دانلود تحقیق هواشناسی و آلودگی هوا

هنگامی که بشر برای اولین بار موفق به مهار کردن آتش شد با تجلیل و احترام به تماشای شعله‌ها پرداخت و از این موفقیت احساس غرور کرد.

اما شک نداشت که به این وسیله با دست خویش به محیط پیرامونش زیان وارد می‌کند.

بنابراین مدتهای طولانی قبل از آنک واژه آلودگی پدید آید و انسان از آن به عنوان پیامد فعالیتهای مختلف سخن بگوید آلودگی هوا وجود داشته است.

با گسترش صنعت ئ تمرکز آن در یعضی از مناطق سطح آلودگی که در برخی از شراسط جوی استثنایی تشدید می‌شود بسیار بالا رفت.

در نتیجه افزایش آلودگی در این مناطق میزان مرگ و میر تا حد بسیار زیادی افزایش یافته است.

این افراد نخستین قربانیان آلودگی هوا نبودند و بخوبی می‌توان تصور کرد که آغاز عصر آتش، برخی از نیاکان ما در غارهای خود به علت مواد متصاعد شده از سوختها خفه شده‌اند.

مسئله‌ای که هم اکنون حائز اهمیت است و عده زادی را مشغول خود کرده است آلودگی هوا در جوامع بشری و صنعتی است.

بیش از نیمی از جمعیت کشورهای صنعتی تقریباَ به طور دائمی در آن به سر می‌برند، زندگی می‌کنند، می‌خوابند، و تغذیه و کار می‌کنند.

در مقابل مشکلی با این اهمیت اختیار کردن رفتاری انفعالی یا احساساتی و گریستن برای بهشت گمشده جوامع روستایی کاری واقع گرایانه نیست.

تمدن صنعتی وجود دارد.

و محتوم است تمدن مذکور واقعیتی است که عمیقاَ محیط زیست و زندگانی ما را دچار تغییری بنیادی کرده است.

ما پیشرفتهای عظیمی را که در تمام زمینه‌ها حاصل شده مدیون این تمدن هستیم.

چه بدمون آن حصول این پیشرفتها غیر ممکن بود.

با این حال افزایش آلودگی هوا نتیجه گسترش فعالیتهای انسانی است.

این افزایش در بسیاری از کشورهای مبتلا به الودگی باعث شده تا به این مشکل توجه شود.

شورای اروپا(Consail del Europe ) در گزارش مورخ 14 سپتامبر 1967 خود آلودگی هوا را چنین تعریف کرد:
» آلودگی زمانی است که در هوایک ماده خارجی وجود داشته باشد یا در ساختمان آن تغییری پدید آید که با توجه به شناختهای علمی زمان، موجب اثری زیان آور شود یا یاجاد ناراحتی کند.«
هواشناسی در آلودگی هوا
هواشناسان که توده‌های هوا را بررسی می‌کنند از جمله اولین کسانی هستند که متوجه شده‌اند »آلودگی هوا مرزی ندارد« زیرا بر حسب مشخصات ویژه آنها، باد می‌تواند آلابنده‌های منتشر شده در یک ناحیه را پراکنده کند و همچنین آنها را به مناطق کمابیش دورتر از ناحیه انتشار انتقال دهد.

و این اثر انتقالی ممکن است تا مقیاس کشورها نیز گسترش یابد و حتی گروهی از کشورها- مثل اروپا – را در بر می‌گیرد.در بررسی عمومی آلودگی، باد که نتیجه قابلیت تغییر معمولی هواست عامل تصلی دخالت هوا محسوب می‌شود.

ولی باد تنها عامل نیست و باید تشعشع خورشیدی و رسوبات را نیز به حساب آورد.
1- وارونگیهای دما
سرعت و جهت باد بستگی به زمینه‌های عمودی واقعی دما دارد.

لذا باد عموماَ به طور نسبتاَ رضایت بخشی موجب پراکندگی آلاینده‌ها می‌شود.

اما در مناطق معتدل که اصولاَ در فصل پائیز یا زمستان را چرخه(Anticyclone ) به وجود می‌آید و به آهستگی جابجا می‌شود ممکن است آرامشهای پایدار یا وارونگی دما برقرار شود.

در نواحی نزدیک به مناطق گرد مداری عرضهای بین 30 تا 60 درجه )
(Subtropicale ) نیز که عرض جغرافیایی بالاتر از آنند درتابستان چنین اتفاقی رخ می‌دهد.

در این نواحی تقریباَ به طور دائم را چرخه وجود دارد و ممکن است وارونگیهای طولانی به وقوع بپیوندد .

کازابلانکا، سانتیاگو( شیلی)، و لوس‌آنجلس سه مورد از مناطق شهری است که حالت فوق در آنها رخ می‌دهد.
وجود پدیده وارونگی را می‌توان اینگونه توجیه کرد که در سرزمینهابی مسطح در غروب یک روز آفتابی سطح زمین به سرعت سرد می‌شود و در جو بر حسب ارتفاع یک زمینه ثابت و مثبت دما استقرار می‌یابد .

مثلاض هنگامی‌که در مکانی مرتفع باشین دمای هوا افزایش پیدا می‌کند این وضعیت در خلال شب تشدید می‌شود و ممکن است در نخستیت ساعات روز به صورت تحرک تسبتاَ پر انرژی قشرهای گرمتر ظاهر می‌شود که بدین ترتیب مجدداَ به زمین بازگردانده می‌شود.

