم در خصوص عدم امکان برقراری ارتباط ، انجام پذیرد .

شاید CSU/DSU شل شده باشد و یا به علت تمیز کردن اطاق سرورها ، برخی کابل ها قطع و باعث خاموش شدن یک سوئیچ اترنت شده است .

شاید محل سرور در مکان دیگری است و در آن مکان یک خاموشی غیرقابل پیش بینی اتفاق افتاده باشد .

به هر حال لازم است به دقت مشخص گردد که مشکل برقراری ارتباط صرفا" در خصوص یک سرور است و یا سایر سرورها نیز دارای مشکل می باشند .

چه نوع ارتباط منطقی بین تمامی سرورها وجود دارد ؟

آیا کاربران دیگر از لحاظ ارتباط با سایر سرورها نیز دارای مشکل می باشند ؟

هم اینک ...

عنصر زمان در اشکال زدائی بسیار تعیین کننده و مهم است .

آیا مشکل تازه ایجاد شده است ؟

آخرین مرتبه ای که کاربران بطور موفقیت آمیز به سرور متصل شده اند ، چه زمانی بوده است ؟

از آن زمان تاکنون چه اتفاق خاصی افتاده است ؟

آیا مشکل دائمی است و یا به صورت کاملا" تصادفی خود را نشان می دهد ؟

پارامتر زمان یک عامل تعیین کننده به منظور تشخیص مشکل ارتباطی با سایر رویدادهائی است که ممکن است شبکه را تحت تاثیر قرار داده باشند .

آیا مشکل ایجاد شده در یک ساعت خاص خود را نشان می دهد ؟

در آن زمان خاص چه اتفاق دیگری در شبکه افتاده است ؟

با بررسی نمونه پرسش های فوق و یافتن پاسخ مناسب برای هر یک از آنها ، می توان ارتباط احتمالی مشکل ایجاد شده با سایر مسائل موجود را تشخیص و یا حداقل ردیابی نمود .

رویکرد ساختیافته در این روش به منظور اشکال زدائی شبکه های مبتنی بر پروتکل TCP/IP می بایست بر روی‌ سه محور اساسی زیر متمرکز گردید : محور اول : مشخص کردن عناصری که باعث بروز مشکل شده اند سرویس گیرندگان : سرویس گیرنده و یا سرویس گیرندگانی که عملا" دچار مشکل شده اند و امکان استفاده از منابع موجود در شبکه را ندارند .

سرویس دهندگان ، چاپگرها و سایر منابع شبکه نظیر اینترنت که سرویس گیرندگان با آنها مشکل دارند .

شبکه موجود : کابل ها ( در صورتی که بی سیم نباشد ) ، هاب ها ، سوئیچ ها ، روترها ، فایروال ها ، و سایر عناصر موجود در زیرساخت شبکه بین سرویس گیرندگان و سرویس دهندگان شرایط محیطی : شرایط خارجی نظیر قطع جریان برق ، تعمیر و نگهداری ساختمان و سایر مواردی که ممکن است سرویس دهی شبکه را تحت تاثیر قرار دهد .

محدوده بروز مشکل : چه تعداد از سرویس گیرندگان و یا سرویس دهندگان دارای مشکل هستند .

محدوده زمانی بروز مشکل : مشکل ایجاد شده در چه مقطع و یا مقاطع زمانی ایجاد می شود .

ماهیت آن به چه صورت است : همیشگی ، تصادفی و یا بندرت نوع مشکل ارتباط‍ی : در کدام لایه امکان برقراری ارتباط وجود ندارد : لایه فیزیکی ، شبکه ، حمل و یا application ، تائید و یا کنترل دستیابی و ...

بررسی لاگ ها و خطاها : مشاهده و بررسی پیام های خطاء بر روی ماشین های سرویس گیرنده ، جعبه های login و ...

محور دوم : مشخص کردن مراحل اشکال زدائی بررسی محیط انتقال فیزیکی برای سرویس گیرندگان و سرویس دهندگان و سخت افزار استفاده شده در زیرساخت شبکه .

بدین منظور ، می بایست کابل ها و آداپتورهای شبکه بررسی‌ و نسبت به نصب و عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل نمود .

برسی پیکربندی TCP/IP سرویس گیرندگان ، سرویس دهندگان و سایر سخت افزارهائی که از آنها در زیرساخت شبکه استفاده می گردد .

