تایلند در قلب جنوب‌شرقى سرزمین اصلى آسیا واقع شده است و از نظر جغرافیائى به چهار منطقه تقسیم مى‌شود: منطقه مرکزی، شمال‌شرقی، منطقه شمال و منطقه جنوب.
کاوش‌هاى باستان‌شناسى حاکى از وجود تمدن‌هاى بسیار کهن در این کشور مى‌باشد. لیکن اولین حکومت تایلند که تاریخ مدون دارد که از ۱۳۵۷ با روى کار آمدن سلسه پادشاهى سوخوتائى (Sukothai) یا سوکوتهای آغاز گردید. پنج پادشاه از این سلسله به‌مدت کمتر از یک قرن بر این سرزمین حکومت نمودند. تایلند یک مملکت پادشاهى است و کشورى واحد و غیر قابل تجزیه مى‌باشد. پادشاه رئیس کشور و رئیس قواى مسلح مى‌باشد. حاکمیت
در دست مردم است و پادشاه اختیارات
خود را طبق مفاد قانون‌اساسى ایفاء مى‌نماید.
مهمترین احزاب سیاسى فعّال در تاریخ سیاسى تایلند به قرار زیر است:
حزب کمونیست تایلند (Phak Khomunit Prathat Thai)
حزب دمکراتیک (prachatipat)
حزب اقدام دمکراتیک (Kit Prachatipatai)
حزب جبهه دمکراتیک (Naew Prachatipatai)
حزب دمکراتیک ملی (Chat Prachathipatai)
حزب خلق (Phak Prachachon)
حزب دمکراتیک سیام (Prachatipat Siam)
حزب اقدام اجتماعی (Kit Sangkom)
حزب سوسیالیست تایند (Phak Sangkom Niyon Haeng Prather Thai)
جبهه متحد سوسیالیست (Naew Ruam Sangkom Niyom)
حزب سینی‌زن تائی (Pravhakron thai)
حزب ملّت تایلند (Chat Tai)
حزب کمونیست تایلند (Phak Khomunit Prathat Thai)
نهضت‌هاى کمونیستى در دهه‌هاى ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ در تایلند پدیدار شدند اینها یا انشعابى از احزاب کمونیست چین بودند که سعى در دریافتن نیروهاى تازه در میان کارگران چینى تایلند، معلمّان و دیگر گروه‌هاى حرفه‌اى به‌ویژه در بانکوک داشتند، و یا گروه‌هاى انقلابى ویتنامى بودند که سعى مى‌کردند حمایت ویتنامى‌هاى پناهنده و مهاجر شمال تایلند را بدست آورند. ولى نخستین حزب کمونیست تایلند رسماً از دسامبر ۱۹۴۲ فعالیّت سیاسى خود را آغاز کرد و تا مدت کوتاهى بعد از جنگ جهانى دوم فعاّل بود. متعاقب کودتاى ۱۹۴۷ رهبرى حزب به نام Prasert sabsunthorn به چین گریخت و مدت یازده سال در آنجا بود.
رژیم Phibun (۵۷-۱۹۴۸) جمعى از اعضاى کمیته چینى‌ها را به‌عنوان متهمّان کمونیست دستگیر کرد. در ۱۹۵۲ دومین کنگره حزب خواستار مقابله نظامى با حکومت شد. بعد از یک دوره کم‌توّجهی، با انتشار اثر یک مارکسیست جوان روشنفکر تایلندى به نام Chit Phumisak که پیرامون فئودالیسم تایلند نگارش یافته بود، سرکوب کمونیست‌ها شتاب فزاینده‌اى یافت. سران و کادرهاى حزبى مجبور به ترک بانکوک و استقرار در مناطق دور شمال شرقى شدند. در آنجا با جنبش‌هاى چریکى چپگراى دیگر پیوند یافته و دکترین مائوئیستى را پذیرفتند.
