الف) جغرافیای طبیعی و ویژگیهای اقلیمی
جمهوری کامرون با 475 هزار و 442 کیلومتر مربع مساحت در قاره پهناور آفریقا و در شرق خلیج گینه واقع است.
این کشور از سمت شمال شرقی به طول یکهزار و 94 کیلومتر با چاد، از سمت شمال غربی به طول یکهزار و 690 کیلومتر با نیجریه، از سمت جنوب به طول 298 کیلومتر با گابن و به طول 523 کیلومتر با کنگو و از سمت شرق به طول 797 کیلومتر با آفریقای مرکزی مرز مشترک دارد.
طول خطوط ساحلی کامرون به 402 کیلومتر می‌رسد.
کامرون سرزمین کم ارتفاعی است که آب و هوایی گرم و مرطوب دارد.
فلاتهای مرکزی کامرون توسط ارتفاعاتی محصور می‌شود که بلندترین آنها در منطقه «فاکو » 4 هزار و 95 متر ارتفاع دارد.
در نواحی شمالی کامرون که بین کشور چاد و کوههای «آدموا » قرار گرفته است فلات نسبتاً گسترده‌ای با دشتهای عمیق و کوههای قدیمی مشاهده می‌شود.
«بنوئه »، «نتم »، «ینونگ » و «ساناگا » رودهای مهم کامرون هستند.
13 درصد از اراضی کامرون را مزارع، 4 درصد مراتع و 78 درصد جنگل تشکیل می‌دهد.
ب) جمعیت و ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی
جمعیت کامرون در ابتدای سال 2000 حدود 15 میلیون و 421 هزار و 937 نفر بود و هم اکنون 43 درصد از مردم این کشور زیر 14 سال و 54 درصد بین 15 تا 64 سال سن دارند.
نرخ رشد جمعیت کامرون در حدود 47/2 درصد، نرخ زاد و ولد 6/36 نفر به ازای هر هزار نفر ونرخ مرگ و میر 89/11 نفر است.
بیماری «ایدز» بیشترین خسارات جانی در سالهای اخیر را در کشور کامرون داشته به طوری که اغلب کودکان به صورت مادرزادی مبتلا به این بیماری هستند.
از سوی دیگر امید به زندگی در مردم این کشور طی 10 سال اخیر حدود 10 سال کاهش یافته است.
هم اکنون امید به زندگی در میان مردان کامرونی 01/54 سال و در میان زنان این کشور 64/55 سال است.
31 درصد از مردم این جمهوری از نژاد بومی کامرون، 19 درصد از نژاد گینه استوایی و 10 درصد از نژاد فولانی هستند.
تنها 20 درصد از مردم کامرون مسلمانند و بیش از 40 درصد از آنها مسیحی هستند.
کامرونی‌ها به زبان محلی و سودانی تکلم می‌کنند ولی زبان رسمی آنها فرانسوی و انگلیسی است.
75 درصد از مردان و 52 درصد از زنان بالای 15 سال کامرون باسوادند.
ج) تقسیمات کشوری و ویژگیهای سیاسی
شهر «یائونده » مرکز حکومتی کامرون است و از شهرهای مهم آن می‌توان به «دوآلا » و «انکونکسامبا » اشاره کرد.
این جمهوری در روز اول ژانویه 1960 از زیر سلطه انگلیسیها و فرانسویان خارج شد.
در حال حاضر آقای «پائول بیا» رئیس جمهور و همچنین آقای «پیتر مافانی موسونگ » نخست وزیر کامرون هستند.