بالاخره زمانی که تشعشع خورشید سطح زمین را گرم می‌کند این پدیده رو به ملایمت می‌رود تا یک زمینه دمای منفی مستقر شود.

دز این صورت دما با افزایش ارتفاع کاهش پیدا می‌کند.

در زمستان ممکن است اثز تشعشع روزانه خورشید آنقدر کافی نباشد که برگشت به حالت عادی انجام گیرد.

بنابراین عمل وارونگی چندین ر.ز به طول می‌انجامد .

درمناطق شهری به علت ایجاد حرارت کلی( کوره‌های صنعتی و خانگی) بر سطح زمین ممکن است زمینه دما به علت بی نظمی فزاینده فوق دچار آشفتگی شود .

وجود پدیده وارونگی را می‌توان اینگونه توجیه کرد که در سرزمینهابی مسطح در غروب یک روز آفتابی سطح زمین به سرعت سرد می‌شود و در جو بر حسب ارتفاع یک زمینه ثابت و مثبت دما استقرار می‌یابد .

این آشفتگی به علت وجود ساختمانها تسهیل می‌شود و بدین ترتیب وارونگی نسبت به زمینهای هموار عموماَ در ارتفاع بالاتری صورت می‌گیرد.

پدیده‌های آرامش و واورنگی از نظر آلودگی دارای اهمیت قابل ملاحظه‌ای هستند.

اگر با دودکشهای متعدد سرو کار داشته باشیم و اگر افزایش بیش از حد منابع آلاینده سطح زمین مانند خودروها را نیز به حساب بیارویم به علت پدیده‌های مذکور آلودگی می‌تواند به میزان به میزان بالایی برسد که برای انسانها،حیوانات، و نباتات خطرناک است.

در طی مدتی که وارونگی ادامه دارد بخار آب فضا می‌تواند به دمایی پائین‌تر از دمای تراکم آن برسد که در ان جای گرفته‌اند.

این مد را به نام» اسموگ« (دود-smock)و فوگ( مد-Fog)است.

مهدود بدترین حوادث مربوط به آلودگی را بوجود می‌آورد زیرا به علت کدری آن از عمل گرم کردن تشعشع خورشید جلوگیری و در نثبیت عمل وارونگی کمک می‌کند در همان زمان قشرهای علیای مه به علت تابش‌دهی خنگ می‌شوند و بنابراین چگالتر شده و به سمت پائین می‌آیند به این ترتیب، آلودگی یه مقدار شدیدتر می‌رسد.

سایر عوامل علم هواشناسی همانطور که گفته شد، سایر عوامل علم هواشناسی نیز برآلودگی اثر می‌گذارد.

تشعشع خورشیذی یکی از این موارد است که غیر از پدیده وارونگی موجب واکنشهای پیچیده نور شیمیایی میشود.

این واکنش بین آلاینده‌های منتشر شده از لوله اگزوز خودروها انجام می‌گیرد و منشاء تولید» مهدود اکسنده« شهر لوس‌آنجلس می‌شود.

گر چه در تبدیل ایندریدسولفورو(2SO ) به ایندرید سولفوریک (3SO ) شرایط هواشناسی تأثیر کمی می‌گذارد.

در مقابل جذب رطوبت توسط ایندریدسولفوریک و تشکیل قطرات اسید بطور مستقیم به آنها بستگی دارد.

ذرات جامد در حامل تعلیق می‌توانند به عنوان هسته‌های متراکم عمل کرده تشکیل ابرها را تسهیل دهند.

اگر این ذرات در باران حل شوند نه فقط بر سطح زمین رسوبی موسوم به ذرات به وجود می‌آید بلکه شستشوی مفید فضا نیز انجام می‌گیرد.

PH آب باران می‌تواند به مقداری برسد که برروی پدیده‌های خوردگی در زمین تأثیر بگذارد.

فصل دوم منشاء و ماهیت آلاینده‌های هوا در قدیم، آلودگی شهرها به علت وجود همه نوع زباله در کوچه و معابر بود، اما امروز آلودگی هوا که در همان اندازه زیان آور و نامطبوع است جایگزین آن شده است در حالیکه دیگر هیچکس مضرات ناشی از رها کردن زباله در پیاده‌رو یا در جوی خیابان را به یاد نمی‌آورد، هیچکس هم نمی‌خواهد بطور جدی درباره این واقعیت بنیدیشد که با روشن کردن آتش، راه انداختن موتور ماشینها و سوزانده علفهای زیادی در باغچه‌اش مرتب عمل خطایی می‌شود که سلامتی نزدیکان خود را به خطر می‌اندازد.

با این حال هیچ یک از ما در رابطه با آلودگی خود را مسؤل نمی‌دانیم و دیگران را مقصر می‌شناسیم.

آلودگی هوا در بین افرادی که در معرض آن قرار دارند اهمیت فوق‌العاده‌ای یافته است.

این آگاهی در میان نوشته‌های روزنامه‌ها، برنامه‌های رادیو و تلویزیون، مذاکرات نمایندگان مجلس و مسؤلیت دولتها دیده می‌شود، مقامات مسؤل بتدریج مجبور به توجه به این مشکل شده‌اند.

بطور کلی آلاینده چیست؟

هر گاه ماده‌ای با تراکمی بیشتر از تراکم متداولش در فضا که غالباَ مقدار بسیار ناچیزی است- یافت شود به آن الاینده گویند.

موارد گازکربنیک، اسیدهای نیتروژن.

اوزون، و آمونیاک که از سازه‌های عادی فضای غیرآلوده‌اند استثنا هستند.

