1- بررسی ویژگیهای جغرافیایی استان کرمانشاه با وسعت 25038 کیلومتر مربع در محدوده طول شرقی حداقل 45 درجه و 24 دقیقه و حداکثر 48 درجه و07 دقیقه و عرض شمالی حداقل 33 درجه و 40 دقیقه و حداکثر 35 درجه و 18 دقیقه واقع شده است. این استان از لحاظ تقسیمات کشوری به 14 شهرستان و 29 بخش، 28 شهر و 85 دهستان تقسیم شده است. ارتفاع متوسط آن از سطح دریا آزاد در حدود 1200 متر است. 1-2- ناهمواری های استان کرمانشاه رشته کوه های ایران جزئی از جبال آلپ- هیمالیا است یک سلسله از این کوهها که زاگرس نامیده می شود از غرب و جنوب ایران عبور کرده و بالاخره به طرف شمال پاکستان ادامه می یابد. استان کرمانشاه در مسیر شمالی- جنوبی زاگرس و بر روی یال غربی آن قرار گرفته است سلسله جبال زاگرس در این منطقه نه به شکل دیواره ای ممتد بین دشت تاریخی بین النهرین و اراضی داخلی فلات ایران، بلکه به صورت مرتفع کوهستانی در بینابین آنها شکل گرفته است و به همین علت عمده ترین گذرگاه های زاگرس در این استان قرار دارند. استان کرمانشاه از لحاظ شکل ظاهری زمین از دو قسمت تشکیل می شود قسمت اول منطقه ای است کوهستانی و مرتفع با ارتفاعات طاقدیسی و دشتهای ناودیسی که عمده ارتفاعات استان را شامل می گردد و قسمت دوم فضایی است مرکب از کوه های فرسایش یافته و اراضی نسبتا مسطح واقع بین این کوه ها که قصر شیرین، نفت شهر و سومار را شامل می گردد. سلسله ارتفاعات مهم و معروف استان عبارتند از: ارتفاعات پاوه: اهم از ارتفاعات شهرستان پاوه که در واقع کوهستانی ترین منطقه استان قلمداد می شود مشتمل است بر : سلسله کوه های شاهو: که از جنوب شرقی روانسر آغاز و به صورت دیواره ای به هم پیوسته تا پاوه و از آنجا تا نوسود در جهت شمال غربی امتداد یافته و در واقع مرز طبیعی استان کرمانشاه با استان کردستان را تشکیل می دهد بلندترین قله این کوهستان 3245 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. کوه های بمو: که در منطقه از گله به موازات خط مرزی ایران و عراق امتداد یافته و بلندترین ارتفاع آن در داخل ایران به 1700 متر از سطح دریا بالغ می گردد. 1-2-1- ارتفاعات حوالی شهر کرمانشاه: کوه سفید: از جنوب شهر کرمانشاه در جهت جنوب غربی ادامه یافته و مرز دهستان های قره سو و سرفیروزه آباد را تشکیل می دهد این کوه ها پس از رسیدن به رودخانه سیمره در استان لرستان امتداد می یابد، بلندترین قله این کوهستان در استان کرمانشاه 2805 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. کوههای پرو، بیستون و ورمنجه: این مجموعه کوهستانی در جهت شرق و شمال شهر کرمانشاه گسترش یافته است. در جهت شرق ابتدا ارتفاعات پرو که بلندترین قله آن 3385 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. بعد از آن به کوه تاریخی بیستون می رسیم که از معروفیت فراوانی در ادبیات فارسی برخوردار است بلندترین قله آن دیواره ای عظیم است که آثار تاریخی مهمی را نیز در خود جای داده است و 2800 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. کوههای تاق بستان در شمال شهر کرمانشاه با ارتفاع 2440 متر از سطح دریا در زمره این مجموعه محسوب می شوند شاخه شمالی این ارتفاعات تا فاصله 50 کیلومتری شهر کرمانشاه در مسیر جاده کرمانشاه- سنندج ادامه می یابد. پناهگاه حیات وحش ورمنجه در این کوهستان قرار دارد. 1-2-2- ارتفاعات حد فاصل مناطق گرمسیری و سردسیری: کوه نوا: این کوه از اطراف کرند به موازات راه اصلی کرمانشاه – قصر شیرین امتداد داشته و درگردنه پاتاق به ارتفاعات دالاهو می پیوندد، مرتفع ترین قله این کوه 2442 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. 