پورداوود ابراهیم پورداوود در سال ۱۲۶۴ خورشیدی در رشت تولد یافت و علوم مقدماتی را در رشت فرا گرفت و سپس مدتی به تحصیل طب پرداخت ولی تحصیلات پزشکی را ناتمام گذاشت و مدتی به خارج از ایران سفر کرد و به آلمان رفت .
پس از مراجعت به سمت استاد در دانشگاه تهران مشغول کار شد.
از تألیف های او می توان: گاتها، ویسپرد، ایرنشاه، سوشیانس، هر مزد نامه، فرهنگ ایران و باستان را نام برد.
پورداوود از محققان بزرگ ایران بود که عمری را صرف تحقیق در تعالیم زرتشت و ادبیات و فرهنگ ایران باستان نموده و در شناساندن زرتشت به ایرانیان سهم بسزائی داشته است.
پورداوود در آبان ماه ۱۳۴۷ در گذشت.
ابوسعیدی محمد صالح ابوسعیدی در سال ۱۳۰۰ در کرمان تولد یافت و پس از پایان تحصیلات خود در دانشکده حقوق در وزارت دارایی استخدام گردید.
در سال ۱۳۲۵به استخدام شرکت نفت در آمد.
ابوسعیدی مردی وارسته و زحمتکش بود و علیرغم گرفتاری های اداری آ ثار زیادی در مجله هایی همچون مجله یغماو کاوش به چاپ رسانید.
از آثار چاپ شده از (( خانواده و تربیت اولاد)) و ترجمه ی(( بنیاد نو در فلسفه )) می توان یاد کرد.از زمان فوت چیزی در منبع درج نشده است.
اقبال از نویسندگان بزرگ و مورخان بنام ایرانیان است و در سال ۱۲۷۷ در آشتیان متولد شد ودر سال ۱۳۳۴ در گذشته است.
اقبال علیرغم اینکه از یک خانواده ی مستمند و فقیر بوده در دارالفنون به تحصیل پرداخت و بعد از فارغ التحصیل شدن ، در دارالمعلمین به تدریس پرداخت.
یکی آثار برجسته ی او تاریخ مغول است.
مقالات او در دوره ی پنج ساله مجله ی یادگار که خود صاحب امتیاز و مدیرش بود، به چاپ رسانده است.
دهخدا دهخدا علی اکبر دهخدا فرزند خان بابا خان در سال۱۲۹۷ خورشیدی در تهران متولد شد و در سال ۱۳۳۴ در گذشت.
از آثار او امثال حکم، لغت نامه، چرند وپرند است.
روح القوامین مونتسکیو را هم از زبان فرانسه به فارسی ترجمه کرده است.
از دیگر ترجمه های او عظمت و انحطاط رومیان مو نتسکیو است.
دیوان دهخدا هم از آثار اوست که به همت دکتر معین به چاپ رسیده.
بهروز ذبیح الله بهروز در سال ۱۲۹۶ خورشیدی در تهران متولد شد و پس از اتمام دوره ی دبستان و دبیرستان به قاهره مسافرت کرد و در آنجا به تعلیم عربی پرداخت.
سپس به انگلستان رفت و در دانشگاه کمبریج با همکاری پرفسور بر اون و پرفسور نیکلسن به تدریس پرداخت.
از تألیفات او می توان به شب فردوسی، در راه مهر، خواندن و نوشتن در دو هفته ، گنج باد آورد اشاره نمود.
بهروز به زبانهای فارسی ، عربی ، فرانسه ، انگلیس و آلمانی تسلط داشت.
حکمت علی اصغر حکمت در سال ۱۲۷۱ خورشیدی متولد شدو مدتی وزیر فرهنگبود و سپس سفیر کبیر ایران در هند شد.
از ترجمه های او رستاخیز و جامع ادیان و تاریخ سیاسی پارت ها را می توان نام برد.
حکمت گاهی شعر هم می سرود.
دکتر پرویز ناتل خانلری دکتر پرویز ناتل خانلری در سال ۱۲۹۲ متولد شد.
درجه ی دکترای خود را در رشته ی ادبیات فارسی را در دانشگاه تهران گرفت.
او یکی از نویسندگان با ذوق کشور است و از جمله آثار او ماه در مرداب را می توان نام برد.