کامرون علاوه بر سازمان ملل متحد (UN) ، در بانک توسعه آفریقا (ADB) ، سازمان خواربارو کشاورزی ملل متحد (FAO) ، گروه 77 (G-77) ، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) ، سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری (ICAO) ، بانک توسعه اسلامی (IDB) ، سازمان بین‌المللی کار (ILO) ، صندوق بین‌المللی پول (IMF) ، بانک جهانی (WB) ، سازمان بین المللی پلیس جنایی (INTERPOL) ، سازمان بین‌المللی ارتباطات دور ماهواره‌ای (INTELSAT) ، سازمان کنفرانس اسلامی (OIC) ، سازمان بهداشت جهانی (WHO) ، سازمان جهانی جهانگردی (WTO) ، سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO) ، سازمان منع سلاحهای شیمیایی (OPCW) ، سازمان جهانی تجارت (WTO) ، جنبش عدم تعهد (NAM) ، کمیسیون سازمان ملل متحد برای تجارت و توسعه (UNCTAD) ، سازمان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ملل متحد (UNESCO) ، کنفدراسیون جهانی اتحادیه‌های کارگری آزاد (ICFTU) ، کنفدراسیون جهانی کارگران (WCL) ، صندوق توسعه کشاورزی ملل متحد (IFDA) ، سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) ، بنگاه مالی بین‌المللی (IFC) و بانک بین‌المللی ترمیم و توسعه (IBRD) عضویت دارد.
د) ویژگیهای اقتصادی اقتصاد کامرون عمدتاً مبتنی بر تولید محصولات کشاورزی به شیوه‌های ابتدایی است و استقراض دولت این کشور از صندوق بین‌المللی پول در سالهای اخیر کمک شایانی به بهبود شرایط اقتصادی و رشد تولید ناخالص داخلی این جمهوری کرده است.
در سال 1999 میزان تولید ناخالص داخلی کامرون به 5/8 میلیارد دلار رسید.
این در حالی است که تولید ناخالص داخلی این کشور در سال 1995 کمی بیشتر از 5 میلیارد دلار بود.
نرخ رشد تولید ناخالص داخلی کامرون نیز از 6/3 درصد در سال 1995 به 4/4 درصد در سال 1999 افزایش یافت.
همچنین متوسط درآمد سرانه مردم این کشور که در سال 1995 حدود 380 دلار بود، اکنون به مرز 600 دلار رسیده است و این مساله بیانگر موفقیت طرحهای اقتصادی دولت کامرون در سالهای اخیر است.
با این حال 40 درصد از مردم کامرون در زیر خط فقر زندگی می‌کنند و نرخ تورم اقتصادی در این کشور حدود 1/2 درصد است.
این رقم در سال 1990 حدود 5/7 درصد بود.
42 درصد از تولید ناخالص داخلی کامرون مربوط به بخش کشاورزی، 22 درصد بخش صنعتی و 36 درصد مربوط به بخش خدمات است.
همچنین 70 درصد از نیروهای در سن اشتغال کامرون در بخش کشاورزی و 13 درصد در بخش صنعت و تجارت مشغول به کارند.
کامرون در سال 1996 نزدیک به 50 میلیون دلار از محل صنعت جهانگردی عایدی کسب کرد.
حجم بدهیهای خارجی این کشور طی سال 99 به حدود 5/9 میلیارد دلار رسید.
تراز پرداختهای تجاری کامرون در سال 1997 و 1998 به ترتیب 974 و 323 میلیون دلار بود.
کامرون توان تولید 3 میلیارد و 285 میلیون کیلووات ساعت انرژی الکتریکی دارد که 3 درصد از این حجم توسط نیروگاههای حرارتی و 97 درصد توسط نیروگاههای برق ـ آبی تأمین می‌شود.
قهوه، موز، پنبه، کاکائو، روغن نارگیل، چای، توتون،بادام زمینی و غلات مهمترین تولیدات بخش کشاورزی کامرون هستند.
از سوی دیگر صنایع شیمیایی، آلومینیوم، کبریت سازی و صنایع دستی در رده مهمترین صنایع کامرون محسوب می‌شوند.
کامرون همچنین منابع غنی از بوکسیت، آهن، سنگ آهک، فسفات، نفت خام، گازطبیعی، طلا و قلع دارد.