بر روی سرویس گیرنده و سرویس دهنده ، می بایست آدرس های IP ، sunbet ، تنظیمات Default Gateway ، سرویس دهنده DNS و ...

بررسی گردند.

بررسی ارتباط روتینگ بین سرویس گیرندگان و سرویس دهندگان .

بدین منظور می توان از دستوراتی نظیر Ping , Pathping , tracert و سایر ابزارهای مشابه به منظور بررسی صحت ارتباط end-to-end TCP/IP در سطح شبکه ، استفاده از packet sniffing به منظور مانیتورینگ session لایه transport ، استفاده از nslookup و telnet و سایر ابزارها به منظور اشکال زدائی لایه application نظیر مسائل name resolution ، مسائل تائیدیه و ...

استفاده نمود .

محور سوم : درک مناسب ، طرح پرسش و تست به منظور تسریع در امر اشکال زدائی و گرفتار نشدن در سیکل های بسته ، می بایست علاقه مندان با نحوه عملکرد پروتکل ها به خوبی آشنا شوند .

اشکال زدائی موفقیت آمیز TCP/IP به درک و شناخت مناسب از نحوه کارکرد این پروتکل و ابزارهای اشکال زدائی بستگی دارد.

نوع پرسش و نحوه پاسخ به آن ، نحوه ذخیره سازی و ایجاد ارتباط بین اطلاعات دریافتی با اطلاعات ذخیره شده ، یکی از ارکان مهم در موفقیت اشکال زدائی شبکه محسوب می گردد .

اشکال زدائی ،‌ هنری است ارزشمند که موفقیت آن به استفاده مناسب از منطق و بصیرت بستگی دارد .

در نهایت ، به منظور محدود نمودن شعاع عملیات اشکال زدائی ، می بایست همه چیز را تست نمود.

بدین منظور ، می توان از نرم افزارهای متنوع اشکال زدائی استفاده نمود .

اشکال زدائی سیستم فایل در این مقاله به بررسی یک رویکرد سیستماتیک به منظور اشکال زدائی سیستم فایل بر روی سرویس دهندگانی که ویندوز 2003 بر روی آنها نصب شده است ، خواهیم پرداخت .

در این راستا ابزارهای متعددی معرفی و با نحوه استفاده از آنها آشنا خواهیم شد.

اشکال و یا خرابی سیستم فایل می تواند زمینه بروز مسائل مختلفی نظیر از دست دادن داده و یا عدم راه اندازی سیستم را ایجاد نماید .

کارشناسان حرفه ای فناوری اطلاعات علاوه بر این که اقدامات متعددی را به منظور نگهداری ایمن و مطمئن سیستم فایل انجام می دهند به خوبی می دانند که در صورت بروز مشکل ، چگونه با آن برخورد نمایند .

در این مقاله علاوه بر آشنائی با مجموعه اقدامات پیشگیرانه در خصوص نگهداری مطلوب دیسک ، به بررسی یک رویکرد سیستماتیک به منظور برخورد با مشکل ایجاد شده ، خواهیم پرداخت .

هفت قانون طلائی به منظور نگهداری دیسک مدیران سیستم به منظور نگهداری سیستم و پیشگیری از بروز مسائل و مشکلات در ارتباط با سیستم فایل ، می توانند از مجموعه قوانین زیر که انجام آنها تابع یک نظم و یا اولویت خاص نمی باشد ، استفاده نمایند .

ارتقاء سیستم به ویندوز 2003 : ارتقاء سیستم به ویندوز 2003 دلایل متعددی دارد که برخی از آنها در ارتباط با امکانات ارائه شده به منظور مدیریت و نگهداری سیستم فایل و یا دیسک می باشد : :: عملکرد دستور chkdsk در ویندوز 2003 بمراتب سریعتر از ویندور 2000 است .

علاوه بر این ، برنامه فوق قادر به حل مسائلی نظیر خرابی MFT ( برگرفته از Master File Table ) است که در نسخه های قبلی امکان آن وجود نداشت .

:: ارائه ابزارهای قدرتمندی نظیر DiskPart.exe ، Fsutil.exe و Defrag.exe که دارای انعطاف مناسبی برای مدیریت دیسک از طریق خط دستور در مقابل محیط رابط کاربر گرافیکی می باشند .