علی دشتی علی دشتی در سال۱۲۷۴ در کربلا متولد شد.
سپس به ایران آمد و روزنامه ی شفق سرخ را منتشر کرد.
مدتی نمایندگی مجلس شورای ملی را داشت و چندی هم سفیر کبیر ایران در لبنان و مصر بود.
از آثار او می باشد: نقشی از حافظ ، سیری در دیوان شمس ، در قلمروی سعدی ، فتنه و جادو.
راشد حسین علی راشد در سال ۱۲۸۴ در تربت حیدریه تولد یافت .
پس از مدتی تحصیل در مشهد برای تکمیل تحصیلات به نجف اشرف مسافرت کرد.
راشد در فرهنگ اسلامی مطالعات جامع و عمیق نموده است .
سخنرانی های اوازسال۱۳۲۰در رادیوی ایران پخش می شده.
شفق دکتر صادق رضا زاده شفق در سال ۱۲۷۴ در تبریز متولد شده و مدرک دکترای خود را در رشته ی فلسفه ازدانشگاه برلین گرفته است.
وی بر زبان های فارسی- عربی- انگلیسی- آلمانی- فرانسه- روسی- ترکی آذربایجانی و ترکی استانبولی تسلط کافی داشت.
تاریخ ادبیات ایران، تاریخ مختصر ایران، فرهنگ شاهنامه از آثار اوست.
صفا دکتر ذبیح الله صفا در سال ۱۲۹۰ در شهمیرزاد تولد یافت و در سال ۱۳۲۲ مدرک دکترای ادبیات فارسی را از دانشگاه تهران گرفت.
سپس در دانشگاه تهران به استادی انتخاب شد.
صفا از نویسندگان بزرگ ایران است .
سبکش در نویسندگی سهل و ممتنع است .
تألیفات متعددی دارد که برجسته ترین آنها تاریخ ادبیات در ایران، گنج سخن، تاریخ علوم عقلی است .
صورتگر دکتر لطف علی صورتگر در سال ۱۲۸۹ در شیراز تولد یافت.
پس از اتمام تحصیلات خود در انگلیس ، استاد دانشگاه تهران شد .
تاریخ ادبیات انگلیس و کتاب سخن سنجی از آثار اوست.
فروزان فر محمد حسین بدیع الزمان فروزان فر در سال ۱۲۷۸ در شبرویه تولد یافت و در نزد ادیب نیشابوری در مشهد مدتی تلّمذ کرد و سپس از سال ۱۳۰۷در دانشکده ی حقوق دارالمعلمین مرکزی به تدریس پرداخت.
در سال ۱۳۱۴استاد رشته ی ادبیات فارسی در دانشگاه تهران گردید.
از آثار او می توان به فرهنگ تازی به فارسی ، مأخذ قصص مثنوی ، سخن و سخنوران اشاره کرد.
فلسفی نصر الله فلسفی در سال۱۲۹۰ در تهران متولد شد .
از آثار او زندگی شاه عباس کبیر ، ترجمه فرهنگ فلسفی ولتر و ترجمه مجموعه ای از اشعار ویکتور هو گو و ترجمه ی ور تر گوته است.
فلسفی از نویسندگان و مترجمان با ذوق معاصر است و در آثار او فصاحت و بلاغت دیده می شود.
قریب عبد العظیم خان قریب در سال۱۲۵۶ در نزدیکی اراک تولد یافت و در سال ۱۳۴۴ در تهران درگذشت .
قریب تمام عمر خود را صرف تحقیق در ادبیات فارسی کرد و مردی وارسته و منقی بود .
از آثار او دوره ی دستور زبان فارسی و یک دوره قرائت فارسی است که سالهاست در مدارس کشور تدریس می شود اما با کمی تغییرات.
مسرور حسین مسرور از نویسندگان نسبتاً گم نام کشور است.
از آثار برجسته ی او داستان تاریخی ده نفر قزلباش است که مربوط به تاریخ عصر صفوی می شود .
مسرور دیوان شعری هم دارد که در سال ۱۳۳۸ منتشر شد.
تقوی حاج سید نصر الله تقوی در سال ۱۲۴۵ متولد شد و در سال ۱۳۲۶ در گذشت .
