به نظر برخی از محققان آغاز صنعت گردشگری همزمان با رایج شدن استفاده از حمامهای معدنی در قرن هجدهم می باشد که به منظور استفاده های درمانی در بعضی از کشورها، مورد توجه خاص قرار گرفته بود. اما زمان شروع جهانگردی به معنی و مفهوم صنعتی هنوز دقیقاً مشخص نیست، هر چند گردشگری داخلی یا خارجی دارای قدمت دیرینه ای می باشد.
واژه توریست ( جهانگرد) از کلمه فرانسوی “ تور” گرفته شده است. این واژه از اوایل قرن نوزدهم در بین مردم انگلستان رواج یافت و به تدریج در بین کشورهای دیگر نیز مورد استفاده عام قرار گرفت.
با توجه به اینکه انجام مسافرتهای طولانی و جهانگردی در معنی و مفهوم اصلی خود نیاز به وسیله نقلیه سریع دارد، لذا در قدیم مسافرتهای طولانی از طریق کشتی در دریا و کالسکه در روی زمین انجام می گرفت. با توسعه گردشگری زمینی، به منظور کاهش مسافت و زمان مسافرت ساخت وسایل نقلیه سریع مورد توجه قرار گرفت و کم کم کالسکه ها جای خود را به دوچرخه دادند. اختراع لاستیک بادی و استفاده از آن در دوچرخه توسط یک دامپزشک ایرلندی به نام آقای دانلوپ، استفاده از این وسیله نقلیه را آسانتر نمود و توجه بیشتر مردم را به سوی استفاده این وسیله فرا خواند. اختراع ماشین بخار و ساخت موتورهای بخار و استفاده از آن در کشتی ها، قطارها و حتی اتومبیل، توسعه و تحول عظیمی در صنعت توریسم را بوجود آورد. به موازات ساخت و افزایش تولید خودرو ، کشتی، قطار، ساخت هواپیما نیز مورد توجه قرار گرفت اما علی رغم گسترش این صنعت و ایجاد مسیرهای هوایی متعدد در بین کشورها تا دهه 30 هنوز هواپیماهای ساخته شده قابلیت جا به جایی مسافران زیادی را نداشتند و به همین دلیل تمام مسافرتها از طریق دریایی و زمینی انجام می گرفت.
مسافرتهای طولانی مدت با توجه به وسایل نقلیه آن زمان نیاز به اقامت و استراحت در بین مسیر را داشت. یعنی ساخت هتلها و رستورانها را فرا می خواند. اولین هتل در سال 1794 در شهر نیویورک تاسیس شده است و بدنبال آن در انگلستان و فرانسه نیز ساخت هتلها و رستورانها به تدریج و گسترش یافت.
انجمن آسیایی کوهنوردی که به منظور کشف علمی مناطق مختلف کوهستانی تشکیل گردیده بود، موجب ایجاد و شکل گیری کلوپهای دوچرخه سواری و کوهنوردی دیگری همانند کلوپ آلپاین لندن، کلوپ دوچرخه سواران جهانگردان انگلستان و انجمن زیباسازی ویس بادن آلمان و … گردید که خود نیز نشان بر توسعه و گسترش گردشگری در بین مردم کلوپها و انجمنهای توریستی گشت.
تاسیس کلوپهای توریستی به اوایل قرن 19 بر می گردد اما قبل از آن آژانسهای مسافرتی در برخی از کشورها فعالیت داشتند و شاید بتوان گفت اولین آژانس توریستی که در زمینه گردشگری، برگزاری تورهای علمی و کوهنوردی فعالیت داشت در سال 1841 و در نیویورک تاسیس گردید.
تاریخچه فدراسیون بین المللی اتومبیلرانی (FIA)
تاسیس کانونهای اتومبیلرانی از کشور انگلستان شروع گردید. در سال 1897 کانون اتومبیلرانی سلطنتی (RAC) انگلیس تاسیس گردید و بدنبال آن در مجارستان (1900) ، آمریکا(1902) و نیوزیلند (1903) نیز کانونهای مشابهی به‌وجود آمدند. با توسعه و گسترش خدمات و فعالیتهای کانونهای اتومبیلرانی در کشورها و ازدیاد خودروهای تولیدی و همچنین ایجاد انگیزه سفر با خودرو ، پیدایش ایده همکاری فی مابین در کشورهای ثالث در بین کشورهایی که دارای چنین کانون‌هایی بودند شکل گرفت و به‌دنبال آن فدراسیون بین المللی اتومبیلرانی (FIA )در سال 1904 میلادی تأسیس گردید. این فدراسیون به منظور حفظ و تامین منافع سازمانهای اتومبیلرانی و استفاده کنندگان وسایط نقلیه موتوری فعالیتهای خود را آغاز نمود. همچنین این سازمان، بدنه حاکم بر ورزش اتومبیلرانی در سراسر دنیا می باشد.
فدراسیون بین المللی اتومبیلرانی FIA سازمانی غیر انتفاعی است که 169 سازمان اتومبیلرانی را از 120 کشور در 5 قاره گرد هم آورده است. کانونهای عضو نماینده بیش از 100 میلیون اتومبیلران و خانواده آنان می باشند که این موضوع مایه افتخار FIA می باشد. فدراسیون بین المللی اتومبیلرانی مسائلی نظیر ایمنی، تحرک و پویایی، محیط زیست و قوانین مصرف کنندگان را فعالانه ارتقاء داده و از منافع اتومبیلرانان در سازمان ملل، اتحادیه اروپا و سایر سازمانهای بین المللی حمایت می نماید.
اتحادیه بین المللی جهانگردی(AIT)
در سال 1883 انجمنی با نام انجمن جهانگردی تاسیس شده و به‌دنبال آن استفاده از واژه جهانگردی در انجمن جهانگردی نروژ نیز صورت گرفت که در سال 1868 رسماً شروع به فعالیت نمود. متعاقب آن انجمنهای مشابهی در کشورهای سوئد، فنلاند و دانمارک تاسیس گردید و سایر کشورهای اروپایی دیگر نیز در دهه 1890 مراکزی را به عنوان کانون جهانگردی معرفی نمودند از قبیل : کانون جهانگردی فرانسه (1890) کانون جهانگردی ایتالیا (1894) کانون جهانگردی بلژیک (1895) ، سوئیس و لوکزامبورک …