1-2-3- کوههای دالاهو: از منطقه پاطاق در جهت شمال به طرف ریجاب امتداد یافته و بلندترین قله آن 2250 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. ارتفاع قله دالاهو که به علت جاذبه های طبیعی آن مشهور است به 1658 متر از سطح دریا می رسد. کوههای قلاجه: این رشته کوهها که گردنه قلاجه را به وجود آورده است در حد فاصل استان کرمانشاه با استان ایلام می باشد، بلندترین قله این کوه بالغ بر2355 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. 1-2-4- ارتفاعات کوتاه و فرسایش یافته مناطق گرمسیری: کوههای بازی دراز: به ارتفاع 1152 متر از سطح دریا در جنوب غربی شهر سرپل ذهاب قرار دارد. کوه چرمیان: به ارتفاع 1030 متر از سطح دریا در جنوب شهر گیلانغرب واقع شده است. ارتفاعات حد فاصل صحنه، کنگاور و سنقر: کوه امروله و کوه نخودچال: در شمال گردنه بید سرخ واقع شده اند که ارتفاع از سطح دریای آنها به ترتیب 2987 و 3322 متر می باشد. کوه دالاخانی: در شمال دهستان خدا بنده لو و جنوب شرقی شهرستان سنقر واقع است و 3328 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. کوه هجر: در شرق صحنه و شمال جاده کرمانشاه- صحنه واقع شده است که ارتفاع بلندترین آن به 2553 متر از سطح دریا می رسد. نقشه 1-1- نقشه ناهمواریهای استان 1-3- دشت های استان کرمانشاه ج) دشتها: مهمترین دشتهای استان و ارتفاع آنها از سطح دریا به شرح زیر می باشد: نام دشت وسعت (کیلومتر مربع) ارتفاع از سطح دریا (متر) کنگاور 363 1500 صحنه و بیستون 460 1400 کرمانشاه 1100 1350 ماهیدشت، سنجابی و روانسر 1650 1400 حسن آباد 250 1450 اسلام آباد 460 460 کرند 170 1500 دینور 200 1350 سنقر 260 1750 در مورد سایر دشتهای کوچکتر می توان از تلاندشت، در 50 کیلومتری جنوب غربی شهر کرمانشاه، دشت بیونیج در شمال کرند، دشت دیره در جنوب سرپل ذهاب، دشت گیلانغرب، دشت سرقلعه در شمال غربی سرپل ذهاب، دشت هرسین، دشت سومار و دشت حر در غرب جوانرود نام برد. دشتهای کنگاورف صحنه، بیستون، کرمانشاه، ماهیدشت، سنجابی و اسلام آباد غرب از اراضی آبرفتی در وسط و اراضی دامنه ای در اطراف تشکیل شده اند. سایر دشتها را می توان در زمره دشتهای دامنه ای محسوب نمود. 1-4- اقلیم و ویژگی های اقلیمی استان کرمانشاه اقلیم : ( آب و هوا) استان کرمانشاه در معرض جبهه های مرطوب مدیترانه ای قرار داشته، برخورد این جبهه ها با ارتفاعات زاگرس موجب ریزش برف و باران می گردد. متوسط بارندگی در مناطق مختلف استان بین 300 تا 800 میلی متر در نوسان است و به طور کلی متوسط میزان بارندگی در سطح استان را حدود 500 میلی متر می توان در نظر گرفت. بر اساس طبقه بندی اقلیمی، استان کرمانشاه دارای چهار اقلیم متفاوت به شرح ذیل است: نوع اقلیم نام شهرستان زمستان ملایم و تابستان گرم و خشک قصر شیرین، سرپل ذهاب و ثلاث باباجانی زمستان سرد و تابستان خنک پاوه، جوانرود و بخش کرند اسلام آباد غرب نیمه خشک و استپی خنک سنقر و دهستان پشت دربند از شهرستان کرمانشاه. نیمه خشک و استپی گرم کنگاور، صحنه و هرسین به طور کلی