تقوی مدّتی نزد میرزا ابوالحسن جلوه ی تلّمذ کرد و سپس به عتبات رفت و مدتی در اروپا به سر برد .
پس از مراجعت در دانشگاه حقوق و دانشگاه معقول و منقول به تدریس پرداخت .
هنجار گفتار یکی از آثار برجسته اوست و از آثار دیگر او می توان به کتاب سیاسی و عصای موسی اشاره کرد .
قزوینی محمد بن عبد الوهاب قزوینی در سال ۱۲۴۵ تولد یافت و در سال ۱۳۲۸در گذشت قزوینی از محققان و متتبعین بنام ایرانی است که عمر خود را صرف تحقیق و تتبع در کتب و نسخ خطی اسلامی نموده است .
از آثاری که از او باقی مانده می توان کتاب بیست مقله ی او را نام برد .
غنی دکتر قاسم غنی اهل خراسان بود و علاوه بر طبابت کتابهای متعدد نوشت که مهمترین آنها تاریخ عصر حافظ است .
وی برخی از آثار آناتول فرانس را نیز ترجمه کرد و مدتی سفیر کبیر ایران در مصر و ترکیه بود .
دکتر غنی در فروردین ۱۳۳۱در امریکا در گذشت .
یاسمی غلامرضا رشید یاسمی در سال۱۳۷۴ در کرمانشاه به دنیا آمد و در سال ۱۳۲۸ در تهران درگذشت .
یاسمی فارغ التحصیل آموزشگاه سن لوئی بود و زبانهای انگلیسی ، فرانسوی ، عربی و پهلوی را می دانست .
یاسمی کتابهای متعددی از فرانسه به فارسی ترجمه کرده بود که از جمله آنها یک جلد تاریخ آلبرماله و آئین دوست یابی است .
یاسمی تا پایان عمر در دانشگاه به تدریس تاریخ مشغول بود .
هشت رودی دکتر محسن هشت رودی در سال ۱۲۸۶ در تبریز متولد شد و پس از تکمیل تحصیلات خود در ایران به پاریس عزیمت کرد و مدرک لیسانس در علوم را از دانشگاه سور بن اخذ کرد.
هشت رودی از سال ۱۳۲۱استاد دانشگاه تهران بود و از آثار چاپ شده ی او مجموعه اشعاری به نام سایه ها و مجموعه مقالاتی با نام دانش و هنر است .
دکتر هشت رودی آثار فراوان دیگری را هم داشت که متأسفانه به چاپ نرسیده بود که دکتر هشت رودی در سال۱۳۵۴ در تهران درگذشت .
معین دکتر محمد معین در سال ۱۲۹۳ در رشت متولد شد و پس از اخذ مدرک دکترا در رشته ی ادبیات فارسی استاد کرسی تحقیق در رشته ی ادبی دانشگاه ادبیات گردید .
دکتر معین نویسنده ای توانا بود و از آثار برجسته ی او (( تأثیر مزدیسنا در ادبیات فارسی )) و فرهنگ فارسی است .
همایی جلال الدین همایی متخلص به سنا در سال ۱۳۱۷ تولد یافت و علوم مقدماتی را نزد پدر و فنون شعری را نزد عموی خود میرزا محمد سها فرا گرفت .
مدتی دبیر دارالفنون بود و سپس جزو استادان در دانشگاه شد .
همایی در علوم قدیمه دارای درجه اجتهاد است و مطالعات دامنه دار در ادب فارسی و تازی نموده است .
از آثار او می توان تاریخ ادبیات فارسی و غزالی نامه را نام برد.
احمد کسروی سید احمد کسروی تبریزی نویسنده دلیر ایران روز چهار شنبه ۸ مهر ۱۲۹۶ در محله حکماوار تبریز به دنیا آمد .
کسروی پس از طی دوران طلبگی با صمیمیت وجد و جهد مشغول تحقیق و تتبع گردید و به تدریج موفق گردید پرده بسیاری از خرافات را بدرّد و به حقیق مهم و برجسته دست یابد و با بی پروایی عقاید خود را اظهار بدارد .
کسروی با پشتکار بی مانند قریب به هفتاد جلد کتاب نوشت که بسیاری از آنها از حیث هم سبک و هم محتوی از بهترین کتابهای دوران معاصر ایران به شمار می رود .