اما به محض آنکه مثلاَ تراکم گازکربنیک بیش از تراکم متداول آن که از لحاظ حجمی در حدود 300 قسمت در میلیون است برسد می‌توان آن را به عنوان یک ماده آلوده تلقی کرد.

آلاینده‌ها دارای سه منبع اصلی هستند که عبارتند از اجاق‌های خانگی، کوره‌های صنعتی و مواد نشر یافته از آنها و بالاخره گازهای خارج شده از لوله‌ای اگزوز وسایل نقلیه موتوری تمام این منابع مواد متعددی پخش می‌کتد که از بین آنها تاکنون بالغ بر صد ماده شناسایی شده و شامل مواد زیر است: گازها و بخارات ترکیبات بسیار متنوع معدنی و آلی مانند اکسیدهای گوگرد و… ، یا ئیدروکربورهای چرب و معطر، اسیدها، بازها، متول‌ها و غیره.

ذرات جامد یا حبابهای مایع تشکیل شده از آنروسولهایی که ریزترین ذره آن دارای ابعاد حداقل 3% میکرومیلی‌متر است و می‌تواند به صورت آنرول باقی بماند و به 20 میکرومیلی‌متر یا بیشتر هم( برای ذراتی که فوراَ روی میز قرار می‌گیرند) برسد.

آلاینده‌های گوگردی 1-ایندردد سولفورو و ایندرید سولفوریک : در صورتیکه انرژی حاصل از آبشارها و مولد‌های اتمی را کنار بگذاریم منابع انرژی از سوخت ذغال سنگهایی با کیفیت‌های متنوع یا مواد نفیت تأمین می‌شود.

تمام این مواد سوختی به نسبتهای کمابیش زیاد که می‌تواند تا 6 درصد نیز برسد- دارای گوگرد هستند قسمت اعظم این گوگرد پس از سوختن به شکل ایندرید سولفورو یا گازز سولفورو (2SO )در فضا منتشر می‌شود.

منابع خالص نیز به میزان قابل ملاحظه‌ای بر این آلودگی می‌افزایند.

بدین ترتیب یک کارخانه ذوب مس که روزانه 225 تن کاغذ( سنگ معدن ) را که به غلظت گوگردی 30 درصد تغلیظ یافته است مصرف میکند می‌تواند روزانه 1350 تن ایندریدسولفورو منتشر کند و یک پالایشگاه نفت روزانه 4 تن تا 5 تن از آن را پخش کند و غیره.

خوشبختانه با وجود این انتشارات قابل ملاحظه تراکم میانگین ایندرید سولفورو در فضای شهرها نسبتاَ کم بوده به ندرت از 1000 میکروگرم در متر مکعب فرا می‌رود.

با این حال، مشکلی که غالباَ وجود دارد این است که ایندریدسولفورو می‌تواند در فضا به ایندرید سولفوریک(3SO )تبدیل شود و این گاز با کسب رطوبت محیط تولید آئروسول های اسید سولفوریک(2H 4SO )می‌کند که فوق‌العاده خطرناک است.

ئیدروژن سولفوره- ئیدروژن سولفوره( یا اسید سولفوریک) یک سازه عادی جوی است و در نزدیکی منابعی خاص به عنوان آلاینده‌ در فضا یافت می‌شود.

در برخی از گندیدگیها که در اثر تیو باکتریها( باکتریهای گوگردی) به وجود می‌آید( مانند آنچه که در محل جمع‌آوری زباله‌های منازل اتفاق می‌افتذ.

مقادیر قابل ملاحظه‌ای از این گارز تشکیل می‌شود.

باید توجه داشت که بویژه پالایشگاهها مقادیر متنابهی از این گاز را نشر می‌دهند به طور نمونه در فرانسه گاز طبیعی که از تأسیسات لاک به دست می‌آید سرشار از گوگرد است.

بنابراین بایستی در حول و حوش چنین نواحیی مراقبتهای ویژه به عمل آید.

ترکیبات کربنی دراکسید کربن یا گاز کربنیک: دی‌اکسید کربن محصول عادی سوخت تمام ترکیبات آلی است.

نیازی به گفتن ندارد که مقدار نشر یافته این ترکیب در فضا بمراتب است از ایندریک سولفورو زیادتر است.

در بریتانیا( Britania) سالانه بیتن 5 تا 600 میلیون تنن از این گاز نشر پیدا می‌کند.

درر حال حاضر افزایش میانگین دی‌اکسید کربن موجود در جو موجب نگرانی شده است.

همین افزایش است که ازدیاد گرمای متوسط در کشور فرانسه را موجب می‌شود.

بیم آن می‌رود که این جنبه خاص آلودگی نتایج مهمی داشته باشد.

در این مورد حتی می‌توان گفت که این گرم شدن موجب ذوب قسمتی از یخهای مناطق قطبی می‌شود.

و متعاقب آن سطح آب دریاها بطور محسوس بالا بیاید و در نتیجه مناطق ساحلی به زیر آب فرو می‌رود و منهدم می‌شود.

باید خاطر نشان سازیم که این اثرات علم هواشناسی عمومی و پدیده‌های آلودگی فضا هستند.

مونوکسید کربن: هر بار که در سوخت مواد آلی مقدار اکسیژن حاضر غیر کافی باشد به علت سوخت ناقص آنها مونوکسید کربن تشکیل می‌شود.

قابل ذکر است که کوره‌های صنایع معمولاَ از این نقطه نظر کاملاَتنتظیم شده‌اند و مقدار کمی مونوکسید کربن منشتر می‌سازند.