مبارزات نظامى و مسلحانه در مقیاس کوچکى در ۱۹۶۵ در منطقه شمال شرقى آغاز شد جناح‌هاى کمونیستى ارتباطاتى نیز با حزب کمونیست مالزى در جنوب برقرار کردند. در ۱۹۶۴ به نشانه اعتراض به استفاده آمریکا از خاک تایلند براى سازماندهى نیروهاى ویتنام و لائوس جنبش مستقل تایلند توسط حزب کمونیست سازمان یافت. و در ۱۹۶۵ جبهه میهنى تائى اعلام موجودیت کرد. سپس در ۱۹۶۹ نیروهاى مسلح آزادیبخش مردمى تایلند تأسیس شد و تا ۱۹۷۹ تخمین زده مى‌شود حدود ۱۲۰۰۰ تا ۱۴۰۰۰ چریک مسلح در سراسر تایلند بخصوص در جنوب، شمال شرقى و نیز قسمتى در شمال و غرب منطقه مرکزى تایلند فعالیّت داشتند.
در طول دوره دمکراتیک تایلند در فاصله سالاى ۷۶-۱۹۷۴ حزب کمونیست تایلند نقش فعّالى ایفاء نمى‌کرد ولى تماس‌هاى خود را با برخى رهبران دانشجوئى و دانش‌آموزى بانکوک گسترش داد. سیاست حزب کمونیست بیشتر منطبق بر مبارزه روستائى بود تا متمرکز بر جنبش‌هاى شهری. بعد از کودتى اکتبر ۱۹۷۶ حزب صفوف نیروهاى خود را در میان کارگران و قیام‌هاى دانشگاهى و دانش‌آموزى ناحیه بانکوک مستحکم کرد.
در سپتامبر ۱۹۷۷ رادیوى صداى مردم تایلند که از چین برنامه پخش مى‌کرد، وجود کمیته هماهنگى گروه‌هاى دموکراتیک و میهنى را اعلام کرد. در واقع از ۱۹۷۶ توجه و الحاق جوانان، رادیکال‌ها و افراد طبقه متوسط تحصیل کرده به حزب موفقیّت بزرگ آن حزب بود.
ولى بحران ناشى از بحران هندوچین و جنگ میان ویتنام و چین مشکلاتى براى حزب کمونیست تایلند فراهم کرد. حمله ویتنام به کامبوج بخشى از ارتباط را قطع کرده و پناهگاه‌هائى را که توسط رژیم پول پوت ایجاد شده بود از بین برد. و دولت لائوس نیز به همین میزان خواهان از بین بردن تسهیلات مشاهده شد که براى حزب کمونیست تایلند در قسمت‌هاى شمالى و شمال‌شرقى فراهم کرده بود شد. در این ایّام بود که اختلافات شدیدى میان اعضاى رهبرى حزب بروز کرد؛ عدّه‌اى طرفدار چین بودند و بخشى از ویتنامى‌هاى حمایت مى‌کردند. جناح‌هاى دانشجوئى و دانش‌آموزی، روشنفکران و گروه‌هاى حرفه‌اى که با حزب کمونیست همکارى مى‌کردند، از اکتبر ۱۹۷۶ گروه سومى را تشکیل دادند که براستقلال ملّى و نیز آنچه راه‌تائی نامیده شد تأکید داشتند.
حزب دمکراتیک (prachatipat)
این حزب که مشهورترین حزب سیاسى کشور است در ۱۹۴۶ توسط یکى از اشراف‌زادگان کامبوج غربى که زمانى جزو خاک تایلند بود، به نام Kuang تأسیس شد. khuang خود از رهبران بلند پایه کودتاى ۱۹۳۲ بود. khuang با حمایت همکاران خود موفق شد مارشال Phibun را به‌عنوان نخست‌وزیر در سالهاى ۴۵-۱۹۴۴ به قدرت برساند و خود نیز چند ماهى در ۱۹۴۶ نخست‌وزیر شد. khuang از لیبرالیسم اقتصادى دفاع کرده و معتقد بود که نه فقط دولت فاقد مکانیسم لازم براى کنترل قیمت‌هاست بلکه منجر به افزایش توّرم شدید هم مى‌شود. این موضع‌گیرى حمایت حزب ترقى‌خواه و نیز چند گروه دیگر را باعث شد.