از آثار مهم او می توان اینها را نام برد : تاریخ مشروطه ی ایران ، تاریخچه ی شیر و خورشید ، صوفی گری ، شیعی گری ، بهایی گری ، حافظ چه می گوید و ...
.
او از نیرنگ بسیاری از خاور شناسان پرده برداشت و خائنین را رسوا کرد .
صادق هدایت صادق هدایت در سال ۱۲۸۱ در تهران متولد شده و در ۲۳ سالگی از طرف دولت برای تحصیل به اروپا اعزام شد .
چندی بعد به هند رفت و در زبان پهلوی تحقیقات کرده و به ایران مراجعت نمود .
هدایت در سال ۱۹۳۰ میلادی در بانک ملی مشغول کار شد و بعد در اداره کل تجارت استخدام گردید و مدتی در هنرستان موسیقی کار می کرد و در جزو هیئت تحریریه مجله ی با ارزش موسیقی بود .
هدایت مردی قانع ، سخی الطبع و بلند نظر بود .
دوستان معدودی داشت و در انزوا زندگی می کرد و آثار خود را به سختی به چاپ می رسانید .
محیط یأس آور ما او را در سال ۱۹۵۰ میلادی به فرانسه کشاند و در اوئل در سال ۱۹۵۱ میلادی در پاریس با باز کردن شیر گاز به زندگانی خود خاتمه داد ( خود کشی کرد .
) هدایت آثار زیادی را از خود بر جای گذارده است که معروفترین آنها عبارتند از : بوف کور که شاهکار او محسوب می شود ، سه قطره خون حاجی آقا ، افسانه ی آفرینش که فقط چند نسخه از آن در پاریس منتشر شد و از انتشار آن در ایران جلوگیری شد .
علویه خانم و ...
هدایت علاقه ی بسیار زیادی هم به نقاشی داشت و گاهی هم موسیقی می نواخت .
سعید نفیسی سعید نفیسی در سال ۱۲۷۴ در تهران متولد شد و در اروپا تحصیل کرد و پس از مراجعت به سمت استادی در دانشگاه بر گزیده شد و از عجایب این است آثار دوران جوانی او از آثار دوران پیری او بهتر بود .
از آثار خوب او می توان فرنگیس ، ستارگان سیاه ، آتش نهفته و در مکتب استاد را نام برد .
سعید نفیسی علاوه بر فارسی عربی و فرانسه را هم نیز بلد بود .
محمد مسعود نویسنده و روز نامه نگار محبوب ایران که در آثار خود جامعه ی ما را به بهترین نحو توصیف کرده است.او پسر یک کاروان سرا دار بود.
در اوایل جوانی از قم به تهران آمد .
در اثر استعداد فراوانی که در نویسندگی بروز داشت در زمان رضا شاه به بلژیک اعزام شد تا رشته ی روزنامه نگاری را طی کند .
مسعود پس از برگشتن در سال ۱۳۲۱ روزنامه ی مرد امروز را انتشار داد و این روزنامه تا بهمن ماه ۱۳۲۶ منتشر می شد و در اثر مقالات انتقادی که داشت پیوسته توقیف می گشت.
مسعود مردی تیز هوش ، زحمتکش و با احساسات بود .
خط زیبایی داشت و نقاش زبر دستی هم بود .
سخاوتمند ، جوانمرد و دلیر بود .
دوستان زیادی داشت که از جان و دل برای او خدمت می کردند .
از آثار او که به صورت کتاب چاپ شده است عبارتند از : اشرف مخلوقات ، بهار عمر ، تفریحات شب ، در تلاش معاش و گل هاییکه در جهنم می روید .
ایرانشهر حسین کاظم زاده ی ایرانشهر در سال ۱۲۶۲در تبریز متولد شد و در سال ۱۳۴۰ در گذشت .
تحصیلات خود را در اروپا به پایان رسانید و در دوران جنگ جهانی اول مجله ایرانشهر نو را منتشر می کرد .
از آثار او راه نو ، تجلیات روح ایرانی ، اصول تربیت اولاد و ۳۰ کتاب دیگر که به زبان آلمانی می باشد .
ایرانشهر صوفی مسلک بود و به زبانهای فرانسه و انگلیسی و آلمانی هم آشنایی داشت .