این کشور سالانه 84 هزارتن انواع ماهی صید و بیش از 513 هزارتن سبزیجات تولید می‌کند.
حجم تولید محصولات باغی کامرون به 2 میلیون و 214 هزارتن و ظرفیت تولید مواد پروتئینی این کشور به 204 هزارتن در سال می‌رسد.
ارزش صادرات کامرون به 2 میلیارد دلار و میزان واردات آن به 5/1 میلیارد دلار در سال بالغ می‌شود.
ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، هلند، نیجریه، آمریکا و آلمان جزو مهمترین شرکای تجاری کامرون هستند.
اقلامی نظیر نفت خام، کاکائو، قهوه، تمبر هندی، چوب پنبه، آلومینیوم و لوبیا در رده کالاهای صادراتی و نیز کالاهایی نظیر وسایل نقلیه، ماشین آلات، مواد غذایی، نوشیدنیها و توتون در فهرست اقلام وارداتی کامرون قرار دارند.
واحد رسمی پول کامرون فرانک اتحادیه مالی آفریقا است که خود به یکصد «سانتیموس» تقسیم می‌شود.
هر دلار آمریکا با 25/647 فرانک آفریقایی برابر است.
بانک جهانی و صندوق بین‌الملل پول در پایان سال 2000 میلادی با اختصاص بخشی از یک وام 34 میلیارد دلاری به جمهوریهای فقیر آفریقایی ازجمله کامرون به منظور کاهش بدهیهای خارجی این کشورها موافقت کردند.
جدول (2-36) - ویژگیهای اقتصادی کامرون در آستانه سال 2000 میلادی جدول (3-36) - سهم تجارت کامرون با شرکای عمده تجاری در سال 1998 جدول (4-36) – میزان تغییرات شاخص قیمت کالا و خدمات مصرفی کامرون ماخذ:IMF , World Economic Outlook – Focuos on Transition Ecnonomies (October 2000 جدول (5-36) - ارزش تجارت کامرون با شرکای عمده تجاری مسلمان در سال 1997 (برحسب میلیون دلار) ماخذ: http//icdt.org/cgi-bin/ts.asp ه- ) ویژگیهای ارتباطی سیستم مخابراتی کامرون بیشتر در اختیار بخش تجاری و نیز بخشهای دولتی کشور است.
از سوی دیگر تاکنون بالغ بر یکصد هزار شماره تلفن ثابت و کمتر از 5 هزار شماره تلفن همراه در این جمهوری راه‌اندازی شده است.
مردم کامرون امواج 11 ایستگاه رادیویی (AM) ، 8 ایستگاه رادیویی (FM) و 3 ایستگاه رادیویی با طول موج کوتاه را دریافت می‌کنند و برنامه‌های تلویزیونی این کشور تنها از طریق یک شبکه در بخشهایی از کامرون قابل دریافت است.
از نظر امکانات ترانزیتی و شبکه راههای مواصلاتی نزدیک به 1500 کیلومتر خط آهن، 35 هزار کیلومتر جاده اصلی و فرعی، 2200 کیلومتر راه آبی، 5 بندر صیادی و صنعتی و نزدیک به 50 فرودگاه بزرگ و کوچک در کامرون وجود دارد که از میان آنها تنها 2 فرودگاه توانایی پذیرش هواپیماهای پهن پیکر را داراست.
و) مناسبات اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و کامرون از نظر تجاری تاکنون موادی نظیر وازلین، مصالح ساختمانی، مصنوعات پلاستیکی، کاشی و سرویسهای بهداشتی ایران موفق به راهیابی به بازار مصرف کامرون شده است، اما به نظر می‌رسد زمینه فعالیت اقتصادی برای واحدهای خدمات فنی و مهندسی در زمینه احداث واحدهای صنعتی، مجتمع‌های مسکونی، سردخانه، سوله و انبار، جاده و خدمات بهداشتی در این کشور بسیار فراهم باشد.