استفاده از ابزارهای فوق را می توان توسط اسکریپت ها مدیریت و آنها را در یک بازه زمانی خاص به صورت اتوماتیک اجراء نمود .

:: با استفاده از ویژگی جدید ASR ( برگرفته از Automated System Recovery ) ، بازیافت ولوم سیستم و یا بوت در زمان بروز مشکل آسانتر می گردد .

استفاده از سخت افزار های لازم به منظور افزونگی اطلاعات : با استفاده از RAID 1 ، امکان بازیافت اطلاعات از یک دیسک آسیب دیده با مدت از کارافتادگی صفر فراهم می گردد در حالی که RAID 5 ، روش مناسبی به منظور حفاظت داده موجود بر روی دیسک است .

نسخه های سرویس دهنده ویندوز دارای امکانات نرم افزاری از قبل تعبیه شده به منظور حمایت از RAID می باشند ( RAID نرم افزاری ) .

یک کنترل کننده RAID سخت افزاری دارای کارائی بمراتب بیشتری نسبت به مدل نرم افزاری آن است .

به منظور استفاده از پتانسیل RAID نرم افزاری ارائه شده در ویندوز برای mirroring ولوم های سیستم و بوت ، می بایست ولوم های فوق یکی و مشابه باشند .

استفاده از یک نرم افزار مناسب آنتی ویروس : ویروس های کامپیوتری در صورت آلودگی یک سیستم ، قادر به انجام خرابی های گسترده و متنوعی می باشند .

خرابی MBR ( برگرفته از Master Boot Record ) و سایر بخش های حیاتی هارد دیسک ، نمونه هائی در این زمینه می باشد .

مدیران سیستم می بایست علاوه بر نصب و بهنگام نگه داشتن یک برنامه مناسب آنتی ویروس ، پیشگیری لازم در خصوص انجام عملیات خطرناک و تهدید آمیز نظیر اجرای اسکریپت ها از منابع غیر مطمئن (اسکریپت های موجود در یک وب سایت غیرمطمئن ) و یا استفاده غیرایمن از اینترنت را انجام دهند .

عدم رعایت موارد فوق ، احتمال آلودگی سیستم را افزایش خواهد داد .

Defragment کردن سیستم فایل در محدوده های زمانی مشخص : انجام عملیات فوق در فواصل زمانی خاص بر روی تمامی کامپیوترها خصوصا" سرویس دهندگانی که تراکنش های متعددی را انجام می دهند ، ضروری می باشد .

چراکه پس از استفاده زیاد از فضای ذخیره سازی ( اضافه و حذف فایل ) ، رسانه ذخیره سازی ( دیسک ) به سرعت قطعه قطعه خواهد شد .

وضعیت فوق ، باعث کاهش سرعت اجرای برنامه های ذخیره شده بر روی رسانه ذخیره سازی می گردد .

به منظور انجام یک defrag موفقیت آمیز، می بایست حداقل پانزده درصد فصای آزاد بر روی هارد دیسک موجود باشد .

بنابراین در صورت تکمیل ظرفیت یک دیسک ( سیستم و یا داده ) ، امکان نگهداری مطلوب آن با مشکل مواجه خواهد شد .

دستور جدید Defrag.exe ارائه شده در ویندوز 2003 را می توان با استفاده از دستور Schtasks.exe زمانبندی نمود ( در مقابل اجرای دستی برنامه Defrag و یا تهیه یک نرم افزار خاص ) .

اجرای Chkdsk/r در محدوده های زمانی مشخص : دستور فوق ، سکتورهای بد موجود بر روی دیسک را پیدا کرده و با بازیابی داده ذخیره شده ، آنها را به مکان دیگر منتقل می نماید .

دستور chkdsk.exe را می توان از طریق خط دستور و یا از طریق کنسول Recovery ( در صورتی که امکان راه اندازی طبیعی سیستم وجود نداشته باشد ) ، اجراء نمود .

در مواردی که قصد اجرای دستور فوق را بر روی ولوم سیستم و یا بوت داشته باشیم ، ویندوز برنامه autochk.exe را بگونه ای پیکربندی خواهد کرد تا در اولین مرتبه ای که سیستم راه اندازی می گردد ، امکان اجرای آن فراهم گردد .