محمد حجازی محمد حجازی در سال ۱۲۷۹ در تهران متولد شد و تحصیلات عالی را در فرانسه به پایان رسانید و در بازگشت از اروپا به استخدام وزارت پست و تلگراف در آمد .
از آثار او می توان آیینه ، آهنگ ، هما ، زیبا ، ساغر ، پروانه ، پریچهر ، و خلاصه تاریخ ایران و چند کتاب دیگر که به زبان های مختلف خارجی ترجمه شده است حجازی قلم شیرینی داشت ولی کتاب های از لحاظ اندیشه و مطلب فقیر بود و مانند رمانتیک ها اغلب در عالم تخیلات و احلام سیر می کرد .
او در تاریخ ۱۳۵۳ دار فانی را وداع گفت.
محمود کیانوش نویسنده ی جوان و خوش قریحه محمود کیانوش در سال ۱۳۱۳ در مشهد به دنیا آمد و از دانشکده ادبیات تهران در رشته ی انگلیسی فارق التحصیل شد .
وی از دوازده سالگی شروع به سرودن شعر نمود و از پانزده سالگی به نوشتن داستان پرداخت .
از اشعاراو شبستان ، ساده و غمناک و شکوفه ی حیرت که هر دو این کتابها مجموعه شعر هستند و کتاب شباویز که یک شعر بلند است .
از داستانهای او هم کتاب مردگرفتار و غصه ای و قصه ای منتشر شده .
استعداد کیانوش در داستان نویسی است و امید است که این جوان پر شور و با حرارت داستانهای شیرین و پر مغزی از خود به یادگار گذارد .
در بین داستانهای کوتاه او ((در آنجا هیچکس نبود )) از نظر تکنیک و اسلوب نگارش با بهترین داستانهای نویسندگان اروپا رقابلت می کند ((غصه ای و قصه ای )) هم یک داستان دراز و بسیار شیرینی است که از اولین تا آخرین صفحه توجه خواننده را به خود جلب می کند .
محمود کیانوش آثار زیادی را ترجمه کرده است که از جمله آنها به خدایی نا شناخته است که اثر جان اشتاین بک است .
بهمنیار احمد بهمنیار کرمانی در ربیع الاول سال ۱۳۰۱ هجری در کرمان به دنیا آمد .
مقدمات را نزد پدر خود خواند و ضمن اکتساب علوم قدیم زبان های انگلیسی و ترکی استانبولی را هم فراگرفت .
در سال۱۲۸۶ خورشیدی روزنامه ای به نام دهقان در کرمانشاه منتشر کرد .
سپس روزنامه ی فکر آزاد را در مشهد انتشار داد و در زمان داور کارمند وزارت دادگستری شد .
از آثار قلمی بهمنیار می توان تحفه ی احمدیه ، ترجمه ی زبده التواریخ ، شرح حال صاحب بن عبار را نام برد .
احمد بهمنیار در سال ۱۳۳۴ شمسی در گذشت .
فروغی محمد علی فروغی در سال ۱۲۵۷ متو لد شد .
فروغی از دانشمندان و محققان بود و در سیاست هم نقشهایی داشت .
از آثار مهم او سیر حکمت در اروپا ، حکمت سقراط و سخن و سخنران است .
سیر حکمت در اروپا به سبک ساده و روشن نوشته شده است و این امتیاز را دارد که خواص پسند و عوام فهم است .
تنها عیب آن این است که فروغی از ذکر عقاید فلاسفه ی مادی چشم پوشیده و در ستایش افلاطون ، برگسن و برخی از فلاسفه ایده ی عالیست غلو کرده است .
وی در ۵ آذر۱۳۲۱ در گذشت.
صادق چوبک صادق چوبک در بوشهر زاده شد و در تهران تحصیلات خود را کامل کرد و در شرکت ملی نفت ایران استخدام شد .
صادق چوبک دارای سبک خاصی در نویسندگی است و در توصیف مهارت خاصی داشت .
از آثار مهم او تنگسیر ، عنتری که لوطیش مرده بود ، شب اول قبر است .
از تر جمه های او پی نی چیوست که یک داستان ایتالیایی برای کودکان است .
شاعران معاصر حمید مصدق حمید مصدق در سال ۱۳۱۸ در شهرضا از شهر های پیرامون اصفهان به دنیا آمد.