ولی کار در کوره‌های خانگی بگونه‌ای متفاوت انجام می‌گیرد و مسمومیتهای اسفناک بسیاری با بخاری به وقوع پیوسته است.

در این نوع مسمومیتها معمولاَ شخص برای کاستن از تحرک هوای گرم دودکش دریچه ورود هوا را می‌بندد.

با این حال منبع اصلی مونوکسید کربن در شهرها گاز لوله‌ای اگزوز خودرو هاست.

این گارها ممکن اس دارای 10 درصد – وگاهی اوقات هم بیشتر از گاز از Co باشند.

مقدار کل مونوکسید کربنی که در سال از این طریق انتشار پیدا می‌کند در بریتانیا 24 میلیون تن در ایالت متحده امریکا 64 میلیون تن است.

با این حال چون مونوکسید کربن در سطح زمین انتشار پیدا می‌کند نه تنها به طور خود به خود بلکه در اثر جابجایی هوای ناشی از حرکت خودروها با سرعت در فضا پخش می‌شود و بنابراین تراکم آن با دور شدن از منبع انتشار بزودی کاهش می‌یابد.

به همین ترتیب این گاز در ارتفاعات به مقدار قابل ملاحظه‌ای وجود ندارد مگر در ارتفاعاتی که هم تراز با مجرای تنفسی پیاده‌ها یا افرادی متاند پاسبانها، که شغل آنها کارکردن در نقاط نزدیک به محلهای رفت و آمد خودروهاست باشد.

در اینگونه محلها، تراکم آن حتی ممکن است به چندین ده‌میلی گرم در نتر مکعب برسد گر چه میانگین طبقات بالاتر از طبقه دوم خانه‌های کنار جاده ممکن است از بوی گاز لوله اگزور شاکی باشند ولی مونوکسید کربن دیگر هیچ نوع نشانه‌ای از ظواهر مسموم کنندگی را ندارد.

با وجود ظاهر نشدن این گاز حتی در ترافیک در طی مدت بسیار کوتاهی تراکم آن بطور لحظه‌ای ممکن است به بیش از 200 میلی‌گرم درمتر مکعب نیز برسد.

می‌دانیم که مونوکسید کربن براکسی هموگلبین اثر کرده و اکسیژن را در ترکیب مذکور جابجا می‌کند تا کربوکسی هموگلبین تشکیل شود.

بنابراین یکی از روندهای عمل مونوکسید کربن غیر فعال کردن بخشی از هموگلوبین خون است.

این بخش دیگر برای رساندن اکسیژن به سازواره مناسب نیست.

.واضح است هنگامی که مقدار زیادی مونوکسید کربن در خون فرد مسموم تثیت شود، این سازو کار با تمام نتایجی که به همراه دارد تأثیر خود را انجام خواهد داد .

از جمله نتایج آن فقدان جریان خون از مغز است که صدمات غیر قابل جبرانی را بر جای می‌گذارد.

3- ئیدروکربورها: یگانه منبع ئیدروکربورهای گازی حوالی سفره‌های نفتی مردابها نیست.

برخی از گونه‌های نباتات جنگلی مقدار زیادی از انواع ترپن(Terpene ) ها را منتشر می‌کند.

اما در هوای شهرها این ترکیبات تراکم بسیار کمی دارند.

به طور کلی نمی‌توان وجود آنها را اثبات کرد.

اما بر عکس می‌توان حضور ئیدور‌کربورهای چرب( آلفاتیک)اشباع شده و اشباع نشده و ئیدروکربورهای معطر( آروماتیک) سبک را در آنجا آشکار ساخت.

تراکم آنها عموماَ کم است و به 2تا 3 میلی‌گرم در متر مکعب می‌رسد.

اکنون تقریباَ تمام ترکیبات موجود در هوا مورد شناسایی قرار گرفته‌اند.

منبع اصلی نشر این آلاینده‌ها سوخت ناقص بنزین در خلال کارکردن موتور است.

به همین دلیل است که آنها را به نام» نسوخته‌ها« می‌خوانند.

گرد و غبار که از کلیه مواد سوختنی، چه در منازل و چه در سیلندرهای موتورها، حاصل می‌شود، دارای ترکیبات قطرانی هستند که در اثر تجزیه حرارتی مواد سوختنی ئیدروکربورها بوجود می‌آیند.

این مواد قطرانی به نوبه خود ئیدروکربورهای پولی آروماتیک را بوجود می‌آروند که در بین آنها مواد سرطان‌زا از نوع بنرو(آ) پیرن(Benza(a) pyrene ) نیز مشاهد ه می‌شود.

انتشار این ترکیب کاملاَ عمومیت دارد.

آلدئیدها : قبل از خاتمه دادن به مبحث آلاینده‌های کربن داری که در فضای شهرها یافت می‌شود.

بایستی آلائید‌ها را نیز ذکر کرد.

این مواد از گاز لوله‌ای اگزوز خودروهای موتوری دود کوره‌ها و به طور کلی سوخت مواد آلی گوناگون حاصل می‌شود.

همچنین ممکن است آنها از اکسایش ئیدروکربونهایی که وارد فضا شده‌اند به وجود آیند.

سازو ککار تبدیل آنها مشابه تشکیل نیتراتهای پراسیل است.

که بعداَ مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.

تراکم آلدئیدها می‌تواند تا یک میلی‌گرم درمتر مکعب( برای فورمالدئید) برسد.

فورمالدئید و آکرولئین دو نماینده اصلی این گروه از ترکیباتند که موجب التهاب مخااط چشم می‌شوند و به همین علت مردم در دوره آلودگی شدید گاهی چشمان خود را به هم می‌فشارند.