بررسی و مشاهده event logs به صورت ادواری به منظور آگاهی از مسائل مرتبط با دیسک : در برخی موارد همزمان با بروز مشکل در دیسک ، ویندوز به صورت اتوماتیک اجرای برنامه autochk.exe را در اولین مرتبه راه اندازی سیستم ،‌ زمانبندی می نماید .

در چنین مواردی ، یک event در بخش application log ثبت می گردد ( منبع بروز خطاء Chkdsk و یا WinLogon اعلام می شود ) .

با مشاهده application log ،‌ می توان از وقوع این نوع رویدادها و علل آن آگاهی یافت و قبل از بروز یک فاجعه اطلاعاتی ، راهکار مناسبی برای آن انتخاب نمود .

تهیه Backup از تمامی ولوم ها بطور مرتب : گرفتن backup از ولوم سیستم ، بوت و داده از جمله اقدامات حیاتی به منظور نگهداری مطمئن دیسک در شرایط خاص و بحرانی است.

با استفاده از ASR در ویندور 2003 ، به سادگی می توان از ولوم های سیستم و بوت backup تهیه نمود .

برای گرفتن Backup از داده های موجود برروی دیسک می توان از برنامه Backup ویندوز ( ntbackup.exe ) و یا سایر ابزارهای موجود در این زمینه استفاده نمود .

صرفنظر از روش استفاده شده برای تهیه backup ، می بایست همواره انجام آن در یک بازه زمانی خاص و کاملا" مشخص تکرار تا در صورت بروز مشکل بتوان به سرعت و مطمئن به آخرین اطلاعات دستیابی داشت .

در پایان، می توان یک اصل مهم دیگر را به موارد فوق اضافه نمود : نسبت به تغییر صدای دیسک بی تفاوت نباشید : خرابی دیسک اغلب با صدای عجیب آن آغاز می گردد .

هر نوع صدای غیرطبیعی می تواند علائم اولیه بروز یک مشکل باشد.

بنابراین در صورت شنیدن صدای غیرعادی ، می بایست بلافاصله از آخرین اطلاعات موجود backup تهیه و در ادامه ، با بررسی event log ، اجرای دستور chkdsk - r و سایر ابزارهای اشکال زدائی ، علل بروز مشکل بررسی گردد .

نکاتی برای اشکال زدائی با این که اقدامات پیشگیرانه در جای خود بسیار حائز اهمیت است ، ولی همواره احتمال بروز مشکل و یا خرابی وجود خواهد داشت .

در چنین مواردی ، از امکانات مختلفی به منظور برخورد با مشکل موجود استفاده می گردد .

chkdsk.exe ، یکی از ابزارهای کلیدی ارائه شده در ویندوز 2003 به منظور اشکال زدائی سیستم فایل است که در ادامه با برخی نکات در خصوص استفاده بهینه و مطلوب از آن آشنا می شویم .

اطمینان از وجود آخرین نسخه backup سیستم قبل از اجرای دستور Chkdsk.exe عدم توقف اجرای برنامه chkdsk.exe در حین انجام وظایف خود توجه به مدت زمان مورد نیاز به منظور اجرای دستور chkdsk.exe .

اجرای دستور فوق بر روی ولوم های با ظرفیت بالا زمان زیادی بطول خواهد انجامید .

در صورت ضرورت می توان اجرای دستور فوق را با استفاده از سوئیچ هائی خاص سبک تر نمود ( chkdsk drive_letter /f /c /i ) .

دستور Chkdsk.exe را نمی توان بر روی ولوم های سیستم و یا بوت در زمان فعال بودن ویندوز ، اجراء نمود .

همچنین ، در صورت باز بودن file handles بر روی‌ یک ولوم ، نمی‌ توان از خدمات دستور فوق در جهت اشکال زدائی استفاده نمود .

برنامه Chkdsk.exe قبل از هر گونه عملیات بر روی‌ رسانه ذخیره سازی، اقدام به قفل نمودن آن می نماید .

بدیهی است در صورتی که برنامه Chkdsk.exe قادر به قفل کردن یک ولوم نگردد ، پیکربندی آن را بگونه ای انجام خواهد داد که در اولین مرتبه راه اندازی سیستم ، شرایط اجراء فراهم گردد .