آموزش دبستان و دبیرستانی را در شهرضا و اصفهان به پایان برد در سال۱۳۳۹ به تهران آمد و رشته بازرگانی موسسه علوم اداری و بازرگانی را به پایان برد.
سپس در دانشگاه به کار پرداخت و ضمن کار به تحصیل خود ادامه داد و دانشکده حقوق تهران موفق به دریافت لیسانس و سپس فوق لیسانس حقوق از دانشگاه ملی شد.وی در سال ۱۳۴۸در موسسه تحقیقات اقتصادی به عنوان محقق کار می کرد.
سپس به عنوان استادیار در مدرسه عالی کرمان و اصفهان ودانشگاه آزاد به کار مشغول شد.
حمید مصدق از سال ۱۳۵۰به عضویت هیات علمی دانشگاه درآمدو از سال ۱۳۵۷ به کار وکالت روی آورد در سال۱۳۵۴سفری به انگلستان داشت وی که درسال ۱۳۵۱ ازدواج کرده بود وصاحب دو فرزند به نامهای غزل وترانه است.
حمید مصدق عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و دانشگاه تهران و دانشگاه علامه طباطبائی ، وکیل درجه یک دادگستری و عضو کانون وکلا و سر دبیر نشریه ی کانون وکلا بود.
از آثار زنده یاد مصدق می توان درفش کاویانی ۱۳۴۰-کاوه۱۳۴۳-آبی خاکستری سیاه۱۳۴۴-رهگذار باد۱۳۴۹-دو منظومه۱۳۵۲-از جدایی تا ۱۳۵۷-تا رهایی۱۳۶۹-شیر سرخ۱۳۶۹ - سالهای صبوری۱۳۷۷ من قامت بلند تورا در قصیده ای با نقش قلب سنگ تو تصویر می کنم شفیعی کدکنی محمد رضا شفیعی کدکنی در سال 1318 در کد کن نیشابور به دنیا آمده است.
تخلص او سرشک می باشد شعر های سرشک غالباً رنگ اجتماعی دارد .
اوضاع اجتماعی ایران در ده های چهل و پنجاه در شعر او به صورت تصویر ها ، رمز ها، کنایه ها به تصویر کشیده شد کسی که از آن احوال با خبر است و نیز با طرز تعبیر شعر این خصیصه را تشخیص خواهد داد ، حتی گاه یک درون مایه را در اشعار متعدد به صورت گوناگون جلوه گر خواهد دید بی گمان اندوخته های فراوانی که وی از زبان و ادب فارسی برای خویش اندوخته در این راه ره گشایش در زمینه ی شعر و ادب فارسی است.
در میان شاعران نسل خویش کم نظیر است.سرشک افزون بر بهره مندی از قریحه و فطرت شاعری در شعر خویش از دیدگاهی انسانی و اجتماعی سخن می گوید و چون از فرهنگ ایران و زبان فارسی بهره ی درست دارد میتواند اندیشه ها و دریافتها و پدیده های زیبای جهان شاعرانه خود به صورتی دلکش و زیبا به ما عرضه کند.از آثار او شبیخون 1344-زمزمه 1344-دژبان مرگ 1347-در کوچه باغ نیشابور1350-مثل درخت در شب باران 1356-از بودن سرودن 1359-بوی جوی مولیان1356 .
به کجا چنین شتابان گون از نسیم پرسید دل من گرفته زین جا هوس سفر نداری فروغ فرخزاد دردی ماه ۱۳۱۳ در تهران کودکی چشم به هستی گشود که بعدها همگان را غرق در حیرت۱۲ سال پیش از در گذشتش اولین شعرش را به جامعه روشن فکر سپرد و همان هفته بود که صدها هزار نفر با خواندن شعر بی پروای او به نام شاعره ای آشنا شدند که چندی بعد به اوج شهرت رسید و آثارش هوا خواهان بسیار زیادی پیدا کرد و در همان روزها بود که یکی از شاعران معروف او را در بی پروایی به حافظ تشبیه کرد و نوشت که (( اگر در قدرت بیان هم به پای لسان الغیب برسد ، حافظ دیگری خواهیم داشت .