3-اوزون اوزون یکی از سازه‌های طبیعی هوا است و در ارتفاع زیاد دارای تراکم بسیار بالایی است.

اما در نزدیکی سطح زمین تراکم آن متغیراست.

و مقادیر مشاهده شده در بیابان بدون آلودگی و در سواحل غیرمسکونی بین 40 تا 60 میکروگرم در مترمکعب است.

در پایگاه آدلی در جنوب استرالیا که متعلق به فرانسه است مقدار اوزون بین 40 تا 80 میکروگرم در مترمکعب اندازه گیری شده است‏، در حالیکه در یونگفراویوش این مقدار بین 20 تا 400 میکروگرم در مترمکعب در نوسان است، علت این نوسان مربوط به بسامد رعدبرقهایی است که در خلال آن اوزون خلق می شود.

در شهرهایی که آلودگی ناشی از گازهای اگزوز وسایل نقلیه نسبتاَ کم است‏، اوزون با ئیدروکربنها بطور دقیقتر با اولفین ها ترکیب می شود و از بین می رود.

ترکیبات نیتروژن دار آمونیاک : آمونیاک به طور عادی به نسبت بسیار کمی در فضا وجود دارد و ظاهراَ از برخی واکنشهای گندیدگی حاصل می شود با این وصف ممکن است به علت نشت یا حادثه، در فضای نزدیک به کارخانه هایی که تولید کننده یا مصرف کننده مقادیر انبوه آنند، تراکم بسیار بالاتری از آمونیاک بوجود می آید.

ویژکی استثنایی این آلاینده همان خواص بازی آن است که نباید ناچیز شمرده شود، و هربار که ترکیبی اسیدی مانند دی اکسید گوگرد با عمل اسید سنجی عیارگری می شود، باید حضور آمونیاک را نیز در نظر داشت.

اکسیدهای نیتروژن : اکسیدهای نیتروژن یعنی دی اکسید نیتروژن2 NO و اکسید ازتیک NO از سازاهای عادی و هوا هستند که به علت پدیده های طبیعی مانند تاثیر باکتریها در زمین رگبار و رعدوبرق ،‌یا فورانهای آتشفشانی به وجود می آیند.

اکسیدهای نیتروژن به علت فعالیتهای انسانی در هوای شهرها از غلظت بسیار بالاتری برخودار است، که اصولاَ از احتراق سوختها در دمای بالا، در انواع کوره های حرارتی و موتورهای با احتراق داخلی حاصل می شوند.

از این نقطه نظر، اگر سیلندر موتورهای بنزینی و دیزلی مورد آزمایش قرار گیرد متوجه می شویم که می توان عملاَ وجود اکسیدهای نیتروژنی را به عنوان ویژگی موتورهای دیزلی به حساب آورد.

از نظر بهداشتی اکسیدهای نیتروژن بسیار سمی( حتی بیشتر از مونوکسید کربن) هستند.

اما خوشبختانه تراکم معمولی موجود در هوای شهرها بسیار کم است و به ندرت اندازه‌گیریهای تراکمی بیش از یک میلی‌گرم در متر مکعب را نشان داده‌اند.

اسید نیتریک: اسید نیتریک در جوار کارخانه‌هایی که آنرا تولید می‌کنند یا با مصرف می‌رسانند یافت می‌شود.

بنابراین مانند آمونیاک و اسید سولفوریک دارای مشخصه موضعی کاملاَ روشنی است، بطوریکه می‌توان آلودگی توسط این ماده را در خارج از نواحی ذکر شده چندان مورد توجه قرار نداد.

نیتراتهای پراسیلی: وجود این ترکیبات جدید ذر هوا برای اولین بار در متطقه لوس‌انجلس ثابت شد این ترکیبات دارای فرمول NO2 - OO- R-CO هستند و هنگامی تشکیل می‌شوند که تحت تأثیر آفتاب شدید واکنشهای نور شیمیایی اولفین‌ها اکسیدهای نیتروژن با تراکم نسبتاَ‌زیاد به وقوع بپیوندد این نوع واکنش‌ها در دوره واورنگی مشاهده می‌شود.

خواص نیتراتهای پراسیل:‍ اولین ترکیبات این گروه نیتراتهای پراسیل یا(PAN ) ، پرپروپیونیل(PPN ) و پربوتیرل(PBN ) است که از طریق صنعتی تهیه شده‌اند، برای تهیه اولین ترکیبات از این گروه مخلوطی از 2- بوتن دی اکسید نیتروژن و کسیژن را تحت تشعشع قرار می‌دهند.

یا بدون تشعشع صرفاَ با تأثیر مخلوطی از اوزون و دی‌اکسید نیتروژن بریک آلدئید آن را به دست می‌آورند.

این ماده را می‌توان با استفاده از کروماتوگرافی مرحله گازی، غنی و تخلیص کرد که ماده‌ای است بسیار ناپایدار و قادر است به خودی خود با شدت زیاد منفجر شود.

مقدار یک میلی‌گرم در متر مکعب آن، مخاط چشم را تحریک می‌کند.

این ماده مسؤل اصلی خساراتی است که توسط مهدود اکسنده‌ای کالیفرنیا بر نباتات وارد می‌شود.

نیترات پربنزوئیل( PBZN ) نیز شناخته شده که دارای خاصیت شدید اشک آوری است.

آلاینده‌های معدنی مختلف فلوئور و مشتقات آن: فلوئور در طبیعت به صورت فلورور بسیار فراوان و تقریباَ همیشه در کارخانه‌های فوسفور با این عنصر همراه است.

