سنگهایی که در ته دریا تشکیل می شوند اغلب آثاری از جانداران قدیمی به نام سنگواره یا فسیل را به همراه دارند . اگر روی گل نرم مرطوب راه بروید جای پای شما در آنجا باقی می ماند وقتی جانور یا گیاهی می میرد و در میان گل ها یا ماسههای نرم می افتد بدنش فاسد و تجزریه می شود اما آگاهی اثری از جانداران روی سنگ باقی می ماند که نشان می دهد آن جاندار چه شکلی داشته است. گاهی جای خالی ماندهی بدن جاندار با ماسه ، گل یا کانی پر می شود . در این صورت قالب جامدی ، از بدن جاندار درست می شود که کاملاً شبیه به صدف برگ یا استخوان جاندار اولیه است . به این آثار سنگواره میگویند .
سنگواره اطلاعات زیادی دربارهی گیاهان و جانوران قدیمی به ما می دهند .
به کمک سنگواره ها چیزهای زیادی دربارهی دایناسورها و جانوران پیش از تاریخ دریافته ایم . از دایناسورها علاوه بر سنگواره های جای پا ، مقداری سنگواره استخوان هم یافت شده است .
طرح مسئله : فسیل چیست ؟
دیرینه شناسی شاخه ای از علم زمین شناسی است که به مطالعهی حیاط دیرینه به اتکا به سنگواره ها می پردازد . در اصل واژه ی فسیل به معنای کندن هر چیز جالب توجه از زمین است و از کلمه ای لاتین گرفته شده است . اما امروزه فسیل به معنای آثار و بقایای موجودات باقی مانده از ادوار زمینشناسی در لابهلای سنگ ها به کار میرود . فسیل ها انواع بسیار دارند بقایای موجودات نسبتاً جدید ممکن است به کلی از بین نرود بلکه از آن چیزهایی مثل دندان، استخوان و صدفها باقی بماند . گاهی بدن جاندار بطور کامل همراه گوشت یافت میشود و در این گونه از فسیل ها در شرایط غیر عادی و خاصی حفظ شده اند مانند بقایای فسیلهای ما قبل تاریخ به نام ماهوت که در یخ های سیبری و آلاسکا محفوظ مانده اند و بقایای مومیایی شده تنبهای خاکی در غارهای صحرایی خشک نوادا .
سنگواره های دیگری نیز یافت می شوند که بعضی از آنها شامل آثار موجودات ما قبل تاریخ است نمونه های چنین شواهدی عبارتند از :
1- ردپا : ردپای جانوران در رسوبات نرم که بعداً سخت شده اند .
2- حفرات : لوله هایی که توسط جانوران در رسوبات چوب یا سنک حفر می شود این حفرات ممکن است بعداً با مواد معدنی پرشده و حفظ شود بعضی از قدیمیترین سنگواره های شناخته شده را حفرات کنده شده توسط کرمها تشکیل میدهد.
3- کوپرولیتها : عبارت از سنگواره مدفوع جانوران و یا محتویات شکم آنها است که در مورد نوع تغذیه موجودات اطلاعات زیادی در اختیار ما می گذارند .
2-1-1 اهمیت موضوع پژوهش
در پژوهش مسئله ی مهمی که مورد توجه قرار می گیرد اهمیت موضوع آن است .
هر چند که فسیل ها در زندگی روزمره ی ما شاید به نظر بی ارزشی بیایند اما در خیلی مواقع برای ما کاربرد زیادی دارند . مثلاً ممکن است گاهی با یک فسیل روبرو شویم و بر اساس مطالعاتی که انجام داده ایم آن را مورد بررسی قرار داده و نوع آن را متوجه شویم .
و همانطور که در متن تحقیق بیان شده است سوخت های فسیلی در زندگی آدمی امروزه کاربرد فراوانی دارند و طور یقین می توان گفت بیشتر نیازهای انسان توسط سوخت های فسیلی بر طرف می شود .
سیری در زندگی ویلیام اسمیت
ویلیام اسمیت میلادی ) زمینشناس انگلیسی بود . شهرت او به سبب کارهایی که در زمینه نقشه برداری از لایه های زمین انجام داد . هنگام نقشه برداری از تونلهایی که برای استخراج معدنهای زغال سنگ می کندند و کانالهای آب ، به پژوهش درباره ی لایه ها و چینه های زمین علاقه مند شد . قدری به این کار دل بست که دوستانش او را «اسمیت چینه» می خواندند .
اسمیت در سال 1816 میلادی کتاب نقشه ی زمینشناسی انگلستان را ، که حاصل سالها تجربه وپژوهشهایش در زمینه ی بررسی لایه ها و چینر های زمین در قسمتهای گوناگون انگلستان بود ، منتشر کرد . در این کتاب نوشت که هر چینه ای که بر سطح کنونی زمین نزدیکتر باشد جوانتر از چینه های دیگر است . بنابراین ، میتوان از چینه ها برای طبقه بندی سنگواره بر حسب زمان نیز استفاده کرد . او عقیده داشت که هر چه چینه های زمین پایینتر باشد ، سنگواره هایی که در آن یافت می شود قدیمیتر است و بنابراین ،اختلاف آنها با صورتهای زندگی امروزه بیشتر است . از این رو ، با مطالعه ی چینه ها ،می توان به گذشته ی کرهی زمین و موجوداتی که بر آن زیسته اند پی برد و تغییرهایی را که به تدریج در شکل و ساختمان زمین روی داده است دریافت .
پژوهشهای اسمیت در چینه شناسی ، که قسمتی است از علم زمینشناسی ، یعنی شناخت لایه ای از سنگ که سرتاسر آن کمابیش یکسان و نسبت به لایه های زیر و روی آن مشخص باشد و شرایط تشکیل آن و سن نسبی و پراکندگی و ویژگی های دیگر لایه ، تأثیر فراوان داشت .
ما نیز به پاس زحمات ارزشمند این دیرینه شناس نام گروه تحقیقاتی خود را ویلیام اسمیت نهادیم