))فروغ با آن موهای طلائی فرفری با چشم هایی درشت که سپیدیش بیشتر از تیرگیش بود و آن لب های درشت که زیبایی خاصی داشت .
فروغ آنچنان شیطان بود که از در و دیوار بالا می رفت و مثل پسرها روی نوک درخت ها می نشست و مثل شیطانک ها با کار هایش دیگران را به خنده می انداخت .
فروغ بسیار فعال و پر انرژی و نا آرام بود .
همین عدم آرامش او هم منجر به شیطنت و هیاهوی او می شد .
فروغ علاوه بر روحیه ی شیطان یک روحیه ی دیگر هم داشت .
فروغ غم زده و بهانه گیر ، حساس که با کمترین بهانه ساعت ها با صدای بلند گریه می کرد .
فروغ عاشق قصه بود .
مادر بزرگ قصه های قشنگی می دانست و فروغ یک لحظه هم مادر بزرگ را آرام نمی گذاشت .
به قصه ها گوش می داد و دچار جذبه و شگفتی و مالیخولیایی می شد .
این شخصیت های دوگانه ، درست مثل مهمانی که از در خانه وارد می شود ، یک یا چند روز در آنجا می ماند و باز از همان در بیرون می رود ، خودشان را نشان می دادند و بعد می رفتند .
فروغ احساس تند ، قدرت فکر و مطالعه ، تحقیق استعداد های شعری را از پدرش گرفت و از مادرش هم صفا و مهربانی و سادگی را .
پدر شعر می خواند و فروغ گوش می داد و با ادبیّات آشنا می شد .
اولین شعر او با سبک نو شروع شد .
او در شعر هایش بدون آنکه شعار بدهد یا فلسفه ببافد با آرزوهای مردم ساده همدلی می کند .
من خواب دیده ام که کسی می آید من خواب یک ستاره قرمز دیده ام خاقانی حسان العجم افضل الدین بدیل بن عثمان خاقانی حقایقی شروانی در سال ۵۲۰ هجری قمری از پدری نجار به نام علی و مادری نسطوری تازه مسلمان که پیشه ی او بود بود در شهر شیروان به دنیا آمد .
از کودکی نزد عموی خود ، کافی الدین عمربن عثمان که مردی حکیم و طبیب بود به تحصیل دانش پرداخت .
دیری نگذشت که در تمام علوم عصر خود به کمال رسید و به آفرینش آثار شعری پرداخت و از عموی خود لقب حسان العجم را گرفت : چون دید که در سخن تمامم حسان عجم نهاد نامم خاقانی تا ۲۵ سالگی نزد عموی خویش کسب فضل می کرد تا اینکه عمویش دار فانی را وداع گفت و بعد از او تربیت پسر عموی خود وحید الدین عثمان برخوردار بوده است و با آنکه در نزد عمو و پسر عموی خود انواع علوم ادبی و حکمی را فرا گرفت چندی نیز در خدمت ابوالعلاء گنجوی شاعر بزرگ معاصر خود که در دستگاه شروان شاهان به سر می برد کسب فنون شاعری کرده بود .
ابو لعلاءبه تربیت او همت گماشت و او را به خاقان اکبر منوچهر روانشاه معرفی کرد و تلخص خاقانی را برای او گرفت و دختر خویش را به همسری او در آورد .
بعد از ورود به خدمت خاقان اکبرفخرالدین منوچهر بن فریدون شروانشاه خاقانی به دربار شروانشاهان راه یافت وصلتهای گران از پادشاه به او رسید بعد از چندی از خدمت شروانشاه ملول شد و به امید دیدار استادان خراسان و دربارهای مشرق زمین آرزوی عراق و خراسان در خاطرش غوغا کرد و این میل از اشارات متعدد شاعر مشهود است ، لیکن شروانشاه او را رها نمی کرد تا به میل دل رخت از آن سامان بر بند و این موجب دلتنگی شاعر بود تا عاقبت روی به عراق نهاد لیکن آنجا بیمار شد و در همان حال خبر حمله ی غزان بر خراسان و حبس سنجر و قتل امام محمد بن یحیی به او رسید و او را از ادامه ی سفر باز داشت و به بازگشت به شروان مجبور ساخت .
هنوز چیزی از اقامتش نگذشته بود که باز اجازه ی سفر به عراق خواست .