از این پس حزب دمکراتیک موضع‌گیرى خود را با عدم مداخله دولت در امور اقتصادی، تجارت آزاد، و رقابت در امور اقتصادى نشان داد و به سمت موضع حمایت از مردم و حاکمیت قانون، و نیز توجه به پاکی، اخلاص و وفادارى کشیده شد. و همواره از دولت مى‌خواستند تا قانون را رعایت کرده و وظایف خود را در پرتو قانون انجام دهند. و از نقطه‌نظر سیاسى نیز خواهان عملکرد دولت‌هاى محلى مردمى بودند تا سلسله مراتب مبتنى بر تمرکزگرائى شدیدى که توسط وزارت کشور اعمال مى‌شد.
از آن پس حزب دمکراتیک به بزرگترین حزب مخالف تایلند تبدیل شد. ولى در طول سه دهه فقط در دو دوره موفق به تشکیل دولت شد؛ اولین بار دولت Kuang فقط شش ماه در فاصله ۴۸-۱۹۴۷ و بار دیگر دولت Seni در ۱۹۷۸ که فقط پنج ماه طول کشید زیرا که کودتاى نظامى به هر دو دولت خاتمه دادند. این حزب نیز براى مدّتى کوتاه اجازه فعالیّت رسمى داشت. در دومین بارى که حزب دمکراتیک قدرت را توسط Seni در دست داشت، شرایط سیاسى کشور بشدت آشفته بود و همین امر فرصت را براى کودتائى فراهم ساخت.
تلاش‌هاى دردآور بزرگترین حزب تایلند براى تحقق اهداف خود هرگز پایان نیافت. در جریان انتخابات ۱۹۷۹ انتظار مى‌رفت که حزب دمکراتیک فعالیّت مناسبى بخصوص در بانکوک داشته باشد. در حالى که فقط ۱ کرسى در انتخابات بدست آورد و در عوض ۲۹ کرسى در رقابت انتخاباتى توسط Thai Citizen Party قبضه شد و مقام وزارت کشور در اختیار حزب دمکراتیک قرار گرفت. در انتخابات مذکور از کل ۳۰۱ کرسى انتخاباتى فقط ۳۴ کرسى به حزب دمکراتیک تعلق گرفت. با این شکست براى حزب بود که از آن پس بار دیگر نقش مخالف و اپوزیسیون خود را در داخل از سرگرفت.
حزب اقدام دمکراتیک (Kit Prachatipatai)
این حزب در ۱۹۷۹ تأسیس شد و فقط سه کرسى در انتخابات ۱۹۷۹ بدست آورد. حزب مذکور به منزله مکانیزمى براى عملکرد مارشال نیروى هوائى Chullasapya یعنى پایدارترین فرد در سیاست‌هاى تایلند درآمد.
حزب جبهه دمکراتیک (Naew Prachatipatai)
حزب مذکور در ۱۹۶۸ به‌عنوان گروهى اصلاحگرا توسط Phaitoon بنیانگذارى شد. نامبرده خود عضو دپارتمان توسعه وزارت کشور و از اهالى منطقه شمالى کشور بود. Phaitoon همواره سیاست‌هاى دولت را درخصوص روستاها به باد انتقاد مى‌گرفت و سرانجام از موضع دولتى خود استعفا کرد تا بتواند حزب را سازماندهى کند. حزب مذکور برغم ارائه نظریات مترّقیانه در پیشبرد اهداف خود ناتوان مانده و بسرعت از هم پاشید. فقط در دوره دمکراتیک یعنى سالهاى ۷۶-۱۹۷۴ رهبرى حزب تصدى کمیته امور خارجى را عهده‌دار شد.