این کانه‌ها ماده اولیه صنایع تبدیلی بسیاری هستند که اساساَ تئلد اصلی آنها انواع کودهاست.

( اسید فوسفوریک، فوسفا آمونیوم، سوپر فوسفاتها، و غیره) صنایع تولید آلومینیوم بوکسیت مذاب را الکترولیز می‌کنند، در این مورد از کربولیت به عنوان مایه‌گذار استفاده می‌شود.

این ماده هگزا فلوئور و آلومینات سدیم است.

تولید آلومینیم در دماهای بالا صورت می‌گیرد، وایجاد محصولات فلوئوردار غیر قابل اجتناب است.

متداولترین نوع آلودگی فلوئدوری در دوره‌های آلپ است، چه در این منطقه به دلیل نزدیکی کانه‌ها و منابع انرژی الکتریکی، صنعت آلومینیوم متمرکز شده است.

سرب و مشتقات آن : سرب و مشتقاتش که اساساَ اسیدهای آنند دو منشاء احتمالی دارئند از جنبه موضعی در نزدیکی کارخانه‌هایی که سرب تولید می‌کنند یا در حالت مذاب آن را به مصرف می‌رسانند مشاهده می‌شود.

اساساَ این نوع صنایع کارخانه‌های بازیابی ضایعات وسایل سربی( لوله‌های کهنه، صفحات انبارها و غیره) هستند.

اما وجود آنها در هوای شهرها به علت اضافه کردن ترکیبات آلی سرب مانند تتراآکلیل سرب( تترامتیل، تترا اتیل و غیره) در سوخت مایع خودروهای موتوری است این مواد به علت قدرت ضد انفجاری که به بنزین می‌بخشند مشهورند.

در خلال احتراق مخلوط ئیدورکربورهای سوختنی در سیلندرها این ترکیبات به نحو کمابیش شدیدی تخریب می‌شوند و سرب در گاز حاصل از سوخت خواه به صورات فلز اکسید خواه مجدداَ به شکل ترکیبات مختلف در می‌آید که از واکنش با دیگر سازه‌های کمکی بنزین یوجود آمده‌اند به عنوان مثال مشتقات هالوژن در پاریس، محتوی سرب معدتی در حوالی چهار راههای بسیار آلوده کمتر از 10 میکروگرم در متر مکعب هواست.

اکسیدهای آهن: منبع اصلی نشر اکسید آهن در فضا، صنعت ذوب آهن است.

زیرا در مدل‌های هوا و در حال حاضر به طور روز افزون اکسیژن را بر روی فلز مذاب می‌دهند تا کربن بسوزد اما اثر مستقیم اکسیژن بر فلز غیر قابل اجتناب است و مقدار بسیار زیادی به وجود می‌آید که در محیط زیست پراکنده می‌شود.

سیلیکات‌ها: هر یک از ما با عبور ازنزدیکی یک کارخانه سیمان می‌تواتند ملاحظ هکند که چشم‌انداز حول و حوش آن رنگهای زیبای خود را از دست داده و با غبار سفیدی پوشیده شده است.

سقف منازل درختان همگی در قشر کمابیش ضخیم گرد و غبار سیمان که از کوره خارج شده فرو رفته‌اند.

با مشاهده چنی نمود واضحی از یک آلودگی موضعی نباید فراموش کرد که این فقط مربوط به ذرات سنگین‌تری است که قابلیت نشت دارند و بخش دیگری از ذرات- که نمی‌توان از آنها صرف‌نظر کرد- با ابعادی کوچکترند که به مناطق کمابیش دور کشانده می‌شوند.

این امر خود دلیل اصلی حضور سیلسکات‌ها در فضا است و دلیل دیگر انتشار آنها وسایل سنگ‌شکنی ابتدای است که در نزدیکی معادن سنگ مشغول به کارند.

6- ذرات جامد و مایع ضمن بررسی گازهای کمابیش سیاه حاصل از سوخت خودرو‌های موتوری اکسیدهای آهن ئ سیلیکات‌ها مشکل گرد و غبار به طور کلی‌تر مسئله انتشار ذرات را قبلاَ مورد بحث قرار دادیم.

گرد و غبار‌ها جز موارد خاص فوق مجموعه ذرات جامدند که غالباَ توسط اجاقهای خانگی و کوره‌های صنعتی انتشار می‌یابند.

گذشته از اینها کوره‌های سوخت زباله‌های خاتگی شخصی یا مجموعه‌ها آتش گرفتن خود به خود و کنترل نشده مخازن جمع‌آوری زباله در شهرهای کوچک نیز مسؤل انتشار گرد و غبار هستند.

مه پدیده‌ای است ک به علم هواشناسی تعلق دارد ممکن است در مواردی غیر از آلودگی هو انیز بوجود آیند اما همانطور که دیدیم در برخی از شرایط گرد و غبارهای معلق می‌تواتند مانند هسته‌های تراکم رفتار کنند و بدین ترتیب هر ذره مرکز قطره‌ای بسیار کوچک قرار می‌گیرد.

این قطره ممکن است خود محل واکنشهایی باشد که منجر به ظهور اسید یسولفوریک مضر می‌شوند.

بالاخره آن چیزی که به نام دود خوانده می‌شود در حقیقت انتشار‌هایی است که در ان ذرات جامد( گرد و غبار خاکستر‌های در حال پرواز دوده) و همچنین مایع یافت می‌شود.