جای آن دارد که تعاونیهای تولیدی و خدماتی ایران از طریق بازار شناسی و شرکت در نمایشگاههای تجاری نسبت به راهیابی در بازار کامرون همت گمارند.
جدول (7-35) – آمار مبادلات بازرگانی ایران با کامرون ماخذ: گمرک جمهوری اسلامی ایران مساحت475442 کیلومتر مربعجمعیت15421000 نفرتراکم نسبی جمعیت در هر کیلومتر مربع43/32 نفرنسبت جمعیت زیر 14 سال43 درصدنسبت جمعیت 15 تا 64 سال54 درصدنسبت جمعیت بالای 65 سال3 درصدنرخ رشد جمعیت47/2 درصدنرخ زاد و ولد در هر هزار نفر6/36 نفرنرخ مرگ و میر در هر هزار نفر89/11 نفرنرخ مرگ و میر کودکان در هر هزار نفر87/70 نفرنرخ باروری زنان88/4 درصدنسبت جنسی مردان در کل جمعیت01/1نسبت باسوادی در مردان بالای 15 سال75 درصدنسبت باسوادی در زنان بالای 15 سال52 درصدامید به زندگی در بین مردان01/54 سالامید به زندگی در بین زنان64/55 سالتیره های جمعیتیکامرونی، گینه ای ،فولانیمذهب اکثریت مردمادیان اولیه 40 درصدمذهب اقلیت مردممسیحیت ، اسلامزبان رسمیفرانسوی و انگلیسی میزان تولید ناخالص داخلی8/8 میلیارد دلارنرخ رشد تولید ناخالص داخلی4/4 درصددرآمد سرانه ملی580 دلارنسبت افراد زیر خطر فقر40 درصدسهم بخشهای اقتصادی از تولید ناخالص داخلیکشاورزی 42 درصد، صنعت 22 درصد،خدمات 36 درصدمیزان تولید ناخالص ملی5/8 میلیارد دلارسهم صدور کالا و خدمات در تولیدناخالص داخلی5/24 درصدسهم ورود کالا و خدمات در تولیدناخالص داخلی9/24 درصدنرخ سرمایه گذاری ناخالص داخلی در تولید ناخالص داخلی5/19 درصدنرخ رشد سالانه ارزش پول و شبه پول3/13 درصدنرخ تورم1/2 درصدمیزان بدهیهای خارجی5/9 میلیارددلارظرفیت تولید انرژی الکتریکی285/3 میلیارد کیلو وات ساعتذخایر معدنیبوکسیت، آهن،آهک ، فسفات ، نفت و طلاتولیدات صنعتیمواد شیمیایی، آلومینیوم، کبریت و صنایع دستیمحصولات کشاورزیقهوه ، موز، پنبه ، کاکائو، چای ، توتونارزش صادرات2 میلیارد دلارارزش واردات5/1 میلیارد دلارواحد رسمی پول و ارزش برابری آنفرانک آفریقایی (هر دلار آمریکا برابر با 25/647 فرانک) نوع مبادلهشریک نخستسهم بازارشریک دومسهم بازارشریک سومسهم بازارصادراتایتالیا25%اسپانیا20%فرانسه16%وارداتفرانسه25%نیجریه8%آمریکا8% سالمیانگین 1982تا199119921993199419951996199719981999میزان تغییرات (درصد)1/69/17/3-7/128/256/62/5-9/2 نوع مبادلهشریک نخستارزش مبادلهشریک دومارزش مبادلهشریک سومارزش مبادلهارزش کل مبادله با کشورهای اسلامیصادراتگابن16تونس13مالزی12106وارداتگینه41موریتانی8ترکیه895 دورهوزن صادرات (برحسب کیلو گرم)ارزش صادرات (برحسب دلار آمریکا)وزن واردات(برحسب کیلو گرم)ارزش واردات (برحسب دلار آمریکا)137440987083665--137526936675129--13761373970436131--13771961197568912--137815230692800943--شش ماهه نخست 1379184737601056327340025207