استان کرمانشاه را به دو منطقه گرمسیر و سردسیر (قشلاق و ییلاق) می توان تقسیم نمود و بر اساس این تقسیم بندی مناطقی از قبیل قصر شیرین ، سرپل ذهاب، گیلانغرب،سومار، نفت شهر و دهستانهای ازگله و سرقلعه در شهرستان ثلالث باباجانی و قسمت جنوب شهر کرمانشاه قشلاق و سایر مناطق استان ییلاق تلقی می گردد. نقشه 1-2-اقلیم استان کرمانشاه 1-5- منابع تامین آب استان کرمانشاه آب های سطح الارضی: مجموع میزان بارندگی سطح استان سالیانه به حدود 11 میلیارد متر مکعب بالغ می گردد. قسمتی از این آبها به لایه های زیرزمینی نفوذ کرده یا تبخیر می شود و قسمتی دیگر به صورت آبهای جاری، رودخانه های متعددی را در این استان تشکیل می دهند. حوزه آبریز داخلی: حوزه آبریز داخلی شامل حوزه علیای کرخه است که آن را حوزه سیمره نیز می نامند. این حوزه شامل شهرستان های کرمانشاه، اسلام آباد غرب، کنگاور و بخش روانسر است. حوزه آبریز خارجی: روخانه های جاری در این حوزه تماما وارد خاک کشور عراق می شوند این حوزه شامل شهرستان های قصر شیرین، سرپل ذهاب، گیلانغرب، پاوه و جوانرود و قسمتی از شهرستان اسلام آباد غرب می گردد. رودخانه کنگیر: این رودخانه از استان ایلام سرچشمه گرفته، پس از عبور از بخش سومار وارد خاک عراق می شود، با احداث بند انحرافی سومار از آب این رودخانه برای آبیاری دشت سومار استفاده می شود. سراب ها: در موارد متعددی در محل ظهور چشمه سارها دریاچه های کوچکی تشکیل می شود که در اصطلاح محلی سراب نامیده می شوند. مهم ترین این سراب ها سراب هشیلان است که حدود 1100 هکتار وسعت داشته و در منطقه بالادربند در 50 کیلومتری شمال غربی شهر کرمانشاه قرار گرفته است. علاوه بر این از سراب نیلوفر و سراب یاوری در همین منطقه و سراب خضرزنده و سراب خضر الیاس در میان دربند واقع در 20 کیلومتری شهر کرمانشاه و سراب روانسر، هرسین، صحنه، تاق بستان، هولی، قنبر، شمشیر و... می توان نام برد. ¬استان کرمانشاه با متوسط بارندگی 500 میلیمتر در سال از مناطق نسبتاًَََََََ پر آب کشور محسوب می شود . استان کرمانشاه شامل دو حوزه بزرگ آبخیز کرخه علیا و سیروان می باشد ، حوزه آبخیز کرخه علیا (حوزه آبریز داخلی ) شامل 15 زیر حوزه اصلی می باشد که در مرکز و شرق استان شامل شهرستانهای کرمانشاه ، اسلام آباد غرب ، کنگاور ، جوانرود (بخش روانسر ) ، صحنه و هرسین قرار دارد و آب رودخانه های آن نهایتا به رودخانه سیمره تخلیه می شود . ¬حوزه آبریز سیروان (حوزه آبریز خارجی ) با 19 زیر حوزه اصلی در شمال غرب استان شامل شهرستانهای قصرشیرین ، پاوه ، سرپل ذهاب ، گیلانغرب ، بخشی از سنقر ، جوانرود (غیر از بخش روانسر ) و بخشی از شهرستان اسلام آباد غرب بوده وآب رودخانه های آن از کشور خارج شده و وارد کشور عراق می گردد . این ¬استان دارای 13 رودخانه مهم ، 74 پارچه سراب ، 699 دهنه چشمه ، 1120حلقه چاه عمیق و 4304 حلقه چاه نیمه عمیق می باشد . ¬در حال حاضر بخش عظیمی از آبهای سطحی استان ( 2/46 درصد ) از کشور خارج می شود و همچنین از بخش قابل توجهی از پتانسیل آبهای زیرزمینی استان بهره برداری نمی گردد . ¬حجم نهائی آبهای سطحی استان در سال 1378 به میزان 9/2423 میلیون مترمکعب بوده که 1120 میلیون متر مکعب آن از کشور خارج و 6/598 میلیون مترمکعب از طریق رودخانه سیمره به کرخه تخلیه و مابقی جهت امور کشاورزی و صنعت استحصال می گردد