خاقانی در دنبال سفر خود به بغداد کاخ مداین را دید و قصیده ی غرای خود را درباره ی کاخ مخروبه ساخت و در ورود به اصفهان قصیده مشهورش را که در وصف اصفهان بود سرود و به اعتذار از هجوی که مجیرالدین بیلقانی درباره ی آن شهر سروده بود و به خاقانی نسبت داده بود ، پرداخت و کدورتی را که رجال آن شهر نسبت به خاقانی یافته بود به دوستی و صفا مبدل کرد .
در بازگشت به شروان ، خاقانی به علت نا معلومی که معلوم نیست حبس شد و بعد از مدتی به شفاعت عزالدوله نجات یافت در حبس به سرودن چند قصیده زیبا پرداخت بعد از چندی در حدود سال۵۶۹ به سفر حج رفت و بعد از بازگشت به شروان در سال۵۷۱ فرزندش رشید الدین را که نزدیک ۲۰ سال داشت از دست داد و بعد از آن مصیبتهایی دیگر بر او روی نمود چندانکه عزلت گزینی و گوشه نشینی را برگزید .
دیگر از وقایع تلخ روزگارش از دست دادن عمو و همسرش می باشد .
سال وفات او را دولتشاه ۵۸۲ نوشته است .
خاقانی اواخر عمر خود را در تبریز به سر می برد و در همان شهر درگذشت و در مقبره الشعراء محله سرخاب تبریز مدفون شد .
آری چه عجب داری کاندر چمن گیتی جغد است پی بلبل ، نوحه است پی الحان خواجوی کرمانی ابولعطا کمال الدین محمود بن علی بن محمود متخلص به خواجو المرشدی کرمانی ماقب به نخلبند از شعرای عارف بزرگ و شاعر استاد ایران در قرن ۸ هجری است .
نسبت مرشدی را برای او حاج خلیفه آورده است و این به سبب انتساب اوست به فرقه ی مرشدیه یعنی از پیروان شیخ مرشد ابوالحق کازرونی است ، که در تاریخ ۱۵ شوال سال۶۸۹ هجری قمری در خاندان یکی از بزرگان کرمان چشم به جهان گشود و سپس به سفرهای طولاتی خود به حجاز و خلیج فارس پرداخت و در این سفرها توشه ها از دانش و تحقیق اندوخت و در پایان سفرهای حجاز و شام و عراق عرب چند گاهی در بغداد باقی ماند و در سال ۷۳۲یکی از مثنوی های خود را به نام هما و همایون که مدتی چیش آغاز کرده بود به نام سلطان ابو سعید و وزیرش غیاث الدین محمد به انجام رسانید .
در ضمن مسافرت خواجو به ملاقات علاءالدوله سمنانی متوفی در ۷۳۶ هجری قمری که از بزرگان صوفیه ی آن عصر به شمار می رفت نایل آمد و از او کسب فیض نمود و حلقه ی ارادت او را به گوش کرد .
همچنین بعضی از سلاطین آل مظفر را ستود و در موقع اقامت در شیراز با اکابر و فضلای آن شهر از جمله با خواجه حافظ معاشرت داشت و از شاه شیخ ابواسحاق اینجو حمایت دید و او را مدح کرد از دیگر ممدوحان خواجو یکی شمس الدین محمود صاین بود که نخست در خدمت امرای چوپانی بود ، بعد به خدمت شیخ ابواسحاق اینجو چیوست و به وزارت او منصوب گردید و در۷۴۶ هجری قمری به دست امیر مبارز الدین مقتول شد .
از آثار او میتوان کمال نامه را یاد کرد که در سال ۷۴۴سروده است .
تاریخ وفات در سال ۷۵۰ در کرمان نوشته اند .
وفات وی در شیراز اتفاق افتاده و قبرش در تنگه ی الله اکبر شیراز نزدیک دروازه قرآن واقع شد است .
دلم دیده از دوستان برنگیرد که بلبل دل از بوستان بر نگیرد منابع این نوشته برگرفته شده از دو کتاب اطلاعات عمومی (دائره المعارف ) و زندگینامه ی شاعران ایران است که با تغییر در بعضی از تاریخ ها( تبدیل از قمری به شمسی ) در اینجا آمده است .