اغلب این مایعات مواد نسوخته متراکم( نفت ، گازوئیل) یا مواد حاصل از سوخت( قطران ) هستند.

دود سیگار یک آئروسول نمونه از قطره‌های بسیار ریز است که از محصولات پیچیده تشکیل شده است.

دودهای آبی رنگ حاصل از سوخت موتورهای بنزینی و دودهای انبوه متمایل به سبز که هنگام پرکردن بخاری با گلوله‌های ذغال سنگ چرب متصاعد می‌شوند نیز همین وضع را دارند.

7- بوها در خاتمه ای نفصل باید انتشار مواد بدبو را که ماهیتشان اغلب اوقات ناشناخته است ذکر کرد این مواد برای اشخاصی که در معرض آنها قرار دارند، گاه اگر واقعاَ مضر نباشد عذاب غیر قابل تحملی خواهد بود در محلهای تخلبه عمومی زباله فرآیندهای میکروبی اتفاق می‌افتد و در آنجا گرمایی ازاد شده از پدیده‌های اکسایش خودبخودی مواد آلی ممکن است موجب آتش‌سوزی بی‌دلیل شود.

ای عمل همیشه با پیرولیز( آتشکافت) گسترده همراه است که غالباَ منبع غیر قابل تحمل بوهای بد است برخی از صنایع نیز به خاطر هوای نامطبوعی که در محیط پیرامونشان بوجود می‌آورند شهرت دارند از آن جمله کارخانه‌هایی که با استخوان و باقیمانده‌های کشتارگاهها کار می‌کنند صنایع بسته‌بندی مواد گوشتی، دباغیها، کاغذسازی، و غیره.

فصل سوم اثرات آلاینده‌ها بر موجودات زنده کیفیت محیط پیرامون ما نیازمند مراقبت است.

این امر در هیچ زمینه‌ای به اندازهه هوای که تنقس می‌کنیم بدیهی می‌نماید.

در روز بیش از 12 متر مکعب هوا از بدن ما عبور می‌کند پدیده‌های تبادلات تنفسی، اساس سوخت و ساز( متابولیسم) سلولی و زندگی ما هستند.

اما برخی از واقعیات آلودگی هوای مجتمعهای بزرگ شهری و صنعتی را هولناک جلوه‌گر می‌سازد.

این آلودگی تقریباَ دائمی است.

بدون شک یک روند شبانه‌روزی آلودگی وجود دارد در عمل جز در برخی شرایط هواشناسی خاص، آلودگی در شب به شدت آلودگی در روز نیست.

نموگیری برخی از آلاینده‌ها در شهرها نشان داده شده که مثلاَ در ساعاتی که عبور و مرور خودروها بسیار فشرده است بیشترین مقدار آلودگی وجود دارد.

اما به علت انبوه جمعیت و ازدیاد روزافزون ساختمانهای بزرگ اقلیتهای خاصی بوجود می‌آید که موجب تهویه هوا می‌شود.

در اینجاست که اساس مشکلی که اغلب محققان را به خود مشغول داشته درک می‌ِود.

آلودگی هوا الزاماَ موجب پدیده‌ای مزمن مس‌شود که اثرات آن بر سلامتی هنوز بخویی شناخته شده نیست.

زیرا در تمام 24 ساعت بطور مستقیم هوای کثیف استنشاق می‌کنیم.

گاه‌به گاه در شرایط مناسیب زمانی و بویژه هواشناسی حادثه شذیدی رخ می‌دهد با توصیف این شرایط است که مطالعه اثرات آلودگی هوا بر سلامتی آغاز می‌شود، زیرا با مشخصاتی که بر ای اساس طراحی می‌شود می‌توان اولین برخورد با مسئله آلودگی را تحقق بخشید.

مهدود( سملوگ) لوس‌آنجلس برخی از الاینده‌ها در شرایط معین باعث پدیده خاص التهاب چشمها می‌شوند.

این عارضه در حقیقت به صورت تورم کمابیش شدیدی است که نه فقط قرنیه بلکه ملتحمه‌ها و غدد اشکی‌زا را نیز فرا می‌گیرد.

این عمل افراد بسیار حساس را تا حدی ناراحت می‌کند که در برخی شرایط کاملاَ معین خطرناک است.

پیش از این مهدود در شهر لوس‌آنجلس متمرکز بوده است، ولی بتدریج که شرایط ایجاد آن در شهرهای دیگر نیز فراهم آمد در جاهای دیگر هم ملاحظه شد.

با وجود آنکه بسیاری موارد خطر واقعی بر عمل بینایی وجود ندارد اما بدون شک در سالهای آتی این مهدود به علت آمدن اوزون و ترکیبات جدید مانند نیتراتهای پراسیل است.

اثر کلی آلاینده‌های جوی برا عضای مختلف و عملکرد بدن انسان در مطالبی که در پی خواهد آمد ظواهر کلی اثرات آلاینده‌های فضایی را بدون آنکه در میزان سهم و مسؤلیت هر یک تمایزیس قائل شویم – مورد بررسی قرار خواهیم داد.

تأثیر روی نایژه‌ها و ریه‌ها: نظز به حساسیت دستگاه ریوی- تنفسی در برابر زیان الاینده‌های جوی طبیعتاَ مطالعات انجام شده در مدتی بیش از پانزده سال در کشورهایی که آلودگی هوا در آنها بصورت مکسئله نگران کننده درآمده، معطوف به همین موضوع مهم بوده است.

بطور کلی میتوان گفت که آلودگی متداول جو که دارای عیار متوسطی از آلاینده‌هاست برای انسان سالم جای ترس ندارد.

بر عکس اشخاصی که آمادگی قبلی داشته وبه بیماریهای مختلف ریوی تنفسی مبتلا شده باشند حق دارند که از ان بیمناک باشند.

از میان این بیماران بایستس بویژه دسته‌ای را مورد بررسی قرار داد که به برونشیت مزمن و نارسایی انسدادی تنفسی مبتلا بوده‌اند.

برونشیت‌های مزمن شدید به تمام بیماریهای گفته می‌شود که با سرفه خلط دار یا بدون خلط مشخص می‌شود، این عارضه در طی سه سال و در بخش عمده‌ای از هر سال بطور روزانه در ساعات معینی از روز همراه است.

برونشیت حاد عود کننده: به برونشیت‌های سختی اطلاق می‌شود که بیش از سه هفته به طول می انجامد و هر ساله ظاهر می‌شود این عنئان هنگامی به بیماری اطلاق می‌شود که سه سال پیاپی تکرار شود/ برونشیت مزمن خفیف: بیماریهای هستند که با سرفه‌هایی صبحگاهی با عوارض نزدیک به آنچه که برای برونشیت شدید گفته شد مشخص ممی‌شوند.

و مد عارضه آنها کمتر از سه سال است.

علائم مشهود برونشیت عبارت است از: سرفه‌های خشک گاه و یبگاه که به سرعت با خلط کمابیش زیاد همراه می‌شود.

این خلط در ابتدا روشن است سپس چرک آلود می‌نماید همراه با آن ناراحتی تنفسی بوجود می‌آید که در ابتدا گهگاه بوده و در هنگام تلاش گردن رخ می‌دهد و سپس به تدریج افزایش می‌یابد بطوریکه باعث کاهش نیروی کاری می‌شود یا کارگر را مجبور می‌سازد شغل خود را عوض کند با توجه به این چهار چوب اختلاف مزمن، با حوادث وخیمی نیز افزوده می‌شود ک عبارتند از ناراحتی شدید به طوری که بیمار مجبور به ترک تمامی فعالیت‌هایش می‌شود ناراحتی ناشی از عفونت شدید مجاری تنفسی که با تب و چرک آلودگی خلط مشخص می‌شود و بیمار را مجبور به بستری شدن و مداوا با آنتی‌بیوتیکها می‌سازد در این حالت گاهی بستری شدن در بیمارستان اجباری است.

وقتی از اثرات آلودگی هوا به ریه و نایژه‌ها صحبت می‌شود نباید مسئله مهم سرطانهای ریوی – تنفسی را فراموش کرد که از سال 1952 تا کنون موضوع پژوهشهای قابل ملاحظه‌ای قرار گرفته است.

بطور کلی تعدا سرطانهای نایژه ریوی- تنفسی به طور ثابت در حال افزایش است در کشور فرانسه گزارشهای مرگ و میر روشن کننده این اوضاع است.

تعداد فوتهای ناشی از سرطان ریوی تنفسی تاکنون به ترتیب زیر گزارش شده است.

336 مورد در سال 1934 ، 3638 مورد در سال 1950 ، 5516 مورد در سال 1955 7442 در سال 1960 ، 9144 مورد در سال 1963.

این اولین افزابش واقعی اسن و مستقل از طول دوره زندگی سهولت تکامل روشهای تشخیص یبماری تزاید روشهای پیگیری توجه هر چه بیشتر مجموعه افراد به سلامتی خویش است.

بطور خلاصه دخانیات سهم بزرگی در این افزایش آماری دارد اما مسئله مهم این است که بدانیم آلودگی هوا نیز مسؤل بخشی از آن است.

بررسیهای جدی در رابطه با سرایت امراض نشان داده که ترد کسانی که در طول زندگی خویش از هوایی اسنتشاق میکنند که دارای یک میلی‌گرم بر متر مکعب ئیدروکربورهای چند حلقه‌ای( که به عنوان معرف بر حسب بنزو(a )پیرن بیان می‌شود) است می‌توان انتظار داشت که نرخ سرطان بر میزان 28/0 درصد افزایش نشان دهد.

جای شک و تردیدی وجود ندارد که در هوای شهرها بطور دائم اجسامی معلقند که بر اثر سرطانزایی آنها از طریق تجربیات علمی در آزمایشگاهها به ثبوت رسیده است.

تأثیر بر دستگاه قلب- عروق و خون: در حالی که مطمئناَ زیاده‌روی در مصرف سیگار مسؤل تعدد بیماریهای رگهای شریانهای تاجی یعنی بیماریهایی است که می‌توان تأثیر آنها را خواه با تشنجهای ساده یا خواه با انسداد کامل یا اغناک که موجب سکته‌های ناشی از ورم عضله میاندل می‌شود توجه کرد.

هنوز اطمینان کامیلی وجود ندازد که زندگی روزانه در فضایی که دارای آلودگی دائمی است بتواند تأثیراتی از همین قبیل و حتی با شدت کمتری بشود.

با وجود این نارسائیهای انسداد تنفسی که قبلاَ به آن اشاره شد و در دوره‌های بروز آلودگیهای شدید بسیار فزاینده است می‌تواند به صورت یک خستگی اضافی عضله قلب ظاهر شود این خستگس اضافی ممکن است در افرادی که قبلاَ به آن مبتلا بوده‌اند اختلالات وخیمی ایجاد کند آنچه در مورد خون باید گفته شود این است که به علت تفس در یک هوای آلوده به مونوکسید کربن، ترکیب آن تغییر می‌کند.